intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Ý nghĩa 3 lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến

Chia sẻ: Lan Si Zhui | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:10

76
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nổi bật lên trong tác phẩm Chí Phèo là hai nhân vật đối địch nhau: Bá Kiến và Chí Phèo. Đó là sự đối đầu giữa một bên là Bá Kiến, đại diện cho giai cấp thống trị của xã hội đương thời và một bên là Chí Phèo, tiêu biểu cho tầng lớp nông dân bị tha hóa về mặt nhân cách. Cũng cần nói thêm sự tha hóa của Chí không phải là bẩm sinh mà nó được phát sinh trong quá trình vận động và phát triển của nhân vật giữa xã hội thối tha vô nhân đạo.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Ý nghĩa 3 lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến

Đề bài: Ý nghĩa 3 lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến<br /> Bài làm <br /> Nổi bật lên trong tác phẩm Chí Phèo là hai nhân vật đối địch nhau: Bá Kiến và Chí Phèo. <br /> Đó là sự  đối đầu giữa một bên là Bá Kiến, đại diện cho giai cấp thống trị  của xã hội <br /> đương thời và một bên là Chí Phèo, tiêu biểu cho tầng lớp nông dân bị  tha hóa về  mặt  <br /> nhân cách. Cũng cần nói thêm sự tha hóa của Chí không phải là bẩm sinh mà nó được phát  <br /> sinh trong quá trình vận động và phát triển của nhân vật giữa xã hội thối tha vô nhân đạo. <br /> Trước kia Chí cũng là một người lương thiện từng làm canh điền cho nhà cụ Bá, sau đó bị <br /> Bá Kiến đẩy vào vòng tù tội. Cuộc đời tù đày đã làm thay đổi hẳn con người hiền lành  <br /> chất phác, Chí trở thành một kẻ liều lĩnh, một con quỷ của làng Vũ Đại, kẻ bị biến chất.,  <br /> bị  tha hóa về  mặt nhân cách. Và ôm  ấp trong lòng một mối thu không gì xóa được, nếu <br /> thời điểm Chí ra tù làm mốc thì có thể nói Chí đã ba lần đi tìm gặp kẻ thù là Bá Kiến. Ba <br /> lần diễn ra trong ba hoàn cảnh, ba động cơ khắc nhau.<br /> Lần thứ  nhất, là lúc Chí vừa  ở  tù về  "Hắn về  hôm trước, hôm sau đó thấy ngồi  ở  chợ <br /> uống rượu" và trong cơn say khướt, đã xách vỏ chai đến cổng nhà Bá Kiến gọi tên tục ra  <br /> mà chửi. Đó là lối hành động của một kẻ  say rượu mà đã có trong tiềm thức của Chí <br /> Phèo. Cộng thêm những năm tháng tù đày mối thù ấy càng được hun đúc, nuôi dưỡng ngày <br /> càng sâu sắc và đậm hơn. Bao năm ngồi tù Chí đã có dịp nghiền ngẫm cân nhắc trước khi  <br /> đi đến quyết định đúng đắn. Cho nên, hơn bao giờ  hết, vừa rời khỏi nhà tù là Chí đã sôi <br /> sục một ý thức trả thù. Sự căm thù kẻ gây ra tội lỗi và đẩy mình vào con đường đau khổ <br /> đã dẫn đường Chí đến nhà cụ  Bá dù là đang trong cơn say khướt. Hành vi của Chí hoàn <br /> toàn liều lĩnh và mang tính bột phát. Hơn nữa dù gì trong sâu xa bản chất của Chí cũng chỉ <br /> là một nông dân thật thà đến mức gần như ngây thơ cho nên sự thất bại của Chị trong lần  <br /> đối đầu đầu tiên này là một chuyện rất hiển nhiên. Làm sao qua được kẻ  khôn róc đời  <br /> như  Bá Kiến. Bá Kiến là kẻ  tinh ma xảo quyệt, lắm mưu nhiều kế nên đối phó với Chí <br /> chẳng lấy gì là khó khăn. Chỉ  thoáng nhìn qua là Bá Kiến đã hiểu được ý đồ  của đối  <br /> phương. Nên Chí mới thất bại ê chề, cay đổng trước những lời vuốt ve, ngon ngọt cộng <br /> thêm vài đồng đã làm lóa mắt Chí. Từ một vị trí là kẻ đi hỏi tội kẻ thù chỉ thoắt một cái  <br /> ván cờ đã lật ngược: kẻ có tội lại ung dung như một kẻ ra ơn còn người hỏi tội lại thành  <br /> tay sai phục dịch cho kẻ thù mà không hay biết.<br /> Lần thứ hai cũng trong dáng điệu say mèm Chí ngật ngưỡng đến nhà Bá Kiến gặp hắn để <br /> xin được đi tù. Thật là một chuyện ngược đời. Thuở nay chưa thấy ai làm một chuyện phi <br /> lý đến mức vậy chắc chỉ có Chí Phèo. Tuy là nghịch lý đây nhưng lại phản ánh đúng thực  <br /> tại của Chí. Không có cơm ăn, áo mặc, một mảnh đất cắm dùi cũng không. Cảnh ngộ bi <br /> đát của Chí cũng phần nào phản ánh đúng hiện trạng xã hội lúc bấy giờ  đó là những  <br /> người lầm đường lạc lối, trót sa chân vào vũng bùn của tội lỗi thì không sao rút chân ra  <br /> được. Chí bị tù đến khi được trả về cuộc sống đời thường thì lại không tìm được kế sinh  <br /> nhai hay nói đúng hơn là không được tiếp nhận và vì thế  lại tiếp tục bị  đẩy vào bước <br /> đường cùng. Nghe Chí nói với Bá Kiến mà thấy xót xa trong dạ: "Bẩm quả  đi tù sướng <br /> quá đi, ở tù có cơm ăn, bây giờ về làng về nước một thước cắm dùi không có...". Sự thật <br /> như  thế   ư? Nhà tù là chốn dung thân  ư? Trên câu chữ  thì ta không thể  nghĩ khác được.  <br /> Nhưng nếu nghĩ sâu xa một chút ta mới thấy ngỡ ngàng và lương tâm chẳng được thanh <br /> thản. Nhà tù nuôi con người  ư? Không, bảo nó nuôi dưỡng những con người bị tha hóa, <br /> những con quỷ  như  Chí Phèo thì đúng hơn. Nếu như  ý nghĩa của nhà tù là để  cảnh tỉnh, <br /> cải tạo con người, trả con người về với cuộc sống hoàn lương thì nhà tù ở  đây lại thực <br /> hiện ngược lại. Nó biến những kẻ lương thiện trở thành một loại người lưu manh khốn  <br /> nạn. Nhà văn Huy­gô rất đúng khi nói: "Khi chưa vào tù anh là một cành cây tươi, khi ra tù <br /> anh là một cây củi khô". Cũng như lần trước, Chí lại thất bại trước cái khôn róc đời của <br /> cụ  Bá: bị  gạt mà không hề  nhận ra.  m mưu của Bá Kiến mới thâm độc làm sao. "Dùng <br /> độc trị độc", dùng Chí Phèo để trị đội Tảo. Cả Chí và đội<br /> Tất cả đều là kẻ thù của hắn, nên và chẳng có xảy ra xô xát, ai được, ai mất cụ đều có <br /> lợi, vừa thỏa mãn được ý định trả thù vừa không phải mang tiếng là kẻ báo thù nhỏ nhen, <br /> đê tiện.<br /> Lần thứ ba cũng là lần chót Chí đến gặp Bá Kiến. Cũng với dáng dấp của thằng say rượu  <br /> nhưng lần này Chí mang trong lòng một tâm trạng, một ý định khác hẳn với những lần  <br /> trước. Bởi vì Chí Phèo sau khi bị Thị Nở cự tuyệt tình cảm của mình đã hoàn toàn rơi vào  <br /> tuyệt vọng. Trong thâm tâm Chí đang ôm  ấp ý định làm lành, muốn quay về  con đường  <br /> hoàn lương sống cuộc đời lương thiện như bao người khác. Nhưng xã hội vô nhân đạo đã <br /> quay lưng trước sự ăn năn sám hối của một tội đồ, tình thương đã khép lại, xã hội đã rút  <br /> đường trở về của Chí cũng như cự tuyệt quyền làm người của một con người. Vĩnh viễn  <br /> Chí không tìm thấy hạnh phúc ở cuộc đời này. Bản chất người vừa trỗi dậy lại bị đè bẹp <br /> không thương tiếc. Có thể  nói đây là những giờ  phút tỉnh táo nhất trong cả  cuộc đời say <br /> sưa của Chí, những phút mà ý thức phản kháng trỗi dậy mãnh liệt nhất. Đi gần hết cuộc  <br /> đời, cho đến lúc này Chí mới phát hiện mới nhận ra chân lý cuộc sống. Dù là muộn màng <br /> nhưng với Chí sự khám phá ấy quý giá biết bao và Chí quyết giữ chặt lấy nó không để nó <br /> tuột khỏi tầm tay dù lả phải trả một giá rất đắt. Chí như vừa thức dậy sau một giấc ngủ <br /> dài, một sự chuyển biến rất lớn đang diễn ra trong tâm hồn của Chí. Ấy là sự trỗi dậy của  <br /> tính người, tính lương thiện. Chí đã nhận ra chân tướng của kẻ thù, kẻ ấy là Bá Kiến chứ <br /> không ai khác cho nên lẽ ra phải đến nhà Thị Nở thì tiềm thức sâu xa đã dẫn Chí đến nhà <br /> Bá Kiến. Trong lần đối đầu sau cuối này, Chí hoàn toàn được lột xác, sự  thay đổi đột <br /> ngột và nhanh chóng đến mức Bá Kiến không ngờ  được. Chính vì không nắm bắt được  <br /> đối phương, lại chủ  quan khinh địch nên Bá Kiến thất bại một cách thảm hại. Hắn đã  <br /> phải trả  giá đắt cho hành vi tội lỗi của chính hắn. Với dáng dấp hiên ngang, ngạo mạn,  <br /> Chí chỉ tay vào mặt Bá Kiến mà ra lời dõng dạc: "Tao muốn làm người lương thiện". Tư <br /> thế   ấy ta chưa từng bắt gặp  ở  Chí. Trước đây hắn chỉ  biết cúi đầu lễ  phép, một điều  <br /> bẩm cụ hai điều lạy cụ. Đó là sự chuyển biến và tự khẳng định mình của Chí. Ngôn ngữ <br /> của Chí càng lúc càng đậm màu triết lý: "Ai cho tao lương thiện? Tao không thể là người <br /> lương thiện". Lời cuối cùng được thốt lên với tất cả niềm cay đắng xót xa. Chí đã bị đẩy <br /> đến bước đường cùng. Không còn lối thoát, không còn cách lựa chọn nào khác chỉ  còn <br /> chấm dứt cuộc đời của kẻ  thù rồi sau đó tự  chấm dứt cuộc đời mình. Màn bi kịch kết  <br /> thúc đẫm máu và nước mắt.<br /> Tác phẩm Chí Phèo đã để lại trong lòng người trăn trở, bao suy tư ray rứt. Truyện đã phác <br /> họa thành công bức tranh về  đời sống  ở  nông thôn Việt Nam thời kì 1930­1945. Nó đã <br /> trình bày sự  mâu thuẫn và xung đột gay gắt giữa bọn cường hào ác bá và những người  <br /> nông dân nghèo hèn rách rưới bị  đẩy vào con đường tội lỗi, mà tiêu biểu là Bá Kiến và <br /> Chí Phèo. Những mâu thuẫn nội tại  ấy đã cho thấy sự xấu xa thối nát của xã hội đương <br /> thời. Hơn bao giờ hết bức tranh nông thôn Việt Nam hiện ra mới xơ xác tiêu điều làm sao. <br /> Nó đầy rẫy những hạng người hèn hạ, đốn mạt (Bá Kiến, đội Tảo, bà Ba..) cũng như <br /> những tệ  nạn xã hội, rượu chè, cờ  bạc, trộm cướp có thời cơ  phát triển. Một xã hội <br /> không chỉ có sự bần cùng hóa mà còn có cả sự lưu manh hóa, về điểm này tác giả đã gây <br /> dựng rất thành công chân dung của một người nông dân mới: Chí Phèo. Hình ảnh Chí trở <br /> thành một điển hình văn học, một kiểu mẫu của loại người bị tha hóa về mặt nhân cách, <br /> vừa sống động vừa độc đáo, mới mẻ. Cũng qua đó bật lên tấm lòng nhân đạo cao cả, một  <br /> sự  cảm thông, một thái độ  tôn trọng sâu sắc đối với số  phận của những kẻ  thấp cổ  bé <br /> họng. Bị xã hội chà đạp. ruồng rẫy, chối bỏ  thậm chí tước bỏ  cả  quyền làm người của  <br /> một con người. Những kẻ mà xã hội cho là cực kỳ xấu xa  ấy, dưới con mắt yêu thương  <br /> của tác giả  vẫn còn một chút gì là tình người và sự  phản kháng muốn chống lại xã hội,  <br /> muốn bứt ra khỏi xã hội vô nhân đạo không có một chút tình thương người ấy. Toát lên từ <br /> tác phẩm là niềm khát khao hạnh phúc, khát khao quyền làm người và khát khao tình <br /> người. Đặc biệt là tiếng kêu trước lúc giãy chết của Chí Phèo. Nó chứa đựng một tư <br /> tưởng vô cùng cao đẹp. Đó là tiếng kêu cứu của một con người, một số phận bị vùi dập:  <br /> "Ai cho tao lương thiện? Tao muốn làm người lương thiện". Tiếng kêu mới đau đớn và <br /> tha thiết làm sao. Nó cứ xoáy vào lòng người, nó làm ta phải băn khoăn ray rứt, nó kêu gọi,  <br /> hay nói đúng hơn nó đặt ra một vấn đề  có tính chất nan giải, một vấn đề  chung không <br /> của riêng ai, ấy là: "Số phận con người". Nó kêu gọi tình người, kêu gọi sự quan tâm đến  <br /> số phận của những kẻ bất hạnh. Kêu cứu vấn đề nhân phẩm con người đang trên đường <br /> hủy hoại. Nó đặt ra một nhiệm vụ  nóng bỏng là hãy cứu lấy nhân phẩm, hãy bảo vệ <br /> quyền làm người của một con người, kêu gọi thực hiện chân lý: "Người với người sống <br /> để yêu nhau''.<br /> Tác phẩm đã gián tiếp tố cáo xã hội nhớp nhúa bẩn thỉu không có tính người. Xã hội ấy là <br /> nơi sản sinh và nuôi dưỡng những người như Chí Phèo. Con người sống trong xã hội ấy <br /> khác nào sống trong vòng cùng quẫn bế tắc. Chí Phèo này chết đi thì có Chí Phèo khác ra <br /> đời thay thế. Chi tiết cuối cùng của tác phẩm miêu tả  Thị  Nở  (sau khi Chí Phèo chết), <br /> thoáng thấy hiện ra một cái lò gạch bỏ  không, vắng người qua lại... Phải chăng tác giả <br /> kín đáo báo hiệu mộ; Chí Phèo con sắp ra đời.<br /> Có người cho rằng đó là kết thúc bi quan. Tại sao lại không nghĩ rằng Nam Cao đang kêu  <br /> gọi chúng ta hãy cứu lấy những đứa con Chí Phèo, hãy đập nát những lò gạch cũ để  cho  <br /> con người sống với nhau trong sáng hơn, cao đẹp hơn? <br /> Bài Mẫu Số 2: <br /> Từ khi ra tù trở về làng cho đến lúc tự kết liễu đời mình, không biết Chí Phèo đã đến nhà <br /> bá Kiến bao nhiêu lần. Trong tác phẩm Chí Phèo, Nam Cao đã kể lại ba lần Chí Phèo đến <br /> nhà bá Kiến, cũng là ba cái mốc trong sự phát triển tính cách của nhân vật trên con đường  <br /> lưu manh hoá.<br /> Chí Phèo đến nhà bá Kiến lần thứ nhất ngay hôm sau khi trở về làng. Lần ấy, Chí Phèo ra <br /> chợ  ngồi uống rượu với thịt chó từ  sáng đến chiều, mà lại uông quit ăn chạc. Thịt no, <br /> rượu say, Chí Phèo cầm cái vỏ chai đến nhà bá Kiến với ý định đòi bá Kiến món nợ  đời <br /> mà mây năm trước hắn đã nợ Chí Phèo khi bỗng dưng đẩy Chí Phèo vào tù. Không có bá <br /> Kiến ở nhà, Chí Phèo chỉ được đón tiếp bằng những tiếng sủa ầm ĩ của đàn chó dữ và vẻ <br /> sợ hãi của đàn bà, trẻ con. Khi lý Cường trở về, Chí Phèo liền đập vỡ chai, lấy mảnh chai  <br /> rạch mặt cho chảy máu, rồi vừa la làng vừa ăn vạ. Trong lúc lí Cường vừa lúng túng thì  <br /> bá Kiên trở  về. Vốn là tay cáo già trong việc áp bức, bóc lột người nghèo, Bá Kiến mau <br /> chóng phỉnh nịnh Chí Phèo, mời Chí Phèo vào nhà, lấy rượu, giết gà, thiết Chí Phèo. Xong  <br /> rượu thịt, bá Kiến còn đãi Chí một đồng bạc gọi là để thuốc men. Chí Phèo quên hết lòng <br /> thù hận, vui vẻ ra về.<br /> Chỉ  mấy hôm sau đó, khi đã uống rượu hết đồng bạc mà bá Kiến cho, Chí Phèo lại tìm <br /> đến nhà bá Kiến, cầm theo một con dao nhỏ. Chí Phèo xin bá Kiến lại cho đi ở tù vì "ở tù  <br /> sướng quá", không phải lo lắng, nêu<br /> không thì Chí Phèo sẽ đâm chết vài thằng đé được đi ở tù. Biết đây là một cách tổng tiền,  <br /> bá Kiến sử dụng ngón võ "lấy độc trị độc", sai Chí Phèo đi đòi món nợ năm chục bạc nơi  <br /> Đội Tảo, một tay kình địch sừng sỏ  của hắn. Đội Tảo đang  ốm, vợ  đội Tảo muốn cho <br /> yên chuyện, đã đưa cho Chí Phèo món tiền đó. Đòi được nợ, bá Kiến càng tâng bốc Chí  <br /> Phèo, hứa giữ tiền cho Chí Phèo, lại còn cho Chí Phèo đất vườn để ở. Chí Phèo ra về với  <br /> tâm trạng đặc biệt hí hửng, cho rằng anh hùng trong làng này không ai bằng mình. Kể từ <br /> đây, Chí Phèo tự nguyện làm tay sai cho bá Kiến, coi bá Kiến là ân nhân, trở thành con quỷ <br /> dữ đối với người lương thiện.<br /> Chí Phèo đến nhà bá Kiến lần thứ  ba sau cuộc gặp gỡ  với thị  Nở.  Được thị  Nở  yêu <br /> thương, đặc biệt là được thị  Nở  đem đến cho một bát cháo hành lúc Chí Phèo đang ốm, <br /> con người lương thiện trong Chí Phèo bỗng thức tỉnh. Nhớ lại những giấc mơ ngày xưa, <br /> quãng đời lương thiện ngày xưa, Chí Phèo khát khao trở lại đời lương thiện, thị Nở sẽ là <br /> chiếc cầu nối cho Chí Phèo trở lại cuộc đời ấy. Nhưng bà cô thị Nở  cấm thị Nở lấy Chí <br /> Phèo. Uất  ức, Chí Phèo cầm dao định đến nhà cô cháu thị  Nở, nhưng trộn đường đi, vì <br /> đang say, Chí Phèo không vào nhà thị  Nở  mà đi thẳng đến nhà bá Kiến. Khi bá Kiến  <br /> quẳng tiền cho Chí Phèo để  hắn cút đi cho khuất mắt, Chí Phèo thét vào mặt bá Kiến:  <br /> "Tao muốn làm người lương thiện". Rồi tiếp: "Nhưng ai cho tao lương thiện?... Chỉ có cái  <br /> này!". Vừa nói Chí Phèo vừa cầm dao lên đâm tới tấp vào người bá Kiến. Sau đó Chí Phèo <br /> quay mũi dao lại, tự đâm vào cổ, kết liễu đời mình. Khi mọi người đổ  tới, Chí Phèo đã  <br /> nằm trên vũng máu lênh láng, miệng ngáp ngáp như muốn nói điều gì mà nói không được.<br /> Kể lại ba lần gặp gỡ này, Nam Cao đã thể hiện đầy đủ và sinh động sự chuyển hóa trong <br /> tâm hồn một người nông dân nghèo khổ từ bước đầu lưu manh hóa, trở thành tay sai của  <br /> kẻ  thông trị, cho đến khi tỉnh giấc một cách muộn màng. Ngòi bút của Nam Cao qua ba  <br /> cuộc gặp gỡ  đã tỏ  ra hiện thực một cách sắc sảo, đồng thời cũng thể  hiện một trái tim  <br /> đầy tình cảm nhân đạo cao cả.<br /> Trong cuộc gặp gỡ lần thứ nhất, Chí Phèo dẫu hung hăng, liều lĩnh, thực ra chỉ là một con <br /> cừu non của con sói bá Kiên, một tên cường hào vừa tham lam, độc ác, vừa khôn ngoan <br /> xảo quyệt đến tột độ. Đến nhà bá Kiến, Chí Phèo mang theo mối thù hằn cá nhân, muốn <br /> tự khẳng định mình trước mặt bá Kiến, buộc hắn phải sợ mình, bằng ngón đòn rạch mặt, <br /> ăn vạ. Bá Kiến đã nhanh chóng tước vũ khí của Chí Phèo bằng một thái độ  cầu thân giả <br /> dối và những lời tâng bốc, phỉnh nịnh. Thế là Chí Phèo cảm thấy mình đòi được cái cần <br /> đòi, dễ dàng mãn nguyện như nhân vật A.Q đã mãn nguyện bằng phép thắng lợi tinh thần <br /> trong A.Q chính truyện của Lỗ Tấn. Đó là chỗ yếu trong tính cách của người nông dân mà <br /> bá Kiến vốn đã từng trải, đã khai thác và tận dụng.<br /> Nếu việc Chí Phèo nguôi thù bá Kiến, trở thành tay sai của bá Kiến là hiện thực thì cũng <br /> rất hiện thực cho việc Chí Phèo tỉnh ngộ, giết bá Kiến. Dầu có làm tay sai cho bá Kiến để <br /> trở thành con quỷ dữ làng Vũ Đại, về bản chất Chí Phèo vẫn là đứng ở  phía đối lập với  <br /> bá Kiến, có mối thù với bá Kiến. Mối thù giữa hai con người này không thể dễ dàng được  <br /> hóa giải, trước sau rồi cũng bộc lộ. về bản chất, con người lương thiện vẫn tồn tại trong  <br /> Chí Phèo, trước sau rồi cũng phải tỉnh giấc. Con mắt hiện thực sắc sảo, tấm lòng nhân  <br /> đạo cao cả của Nam Cao đã được thể hiện ở điều này. Nhìn thấy những khát khao lương <br /> thiện vẫn còn ngủ yên trong tâm hồn Chí Phèo như phát hiện được những đốm lửa được <br /> vùi lấp dưới tro tàn, Nam Cao cũng đã nhìn thấy hoàn cảnh và điều kiện cần thiết cho <br /> những đốm lửa  ấy bùng lên. Sự  xuất hiện của thị  Nở  với bát cháo hành thơm lừng tình <br /> người, một thứ tình thương vô tư và tự nguyện, đã có sức gột rửa, đưa Chí Phèo từ con ác  <br /> quỷ  trở  lại làm người. Thấm thía với tình người, Chí Phèo quyết định không làm quỷ,  <br /> không tiếp tục cuộc sống lưu manh mê muội của mình. Đây chính là lúc bi kịch xuất hiện. <br /> Cái xã hội đã từng ruồng bỏ Chí Phèo, đẩy Chí Phèo ra ngoài lề  của cuộc sống, cũng là <br /> cái xã hội độc ác không chịu dung nạp Chí Phèo trở lại làm người. Nhưng khát vọng làm  <br /> người của Chí Phèo mãnh liệt vô cùng. Đê có thế  tiếp tục làm người, Chí Phèo chỉ  còn <br /> một cách duy nhất là tự  hủy diệt mạng sống của mình. Nhưng làm sao Chí Phèo không <br /> căm phẫn trước số phận nghiệt ngã như  thế. Chưa thể có đủ  ý thức để  nhận ra nguyên <br /> nhân nỗi khổ của mình là cả một xã hội, Chí Phèo chỉ nhận ra nguyên nhân ấy ờ một kẻ <br /> cụ thể là bá Kiến. Nam Cao đã rất sâu sắc khi kể rằng: thoạt đầu Chí Phèo cầm dao định <br /> đến nhà cô cháu thị  Nở, nhưng bởi đã say, Chí Phèo quên, đã đi thẳng đến nhà bá Kiến.  <br /> Lúc đầu, Chí Phèo có thể căm giận bà cô thị Nở nhưng trong tiềm thức của Chí Phèo, kẻ <br /> làm hư  hỏng cả cuộc đời Chí không phải là ai khác ngoài bá Kiến. Việc bá Kiên bị  đâm  <br /> chết trước khi Chí Phèo tự kết liễu đời mình là phản ứng tất yếu của một con người bị <br /> dồn đuổi đến bước đường cùng.<br /> "Tao muốn làm người lương thiện!". Đi qua hơn nửa thế kỉ, tiếng kêu của Chí Phèo đến  <br /> với chúng ta hôm nay vẫn còn khiến ta bàng hoàng. Ngày  ấy, muốn làm người lương  <br /> thiện khó đến vậy  ư? Ta biết  ơn Nam Cao đã giúp ta thấm thía nỗi đau của con người <br /> ngày cũ để biết yêu cuộc sống có được bây giờ, nhất là biết khát khao đấu tranh để  làm  <br /> cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn, công bằng và nhân ái hơn.<br />  <br /> Bài Mẫu Số 3:<br /> Một hoang thai bọc trong cái váy đụp  ở  lò gạch cũ, một vật cho không, một món hàng,  <br /> một đứa trẻ không cha không mẹ đi ở lần hồi, làm canh điền cho Lý Kiến, đi tù 7, 8 năm <br /> trở về làng Vũ Đại, trở thành một trong hai con quỷ dữ, để rồi cuối cùng "bọn chúng giết <br /> nhau, nào có phải cần đến tay người khác đâu". Đó là cuộc đời đầy máu và nước mắt, là <br /> những cuộc rạch mặt ăn vạ  và đâm thuê chém mướn của Chí Phèo. Từ  một nông dân <br /> lương thiện, Chí Phèo đã bị xã hội thực dân phong kiến xô đẩy vào con đường lưu manh  <br /> tội lỗi.<br /> Chí Phèo đi tù từ năm 20 tuổi. Chí về lại làng năm 27, 28 tuổi. Năm hắn tự sát ngoài tuổi  <br /> bốn mươi. Có lẽ  từ  khi Chí Phèo trở  thành "anh đầy tớ  chân tay" của Bá Kiến trong <br /> khoảng hơn mười năm trời, hắn đã đến nhà "cụ Bá" rất nhiều lần để  "người ta giao cho  <br /> hắn" đâm chém, mưu hại, phá phách... Tuy nhiên, Nam Cao chỉ kể lại 3 lần Chí Phèo đến <br /> nhà Bá Kiến.<br /> Lần thứ nhất hắn đến nhà Bá Kiến ngay hôm sau hắn trở về làng. Uống rượu, ăn thịt chó  <br /> ở chợ, từ trưa tới xế chiều, say khướt, Chí Phèo cầm cái vỏ chai đến nhà Bá Kiến, gọi tên <br /> tục ra chửi, làm cho "mồ mả tổ tiên đến lộn lên mất". Hắn đến để trả thù, để hỏi món nợ <br /> Bá Kiến đẩy hắn vào tù. Xô xát với Lí Cường, rồi hắn đập chai vào cột cổng, rạch mặt, <br /> kêu làng, ăn vạ. Nhưng cụ  Bá ranh ma đã xử  nhũn, mời hắn vào nhà, giết gà mời hắn  <br /> uống rượu. Chí bỗng nhiên trở thành người có họ với Lí Cường, được đãi thêm đồng bạc,  <br /> hắn hả hê ra về...<br /> Bốn hôm sau hết tiền, Chí Phèo ra quán mua chịu một chai rượu, vặn ba bốn quả chuối  <br /> xanh, bốc của cô hàng xén một nhúm con muối, hắn về  cái miếu  ở  bờ  sông uống rượu <br /> nhắm với chuối xanh chấm muối trắng. No say, hắn vác dao đến thẳng nhà Bá Kiến, gặp  <br /> ai hắn cũng bảo: "Hắn đến nhà cụ Bá đòi nợ đây!". Hắn đến kêu cụ Bá "lại cho con đi ở <br /> tù" vì "ở tù sướng quá!". Nếu không được "thì con đâm chết dăm ba thằng, rồi cụ bắt con <br /> giải huyện. Hắn nghiến răng, lấy dao sắc tần mần gọt cái bàn lim". Trị  không được thì <br /> cụ dùng. Chỉ một tiếng cười, một câu nói khích, cụ Bá đã sai được Chí mang dao đến nhà <br /> đội Tảo, một tay kình địch của y, đòi nợ năm chục bạc. Chẳng cần đổ máu, Chí Phèo lấy  <br /> được món nợ. Cụ thưởng "cho Chí năm đồng, cấp cho Chí mảnh vườn cạnh bờ sông làm <br /> chỗ   ở". Chí tự  đắc, thấy mình "oai thêm bậc nữa", vênh mặt: "Anh hùng làng này cóc  <br /> thằng nào bằng ta!". Chí trở  thành "anh đầy tớ  chân tay mới" đắc lực của Bá Kiến, con  <br /> quỷ dữ của làng Vũ Đại.<br /> Lần thứ  ba được nói đến, Chí Phèo đến gặp Bá Kiến lúc Chí Phèo đã "bốn mươi hay  <br /> ngoài bốn mươi". Bộ mặt của Chí lúc bấy giờ là "mặt của một con vật lạ" sẹo vằn dọc  <br /> vằn ngang màu "vàng vàng... xạm màu gio". Sau 5 ngày đêm cùng với Thị  Nở  ân ái "đôi  <br /> lứa xứng đôi", được ăn cháo hành, Chí Phèo muốn làm lại cuộc đời. Chí thèm lương thiện <br /> muốn làm hòa với mọi người. Bà cô Thị  Nở  không cho Thị  Nở  lấy Chí Phèo. Tức giận,  <br /> Chí Phèo uống rượu thật say tìm đến nhà Thị Nở. Trên đường đi, hắn đã xông thẳng đến  <br /> nhà Bá Kiến. Không cần xin tiền, hắn dõng dạc nói với Bá Kiến: "Tao muốn làm người  <br /> lương thiện!". Nhưng "Ai cho tao lương thiện?... Tao không thể  là người lương thiện <br /> nữa...". Và "chỉ có một cách là..." Chí Phèo văng dao tới chém túi bụi Bá Kiến. Vừa chém <br /> vừa kêu làng thật to. Rồi Chí Phèo tự  đâm vào cổ  mình, tự  sát. Lúc chết "mắt hắn trợn  <br /> ngược, mồm hắn ngáp ngáp, muốn nói, nhưng không ra tiếng". Xác hắn nằm "giữa bao  <br /> nhiêu là máu tươi".<br /> Sau mỗi lần Chí Phèo đến gặp Bá Kiến, hắn bị dụ  dỗ, bị mua chuộc, bản tính hắn thay  <br /> đổi, từ một nông dân, một tên đi tù về, trở thành con quỷ dữ làng Vũ Đại, Chí Phèo bị lưu  <br /> manh hóa, bị Bá Kiến xô đẩy vào vòng tội lỗi, đâm thuê chém mướn,... Nam Cao đã miêu  <br /> tả tính cách Chí Phèo phát triển theo con đường lưu manh hóa của hắn. Chí Phèo đã được  <br /> xây dựng thành một nhân vật điển hình. Nếu truyện "Chí Phèo" được đánh giá là một tác <br /> phẩm xuất sắc trên cả hai mặt hiện thực và nhân đạo về đề tài nông dân thì những đoạn <br /> kể về chuyện Chí Phèo đến nhà Bá Kiến là những đoạn cốt lõi tạo nên giá trị ấy.<br /> Truyện "Chí Phèo" không có nhiều nhân vật. Từ bà Ba đến Thị Nở, từ bà cô Thị  Nở  đến  <br /> Tự  Lãng làm nghề  thầy cúng kiêm hoạn lợn, từ  Bá Kiến đến Chí Phèo,... nhà văn Nam  <br /> Cao đã làm hiện lên bức tranh nông thôn Việt Nam đêm trước Cách mạng. Đặc biệt qua 2 <br /> nhân vật Bá Kiến và Chí Phèo, những lần gặp gỡ, đối địch nhau, Nam Cao đã cho thấy <br /> cuộc xung đột rất gay gắt ở nông thôn nước ta trước đây. Bọn cường hào gian ác mà tiêu  <br /> biểu là Bá Kiến "bốn đời làm tổng lý" vô cùng xảo quyệt không chỉ  bóp nặn làm giàu  <br /> bằng sưu thuế, bằng chiếm ruộng, cắm nhà, mà còn dùng mọi thủ  đoạn mua chuộc, xô  <br /> đẩy người nông dân vào con đường lưu manh, tội lỗi. Đau đớn nhất là Chí Phèo đã bị bóc <br /> lột tận xương tủy, bị cướp đi cả hình người lẫn linh hồn người. Cho dù Chí muốn phục <br /> thiện, rất thèm lương thiện, muốn làm hòa với đồng loại nhưng cũng không được nữa. <br /> Con đường hoàn lương của những Binh Chức, những Chí Phèo... đã bị  chặn đứng. Họ <br /> ngày một bị  nhấn chìm vào vũng bùn tội lỗi thành quỷ  dữ  và chỉ  có thể  chết mà thôi!  <br /> Truyện "Chí Phèo" đã phản ánh  ở  chiều sâu đời sống lam lũ, kiệt quệ, xơ  xác, nạn cờ <br /> bạc, rượu chè, lưu manh hóa... của người nhà quê trong thời kì 1930­1945. Một bức tranh  <br /> thê thảm "sân đình máu chảy, đường thôn lính đầy" với những cuộc đời tủi nhục "bát <br /> cơm chan đầy nước mắt".<br /> Truyện "Chí Phèo" còn có giá trị  nhân đạo sâu sắc. Với cái nhìn thương cảm, tác giả  đã <br /> phát hiện ra cái đốm lửa của thiên lương còn le lói trong đáy tâm hồn của những người <br /> lao động bị xã hội cũ làm cho biến chất. Nó cho ta thấy lòng khao khát của người nghèo <br /> khổ muốn được sống hạnh phúc trong một cuộc đời bình dị, thấy được nguyên cớ sâu xa  <br /> tinh thần phản kháng dữ dội, tiềm tàng trong con người họ.<br /> Truyện ngắn "Chí Phèo" đã để lại nhiều ám ảnh trong lòng người đọc. Nó mãi mãi là lời  <br /> kêu cứu, là tiếng chuông báo động hãy cứu lấy con người, hãy bảo vệ quyền sống lương <br /> thiện của người lao động. Chính quỷ dữ đã gây mầm quỷ dữ. Có diệt trừ tận gốc quỷ dữ <br /> thì người lương thiện mới được sống yên lành.<br />  <br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2