Vài trò của hai loại cấu trúc rừng ngập mặn trong việc cản bùn cát tác động phá hoại bờ biển trong bão tại Bàng La (Đồ Sơn) và Đại Hợp (Kiến Thụy), Hải Phòng

33(3): 51-57 T¹p chÝ Sinh häc 9-2011<br /> <br /> <br /> <br /> VAI TRß CñA HAI LO¹I CÊU TRóC RõNG NGËP MÆN TRONG VIÖC<br /> C¶N BïN C¸T T¸C §éNG PH¸ HO¹I Bê BIÓN TRONG B!O<br /> T¹I BµNG LA (§å S¥N) vµ §¹I HîP (KIÕN THôy), H¶I PHßNG<br /> <br /> Vò §oµn Th¸i<br /> <br /> §¹i häc H¶i Phßng<br /> <br /> Rõng ngËp mÆn (RNM) lµ hÖ sinh th¸i ®Æc Täa ®é: GÇn cèng: 20o42'17.10"N-<br /> tr−ng ë vïng ven biÓn nhiÖt ®íi, cã ý nghÜa hÕt 106o44'55.16"E; GÇn cöa V¨n óc:<br /> søc quan träng ®èi víi céng ®ång d©n c− sinh 20o41'2.73"N- 106o43'15.69"E.<br /> sèng t¹i vïng ven biÓn. Sãng giã, triÒu c−êng,<br /> 3. Ph−¬ng ph¸p<br /> b@o... th−êng xuyªn ®e do¹ vµ c−íp ®i tµi s¶n,<br /> tÝnh m¹ng cña hä nÕu hä bÊt cÈn trong phßng Nghiªn cøu cÊu tróc cña RNM dùa trªn<br /> chèng. ChØ tÝnh riªng c¬n b@o sè 2 (ngµy ph−¬ng ph¸p cña Braun - Blanquet (1932) [2];<br /> 31/7/2005) khi ®æ bé vµo H¶i Phßng ®@ lµm §o ®−êng kÝnh th©n c©y bÇn ë ®é cao 80 cm<br /> thiÖt h¹i h¬n 218 tØ ®ång, trong ®ã huyÖn Tiªn c¸ch mÆt ®Êt; §o ®−êng kÝnh th©n c©y trang ë vÞ<br /> L@ng víi gÇn 1200 ha nu«i trång thñy s¶n bÞ trÝ s¸t trªn cæ b¹nh gèc; X¸c ®Þnh ®é che phñ<br /> ngËp, gÇn 1000 tÊn thñy s¶n bÞ mÊt tr¾ng. cña c©y b»ng c¸ch ®o ®−êng kÝnh cña t¸n l¸<br /> chiÒu lín nhÊt vµ chiÒu nhá nhÊt. Tõ ®−êng kÝnh<br /> VÒ vai trß cña RNM ®@ ®−îc c¸c nhµ khoa<br /> cña t¸n l¸ tÝnh ®é che phñ cña t¸n l¸:<br /> häc trong vµ ngoµi n−íc ®−a ra ë nhiÒu gãc ®é<br /> nh−: Phan Nguyªn Hång, Hoµng ThÞ S¶n (1993) S<br /> [6]; Phan Nguyªn Hång, Mai Sü TuÊn vµ céng L=<br /> G<br /> sù (1999) [5]; Phan Nguyªn Hång vµ Vò §oµn<br /> Th¸i (2006) [7]; Aksornkoae S. (1993) [1]; Trong ®ã: S lµ diÖn tÝch ®−îc che phñ; G lµ<br /> Magi M. (1996) [8]; Mazda Y.; Phan Nguyªn diÖn tÝch trªn nÒn ®Êt; ®¬n vÞ tÝnh lµ m2.<br /> Hång (1997) [9]. §o ®é cao sãng b@o b»ng m¸y IVANOP-<br /> Trong ph¹m vi nghiªn cøu cña bµi b¸o, H10 hÕt hîp víi mia ®Æt t¹i ®iÓm ®o c¸ch bê<br /> chóng t«i ®Ò cËp mét khÝa c¹nh kh¸c vÒ vai sãng vç lïi ra xa 2 m.<br /> trß cña RNM, ®Æc ®iÓm cña c¸c kiÓu rõng TÝnh hÖ sè suy gi¶m ®é cao sãng (R):<br /> trong viÖc lµm gi¶m thiÓu t¸c ®éng cña bïn HS − HL<br /> c¸t ph¸ ho¹i ®−êng bê biÓn khi cã b@o lín. R=<br /> HS<br /> I. PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU Trong ®ã: HS lµ ®é cao cña sãng tr−íc rõng<br /> (®iÓm th¶ phao); HL lµ ®é cao sãng t¹i ®iÓm gÇn<br /> 1. §èi t−îng s¸t bê.<br /> Rõng trang, bÇn xen trang ë ®é tuæi 5-6 tuæi TÝnh n¨ng l−îng sãng [4]:<br /> t¹i Bµng La, §å S¬n cã ®é réng cña rõng 650 m 1<br /> [11]. E= gρH 2 L<br /> 8<br /> Rõng bÇn, trang, bÇn xen trang ë ®é tuæi 5-6<br /> tuæi t¹i §¹i Hîp, KiÕn Thuþ cã ®é réng cña Trong ®ã: g lµ gia tèc träng tr−êng; ρ lµ tû<br /> rõng 670 m [11]. träng cña n−íc; H lµ ®é cao cña sãng; L lµ ®é<br /> dµi b−íc sãng.<br /> Doi bïn c¸t tiÕn s©u vµo ë hai kiÓu khu vùc<br /> RNM. Sau khi b@o tan, n−íc rót ®o ®é cao cña<br /> c¸t bïn tô t¹i ®iÓm c¸t bïn dån l¹i (®¬n vÞ tÝnh<br /> 2. §Þa ®iÓm lµ cm).<br /> <br /> 51<br />  II- KÕT QU¶ NGHI£N CøU mËt ®é th−a.<br /> b. Sù ph©n tÇng c©y trong rõng<br /> 1. CÊu tróc rõng trang t¹i x· Bµng La, §å<br /> Cã thÓ chia RNM thµnh 3 tÇng: TÇng 1: C©y<br /> S¬n thêi ®iÓm nghiªn cøu rõng ë ®é tuæi<br /> cao trªn 350 cm: ë gi¸p phÝa bê ®ª song ®©y lµ<br /> 5-6 tuæi, ®é réng d¶i rõng lµ 650 m<br /> bÇn chua trång xen vµo rõng trang; TÇng 2: C©y<br /> a. Thµnh phÇn loµi cã chiÒu cao tõ 172 cm ®Õn 195 cm chiÕm phÇn<br /> Trong « tiªu chuÈn phÝa biÓn chØ cã mét lín diÖn tÝch rõng; TÇng 3: C©y t¸i sinh cao tõ<br /> loµi c©y duy nhÊt lµ c©y trang. Nh÷ng « 25 ®Õn 40 cm cã mËt ®é tõ 6 ®Õn 30 c©y/m2.<br /> nghiªn cøu gÇn bê ®ª cã bÇn trång xen trang víi c. MËt ®é, sè l−îng, kÝch th−íc c©y rõng<br /> <br /> B¶ng 1<br /> Sè l−îng kÝch th−íc c¸c c©y trong « tiªu chuÈn ë rõng réng 650 m<br /> Trang Tæng Trang Tæng<br /> C¸c chØ tiªu BÇn<br /> 5 tuæi sè 6 tuæi sè<br /> Sè l−îng c©y/1 « nghiªn cøu 60 175 179 182 182<br /> Tû lÖ % 4,23 97,77 100 100 100<br /> Sè l−îng c©y/ha 400 17500 17900 18200 18200<br /> §−êng kÝnh th©n lín nhÊt (mm) 150 91 101<br /> §−êng kÝnh th©n trung b×nh (mm) 121 76 86<br /> ChiÒu cao th©n lín nhÊt (cm) 420 190 205<br /> ChiÒu cao th©n trung b×nh (cm) 380 172 195<br /> <br /> 2. CÊu tróc rõng bÇn, trang, bÇn xen trang cøu c©y t¸i sinh thÊy v¾ng bãng. Trªn sµn rõng ë<br /> t¹i x· §¹i Hîp, KiÕn Thuþ [11] khu vùc trång bÇn cã rÔ bÇn víi mËt ®é 98<br /> rÔ/m2, chiÒu cao trung b×nh 32 cm.<br /> Rõng bÇn, trang, bÇn xen trang n»m t¹i khu<br /> vùc gÇn cöa V¨n óc, rõng t¹i thêi ®iÓm ®o lµ 5- c. MËt ®é, sè l−îng, kÝch th−íc c©y rõng bÇn<br /> 6 tuæi. Rõng cã ®é réng 670 m §©y lµ ®o¹n rõng bÇn thuÇn lo¹i, mËt ®é<br /> a. Thµnh phÇn loµi c©y c¸ch ®Òu nhau (do ng−êi trång qui ®Þnh). Trong<br /> mét « tiªu chuÈn 25 m × 60 m cã 203 c©y, v×<br /> Rõng bÇn ngoµi phÝa biÓn, tiÕp theo lµ rõng vËy mËt ®é c©y cña ®o¹n rõng nµy lµ 1351<br /> trang thuÇn lo¹i, trong phÝa gÇn ®ª lµ bÇn trång c©y/ha. TÇng t¸n c¸ch gèc c©y tõ d−íi mÆt ®Êt<br /> xen trang. lªn ®ång ®Òu kho¶ng 70-90 cm.<br /> b. Sù ph©n tÇng c©y trong rõng C©y bÇn ë ®©y cã ®−êng kÝnh th©n lín nhÊt<br /> Tõ sè liÖu ®o ®¹c vÒ chiÒu cao cña c©y ngËp lµ 200 mm, trung b×nh lµ 149,5 mm. C©y cao<br /> mÆn, chóng t«i chia quÇn x@ thùc vËt ë d¶i rõng nhÊt lµ 520 cm, c©y cã chiÒu cao trung b×nh<br /> nµy thµnh hai tÇng c©y: TÇng 1 c©y cã chiÒu cao lµ 459,01 cm. T¹i khu vùc nµy cã thÓ nãi tèc ®é<br /> tõ 403 cm ®Õn 459 cm; TÇng 2 c©y cã chiÒu cao t¨ng tr−ëng cña c©y rÊt lín so víi c¸c khu vùc<br /> tõ 162,5 cm ®Õn 190 cm. T¹i thêi ®iÓm nghiªn l©n cËn.<br /> <br /> B¶ng 2<br /> CÊu tróc d¶i rõng bÇn chua ë phÝa mÐp n−íc<br /> C¸c chØ tiªu BÇn (Sonneratia caseolaris )<br /> Sè l−îng c©y/1 « nghiªn cøu 203<br /> Sè l−îng c©y/ha 1351<br /> §−êng kÝnh th©n lín nhÊt (mm) 200<br /> §−êng kÝnh th©n trung b×nh (mm) 149,5<br /> ChiÒu cao th©n lín nhÊt (cm) 520<br /> ChiÒu cao th©n trung b×nh (cm) 459<br /> <br /> 52<br />  Møc ®é ®ång ®Òu vÒ kÝch th−íc th©n, chiÒu chiÒu cao 400-500 cm chiÕm tØ lÖ 86,0%.<br /> cao c©y ®−îc thÓ hiÖn trong b¶ng 3. Trong sè Trong khi ®ã chØ cã 6,5% (13 c©y) cao trªn 500<br /> 203 c©y cña « tiªu chuÈn, 114 c©y cã ®−êng cm vµ 18 c©y cßn l¹i thÊp h¬n 400 cm b»ng 9%<br /> kÝnh th©n tõ 100-150 mm chiÕm tØ lÖ 56,16%; sè trong sè 203 c©y nghiªn cøu. Nh− vËy, RNM ë<br /> cßn l¹i cã ®−êng kÝnh lín h¬n 150 mm chiÕm ®©y t−¬ng ®èi ®ång ®Òu vÒ kÝch th−íc (chiÒu cao<br /> 43,84%. XÐt vÒ møc ®é ®ång ®Òu th× sù chªnh vµ ®−êng kÝnh).<br /> lÖch nµy kh«ng lín. VÒ chiÒu cao, 172 c©y cã<br /> <br /> B¶ng 3<br /> Ph©n tæ theo ®−êng kÝnh th©n, chiÒu cao c©y trong « tiªu chuÈn<br /> ë ®o¹n rõng bÇn t¹i x· §¹i Hîp, KiÕn Thôy<br /> ChØ tiªu Ph©n nhãm Sè l−îng c©y Tû lÖ %<br /> 100-150 114 56,16<br /> §−êng kÝnh th©n (mm)<br /> trªn 150 89 43,84<br /> d−íi 300 3 1,5<br /> 300-399 15 7,5<br /> ChiÒu cao th©n c©y (cm)<br /> 400-500 172 86,0<br /> trªn 500 13 6,5<br /> <br /> d. MËt ®é, sè l−îng, kÝch th−íc c©y rõng trang Trong « tiªu chuÈn cã 161 c©y, mËt ®é cña<br /> rõng lµ 16.100 c©y/ha, ®−êng kÝnh th©n lín nhÊt<br /> §©y lµ rõng chØ trång mét lo¹i c©y trang víi<br /> lµ 121 mm, trung b×nh lµ 90,6 mm. C©y cao nhÊt<br /> mËt ®é 0,7 m × 0,7 m/c©y. T¸n l¸ ph¸t triÓn ®Òu. lµ 185 cm vµ trung b×nh lµ 165,4 cm (b¶ng 4).<br /> <br /> B¶ng 4<br /> Trang thuÇn lo¹i ë phÝa trong rõng bÇn (®o¹n gi÷a) l« nghiªn cøu<br /> C¸c chØ tiªu Trang (Kandelia obovata)<br /> Sè l−îng c©y/1 « nghiªn cøu 161<br /> Sè l−îng c©y/ha 16100<br /> §−êng kÝnh th©n lín nhÊt( mm) 121<br /> §−êng kÝnh th©n trung b×nh (mm) 90,6<br /> ChiÒu cao th©n lín nhÊt ( cm) 185<br /> ChiÒu cao th©n trung b×nh (cm) 165,4<br /> <br /> B¶ng 5<br /> Ph©n nhãm ®−êng kÝnh vµ chiÒu cao c¸c c©y trong « tiªu chuÈn<br /> ë rõng trang réng 670 m t¹i x· §¹i Hîp, KiÕn Thuþ<br /> C¸c chØ tiªu Ph©n nhãm Sè l−îng c©y Tû lÖ %<br /> d−íi 65 6 3,8<br /> 65-79 22 13,92<br /> §−êng kÝnh th©n (mm)<br /> 80-100 122 77,22<br /> trªn 100 22 13,92<br /> d−íi 180 156 98,73<br /> ChiÒu cao th©n c©y (cm)<br /> 180-189 5 3,16<br /> <br /> Møc ®é ®ång ®Òu vÒ kÝch th−íc th©n, chiÒu ®−êng kÝnh nhá h¬n 65 mm, b»ng 3,8%; 22 c©y<br /> cao c©y ®−îc thÓ hiÖn trong b¶ng 5 cho thÊy, cã ®−êng kÝnh tõ 65-79 mm, b»ng 13,92%; 122<br /> trong 161 c©y ë « tiªu chuÈn ta thÊy: 6 c©y cã c©y cã ®−êng kÝnh th©n tõ 79-100 mm, chiÕm tØ<br /> <br /> 53<br /> lÖ 77,22% vµ 22 c©y cã ®−êng kÝnh th©n lín h¬n trung b×nh 403 cm, tÇng c©y trang cao trung<br /> 100 mm, chiÕm tØ lÖ 13,92%. b×nh 162,5 cm. Trong « tiªu chuÈn cã 144 c©y<br /> trang vµ 6,13 c©y bÇn, suy ra sè c©y trang lµ<br /> e. MËt ®é, sè l−îng, kÝch th−íc c©y rõng bÇn<br /> 144.000 c©y/ha; 613 c©y bÇn/ha. §−êng kÝnh<br /> xen trang<br /> lín nhÊt cña c©y bÇn: 15,6 cm vµ c©y trang lµ<br /> VÒ chiÒu cao, tr−íc hÕt ph¶i kÓ ®Õn c©y bÇn 9,1 cm. VÒ chiÒu cao tr−íc hÕt lµ c©y bÇn: 410<br /> (410 cm) sau ®ã lµ c©y trang (190 cm). Nh− vËy, cm, sau ®ã lµ c©y trang: 190 cm. Nh− vËy, cïng<br /> c©y bÇn cao gÊp 2 lÇn c©y trang, song sè l−îng ®−îc trång trong thêi gian t−¬ng ®−¬ng nhau,<br /> c©y trang l¹i chiÕm ®a sè víi tû lÖ 95,6%, cßn song do ®Æc ®iÓm cña tõng loµi mµ chiÒu cao<br /> bÇn chØ chiÕm 4,4%. chóng rÊt kh¸c nhau, trong khi sè l−îng c©y<br /> Qua b¶ng 6 nhËn thÊy, quÇn x@ c©y khu vùc trang l¹i chiÕm ®a sè víi tØ lÖ 95,6 % cßn bÇn<br /> gÇn ®ª nµy cã 2 tÇng c©y. TÇng c©y bÇn cao chØ chiÕm tØ lÖ 4,4 %.<br /> <br /> B¶ng 6<br /> BÇn trång xen vµo trang ë d¶i rõng cã ®é réng 670 m (khu vùc phÝa trong gi¸p ®ª)<br /> C¸c chØ tiªu BÇn Trang Tæng sè<br /> Sè c©y/« nghiªn cøu theo trang 6,13 144 150,13<br /> Tû lÖ % 4,4 95,6<br /> Sè l−îng c©y/ha 613 14400 15013<br /> §−êng kÝnh th©n lín nhÊt (mm) 156 91<br /> §−êng kÝnh th©n trung b×nh (mm) 110,85 7654<br /> ChiÒu cao c©y lín nhÊt (cm) 410 190<br /> ChiÒu cao c©y trung b×nh (cm) 403 162,5<br /> <br /> 3. Møc ®é che phñ cña t¸n l¸ rõng<br /> a. Møc ®é che phñ cña t¸n l¸ rõng t¹i<br /> x7 Bµng La, §å S¬n<br /> Rõng trang thuÇn lo¹i phÝa biÓn vµ rõng bÇn<br /> xen vµo trang ë gÇn ®ª (phÝa trong) víi kho¶ng<br /> c¸ch kh¸ ®ång ®Òu, rõng ch−a khÐp t¸n, ®é che<br /> phñ ë ®©y chØ ®¹t tØ lÖ 93-95%, tr¶i réng trªn<br /> diÖn tÝch 650 m víi c¸c trô do c¸c t¸n l¸ c©y<br /> t¹o ra theo chiÒu th¼ng ®øng trung b×nh lµ 1,5 m<br /> trë lªn.<br /> H×nh 1. B@o sè 2 t¹i khu vùc Bµng La, §å S¬n<br /> b. Møc ®é che phñ cña t¸n l¸ rõng t¹i<br /> h(cm)<br /> x7 §¹i Hîp, KiÕn Thuþ 450<br /> <br /> RNM ®−îc trång xen kÏ vµ kh«ng xen t¹o ra 400<br /> 350<br /> 3 kiÓu rõng theo chiÒu tõ bê ra phÝa biÓn. 300<br /> Kho¶ng c¸ch c©y kh¸ ®ång ®Òu, rõng ch−a khÐp 250<br /> t¸n. TØ lÖ che phñ qua tÝnh to¸n ë ®©y ®¹t 92%. 200<br /> Rõng bÇn trång phÝa ngoµi s¸t biÓn tØ lÖ che phñ 150<br /> mùc n−íc trong b@o<br /> ®¹t 93%, mËt ®é c©y trång 3 m × 3 m/c©y. 100<br /> mùc n−íc b×nh th−êng dù b¸o<br /> Rõng bÇn trång xen vµo trang phÝa s¸t ®ª tØ lÖ 50<br /> <br /> che phñ ®¹t 90%. T¸n l¸, cµnh c©y theo chiÒu 0<br /> 0 :0 0<br /> <br /> 2 :0 0<br /> <br /> 4 :0 0<br /> <br /> 6 :0 0<br /> <br /> 8 :0 0<br /> <br /> 1 0 :0 0<br /> <br /> 1 2 :0 0<br /> <br /> 1 4 :0 0<br /> <br /> 1 6 :0 0<br /> <br /> 1 8 :0 0<br /> <br /> 2 0 :0 0<br /> <br /> 2 2 :0 0<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> th¼ng ®øng trung b×nh ë bÇn lµ 400 cm, ë trang<br /> lµ 130 cm. thêi gian<br /> <br /> <br /> 4. DiÔn biÕn b·o sè 2 H×nh 2. Mùc n−íc d©ng do b@o sè 2<br /> <br /> 54<br />  C¬n b@o sè 2 ngµy 31/7/2005 ®æ bé vµo ven Trong b¶ng 7 lµ c¸c kÕt qu¶ ®o ®¹c vµ tÝnh<br /> biÓn H¶i Phßng trong kho¶ng thêi gian tõ 8h to¸n c¸c hÖ sè suy gi¶m ®é cao sãng trong c¬n<br /> ®Õn 13h. H−íng giã thay ®æi liªn tôc. §é cao b@o sè 2. Tr−íc rõng, ®é cao sãng trung b×nh cã<br /> sãng gÇn Hßn D¸u lín nhÊt lµ 3,6 m, mùc n−íc gi¸ trÞ lµ 1,3 m. §é cao sãng sau rõng biÕn ®æi tõ<br /> d©ng cao nhÊt lµ 4,26 lóc 11h30 (Tr¹m khÝ 0,2-0,3 m (trung b×nh 0,27 m), t−¬ng øng lµ c¸c<br /> t−îng thñy v¨n Hßn D¸u) trong khi mùc n−íc hÖ sè suy gi¶m ®é cao sãng biÕn ®æi tõ 75-85%<br /> c−êng lµ 2,9 m. (trung b×nh 80%).<br /> a. Gi¶m ®é cao sãng ë rõng trang 650 m t¹i b. Gi¶m ®é cao sãng ë rõng bÇn, trang, bÇn<br /> x7 Bµng La xen trang ë rõng t¹i x7 §¹i Hîp, KiÕn Thuþ<br /> <br /> B¶ng 7 B¶ng 8<br /> §é cao sãng vµ hÖ sè suy gi¶m ®é cao sãng §é cao sãng vµ hÖ sè suy gi¶m ®é cao sãng<br /> ë RNM t¹i x· Bµng La (c¬n b·o sè 2) ë RNM t¹i x· §¹i Hîp (c¬n b·o sè 2)<br /> Thêi §é cao sãng (m) R Thêi §é cao sãng (m) R<br /> gian Tr−íc rõng Sau rõng (%) gian Tr−íc rõng Sau rõng (%)<br /> 10:00:00 1,00 0,25 75 10:00:00 1,00 0,25 75<br /> 10:30:00 1,20 0,28 77 10:30:00 1,20 0,28 77<br /> 10:45:00 1,20 0,25 79 10:45:00 1,20 0,30 75<br /> 11:00:00 1,30 0,24 82 11:00:00 1,30 0,30 77<br /> 11:30:00 1,35 0,27 80 11:30:00 1,35 0,32 76<br /> 11:45:00 1,35 0,20 85 11:45:00 1,35 0,25 81<br /> 12:00:00 1,40 0,30 79 12:00:00 1,40 0,28 80<br /> 12:15:00 1,35 0,30 78 12:15:00 1,35 0,26 81<br /> 12:30:00 1,20 0,28 77 12:30:00 1,20 0,27 78<br /> 12:45:00 1,30 0,25 81 12:45:00 1,30 0,25 81<br /> 13:00:00 1,50 0,30 80 13:00:00 1,50 0,25 83<br /> 13:30:00 1,40 0,30 79 13:30:00 1,40 0,27 81<br /> 13:45:00 1,35 0,25 82 13:45:00 1,35 0,23 83<br /> 14:00:00 1,30 0,22 83 14:00:00 1,30 0,23 82<br /> Trung b×nh 1,30 0,27 80 Trung b×nh 1,30 0,27 79<br /> <br /> Trong c¬n b@o sè 2, viÖc ®o sãng ë RNM t¹i cßn 0,2-0,32 m.<br /> x@ §¹i Hîp ®−îc tiÕn hµnh t¹i 2 vÞ trÝ: phÝa tr−íc §é cao sãng trung b×nh phÝa tr−íc rõng cã<br /> RNM kho¶ng 150 m vµ ch©n bê ®ª (phÝa sau gi¸ trÞ 1,3 m, nh−ng sau khi vuît qua d¶i rõng<br /> RNM). Thêi gian ®o sãng lµ tõ 10h00 ®Õn réng 670 m, ®é cao sãng ®@ gi¶m xuèng ®¸ng<br /> 14h00 víi chu kú ®o 15 phót. kÓ víi gi¸ trÞ trung b×nh chØ cßn lµ 0,27 m, hÖ sè<br /> C¸c kÕt qu¶ ®o ®¹c vµ ph©n tÝch t¹i b¶ng 8 suy gi¶m ®é cao sãng trung b×nh trong thêi gian<br /> cho thÊy, ë phÝa tr−íc rõng bÇn, trang, trang - quan tr¾c qua d¶i rõng nµy lµ 79%.<br /> bÇn, ®é cao sãng biÕn ®æi tõ 1-1,5 m, trong khi c. Rõng ngËp mÆn lµm gi¶m n¨ng l−îng<br /> ®ã ®é cao sãng phÝa sau rõng ®@ gi¶m m¹nh chØ sãng b7o<br /> <br /> B¶ng 9<br /> §é gi¶m n¨ng l−îng, ®é cao sãng b·o tr−íc vµ sau rõng<br /> VÞ trÝ Tr−íc rõng Sau rõng<br /> RNM<br /> C¬n b·o H(m) E N/m2) H (m) E (N/m2)<br /> Bµng La, §å S¬n 650 m 2 1,3 212,306 0,27 9,158<br /> §¹i Hîp, KiÕn Thôy 670 m 2 1,3 212,306 0,27 9,158<br /> <br /> 55<br /> 5. Sù t¹o thµnh c¸c doi c¸t do b·o trong CÊu tróc RNM Bµng La, §å S¬n tõ phÝa<br /> rõng ngËp mÆn biÓn vµo ®ª: Rõng c©y trang, rõng c©y bÇn xen<br /> trang ®@ c¶n bïn, c¸t trong b@o tiÕn vµo vïi lÊp,<br /> Vai trß cña RNM ®7 ®−îc nªu ra ë mét sè lµm biÕn d¹ng ®−êng bê ë kho¶ng c¸ch tõ biÓn<br /> gãc ®é nh−: B¶o vÖ vïng bê, chèng sãng, giã vµo s©u trong rõng lµ 36 - 42 m t¹i ®iÓm trªn t¹o<br /> t¸c ®éng vµo bê g©y xãi lë bê, lµm t¨ng qu¸ thµnh 2 doi bïn c¸t cao 38 - 40 cm, ®é réng mçi<br /> tr×nh sa båi trong RNM, ®iÒu hßa khÝ hËu..., doi lµ 27 - 42 cm.<br /> song còng cßn cã nh÷ng khÝa c¹nh míi n¶y sinh<br /> trong c¸c nghiªn cøu ®Ó bæ sung lµm phong phó CÊu tróc RNM §¹i Hîp, KiÕn Thuþ tõ phÝa<br /> vÒ vai trß cña RNM. biÓn vµo ®ª: Rõng bÇn chua, rõng trang, rõng<br /> bÇn xen trang ®@ c¶n bïn c¸t trong b@o tiÕn vµo<br /> Tõ 4h30 phót - 6h30 phót ngµy 30/7 chóng vïi lÊp, biÕn d¹ng ®−êng bê ë kho¶ng c¸ch tõ<br /> t«i ®@ kh¶o s¸t xong 2 ®iÓm chuÈn bÞ cho khu biÓn vµo s©u trong rõng lµ 55 - 58 m. T¹i ®iÓm<br /> vùc nghiªn cøu. Qua quan s¸t cho thÊy, trªn trªn t¹o thµnh 2 doi bïn c¸t cao tíi 35 cm, ®é<br /> toµn bé ®é dµi 2 tuyÕn RNM Bµng La, §å S¬n réng mçi doi bïn c¸t lµ 35 - 40 cm.<br /> vµ §¹i Hîp, KiÕn Thuþ kh«ng cã hiÖn t−îng<br /> kh¸c th−êng nµo x¶y ra, víi ®é tho¶i nÒn rõng Kh¶ n¨ng c¶n bïn c¸t trong b@o cña cÊu tróc<br /> trªn toµn tuyÕn lµ 1/500, kh«ng cã gê c¸t hay RNM cã rõng c©y trang ë phÝa ngoµi mÐp<br /> ®ôn c¸t nµo. biÓn tèt h¬n so víi rõng c©y bÇn ë mÐp ngoµi<br /> phÝa biÓn.<br /> B7o tan, n−íc rót ®i, chóng t«i ®i ®o ®−îc<br /> t¹i RNM ë Bµng La nh− sau: Cã 2 doi c¸t, bïn TµI LIÖU THAM KH¶O<br /> h×nh thµnh sau b@o ch¹y song song víi ®−êng<br /> bê, mçi doi c¸t cã ®é cao 38 - 40 cm, ®é réng 1. Aksornkoae S., 1993: Ecology and<br /> mçi doi c¸t bïn tõ 37 - 42 cm, cã chç gÇn nh− management of mangrove. The IUCN<br /> l¹i lµ mét, ë kho¶ng c¸ch tiÕn s©u vµ rõng tõ wetlands programme IUCN: 137.<br /> mÐp ngoµi biÓn vµo lµ 36 - 42 m.<br /> 2. Braun - Blanquet J., 1932: Plant<br /> B7o tan, n−íc rót ®i, chóng t«i ®i ®o ®−îc<br /> Sociology: The study of plant communities.<br /> t¹i RNM ë §¹i Hîp nh− sau: Cã tõ 1-2 doi c¸t,<br /> Mc Graw - Hill, New York, 439p.<br /> bïn h×nh thµnh sau b@o ch¹y song song víi<br /> ®−êng bê. Mçi doi c¸t nµy cã ®é cao 35 cm, ®é 3. Bé t− lÖnh H¶i qu©n, 2005: B¶ng Thñy<br /> réng chõng 35 - 40 cm, cã n¬i chØ cã 2 doi bïn triÒu, tËp 1. Nxb. Qu©n ®éi Nh©n d©n.<br /> c¸t, cã n¬i nh− dån cßn 1 doi bïn c¸t. Kho¶ng 4. Coastal Engineering Reseach Center,<br /> c¸ch cña nh÷ng doi bïn c¸t nµy tiÕn s©u vµo 1984: Shore protection manual, vol I, II.<br /> rõng tÝnh tõ mÐp n−íc phÝa rõng ngoµi biÓn vµo Departement of th Army, US Army corps of<br /> ®ª lµ 55 - 58 m. Engineers, Washington, DC 20314.<br /> Sau h¬n 1,5 th¸ng hÕt b@o, nh÷ng doi c¸t<br /> 5. Phan Nguyªn Hång vµ nnk., 1999: Rõng<br /> bïn nµy ®−îc n−íc thñy triÒu lªn xuèng l¹i kháa<br /> ngËp mÆn ViÖt Nam. Nxb. N«ng nghiÖp, Hµ<br /> lÊp, ®Èy c¸t bïn dµn tr¶i kh¾p nÒn RNM vµo<br /> Néi.<br /> phÝa bê.<br /> 6. Phan Nguyen Hong, Hoang Thi San,<br /> III. KÕT LUËN 1993: Mangroves of Vietnam IUCN<br /> Bangkok, 173p.<br /> §é cao sãng b@o t¹i c¬n b@o sè 2 7. Phan Nguyªn Hång, Vò §oµn Th¸i, 2006:<br /> (31/7/2005) phÝa tr−íc RNM Bµng La, §å S¬n T¸c dông cña rõng ngËp mÆn trong viÖc<br /> cã ®é réng 650 m vµ RNM §¹i Hîp, KiÕn Thuþ phßng chèng thiªn tai ë vïng biÓn. T¹p chÝ<br /> cã ®é réng 670 m biÕn ®æi tõ 1 ®Õn 1,5 m. §é BiÓn ViÖt Nam, 12: 36-38.<br /> cao, n¨ng l−îng sãng trung b×nh phÝa sau RNM<br /> Bµng La, §å S¬n gi¶m xuèng cßn 0,2 - 0,3 m vµ 8. Magi M., 1996 : Effect of mangrover<br /> 9,158 N/m2; §é cao, n¨ng l−îng sãng trung reforestation on wave reduction in<br /> b×nh phÝa sau RNM §¹i Hîp, KiÕn Thôy gi¶m TongKing, Delta, Vietnam. T sch. Mar. Sci,<br /> xuèng cßn 0,2 - 0,32 m vµ 9,158 N/m2 [11]. Twchnol, Tokai Univ, 44 : 157-170.<br /> <br /> <br /> 56<br /> 9. Mazda Y., Phan Nguyen Hong, 1997: biÓn cña mét sè kiÓu rõng ngËp mÆn trång<br /> Mangroves as a coastal protection from ven biÓn ë H¶i Phßng. T¹p chÝ Sinh häc,<br /> waves in the Jonkin delta, Vietnam. 28(2): 34-43.<br /> Mangrover and Salt Marshes, 1: 127-135.<br /> 11. Vò §oµn Th¸i, 2008: LuËn v¨n TiÕn sÜ.<br /> 10. Vò §oµn Th¸i, Mai Sü TuÊn, 2006: Kh¶ Tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi.<br /> n¨ng lµm gi¶m ®é cao sãng t¸c ®éng vµo bê<br /> <br /> <br /> The role of structures mangrove in invading sand-mud due to<br /> typhoon impact on coastline in Bang La (Do Son) and Dai Hop<br /> (Kien Thuy), Hai Phong<br /> <br /> Vu Doan Thai<br /> <br /> SUMMARY<br /> <br /> Based on study about the role of mangrove forest in Bang La (Do Son) and Dai Hop (Kien Thuy) under<br /> acting in the typhoon number two on July 31, 2005, in preventing the muddy sand ridges have investigated<br /> and studied.<br /> The mangrove forest in Bang La is almost Kandelia obovata Shuen, Lui and Yong (at the seaward edge),<br /> and mixing of Sonneratia caseolaris (L) Engl in near shore; with 5-6 year age, average size of 172 cm and<br /> 195 cm in height; 76-86 mm in diameter, average density of tree is 17500/ha. In the mixed mangrove forest of<br /> Kandelia obovata with 380 cm in height and 121 mm of diameter. Covering of 93-95% area and average<br /> density of tree is 400/ha.<br /> In Dai Hop (Kien Thuy) there are three kinds of mangrove forest from of shore to on shore in succession<br /> of those. The First, Soneratia caseolaris (L) Engl, 5-6 year old, 459 cm in height, 149.5 mm of diameter that<br /> covering of 93% area and density of 1351 tree/ha. The second consisting of Kandelia obovata Shuen, Lui and<br /> Yong with 165.4 cm of medium height, 90.6mm of diameter that covering of 92% area, density of 16100<br /> tree/ha and the third, near shore mixed consist of mangrove with 410 cm in height, 110.85 mm in diameter,<br /> density of 613 tree/ha.<br /> The wave height measured at the seaward edge of mangrove of the forest is variation of 1-1.5 m, with<br /> wave energy of 212.306 N/m2 that pushed a big of sand-sediment penetrating to the sea shore. However, in<br /> presence of the mangrove forest, sediment-sand just has reach to distance of 36-42 m and 55-58 m from edge<br /> of the forest in Bang La and Dai Hop, respectively. One to two months later after the typhoon ended, the<br /> material from sand bars scattered everywhere in the forest by affected of the wave and tidal current and<br /> seemingly no impacts seen along shoreline.<br /> <br /> Ngµy nhËn bµi: 15-11-2010<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 57<br />