Ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ cấp cơ sở và các tác động của dư luận xã hội: Phần 2

Chướng ba<br /> <br /> TÁC DỘNG CÙA DƯ LUẬN XÃ HỘI D ồi vón Ý THỨC<br /> PHÁP LUẬT CỦA BỘI NGŨ CÁN BỘ CÂP c ơ s ả<br /> •<br /> <br /> •<br /> <br /> •<br /> <br /> I- CÁC YỂU T ố ẢNH HƯỞNG TỚI s ự TÁC ĐỘNG<br /> CỦA DƯ LUẬN XÃ HỘI ĐỐI VỚI Ý THỨC PHÁP LUẬT<br /> CỦA ĐỘI NGŨ CÁN Bộ CẤP c ơ SỞ<br /> <br /> Quá trình dư luận xã hội tác động đến ý thức pháp<br /> luật của đội ngũ cán bộ cấp cơ sở chịu sự ảnh hưởng,<br /> chi phối của rất nhiều yếu tố5 bao gồm các yếu tô chủ<br /> quan và các yếu tố khách quan. Sự phân chia các yếu<br /> tố khách quan và chủ quan chỉ mang ý nghĩa tương<br /> đối; bởi lẽ, trong nhiêu trường hợp, các yếu tô này<br /> thường nằm trong sự đan xen, hòa quyện và có quan<br /> hệ mật thiết với nhau. Mặt khác, sự ảnh hưởng của<br /> mỗi yếu tố trong quá trình tác động cũng có tính chất<br /> và mức độ khác nhau. Điểu đó giúp giải thích tại sao,<br /> cùng trong một điểu kiện, hoàn cảnh như nhau, có<br /> người chịu tác động, lại có người không chịu tác động<br /> của dư luận xã hội; cùng là sự tác động của dư luận xã<br /> hội, song, có người chịu tác động ít, có người chịu tác<br /> 179<br /> <br /> động nhiều; hoặc, sự tác động ở nơi này lại mạnh mẽ<br /> hơn ở nơi khác...<br /> <br /> 1. Các yếu tố chủ quan<br /> ở đây, các yếu tố chủ quan được hiểu là các yếu tó<br /> tồn tại bên trong mỗi cá nhân, chi phối ý thức, tư tưởng,<br /> hành vi của mỗi người; từ đó, ảnh hưởng đến cái cách<br /> mà cá nhân đưa ra các phán xét đánh giá, dẫn tới sự<br /> hình thành dư luận xã hội; ảnh hưởng tối tính chất,<br /> khuynh hưống và chiều sâu trong các nhận định của cá<br /> nhân về một vấn đề, sự kiện, hiện tượng xã hội nào đó<br /> xảy ra trong xã hội; đến lượt mình, ảnh hưỏng tới sự tác<br /> động của dư luận xã hội đối với ý thức pháp luật của đội<br /> ngũ cán bộ cấp cơ sở. về cơ bản, các yếu tố chủ quan tác<br /> động đến ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ cấp cơ sở<br /> bao gồm trình độ học vấn và các nhân tố tâm lý.<br /> 1.1. Ảnh hưởng của trình độ học vấn<br /> <br /> Trình độ học vấn là khái niệm chỉ hệ thống những<br /> tri thức, hiểu biết về tự nhiên, xã hội, về chính bản<br /> thân con người mà mỗi cá nhân tiếp nhận và tích lũy<br /> được trong quá trình tham gia học tập, nghiên cứu ỏ<br /> những cấp học, bậc học nhất định thuộc nền giáo dục<br /> của một quốc gia. Trình độ học vấn là khái niệm có nội<br /> hàm rất rộng, trong đó bao hàm cả trình độ hiểu biết xã<br /> hội nói chung và trình độ hiểu biết pháp luật nói riêng.<br /> Trong phạm vi các nội dung mà dư luận xã hội phản<br /> ánh có liên quan đến các vấn đề pháp luật, đến hoạt<br /> 180<br /> <br /> động chuyên môn và ý thức pháp luật của đội ngũ cán<br /> bộ cấp cơ sở, trinh độ hiểu biết pháp luật của người dân<br /> có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến sự hình thành dư luận<br /> xã hội và tác động không nhỏ đến ý thức pháp luật của<br /> đội ngũ cán bộ này.<br /> Quá trình hình thành dư luận xã hội là một quá<br /> trình mang tính trí tuệ nên trình độ hiểu biết pháp<br /> luật của người dân trên địa bàn (vói tư cách chủ thể<br /> của dư luận xã hội) có ảnh hưởng lớn đến sự phán xét<br /> đánh giá của họ về công việc chuyên môn của đội ngũ<br /> cán bộ cấp cơ sở. Các tầng lớp xã hội sẽ không thể đưa<br /> ra các phán xét đánh giá đúng đắn về các sự kiện, hiện<br /> tượng pháp lý nếu thiếu kiến thức, hiểu biết pháp luật.<br /> Tính chất đúng hay sai, mức độ sâu sắc hay hời hợt,<br /> khuynh hướng tán thành hay phản đối trong nội dung<br /> phản ánh của dư luận xã hội về các vấn đề pháp lý<br /> cũng phụ thuộc vào trình độ tri thức, hiểu biết pháp<br /> luật của công chúng. Nếu đa số người dân có trình độ<br /> hiểu biết nhất định về pháp luật thì họ sẽ tích cực<br /> tham gia vào việc đánh giá các sự kiện pháp lý đang<br /> diễn ra, đánh giá công việc chuyên môn của cán bộ cấp<br /> cơ sở theo đúng bản chất vốn có của chúng dựa trên<br /> các chuẩn mực pháp lý; nhờ đó, dễ đi đến thống nhất ý<br /> kiến chung, tạo nên dư luận xã hội đúng đắn, hợp lý.<br /> Đây là điều kiện thuận lợi cho sự hình thành những<br /> luồng dư luận xã hội phản ánh đúng thực chất các vấn<br /> đề pháp luật xảy ra trên địa bàn, ảnh hưỏng tích cực<br /> tới ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ cấp cơ sở.<br /> 181<br /> <br /> Những nội dung được dư luận xã hội phản ánh đúng<br /> thì cấp ủy, chính quyền các cấp cần tập trung giải<br /> quyết dứt điểm, thưởng phạt công minh, tạo được niềm<br /> tin cho nhân dân. Qua đó, mỗi cán bộ cấp cơ sỏ cũng<br /> phải nghiêm túc nhìn nhận lại chính mình, khắc phục<br /> những sai sót, khuyết điểm, phát huy những mặt<br /> mạnh, ưu điểm nhằm thực hiện công tác chuyên môn<br /> ngày càng tốt hơn, đáp ứng được mong mỏi của nhân<br /> dân. Khi người dân có trình độ hiểu biết nhất định về<br /> pháp luật thì đội ngũ cán bộ cấp cơ sở bát buộc cũng<br /> phải nâng cao trình độ hiểu biết pháp luật của chính<br /> mình. Điều đó cũng có nghĩa là, họ cần có ý thức pháp<br /> luật ở trình độ cao hơn.<br /> Ngược lại, những người dân có rất ít hoặc không có<br /> kiến thức, hiểu biết về pháp luật thường ít hoặc không<br /> tham gia bàn luận về các sự kiện pháp lý, bởi vì họ<br /> không có các “chuẩn mực pháp luật” làm cơ sở cho việc<br /> đưa ra các phán xét đánh giá của mình. Những người<br /> dân thiếu hiểu biết về pháp luật thường chọn giải<br /> pháp “án binh bất động”. Cách ứng xử này có ý nghĩa<br /> tích cực ở chỗ, nó giúp giảm thiểu những thông tin<br /> nhiễu, tin tức thất thiệt. Thực tê chỉ ra rằng, khi người<br /> dân thiếu kiến thức pháp luật và ý thức chấp hành<br /> pháp luật kém thì dễ dẫn đến những hành vi sai lệch,<br /> phạm pháp, phạm tội. Chăng hạn, hành vi chống<br /> người thi hành công vụ, gây sức ép, lôi kéo những phần<br /> tử cực đoan chống đối chính quyền cơ sở, gây rối trật<br /> tự công cộng xảy ra ở một số địa phương là những ví<br /> 182<br /> <br /> dụ điển hình cho tình trạng này. Điểu đó có ảnh hưởng<br /> tiêu cực tói ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ cấp cơ<br /> sở. Cán bộ cơ sở giải quyết công việc đúng pháp luật<br /> nhưng có những người dân vẫn cho là sai, vì họ không<br /> nắm được các quy định của pháp luật. Đây chính là<br /> nguyên nhân làm phát sinh những tin đồn thất thiệt<br /> nhằm bôi nhọ danh dự, uy tín của cán bộ cơ sở do một<br /> số kẻ xấu cố ý tung ra.<br /> Đại đa số cán bộ cấp cơ sở và ngưòi dân đánh giá<br /> rất cao vai trò của tri thức pháp luật. Trong công cuộc<br /> xây dựng đất nưóc hiện nay, mọi công dân đều phải<br /> sống và làm việc theo pháp luật. Nếu thiếu hiểu biết<br /> pháp luật thì đội ngũ cán bộ cấp cơ sỏ không thể hoàn<br /> thành tốt nhiệm vụ khi giải quyết những công việc<br /> phức tạp ở địa phương. Người cán bộ cấp cơ sở cần phải<br /> có kiến thức, am hiểu pháp luật, biết tuyên truyền,<br /> vận động, giáo dục quần chúng, có phương pháp giải<br /> quyết từng sự việc. Ngưòi cán bộ đó lại phải có uy tín,<br /> có tâm trong sáng, có phẩm chất đạo đức, chí công, vô<br /> tư thì mỏi có đủ điều kiện làm người cán bộ của Đảng,<br /> của chính quyền. Vì vậy, đội ngũ cán bộ cấp cơ sở cần<br /> được đào tạo bài bản, đúng chuyên ngành và làm việc<br /> một cách khoa học.<br /> Sống, làm việc theo pháp luật là trách nhiệm, nghĩa<br /> vụ của mỗi công dân. Khẩu hiệu này chỉ trỏ thành<br /> phương châm hành động của mỗi người khi nó dựa trên<br /> một nền tảng tri thức, hiểu biết pháp luật nhất định.<br /> Bên cạnh việc nâng cao trình độ tri thức pháp luật cho<br /> 183<br /> <br />