Xây dựng khung phân tích và hệ thống chỉ tiêu đánh giá phát triển bền vững của ngành Chế biến thủy sản Bến Tre

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 3/2013<br /> <br /> THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC<br /> <br /> XÂY DỰNG KHUNG PHÂN TÍCH VÀ HỆ THỐNG CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ<br /> PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CỦA NGÀNH CHẾ BIẾN THỦY SẢN BẾN TRE<br /> BUILDING ANALYTICAL FRAMEWORK AND INDICATORS FOR SUSTAINABLE<br /> DEVELOPMENT OF BEN TRE’S SEAFOOD PROCESSING<br /> Nguyễn Văn Hiếu1<br /> Ngày nhận bài: 17/7/2013; Ngày phản biện thông qua: 30/8/2013; Ngày duyệt đăng: 10/9/2013<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Bài báo nghiên cứu về ngành chế biến thủy sản Bến Tre. Kết quả nghiên cứu đã xây dựng thành công khung phân tích<br /> cho phát triển bền vững của ngành chế biến thủy sản trong tỉnh dựa trên ba trụ cột: kinh tế, xã hội, và môi trường. Cũng<br /> trong mô hình phân tích này, thể chế và quản trị nhà nước đóng vai trò điều hòa trong mối quan hệ giữa các trụ cột. Bên<br /> cạnh đó, nghiên cứu cũng xây dựng hệ thống lượng hóa các khía cạnh trong khung phân tích trên bằng các chỉ tiêu đánh<br /> giá phát triển bền vững cho ngành chế biến thủy sản Bến Tre.<br /> Từ khóa: Ngành chế biến thủy sản, phát triển bền vững, mô hình phát triển bền vững, chỉ tiêu đánh giá phát triển<br /> bền vững<br /> <br /> ABSTRACT<br /> This paper examines the seafood processing industry of Ben Tre province in order to build an analytical framework<br /> for sustainable development of the industry. Research results have helped pin down a model with three pillars: economic,<br /> social perspectives and environment. Institutions and administration of the government play a vital role in hamonizing the<br /> relations among the pillars of the framework. The research also designed quantification methods for each pillars in the<br /> model which consist of indicators for sustainable development for the seafood processing industry in Ben Tre province.<br /> Keywords: Seafood processing, sustainable development, models for sustainable development, indicators for<br /> sustainable development<br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Bến Tre là một tỉnh cuối nguồn sông Cửu Long,<br /> với diện tích tự nhiên 2321km2, trong đó có 65km bờ<br /> biển và dải rừng ngập mặn ở ven biển cùng địa hình<br /> sông rạch chằng chịt (khoảng 6.000km), là tỉnh có<br /> điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển nuôi trồng<br /> và khai thác thủy sản. Sản lượng thủy sản khai<br /> thác và nuôi trồng của tỉnh trong 10 năm qua không<br /> ngừng gia tăng, tổng sản lượng thủy sản năm 2012<br /> đạt trên 156 nghìn tấn, tăng gấp 2,6 lần so với năm<br /> 2006. Sản xuất thủy sản đã đạt được những thành<br /> tựu đáng kể, giai đoạn 2001 - 2012 đóng góp của<br /> thủy sản vào GDP chung của toàn tỉnh dao động<br /> từ 2.72% đến 3.1%. Tuy nhiên, toàn tỉnh có 180 cơ<br /> sở chế biến thủy sản, trong đó chỉ có 6 cơ sở chế<br /> <br /> 1<br /> <br /> ThS. Nguyễn Văn Hiếu: Ủy ban Nhân dân tỉnh Bến Tre<br /> <br /> 16 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> biến với quy mô tương đối lớn, còn lại là cơ sở nhỏ<br /> và các hộ gia đình. Điều kiện cơ sở vật chất, áp<br /> dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, an toàn<br /> vệ sinh thực phẩm và bảo vệ môi trường của một<br /> bộ phận cơ sở chế biến thủy sản tại Bến Tre chưa<br /> đáp ứng được các quy chuẩn QCVN 02-01:2009/<br /> BNN&PTNT [1]. Nghị Quyết đại hội Đảng bộ tỉnh<br /> lần thứ IX (nhiệm kỳ 2010 - 2015) [2] cũng đã nhận<br /> định sự phát triển của ngành chế biến thủy sản Bến<br /> Tre chưa tương xứng với tiềm năng của tỉnh. Trong<br /> cùng chuỗi nghiên cứu tác giả (2013) cũng đã đưa<br /> ra những thách thức đến phát triển bền vững ngành<br /> chế biến thủy sản Bến Tre [3].<br /> Từ thực tế trên đòi hỏi phải từng bước xây<br /> dựng hệ thống giải pháp đồng bộ đẩy mạnh phát<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> triển bền vững ngành chế biến thủy sản. Để có cơ<br /> sở khoa học cho việc đánh giá, bài báo này đưa<br /> ra khung phân tích và hệ thống các chỉ tiêu đánh<br /> giá phát triển bền vững ngành chế biến thủy sản<br /> Bến Tre.<br /> II. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> 1. Cơ sở lý thuyết về phát triển bền vững quốc gia<br /> Phát triển bền vững được xem như một chiến<br /> lược phát triển, quản lý tất cả các tài sản, tài nguyên<br /> thiên nhiên, nguồn nhân lực, cũng như các tài sản<br /> tài chính và vật chất để tăng dài hạn sự giàu có và<br /> hạnh phúc [12]. Năm 1987, nhà kinh tế Ed Barbier<br /> đưa ra một mô hình phát triển bền vững và nó đã trở<br /> thành cơ sở cho hầu hết các khái niệm về sau. Ông<br /> cho rằng phát triển bền vững dựa trên ba trụ cột:<br /> phát triển xã hội, kinh tế và môi trường [7].<br /> Trong khi tìm cách giải quyết vấn đề xung đột<br /> giữa môi trường và mục tiêu phát triển, WCED - Ủy<br /> ban Môi trường và Phát triển Thế giới đã xây dựng<br /> một định nghĩa về phát triển bền vững là sự phát<br /> triển đáp ứng được nhu cầu của hiện tại mà không<br /> làm ảnh hưởng đến khả năng của các thế hệ tương<br /> lai trong việc thỏa mãn các nhu cầu của chính họ<br /> [15]. Đến nay có rất nhiều khái niệm về phát triển<br /> bền vững nhưng đây là khái niệm thường xuyên<br /> được trích dẫn nhất và dường như đầy đủ hơn so<br /> với những khái niệm khác.<br /> Ở một cái nhìn khác, IUCN - Tổ chức bảo tồn<br /> thiên nhiên thế giới (1997) khi bày tỏ quan điểm về<br /> sự phát triển bền vững đã đưa ra mô hình phát triển<br /> bền vững hình quả trứng (the Egg of Sustainability hình 1). Đây là mô hình minh họa cho mối quan hệ<br /> giữa con người và hệ sinh thái giống như lòng đỏ<br /> một quả trứng gà. Ngụ ý của mô hình này là con<br /> người trong hệ sinh thái, con người và hệ sinh thái<br /> phụ thuộc lẫn nhau. Cũng giống như một quả trứng<br /> là tốt chỉ khi cả hai màu trắng và lòng đỏ đều tốt.<br /> IUCN khẳng định, một xã hội tốt và bền vững chỉ khi<br /> cả hai, con người và hệ sinh thái đều phát triển tốt.<br /> <br /> Hình 1. Mô hình phát triển bền vững hình quả trứng [9]<br /> <br /> Năm 2000, Viện Wuppertal của Đức khi nghiên<br /> cứu về phát triển bền vững đã nhận định: Phát triển<br /> <br /> Số 3/2013<br /> bền vững được cấu thành bởi bốn trụ cột là kinh tế,<br /> môi trường, xã hội và thể chế chính sách [14]. Theo<br /> quan điểm này, phát triển bền vững đòi hỏi phải tích<br /> hợp các mục tiêu khác nhau từ 3 lĩnh vực kinh tế,<br /> xã hội và môi trường. Thể chế được xem như một<br /> đỉnh định danh không có chức năng như 3 đỉnh<br /> còn lại. Cũng chính điều này, khi mô hình này đưa<br /> ra đã bị chỉ trích, họ cho rằng đỉnh thể chế không<br /> đóng vai trò như 3 đỉnh còn lại nhưng vẫn được thể<br /> hiện tương tự nên dễ gây nhầm lẫn trong mô tả và<br /> phân tích [10].<br /> Tuy có những tranh cãi về khái niệm phát triển<br /> bền vững nhưng khi thực hiện về cơ bản, tất cả đều<br /> đồng ý ba nhiệm vụ sau đây cho bất kỳ một quốc<br /> gia nào (Center for Environment Education, 2007):<br /> (i) Thúc đẩy hơn nữa phát triển kinh tế, trong khi<br /> (ii) đảm bảo tính bền vững sinh thái, bằng cách<br /> không vượt quá năng lực của trái đất mang theo,<br /> và (iii) mang lại công bằng xã hội, bằng cách tạo ra<br /> cân bằng phân phối tốt hơn các cơ hội để sử dụng<br /> nguồn tài nguyên thiên nhiên.<br /> 2. Cơ sở lý thuyết về phát triển bền vững ngành<br /> thủy sản<br /> Theo định nghĩa của Tổ chức Nông lương thế<br /> giới - FAO (1998), phát triển bền vững (bao gồm<br /> nông - lâm và thủy sản), là quá trình quản lý và bảo<br /> toàn các nguồn tài nguyên thiên nhiên, định hướng<br /> sự thay đổi về công nghệ, thể chế theo cách sao<br /> cho bảo đảm được thành tựu và vẫn thoả mãn<br /> không ngừng những nhu cầu của con người trong<br /> hiện tại và cho cả các thế hệ tương lai [8]. Sự phát<br /> triển bền vững như thế sẽ bảo vệ được nguồn tài<br /> nguyên đất, nước, các nguồn gen động, thực vật,<br /> không làm thoái hoá môi trường, hợp lý về kỹ thuật,<br /> có hiệu quả về mặt kinh tế và có thể chấp nhận<br /> được về mặt xã hội.<br /> Năm 2001, Anthony đã khái quát các khía cạnh<br /> phân tích phát triển bền vững ngành thủy sản dựa<br /> vào bốn thành tố căn bản là (i) bền vững về kinh tế,<br /> (ii) bền vững về xã hội, (iii) bền vững về môi trường<br /> và (iv) bền vững về thể chế [6].<br /> Ba trụ cột môi trường, kinh tế và xã hội là nền<br /> tảng để đánh giá tính bền vững của một ngành<br /> thủy sản. Trụ cột thể chế thế giữ vai trò tạo ra luật<br /> lệ cho các chủ thể tham gia vào ngành thủy sản<br /> hoạt động nhằm bảo bảo sự phối hợp nhịp nhàng<br /> giữa ba trụ cột trên để đảm bảo cho sự phát triển<br /> bền vững của ngành thủy sản. Mô hình nghiên cứu<br /> của Anthony (2001) đã trở thành khung nghiên cứu<br /> nền tảng cho các nghiên cứu phát triển bền vững<br /> ngành thủy sản.<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 17<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> Phát triển mô hình của Anthony (2001), Lâm<br /> Văn Mẫn (2006) đã đưa bộ chỉ tiêu được sử dụng<br /> như các công cụ để đánh giá tính bền vững ngành<br /> thủy sản [4] bao gồm: Các chỉ tiêu về năng lực đánh<br /> bắt; các chỉ tiêu sử dụng diện tích đất đai, năng<br /> suất, sản lượng nuôi trồng thủy sản; các chỉ tiêu về<br /> giá trị cập bến, doanh số trên mỗi đơn vị khai thác,<br /> xuất khẩu và nhập khẩu, mức tiêu thụ cá tính trên<br /> đầu người, đầu tư cho nghề cá, số lượng ngư dân,<br /> học vấn ngư dân, vốn của ngư dân và thu nhập của<br /> ngư dân; các chỉ số về tình hình trữ lượng nguồn<br /> lợi, rạn san hô, rừng ngập mặn, tình hình ô nhiễm<br /> môi trường và đa dạng sinh học. Tuy nhiên, sử dụng<br /> hiệu quả các chỉ số này đòi hỏi có một cơ sở dữ liệu<br /> lớn được thu thập trong một thời gian dài. Sự thành<br /> công trong việc sử dụng các chỉ số quản lý nghề cá<br /> bền vững phụ thuộc rất nhiều vào sự tham gia tích<br /> cực của các cộng đồng và những người hưởng lợi<br /> nguồn lợi thủy sản.<br /> Trong một nghiên cứu khác, Nguyễn Thị Trâm<br /> Anh và cộng sự (2010) cũng đã xây dựng khung<br /> phân tích đa chiều và hệ thống các chỉ số xác định<br /> tính bền vững của ngành thủy sản Khánh Hòa [5].<br /> Tuy nhiên, áp dụng chỉ tiêu này vào mô hình nghiên<br /> cứu phát triển bền vững cho ngành thủy sản ở một<br /> vùng, hay địa phương (tỉnh) sẽ gặp nhiều khó khăn<br /> do các số liệu của một số chỉ tiêu không được các<br /> cơ quan quản lý thu thập, giám sát nên việc quan<br /> sát các chỉ tiêu này không khả thi và nếu người<br /> nghiên cứu tự quan sát trong tương lai cũng sẽ gặp<br /> nhiều khó khăn.<br /> 3. Đề xuất mô hình nghiên cứu phát triển bền<br /> vững ngành chế biến thủy sản Bến Tre<br /> Theo Porter (1985), hoạt động sản xuất của<br /> doanh nghiệp thông thường được phân thành ba<br /> khâu: hoạt động đầu vào, sản xuất và đầu ra [11,<br /> 12]. Cả ba khâu hoạt động của doanh nghiệp trong<br /> ngành có liên quan mật thiết với với các chủ thể bên<br /> ngoài của ngành đó, từ đó chúng hình thành hoạt<br /> động cho ngành. Do đó khi áp dụng cho nghiên cứu<br /> ngành chế biến thủy sản ở Bến Tre cũng được xem<br /> xét trên ba công đoạn gồm các hoạt động đầu vào,<br /> sản xuất chế biến và đầu ra.<br /> Căn cứ vào lý thuyết phát triển bền vững của<br /> quốc gia, ngành thủy sản và đặc trưng của ngành<br /> chế biến thủy sản tỉnh Bến Tre bao gồm đầy đủ cả<br /> ba hoạt động: nuôi trồng, đánh bắt (đầu vào), hoạt<br /> động chế biến (sản xuất) và thực hiện tiêu thụ hay<br /> xuất khẩu trực tiếp (đầu ra), kết hợp với phương<br /> pháp thảo luận với chuyên gia, mô hình nghiên cứu<br /> phát triển bền vững cho ngành chế biến thủy sản<br /> <br /> 18 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Số 3/2013<br /> tỉnh Bến Tre được khái quát trên ba trụ cột kinh tế,<br /> xã hội, môi trường. Thể chế và quản trị nhà nước<br /> đóng vai trò điều hòa trong mối quan hệ giữa các ba<br /> trụ cột trên (hình 2).<br /> 4. Phương pháp nghiên cứu<br /> Nhằm mục đích xây dựng hệ thống các chỉ tiêu<br /> đánh giá tính bền vững của ngành chế biến thủy sản<br /> Bến Tre (thực hiện đo lường hóa các khía cạnh của<br /> mô hình nghiên cứu) tác giả sử dụng phương pháp<br /> nghiên cứu cốt lõi là phương pháp định tính bao<br /> gồm các bước sau:<br /> Bước 1: Thảo luận tay đôi nhằm khám phá chỉ<br /> tiêu đo lường phát triển bền vững. Dựa vào lý thuyết<br /> phát triển bền vững của ngành chế biến thủy sản<br /> và khung phân tích để xây dựng dàn bài thảo luận<br /> với chuyên gia. Dàn bài thảo luận tay đôi được thiết<br /> kế trước hết là định nghĩa phát triển bền vững của<br /> ngành chế biến thủy sản để cho các chuyên gia có<br /> một cách hiểu nhất quán về phát triển bền vững của<br /> ngành chế biến thủy sản, kế đến là hỏi các câu hỏi<br /> nhằm khám phá các chỉ tiêu đo lường bền vững trên<br /> các khía cạnh kinh tế, xã hội, môi trường; và vai trò<br /> của chính quyền trong việc điều tiết sự bền vững<br /> của từng trụ cột và sự tương tác giữa các trụ cột<br /> với nhau.<br /> Đối tượng thảo luận tay đôi là giám đốc các<br /> doanh nghiệp chế biến thủy sản, nông ngư dân<br /> nuôi trồng và đánh bắt nguyên liệu thủy sản cho<br /> chế biến, và các nhà làm chính sách có liên quan<br /> đến nuôi trồng thủy sản. Kết quả thảo luận đã khám<br /> phá được nhiều tiêu chí đo lường có tần suất xuất<br /> hiện nhiều lần bởi các chuyên gia, đồng thời cũng<br /> có những tiêu chí chưa được nhất quán bởi các<br /> chuyên gia lý thuyết chưa được đề cập đến nên cần<br /> thêm một đợt thảo luận nhóm để khẳng định sự phù<br /> hợp của chúng.<br /> Bước 2: Thảo luận nhóm nhằm kiểm chứng lại<br /> sự phù hợp của các chỉ tiêu đo lường phát triển bền<br /> vững có tầng suất xuất hiện thấp trong đợt thảo luận<br /> tay đôi cũng như các chỉ tiêu lý thuyết chưa được<br /> các chuyên gia đề cập đến trong thảo luận tay đôi.<br /> Đối tượng được mời đến thảo luận nhóm chủ yếu là<br /> các chuyên gia trong đợt thảo luận tay đôi.<br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> Chủ đề phát triển bền vững đã trở thành một<br /> đòi hỏi thực tế của các chính sách công và đã được<br /> nhìn nhận là một vấn đề căn bản của nền kinh tế<br /> xã hội, vì vậy nhiệm vụ của các cấp quản lý ngành<br /> chế biến thủy sản khi đưa ra các quyết định cần trả<br /> lời câu hỏi ngành chế biến thủy sản có phát triển<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 3/2013<br /> <br /> KINH TẾ<br /> Đầu vào: Nguồn cung cấp nguyên liệu; Cạnh tranh trong mua nguyên liệu; Chi phí nguyên liệu.<br /> Sản xuất: Chất lượng (công nghệ, đóng gói, bao bì); tính cạnh tranh trong giá thành.<br /> Đầu ra: Khả năng tiếp cận thị trường, chuỗi giá trị phân phối; doanh thu tiêu thụ chế biến thủy sản; đóng<br /> góp của ngành CBTS trong cơ cấu GDP.<br /> Phát thải ra môi trường chất thải<br /> xâm hại đến môi trường, và các<br /> chính sách thu mua tạo động cơ khai<br /> thác quá mức/bảo vệ môi trường<br /> <br /> Tiếp<br /> nhận<br /> nguồn đầu vào<br /> nguyên liệu từ<br /> môi trường: (i)<br /> Sự cân đối cung<br /> cầu nguyên liệu<br /> CBTS; (ii) giá<br /> trị gia tăng của<br /> các loài nguyên<br /> liệu cho hoạt<br /> động CBTS<br /> <br /> Cung cấp lao động<br /> và tiêu dùng hàng hóa<br /> <br /> Mang lại cơ hội<br /> việc làm và thu<br /> nhập cho người<br /> lao động, cũng như<br /> các phúc lợi khác<br /> thông qua đóng<br /> góp vào ngân sách<br /> nhà nước<br /> <br /> THỂ CHẾ<br /> VÀ QUẢN TRỊ<br /> NHÀ NƯỚC<br /> <br /> MÔI TRƯỜNG<br /> Đầu vào: Tiêu chuẩn thu<br /> mua, hoạt động chế biến<br /> bán nguyên liệu của nông<br /> ngư dân.<br /> Sản xuất: Phát thải chế<br /> biến.<br /> Đầu ra: Phát thải tiêu<br /> dùng; nhu cầu tiêu dùng<br /> tác động đến môi trường<br /> sản phẩm.<br /> <br /> Cung cấp cho con người người<br /> nguồn lợi điều kiện tự nhiên để<br /> nuôi trồng nguyên liệu chế biến<br /> thủy sản<br /> <br /> Xã hội có những hành vi bảo vệ<br /> hoặc xâm hại đến nguồn lợi thủy<br /> sản tự nhiên và nguồn nước nuôi<br /> trồng nguyên liệu cho ngành CBTS<br /> <br /> XÃ HỘI<br /> Đầu vào: thu nhập của ngư<br /> dân, trình độ sản xuất bán<br /> nguyên liệu của nông/ngư dân.<br /> Sản xuất: trình độ của<br /> nguồn nhân lực tham gia sản<br /> xuất, quản trị sản xuất; thu<br /> nhập của công nhân sản xuất<br /> trực tiếp.<br /> Đầu ra: Định hướng tiêu<br /> dùng; năng lực khai thác thị<br /> trường.<br /> <br /> Hình 2. Mô hình nghiên cứu cho phát triển bền vững ngành chế biến thủy sản tỉnh Bến Tre<br /> <br /> bền vững hay không? Nếu không, cần phải cải thiện<br /> những vấn đề nào?<br /> Khắc phục tất cả các hạn chế của các<br /> nghiên cứu trước đây đồng thời xây dựng hệ<br /> thống chỉ tiêu đánh giá phát triển bền vững cho<br /> một đối tượng nghiên cứu ở phạm vi chi tiết hơn<br /> (ngành chế biến thủy sản) áp dụng cho một địa<br /> phương cụ thể (tỉnh Bến Tre) là điểm nổi bật nhất<br /> của nghiên cứu này.<br /> <br /> Hệ thống chỉ tiêu đánh giá phát triển bền vững<br /> ngành chế biến thủy sản Bến Tre được tổng hợp ở<br /> bảng 1, giúp người nghiên cứu (cũng như các nhà<br /> hoạch định chính sách) có công cụ để đánh giá và<br /> tìm ra những vấn đề bất cập trong chuỗi phát triển<br /> của ngành. Từ đó, gợi ý cho chính quyền đề ra chủ<br /> trương, chính sách phù hợp thực tiễn và cũng giúp<br /> cho các doanh nghiệp chế biến thủy sản xây dựng<br /> chiến lược phát triển bền vững.<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 19<br /> <br /> KHÍA CẠNH<br /> <br /> Sinh thái và<br /> môi trường<br /> <br /> Kinh tế<br /> <br /> Xã hội<br /> <br /> CHỈ TIÊU<br /> <br /> - Nồng độ chất gây ô nhiễm môi trường BOD5 (mg/l)<br /> - Nồng độ chất gây ô nhiễm môi trường COD (mg/l)<br /> - Nồng độ chất gây ô nhiễm môi trường Amoni (mg/l)<br /> <br /> - Năng lực khai thác hải sản.<br /> - Diện tích nuôi trồng thủy sản.<br /> - Cơ cấu loài thủy sản trong các hoạt động nuôi trồng, khai thác<br /> <br /> Sản xuất – chế biến<br /> <br /> - Phát thải từ hoạt động tiêu dùng.<br /> <br /> - Sản lượng thủy sản chế biến<br /> - Chi phí đầu tư cơ sở vật chất bình quân<br /> <br /> - Sản lượng khai khác hải sản<br /> - Sản lượng nuôi trồng thủy sản<br /> Sản xuất – chế biến<br /> <br /> Đầu vào<br /> <br /> - Số lao động trong lĩnh vực khai thác thủy sản<br /> - Tỷ lệ lao động trong lĩnh vực khai thác được đào tạo<br /> - Thu nhập bình quân của người lao động trong lĩnh vực khai thác<br /> - Số lượng lao động trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản<br /> - Tỷ lệ lao động trong lĩnh vực nuôi trồng được đào tạo<br /> - Thu nhập bình quân của người lao động trong lĩnh vực nuôi trồng<br /> <br /> - GDP chế biến thủy sản trong ngành thủy sản của tỉnh<br /> - Doanh thu từ các hoạt động chế biến thủy sản.<br /> - Tỷ trọng giá trị giữa các mặt hàng thủy sản đông lạnh<br /> <br /> Sản xuất – chế biến<br /> <br /> - Sự hài lòng của người tiêu dùng mặt hàng thủy sản Bến Tre<br /> <br /> - Số lượng lao động trong lĩnh vực chế biến<br /> - Tỷ lệ lao động trong lĩnh vực chế biến được đào tạo<br /> - Thu nhập bình quân của người lao động trong lĩnh vực chế biến<br /> - Kiểm tra sức khỏe và bảo hộ lao động cho công nhân<br /> <br /> Thị trường và tiêu<br /> dùng<br /> <br /> Đầu vào<br /> <br /> Thị trường và tiêu<br /> dùng<br /> <br /> Đầu vào<br /> <br /> CÔNG ĐOẠN<br /> <br /> Bảng 1. Hệ thống các chỉ tiêu dùng để xác định tính bền vững của ngành chế biến thủy sản tỉnh Bến Tre<br /> MỤC TIÊU<br /> <br /> - Tránh làm cạn kiệt nguồn lợi.<br /> - Bảo tồn tính đa dạng sinh học.<br /> - Bảo vệ môi trường và môi trường sống<br /> của các loài thủy sản.<br /> <br /> - Nâng cao vị trí của ngành chế biến thủy<br /> sản trong nền kinh tế của tỉnh Bến Tre.<br /> - Nâng cao hiệu quả cho các hoạt động<br /> chế biến thủy sản<br /> - Tăng giá trị cho sản phẩm chế biến thủy sản<br /> <br /> - Tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo cho<br /> cộng đồng.<br /> - Tạo công việc làm<br /> - Đa dạng hóa sinh kế cho cộng đồng<br /> - Hạn chế khoảng cách giàu nghèo<br /> - Nâng cao trình độ văn hóa, đời sống vật<br /> chất và tinh thần<br /> - Sự tham gia của cộng đồng trong hoạt<br /> động quản lý và phát triển nguồn lợi<br /> <br /> Thị trường và TD<br /> <br /> 20 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Số 3/2013<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br />