intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Vai trò của dịch vụ ngân hàng trực tuyến trong hệ sinh thái khởi nghiệp

Chia sẻ: ViDili2711 ViDili2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

32
lượt xem
0
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hệ sinh thái khởi nghiệp đang là vấn đề quan tâm của tất cả quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Việc nghiên cứu vai trò của dịch vụ ngân hàng trực tuyến trong hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam có ý nghĩa rất quan trọng.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Vai trò của dịch vụ ngân hàng trực tuyến trong hệ sinh thái khởi nghiệp

  1. Vai trò của dịch vụ ngân hàng... VAI TRÒ CỦA DỊCH VỤ NGÂN HÀNG TRỰC TUYẾN TRONG HỆ SINH THÁI KHỞI NGHIỆP Nguyễn Thị Cẩm Phú*, Nguyễn Văn Tân** TÓM TẮT Hệ sinh thái khởi nghiệp đang là vấn đề quan tâm của tất cả quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Việc nghiên cứu vai trò của dịch vụ ngân hàng trực tuyến trong hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam có ý nghĩa rất quan trọng. Kết quả phân tích và nghiên cứu có thể đưa ra các khuyến nghị giúp các bộ phân liên quan có một cái nhìn cụ thể về vai trò quan trọng của dịch vụ ngân hàng trực tuyến trong hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam từ đó đưa ra các chính sách, chiến lược phù hợp. Từ khóa: Dịch vụ ngân hàng trực tuyến, hệ sinh thái khởi nghiệp ROLE OF THE ONLINE BANKING SERVICES START-UP ECOLOGY SYSTEM ABSTRACT The startup ecosystem is a matter of concern for all countries in the world, including Vietnam. The study of the role of online banking in the startup ecosystem in Vietnam is important. The results of the analysis and research can give recommendations to help relevant ministries to have a specific view on the important role of online banking services in the startup ecosystem in Vietnam, thereby bringing devise appropriate policies and strategies. Keywords: Online banking services, startup ecosystem 1. GIỚI THIỆU sự phát triển của ngân hàng trực tuyến. Dịch vụ Theo nhận định của Cento Ventures, Việt ngân hàng trực tuyến giúp cho quá trình thanh Nam có tiềm năng trở thành hệ sinh thái khởi toán trở nên dễ dàng hơn, nhanh chóng hơn nghiệp hàng đầu tại Đông Nam Á. Chỉ trong khiến cho quá trình lưu thông tiền tệ, mà cụ thể vòng 2 năm, Việt Nam đã phát triển từ một hệ là vốn trong nền kinh tế thuận tiện hơn, vốn sẽ sinh thái khởi nghiệp ít hoạt động, đứng áp chót đến được những nơi cần một cách tốt hơn, tức là trong số 6 quốc gia lớn nhất ASEAN lên vị trí tăng hiệu quả sử dụng vốn. Thông qua dịch vụ thứ 3, chỉ sau Indonesia và Singapore. Lượng của ngân hàng trực tuyến các lệnh chi trả, nhờ vốn đầu tư và số lượng giao dịch công nghệ thu của khách hàng được thực hiện một cách được thực hiện đã tăng gấp 6 lần trong giai đoạn nhanh chóng, tạo hiệu quả lớn trong quá trình nửa đầu năm 2017 đến nửa đầu năm 2019. Các thương mại. Từ đó có vai trò rất lớn trong sự startup Việt đã huy động tổng cộng 246 triệu phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp. USD trong 6 tháng đầu năm nay, trong đó 3 Do đó, việc nghiên cứu vai trò của dịch khoản đầu tư lớn nhất vào Tiki, VNPay và VNG vụ ngân hàng trực tuyến trong hệ sinh thái khởi đã chiếm 63% trong số đó. Lĩnh vực bán lẻ và nghiệp có ý nghĩ rất quan trọng, đáp ứng các thanh toán chiếm khoảng 60% các khoản đầu yêu cầu cả về lý luận cũng như thực tiễn trong tư trong giai đoạn này. Sự phát triển của lĩnh việc đưa ra các chính sách thúc đẩy sự phát triển vực bán lẻ đặc biệt là bán lẻ qua thương mại của hệ sinh thái khởi nghiệp gắn liền với sự phát điện tử và lĩnh vực thanh toán luôn gắn liền với triển của ngân hàng trực tuyến. * ThS. GV. Trường ĐH Ngân hàng Tp.HCM. ĐT. 0909322689; Email: camphu@gmail.com ** TS. Trường ĐH Lạc Hồng, Đồng Nai 21
  2. Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP 2.1.2. Hệ sinh thái khởi nghiệp NGHIÊN CỨU Hệ sinh thái khởi nghiệp là cách thức một 2.1. Cơ sở lý thuyết quốc gia hay một thành phố thiết lập để thúc đẩy 2.1.1. Ngân hàng trực tuyến hoạt động khởi nghiệp tại địa phương. Trong Ngân hàng trực tuyến hay còn gọi là khi đó, OECD định nghĩa hệ sinh thái khởi ngân hàng điện tử (E-banking), ngân hàng trên nghiệp như là “tổng hợp các mối liên kết chính internet (Internet-banking) được hiểu là “khả thức và phi chính thức giữa các chủ thể khởi năng của một khách hàng có thể truy cập từ xa nghiệp (tiềm năng hoặc hiện tại), tổ chức khởi vào một ngân hàng nhằm thu thập thông tin, nghiệp (công ty, nhà đầu tư mạo hiểm, nhà đầu thực hiện các giao dịch thanh toán, tài chính dựa tư thiên thần, hệ thống ngân hàng,…) và các cơ trên các tài khoản lưu ký tại ngân hàng đó và quan liên quan (trường đại học, các cơ quan nhà đăng ký các dịch vụ mới”. nước, các quỹ đầu tư công,…) và tiến trình khởi Đây là khái niệm rộng dựa trên khả năng nghiệp (tỉ lệ thành lập doanh nghiệp, số lượng của từng ngân hàng trong việc ứng dụng công doanh nghiệp có tỉ lệ tăng trưởng tốt, số lượng nghệ tin học vào các sản phẩm dịch vụ của mình. các nhà khởi nghiệp,…) tác động trực tiếp đến Cơ chế hoạt động của ngân hàng điện tử này độc môi trường khởi nghiệp tại địa phương”. lập và tách rời với các tổ chức khác. Một số sản Các công ty khởi nghiệp ở giai đoạn đầu phẩm dịch vụ như máy rút tiền tự động (ATM), phụ thuộc rất nhiều vào hệ sinh thái khởi nghiệp Telephone banking, Internet banking. xung quanh, vì vậy nếu chúng ta có thể tạo ra hệ Ngân hàng điện tử phục vụ thương mại sinh thái khởi động lành mạnh hơn, chúng ta có điện tử là dịch vụ với vai trò như thành phần thể tạo ra nhiều thành công hơn. Chúng ta có thể không thể tách rời trong các giao dịch thương làm điều này bằng cách: mại điện tử. Đây là khái niệm hẹp để chỉ các - Xác định cách thức các hệ sinh thái hoạt dịch vụ ngân hàng dành riêng cho thương mại động và phát triển; điện tử. Cơ chế hoạt động của các giao dịch - Định lượng các yếu tố định hình hoạt ngân hàng điện tử cần có sự hợp tác, xác nhận động của chúng; hoặc chứng thực của bên tham gia vào một giao - Xác định các chính sách công và các dịch điện tử. Ngân hàng điện tử phục vụ thương thực tiễn cá nhân có thể đẩy mạnh tăng trưởng. mại điện tử hoạt động dưới hình thức B2B, B2C, Đó là quan điểm của báo cáo hệ sinh B2G. Một số sản phẩm dịch vụ như thanh toán thái khởi nghiệp toàn cầu do tổ chức Startup điện tử (E-payment), tiền mặt điện tử (E-cash)… Genome thực hiện. Startup Genome nhận được Các dịch vụ ngân hàng trực tuyến gồm có: sự hợp tác của trên 10.000 công ty khởi nghiệp - Hệ thống thanh toán điện tử tại các điểm và 300 tổ chức đối tác, cung cấp khởi điểm cho bán hàng (EFTPOS) những nhà sáng lập khởi nghiệp, doanh nhân, - Máy rút tiền tự động (ATM) các nhà lãnh đạo và hoạch định chính sách ở trên - Dịch vụ ngân hàng qua điện thoại 50 thành phố trên toàn thế giới có những quyết (Telephone banking) định kịp thời và chính xác cho thúc đẩy đổi mới - Dịch vụ ngân hàng tại nhà (Home sáng tạo và tăng trưởng kinh tế. banking) Các hệ sinh thái trên khắp thế giới đang - Dịch vụ ngân hàng qua mạng máy tính phát triển và tạo ra những công khởi nghiệp toàn cầu (Internet banking) thành công. Bảng xếp hạng toàn cầu 2017 đã - Dịch vụ ngân hàng qua vô tuyến truyền đánh giá 55 hệ sinh thái khởi nghiệp trên 28 hình tương tác (Interactive TV) quốc gia để chọn ra 20 hệ sinh thái khởi nghiệp 22
  3. Vai trò của dịch vụ ngân hàng... hàng đầu. Mặc dù mỗi hệ sinh thái đều có cải với nhau. Các yếu tố tạo nên sự thành công của thiện ít nhất một phương diện của hệ sinh thái, startup bao gồm hạ tầng, thể chế chính sách, tài nhưng một số nơi vượt trội với sự tăng trưởng chính, nguồn vốn đầu tư, thị trường và văn hóa đặc biệt mạnh mẽ. vẫn còn tiếp tục được hoàn thiện từng bước. Trong số 20 hệ sinh thái khởi nghiệp hàng Mặc dù vậy, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam đầu, 9 khu nằm ở Bắc Mỹ, 6 ở châu Âu, còn lại bắt đầu thu hút sự quan tâm lớn của các quỹ đầu 5 khu ở châu Á. Con số này lần lượt tương ứng tư mạo hiểm (venture capital fund) trên thế giới với 10 và 6 khu ở Bắc Mỹ và Châu Âu trong và trong khu vực. bảng xếp hạng năm 2015. Tuy nhiên, có sự di 2.1.3. Các lý thuyết nền chuyển đáng kể trong các hệ sinh thái hàng đầu. 2.2. Phạm vi nghiên cứu Hiện nay, hệ sinh thái khởi nghiệp của - Không gian: Hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam đang phát triển với hơn 40 quỹ đầu tư Việt Nam mạo hiểm hoạt động, tăng gấp đôi so với 2015. - Thời gian: Từ năm 2011 đến 6 tháng đầu Nhiều tập đoàn lớn trong nước đã tham gia vào năm 2019 đầu tư mạo hiểm như FPT, Viettel, Vingroup, - Nội dung: Vai trò của dịch vụ ngân hàng CMC, CenGroup ... Cùng với đó là hơn 40 cơ sở trực tuyến trong hệ sinh thái khởi nghiệp ươm tạo, tổ chức thúc đẩy kinh doanh và 60 khu 2.3. Phương pháp nghiên cứu không gian làm việc chung trên cả nước. Để hoàn thành mục tiêu nghiên cứu đặt Tuy nhiên, so với các nước trong khu ra phải sử dụng các phương pháp nghiên cứu vực, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam vẫn tối thiểu bao gồm: thống kê, phân tích, so sánh, còn tương đối non trẻ và chưa kết nối chặt chẽ tổng hợp … 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN Nguồn: Topica Founder Institute, Vietnam startup deal insight 2018 (ĐVT: Triệu USD) Năm 2017 Việt Nam tiếp nhận 92 thương gấp 3 lần so với năm trước, trong đó có những vụ đầu tư startup với tổng số vốn hơn 291 triệu giao dịch trên 40 triệu USD đầu tư vào Yeah1, USD, tăng gần gấp đôi số lượng thương vụ so Sendo, Topica và 7 thương vụ không tiết lộ. Có với năm 2016. Năm 2018, dù cùng tiếp nhận 92 thể thấy hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam thương vụ đầu tư, nhưng tổng số vốn đã tăng đang phát triển vượt trội so với các năm trước. 23
  4. Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật Nguồn: Báo cáo ESP Capital và Cento Ventures (ĐVT: Triệu USD) Theo báo cáo trên thì chỉ trong vòng hai Mảng bán lẻ (retail) và thanh toán năm Việt Nam đã nhảy từ hệ sinh thái khởi (payment) chiếm đến 60% các khoản đầu tư. nghiệp ít hoạt động thứ hai trong số 6 quốc gia Điều đáng chú ý là trong năm 2018-2019 đã có lớn nhất ASEAN lên vị trí thứ 3 - sau Indonesia các thương vụ thu hút 50-100 triệu USD. “Nếu và Singapore. xu hướng này tiến triển, sẽ có nhiều công ty Số thương vụ giao dịch lẫn số vốn đầu tư Việt Nam được định giá 1 tỉ USD trong những trong nửa đầu năm 2019 đã tăng gấp sáu lần mức năm tới”, báo cáo nhận định và dự báo tổng vốn cùng kỳ 2017. Nếu như cùng kỳ 2018 có tổng đầu tư sẽ cán mốc 800 triệu USD trong năm cộng 53 thương vụ gọi vốn thành công với tổng nay. Tính đến 6 tháng đầu năm 2019, số lượng giá trị 444 triệu USD thì trong nửa đầu năm nay thương vụ đầu tư và giá trị đầu tư vào hệ sinh đã có 58 thương vụ thành công với số vốn 246 thái khởi nghiệp tại Việt Nam đều tăng mạnh so triệu USD. Trong đó 3 khoản đầu tư lớn nhất vào với cùng kỳ các năm trước. Tiki, VNPay và VNG đã chiếm 63% tổng vốn. Nguồn: Báo cáo ESP Capital và Cento Ventures 24
  5. Vai trò của dịch vụ ngân hàng... Nhận thấy đà tăng trưởng mạnh mẽ cả hút được 212 triệu USD chiếm 34% tổng danh về số lượng và tổng giá trị đầu tư vào hệ sinh mục ngành. Như đã phân tích ở các phần trên, sự thái khởi nghiệp tại Việt Nam. Tuy nhiên, cơ phát triển của các ngành bán lẻ, thương mại điện cấu ngành thu hút vốn đầu tư trong hệ sinh thái tử và thanh toán, chuyển tiền không thể tách rời khởi nghiệp tại Việt Nam chủ yếu nằm ở lĩnh ngân hàng trực tuyến. vực thanh toán, chuyển tiền và bán lẻ. Cụ thể, Cùng phân tích sự phát triển của các dịch tính đến 6 tháng đầu năm 2019, ngành bán lẻ vụ ngân hàng trực tuyến tại Việt Nam theo biểu đã thu hút được 241 triệu USD chiếm khoảng đồ sau: 39%, lĩnh vực thanh toán và chuyển tiền đã thu Theo đó, Vụ Thanh toán (thuộc NHNN) 60% giao dịch ngoài giờ hành chính và khoảng cho biết hiện đã có 78 ngân hàng triển khai dịch 80% khách hàng là những người dưới 35 tuổi vụ thanh toán qua Internet và 41 nhà băng cho thì Techcombank cũng đổ hàng trăm triệu USD phép người dùng thanh toán trên điện thoại di vào hạ tầng công nghệ, đẩy mạnh giao dịch động. Đơn vị này cho hay hình thức thanh toán cá nhân qua kênh điện tử. Dịch vụ số hóa của di động qua việc quét mã vạch QR, số hóa thông Techcombank còn cho phép rút tiền mặt không tin thẻ đang dần trở thành xu hướng mới của cần thẻ ATM qua việc sử dụng mã OTP gửi vào người tiêu dùng và ngân hàng. số điện thoại đăng ký dịch vụ Internet Banking. Hiện cuộc đua số hóa này diễn ra đồng Từ sự phát triển mạnh mẽ của ngân hàng loạt tại các ngân hàng, tập trung nhiều nhất ở điện tử đã giúp cho lĩnh vực bán lẻ qua thương việc triển khai các dịch vụ như Internet Banking, mại điện tử và thanh toán, chuyển tiền phát triển Mobile Banking, liên kết hoặc đầu tư vào ví một các nhanh chóng. Cụ thể, tại Việt Nam hiện điện tử và phát hành ứng dụng. Hiện nay, một nay 100% các kênh thương mại điện tử, ví điện số ngân hàng đang đi đầu trong việc phát triển tử đều liên kết, nhận thanh toán với các dịch vụ ngân hàng điện tử như TPBank với mô hình ngân hàng điện tử như bảng sau: ngân hàng tự động LiveBank giúp thu hút hơn 25
  6. Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật Sử dụng dịch vụ Kênh thương mại điện tử lớn Sử dụng dịch vụ NHĐT Ví điện tử lớn NHĐT SHOPEE.VN  Momo  LAZADA.VN  ZaloPay  TIKI.VN  AirPay  SENDO.VN  Ngân lượng  ADAYROI.COM  Payoo  LOTTE.VN  VTC Pay  THEGIOIDIDONG.COM  Ví Việt  DIENMAYXANH.COM  Vimo  CHOTOT.COM  Moca  VATGIA.COM  Bảo Kim  NGUYENKIM.COM  zalopay, momo  YES24.VN  zalopay, momo  FPTSHOP.COM.VN  VNPAY  4. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ chính sách quy định cụ thể các quy tắc quản lý Nhận thấy, hiện nay số lượng khách hàng ngân hàng điện tử, để tránh các rủi ro phát sinh. sử dụng các dịch vụ ngân hàng điện tử ngày Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước nên tạo hành càng phổ biến và các Ngân hàng cũng rất quan lang pháp lý mở cho các Ngân hàng thực hiện tâm vào việc đầu tư và mở rộng các dịch vụ liên các loại hình ngân hàng điện tử mới. Giúp thúc quan đến ngân hàng điện tử. Có thể nói việc phát đẩy sự phát triển của hệ sinh thái quốc gia. triển song song giữa các dịch vụ của ngân hàng điện tử và hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam TÀI LIỆU THAM KHẢO là điều tất yếu, không thể tách rời. Từ đó nhận Bài viết về “Ngân hàng điện tử và các phương thấy được vai trò rất quan trọng của ngân hàng tiện giao dịch thanh toán điện tử” – Tạp chí điện tử trong hệ sinh thái khởi nghiệp và đặc biệt tin học ngân hàng số 04/2002; tại Việt Nam – một quốc gia có hơn 70% cơ cấu “The Concept of Electronic Banking – What is ngành trong hệ sinh thái khởi nghiệp về bán lẻ E-banking” (8/3/2018) in BBA Lectures the và thanh toán, chuyển tiền. Tuy nhiên, các ngân better way to knowledge hàng và các nhà đầu tư cần quan tâm tới các vấn Eisa ALEISA (2013) “Study of the ecosystems đề sau đây: around the world; Focusing on Silicon Thứ nhất, các ngân hàng đang ứng dụng Valley, Toronto and Moscow” công nghệ thông tin vào ngân hàng điện tử một Nhật Minh (2019) “Xây nền tảng cho hệ sinh cách mạnh mẽ. Tuy nhiên, cần chú trọng vào thái khởi nghiệp tại Việt Nam” trên báo tính bảo mật của hệ thống, đáp ứng đầy đủ các Nhân dân. yêu cầu về bảo mật thông tin của Cục công nghệ Phúc Minh (2018) “Ngân hàng tại Việt Nam thông tin thuộc Ngân hàng Nhà nước. Để tránh so kè nhau trong cuộc đua số hóa” trên báo gây mất mát, thất thoát tiền từ đó làm giảm niềm Zing.vn tin trong khách hàng. H.NHUNG (2019) “Năm 2018, tổng số vốn đầu Thứ hai, các ngân hàng cần đầu tư nhiều tư vào startup Việt là 889 triệu USD” trên vào lĩnh vực ngân hàng điện tử, để ngân hàng báo Tuổi trẻ điện tử luôn đáp ứng được các yêu cầu về dịch Công Sang (2019) “800 triệu USD sẽ rót vào vụ của hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam. các startup Việt Nam năm 2019” trên Forbes Thứ ba, Ngân hàng Nhà nước cần có các VietNam 26
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2