Viêm mô tế bào ái toan: Báo cáo một trường hợp tại Bệnh viện Da liễu thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Viêm mô tế bào ái toan báo cáo một trường hợp bệnh nhân nam 51 tuổi đang điều trị lao màng phổi đến khám vì phát ban mảng đỏ ngứa ở da cẳng tay trái và 2 mu chân kèm trợt loét với chẩn đoán lâm sàng là u hạt sinh mủ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Viêm mô tế bào ái toan: Báo cáo một trường hợp tại Bệnh viện Da liễu thành phố Hồ Chí Minh

TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 521 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2022 VIÊM MÔ TẾ BÀO ÁI TOAN: BÁO CÁO MỘT TRƯỜNG HỢP TẠI BỆNH VIỆN DA LIỄU THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Lưu Nguyễn Anh Thư1, Phung Linh Thủy2 TÓM TẮT 50 tránh việc sử dụng kháng sinh không cần thiết và Viêm mô tế bào ái toan (hội chứng Wells) là có thể gây nguy hại. một bệnh da viêm không thường gặp, có sinh Từ khóa: viêm mô tế bào ái toan, hội chứng bệnh học chưa rõ, được mô tả lần đầu vào năm Wells, hình ảnh ngọn lửa, tăng eosinophil. 1971 bởi tác giả Wells. Chúng tôi báo cáo một trường hợp bệnh nhân SUMMARY nam 51 tuổi đang điều trị lao màng phổi đến EOSINOPHILIC CELLULITIS: A RARE khám vì phát ban mảng đỏ ngứa ở da cẳng tay CASE REPORT AT HO CHI MINH trái và 2 mu chân kèm trợt loét với chẩn đoán CITY HOSPITAL OF DERMATOLOGY lâm sàng là u hạt sinh mủ. Thăm khám không ghi AND VENEREOLOGY nhận các triệu chứng toàn thân, bệnh nhân được Eosinophilic cellulitis (Wells syndrome) is điều trị kháng sinh tích cực trong 18 ngày nhưng an uncommon recurrent inflammatory dermatosis không cải thiện. Các xét nghiệm máu ghi nhận of uncertain pathogenesis first described in 1971 tăng eosinophil (8,64%, 880/µl); tốc độ lắng máu by Wells. We present a case of a 51-year-old và chức năng gan thận bình thường. Sinh thiết da man (on treatment of pleural tuberculosis) cho thấy thượng bì xốp bào với eosinophil xuất presented for the first time with an eruption of bào, phù nhú bì, u hạt và thâm nhiễm lan tỏa dày itching, erythematous swollen plaques with đặc eosinophil ở lớp bì kèm hình ảnh ngọn lửa; ulceration on the dorsal feet and left arm that các đặc điểm liệt kê thỏa tiêu chuẩn chẩn đoán were clinically interpreted as pyogenic viêm mô tế bào ái toan. Sau khi điều trị với granuloma. There were no systemic symptoms. clobetasol propionate thoa tại chỗ, bệnh nhân cải Intensive antibiotic treatment for 18 days was thiện thương tổn da đáng kể. Đây là một trường ineffective. Blood tests demonstrated elevated hợp hội chứng Wells khá hiếm gặp và dễ bị chẩn eosinophils 8.64%, 880/µl; normal ESR, renal đoán nhầm hoặc bỏ sót, các tiêu chuẩn chẩn đoán and liver function. Skin biopsy revealed a cần kết hợp lâm sàng-giải phẫu bệnh để rà soát; spongiotic epidermis with exocytosis of chẩn đoán đúng sẽ giúp cải thiện nhanh chóng và eosinophils, papillary edema, granulomas, a dense and diffuse eosinophilic infiltrate in the dermis and flame figures, consistent with 1 Bệnh viện Da liễu TP. Hồ Chí Minh eosinophilic cellulitis. Following treatment with 2 University of South Alabama College of topical clobetasol propionate for 6 days, the Medicine, Mobile, Alabama, USA patient showed significant improvement of the Chịu trách nhiệm chính: Lưu Nguyễn Anh Thư lesion. Email: bsthubenhviendalieu@gmail.com Keywords: eosinophilic cellulitis, Wells Ngày nhận bài: 30.09.2022 syndrome, flame figure, eosinophilia Ngày phản biện: 07.10.2022 Ngày duyệt bài: 24.10.2022 353
HỘI THẢO KHOA HỌC GIẢI PHẪU BỆNH – TẾ BÀO BỆNH HỌC VIỆT NAM LẦN THỨ 10 I. ĐẶT VẤN ĐỀ Tiêu chuẩn chẩn đoán: ít nhất 2 tiêu Viêm mô tế bào ái toan nằm trong phổ chuẩn chính (đặc điểm lâm sàng điển hình; các bệnh da có tăng eosinophil, đặc trưng bởi diễn tiến bệnh tái phát; loại trừ bệnh hệ mảng phù đỏ da tái phát, gặp ở cả 2 giới với thống; mô học có thâm nhiễm eosinophil và mọi độ tuổi (tuổi trung bình 37). Bệnh chủ không viêm mạch) và 1 tiêu chuẩn phụ (mô yếu ở vùng da tứ chi và thân mình, có dạng học có hình ảnh ngọn lửa; mô học có u hạt; mảng hồng ban hình vòng giới hạn rõ giống eosinophil máu ngoại biên hơn 1500/µl; tìm viêm mô tế bào tuy nhiên không do nhiễm được yếu tố khởi phát bệnh). trùng mà có thể do thuốc, chấn thương...; Báo cáo trường hợp ngoài ra có thể biểu hiện thương tổn đa dạng Bệnh nhân nam 51 tuổi đang điều trị lao như bóng nước, nốt, sẩn mụn nước, ... màng phổi., đến khám vì nổi đỏ da ở mu Mô bệnh học: chân trái, sau đó nổi mụn nước, ngứa nhiều, Tổn thương giai đoạn sớm: thâm nhiễm điều trị ngoại trú Bệnh viện Da liễu TPHCM lan tỏa và dày đặc eosinophil ở lớp bì, có thể với kháng sinh không cải thiện, ngứa lan ra, dạng dải dọc theo vùng nối bì-thượng rỉ dịch; nhập viện sau 14 ngày ngoại trú. bì(band-like), có thể sâu đến mô mỡ dưới da, Khám: mảng hồng ban, vết loét 4x5 cm ở cân, cơ. Phù nhú bì, mức độ nhiều có thể tạo mu chân 2 bên, cánh tay trái, rỉ dịch vàng bóng nước dưới thượng bì. Thượng bì xốp đục, bờ giới hạn rõ, có nhiều mô hạt kèm mài bào có thể tạo mụn nước. đen ở đáy. Tổn thương sau 1-3 tuần: eosinophil vỡ CLS: Tổng phân tích tế bào máu ngoại hạt và bào tương phóng thích chất ái toan biên: trong giới hạn bình thường (bạch cầu bao quanh các bó sợi collagen sau đó mô bào 10230, eosinophil 880/µl (8,64%, giới hạn bao quanh, tạo thành hình ảnh “ngọn lửa”. bình thường 5%). Chẩn đoán lâm sàng: viêm Giai đoạn muộn hơn, tổn thương hiện da nhiễm trùng. diện u hạt và đại bào. Hồng cầu thoát mạch, Sinh thiết da: cho thấy thượng bì xốp viêm mạch không thường gặp, nếu có viêm bào với eosinophil xuất bào, phù nhú bì, u mạch ái toan kèm viêm mạch cần rà soát hội hạt và thâm nhiễm lan tỏa dày đặc eosinophil chứng Churg-Strauss syndrome. ở lớp bì kèm hình ảnh ngọn lửa; các đặc Hóa mô miễn dịch có ít vai trò trong chẩn điểm liệt kê thỏa tiêu chuẩn chẩn đoán viêm đoán bệnh. mô tế bào ái toan. Hình 1. A, B) Mảng phù đỏ da kèm loét ở mu chân và cẳng tay trái. C) Thương tổn sau 6 ngày điều trị với clobetasol propionate thoa 354
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 521 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2022 Hình 2. A) Phù nhú bì và các u hạt trong lớp bì (X40). B) Thượng bì xốp bào, phù nhú bì, thâm nhiễm eosinophil trong bì và u hạt (X100). Hình 3: A) Phù nhú bì với nhiều eosinophil. B) Thâm nhiễm lan tỏa dày đặc eosinophil. C) Hình ảnh ngọn lửa với eosinophil vỡ hạt (X400). 355
HỘI THẢO KHOA HỌC GIẢI PHẪU BỆNH – TẾ BÀO BỆNH HỌC VIỆT NAM LẦN THỨ 10 Chẩn đoán phân biệt: vùng da bệnh giống với viêm mô tế bào, Phân biệt với các bệnh da tăng eosinophil nhưng cảm giác đau ít hơn, sờ không nóng, như côn trùng cắn, ký sinh trùng, dị ứng thất bại với kháng sinh giúp phân biệt với thuốc, viêm da tiếp xúc dị ứng, mày đay, viêm mô tế bào do nhiễm trùng. “Hình ảnh bóng nước dạng pemphigus, hội chứng tăng ngọn lửa” do sự bám dính của chất ái toan eosinophil (HES), hội chứng Churg–Strauss. hoặc hạt ái toan lên các bó sợi collagen ở lớp Cần tiếp cận theo lưu đồ với sự kết hợp: lâm bì. Hình ảnh này đặc trưng hướng đến bệnh sàng – giải phẫu bệnh – xét nghiệm. nhưng không phải là bằng chứng bệnh so với hình ảnh thâm nhiễm dày đặc eosinophil II. BÀN LUẬN trong lớp bì. Bệnh nhân này thỏa tiêu chuẩn chẩn đoán viêm mô tế bào ái toan: lâm sàng điển hình TÀI LIỆU THAM KHẢO (viêm mô tế bào không đáp ứng kháng sinh); 1. Caputo R. Wells Syndrome in Adults and không kèm bệnh hệ thống; mô học: thâm Children. Archives of Dermatology October nhiễm eosinophil, không dấu hiệu viêm 2006 142(9):1157-61 mạch; “hình ảnh ngọn lửa”; hình ảnh u hạt. 2. Calonje E. Neutrophilic and eosinophilic Yếu tố khởi phát bệnh có thể gợi ý là lao dermatoses. McKee’s Pathology of the Skin 5th 2020 ; 15: 704-706. màng phổi. 3. Heelan K, Ryan JF, Shear NH, Egan CA. Những thương tổn cấp tính của hội chứng Wells syndrome (eosinophilic cellulitis): Wells đặc trưng bởi thâm nhiễm lan tỏa dày Proposed diagnostic criteria and a literature đặc eosinophil trong lớp bì không kèm viêm review of the drug-induced variant. J mạch. Sau đó vài tuần là “hình ảnh ngọn lửa” Dermatol Case Rep 2013; 7: 113–20. dù đặc trưng nhưng không quyết định. Tổn 4. Räßler F, Lukács J, Elsner P. Treatment of thương càng lâu ngày càng hiện diện các u Eosinophilic Cellulitis (Wells Syndrome) – a hạt eosinophil. Systematic Review. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2016; 30(9): 1465–79. III. KẾT LUẬN 5. Phung TL Dermatoses with Minimal Chẩn đoán viêm mô tế bào ái toan có thể Epidermal Changes. Pediatric sớm bị bỏ sót do cần quá trình kết hợp lâm Dermatopathology 2017; 5: 132-134. sàng – giải phẫu bệnh – xét nghiệm. mặc dù 356