Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 <br />
<br />
Nghiên cứu Y học<br />
<br />
XU HƯỚNG SỬ DỤNG STENT TRONG CAN THIỆP ĐỘNG MẠCH <br />
VÀNH TẠI BỆNH VIỆN VIỆT TIỆP HẢI PHÒNG TỪ 10/2010 ĐẾN 3/2013 <br />
Lương Văn Thành* <br />
<br />
TÓM TẮT <br />
Mở đầu và mục tiêu: Bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng triển khai chụp và can thiệp đặt stent động mạch <br />
vành từ 26/10/2010. Sau 30 tháng hoạt động, chúng tôi cập nhật các thay đổi trong điều trị bệnh động mạch <br />
vành, đặc biệt là việc sử dụng stent trong can thiệp động mạch vành. Đây là một báo cáo nhằm mục tiêu chủ yếu <br />
mô tả về đặt điểm stent được sử dụng trong thực tế tại Bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng. <br />
Đối tượng: 335 bệnh nhân được đặt stent trong 30 tháng (từ 10/2010 đến 3/2013). <br />
Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang. Các dữ liệu hồi cứu về số lượng, đặc điểm, loại stent đã <br />
được sử dụng trong thời gian nghiên cứu. <br />
Kết quả: Sau 30 tháng, chúng tôi đặt 363 stent cho 335 bệnh nhân, trung bình: 12,96 / tháng <br />
(6stents/month/2010 so với 27 stent /tháng/2013). Năm 2013 sử dụng: 93,10% stent phủ thuốc cao hơn năm <br />
2010 (88,89%). Chiều dài trung bình stent được đặt: 28,98 ± 6,75 mm, Stent ngắn nhất là 10 mm; dài nhất là 44 <br />
mm. Đường kính trung bình stent được đặt: 2,98 ± 0,50 mm, nhỏ nhất: 2,25 mm, stent lớn nhất: 4,5 mm. Stent <br />
phủ thuốc đặt cho bệnh nhân dài hơn và nhỏ hơn stent thường. <br />
Kết luận: Với dân số khoảng 1,8 triệu, số lượng stent được đặt cho bệnh nhân trong vòng 30 tháng còn <br />
khiêm tốn. Tuy nhiên, con số này đang tăng lên nhanh chóng theo thời gian: Trung bình 6stents/month trong <br />
năm 2010 so với 27stent/month trong năm 2013. Tần suất sử dụng DES cao hơn BMS; DES sử dụng nhỏ hơn <br />
và dài hơn BMS. DES nhỏ nhất được sử dụng là 2,25 mm và dài nhất DES được sử dụng là 44 mm. <br />
Từ khóa: Can thiệp mạch vành qua da, sử dụng stent, Hải Phòng. <br />
<br />
ABSTRACT <br />
TRENDS USING CORONARY STENT ON IN HAI PHONG HOSPITAL FROM 10/2010 TO 3/2013 <br />
Luong Van Thanh* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐ Supplement of No 3‐ 2013: 253 ‐ 256 <br />
Background and objectives: Hai phong Viet Tiep Hospital had been applied coronary angiography and <br />
angioplasty from 26/10/2010, also updated the change in treatment, particularly the use of stent. Cross‐sectional <br />
study described aimed mainly describes on stent characteristics used in practice in our Hai Phong Hospital. <br />
Patients: 335 patients in 30 months from 10/2010 to 3/2013. <br />
Method: Cross‐sectional study. The data on the number, characteristics, and type of stent is retrospective. <br />
Results: After 30 months, we put 363 stent/335 patients; average: 12.96/month (6stents/month in 2010 <br />
compared to 27 stents/month in 2013). in 2013 DES used: 93.10% versus 88.89% in 2010. Average stent length <br />
used: 28.98±6.75 mm, the shortest stent is 10 mm and the longest is 44 mm. Average stent diameter used: 2.98 <br />
±.50 mm, the smallest is 2.25 mm and biggest is 4.5 mm. DES used longer and smaller than BMS. <br />
Conclusion: So, with a population about 1.8 million, this volume stent is still poor. Of course, this number <br />
is increasing rapidly: The number of stent increasing significantly: 6stents/month in 2010 versus 27stents/month <br />
in 2013. We had frequently used DES more than BMS; DES used smaller and longer than BMS. Smallest DES <br />
<br />
* Bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng <br />
Tác giả liên lạc: BS.Lương Văn Thành <br />
<br />
ĐT: 084(0)984572888 <br />
<br />
Hội Nghị Khoa Học Nội Khoa Toàn Quốc năm 2013 <br />
<br />
Email: luongvthanhcardio@gmail.com<br />
<br />
253<br />
<br />
Nghiên cứu Y học <br />
<br />
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013<br />
<br />
used is 2.25 mm and longest DES used is 44 mm. <br />
Keywords: Percutaneous Coronary Intervention; Use of stent; Hai Phong. <br />
<br />
ĐẶT VẤN ĐỀ <br />
Bệnh động mạch vành (ĐMV) đã và đang là <br />
nguyên nhân gây tử vong và tàn phế hàng đầu ở <br />
các nước đã phát triển cũng như đang phát trên. <br />
Trong điều trị bệnh ĐMV phương pháp Can <br />
thiệp ĐMV qua da đã trở thành một thủ thuật <br />
thường quy và thường có sử dụng stent. Tuy <br />
vậy tỷ lệ biến chứng tắc mạch cấp và tái hẹp sau <br />
thủ thuật còn rất cao. Do vậy có tới 20‐30 % số <br />
bệnh nhân phải can thiệp lại sau 1 năm vì tái <br />
hẹp hoặc phát triển thêm của tốn thương(4,5,1). <br />
Việc ra đời của stent kim loại (stent thường) <br />
từ năm 1984 đã làm giảm đáng kể tỷ lệ tắc mạch <br />
cấp ngay sau can thiệp và tái hẹp nếu so với <br />
nong mạch bằng bóng đơn thuần. Stent đã <br />
nhanh chóng trở thành một biện pháp điều trị <br />
hữu hiệu trong can thiệp ĐMV với nhiều ưu <br />
điểm nổi bật. Tuy vậy Stent chỉ ngăn ngừa được <br />
hiện tượng tắc cấp ĐMV. Vấn để tái hẹp lại sau <br />
can thiệp đặt stent thường xảy ra trong năm đầu <br />
tiên(1,3,4, 6). <br />
Để khắc phục tái hẹp trong stent ĐMV, một <br />
loạt các biện pháp được đề xuất như dùng thuốc <br />
toàn thân, bơm thuốc tại chỗ, dùng phóng xạ... <br />
Nhưng, hoặc các biện pháp này không mang lại <br />
kết quả hoặc nhiều biến chứng khác. <br />
Việc ra đời của Stent phủ thuốc (Drug‐<br />
Eluting Stents: DES) từ năm 2002 đã như cuộc <br />
cách mạng làm giảm đáng kế tỷ lệ tái hẹp trong <br />
Stent cũng như việc phải tái can thiệp lại ĐMV. <br />
Trên Stent DES người ta phủ lớp polymer có <br />
trộn thuốc chống tái hẹp ngăn ngừa sự phát <br />
triển tăng sinh lớp áo trong vào trong lòng stent <br />
gây tái hẹp. Có hai nhóm thuốc được dùng <br />
chính để phủ lên stent là nhóm limus và <br />
paclitaxel(1,2,3,4,5,6). <br />
Bệnh Viện Việt Tiệp, một trong những trung <br />
tâm ở Việt Nam áp dụng kỹ thuật can thiệp <br />
ĐMV từ 26/10/2010, cũng đã có những thay đổi <br />
cập nhật trong biện pháp điều trị, đặc biệt việc <br />
sử dụng stent ĐMV. <br />
<br />
254<br />
<br />
Do vậy, chúng tôi tổng kết tình hình stent <br />
được dùng trong 30 tháng từ 10/2010 – 3/2013 để <br />
nhằm mục tiêu ʺtìm hiểu xu hướng sử dụng <br />
stent tại một trung tâm tuyến tỉnh về tim mạch <br />
can thiệpʺ từ đó có những đánh giá liên quan <br />
đến đặc điểm, kích cỡ loại stent được sử dụng. <br />
<br />
ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br />
Nghiên cứu mô tả cắt ngang nhằm mục tiêu <br />
chủ yếu mô tả về đặc điểm stent được sử dụng <br />
trong thực tế ở Bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng. <br />
Các số liệu về số lượng, đặc điểm, loại stent <br />
được hồi cứu. <br />
Chúng tôi xử lý số liệu bằng những thuật <br />
toán thống kê SPSS 13.0. <br />
<br />
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN <br />
Về số lượng và loại stent được sử dụng <br />
Trong thời gian 30 tháng, chúng tôi đặt 363 <br />
stent/335 BN. Trung bình mỗi bệnh nhân được <br />
đặt 1,08 chiếc. Và trung bình mỗi tháng dùng <br />
12,96 chiếc. Tuy vậy, số lượng stent có xu hướng <br />
tăng rõ rệt theo thời gian (6 stent /tháng trong <br />
năm 2010 so với 27 stent /tháng trong năm 2013). <br />
Như vậy, với dân số khoảng 1,8 triệu <br />
người thì số lượng bn được can thiệp ĐMV tại <br />
Bệnh viện Việt Tiệp còn chưa cao. Trung bình <br />
mỗi tháng chúng ta can thiệp khoảng 12 bệnh <br />
nhân. Tất nhiên, con số này có xu hướng gia <br />
tăng nhanh. <br />
Ở các nước phát triển, con số can thiệp ĐMV <br />
có xu hướng chững lại và giảm xuống. Vì bệnh <br />
ĐMV đã được kiềm chế đáng kể ở các nước đã <br />
phát triển do nhận thức người dân cũng như các <br />
biện pháp phòng ngừa và chữa trị được cải thiện <br />
đáng kể, đặc biệt là sự ra đời của nhiều loại <br />
thuốc mới như statin. Tuy vậy con số vẫn khổng <br />
lồ. Ví dụ như tại Hoa Kỳ, những năm 2000 ‐ <br />
2005, mỗi năm có khoảng một triệu bệnh nhân <br />
được can thiệp ĐMV với khoảng 1,5 triệu chiếc <br />
stent được sử dụng. Nhưng từ năm 2008 có <br />
khoảng 700.000 bệnh nhân được can thiệp. Nhật <br />
<br />
Hội Nghị Khoa Học Nội Khoa Toàn Quốc năm 2013 <br />
<br />
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 <br />
Bản mỗi năm can thiệp khoảng 120.000 bệnh <br />
nhân. Các nước đang phát triển như Trung <br />
Quốc, năm 2010 có tới 400.000 chiếc stent được <br />
đặt. Các nước trong khu vực, cũng có sự phát <br />
triển nhanh chóng: Thái Lan can thiệp khoảng <br />
20.000 bệnh nhân trong năm 2009; tại Malaysia, <br />
khoảng 10.000 bệnh nhân và Việt Nam 5.000 <br />
bệnh nhân được can thiệp năm 2010. <br />
Hiện có hai loại: Stent thường (BMS) và Stent <br />
có phủ thuốc (DES). Bệnh viện Việt Tiệp số <br />
lượng DES được sử dụng có xu hướng gia tăng <br />
nhanh chóng. <br />
Chúng tôi phân tích các đặc điểm loại stent <br />
được dùng từ 10/2010 – 3/2013. <br />
Bảng 1. Số lượng và loại stent được sử dụng hàng <br />
năm. <br />
Năm<br />
2010<br />
2011<br />
2012<br />
2013<br />
<br />
Tổng số Stent phủ thuốc<br />
363<br />
Số<br />
Phần<br />
Stent<br />
lượng<br />
trăm<br />
18<br />
16<br />
88,89%<br />
115<br />
105<br />
91,30%<br />
172<br />
158<br />
91,86%<br />
58<br />
54<br />
93,10%<br />
<br />
Stent thường<br />
Số<br />
lượng<br />
2<br />
10<br />
14<br />
4<br />
<br />
Phần<br />
trăm<br />
11,11%<br />
8,70%<br />
8,14%<br />
6,90%<br />
<br />
Như vậy, có tổng số 363 Stent được sử dụng, <br />
DES chiếm 91,74% và BMS chiếm 8,26%. Nếu <br />
tính tỷ lệ % theo các năm, lượng DES được dùng <br />
có xu hướng tăng rõ rệt (88,89% năm 2010 so với <br />
93,10% năm 2013). <br />
Điều này phản ánh chung xu thế của Việt <br />
Nam cũng như thế giới. Các trung tâm can thiệp <br />
trên thế giới có tỷ lệ dùng DES từ 70 – 95%. <br />
<br />
Đặc điểm về đường kính Stent sử dụng <br />
Bảng 2. Đường kính Stent được sử dụng. <br />
Loại stent Stent phủ Stent<br />
P<br />
thuốc<br />
thường<br />
Đường kính (mm)<br />
ĐK trung bình (mm)<br />
2,69 ± 0,4 2,99 ± 0,5 P > 0,05<br />
ĐK nhỏ nhất (mm)<br />
2,25<br />
2,75<br />
P < 0,05<br />
ĐK lớn nhất (mm)<br />
4,0<br />
4,5<br />
P > 0,05<br />
<br />
Kết quả nghiên cứu cho thấy đường kính <br />
stent được dùng trong thời gian 30 tháng: <br />
Đường kính trung bình của khá lớn 2,98 ± 0,5. <br />
Trong đó, Stent thường có đường kính lớn hơn <br />
Stent phủ thuốc (2,99 ± 0,5 so với 2,69 ± 0,4), vì <br />
Stent thường không có tẩm thuốc chống tái hẹp <br />
<br />
Nghiên cứu Y học<br />
<br />
sau đặt Stent động mạch vành, tuy nhiên p> <br />
0,05. So với nghiên cứu của Viện tim mạch Quốc <br />
gia và các tác giả nước ngoài thì đường kính <br />
Stent được sử dụng ở Hải Phòng nhỏ hơn (Ở Mỹ <br />
đường kính trung bình Stent được sử dụng là <br />
3,3 mm, các nước Châu Âu là 3,0 mm. <br />
Điều này cũng nói lên kích thước động mạch <br />
vành của người Việt Nam nhỏ hơn và phù hợp <br />
các chỉ số nhân trắc học. <br />
<br />
Đặc điểm về chiều dài stent sử dụng <br />
Bảng 3. Chiều dài Stent được sử dụng. <br />
Loại stent Stent phủ<br />
Stent<br />
P<br />
thuốc<br />
thường<br />
Chiều dài (mm)<br />
Chiều dài trung bình<br />
30,62 ± 10,45 22,69 ± 5,65P > 0,05<br />
(mm)<br />
Chiều dài ngắn nhất<br />
10<br />
10<br />
P > 0,05<br />
(mm)<br />
Chiều dài lớn nhất<br />
44<br />
40<br />
P > 0,05<br />
(mm)<br />
<br />
Tổng hợp một số đặc điểm về stent được <br />
sử dụng 10/2010‐3/2013 <br />
Bảng 4. Tổng hợp một số đặc điểm về stent được sử <br />
dụng. <br />
Đặc điểm<br />
Số liệu<br />
Số stent trung bình cho mỗi bệnh nhân<br />
1,29 (1 - 5)<br />
Số bệnh nhân được can thiệp đặt ít nhất 2 52 (15,52%)<br />
stent gối nhau trên cùng một mạch<br />
Số bệnh nhân được can thiệp đặt ≥ 3<br />
28 (8,66%)<br />
stent<br />
Số bệnh nhân được can thiệp > một<br />
45 (13,43 %)<br />
nhánh mạch vành cùng một lần.<br />
Độ dài stent trung bình<br />
28,98 (10 - 44)<br />
Khẩu kính stent trung bình<br />
2,98 (2,25 - 4,5)<br />
<br />
Qua các bảng trên cho thấy, chiều dài <br />
trung bình của stent được lựa chọn đặt cho <br />
bệnh nhân tại Bệnh Viện Việt Tiệp trong 30 <br />
tháng (từ 10/2010 – 3/1013) là khá dài 28,98 ± <br />
6,75. So với thực hành trên thế giới độ dài stent <br />
trung bình là 23 mm. Như vậy, có thể nói rằng <br />
tổn thương ĐMV tại Bệnh Viện Việt Tiệp gặp <br />
là khá dài, lan toả và nhỏ. Cũng như vậy, số <br />
lượng stent trung bình cho một bệnh nhân <br />
cũng có xu hướng gia tăng. Trong gần 3 tháng <br />
đầu năm 2013, có 45 bệnh nhân được can thiệp <br />
ĐMV và đặt 58 stent, như vậy trung bình có <br />
1,29 stent được đặt cho một bệnh nhân (Trung <br />
<br />
Hội Nghị Khoa Học Nội Khoa Toàn Quốc năm 2013 <br />
<br />
255<br />
<br />
Nghiên cứu Y học <br />
<br />
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013<br />
<br />
bình trong 28 tháng từ 10/2010 đến 3/2013 là: <br />
1,08 stent/bệnh nhân), số Stent được đặt nhiều <br />
nhất trên 1 bệnh nhân là 5 Stent, tỷ lệ bệnh <br />
nhân đặt nhiều hơn 3 Stent là 8,66%. <br />
<br />
KẾT LUẬN <br />
Qua tổng kết trên, chúng tôi có một số nhận <br />
xét sau: <br />
Số lượng stent được dùng tăng lên rõ rệt <br />
theo các năm tại Bệnh Viện Việt Tiệp Hải Phòng <br />
(6 stent / tháng năm 2010 so với 27 stent / tháng <br />
năm 2013). <br />
Tỷ lệ dùng stent có phủ thuốc cũng tăng <br />
nhanh chóng theo các năm, với tỷ lệ hiện tại là <br />
93,10% so với 88,89% năm 2010. <br />
Stent được dùng có độ dài trung bình là <br />
khá dài 28,98 ± 6,75mm, ngắn nhất là 10 mm, <br />
dài nhất là 44 mm và đường kính khá nhỏ 2,98 <br />
± 0,5mm. <br />
Stent phủ thuốc được dùng thường dài <br />
hơn và nhỏ hơn so với stent không phủ thuốc <br />
(Dài: 30,62 ± 10,45 >
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
