Vì sao truyện ngắn Chí Phèo của Nam Cao lại được coi là kiệt tác?

Đề bài: Vì sao truyện ngắn Chí Phèo của Nam Cao lại được coi là kiệt tác?<br /> Bài làm<br /> Truyện ngắn của Nam Cao ra đời gây một tiếng vang lớn trên văn đàn Việt Nam thời bấy <br /> giờ. Nó là một dẫn chứng hùng hồn chứng minh cho thắng lợi của quan điểm nghệ thuật <br /> vì dân sinh của các văn tiến bộ. Truyện ngắn xuất sắc này đã đưa Nam Cao lên vị trí hàng  <br /> đầu trong đội ngũ các nhà văn hiện thực phê phán giai đoạn 1930­1945.<br /> Qua nhiều truyện ngắn của mình, Nam Cao đã tố  cáo trước dư luận tình hình thống khổ <br /> của nhân dân dưới ách thống trị của thực dân, phong kiến. Họ là nạn nhân của bọn cường  <br /> hào áp bức và tham nhũng. Bạo lực đen tối, sưu cao thuế nặng cùng nhiều hủ tục khác ở <br /> nông thôn đã đồn đẩy họ  vào bước đường cùng, thậm chí tước đoạt quyền sống, quyền  <br /> làm người của họ. Hình tượng có giá trị  tố  cáo xã hội sâu sắc là nhân vật chí phèo trong <br /> truyện ngắn cùng tên ­ Một nông dân lương thiện bị bần cùng hóa, lưu manh hóa. Chính vì  <br /> có ý nghĩa hiện thực to lớn và giá trị  nghệ  thuật sâu sắc nên truyện ngắn này được đánh  <br /> giá là một kiệt tác trong nền văn xuôi Việt Nam.<br /> Mở đầu tác phẩm, tác giả đã khắc họa thật sinh động và tài tình chân dung có một không  <br /> hai của gã Chí Phèo say rượu: "Hắn vừa đi vừa chửi. Bao giờ cũng thế, cứ  rượu xong là  <br /> hắn chửi. Bắt đầu hắn chửi trời. Có hề gì? Trời có của riêng nhà nào? Rồi hắn chửi đời. <br /> Thế  cũng chẳng sao: Đời là tất cả  nhưng chẳng là ai. Tức mình, hắn chửi ngay tất cả <br /> làng Vũ Đại. Nhưng tất cả làng Vũ Đại cũng nhủ: "Chắc nó trừ  mình ra!". Không ai lên  <br /> tiếng cả. Tức thật!ờ! Thế  này thì tức thật! Tức chết đi mất! Đã thế  hắn phải chửi cha  <br /> đứa nào không chửi nhau với nhau với hắn nhưng cũng không ai ra điều. Mẹ kiếp! thế có <br /> phí rượu không? Thế  thì có khổ  hắn không? Không biết chết mẹ nào lại đẻ  ra thân hắn  <br /> khổ  đến nông nỗi này ? Aha! Phải đấy, hắn cứ  thế  mà chửi, hắn cứ  chửi đứa chết mẹ <br /> nào đẻ ra thân hắn, đẻ ra cái thằng Chí Phèo! Hắn nghiến răng vào mà cứ chửi đứa đã đẻ <br /> ra Chí Phèo. Nhưng mà biết đứa nào đẻ ra Chí Phèo? Có mà trời biết! Hắn không biết, cả <br /> làng Vũ Đại không ai biết.<br /> Quả là một nguồn gốc xuất thân đầy bí ẩn. Ấy thế nhưng thân Chí Phèo mọi người đều  <br /> rõ. Hắn chính là đứa trẻ bỏ rơi lúc lọt lòng, trong chiếc lò gạch bỏ hoang giữ đồng không  <br /> mông quạnh. Một anh đi thả  ống lươn lúc sáng sớm đã mang hắn về  làng. Tuổi thơ  hắn  <br /> bơ vơ hết đi ở cho nhà này lại đi ở cho nhà nọ. Không thân thích, không tác đất cắm dùi  <br /> hắn lớn lên như  thú hoang, như  cỏ  dại, chẳng được ai ban cho chút tình thương. Đó là <br /> cuộc đời khốn khổ của kè cùng hơn cả dân cùng ở nông thôn ngày trước.<br /> Chí Phèo phải chịu đựng mọi nỗi đau bất hạnh như bao nông dân nghèo cực khác, nhưng <br /> điều bất hạnh lớn nhất của hắn ta là không được sống bình thường ngay trong cuộc đời <br /> nghèo khổ  mà lương thiện của mình. Anh thanh niên có cái tên hiền lành, dễ  thương là  <br /> Chí đã bị  xã hội vạn ác cướp đi cả  bộ  mặt người cùng tính người, bị  biến thành gã lưu  <br /> manh hung tợn Chí Phèo nên đã bị dân làng gạt ra khỏi cộng đồng một cách không thương  <br /> tiếc<br /> Chí vốn là anh trai cày cục mịch, chất phát, làm tá điền cho nhà Lý Kiến. Chỉ vì cơn ghen  <br /> bóng ghen gió của tên cường hào nham hiểm này mà Chí bị bắt đi tù. Bảy, tám năm trong  <br /> tù, sống chung với tầng lớp cặn bã của xã hội, tâm hồn Chí đã bị  nhuộm đen. Cái phần  <br /> người trong Chí Phèo đã bị  thui chột. Từ  mặt mũi đến tính cách của hắn đã trở  nên quái <br /> dị, đáng sợ.<br /> Bọn thống trị  trong làng mà tiêu biểu là Bá Kiến­ kẻ đã gây ra bi kịch của cuộc đời Chí <br /> Phèo ­ giờ đây lại dùng thủ đoạn nham hiểm và sức mạnh của đồng tiền để  mua chuộc,  <br /> sai khiến, sử dụng Chí Phèo như con dao trong tay đồ tể, gây họa cho bao người.<br /> Chí Phèo phản  ứng gay gắt, quyết liệt với xã hội bằng thái độ  ngang ngược, liều lĩnh. <br /> Lúc nào hắn cũng say, cũng giận dữ, sẵn sàng dùng mảnh chai rạch mặt  ăn vạ, kêu <br /> làng...Quá trình biến đổi dữ dội trong tính cách của chí Phèo tố cáo sự hủy hoại ghê gớm <br /> của xã hội thối nát đối với phẩm chất nhân cách của người lao động.<br /> Chí Phèo là hiện thân của nỗi đau khổ  tột cùng: Sinh ra là người mà không được làm  <br /> người. Để  quên đi nỗi đau bất hạnh  ấy Chí Phèo dùng rượu để  giải khuây: Những cơn  <br /> say của hắn tràn cơn này sang cơn khác thành một cơn dài, mênh mông, hắn ăn trong lúc  <br /> say, ngủ trong lúc say, uống rượu trong lúc say, để rồi say nữa say vô tận. Chưa bao giờ <br /> hắn tỉnh, và có lẽ  hắn chưa bao giờ tỉnh táo, để  nhớ  rằng có hắn tồn tại trên đời. Có lẽ <br /> hắn cũng không biết rằng hắn là con quỷ dữ của làng Vũ Đại, để  tác quái cho bao nhiêu  <br /> dân làng. Hắn biết đâu đã phá bao nhiêu cơ  nghiệp, đập nát bao nhiêu cảnh yên vui, đạp <br /> đổ  bao nhiêu hạnh phúc, làm chảy máu và nước mắt của bao nhiêu người lương thiện. <br /> Hắn biết đâu vì hắn làm tất cả  những việc  ấy trong khi người hắn say; hắn say thì hắn  <br /> làm bất kì cái gì người ta sai hắn làm. Tất cả dân làng đều sợ hắn và tránh mặt hắn mỗi <br /> lần hắn qua.<br /> Bởi say rượu triền miên nên hầu như  hắn bị  tê liệt về  ý thức, sống mù tối trong kiếp  <br /> sống thú vật. Trong một cơn say, vô tình Chí Phèo gặp Thị Nở,một người đàn bà xấu ma <br /> chê quỷ  hờn ngẩn ngơ, nghèo đói quá lứa lỡ  thì và dòng giống có mả  hủi. Chút tình  <br /> thương yêu của Thị Nở đã khơi bùng lên ngọn lửa lương tri còn leo lét trong tâm thức âm  <br /> u của Chí Phèo, thức tỉnh bản chất lương thiện trong hắn. Đoạn văn miêu tả  tâm trạng  <br /> Chí Phèo sau đêm gặp Thị Nở chứng tỏ Nam Cao xứng đáng là bậc thầy phân tích tâm lí: <br /> Khi Chí Phèo mở mắt thì trời sáng đã lâu. Mặt trời chắc đã cao, và nắng bên ngoài chắc là  <br /> rực rỡ. Cứ nghe chim ríu rít bên ngoài đủ biết. Nhưng trong cái lều ẩm thấp vẫn mới chỉ <br /> hơi lờ mờ. Ở đây người ta thấy chiều lúc chiều lúc xế trưa và gặp đêm khi bên ngoài vẫn  <br /> sáng. Chưa bao giờ Chí Phèo nhận thấy thế bởi chưa bao giờ hết say.<br /> Nhưng bây giờ thì hắn tỉnh. Hắn bâng khuâng như tỉnh dậy sau một cơn say rất dài. Cũng <br /> như  những người say tỉnh dậy, hắn thấy miệng đắng, lòng mơ  hồ  buồn. Người thì bủn <br /> rủn, chân tay không buồn nhấc. Hay là đói rượu? Nghĩ đến rượu, hắn hơi rùng mình. Ruột  <br /> gan lại nôn nao lên một tí. Hắn sợ rượu cũng như người ốm thường sợ cơm. Tiếng chim  <br /> hót ngoài kia vui vẻ quá! Có tiếng cười nói của những người đi chợ. Anh thuyền chài gõ <br /> mái chèo đuổi cá. Những tiếng quen thuộc  ấy hôm nào chả có. Nhưng hôm nay hắn mới  <br /> nghe thấy...Chao ôi là buồn!<br /> Những âm thanh quen thuộc  ấy vọng đến tai Chí Phèo bỗng trở  thành tiếng gọi của sự <br /> sống và lay động sâu xa tâm hồn hắn: "Hình như  có một thời hắn đã ao ước có một gia <br /> đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn, cày thuê vợ  dệt vải, chúng lại bỏ một con lợn để  làm  <br /> vốn liếng. Khá giả thì mua dăm ba sào ruộng làm...Tỉnh dậy hắn thấy già mà vẫn còn cô  <br /> độc. Buồn thay cho đời! Có lý nào như  thế  được? Hắn đã già rồi hay sao? Ngoài bốn <br /> mươi tuổi đầu...Dẫu sao, đó không phải tuổi mà người ta mới bắt đầu sửa soạn. Hắn đã  <br /> tới cái dốc bên kia của đời.  Ở  những người như  hắn, chịu đựng biết bao nhiêu là chất  <br /> độc, đày đọa, cực nhọc, mà chưa bao giờ   ốm, một trận  ốm có thể  gọi là dấu hiệu báo <br /> rằng cơ thể đã hư  hỏng nhiều. Nó là một cơn mưa gió cuối thu cho biết trời gió rét, nay <br /> mùa đông đã đến. Chí Phèo hình như đã trông thấy trước tuổi già của hắn, đói rét và ốm  <br /> đau, và cô độc, cái này còn đáng sợ hơn đói rét và "ốm đau".<br /> Trái tim tưởng như  chai đá của Chí Phèo dần dần sống dậy. Cái phần người trong hắn  <br /> cũng hồi sinh. Hắn khao khát được sống cuộc sống bình thường, được làm hòa với mọi  <br /> người. Thị Nở sẽ là cây cầu nối giữa hắn với dân làng Vũ Đại. Chí Phèo háo hức nghĩ tới <br /> một tương lai tốt đẹp.<br /> Nhưng chút tình yêu thương của Thị Nở không đủ mạnh để cứu Chí Phèo. Con đường trở <br /> lại làm người của hắn đã bị  một trở  lực ghê gớm ngăn cản. Định kiến xã hội biểu hiện <br /> qua sự  cấm đoán gay gắt của bà cô Thị  Nở  không cho phép Chí Phèo đặt chân lên nhịp  <br /> cầu hy vọng. Một lần nữa Chí Phèo bị ruồng rẫy, hắt hủi phũ phàng. Từ đỉnh cao hi vọng,  <br /> hắn rơi vào vực thẳm tuyệt vọng. Hắn ôm mặt khóc rưng rức vì cảm nhận sâu sắc số <br /> phận bất hạnh và bi kịch không lối thoát của mình rồi lại tìm đến rượu.<br /> Đau đớn thay tiếng kêu tuyệt vọng của Chí Phèo khi vác dao đến nhà Bá Kiến để hỏi tội  <br /> hắn: Tao muốn làm người lương thiện! Ai cho tao lương thiện? làm thế  nào cho mất <br /> được những vết mảnh chai trên mặt này? Tao không thể  là người lương thiện nữa. Biết <br /> không! Chỉ có một cách...biết không! Căm thù cao độ và không còn lối thoát, Chí Phèo đã <br /> giết chết bá Kiến rồi tự sát, lấy sự hủy diệt thân mình để giải quyết bi kịch của số phận.  <br /> Hành động quyết liệt  ấy cho thấy một một khi phần người đã sống dậy thì Chí Phèo  <br /> không chấp nhận trở lại kiếp thú hoang.<br /> Nỗi thống khổ của Chí Phèo đã bị tước đoạt quyền làm người, không được nếm trải đủ <br /> những buồn vui, sướng khổ của kiếp người. Chí Phèo chết trong nỗi đau đớn tột cùng bởi <br /> khao khát mãnh liệt được làm người lương thiện đã bị định kiến xã hội dập tắt một cách <br /> tàn nhẫn. Câu hỏi cuối cùng trong những giây phút tỉnh táo cuối cùng của cuộc đời Chí  <br /> Phèo chất chứa khao khát, đớn đau, phẫn uất và tuyệt vọng. Nó có giá trị  tố  cáo rất lớn <br /> cái xã hội thực thực dân phong kiến vô nhân đạo và có sức thức tỉnh, nay động mạnh mẽ,  <br /> làm cho tâm hồn người đọc day dứt khôn nguôi. Đó chính là giá trị nhân văn cao cả của tác  <br /> phẩm.<br /> Qua hình tượng nhân vật bất hủ của Chí Phèo, Nam Cao muốn đề  cập tới, một vấn đề <br /> quan trọng là: Làm thế nào để con người được sống đúng nghĩa là người trong xã hội phi <br /> nhân tính đương thời? Tác phẩm mang ý nghĩa triết lý sâu sắc được thể  hiện dưới hình <br /> thức nghệ thuật độc đáo đã khẳng định Nam Cao là cây bút bậc thầy về truyện ngắn và <br /> tôn vinh tác giả lên vị trí hàng đầu trong nền văn xuôi Việt Nam hiện đại.<br />  <br />