Vận dụng xây dựng CNXH bằng quan điểm toàn diện - 1

Chia sẻ: Cao Tt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

130
lượt xem 19
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần mở đầu Nước ta đang trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, bỏ qua giai đoạn phát triển của chủ nghĩa tư bản trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế, do đó sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội trong bối cảnh đó cũng có những điểm khác so với trước đây. Trước những năm 1986, do nhận thức và vận dụng sai lầm lý luận của chủ nghĩa Mác –Lênin vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xa hội đa dẫn đến những thất bại to lớn như...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Vận dụng xây dựng CNXH bằng quan điểm toàn diện - 1

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Phần mở đầu Nước ta đ ang trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, bỏ qua giai đoạn phát triển của chủ nghĩa tư bản trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế, do đó sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội trong bối cảnh đó cũng có những điểm khác so với trư ớc đây. Trước những năm 1986, do nh ận thức và vận dụng sai lầm lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xa hội đa dẫn đ ến những thất bại to lớn như sự sụp đổ của hệ thống các nước XHCN ở Liên xô và các nước Đông Âu, còn ở Việt nam do nhận thức và vận dụng sai lầm đa dẫn đến tụt hậu về kinh tế và khủng hoảng về chính trị. Trong khi khẳng định tính to àn diện, phạm vi bao quát tất cả các mặt, các lĩnh vực của quá trình đổi mới, Đại hội đại biểu to àn quốc lần thứ VI của Đảng đa đồng th ời coi đổi mới tư duy lý lu ận, tư duy chính trị về chủ nghĩa xa hội là khâu đột phá; trong khi nhấn mạnh sự cần thiết phải đổi mới cả lĩnh vực kinh tế lẫn lĩnh vực chính trị, Đảng ta cũng xem đổi mới kinh tế là trọng tâm. Th ực tiễn hơn 10 n ăm đổi mớỉ nước ta mang lại nhiều bằng chứng xác nhận tính đúng đắn của những quan điểm n êu trên. Đại hội đại biểu lần thứ VIII của đảng đa khẳng đ ịnh”xét trên tổng thể, Đảng ta bắt đầu công cuộc đổi mới từ đổi mới về tư duy chính trị trong việc hoạch đ ịnh đườn g lối và chinhs sách đối nội đối ngoại. Không có sự đổi mới đó thì không có sự đổi mới khác. Nhằm góp phần nhận thức đúng đắn hơn về nhiệm vụ xây dựng CNXH trong thời k ỳ quá độ lên CNXH, tôi đa lựa chọn đề tài "Quan điểm to àn diện và vận dụng vào sự nghiệp xây dựng CNXH ở Việt nam hiện nay". 1
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Đề tài tập trung nghiên cứu Quá trình xây dựng CNXH ở Việt nam từ trư ớc và sau đổi mới đ ến nay, và một số kiến nghị vận dụng quan điểm toàn diện của chủ nghĩa Mác-Lênin vào sự nghiệp xây dựng CNXH ở Việt nam. Đề tài đ ược nghiên cứu dựa trên cơ sở những nguyên lý và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, thế giới quan duy vật biện chứng, căn cứ vào một số quan đ iểm đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước từ sau Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ VI. Kết cấu đ ề tài, ngoài lời nói đ ầu và kết luận gồm hai chương Chương 1: Lý lu ận chung về quan điểm toàn diện Chương 2: Vận dụng quan điểm toàn diện vào sự nghiệp xây dựng CNXH ở Việt n am. Do đ iều kiện thời gian cũng như trình độ am hiểu về vấn đ ề n ày còn hạn chế, nên không tránh khỏi những thiếu sót, tác giả mong nhận được những ý kiến đánh giá của thầy cô giáo và các b ạn để đề tài này đ ược ho àn thiện hơn. Chương1 Lý luận chung về quan điểm to àn diện 1 .1- Nguyên lý về mối liên h ệ phổ biến Theo quan điểm siêu hình, các sự vật hiện tượng tồn tại một cách tách rời nhau, cái này bên cạnh cái kia, giữa chúng không có sự phụ thuộc, không có sự ràng buộc lẫn nhau, những mối liên hệ có ch ăng chỉ là những liên hệ hời hợt, bề ngo ài m ang tính ngẫu nhiên. Một số người theo quan điểm siêu hình cũng thừa nhận sự liên h ệ và tính đa dạng của nó nhưng laị phủ nhận khả n ăng chuyển hoá lẫn nhau giữa các hình thức liên hệ khác nhau. 2
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Ngược lại, quan điểm biện chứng cho rằng thế giới tồn tại như một chỉnh thể thống nhất. Các sự vật hiện tượng và các quá trình cấu thành thế giới đó vừa tách b iệt nhau, vừa có sự liên hệ qua lại, thâm nhập và chuyển hoá lẫn nhau. Về nhân tố quy đ ịnh sự liên h ệ giữa các sự vật, hiện tượng trong thế giới, chủ n ghĩa duy tâm cho rằng cơ sở của sự liên hệ, sự tác động qua lại giữa các sự vật và h iện tượng là các lực lượng siêu tự nhiên hay ở ý thức, ở cảm giác của con người. Xuất phát từ quan điểm duy tâm chủ quan, Béccơli coi cơ sở của sự liên h ệ giữa các sự vật, hiện tượng là cảm giác. Đứng trên quan đ iểm duy tâm khách quan, Hêghen lại cho rằng cơ sở của sự liên hệ qua lại giữa các sự vật, hiện tượng là ở ý n iệm tuyệt đối. Quan đ iểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng khẳng định cơ sở của sự liên hệ qua lại giữa các sự vật hiện tượng là tính thống nhất vật chất của thế giới. Theo quan đ iểm này, các sự vật hiện tượng trên thế giới dù có đa dạng, khác nhau như th ế n ào đi chăng nữa thì chúng cũng chỉ là những dạng tồn tại khác nhau của một thế giới duy nhất là thế giới vật chất. Ngay cả ý thức, tư tưởng của con người vốn là những cái phi vật chất cũng chỉ là thuộc tính của một dạng vật chất có tổ chức cao nhất là bộ óc con người, nội dung của chúng cũng chỉ là kết quả phản ánh của các quá trình vật chất khách quan. Quan điểm duy vật biện chứng không chỉ khẳng định tính khách quan, tính phổ b iến của sự liên hệ giữa các sự vật hiện tượng, các quá trình, mà nó còn nêu rõ tính đa dạng của sự liên hệ qua lại: có mối liên h ệ b ên trong và mối liên h ệ b ên n goài, có mối liên hệ chung bao quát toàn bộ thế giới và mối liên hệ bao quát một số lĩnh vực hoặc một số lĩnh vực riêng biệt của thế giới, có mối liên h ệ trực tiếp, 3
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com có mối liên h ệ gián tiếp mà trong đó sự tác động qua lại được thể hiện thông qua một hay một số khâu trung gian, có mối liên hệ bản chất, có mối liên hệ tất nhiên và liên hệ ngẫu nhiên, có mối liên hệ giữa các sự vật khác nhau và mối liên hệ giữa các mặt khác nhau của sự vật. Sự vật, hiện tư ợng n ào cũng vận động, phát triển qua nhiều giai đoạn phát triển khác nhau, giữa các giai đoạn đó cũng có mối liên h ệ với nhau, tạo thành lịch sử phát triển hiện thực của các sự vật và các quá trình tương ứng. Tính đa dạng của sự liên hệ do tính đ a d ạng trong sự tồn tại, sự vận động và phát triển của chính các sự vận động và phát triển của các sự vật hiện tượng. Mối liên hệ bên trong là mối liên hệ qua lại, là sự tác động lẫn nhau giữa các bộ phận, giữa các yếu tố, các thuộc tính, các mặt khác nhau của một sự vật, nó giữ vai trò quyết định đối với sự tồn tại, vận động và phát triển của sự vật. Mối liên hệ b ên ngoài là mối liên h ệ giữa các sự vật, các hiện tượng khác nhau, nói chung nó không có ý ngh ĩa quyết đ ịnh, Hơn nữa, nó thường phải thông qua mối liên hệ b ên trong mà phát huy tác dụng đối với sự vận động và phát triển của sự vật. Tuy nhiên, nói nh ư vậy không có nghĩa là phủ nhận hoàn toàn vai trò của mối liên hệ b ên ngoài đối với sự vận động và phát triển của sự vật, hiện tượng. Mối liên hệ b ên ngoài cũng hết sức quan trọng, đô i khi có thể giữ vai trò quyết định. Mối liên h ệ bản chất và không bản chất, mối liên h ệ tất yếu và ngẫu nhiên cũng có tính chất tương tự như đa nói ở trên. Ngoài ra chúng còn có những nét đặc thù. Chẳng hạn như, cái là ngẫu nhiên khi xem xét trong quan h ệ này lại là cái tất nhiên khi xem xét trong mối liên hệ khác, ngẫu nhiên lại là hình thức biểu hiện ra b ên ngoài của cái tất yếu, hiện tượng là hình thức biểu hiện ít nhiều đ ầy đ ủ của 4
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com b ản chất. Đó là những h ình thức đ ặc thù của sự biểu hiện những mối liên hệ tương ứng. Như vậy, quan điểm duy vật biện chứng về sự liên h ệ đòi hỏi phải thừa nhận tính tương đối trong sự phân loại các mối liên hệ. Các loại liên hệ khác nhau có thể chuyển hoá lẫn nhau. Sự chuyển hoá như vậy có thể diễn ra hoặc do thay đổi phạm vi bao quát khi xem xét, hoặc do kết quả vận động khách quan của chính sự vật và hiện tượng. Trong tính đa dạng của các hình thức và các loại liên h ệ tồn tại trong tự nhiên, trong xa hội và trong tư duy con người, phép biện chứng duy vật, tập trung nghiên cứu những loại liên hệ chung, mang tính chất phỏ biến. Những hình thức và những kiểu liên h ệ riêng biệt trong các bộ phận khác nhau của thế giới là đôí tượng n ghiên cứu của các ngành khoa học khác. 1 .2 - Quan điểm to àn diện trong triết học Mác- Lênin Từ việc nghiên cứu nguyên lý về mối liên hệ phổ biến của sự vật hiện tượng, triết học Mác - Lênin rút ra qu an điểm toàn diện trong nhận thức Với tư cách là một nguyên tắc phương pháp lu ận trong việc nhận thức các sự vật h iện tượng, quan điểm toàn diện đòi hỏi để có được nhận thức đúng đắn về sự vật h iện tượng. Một mặt, chúng ta phải xem xét nó trong mối liên h ệ qua lại giữa các bộ phận, các yếu tố, các thuộc tính khác nhau của chính sự vật, hiện tượng đó, m ặt khác chúng ta ph ải xem xét trong mối liên h ệ giữa nó với với các sự vật khác (kể cả trực tiếp và gián tiếp). đề cập đến hai nội dung n ày, V.I. Lênin viết "muốn thực sự hiểu được sự vật, cần phải nhìn bao quát và nghiên cứu tất cả các mặt, các mối liên hệ trực tiếp và gián tiếp của sự vật đó ". 5
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Hơn thế nữa, quan đ iểm toàn diện đò i hỏi, đ ể nhận thức được sự vật, cần phải xem xét nó trong mối liên h ệ với nhu cầu thực tiễn của con người. ứng với mỗi con n gười, mỗi thời đ ại và trong một hoàn cảnh lịch sử nhất đ ịnh, con người bao giờ cũng chỉ phản ánh được một số lượng hữu hạn những mối liên hệ. Bởi vậy, tri thức đạt được về sự vật cũng chỉ là tương đối, không đầy đ ủ không trọn vẹn. Có ý thức được điều n ày chúng ta m ới tránh được việc tuyệt đ ối hoá những tri thức đa có về sự vật và tránh xem đó là nh ững chân lý bất biến, tuyệt đ ối không thể bổ sung, không th ể phát triển. Để nhận thức được sự vật , cần phải nghiên cứu tất cả các mối liên hệ, "cần thiết phải xem xét tất cả mọi mặt để đ è phòng cho chúng ta khỏi phạm sai lầm và sự cứng nhắc." Quan điểm toàn diện đối lập với quan điểm phiến diện không chỉ ở chỗ nó chú ý đ ến nhiều mặt, nhiều mối liên h ệ. Việc chú ý tới nhiều mặt, nhiều mối liên hệ vẫn có thể là phiến diện nếu chúng ta đ ánh giá ngang nhaunhững thuộc tính, những quy đ ịnh khác nhau của của sự vật được thể hiện trong những mối liên hệ khác nhau đó. Quan đ iểm toàn diện chân thực đò i hỏi chúng ta phải đi từ tri thức về nhiều mặt, nhiều mối liên hệ của sự vật đ ến chỗ khái quát đ ể rút ra cái bản chất chi phối sự tồn tại và phát triển của sự vật hay hiện tượng đ ó. Như vậy, quan đ iểm toàn diện cũng không đồng nhất với cách xem xét d àn trải, liệt kê những tính quy đ ịnh khác nhau của sự vật, hiện tượng. Nó đò i hỏi phải làm nổi bật cái cơ bản, cái quan trọng nhất của sự vật hiện tượng đó . Có thể kết luận, quá trình hình thành quan điểm toàn diện đúng đắn với tư cách là n guyên tắc phương pháp lu ận để nhận thức sự vật sẽ phải trải qua các giai đoạn cơ bản là đ i từ ý niệm ban đầu về cái to àn thể để để nhận thức một mặt, một mối 6
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com liên h ệ nào đó của sự vật rồi đến nhận thức nhiều mặt, nhiều mối liên hệ của sự vật đó và cuối cùng, khái quát những tri thức phong phú đó để rút ra tri thức về b ản chất của sự vật. Quan điểm to àn diện vừa khác chủ nghĩa chiết trung vừa khác thuật nguỵ biện. Chủ nghĩa chiết trung tuy cũng tỏ ra chú ý tới nhiều mặt khác nhau nh ưng lại kết h ợp một cách vô nguyên tắc những cái hết sức khác nhau th ành một h ình ảnh không đúng về sự vật. Chủ nghĩa chiết trung không biết rút ra mặt bản chất, mối liên h ệ căn b ản nên rơi vào chỗ cào bằng các mặt, kết hợp một cách vô nguyên tắc các mối liên hệ khác nhau, do đó hoàn toàn bất lực khi cần phải có quyết sách đúng đ ắn. Thuật nguỵ biện cũng chỉ chú ý đến những mặt , những mối liên hệ khác nhau của sự vật nhưng lại đư a cái không cơ b ản thành cái cơ bản, cái không b ản chất thành cái bản chất. Cả chủ nghĩa chiết trung và thu ật nguỵ biện đều là những biểu hiện khác nhau của ph ương pháp luận sai lầm trong việc xem xét các sự vật, hiện tư ợng. Chương 2Vận dụng Quan đ iểm toàn diện vào sự nghiệp xây dựng CNXH ở nư ớc ta 2 .1-Quá độ lên chủ nghĩa xa hội, bỏ qua chế độ TBCN ở Việt nam là m ột tất yếu lịch sử. Nước ta quá độ lên CNXH bỏ qua chế độ TBCN là một tất yếu lịch sử bởi vì: - Toàn th ế giới đa bước vào thời đại quá độ từ CNTB lên CNXH. Thực tiễn đa khẳng đ ịnh CNTB là chế độ xa hội đa lỗi thời về mặt lịch sử, sớm hay muộn cũng phải được thay bằng hình thái kinh tế xa hội cộng sản chủ nghĩa mà giai đoạn đầu là chủ nghĩa xa hội. Cho dù hiện nay, với những cố gắng để thích nghi với tình 7
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com h ình mới, CNTB thế giới vẫn đ ang có những thành tựu phát triển nhưng vẫn không vượt ra khỏi những mâu thuẫn cơ bản của nó, những mâu thuẫn này không d ịu đi mà ngày càng phát triển gay gắt và sâu sắc. CNTB không phải là tương lai của loài người. Quá trình cải biến xa hội cũ, xây dựng xa hội mới- xa hội chủ n ghĩa không phải là quá trình cải lương, duy ý chí mà là quá trình cách m ạng sôi động trải qua nhiều giai đo ạn phát triển khách quan phù h ợp với quy luật của lịch sử. Chủ nghĩa xa hội khoa học, tự do, dân chủ và nhân đạo m à nhân dân ta và loài n gười tiến bộ đang vươn tới luôn đại diện cho những giá trị tiến bộ của nhân loại, đ ại diện lợi ích của những người lao động, là hình thái xa hội cao hơn CNTB. Quá trình cách m ạng đó vì sự nghiệp cao cả là giải phóng con người, vì sự nghiệp phát triển tự do và toàn diện của con người, vì tiến bộ chung của lo ài người. Đi theo dòng ch ảy của thời đại cũng tức là đ i theo quy luật phát triển tự nhiên của lịch sử. -Cách m ạng Việt nam phát triển theo con đường độc lập dan tộc, gắn liền với chủ n ghĩa xa hội. Tính tất yếu lịch sử ấy xuất hiện từ những năm 20 của thế kỷ XX. Nhờ đ i con đường ấy, nhân dân ta đa làm cách mạng tháng Tám th ành công, đa tiến h ành th ắng lợi hai cuộc kháng chiến hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc. Ngày nay, ch ỉ có đi lên CNXH mới giữ vững được độc lập dân tộc, tự do cho dân tộc, mới thực hiện đựoc mục tiêu làm cho mọi ngư ời được ấm no, tự do hạnh phúc. Sự lựa chọn con đường độc lập dân tộc và chủ nghĩa xa hội của nhân dân ta như vậy là sự lựa chọn cuả chính lịch sử dân tộc lại vừa phù hợp với xu thế của th ời đ ại. Điều đó cũng thể hiện sự quá độ lên CNXH b ỏ qua chế độ TBCN ở nư ớc ta là một tất yếu lịch sử. 8