Vấn đề ý thức trong triết học Mác – Lênin

Chia sẻ: Hoàng Thanh Xuân | Ngày: | Loại File: PPTX | Số trang:36

Thêm vào BST

Báo xấu

156
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vấn đề ý thức trong triết học Mác – Lênin trình bày những nội dung sau: Ý thức là gì, nguồn gốc tự nhiên và nguồn gốc xã hội của ý thức, quan hệ giữa vật chất và ý thức...Mời các em cùng tham khảo

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Vấn đề ý thức trong triết học Mác – Lênin

Vấn đề ý thức trong triết học Mác – Lênin Khoa Mác – Lênin và TT HCM
1. Nguồn gốc của ý thức • Nguồn gốc tự nhiên • Nguồn gốc xã hội
- Về nguồn gốc tự nhiên, có 2 yếu tố: • Bộ não người • Thế giới tự nhiên
Ý thức là thuộc tính của một dạng vật chất có tổ chức cao là bộ não người, là chức năng của bộ não, là kết quả của hoạt động sinh lý thần kinh của bộ não. Bộ não càng hoàn thiện, hoạt động thần kinh càng hiệu quả, ý thức càng phong phú và sâu sắc.
Thế giới tự nhiên vừa là nội dung, vừa là hình thức để bộ não người phản ánh. Không có thế giới tự nhiên, thì chắc chắn không có bộ não người.
Chính sự tác động qua lại giữa bộ não người và thế giới tự nhiên tạo ra quá trình phản ánh năng động, sáng tạo. Trong mối quan hệ này, thế giới tự nhiên được phản ánh thông qua hoạt động của các giác quan đã tác động đến bộ não người, hình thành nên ý thức.
• + Phản ánh là thuộc tính chung của vật chất. Phản ánh đó là năng lực giữ lại, tái hiện lại của hệ thống vật chất này những đặc điểm của hệ thống vật chất khác và ngược lại. Nó được thực hiện trong sự tác động qua lại giữa các hệ thống vật chất.
+ Thuộc tính phản ánh của vật chất có quá trình phát triển từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ chưa hoàn chỉnh đến ngày càng hoàn thiện hơn. Phản ánh Phản ánh Phản ánh Phản ánh năng động, vật lý, hóa sinh học tâm lý sáng tạo học
Như vậy, ta thấy rằng các dạng vật chất có trình độ tiến hóa càng cao thì sự phản ánh càng cao; ý thức chỉ xuất hiện cùng với sự xuất hiện dạng vật chất có tổ chức cao là bộ não của con người, chứ không phải với mọi dạng vật chất; ý thức chỉ là thuộc tính phản ánh của vật chất, do đó, không được đồng nhất vật chất với ý thức và cũng không được tách ý thức ra khỏi vật chất.
- Về nguồn gốc xã hội, có 2 yếu tố: • Lao đ • Ngôn ộn g ngữ
Hình thức lao động • Lao động chân tay • Lao động trí óc
Nhờ có lao động mà con người ngày càng phát triển cả về thể lực và trí lực, tạo ra rất nhiều của cải vật chất đáp ứng nhu cầu tồn tại của xã hội. Qua đó thể hiện quyền làm chủ trong việc nhận thức, cải tạo và thống trị thế giới khách quan.
Ngôn ngữ là hệ thống tín hiệu vật chất chứa đựng thông tin mang nội dung ý thức. Không có ngôn ngữ, ý thức không thể tồn tại và thể hiện.
Tóm lại, nguồn gốc cơ bản, trực tiếp và quan trọng nhất quyết định sự ra đời và phát triển của ý thức là nhân tố lao động. Sau lao động và đồng thời với lao động là ngôn ngữ; đó là hai sức kích thích chủ yếu đã ảnh hưởng đến bộ óc của con vượn, làm cho bộ óc đó dần dần chuyển thành bộ óc của con người, khiến cho tâm lý động vật dần dần chuyển hóa thành ý thức.
2. Bản chất và kết cấu của ý thức a. Bản chất của ý thức Ý thức là sự phản ánh năng động, sáng tạo thế giới khách quan của bộ óc con người; là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan.
- Tính chất năng động, sáng tạo của ý thức thể hiện khả năng hoạt động tâm – sinh lý của con người trong việc tiếp nhận, chọn lọc, xử lý và lưu giữ thông tin nhằm tạo ra những thông tin mới có ích, có ý nghĩa.
- Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan: ý thức là hình ảnh về thế giới khách quan, hình ảnh ấy bị thế giới khách quan quy định cả nội dung lẫn hình thức biểu hiện nhưng nó không còn nguyên vẹn như ban đầu, mà đã có sự cải biến thông qua lăng kính chủ quan(tình cảm, kinh nghiệm, tri thức, nhu cầu…) của con người.
• - Ý thức là một hiện tượng xã hội và mang bản chất xã hội. Sự ra đời và tồn tại của ý thức gắn liền với hoạt động thực tiễn, chịu sự chi phối cả của các quy luật tự nhiên và quy luật xã hội; được quy định bởi nhu cầu giao tiếp xã hội và các điều kiện sinh hoạt hiện thực của đời sống xã hội. Với tính năng động, ý thức đã sáng tạo lại hiện
b. Kết cấu của ý thức
- Tri thức: • Tri thức là kết quả quá trình nhận thức của con người về thế giới hiện thực, làm tái hiện trong tư tưởng những thuộc tính, những quy luật của thế giới ấy và diễn đạt chúng dưới hình thức ngôn ngữ hoặc các hệ thống ký hiệu khác.