Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò người thầy vào việc bồi dưỡng đội ngũ giảng viên đại học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục - đào tạo hiện nay

VJE Tạp chí Giáo dục, Số 450 (Kì 2 - 3/2019), tr 1-5<br /> <br /> <br /> <br /> VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VAI TRÒ NGƯỜI THẦY<br /> VÀO VIỆC BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN ĐẠI HỌC<br /> ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO HIỆN NAY<br /> Phạm Thị Thúy Vân - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2<br /> <br /> Ngày nhận bài: 25/12/2018; ngày sửa chữa: 15/01/2019; ngày duyệt đăng: 31/01/2019.<br /> Abstract: In higher education, the quality of lecturers is considered one of the leading determinants<br /> of the existence and development of universities. The personality, quality and competencies of the<br /> lecturers greatly influence the formation of the personality, quality and competencies of the<br /> students. Therefore, before the requirement of fundamental and comprehensive innovation of<br /> education and training, including higher education, the thorough study and creative application of<br /> Ho Chi Minh thought about the role of lecturers is one of the important tasks, deciding on the<br /> quality of training students of the country.<br /> Keywords: Lecturers, teachers, Ho Chi Minh's thought, curriculum content.<br /> <br /> 1. Mở đầu nhiệm vụ của người thầy có mối quan hệ mật thiết, không<br /> Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhà hoạt động chính trị lỗi tách rời nhau. Vai trò quan trọng của người thầy trong xã<br /> lạc, lãnh tụ vĩ đại của cách mạng Việt Nam; là nhà giáo, hội được thể hiện qua nhiệm vụ họ đảm nhận. Người thầy<br /> là người sáng lập, đặt nền móng và chỉ đạo việc xây dựng đảm nhận tốt nhiệm vụ được giao là sự khẳng định vị trí,<br /> nền giáo dục mới của Việt Nam. Đối với sự phát triển vai trò của họ trong xã hội. Tư tưởng của Hồ Chí Minh<br /> của nền giáo dục nước nhà, theo Hồ Chí Minh, người về vai trò của người thầy được thể hiện ở những nội dung<br /> thầy giáo là lực lượng có vai trò then chốt, là “những cơ bản sau:<br /> chiến sĩ tiên phong trên mặt trận tư tưởng, văn hoá”; có 2.1.1. Vai trò của người thầy trong việc thực hiện mục<br /> trách nhiệm truyền bá cho thế hệ trẻ lí tưởng đạo đức tiêu và nội dung giáo dục<br /> chân chính, hệ thống các giá trị, tinh hoa văn hoá của dân<br /> tộc và nhân loại; bồi dưỡng cho họ những phẩm chất cao Mục đích của GD-ĐT trong tư tưởng Hồ Chí Minh<br /> quý và năng lực sáng tạo phù hợp với sự phát triển của không chỉ bó hẹp trong việc dạy tri thức, nâng cao trình<br /> xã hội. Nhân cách, phẩm chất và năng lực của người thầy độ học vấn, mà nội dung cơ bản của giáo dục là phải đào<br /> giáo có ảnh hưởng lớn đến việc hình thành nhân cách, tạo ra những con người xây dựng chủ nghĩa xã hội có<br /> phẩm chất và năng lực của học trò. Vì vậy, trước yêu cầu “đức” và có “tài”. Theo Người, muốn xây dựng và hoàn<br /> đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT, trong đó có giáo dục thiện con người toàn diện, thì nội dung của ngành Giáo<br /> đại học, việc quán triệt học tập và vận dụng sáng tạo tư dục phải chú trọng cả “dạy chữ” và “dạy người”. Mục<br /> tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của người thầy giáo là một đích, nội dung học tập trong xã hội mới, ngoài yêu cầu<br /> trong những nhiệm vụ quan trọng, quyết định đến chất trang bị tri thức về văn hóa, khoa học, xã hội… còn phải<br /> lượng đào tạo đại học của đất nước. nhấn mạnh việc rèn luyện đạo đức, bồi dưỡng lòng yêu<br /> Bài viết nghiên cứu việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Tổ quốc, yêu nhân dân; yêu và trọng lao động; giữ gìn kỉ<br /> Minh về vai trò người thầy vào việc bồi dưỡng đội ngũ luật, bảo vệ của công… Nghĩa là, trong nội dung GD-ĐT<br /> giảng viên đại học đáp ứng yêu cầu đổi mới GD-ĐT phải chú trọng đủ các mặt; đạo đức cách mạng, giác ngộ<br /> hiện nay. xã hội chủ nghĩa, văn hóa, kĩ thuật, lao động và sản xuất.<br /> Theo đó, Hồ Chí Minh cho rằng, người thầy giáo có vai<br /> 2. Nội dung nghiên cứu<br /> trò hết sức quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu và<br /> 2.1. Tư tưởng của Hồ Chí Minh về vai trò của người nội dung giáo dục. Người khẳng định: “Không có thầy<br /> thầy giáo giáo thì không có giáo dục” [1; tr 345]; “Nếu không có<br /> Theo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thầy giáo thầy giáo dạy dỗ cho con em nhân dân, thì làm sao mà<br /> là người đem sự hiểu biết, năng lực và phẩm chất của xây dựng chủ nghĩa xã hội được” [2; tr 403]. Từ việc<br /> mình truyền đạt cho người học, làm cho người học phát đánh giá cao vai trò của người thầy giáo, Đảng ta và Chủ<br /> huy được năng lực của bản thân, phát triển các mặt: tịch Hồ Chí Minh tin tưởng giao cho người thầy nhiệm<br /> “đức”, “trí”, “thể”, “mĩ” để trở thành người lao động vụ to lớn là chăm lo sự nghiệp “trồng người”, dạy dỗ con<br /> chân chính. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, giữa vai trò và em nhân dân lao động trở thành công dân có ích cho Tổ<br /> <br /> 1 Email: phamthithuyvan@hpu2.edu.vn<br />  VJE Tạp chí Giáo dục, Số 450 (Kì 2 - 3/2019), tr 1-5<br /> <br /> <br /> quốc. Người viết: “Chúng ta phải đào tạo ra những công động… Các nội dung này có mối quan hệ mật thiết với<br /> dân tốt và cán bộ tốt cho nước nhà. Nhân dân, Đảng và nhau, cấu tạo hợp lí và phù hợp với từng giai đoạn. Khi<br /> Chính phủ giao cho các nhiệm vụ đào tạo thế hệ tương cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đang ở giai đoạn<br /> lai cho các cô, các chú” [3; tr 528]. Đây là nhiệm vụ nặng ác liệt, giáo dục có nhiệm vụ đào tạo con người phục vụ<br /> nề nhưng rất vẻ vang, gắn liền với sự nghiệp của những sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc, Người gửi thư cho Hội<br /> người làm thầy. nghị giáo dục căn dặn đội ngũ thầy cô giáo “phải sửa đổi<br /> Nhưng tùy theo hoàn cảnh khác nhau, vai trò, nhiệm triệt để chương trình giáo dục cho phù hợp với sự nghiệp<br /> vụ của người thầy giáo được cụ thể hóa theo từng thời kì kháng chiến và kiến quốc” [6; tr 575]. Sau hòa bình lập<br /> phát triển của đất nước. Chẳng hạn, sau Cách mạng tháng lại, nhân dân miền Bắc bước vào thời kì hàn gắn vết<br /> Tám năm 1945, nhiệm vụ của người thầy được Hồ Chí thương chiến tranh, khôi phục kinh tế, đấu tranh thống<br /> Minh xác định là “chống nạn mù chữ”, đi tiên phong trong nhất nước nhà, Người nói: Giáo dục cần phải chuyển<br /> phong trào diệt “giặc dốt”. Người thầy giáo của chế độ mới hướng, “nội dung dạy và học cần liên hệ thiết thực với<br /> đảm nhận sứ mệnh cao cả là làm cho người dân được công tác chung: Củng cố miền Bắc, chiếu cố miền Nam,<br /> hưởng quyền chính đáng: được cắp sách đến trường, được thi đua yêu nước, khôi phục kinh tế, củng cố quốc<br /> bồi dưỡng ý thức làm chủ, lí tưởng cao đẹp; từ đó nâng cao phòng…” [1; tr 126]. Như vậy, người thầy phải căn cứ<br /> nhận thức, ý thức trách nhiệm của người công dân với Tổ vào điều kiện thực tiễn, nhiệm vụ chính trị, đường lối<br /> quốc. Người nói: “Anh chị em chịu cực khổ khó nhọc, hi phát triển KT-XH, mục tiêu giáo dục để biên soạn<br /> sinh phấn đấu, để mở mang tri thức phổ thông cho đồng chương trình cho phù hợp. Cũng theo Người, xây dựng<br /> bào, để xây đắp nền văn hóa sơ bộ cho dân tộc… Một phần nội dung, chương trình còn phải phù hợp với từng cấp<br /> tương lai của dân tộc nước nhà nằm trong sự cố gắng của học, bậc học. Trong Thư gửi giáo viên, học sinh, cán bộ<br /> anh chị em… Đồng bào ta ai cũng biết đọc, biết viết. Cái thanh niên và nhi đồng (10/1955), Người đã nêu rõ nội<br /> vinh dự đó thì tượng đồng bia đá nào cũng không bằng” dung đào tạo của từng cấp học, bậc học. Riêng với bậc<br /> [4; tr 556]. Bước vào thời kì hàn gắn vết thương chiến đại học, Người yêu cầu: “Đại học thì cần kết hợp lí luận<br /> tranh, khôi phục kinh tế, xây dựng văn hóa (1958-1960) khoa học với thực hành, ra sức học tập lí luận và khoa<br /> đặt ra yêu cầu bức thiết về đội ngũ cán bộ chuyên môn có học tiên tiến của các nước bạn, kết hợp với thực tiễn của<br /> trình độ về khoa học - kĩ thuật, cán bộ quản lí kinh tế, cán nước ta để thiết thực giúp ích cho công cuộc xây dựng<br /> bộ văn hóa. Người thầy được coi là khâu then chốt trong nước nhà” [1; tr 389]. Để làm được điều đó, theo Người,<br /> quy trình đào tạo cán bộ để “cung cấp đủ cán bộ cho nông người thầy phải có kiến thức vững vàng, sâu rộng về<br /> nghiệp, công nghiệp, cho các ngành kinh tế và văn hóa” chuyên môn; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí thuyết, thực<br /> [1; tr 291]. Khi Đảng lãnh đạo nhân dân thực hiện hai tế và kinh nghiệm; người thầy không chỉ cần có vốn<br /> chiến lược: Cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và sống, vốn hiểu biết rộng rãi về con người, về tự nhiên và<br /> cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam nhằm xã hội mà còn phải có óc sáng tạo, nhạy bén, luôn đi tìm<br /> thực hiện mục tiêu chung là thống nhất Tổ quốc, người cái mới thì hiệu quả giảng dạy, giáo dục mới được đảm<br /> thầy giáo có nhiệm vụ “đào tạo những công dân tốt, bảo, mới thực sự trở thành người thầy giỏi. Vì thế, Người<br /> những cán bộ tốt sau này, góp phần xây dựng chủ nghĩa mong muốn “giáo viên cũng phải tiến bộ cho kịp thời đại<br /> xã hội, làm cho miền Bắc vững mạnh thành hậu thuẫn cho thì mới làm được nhiệm vụ. Chớ tự túc, tự mãn, cho là<br /> cuộc đấu tranh thống nhất nước nhà” [5; tr 271]. Như vậy, giỏi rồi thì dừng lại. Mà dừng lại là lùi bước, là lạc hậu,<br /> vai trò của người thầy, theo quan điểm của Hồ Chí Minh mình tự đào thải trước. Cho nên phải cố gắng học tập để<br /> là hết sức quan trọng, người thầy không chỉ là người trang cải tạo mình, cải tạo tư tưởng của mình, cải tạo con em<br /> bị cho người học những tri thức sách vở mà qua từng giai và giúp vào việc cải tạo xã hội” [7; tr 489].<br /> đoạn cách mạng, họ còn là người trang bị cho người học 2.1.3. Phẩm chất và năng lực của người thầy quyết định<br /> thế giới quan, nhân sinh quan khoa học, giúp họ hình thành chất lượng đào tạo con người<br /> lí tưởng cách mạng, phẩm chất đạo đức cao đẹp và năng Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt người thầy ở vị trí cao quý,<br /> lực sáng tạo, góp phần vào việc thúc đẩy sự phát triển KT- nhưng Người cũng đòi hỏi ở các thầy, cô giáo một trách<br /> XH đất nước. nhiệm rất nặng nề. Một hành vi xấu của người thầy có<br /> 2.1.2. Vai trò của người thầy trong việc xây dựng nội thể làm tổn thương, làm mất niềm tin cả một lớp người.<br /> dung, chương trình đào tạo phù hợp để thực hiện nhiệm Ngược lại, một tấm gương sáng của người thầy sẽ có cả<br /> vụ và mục tiêu của giáo dục một thế hệ noi theo. Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Trẻ em<br /> Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, xây dựng nội dung, như cái gương trong sáng, thầy tốt thì ảnh hưởng tốt,<br /> chương trình phải toàn diện, bao gồm các mặt: văn hóa, thầy xấu thì ảnh hưởng xấu” [5; tr 269]. Vì vậy, Hồ Chí<br /> chính trị, khoa học kĩ thuật, chuyên môn nghiệp vụ, lao Minh đòi hỏi, trước hết người thầy phải trở thành tấm<br /> <br /> 2<br />  VJE Tạp chí Giáo dục, Số 450 (Kì 2 - 3/2019), tr 1-5<br /> <br /> <br /> gương sáng, phải là kiểu mẫu về mọi mặt, tư tưởng, đạo viên trong cả nước đều tâm huyết với nghề, có ý thức giữ<br /> đức, lối làm việc. Người nhấn mạnh: “Ta là cán bộ gìn danh dự, lương tâm nhà giáo, “Bên cạnh phẩm chất<br /> chuyên môn, có chuyên môn mà không có chính trị giỏi chính trị, đa số giảng viên đều yêu nghề, yêu ngành và<br /> thì dù học giỏi mấy dạy trẻ con cũng hỏng” [5; tr 269]. yêu người” [10; tr 183]. Trong học tập và công tác, giảng<br /> Người nhấn mạnh đến vai trò đạo đức của người thầy, viên cũng đã thực hiện có hiệu quả nguyên tắc tự phê<br /> song không tuyệt đối hóa mặt đạo đức, coi nhẹ lĩnh vực bình và phê bình; việc thực hành cần, kiệm, liêm, chính,<br /> chuyên môn, nghiệp vụ. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, chí công vô tư, chống bệnh thành tích, chống tham<br /> giữa “đức” và “tài”, “hồng” và “chuyên”, phẩm chất và nhũng, lãng phí cũng được tăng cường: “Về cơ bản, đại<br /> năng lực của người thầy giáo có mối quan hệ hữu cơ và bộ phận nhà giáo nước ta… tận tụy với nghề nghiệp, có<br /> tác động qua lại với nhau. Có “đức” là để tài năng phát ý thức vươn lên, có tinh thần trách nhiệm trong thực hiện<br /> triển đúng hướng và có “tài” thì “đức” mới phát huy được nhiệm vụ giáo dục, đào tạo” [11; tr 91].<br /> tác dụng. Người nói: “Có tài mà không có đức là hỏng, Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của đất nước, do<br /> có đức mà chỉ i tờ thì dạy thế nào” [5; tr 269]. Vì vậy, ảnh hưởng của mặt trái cơ chế thị trường, một bộ phận<br /> trong nhà trường đòi hỏi các thầy, cô phải gương mẫu giảng viên còn chưa theo kịp sự vận động của đời sống<br /> đi đầu trong việc rèn đức, luyện tài, phải có chuyên môn KT-XH, chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới, thiếu tâm huyết,<br /> giỏi, có tình yêu và tâm huyết với nghề. Chủ tịch Hồ thậm chí vi phạm đạo đức nghề nghiệp. Mặt khác, hoạt<br /> Chí Minh cũng cho rằng, một người thầy giáo giỏi động nghiên cứu khoa học của giảng viên còn ít, số lượng<br /> không có nghĩa là phải tinh thông tất cả mọi lĩnh vực, bài báo công bố trên tạp chí chuyên ngành trong nước và<br /> hiểu trọn tri thức nhân loại, vì tri thức nhân loại vô cùng quốc tế chưa nhiều; nghiên cứu khoa học chưa trở thành<br /> rộng lớn, tuy nhiên, người thầy giáo cần không ngừng nhu cầu thực sự của giảng viên; phương pháp giảng dạy<br /> trau dồi kiến thức, đặc biệt phải thạo lĩnh vực chuyên truyền thống (thuyết trình, truyền thụ tri thức một chiều)<br /> môn của mình, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của vẫn là phương pháp chủ đạo của nhiều giảng viên.<br /> sự nghiệp GD-ĐT.<br /> Thực trạng trên đang đặt ra yêu cầu phải có cuộc cách<br /> 2.2. Bồi dưỡng đội ngũ giảng viên đại học đáp ứng yêu mạng thật sự khoa học và triệt để về GD-ĐT; trong đó có<br /> cầu đổi mới giáo dục, đào tạo hiện nay ở nước ta theo đào tạo đại học nhằm đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo<br /> tư tưởng Hồ Chí Minh dục nước nhà, nâng cao chất lượng và tầm vóc đích thực<br /> 2.2.1. Thực trạng đội ngũ giảng viên đại học ở nước ta của GD-ĐT đại học trong thời kì mới. Để thực hiện được<br /> hiện nay mục tiêu này, việc quán triệt học tập và vận dụng sáng<br /> Sau 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới, đất nước ta tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của người thầy giáo<br /> đã đạt được những thành tựu to lớn và có ý nghĩa. Cùng là một trong những nguyên tắc quan trọng, quyết định<br /> với sự phát triển chung của mọi mặt đời sống KT-XH, đến chất lượng đào tạo đại học của nước ta hiện nay.<br /> lĩnh vực GD-ĐT cũng có những bước phát triển quan 2.2.2. Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả bồi<br /> trọng; đặc biệt trong việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân dưỡng đội ngũ giảng viên đại học đáp ứng yêu cầu đổi<br /> lực và bồi dưỡng nhân tài. Riêng với giáo dục đại học, mới giáo dục, đào tạo ở nước ta hiện nay<br /> chất lượng đào tạo ngày càng được nâng cao, thể hiện ở - Đội ngũ giảng viên đại học phải không ngừng rèn<br /> sự thay đổi về nội dung, chương trình đào tạo và tiếp tục luyện, nâng cao đạo đức cách mạng: Để rèn luyện đạo đức<br /> khẳng định vai trò, vị trí của đội ngũ giảng viên. của người thầy, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhắc nhở các<br /> Trong những năm qua, vấn đề bồi dưỡng, nâng cao thầy, cô giáo phải thanh liêm, trung thực, biết đặt lợi ích của<br /> chất lượng đội ngũ giảng viên đại học ở nước ta đã đạt đất nước, nhà trường lên trên lợi ích cá nhân. Người từng<br /> được những kết quả cụ thể: “Cả nước đã có khoảng căn dặn: “Thầy và trò phải luôn luôn nâng cao tinh thần yêu<br /> 14.000 tiến sĩ, 1.432 giáo sư, 7.750 phó giáo sư; năm Tổ quốc, yêu chủ nghĩa xã hội, tăng cường tình cảm cách<br /> 2015 công nhận mới 522 giáo sư và phó giáo sư; 92 mạng đối với công nông, tuyệt đối trung thành với sự nghiệp<br /> nghìn giảng viên đại học, cao đẳng” [8; tr 249-258]. Hầu cách mạng, triệt để tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng,<br /> hết đội ngũ giảng viên đều đã nỗ lực hết mình, luôn giữ sẵn sàng nhận bất kì nhiệm vụ nào mà Đảng và nhân dân<br /> vững bản lĩnh chính trị trước mọi khó khăn và có nhiều giao cho” [12; tr 507]. Theo Người, trong bất kì hoàn cảnh<br /> đóng góp cho sự nghiệp GD-ĐT của đất nước. “Bản lĩnh nào, người thầy cũng phải thực hiện tốt đường lối giáo dục<br /> chính trị, phẩm chất đạo đức của giảng viên ngày càng của Đảng và Nhà nước là đào tạo con em của nhân dân<br /> vững vàng, trung thành với sự nghiệp cách mạng, bên thành công dân có ích cho Tổ quốc, đưa nền giáo dục nước<br /> cạnh đó là lực lượng giảng viên trẻ, là những người có nhà đạt trình độ tiên tiến của thời đại, đồng thời giải quyết<br /> hoài bão, ước mơ, nhiệt huyết” [9; tr 242]. Đa số giảng tốt các vấn đề thực tiễn đặt ra.<br /> <br /> 3<br />  VJE Tạp chí Giáo dục, Số 450 (Kì 2 - 3/2019), tr 1-5<br /> <br /> <br /> Thực hiện lời dạy đó, đội ngũ giảng viên hiện nay cần về các vấn đề thực tiễn xảy ra trong đời sống kinh tế, chính trị,<br /> không ngừng bồi dưỡng, rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính xã hội của đất nước. Từ đó, đưa ra những kiến nghị mới để<br /> trị, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách để thực hiện giải quyết mọi vấn đề. Tuy nhiên, nghiên cứu khoa học là một<br /> mục tiêu, lí tưởng của Đảng, của cách mạng. Đó là sự trung quá trình lâu dài và phức tạp, từ đó, lấy kết quả của quá trình<br /> thành tuyệt đối với lợi ích của dân tộc, với sự nghiệp cách nghiên cứu khoa học đưa vào bài giảng của mình, làm bài<br /> mạng, nhạy cảm về tình hình chính trị, phân tích khoa học giảng thêm phong phú sinh động.<br /> đối với những hiện tượng chính trị xã hội mới xảy ra trong - Đội ngũ giảng viên đại học phải luôn yêu nghề, yêu<br /> đời sống hằng ngày, định hướng cho sinh viên có nhận thức trò: Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, yêu nghề, yêu trò là<br /> đúng, tránh ngộ nhận và manh động để kẻ thù lợi dụng. phẩm chất, là yêu cầu quan trọng hàng đầu đối với mỗi<br /> Đồng thời, đạo đức cách mạng của giảng viên còn là sự say nhà giáo. Tình yêu thương chính là cơ sở, động lực thôi<br /> mê với việc giảng dạy, nghiên cứu, trung thực trong khoa thúc trách nhiệm và nhiệt huyết để mỗi nhà giáo phấn<br /> học, tìm tòi sáng tạo, khát vọng chinh phục đỉnh cao của tri đấu hoàn thành sự nghiệp vẻ vang của mình. Người từng<br /> thức; lấy tự phê bình và phê bình để phát huy ngày càng cao nhấn mạnh: “Phải thương yêu các cháu như con em ruột<br /> những ưu điểm và sửa chữa những khuyết điểm. Ngày nay, thịt của mình, không nên phân biệt bỉ thử các cháu vùng<br /> mỗi giảng viên phải giải quyết đúng đắn mối quan hệ cá này hay các cháu vùng khác. Cháu nào cũng là con em<br /> nhân - gia đình - tập thể - xã hội; quan hệ giữa nghĩa vụ và đại gia đình ta, cũng là do Đảng và Chính phủ giao cho<br /> quyền lợi. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí các cô, các chú phụ trách nuôi dạy” [14; tr 499]. Mỗi<br /> Minh là sẵn sàng phấn đấu hi sinh cho lợi ích chung theo thầy, cô giáo phải yêu nghề, yêu trò sâu sắc mới có thể<br /> phương châm việc gì có lợi cho dân, cho nước, cho tập thể trở thành nhà giáo tốt, nhà giáo mẫu mực, được xã hội<br /> dù nhỏ mấy cũng làm; việc gì có hại thì dù nhỏ mấy cũng tôn vinh và kính trọng.<br /> tránh. Làm việc gì trước hết cũng phải đặt lợi ích của tập thể,<br /> đất nước, nhân dân lên trên hết; không tham lam vụ lợi, vun Thực hiện lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, mỗi<br /> vén cá nhân… Bên cạnh đó, giảng viên còn phải kiên quyết giảng viên hiện nay cần phải nêu cao tinh thần trách nhiệm<br /> chống bệnh thành tích, nói không đi đôi với làm, nói nhiều, với nghề, luôn tìm tòi, học hỏi, sáng tạo để đem lại hiệu<br /> làm ít; phải thẳng thắn, trung thực, bảo vệ chân lí, lẽ phải, quả cao nhất khi giảng dạy. Bên cạnh đó, mỗi thầy, cô giáo<br /> bảo vệ người tốt, không bao che, giấu giếm khuyết điểm. cần phải giúp đỡ học trò một cách chân thành, không vụ<br /> lợi, không phân biệt đối xử, tôn trọng ý kiến của sinh viên,<br /> - Đội ngũ giảng viên đại học phải không ngừng nỗ lực tạo điều kiện để sinh viên thể hiện quan điểm của bản thân<br /> học tập, nâng cao trình độ, kiến thức, năng lực toàn diện: trong quá trình dạy học; từ đó, giúp các em có thể phát<br /> Trên tinh thần nắm vững quan điểm của chủ nghĩa Mác - hiện, chiếm lĩnh kiến thức và hình thành các năng lực,<br /> Lênin “bản thân nhà giáo dục cũng cần phải được giáo phẩm chất một cách chủ động, tích cực.<br /> dục”, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Người huấn<br /> luyện phải học thêm mãi thì mới làm được công việc huấn - Đội ngũ giảng viên đại học phải thường xuyên rèn<br /> luyện của mình... Người huấn luyện nào tự cho là mình đã luyện kĩ năng sư phạm: Đã là người thầy nói chung hay<br /> biết đủ cả rồi, thì người đó dốt nhất” [13; tr 46]. Người giảng viên đại học nói riêng đều phải có kĩ năng sư phạm.<br /> dẫn lại câu nói của Khổng Tử: “Học không biết chán, dạy Nếu không có kĩ năng sư phạm thì dù kiến thức chuyên môn<br /> không biết mỏi” và lời dạy của V.I. Lênin: “Học, học nữa, có giỏi mấy tiết học cũng buồn tẻ, người học khó nắm bắt<br /> học mãi” để nhấn mạnh rằng người huấn luyện nào tự mãn vấn đề, không lĩnh hội được kiến thức, hiệu quả giảng dạy<br /> cho mình giỏi rồi mà dừng việc học lại là lùi bước, là lạc thấp. Đó là cách đặt vấn đề ngắn gọn, khúc chiết, triển khai<br /> hậu, là tự đào thải mình; thường xuyên tự bồi dưỡng, nâng vấn đề logic minh họa sinh động, diễn đạt trôi chảy, biết tổ<br /> cao trình độ chuyên môn, phương pháp sư phạm để thực chức thảo luận nhóm… Vì vậy, giảng viên cần thường<br /> sự là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. xuyên rèn luyện khả năng truyền đạt, kĩ năng tổ chức những<br /> hoạt động tương tác với học sinh, kĩ năng sáng tạo trong<br /> Thực hiện lời dạy đó, đội ngũ giảng viên đại học hiện nay phương pháp giảng dạy. Trên nền tảng chuyên môn vững,<br /> cần phải học tập không ngừng để nâng cao trình độ về mọi giảng viên phải có phương pháp sư phạm giỏi.<br /> mặt. Bởi, nếu phẩm chất chính trị và đạo đức cách mạng là<br /> “cái gốc cơ bản” thì kiến thức chuyên môn là điều kiện cơ bản 3. Kết luận<br /> nhất để giảng viên hoàn thành nhiệm vụ. Ngoài kiến thức Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của người thầy trong<br /> chuyên môn, giảng viên phải giỏi về tin học, thông thạo ít nhất sự nghiệp GD-ĐT không chỉ là triết lí, lí luận mà còn có ý<br /> một ngoại ngữ; có như vậy mới hoàn thành tốt nhiệm vụ nghĩa thực tiễn, ý nghĩa giáo dục rất sâu sắc; chứa đựng<br /> nghiên cứu, giảng dạy và tư vấn cho các nhà hoạch định chính những lời răn dạy hết sức sâu sắc và thấm thía của Hồ Chí<br /> sách. Hơn nữa, mỗi giảng viên phải là một nhà nghiên cứu Minh đối với những người làm nghề giáo. Trước yêu cầu<br /> khoa học; ngoài thời gian lên lớp, giảng viên phải nghiên cứu của tình hình mới hiện nay, hơn lúc nào hết, chúng ta cần<br /> <br /> 4<br />  VJE Tạp chí Giáo dục, Số 450 (Kì 2 - 3/2019), tr 1-5<br /> <br /> <br /> trở lại với tư tưởng Hồ Chí Minh, với những luận điểm khoa Chí Minh là một nhiệm vụ thường xuyên, tự giác và bền<br /> học, thiết thực về năng lực, phẩm chất của nhà giáo; về xây bỉ suốt đời. Theo Hồ Chí Minh, đạo đức cách mạng không<br /> dựng tập thể những người làm công tác giáo dục; về xây phải trên trời sa xuống. Nó do học tập, đấu tranh, rèn luyện<br /> dựng lòng yêu nghề, yêu người; về động lực phát triển của bền bỉ hằng ngày mà phát triển hoàn thiện, cũng như ngọc<br /> nền giáo dục... Hơn bao giờ hết, chúng ta cần xây dựng được càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong. Rèn<br /> đội ngũ những người làm công tác giáo dục có đầy đủ phẩm luyện đạo đức cũng như phong cách của mỗi người không<br /> chất, năng lực, vừa “hồng”, vừa “chuyên” như Chủ tịch Hồ thể trong ngày một ngày hai, mà cần phải rèn luyện thường<br /> Chí Minh đã nêu ra. Điều này không những để khẳng định xuyên. Thực tiễn luôn thay đổi, đặt ra những yêu cầu mới<br /> tri thức, trình độ phát triển giáo dục của dân tộc, mà còn góp của nhiệm vụ cách mạng và trước những tác động của nền<br /> phần quan trọng cho thắng lợi của công cuộc hội nhập quốc kinh tế thị trường, mở cửa, hội nhập, nếu không tự tu<br /> tế, xây dựng và phát triển đất nước hôm nay. dưỡng, rèn luyện phong cách làm việc của bản thân, người<br /> cán bộ cấp cơ sở sẽ không thể đáp ứng yêu cầu của thời<br /> Tài liệu tham khảo cuộc. Theo đó, mỗi cán bộ, đảng viên phải học tập, rèn<br /> luyện không ngừng, học không chỉ là nghĩa vụ để chuẩn<br /> [1] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh hóa cán bộ theo yêu cầu của Đảng mà còn phải là nhu cầu<br /> toàn tập (tập 10). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. tự thân, học tập thường xuyên, học tập suốt đời để có phẩm<br /> [2] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh chất tốt, đồng thời có nền tảng học vấn cần thiết. Chỉ khi<br /> toàn tập (tập 14). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. nào học vấn trở thành công cụ nhận thức, công cụ hoạt<br /> [3] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh động làm tăng lên giá trị của chính mình, tăng thêm niềm<br /> toàn tập (tập 11). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. tin của nhân dân đối với Đảng, đem lại ấm no, hạnh phúc<br /> [4] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh cho nhân dân, khi đó học vấn mới trở thành văn hóa, trở<br /> toàn tập (tập 4). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. thành thành tố quan trọng trong phong cách lãnh đạo, quản<br /> [5] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh lí nói chung và phong cách làm việc khoa học của đội ngũ<br /> toàn tập (tập 12). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. cán bộ cấp cơ sở.<br /> [6] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh<br /> toàn tập (tập 5). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.<br /> [7] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2002). Hồ Chí Minh Tài liệu tham khảo<br /> toàn tập (tập 9). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.<br /> [8] Niên giám thống kê tóm tắt (2014). NXB Thống kê. [1] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2009). Hồ Chí Minh<br /> [9] Bộ GD-ĐT - Trường Đại học Thương mại (2015). toàn tập (tập 5). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.<br /> Hội thảo quốc gia phát triển đào tạo đáp ứng yêu [2] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2009). Hồ Chí Minh<br /> cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đại học ở toàn tập (tập 10). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.<br /> Việt Nam. NXB Lao động.<br /> [3] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh<br /> [10] Hoàng Anh (2013). Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo<br /> toàn tập (tập 13). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.<br /> dục. NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.<br /> [11] Ngô Văn Hà (2013). Tư tưởng Hồ Chí Minh về [4] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2009). Hồ Chí Minh<br /> người thầy và việc xây dựng đội ngũ giảng viên đại toàn tập (tập 12). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.<br /> học hiện nay. NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. [5] Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thanh hóa (2012).<br /> [12] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh Nghị quyết số 04-NQ/TU ngày 12/03/2012 “Về tiếp<br /> toàn tập (tập 15). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. tục xây dựng đội ngũ cán bộ và đổi mới mạnh mẽ<br /> [13] Ban Bí thư Trung ương Đảng (1995). Hồ Chí Minh công tác cán bộ đáp ứng yêu cầu Thanh Hóa thành<br /> toàn tập (tập 6). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. tỉnh tiên tiến vào năm 2020”.<br /> [14] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh [6] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Quy định số<br /> toàn tập (tập 9). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. 165-QĐ/TW ngày 18/02/2013 của Bộ Chính trị “Về<br /> việc lấy phiếu tín nhiệm hằng năm đối với thành viên<br /> lãnh đạo cấp ủy và cán bộ lãnh đạo trong các cơ<br /> XÂY DỰNG PHONG CÁCH LÀM VIỆC... quan đảng, nhà nước, mặt trận tổ quốc và các đoàn<br /> (Tiếp theo trang 8) thể chính trị - xã hội”.<br /> 3. Kết luận [7] Bộ Chính trị (2013). Quy định số 164-QĐ/TW ngày<br /> Tóm lại, cán bộ cấp cơ sở cần phải coi việc rèn luyện, 01/02/2013 về chế độ bồi dưỡng, cập nhật kiến thức<br /> xây dựng phong cách làm việc khoa học theo tư tưởng Hồ đối với cán bộ lãnh đạo, quản lí các cấp.<br /> <br /> 5<br />