Viêm não và Viêm màng não

Chia sẻ: Traitim Muathu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

1.175
lượt xem 123
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Viêm não và Viêm màng não Viêm não là gì? Viêm não là tình trạng viêm của mô não. Có nhiều dạng viêm não, hầu hết là do nhiễm virus. Triệu chứng của viêm não là gì? Các triệu chứng của viêm não gồm có sốt đột ngột, nhức đầu, nôn, bất thường nhạy cảm ánh sáng, cổ gượng, lưng cứng, lú lẫn, lơ mơ, mất đồng vận, dáng đi lảo đảo, và kích thích. Các triệu chứng cần được điều trị cấp cứu gồm có mất ý thức, kém đáp ứng, động kinh, yếu cơ, mất tri giác đột ngột nguy...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Viêm não và Viêm màng não

Viêm não và Viêm màng não Viêm não là gì? Viêm não là tình trạng viêm của mô não. Có nhiều dạng viêm não, hầu hết là do nhiễm virus. Triệu chứng của viêm não là gì? Các triệu chứng của viêm não gồm có sốt đột ngột, nhức đầu, nôn, bất thường nhạy cảm ánh sáng, cổ gượng, lưng cứng, lú lẫn, lơ mơ, mất đồng vận, dáng đi lảo đảo, và kích thích. Các triệu chứng cần được điều trị cấp cứu gồm có mất ý thức, kém
đáp ứng, động kinh, yếu cơ, mất tri giác đột ngột nguy kịch, mất trí nhớ, mất liên quan với xã hội, tổn thương khả năng suy xét. Bất kỳ người nào có biểu hiện các triệu chứng của viêm não cần đi khám bệnh gấp. Viêm màng não là gì? Viêm màng não là tìn trạng viêm của màng (còn gọi là màng não) bao quanh não và tuỷ sống. Viêm màng não có thể do nhiều loại vi virus và vi khuẩn gây nên, hoặc do các bệnh lý gây viêm không nhiễm trùng các mô của cơ thể (như lupus ban đỏ hệ thống và bệnh Behcet). Triệu chứng của viêm màng não là gì? Các triệu chứng của viêm màng não có thể xuất hiện đột ngột, thường gồm có sốt cao, nhức đầu dữ dội và dai dẳng, cổ gượng, nôn và buồn nôn. Các thay đổi tính tình như lú lẫn, ngủ gà, khó đánh thức là các triệu chứng cực kỳ quan trọng và cần điều trị cấp cứu. Ở trẻ sơ sinh, các triệu chứng viêm màng não có thể có là kích thích hoặc mệt mỏi, ăn uống kém và sốt. Vài dạng viêm màng não có thể tử vong nếu không điều trị kịp thời. Bất kỳ người nào có các triệu chứng của viêm màng não cần đi khám bệnh ngay lập tức. Viêm não tuỷ là gì?
Viêm não tủy là thuật ngữ được sử dụng liên quan đến tình trạng viêm cả não và tuỷ sống. Viêm não tuỷ có thể do nhiều nguyên nhân đưa đến tình trạng kích thích não và tuỷ sống gây nên. Trong các nguyên nhân thường gây viêm não tuỷ là nhiễm virus vào các mô thần kinh. (Một ví dụ về dạng virus có thể gây viêm não tuỷ là virus herpes zoaster.) Người viêm não tuỷ có thể biểu hiện kết hợp các triệu chứng đa dạng của viêm não hoặc viêm màng não. Chẩn đoán viêm não và viêm màng não như thế nào? Các triệu chứng được mô tả ở trên hiện diện gợi ý nhiều đến viêm não hoặc viêm màng não. Các bác sĩ chẩn đoán viêm não hoặc viêm màng não sau khi khám lâm sàng cẩn thận và làm các xét nghiệm. Khám lâm sàng gồm các nghiệm pháp đặc biệt để phát hiện các dấu hiệu thực thể của tình trạng viêm màng bao quanh não và tuỷ sống (màng não tuỷ). Các xét nghiệm dùng để đánh giá người nghi ngờ viêm não hoặc viêm màng não gồm công thức máu, chụp cắt lớp não (như, CT Scan, MRI), và phân tích dịch não tuỷ. Chọc dò tuỷ sống (chọc đốt sống thắt lưng) là phương pháp thường làm nhất để lấy mẫu dịch trong ống tuỷ sống (dịch não tuỷ). Chọc dò tuỷ sống là chọc kim vào dịch bên trong ống tuỷ sống. Thuật ngữ này được gọi là ‘chọc đốt sống thắt lưng’ vì
kim được đưa vào ở cột sống thắt lưng (chỗ vùng ‘eo’). (Có thể lấy dịch tuỷ sống ở các nơi khác của cột sống nhưng ít thông dụng hơn). Chẩn đoán xác định nhờ kết quả bất thường của dịch não tuỷ. Điều trị viêm não và viêm màng não như thế nào? Thuốc kháng virus được kê toa điều trị viêm màng não do virus herpes hoặc các nhiễm virus nặng khác. Kháng sinh được cho trong trường hợp có nhiễm trùng. Thuốc chống co giật được sử dụng để ngừa hoặc điều trị động kinh. Coticosteroids được sử dụng để giảm viêm và sưng nề mô não. Thuốc giảm đau cần trong các trường hợp kích thích hoặc vật vã. Có thể sử dụng các thuốc không cần kê toa điều trị nhức đầu và sốt. Những người viêm màng não do vi khuẩn thường được nhập viện và điều trị kháng sinh đường tĩnh mạch. Các thuốc kháng virus cũng có thể được kê toa sau khi nhập viện. Tiên lượng (dự hậu) của bệnh nhân viêm não hoặc viêm màng não ra sao? Tiên lượng của viêm não rất đa dạng. Vài trường hợp nhẹ, ngắn và tương đối lành tính, bệnh nhân hồi phục hoàn toàn. Các trường hợp khác thì nặng nề, có thể có các tổn thương không hồi phục hoặc tử vong. Thời kỳ cấp của viêm não kết thúc sau 1- 2 tuần, với sốt tăng dần hoặc cao đột ngột liên tục và các triệu chứng thần kinh. Các triệu chứng thần kinh có thể cần nhiều tháng mới hồi phục hoàn toàn.
Với chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời, hầu hết bệnh nhân viêm màng não được hồi phục. Các trường hợp viêm màng não do virus thường tự giới hạn sau 10 ngày hoặc ngắn hơn. Tuy nhiên, trong vài trường hợp, diễn tiến bệnh nhanh đến nỗi bệnh nhân có thể tử vong trong vòng 48 giờ đầu dù được điều trị sớm. Viêm màng não có lây không? Có. Đặc biệt là vài dạng viêm màng mão vi khuẩn có lây. Vi khẩn lan tràn từ qua tiếp xúc đường hô hấp và chất tiết vùng họng (như hôn, ho...). May mắn là không có loại vi khuẩn gây viêm màng não nào lây trong các điều kiện như cảm lạnh hay cúm, và các vi khuẩn này không lan tràn qua các tiếp xúc bình thường hay khí thở đơn thuần nơi người viêm màng não hiện diện. Tuy nhiên, thỉnh thoảng vi khuẩn gây viêm màng não lây qua người có tiếp xúc gần gũi hoặc kéo dài với bệnh nhân viêm màng não do Neisseria menigitidis (còn gọi là viêm màng não do não mô cầu) hoặc Hib. Người cùng nhà hoặc cùng trung tâm chăm sóc sức khoẻ trong ngày, hoặc bất kỳ người nào tiếp xúc trực tiếp với chất tiết đường miệng của bệnh nhân (như bạn gái hoặc bạn trai) có thể tăng nguy cơ mắc bệnh. Người có tiếp xúc gần gũi với bệnh nhân viêm màng não do N. menigitidis nên uống kháng sinh phòng ngừa. (Trẻ dưới 4 tuổi có tiếp xúc với bệnh nhân viêm màng não do Hib không cần uống kháng sinh phòng ngừa vì đã được tiêm vắc-xin ngừa bệnh Hib). Có vắc-xin phòng ngừa viêm màng não không?
Có. Có kháng sinh ngừa viêm màng não do Hib, vài chủng N. menigitidis và vài týp Strptococcus pneumoniae. Các vắc-xin ngừa Hib cho thấy rất an toàn và hiệu quả cao. Đến 6 tháng tuổi, mỗi trẻ sơ sinh nên được tiêm ít nhất 3 liều vắc-xin Hib. Liều thứ tư (kích hoạt) được tiêm khi trẻ được 12 đến 18 tháng tuổi. Cũng có loại vắc-xin ngừa 4 chủng N. menigitidis, nhưng không được sử dụng thường quy tại Hoa kỳ. Loại vắc-xin này không có hiệu quả đối với trẻ dưới 18 tháng tuổi. Loại này thỉnh thoảng được sử dụng để kiểm soát đợt bùng phát của vài týp viêm màng não do não mô cầu tại Hoa kỳ. Dầu tại Hoa kỳ không có đại dịch viêm màng não do não mô cầu, nhưng tại vài quốc gia đã có những trận dịch lớn và kéo dài. Người du lịch hải ngoại nên kiểm tra có cần tiêm ngừa vắc-xin viêm não mô cầu khi đến quốc gia ấy không. Nếu có thể được, người du lịch nên tiêm vắc-xin 1 tuần trước khi khởi hành. Vắc-xin ngừa viêm màng não do S. pneumoniae (còn gọi là viêm màng não do phế cầu) cũng có thể phòng ngừa các dạng nhiễm khuẩn khác do S. pneumoniae. Vắc- xin phế cầu không hiệu quả đối với trẻ dưới 2 tuổi nhưng được khuyên dùng cho tất cả những người trên 65 tuổi và nhhững người trẻ hơn mắc các bệnh lý mạn tính. Tóm lược về viêm não và viêm màng não Viêm não là tình trạng viêm của nhu mô não. Viêm màng não là tình trạng viêm màng bao quanh não và tuỷ sống (còn gọi là màng não).
Bất kỳ người nào có các triệu chứng viêm não hay viêm màng não cần đi khám bệnh ngay.