Vận dụng kinh tế tri thức nhằm nâng cao sức cạnh tranh của nông sản xuất khẩu Việt Nam

QURN TRI KINH DORNH<br /> <br /> VAN DUNG KINH TÉ TRI THL/C<br /> NHÀM NÀNG CAO SL/C CANH TRANH<br /> CÙA NÒNG SAN XUÀT KHAU VIÈT NAM<br /> Nquyén Thu Quynh *<br /> <br /> Ngày nh$n: 05/10/2011 Ma so: 2. TMQ T<br /> Tu khóa: Kinh té trì thùe, nòng san xuàt khàu, sue canh tranh, hói nhàp kinh tèquÓc té<br /> <br /> .(p!>-^ rong thè giòi ngày nay, khi toàn càu hòa, hói nhàp kinh tè quóc té là xu thè tàt yéu va khoa<br /> (iJ hgc cóng nghé phàt trién nhu vù bào, tài nguyen thién nhién, vj trì dia ly va nguón lao dóng già<br /> rè dang mà't dàn vai trò quan trong dòi vài thành cóng cùa càc san phàm xuàt khàu. Thay vào dò, vàn<br /> dung trì thùe, cu thè là qua trình tao ra, tié'p nhàn va khai thàc mot càch có hiéu qua trì thùe dóng vai<br /> trò quyét dmh dói vài su thành cóng cùa nòng san nuòc ta trén thj truòng quóc té.<br /> <br /> Bài viét tàp trung phàn tfch thgc trang sue canh Viét Nam, mang lai nguòn ngoai té Iòn cho dàt<br /> tranh cùa nòng san xuà't khà'u nuóe ta trong thòi nude (nàm 2010, kim ngach xuàt khà'u nòng, làm<br /> gian qua, sg can thiét vàn dgng kinh té tri thùe va san dat khoàng 19 ty USD) va giài quyét cóng àn<br /> de xuàt mot so giài phàp cho càc doanh nghiép viéc làm cho hàng chuc triéu lao dóng. Càc màt<br /> xuàt khà'u nhàm vàn dgng kinh tè tri thùe de nàng hàng nòng san xuàt khà'u chù ige bao góm gao, cà<br /> cao nàng Ige canh tranh cùa nòng san xuàt khà'u. phé, cao su, che, hat tiéu... dà khà'ng dmh dupc vj<br /> 1. ThUc trang sue canh tranh cùa nòng san thè khi xuà't hién tai hàu hé't càc chàu Igc vói khói<br /> xuat khà'u nuóc ta lupng xuà't khàu vào loai hàng dàu thè giòi va<br /> Nòng san là mat hàng xuàt khà'u chù Igc cùa khóng ngùng già tàng. Tuy nhién, thgc té cho thày<br /> nàng Igc canh tranh cùa nòng san xuàt khà'u nuòe<br /> ta con thàp va trén th| truòng quóc té, nòng san<br /> vàri chua có dupe ehó'dùng tUdng xùng vói tiém<br /> Summary nàng san xuàt nòng nghiép cùa Viét Nam.<br /> Nòng san xuàt khà'u cùa nuòc ta có nàng suàt,<br /> The paper presents the need of understanding chat lupng khóng dóng déu va thàp hdn rà't nhiéu<br /> the significance of researehing accounting Infor- so vài càc nuòc trén thè giòi. GiÓng cày trong va vàt<br /> mation in ensuring business effeetiveness and nuòi dupc nòng dàn tu san xuàt tu vg thu hoach<br /> maintaining sustainable development of enterpris- truòc hoàc mua gióng trén th| truòng tg do ma<br /> es in the challenging context of the v\/orid econo- khóng eò su dàm bào ve chat lupng, dac biét là<br /> my. Constant changes bave made enterprises gióng càc loai cày àn qua, cày lUdng thgc, cày<br /> realize that accounting Information becomes an rau... Nàng suàt lùa cùa Viét Nam ehi bang 61%<br /> effeetive management tool which heips them to nàng suàt lùa cùa Trung Quóe va thàp hdn nhiéu so<br /> evaluate the present situation, identify opportuni- vói lùa cùa Nhàt Bàn, Italia, My; nàng suàt cà chua<br /> tìes and challenges from their overall polieies, chi bang 65% nàng suàt cà chua thè giòi; Cao su<br /> understand their strengths and weaknesses to chi dat nàng suàt 1,1 tàn/ha, so vói nàng suàt thè<br /> make promt decisions to suecessfully maintain giòi là 1,5-1,8 tàn/ha (thàp hdn tòi 30-40%)...; Cà<br /> their business effeetiveness. The paper concludes phé xuàt khà'u eò lupng qua chin ehi chiém 35-50%<br /> that the diffieulties in reflecting an enterprises per- trong khi ty le này cùa BraziI là 90-95%.<br /> formance as affeeted by sustainable development<br /> trend bave raised the importanee of the account- * ThS., Truòng Dai hgc Thuang mai<br /> ing Information system.<br /> _KHOA HOC CS"<br /> <br /> So 44/2011 Tiiiftfng Mai 39<br />  5S;^!T i'i;iH"Hi.ii.i.']K'«'t'"»!l<br /> <br /> <br /> TR| KINH DOflNH<br /> <br /> Mùc dò dàp ùng càc tiéu chuà'n, quy trình quó'e bóc xép cùa Viét Nam cao hdn gap dói so vói càng<br /> té nhu GAP (Quy trình thgc hành nòng nghiép tó't), Bang CÓc. Nhiéu logi nòng san vàri dupc thu<br /> càc tiéu chuà'n cùa SPS (Hiép d|nh ve càc bién hogch, che bién theo kié'u thù cóng nhu cà phé<br /> phàp ve sinh va kiém d|ch dòng thgc vét cùa dupc thu hai theo kié'u thù cóng là tuót cành làm<br /> WTO), SA8000 (Chùng nhén ve khoàng khóng làh lón qua xanh va qua ehfn vói lupng qua ehfn,<br /> làm viéc)... quy dmh cùa càc nuòc ve an toàn, ve viéc xù ly thùy phàn cà phé dupe thgc hién bang<br /> sinh, kiém d|eh dòng thuc vàt cùa nòng san khóng càch phdi nàng hoàc sày thù cóng, khóng kiém<br /> cao. Nòng san dupc san xuàt, che bié'n chù yèu soàt dùpe dò à'm, ty le hat hòng cao.<br /> theo tiéu chuàn Viét Nam. SÓ doanh nghiép ÒUpe Già nòng san xuà't khàu nUÒc ta thuòng thàp<br /> càp giày chùng nhàn cùa nude nhàp khà'u ve phù hdn so vói già cùa dÓi thù canh tranh, do dò, màc<br /> hpp vói càc tiéu chuà'n quàn ly chat lUpng con ft. dù lupng xuàt khà'u khóng ngùng già tàng nhung<br /> Vf dg: hat tiéu, mot trong nhùng m^t hàng xuàt kim ngach xuàt khà'u lai khóng cao.<br /> khà'u hàng dàu cùa Viét Nam sang Hoa Ky, tuy Nàng Igc quàn ly san xuàt, che bién va xuàt<br /> nhién, chat lupng tiéu con chua dat tiéu chuàn cùa khà'u nòng san chua dàp ùng dùpe yéu càu trong<br /> Hiép hói Già v| Hoa Ky (ASTA) ve eò hgt va dò diéu kién tg do hòa thuong mai, dàc biét là khàu<br /> sgeh. Chat lupng tiéu chuà'n cùa ASTA là 550- marketing, dg bào th| truòng. Trong mot thòi gian<br /> 560gr/lit, ty le h^t nhp tói da là 2% trong khi Viét dai, xuàt khà'u nòng san tàng truòng theo ehiéu<br /> Nam là 500gr/lit, 1% tap chat, 13% dò à'm, 5% hat ròng, càc doanh nghiép chù yèu xuàt khàu nòng<br /> hòng), do dò phài ehm mùc già nhàp khà'u thàp san dga trén eàe don dàt hàng riéng le, cóng tàc<br /> hdn mùc già cùa càc dói thù canh tranh. hoach d|nh chièn lupe phàt trié'n xuàt khàu chua<br /> Nòng san dupc xuàt khàu chù yéu dudi dang dupe coi trpng dùng mùc.<br /> thó va sd che. Hién nay, ty trpng nòng san xuàt Mói lién kèt kinh tè giùa càc khàu san xuat -<br /> khàu che bién sàu chi dat khoàng 25-30% tó'ng che bién xuàt khàu, giùa khàu eung ùng vàt tu<br /> san lupng, trong dò eò nhiéu san phàm dat ty le rat dàu vào va tiéu thg san phà'm dàu ra, giùa khàu ky<br /> thàp nhu rau qua 10%, th|t Ipn 10-15%, cà phé 4- thuàt vói khàu kinh tè... chua thiét làp dupc mot<br /> 6%...Trong nhùng nàm gàn day, thj truàng thè giòi càch vùng chàc de dàm bào sù ò'n dmh ve so<br /> eò nhu càu cao ve che nhùng, cà phé rang xay, cà lupng va chat lupng cùng nhu hiéu qua san xuat<br /> phé hòa tan, càc san phà'm cao su ky thuàt nhung kinh doanh hàng nòng san xuàt khàu theo yéu cau<br /> Viét Nam vàn xuàt khà'u che bùp khó, cà phé nhàn cùa th| truòng. Nòng san xuàt khàu luòn trong tinh<br /> khó, mù cao su... trgng khóng dn djnh, quy mó va khà nàng cung<br /> Cóng nghé xù ly sau thu hoach nhu che bién, ùng con hgn che va khóng dn dinh nén chua dàp<br /> bào quàn, vàn ehuyé'n con lac hàu, ed sò vàt chat ùng dupc càc hpp dóng xuat khàu có só lUdng lón<br /> kèm theo nhu kho lanh chuyén dùng, thièt b| rùa, hoéc có yéu cau chat che ve thòi gian giao hàng.<br /> phàn loai, xù ly, buóng ù ehfn... ft dùpe càc doanh Cóng tàc dù bào thóng tin thi truòng, dàc biét<br /> nghiép òàu tu. Hàu hèt eàe ed sò che bién nòng là dg bào già thiéu ehinh xàc. Nhiéu trudng hdp,<br /> san con mang tfnh tg phàt, quy mó nhò, vói cóng khi già trén th| truòng quÓc tè tàng cao nhUng<br /> nghé, trang thièt b| lac héu, trong dò, nhiéu xuòng doanh nghiép khóng bièt de tàng ddn hàng, khi già<br /> che bién do Lién Xò, Trung Quóc xày dgng tu giàm Igi hoàng hot bàn thào dàh dèn thua ló'nàng.<br /> nhùng nàm 1960-1970, dà hèt thòi hgn khau hao VI dg, dàu nàm 2009, dtf bào già cà phé trén the<br /> nhung vàn dupe sù dgng. Kèt cau hg tàng phgc vg giài sé tàng cao, nhiéu doanh nghiép vói vàng<br /> cho viéc vàn chuyén, bào quàn dg trù, bóc xèp mua cà phé vói già cao (42.000d/kg) ve dù trQ,<br /> nòng san rà't yèu kém nén già thành san phà'm va nhung dèn giùa nàm, già cà phé lai giàm manh chi<br /> phf giàn tiép khàc tàng nhanh. Vi dg, cóng suàt con khoàng 25.000d/kg, làm cho nhiéu doanh<br /> bóc xép ó càng Sài Gòn là 1000 tàn/ngày, chi nghiép phà san.<br /> bang 1/2 còng suàt càng Bang CÓc (Thài Lan), Hàu hét càc doanh nghiép xuat khàu nòng san<br /> nén càng phf cho 1 tàu chò gao 10000 tàn ò Viét déu có quy mò nhò, 85% vón kinh doanh là von<br /> Nam là 40.000USD, con ò càng Bang Cóc là vay, chù yèu bàn qua trung gian, do dò, phu thuóc<br /> 20.000USD, nhù vày chi phi tal càng chi cho khàu rat Iòn vào nhà nhàp khàu nuóc ngoài.<br /> <br /> KHOA HQC<br /> 40 Thiitfng Mal Só 44/2011<br />  OUANTRI KINH DORNH<br /> <br /> Do dò, trong nhiéu nàm, Viét Nam là mot trong khóng ehi dga vào quy mó va pham vi hoat dòng<br /> nhùng nuòc dùng dàu thè giòi ve xuàt khà'u nòng cùa minh nhu truòc day ma quan trpng hPn phài<br /> san nhung lai eò vai trò rat nhò dóì vói th| truòng tao ra sg dó'i mài lién tge va manh me cùa doanh<br /> va già cà nòng san thè giòi. nghiép. Vi vày, viéc quàn ly tài san vò hình cùng<br /> 2. Su can thiel vén dgng kinh te tri thùe nhàm nhu tri thùe kinh doanh va cóng nghé, ky thuàt là<br /> nàng cao suo cgnh tranh cùa nòng san xuàì khau vàn de then chót de thành cóng trén th| truòng<br /> De dàm bào phàt trièn nhanh va ben vùng quóe tè eò tfnh mò, canh tranh gay gàt va thay dó'i<br /> trong mói truòng canh tranh ngày càng gay gàt, nhanh chóng nhu hién nay.<br /> mot vàn de dàt ra là càn nàng cao nàng Igc canh Thù hai, vàn dgng kinh tè tri thùe sé mang lai<br /> tranh cùa càc doanh nghiép xuàt khà'u nòng san. già tri cao va eO hòi phàt trièn ben vùng cho nòng<br /> Có nhiéu yèu tótàe dóng dèn nàng igc canh tranh, san xuà't khàu.<br /> tuy nhién, trong diéu kién hién nay, vàn dgng kinh Tri thùe làm tàng già tri già tàng va tàng nàng<br /> tè tri thùe dupe eoi là mot xu thè tàt yèu de nàng Igc canh tranh cùa nòng san xuàt khàu. Néu<br /> cao nàng Igc canh tranh cùa doanh nghiép do doanh nghiép àp dgng nhùng tién bò khoa hpc<br /> nhùng nguyen nhàn sau: cóng nghé vào qua trình che bién san phà'm sé<br /> Thù nhàt, vàn dgng kinh tè tri thùe là dòi hòi tao ra nhùng san phà'm xuàt khà'u eò dò che bién<br /> khàch quan tu thùe tién dói vói càc doanh nghiép sàu, mang lai doanh thu nhiéu hdn ddi vài san<br /> xuàt khà'u nòng san. Ngày nay, toàn càu hoà là tàt phà'm xuàt khàu chi qua sd che. Vàn dgng tri thùe<br /> yéu, hòi nhàp kinh té quÓc té ngày càng sàu róng, giùp doanh nghiép tao ra nhùng san phàm dat<br /> dòi hòi càc quóc già déu phài chàp nhàn va tham chat lupng cao theo tiéu chuà'n quóe tè eò khà<br /> già. Nén kinh tè thè gioì dang chuyén tu xà hói nàng canh tranh vói eàe san phàm cùa dói thù<br /> cóng nghiép sang xà hòi thóng tin va tri thùe. canh tranh trén th| truòng quóe tè.<br /> Canh tranh trong boi cành hién nay là canh tranh Vàn dgng kinh tè tri thùe sé ddi mòi phUdng<br /> trf tue, canh tranh bang kinh tè tri thùe. Néu truòc phàp quàn ly cùa doanh nghiép theo huòng hiéu<br /> day, tri thùe ehi chiém khoàng 30% già tri san qua hdn. Doanh nghiép sé chù trpng cóng tàc<br /> phàm va dich vg thi hién nay, ty le này dà lén dèn nghién cùu nhu càu th| truòng, tu dò dmh hudng<br /> 80%. Chièn lupe phàt trié'n kinh té xà hói 2011- san xuàt, dàm bào san xuàt ra nhùng san phà'm<br /> 2020 nuòc ta cùng xàc dmh "Phàt trién nhanh gàn dàp ùng tot nhàt nhu càu cùa nguòi tiéu dùng.<br /> lién vói phàt trién ben vùng", "chù trpng phàt trié'n Kinh tè tri thùe gòp phàn dàng ké vào viéc nàng<br /> kinh tè tri thùe" cao già tn tài san vó hinh cùa doanh nghiép, tu dò<br /> Trong nhùng nàm gàn day, khoa hpc cóng làm tàng uy tin, lpi thè canh tranh cùa doanh<br /> nghé phàt trién nhanh chóng va trò thành mot Ige nghiép trén thj truòng.<br /> lupng san xuàt chù yèu. Càc yèu tÓ quyét dmh Kinh tè tri thùe eò khà nàng tao ra nhùng mói<br /> canh tranh dà chuyén tu càc yèu tó "tTnh"sang càc lién he toàn càu giùa doanh nghiép va khàch hàng<br /> yéu td "dóng" Càc nguón Igc truyén thóng nhu lao thóng qua viéc xày dgng va khai thàc he thóng<br /> dóng già ré, tài nguyen thién nhién dang màt dàn thóng tin (dàc biét là Internet), tu dò giùp doanh<br /> vai trò trong viéc tao lpi thè canh tranh ma thay nghiép mò róng th| truòng xuàt khàu, khai thàc tòt<br /> vào dò, càc doanh nghiép òang dàn chuyén sang hdn càc ed hói kinii doanh.<br /> khai thàc tri thùe, khoa hpc cóng nghé, he thong 3. Mét so giài phap vén dtjng kinh te trì thùe<br /> thóng tin. Doanh nghiép nào nàm dùpe tri thùe, nhàm nàng cao nàng \tfc canh tranh cùa nòng san<br /> doanh nghiép dò có ed hói thành cóng Iòn hon càc xual khau Viét Nam<br /> doanh nghiép khàc. Diéu này mang tinh chat thay Thù nhàt, doanh nghiép san xuàt, che bién,<br /> dó'i càn bàn dÓi vói càc doanh nghiép xuàt khà'u xuàt khà'u nòng san phài dó'i mòi tu duy quàn ly va<br /> nòng san Vrèt Nam, vón trong thòi gian dai phàt diéu hành doanh nghiép trong bòi cành mài. Truòc<br /> trién dua trén viéc khai thàc càc yèu tó nguón igc hèt, ban lành dao doanh nghiép phài eò tu duy dó'i<br /> truyén thóng. mói khóng ngùng, nhàn thùe kjp thòi nhùng thay<br /> Trong boi cành kinh tè thè giòi nhu vày, de xày dó'i trong mói truòng canh tranh quÓe tè va phàn<br /> dgng va duy trì lpi thè canh tranh, doanh nghiép ùng k|p thòi dói vói nhùng thay ddi dò, truòc hèt là<br /> <br /> JCHOA HQC