intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 27 phần 2

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:70

Thêm vào BST
Báo xấu
55
lượt xem 7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Marx đã không nói cụ thể về trật tự chính trị của một nhà nước cộng sản. Trong nội bộ những người Mác-xít có nhiều phê bình đặc biệt là từ các khuynh hướng khác nhau của chủ nghĩa Tân Mác-xít (Neomarxism), mà mỗi một khuynh hướng thường chỉ phủ nhận một lãnh vực riêng lẽ hay phê bình những diễn giải của chủ nghĩa Marx-Lenin mà theo ý của họ là sai lầm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 27 phần 2

  1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 140 141 ¨ng-ghen göi m¸c, 9 th¸ng ba 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 9 th¸ng ba 1847 bµi v¨n ®¶ kÝch vÒ L«-la M«ng-tª-x¬ kh«ng - tõ mét tê r­ìi ®Õn nh÷ng triÖu chøng Êy l¹i chÝnh lµ b»ng chøng vÒ sù ®óng ®¾n cña hai tê - nh­ng kh«ng cã lý do g× ®Ó nãi víi «ng ta r»ng t«i lµ t¸c gi¶ nh÷ng lêi t«i ph¸t biÓu. KÕt qu¶: niÒm phÊn khëi nh©n hËu, tÊm bµi ®ã. Anh h·y tr¶ lêi gÊp vÒ vÊn ®Ò nµy, v× nÕu kh«ng t«i sÏ thö lßng ®Çy nhiÖt huyÕt kh«ng thÓ viÕt tr¸i víi nh÷ng tÝn ®iÒu cña lµm viÖc ®ã ë Ben-vuy. Ch¾c anh ®· ®äc trªn tê "DÐbats" hoÆc trªn m×nh, nã tõ chèi hiÓu râ c¸i chÝnh s¸ch th­¬ng xãt nh÷ng ng­êi mµ tê "Constitutionnel" tin cho biÕt §¹i héi ®ång ®· cÊm tªn v« l¹i cho tíi nay nã c¨m giËn ®Õn chÕt. "§©y kh«ng ph¶i thÓ lo¹i cña t«i!" - SlÕp-ph¬ ë Khe-ri-dau kh«ng ®­îc in nh÷ng tµi liÖu c¸ch m¹ng v× c¸i ultima ratio1* vÜnh h»ng Êy. T«i ®· ®äc kh«ng Ýt nh÷ng bµi b¸o cã nh÷ng ®¬n kiÖn ë VuyÕc-tem-bÐc; b¶n th©n h¾n ®· kh¼ng ®Þnh Êy, ®­îc ®¨ng ë Pa-ri; chóng ®­îc viÕt ra hÕt søc nh»m phôc vô lîi ®iÒu ®ã trong c¸c bøc th­ göi ®Õn ®©y vµ ®· cÊm göi cho h¾n mét Ých cña chÝnh phñ vµ theo tinh thÇn "chñ nghÜa x· héi ch©n chÝnh". c¸i g×. §©y l¹i thªm mét lý do ®Ó gi÷ nh©n vËt ë Brª-men. NÕu T«i s½n sµng tõ bá B[Ðc-nai]-x¬ vµ kh«ng cã ý ®Þnh can thiÖp thªm kh«ng thÓ tháa thuËn ®­îc víi ng­êi ®ã th× chØ cßn l¹i "nhµ xuÊt n÷a vµo t×nh c¶nh r¾m rèi gia ®×nh kinh tëm vµ cè ý tá ra cao th­îng b¶n s¸ch" ë Ben-vuy gÇn C«ng-xtan-x¬. Tuy nhiªn, nÕu viÖc xuÊt mµ trong ®ã anh ta ®ãng vai nh©n vËt ®Çy lßng trung thµnh vµ hy b¶n c¸c b¶n th¶o cña chóng ta sÏ c¶n trë viÖc xuÊt b¶n cuèn s¸ch sinh quªn m×nh v« bê bÕn. Ph¶i thÊy râ ®iÒu ®ã. TÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã cña anh, th× xin anh h·y qu¼ng c¸c b¶n th¶o cña chóng ta ®i, v× ®Ó to¸t lªn mét mïi vÞ nh­ cã n¨m ngh×n chiÕc ®Öm l«ng chim kh«ng cuèn s¸ch cña anh ®­îc xuÊt b¶n th× quan träng h¬n nhiÒu. Bëi v× ®­îc qu¹t giã, céng víi v« vµn nh÷ng c¸i î h¬i sau khi ¨n nh÷ng mãn c¶ hai chóng ta thu nhËn kh«ng ®Æc biÖt nhiÒu lîi Ých tõ c¸c t¸c ¨n chay tÞnh cña ¸o. Vµ nÕu anh chµng Êy sÏ cßn m­êi lÇn bøt ra phÈm chung cña chóng ta. khái c¸i vòng lÇy léi ë ®ã vµ chuyÓn ®Õn Pa-ri th× anh ta sÏ l¹i m­êi Cã thÓ, anh ®· ®äc trong sè b¸o h«m qua cña tê "Kölnische lÇn quay trë vÒ chç cò. Anh cã thÓ h×nh dung thÊy v× nguyªn nh©n ®ã Zeitung" (sè ra vµo thø hai) bµi viÕt vÒ c©u chuyÖn tai tiÕng x¶y ra mµ trong ®Çu con ng­êi Êy nÈy ra nh÷ng luËn ®iÖu ®¹o ®øc nh¶m víi M¸c-tanh ®uy No? §ã lµ bµi cña B[Ðc-nai]-x¬; thØnh tho¶ng anh nhÝ nh­ thÕ nµo. C¸i gia ®×nh thuéc lo¹i phøc t¹p cña anh ta, ®· ta viÕt bµi vë thay cho Buèc-n¬-stai-n¬. hoµn toµn biÕn anh ta thµnh mét g· phi-li-xtanh víi ®Çu ãc h¹n chÕ. Giê ®©y ë ®©y c¶nh s¸t hoµnh hµnh hÕt søc. Cã c¶m t­ëng lµ nã Kh«ng bao giê anh ta cã thÓ nhö t«i ®Õn c¸i qu¸n hµng cña anh ta ®ang hÕt søc cè g¾ng khiªu khÝch g©y ra mét cuéc b¹o lo¹n hoÆc vô ®­îc n÷a; v¶ l¹i, ch¼ng mÊy chèc anh ta sÏ quªn ®i vµ hÕt nhí ®Õn ©m m­u quy m« réng lín nh©n cã n¹n ®ãi. Tr­íc hÕt nã phæ biÕn t«i, mét con ng­êi l·nh ®¹m. c¸c lo¹i Ên phÈm vµ treo d¸n c¸c tê truyÒn ®¬n mang tÝnh chÊt xói giôc, cßn b©y giê nã thËm chÝ ®· chÕ ra vµ nÐm ra nh÷ng khÝ cô bèc Trong thêi gian sím nhÊt anh sÏ nhËn ®­îc cuèn s¸ch nhá vÒ vÊn ch¸y, tuy nhiªn chóng ch­a ®­îc ®em ®èt ch¸y ®Ó cho c¸c chñ qu¸n ®Ò hiÕn ph¸p88. T«i sÏ viÕt nã trªn nh÷ng tê riªng ®Ó anh cã thÓ ghi cã thÓ c¶m nhËn ®­îc toµn bé tÝnh chÊt t¸c h¹i cña ©m m­u quû nh÷ng ®iÓm bæ sung hoÆc c¾t ng¾n. NÕu cã hy väng lµ Ph«-gle sÏ qu¸i Êy. Ngoµi ra, c¶nh s¸t cßn nghÜ ra c©u chuyÖn nh÷ng ng­êi tr¶ mét kho¶n nµo ®ã, anh h·y hái «ng Êy xem liÖu «ng Êy cã nhËn céng s¶n duy vËt chñ nghÜa89, ®· b¾t hµng lo¹t ng­êi trong ®ã A biÕt B, _____________________________________________________________________________________________ B l¹i biÕt C, C l¹i biÕt D vµ v.v., råi dùa vµo ®ã, vµo sù quen biÕt Êy 1* - lý lÏ cuèi cïng
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 142 143 ¨ng-ghen göi m¸c, 9 th¸ng ba 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 9 th¸ng ba 1847 vµ trªn c¬ së mét sè nh÷ng lêi khai cña nh©n chøng, c¶nh s¸t ®· cao tù ®¹i víi c¸i thãi kiªu ng¹o kiÓu §øc cña hä. NÕu t«i cã 5000 biÕn tÊt c¶ khèi quÇn chóng Êy, mµ phÇn lín kh«ng quen biÕt nhau; phr. t« tøc th× t«i chØ cßn biÕt lµm viÖc vµ sèng vui vÎ víi c¸c bµ phô thµnh "b¨ng ®¶ng". Vô xö ¸n "b¨ng ®¶ng" nµy s¾p tíi ®©y sÏ ®­îc n÷ cho ®Õn khi t«i chÕt. NÕu kh«ng cã nh÷ng phô n÷ Ph¸p th× nãi tiÕn hµnh, vµ nÕu bæ sung vµo hÖ thèng míi nµy téi complicitÐ chung ch¼ng ®¸ng sèng lµm g×. Nh­ng t¹m thêi trªn thÕ gian nµy morale1* tr­íc kia th× rÊt dÔ dµng kÕt ¸n bÊt kú ng­êi nµo. §iÒu cßn cã nh÷ng c« g¸i l¼ng l¬ th× l¹i lµ ®»ng kh¸c! Ngoµi ra còng cã nµy gièng Hª-be. Nh­ thÕ, kh«ng cã g× dÔ h¬n lµ kÕt ¸n c¶ ®øc cha thÓ thØnh tho¶ng ®µm ®¹o vÒ mét vÊn ®Ò nµo ®ã ®¸ng gi¸ hoÆc Ca-bª mµ ch¼ng cÇn nãi n¨ng g× l«i th«i. h­ëng thô mét cuéc sèng víi mét sù thanh tao nµo ®ã; nh­ng kh«ng thÓ cã ®­îc hai ®iÒu ®ã víi c¸i lò ng­êi nµy - víi nh÷ng ng­êi quen Anh h·y ®Õn ®©y vµo th¸ng T­ nÕu cã kh¶ n¨ng. Tr­íc ngµy 7 biÕt cña t«i. Anh ph¶i ®Õn ®©y. th¸ng T­ t«i sÏ chuyÓn ®i - t«i ch­a biÕt sÏ ®Õn ®©u - ®Õn lóc Êy t«i Anh ®· nh×n thÊy t¸c phÈm "C¸ch m¹ng"90 cña L.Bl¨ng ch­a? Mét sÏ cã ®­îc mét Ýt tiÒn. §Õn lóc ®ã chóng ta cã thÓ cïng nhau sèng tho¶i m¸i nhÊt ®«i chót. V¶ l¹i, v× b©y giê c¶nh s¸t tá ra qu¸ ®¸ng sù pha trén ghª gím gi÷a nh÷ng sù pháng ®o¸n ®óng ®¾n vµ nh÷ng (ngoµi nh©n vËt ng­êi xø D¾c-den mµ t«i cã nãi ®Õn trong th­, th× ®iÒu phi lý hÕt søc kh«ng t­ëng t­îng næi. T«i chØ míi ®äc cã mét ®Þch thñ cò cña t«i lµ Ai-d¬-man còng bÞ yªu cÇu rêi khái ®©y - c¶ nöa tËp thø nhÊt ë X¸c-xen. Nã g©y nªn mét Ên t­îng kú l¹. ¤ng ta hai ng­êi nµy ®Òu ë ®©y, h·y so s¸nh C.Grun trªn tê "Kö lnische cã lóc lµm ta ng¹c nhiªn bëi sù nhËn xÐt rÊt lý thó, cã lóc l¹i lËp Zeitung"), cho nªn tèt h¬n hÕt nªn nghe theo lêi khuyªn cña B[uèc- tøc lµm ng­êi ta cho¸ng v¸ng bëi mét lý lÏ phi lý hÕt søc kh«ng thÓ n¬]-st[ai-n¬]. Anh h·y thö nhê viªn ®¹i sø Ph¸p cÊp hé chiÕu trªn t­ëng t­îng næi. Nh­ng L.Bl¨ng cã mét sù nh¹y c¶m tèt vµ mÆc dï c¬ së giÊy chøng nhËn kiÒu d©n cña anh; nÕu viÖc ®ã kh«ng thµnh tÊt c¶ nh÷ng luËn ®iÓm ®iªn rå, «ng ta vÉn ®ang ®i trªn con ®­êng th× lóc Êy ë ®©y chóng t«i sÏ thö lµm mét ®iÒu g× ®ã - cã thÓ, sÏ cã hoµn toµn kh«ng tåi. Song, «ng ta sÏ kh«ng tiÕn lªn qu¸ nh÷ng g× mét vÞ nghÞ sÜ b¶o thñ nµo ®ã mµ chóng t«i cã thÓ ®Æt quan hÖ ®· ®¹t ®­îc, "«ng ta ®· bÞ trãi chÆt bëi nh÷ng bïa mª" - hÖ t­ t­ëng. th«ng qua s¸u nh©n vËt trung gian. Anh hoµn toµn cÇn tho¸t ra Anh cã biÕt ®Õn cuèn s¸ch míi xuÊt b¶n n¨m ngo¸i cña A-sin §¬ khái c¸i thµnh phè Bruy-xen buån tÎ vµ ®Õn Pa-ri, v¶ l¹i, t«i còng V«-la-ben: "Sù sôp ®æ cña ®Õ chÕ, lÞch sö cña hai lÇn phôc tÝch"? T¸c rÊt muèn cïng anh sèng tho¶i m¸i mét chót. ë ®©y cã thÓ trë thµnh gi¶ lµ mét ng­êi thuéc ph¸i céng hoµ, lµm viÖc trong tê "National", lµ hoÆc lµ mét con ng­êi bõa b·i, hoÆc lµ mét ng­êi m« ph¹m; trë nhµ sö häc thuéc tr­êng ph¸i cò, tr­íc Chi-e-ri, Mi-ni-ª v.v.. Mét sù thµnh mét kÎ sèng bõa b·i trong sè nh÷ng kÎ sèng bª tha bõa b·i - hoµn toµn kh«ng hiÓu biÕt nh÷ng quan hÖ th«ng th­êng nhÊt. ThËm ®iÒu nµy ch¼ng cã g× hay ho nÕu anh kh«ng cã tiÒn - hoÆc trë thµnh chÝ Ca-p¬-phi-g¬, trong cuèn s¸ch cña m×nh "Mét tr¨m ngµy", cßn nhµ m« ph¹m cña £-[vÐc-bÕch], cña B[Ðc-nai-]x¬ vµ b¹n bÌ cña hä. kh¸ h¬n nhiÒu xÐt vÒ ph­¬ng diÖn nµy. Nh­ng t¸c phÈm nµy hay ë Cßn nÕu kh«ng th× sÏ ph¶i nghe theo nh÷ng lêi khuyªn s¸ng suèt chç nã liÖt kª nh÷ng sù ®ª hÌn cña triÒu ®¹i Buèc-b«ng vµ c¸c ®ång cña nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o ph¸i cÊp tiÕn Ph¸p ®Ó råi sau ®ã sÏ l¹i minh cña chóng, còng nh­ tr×nh bµy vµ phª ph¸n kh¸ chÝnh x¸c ph¶i b¶o vÖ hä chèng l¹i nh÷ng kÎ ngu ngèc kh¸c ®Ó hä kh«ng qu¸ tù nh÷ng sù kiÖn, v× t¸c gi¶ kh«ng bÞ c¶n trë bëi nh÷ng lîi Ých d©n _____________________________________________________________________________________________ 1* - sù tßng ph¹m vÒ tinh thÇn
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 144 145 ¨ng-ghen göi m¸c, 9 th¸ng ba 1847 m¸c göi ¨ng-ghen, 15 th¸ng n¨m 1847 téc vµ chÝnh trÞ cña m×nh. Tuy nhiªn, nh×n chung cuèn s¸ch nµy ®­îc viÕt mét c¸ch buån tÎ chÝnh do kh«ng cã sù hiÓu biÕt vÒ diÔn biÕn 19 tæng qu¸t cña c¸c sù kiÖn. "National" lµ nhµ sö häc tåi, cßn V«-la-ben M ¸c göi ¨ng-ghen 9 1 - theo ng­êi ta nãi - lµ b¹n cña Ma-ra-xt¬. ë P a -ri M«-dÐt hoµn toµn biÕn mÊt. ¤ng ta høa ®äc c¸c bµi gi¶ng cho "nh÷ng c«ng nh©n" nµo t«i kh«ng "tiÕp xóc", tù coi m×nh lµ ®Þch thñ cña Grun vµ ñng hé ng­êi b¹n gÇn gòi cña t«i! Th­îng ®Õ vµ M«-dÐt còng ®Òu biÕt lµ trong thêi gian x¶y ra cuéc gÆp gì thø hai vµ cuèi [Bruy-xen], 15 th¸ng N¨m [1847] cïng cña chóng ta trong hµnh lang t¹i nhµ Vi-vi-¨ng t«i ®· lµm cho «ng ta ®øng h¸ hèc måm ra, cßn b¶n th©n t«i ®· cïng häa sÜ Kh[uª-n¬] ¡ng-ghen th©n mÕn! bá ®i cïng hai c« g¸i mµ häa sÜ nµy ®· b¸m gãt ®­îc. Tõ ngµy ®ã Nh­ anh ®· biÕt, Ph«-gle ®· bÞ b¾t vµo ®Çu th¸ng T­ ë A-khen. ®Õn nay t«i cã gÆp «ng ta thªm mét lÇn trong lÔ tiÔn mïa ®«ng khi V× vËy mµ t¹m thêi kh«ng thÓ in cuèn s¸ch do anh göi tíi1*. Mét «ng ta, d­íi c¬n m­a tÇm t·, víi vÎ mÆt ñ rò kinh ng­êi ®· kÐo lª c¸i phÇn ba ë ®Çu cuèn s¸ch nµy t«i rÊt thÝch. Cßn nh÷ng phÇn cßn l¹i "t«i" trµn ®Çy cuéc sèng cña m×nh vÒ h­íng së giao dÞch. Chóng t«i nhÊt thiÕt ph¶i cã mét sè thay ®æi. LÇn sau t«i sÏ bµn chi tiÕt h¬n thËm chÝ còng kh«ng tá vÎ ®· nhËn ra nhau. vÒ vÊn ®Ò nµy. Bøc th­ göi cho Ba-c[u-nin], t«i sÏ chuyÓn ®Õn «ng ta khi nµo t«i T«i göi kÌm theo ®©y b¶n in thö bøc biÕm ho¹ cña anh 92. T«i ®· cã ®Þa chØ chÝnh x¸c cña «ng ta - cho ®Õn nay t«i ch­a tin ch¾c vµo göi nã cho tê "Br ü sseler-Zeitung"93. ®iÒu ®ã. Cßn vÒ bµi b¸o thËt sù ghª tëm cña Grun hoÆc cña b¹n bÌ «ng ta TiÖn thÓ anh h·y biªn th­ cho £-[vÐc-bÕch] nãi vÒ cuèn s¸ch máng cña anh ta; cÇn chÕ giÔu anh ta; anh ta ®· h¹ thÊp m×nh ®Ó ®¨ng trªn tê "Trier'sche Zeitung" th× b©y giê cã lÏ ®· qu¸ muén, ch×a nh÷ng c¸i m«ng cña m×nh ra, råi l¹i muèn ng­êi ta nÖn cho anh nh­ng tr­íc ®©y gi¸ mµ anh cho ®¨ng vµi dßng sím h¬n, còng trªn ta mét trËn - ®ã lµ c©u chuyÖn quen thuéc. tê b¸o ®ª tiÖn Êy ®Ó b¸c bá bµi Êy th× tèt qu¸. Th«i nhÐ, h·y biªn th­ ngay vµ cè g¾ng thu xÕp ®Õn ®©y nhÐ. T«i kh«ng thÓ ®Õn Lu©n §«n ®­îc 94. T×nh h×nh tiÒn nong kh«ng Ph.¡. cña anh cho phÐp t«i thùc hiÖn viÖc ®ã. Nh­ng t«i hy väng lµ chóng t«i sÏ ph¸i V«n-ph¬ 2* ® Õn ®ã. Vµ khi Êy sÏ ®ñ råi v× c¶ hai anh ®Òu ë ®ã. C«ng bè toµn v¨n lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña nguyªn In theo b¶n viÕt tay V oce 3* tiÒn nong: b¶n trong Marx - Engels Gesamtausgabe. Dritte Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc Abteilung, Bd. 1, 1929 vµ b»ng tiÕng Nga trong _____________________________________________________________________________________________ 1* Ph.¡ng-ghen. "VÊn ®Ò hiÕn ph¸p ë §øc" C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn 2* - Vin-hem V«n-ph¬ thø nhÊt, t.XXI, 1929 3* - VÒ vÊn ®Ò
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 146 147 m¸c göi ¨ng-ghen, 15 th¸ng n¨m 1847 m¸c göi ¨ng-ghen, 15 th¸ng n¨m 1847 tay ph¶i. V× t«i tiÕp tôc lµm viÖc nh­ thÓ kh«ng cã g× x¶y ra, cho Ch¾c anh cßn nhí, tõ thêi kú "Gesellschaftsspiegel" HÐt-x¬ c ßn nªn vÕt th­¬ng bÞ tÊy lªn m­ng mñ chø kh«ng lµnh ®i. C©u chuyÖn 1* nî t«i vµ nî ng­êi em trai cña vî t«i lµ Õt-ga . V× vËy, tõ Bruy-xen cã thÓ trë nªn nguy hiÓm vµ t«i cã thÓ bÞ mÊt c¸nh tay. B©y giê th× t«i xuÊt tê kú phiÕu ghi tªn anh Êy, khi kú phiÕu nµy ®­îc xuÊt tr×nh c¸nh tay Êy gÇn nh­ lµnh h¼n råi. Nh­ng tay vÉn cßn yÕu vµ kh«ng th× nã ph¶i ®­îc thanh to¸n sau 30 ngµy. thÓ b¾t nã g¾ng søc ®­îc. BÐc-nai-x¬ còng nî t«i 150 phr¨ng tõ th¸ng N¨m n¨m ngo¸i. Ng­êi ta còng sÏ xuÊt tr×nh cho anh Êy kú phiÕu ®Ó thanh to¸n. M¸c cña anh Nh­ vËy, t«i ®Ò nghÞ anh lµm gióp nh÷ng viÖc sau ®©y: 1) tr­íc hÕt cho t«i biÕt ®Þa chØ cña hai ng­êi nµy; [§o¹n viÕt thªm cña Ph.Gi-g«] 2) th«ng b¸o cho c¶ hai ng­êi biÕt vÒ tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã vµ b¶o Phri-xen th©n mÕn! víi nh÷ng con ng­êi ngu ngèc Êy r»ng ChÝnh giê ®©y t«i ®ang ®äc cuèn s¸ch nhá cña anh - hiÖn thêi th× c«ng viÖc nµy ®em l¹i cho t«i niÒm tho¶i m¸i lín lao - v× t«i hoµn toµn vui s­íng nhËn thÊy r»ng 3) nÕu hä nghÜ r»ng tr­íc ngµy 15 th¸ng S¸u hä kh«ng thÓ tr¶ t«i t uyÖt nhiªn kh«ng ph¶i lµ n g­êi §øc. ®­îc nh÷ng sè tiÒn Êy th× Ýt ra hä còng ph¶i ®Þnh gi¸ kú phiÕu. Lóc Mong Th­îng ®Õ, hoÆc lý trÝ, hoÆc hä téc h·y b¶o vÖ chóng ta chèng l¹i ®¸m tiÓu thÞ d©n!! Êy t«i sÏ lo liÖu viÖc ®¶m b¶o nh÷ng kú phiÕu Êy ®­îc thanh to¸n ë Sau cïng xin kÝnh chµo Pa-ri. DÜ nhiªn, anh sÏ chØ nãi víi nh÷ng con ng­êi ngu xuÈn Êy vÒ B¹n trung thµnh cña anh: Phi-lÝp ®iÒu sau cïng Êy trong tr­êng hîp ®iÒu ®ã lµ tuyÖt ®èi cÇn thiÕt. P.S. Mong anh viÕt cho t«i dï chØ nöa dßng . HiÖn nay t«i qu¸ eo hÑp vÒ tiÒn nong, nªn míi buéc ph¶i sö dông nh÷ng kú phiÕu Êy, v¶ l¹i kh«ng viÖc g× ph¶i tÆng tiÒn cho lò ng­êi C«ng bè toµn v¨n lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña In theo b¶n viÕt tay ngu xuÈn Êy. TÊt nhiªn, nÕu nh÷ng kÎ ngu xuÈn Êy chÊp nhËn nguyªn b¶n trong Marx - Engels Gesamtausgabe. Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc nh÷ng kú phiÕu Êy mét c¸ch chiÕu lÖ, th× t«i ph¶i biÕt ngay viÖc ®ã. Dritte Abteilung, Bd. 1, 1929 vµ b»ng tiÕng Nga V× t×nh h×nh rÊt khÈn cÊp nªn t«i hy väng r»ng anh sÏ kh«ng trong C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt chËm trÔ mét ngµy, sÏ lµm tÊt c¶ mäi viÖc cÇn thiÕt vµ th«ng b¸o cho b¶n lÇn thø nhÊt, t.XXI, 1929 t«i biÕt. ë ®©y, t¹i Bruy-xen ®· t×m ®­îc mét ng­êi chiÕt khÊu kú phiÕu. T«i kh«ng thÓ viÕt th­ cho anh n÷a. Kho¶ng m­êi hai ngµy tr­íc ®©y Br©y-¬ ®· trÝch m¸u cho t«i, nh­ng thay v× tay tr¸i l ¹i trÝch ë _____________________________________________________________________________________________ 1* - Õt-ga Ph«n Ve-xt¬-pha-len
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 148 149 ¨ng-ghen göi m¸c, 28-30 th¸ng chÝn 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 28-30 th¸ng chÝn 1847 l¹i, ng­êi thî s¾p ch÷ cña anh ta tèi ngµy mai sÏ th¶o luËn vÒ viÖc 20 ®Ò cö anh ta nh­ lµ vÊn ®Ò liªn quan ®Õn mét ng­êi b×nh th­êng 95 ¨ ng-ghen göi m¸c nhÊt. Anh ta còng bùc tøc bëi lÏ lµ anh ta, trong t­ thÕ lµ mét home d'esprit1* quý téc l¹i cã qu¸ Ýt c¬ héi h¬n ®Ó c­êi giÔu c«ng nh©n, ë Hµ L a n h¬n lµ anh ta hy väng. VÒ M«-ra-x¬ th× anh ta giËn d÷ v× anh ta ®· kh«ng thÓ l«i kÐo tê "Br ü sseler- Zeitung" vÒ phÝa Hai-n¬-txen. Sau [Bruy-xen], thø ba 28 - thø n¨m 30 th¸ng ChÝn 1847 cïng, tÊt c¶ nh÷ng phÇn tö « hîp Êy ®· thèng nhÊt l¹i ®Ó gi¸ng mét ®ßn nh»m ®Èy chóng ta xuèng hµng thø hai trong con m¾t Anh-be M¸c th©n mÕn! vµ nh÷ng ng­êi d©n chñ BØ vµ lËp ra mét héi cã tÝnh chÊt ®­êng bÖ h¬n vµ v¹n n¨ng h¬n lµ Héi c«ng nh©n nhá bÐ cña chóng ta. TÊt c¶ ë ® ©y, c¸ch ®©y vµi ngµy ®· x¶y ra mét c©u chuyÖn rÊt lý thó. c¸c ngµi Êy khao kh¸t cã ®­îc dï chØ mét c¬ héi ®Ó thÓ hiÖn sù chñ TÊt c¶ nh÷ng phÇn tö ng­êi §øc ë ®©y bÊt b×nh víi chóng ta vµ víi ®éng cña m×nh, vµ nh÷ng tªn khèn kiÕp nh¸t gan Êy t­ëng r»ng nh÷ng bµi ph¸t biÓu cña chóng ta, ®· tËp hîp thµnh mét liªn minh thêi gian anh v¾ng mÆt lµ thêi c¬ thÝch hîp nhÊt ®Ó lµm viÖc ®ã. ®Ó lËt ®æ anh, t«i vµ nãi chung ®Òu lËt ®æ nh÷ng ng­êi céng s¶n vµ 96 c¹nh tranh víi Héi c«ng nh©n . B oãc-stÕt hÕt søc bÊt b×nh. Nh÷ng Nh­ng hä ®· lÇm mét c¸ch nhôc nh·. lêi tuyªn bè cña è t-te-r¬-bÐc-g¬ nãi r»ng chóng ta chØ ®¬n gi¶n lîi V× vËy hä lÆng lÏ quyÕt ®Þnh tæ chøc b÷a ¨n tèi cã tÝnh chÊt d©n dông B[oãc-stÕt] - sau ®ã ®­îc Dan-kun lÆp l¹i vµ kh¼ng ®Þnh, råi chñ - thÕ giíi chñ nghÜa vµ t¹i ®ã, hoµn toµn bÊt ngê, ®Ò nghÞ tæ ®Õn l­ît m×nh l¹i ®­îc Cruy-g¬ vµ M«-xa-r¬ lîi dông - ®· lµm cho chøc mét héi nh­ héi "Nh÷ng ng­êi d©n chñ anh em" cïng víi viÖc Boãc-stÕt næi giËn chèng l¹i tÊt c¶ chóng ta. M«-ra-x¬ vµ Cruy-g¬ ®i triÖu tËp c¸c cuéc mÝt tinh cña c«ng nh©n v.v. vµ v.v.. Hä thµnh lËp than v·n víi mäi ng­êi r»ng chóng ta cã th¸i ®é kiªu ng¹o víi hä, mét thø uû ban trong ®ã - ®Ó chiÕu lÖ - hä ®­a vµo nh©n vËt Anh-be vµ nh­ vËy ®· ®æ thªm dÇu vµo löa. D ai-l¬ giËn d÷ v× anh ta ®· bÞ hoµn toµn v« h¹i ®èi víi hä. Sau ®ñ lo¹i tin ®ån mï mê, m·i ®Õn tèi ng­êi ta xem th­êng mét c¸ch kh«ng thÓ tha thø ®­îc khi thµnh chñ nhËt t«i míi nhËn ®­îc ë trong Héi nh÷ng tin tøc nµo ®ã - do lËp Héi c«ng nh©n, còng nh­ v× nh÷ng th¾ng lîi mµ Héi c«ng nh©n B[oãc-stÕt] cung cÊp - vÒ viÖc nµy, vËy mµ b÷a ¨n tèi ®· ®­îc Ên giµnh ®­îc bÊt chÊp tÊt c¶ nh÷ng sù tiªn ®o¸n cña «ng ta. Hanh - ®Þnh vµo tèi thø hai. Kh«ng thÓ cã ®­îc nh÷ng chi tiÕt cô thÓ th«ng bÐc th× khao kh¸t mét sù tr¶ thï m¹nh mÏ, mÆc dï kh«ng ®æ m¸u, qua Boãc-st[Õt], ngoµi tin cho biÕt Gi«-t¬-r¨ng, t­íng Mª-li-nª, vÒ nh÷ng hµnh ®éng th« bØ hµng ngµy vÉn chÜa vµo anh ta. Boãc- A-®«n-ph¬ B¸c-ten-x¬, C¸t-x¬ v.v., nh÷ng ng­êi Ba Lan, I-ta-li-a stÕt còng c¨m tøc v× b»ng nh÷ng cuèn s¸ch ®­îc tÆng vµ nh÷ng b¶n v.v. sÏ tham dù. MÆc dï t«i kh«ng hoµi nghi g× vÒ tÊt c¶ c¸i liªn ®å ®Þa lý anh ta ®· kh«ng thÓ mua ®­îc cho m×nh t­ thÕ mét ng­êi minh Êy (m·i ®Õn s¸ng thø hai t«i míi ®­îc biÕt r»ng Boãc-[stÕt] d©n chñ cã thÕ lùc còng nh­ kh«ng thÓ ®¹t ®­îc viÖc trë thµnh thµnh _____________________________________________________________________________________________ viªn danh dù vµ dùng t­îng anh ta trong Héi c«ng nh©n, mµ ng­îc 1* - ng­êi tinh anh
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 150 151 ¨ng-ghen göi m¸c, 28-30 th¸ng chÝn 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 28-30 th¸ng chÝn 1847 h¬i giËn d÷, cßn M«-ra-x¬ vµ Cruy-g¬ th× than v·n vµ ch¬i trß ©m biÖt, chØ vÒ sau nµy ®iÒu ®ã míi lé ra. Chóng t«i cã mÆt ë qu¸n r­îu m­u; t«i kh«ng biÕt g× vÒ Dai-l¬ vµ Hanh-bÐc), nh­ng sù viÖc vÉn "Li-¬-giua" t¹i qu¶ng tr­êng Pa-le §¬ Giuy-xti-x¬. Khi ®Õn håi bÇu lµm cho t«i nghi ngê. Nh­ng cã ®Õn ®ã th× còng chØ v× ng­êi BØ, b¸n c¸c nh©n vËt l·nh ®¹o th× Boãc-[stÕt], bÊt chÊp mäi lêi khuyªn vµ còng v× nh÷ng suy nghÜ cho r»ng ë c¸i thµnh phè Bruy-xen bÐ b¶o, ®· ®Ò xuÊt Va-lau. Nh©n vËt Va-lau nµy ®· ®­îc V«n-ph¬ nhá nµy kh«ng cã bÊt cø mét ho¹t ®éng d©n chñ nµo mµ l¹i kh«ng (Lu-pu-x¬) - lµ ng­êi ®· ®Ò xuÊt t«i - ®­a ra ngoµi theo ®Ò nghÞ cã sù tham gia cña chóng ta. Nh­ng ph¶i thu xÕp lµm sao ®Ó c¶ cña anh ta; ®iÒu ®ã ®· ®­îc thùc hiÖn thËt tuyÖt vêi. Nh­ vËy lµ nhãm ®Õn ®ã. Va-lau vµ t«i ®· tr×nh bµy sù thÓ, tÝch cùc b¶o vÖ tÊt c¶ m­u ®å ®· bÞ thÊt b¹i vµ ®· mÊt hÕt ý nghÜa. Khi ®ã hä quan ®iÓm cña m×nh, vµ lËp tøc ®· cã kho¶ng 30 ng­êi muèn ®i. hoµn toµn bÞ hoang mang vµ ®· ®Ó lé m×nh ra. Sau lêi ph¸t biÓu S¸ng thø hai Lu-pu-x¬ 1* ®· nãi víi t«i r»ng ngoµi vÞ chñ tÞch danh cña Anh-be n©ng cèc chóc nh÷ng ai ®· hy sinh v× tù do, t«i ®· dù lµ «ng giµ Mª-li-nª vµ vÞ chñ tÞch ®Ých thùc Gi«-t¬-r¨ng th× hä n©ng cèc chóc b»ng tiÕng Ph¸p, ®Ó t­ëng nhí cuéc c¸ch m¹ng cßn ph¶i bÇu ra hai phã chñ tÞch, trong ®ã cã mét vÞ lµ Anh-be, cßn n¨m 1792 vµ ®ãn chµo ngµy kû niÖm ngµy 1 th¸ng Nho n¨m thø I vÞ kia ph¶i lµ mét ng­êi §øc, nªn lµ mét c«ng nh©n. §¸ng tiÕc lµ s¾p tíi cña nÒn Céng hoµ. Sau t«i lµ Cruy-g¬ lªn ph¸t biÓu bµi Va-lau kh«ng thÝch hîp bëi v× anh Êy kh«ng nãi ®­îc tiÕng Ph¸p. diÔn v¨n nùc c­êi mµ «ng ta ®· bÞ m¾c kÑt trong ®ã vµ buéc Boãc-stÕt nãi víi anh Êy nh­ vËy. Cßn anh Lu-pu-x¬ ®· tr¶ lêi r»ng ph¶i dë nh÷ng lêi ghi chÐp cña m×nh ra. Sau ®ã M«-ra-x¬ ®· ®äc vËy th× t«i ph¶i trë thµnh phã chñ tÞch. Lóc ®ã t«i ®Ò nghÞ Lu-pu-x¬ mét bµi thuyÕt gi¶ng long träng trong ®ã chñ yÕu ®Ò cËp ®Õn c¸ trë thµnh vÞ phã chñ tÞch Êy, nh­ng anh Êy ®· kiªn quyÕt tõ chèi. nh©n «ng ta. C¶ hai ng­êi Êy nãi b»ng tiÕng §øc. Nh÷ng lêi chóc T«i còng kh«ng muèn nh­ vËy bëi v× tr«ng t«i qu¸ trÎ, nh­ng cuèi r­îu cña hä thËt rèi r¾m ®Õn nçi t«i hoµn toµn kh«ng nhí næi cïng t«i ®· quyÕt ®Þnh r»ng: v× cã thÓ x¶y ra mäi bÊt tr¾c cho nªn chóng. Sau ®ã Pe-le-rinh nãi b»ng tiÕng phla-m¨ng, cßn luËt s­ nÕu t«i ®ång ý th× tèt h¬n. Xpin-hoãc-n¬, ng­êi cïng Ghen-t¬ ®äc lêi chóc r­îu b»ng tiÕng 97 Ph¸p chóc nh©n d©n Anh, råi sau ®Êy - ®iÒu lµm t«i hÕt søc ng¹c §Õn tèi chóng t«i ®Õn ®ã . Boãc-[stÕt] gi¶ vê kh«ng biÕt g× c¶, nh­ thÓ ch­a chuÈn bÞ ®­îc g× hÕt ngoµi nh÷ng ng­êi ®­îc ®Ò cö lµ nhiªn - con nhÖn gï l­ng Hanh-bÐc ®· ®äc b»ng tiÕng Ph¸p mét bµi diÔn v¨n dµi, tÇm th­êng mang tÝnh chÊt d¹y ®êi, trong ®ã «ng c¸c nh©n vËt l·nh ®¹o (vÉn nh­ tr­íc, trõ mét ng­êi §øc) vµ mét ta, thø nhÊt, ®· kiªu h·nh tù gäi m×nh lµ ng­êi chñ biªn cña vµi diÔn gi¶ ®¨ng ký tr­íc mµ t«i kh«ng thÓ t×m hiÓu ®­îc hä tªn cña hä, ngoµi Cruy-g¬ vµ M«-ra-x¬. H¾n liªn tôc ch¹y ra ch¹y vµo tê "Atelier DÐmocratique"; thø hai, «ng ta tuyªn bè r»ng « ng ta , - vÞ Hanh-bÐc vÜ ®¹i, trong nhiÒu th¸ng trêi «ng ta ®· theo ®uæi,- lÊy cí s¾p xÕp ®Þa ®iÓm, lóc ch¹y ®Õn ng­êi nµy, lóc ch¹y ®Õn ng­êi ph¶i nãi ®iÒu nµy b»ng tiÕng Ph¸p: L'association des ouvriers kh¸c, nãi quanh co, dë m­u mÑo, ra søc vuèt ve phØnh nÞnh. Nh­ng belges, voilµ le but que Je poursuis depuis quelques mois1* (nghÜa lµ lóc ®ã t¹m thêi t«i ch­a thÊy cã dÊu hiÖu nµo cña mét ©m m­u ®Æc _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1* - Vin-hem V«n-ph¬ 1* - HiÖp héi c«ng nh©n BØ - ®ã lµ môc tiªu mµ T«i theo ®uæi trong mÊy th¸ng nay
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 152 153 ¨ng-ghen göi m¸c, 28-30 th¸ng chÝn 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 28-30 th¸ng chÝn 1847 tõ lóc T«i ngá ý t×m hiÓu ch­¬ng cuèi cïng cña "Sù khèn cïng cña dËy vµ kiªn quyÕt ®ßi ®Ó cho Dai-l¬ ph¸t biÓu, viÖn cí lµ ng­êi nµy triÕt häc"). Nh­ vËy, «ng ta theo ®uæi môc tiªu Êy, chø kh«ng ph¶i ®­îc ghi tªn tr­íc n÷a trong danh s¸ch nh÷ng ng­êi lªn ph¸t biÓu. C¸t-x¬ vµ nh÷ng ng­êi BØ kh¸c theo ®uæi. "Chóng ta dÊn th©n vµo D[ai-l¬] ®­îc ph¸t biÓu vµ ®· ®äc mét bµi diÔn v¨n v« cïng dµi, ®ao 1* sù nghiÖp nµy ®Ó thay thÕ cha «ng chóng ta" v.v.. ¤ng ta sÏ lµm to bóa lín, ngu ngèc, tÇm th­êng ®Õn nùc c­êi, thËt sù nhôc nh· c¸i ®iÒu mµ C¸t-x¬ vµ Gi«-t¬-r¨ng ®· kh«ng thÓ lµm ®­îc. Thø ba, (b»ng tiÕng Ph¸p), trong ®ã «ng ta nãi nh÷ng ®iÒu nh¶m nhÝ khñng «ng ta ®· ®Ò nghÞ thµnh lËp mét c¸i g× ®ã gièng nh­ héi "Nh÷ng khiÕp vÒ quyÒn lËp ph¸p, quyÒn hµnh chÝnh vµ quyÒn hµnh ph¸p, ng­êi d©n chñ anh em" vµ l¹i triÖu tËp c¸c cuéc mÝt-tinh; thø t­, ®­a ra cho nh÷ng ng­êi d©n chñ ®ñ lo¹i nh÷ng lêi khuyªn s¸ng suèt trao nhiÖm vô cho uû ban th­êng vô ®­îc bÇu ra ®Ó tæ chøc hai viÖc (còng nh­ Hanh-bÐc lµ ng­êi ®· tu«n ra nh÷ng ®iÒu nh¶m nhÝ ®ñ lo¹i vÒ vÊn ®Ò gi¸o dôc vµ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò gi¶ng d¹y); vÒ sau D[ai- ®ã. l¬] ®øng trong t­ thÕ vÜ nh©n, nãi vÒ nh÷ng héi d©n chñ mµ «ng ta ®· H·y nghÜ mµ xem, thËt lµ r¾m rèi biÕt chõng nµo! Thø nhÊt, tõng tham gia vµ cã thÓ lµ ®· (thËt sù) l ·nh ®¹o chóng vµ sau hÕt cã sù lÉn lén t­ t­ëng thÕ giíi chñ nghÜa víi c¸c cuéc mÝt-tinh ë «ng ta kÓ vÒ uû ban th­êng vô cao quý cña m×nh 98 vµ vÒ nh÷ng tin BØ liªn quan ®Õn c¸c vÊn ®Ò cña BØ; thø hai, chuyÓn ®Ò nghÞ Êy tøc míi nhÊt, nhËn ®­îc tõ Pa-ri v.v.. Tãm l¹i, ®©y lµ ®iÒu ghª tëm. cho ñy ban th­êng vô hiÖn h÷u thay v× lÏ ra ph¶i hoµn toµn tõ Sau ®ã cßn cã nhiÒu ng­êi n÷a lªn ph¸t biÓu: mét g· dèt n¸t nµo ®ã bá nã, bëi v× mäi c¸i ë chç hä ®Òu thÊt b¹i c¶! NÕu «ng ta xuÊt tõ Thôy SÜ, Pe-le-rinh, C¸t-x¬ (rÊt hay) v.v., ®Õn 10 giê th× Gi«-t¬- ph¸t tõ viÖc t«i ra ®i th× lÏ ra «ng ta nªn biÕt r»ng ch¼ng cã lý do r¨ng (anh Êy c¶m thÊy rÊt xÊu hæ cho nh÷ng ng­êi §øc) ®· bÕ m¹c nµo ®Ó ®­a vµo uû ban th­êng vô mét nh©n vËt nµo kh¸c ngoµi cuéc häp. Bçng nhiªn Hanh-bÐc yªu cÇu chó ý vµ tuyªn bè r»ng bµi anh ra chø? Nh­ng anh chµng ngu ngèc Êy ®· chuÈn bÞ s½n vµ ®· diÔn v¨n cña VÐc-th¬ t¹i quèc héi vÒ vÊn ®Ò tù do bu«n b¸n99 n gµy viÕt xong bµi diÔn v¨n cña m×nh råi, vµ lßng hiÕu danh ®· kh«ng mai sÏ xuÊt hiÖn ë phÇn phô tr­¬ng cña tê "Atelier", phô tr­¬ng cho phÐp «ng ta kh­íc tõ bÊt kú c¸i g× khiÕn «ng ta cã thÓ thÓ nµy sÏ ®­îc b¸n riªng!!! Da-lÐp-xki còng r­ng r­ng n­íc m¾t nãi vÒ hiÖn tÝnh chñ ®éng cña m×nh. DÜ nhiªn, ý t­ëng nµy ®· ®­îc sù liªn minh gi÷a Ba Lan víi n­íc §øc vÜ ®¹i, cao th­îng vµ th¬ th«ng qua, nh­ng v× thùc ra nã ®­îc ®ãn nhËn nh÷ng lêi la ã rÊt méng - sau chãt th× mäi c¸i ®Òu rÊt yªn æn, nh­ng mäi ng­êi ra vÒ kh«ng thµnh thËt, nh­ng l¹i om sßm tá ý t¸n thµnh, cho nªn víi t©m tr¹ng rÊt bÊt b×nh.- ch¼ng cã lý do nµo ®Ó nghÜ ®Õn mét sù tr×nh bµy tèt h¬n vÒ kiÕn nghÞ kh«ng râ rµng nµy. Sau ®ã A. B¸c-ten-x¬ ph¸t biÓu Thø n¨m, 30 th¸ng ChÝn 2* (Giuy-l¬ ® · kh«ng cã mÆt), sau n÷a La-lau xin ph¸t biÓu. Nh­ng Tõ lóc nh÷ng ®iÒu nµy ®­îc viÕt, ®· x¶y ra nhiÒu ®iÒu míi mÎ t«i rÊt ®çi ng¹c nhiªn khi thÊy ®ét nhiªn Boãc-stÕt ®øng ph¾t vµ cã nhiÒu c¸i ®· ®­îc gi¶i quyÕt. Vµo s¸ng thø ba khi t«i ®­îc biÕt râ toµn bé m­u m« nµy th× t«i ®· b¾t ®Çu ch¹y ng­îc ch¹y xu«i _____________________________________________________________________________________________ 1* Bµi ca "M¸c-x©y-e" (§o¹n ®Çu cña ®iÖp khóc thø b¶y). vµ tæ chøc viÖc chèng l¹i; ngay vµo 2 giê ®ªm t«i ®· ch¹y ®Õn Lu-pu-x¬ 2* - Giuy-l¬ B¸c-ten-x¬
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 154 155 ¨ng-ghen göi m¸c, 28-30 th¸ng chÝn 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 28-30 th¸ng chÝn 1847 ë Uû ban th­êng vô ®Ó t×m hiÓu xem liÖu cã thÓ bÇu Boãc-stÕt trong v¨n viÕt s½n chøa ®ùng c¶ mét mí nh÷ng ®iÒu ®¶ kÝch hÕt søc phi Héi c«ng nh©n kh«ng. Vµo thø t­ t«i ®· cã mÆt ë kh¾p n¬i, nh­ng lý nh©n cuéc tranh luËn h÷u danh v« thùc cña chóng ta, råi «ng ta mäi ng­êi cho r»ng chóng t«i kh«ng thÓ ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã. Vµo tèi ®äc bµi ®ã b»ng giÊy. Cø nh­ thÕ tiÕp diÔn kh¸ l©u, nh­ng khi thÊy thø t­ t«i ®· ®Õn dù phiªn häp cña Héi; B[oãc-]-s[tÕt] ®· cã mÆt ë c¸i viÖc ®ã cø kÐo liªn miªn, ch¼ng biÕt ®Õn bao giê míi kÕt thóc th× ®ã råi, «ng ta gi÷ lËp tr­êng lËp lê; sau chãt th× T«-mi-x¬ ®· mang mäi ng­êi b¾t ®Çu rÇm r×, nhiÒu ng­êi b¾t ®Çu ®ßi ®­îc ph¸t biÓu, ®Õn sè b¸o míi1* ; bµi b¸o cña t«i chèng l¹i Hai-n¬-xten2* - mµ t«i ®· thÕ lµ Va-lau yªu cÇu T[«-mi-x¬] gi÷ trËt tù. Lóc Êy T[«-mi-x¬] ®· mang ®Õn cho «ng Êy tõ thø hai (vµo lóc 2 giê ®ªm), nh­ng ®· ®äc trªn tê giÊy 6 tõ v« nghÜa vÒ vÊn ®Ò nµy vµ vÒ chç ngåi. Sau ®ã kh«ng gÆp «ng ta vµ t«i ®· ®em ®Õn nhµ in - ® · kh«ng ®­îc ®¨ng HÐt-x¬ ph¸t biÓu vµ ®· b¶o vÖ rÊt hay cho chóng ta. Sau anh Êy lµ I-ung-ghª. Sau ®ã ®Õn bµi ph¸t biÓu cña V«n-ph¬1* ë Pa-ri, tuy b¸o . T«i ®· hái «ng ta vÒ viÖc nµy th× ®­îc «ng ta tr¶ lêi lµ kh«ng cßn chç. T«i ®· nh¾c vÒ nh÷ng ®iÒu mµ anh ®· tháa thuËn víi «ng nhiªn nh©n vËt nµy ®· ngËp ngõng ba lÇn, nh­ng ®· ®­îc chµo ®ãn 100 ta . ¤ng ta phñ nhËn ®iÒu nµy; t«i chê Va-lau ®Õn vµ anh Êy b¶o b»ng nh÷ng trµng vç tay nhiÖt liÖt. Sau ®ã cßn nhiÒu ng­êi kh¸c t«i r»ng cã ®Çy ®ñ chç, nh­ng vµo thø ba B[oãc]-s[tÕt] ® · ra lÖnh n÷a lªn ph¸t biÓu. V«n-ph¬ thó nhËn r»ng chóng t«i lªn tiÕng ph¶n rót bµi nµy ra khái nhµ in vµ kh«ng göi bµi ®ã trë l¹i. T«i ®· ®Õn b¸c chØ ®Ó chiÕu lÖ. Do vËy t«i ®· ph¸t biÓu. T«i ®· nãi - ®iÒu nµy gÆp B[oãc]-s[tÕt] vµ nãi víi mét giäng kh¸ th« lç cho «ng ta biÕt sù lµm cho B[oãc]-s[tÕt] hÕt søc lóng tóng v× «ng ta nghÜ r»ng phÇn viÖc Êy. ¤ng ta t×m c¸ch chèng ®ì. T«i nh¾c ®Õn sù tháa thuËn, nhiÒu t«i bËn rén víi nh÷ng chuyÖn c·i cä c¸ nh©n - t«i ®· nãi vÒ nh­ng «ng ta l¹i phñ nhËn tÊt c¶, ®­a ra nh÷ng lý lÏ nh¶m nhÝ ®ñ khÝa c¹nh c¸ch m¹ng cña chÕ ®é b¶o hé mËu dÞch, hoµn toµn xem lo¹i ®Ó l¶ng tr¸nh. T«i ®· nãi mÊy c©u th« lç víi «ng ta - trong khi th­êng nh©n vËt T«-mi-x¬ kÓ trªn, vµ nªu lªn mét vÊn ®Ò míi. Êy Cruy-g¬, Gi-g«, Anh-be vµ nh÷ng ng­êi kh¸c ngåi nh×n - vµ ®Æt §­îc th«ng qua. - T¹m nghØ.- B[oãc]-s[tÕt] bÞ chÊn ®éng m¹nh bëi c©u hái cho «ng ta: "LiÖu «ng sÏ in bµi nµy vµo chñ nhËt hay lµ th¸i ®é gay g¾t cña t«i ®èi víi «ng ta, bëi sù thÊt b¹i hoµn toµn cña kh«ng?" - "Chóng ta sÏ ph¶i bµn thªm vÒ vÊn ®Ò nµy".- "T«i sÏ T«-mi-x¬ (trong bµi ph¸t biÓu cña «ng ta c¶m thÊy cã B[oãc]-s[tÕt] kh«ng nãi chuyÖn víi c¸c anh vÒ viÖc nµy". - §Õn ®©y t«i ®Ó mÆc vµ ®Æc biÖt bëi th¸i ®é gay g¾t khi t«i kÕt thóc bµi diÔn v¨n, «ng ta tiÕn ®Õn chç t«i: "Nh­ng anh b¹n th©n mÕn, anh rÊt nãng n¶y" v.v.. «ng ta vµ bá ®i. Tãm l¹i, t«i ph¶i ký tªn vµo bµi b¸o. - "Kh«ng". - "VËy th× Ýt ra Phiªn häp ®· b¾t ®Çu. B[oãc]-s[tÕt] t× ®Çu vµo tay vµ nh×n t«i víi chóng ta còng ph¶i tháa thuËn vÒ phÇn më ®Çu ng¾n cña ban biªn mét vÎ ®Æc biÖt trÞnh träng. T«i còng nh×n «ng ta nh­ thÕ vµ chê tËp". - "§­îc, ngµy mai, vµo lóc 11 giê t¹i tiÖm cµ phª Xuy-Ýt". xem c¸i g× sÏ x¶y ra. Nh­ anh ®· biÕt, ngµi T«-mi-x¬ ®· ph¸t biÓu, tr­íc ®ã ®· ®ßi ®­îc ph¸t biÓu. ¤ng ta l«i tõ trong tói ra bµi diÔn Sau ®ã chóng t«i chuyÓn sang vÊn ®Ò tiÕp ®ãn B[oãc]-s[tÕt], _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1* - "Deutsche - Br üsseler - Zeitung" 2* Ph.¡ng-ghen. "Nh÷ng ng­êi céng s¶n vµ C¸c-l¬ Hai-n¬-xten" 1* - PhÐc-®i-n¨ng V«n-ph¬
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 156 157 ¨ng-ghen göi m¸c, 28-30 th¸ng chÝn 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 28-30 th¸ng chÝn 1847 Cruy-g¬ vµ V«n-ph¬. Ng­êi ®Çu tiªn ®øng dËy lµ HÐt-x¬ vµ ®­a ra vÞ phã chñ tÞch cña c¸c b¹n, rêi khái n¬i ®©y, nh­ng hä ®· kh«ng hai c©u hái cho Boãc-stÕt vÒ cuéc häp vµo thø hai. B[oãc]-s[tÕt] nãi nghÜ ®Õn mét ®iÒu lµ trong chóng ta cã mét ng­êi cã quyÒn gi÷ ®Þa dèi quanh co, cßn HÐt-x¬ tá ra hÕt søc hÌn nh¸t ®Õn møc tù tuyªn vÞ ®ã, mét ng­êi duy nhÊt cã thÓ trë thµnh ng­êi ®¹i diÖn cho bè lÊy lµm tháa m·n. I-ung-ghª ®· ®¶ kÝch c¸ nh©n B[oãc]-s[tÕt] v× nh÷ng ng­êi d©n chñ §øc t¹i ®©y, t¹i Bruy-xen, - ®ã lµ M¸c",- th× hµnh vi cña «ng ta trong Héi vµ v× «ng ta ®· ®­a Dan-kun vµo d­íi lËp tøc vang lªn nh÷ng trµng vç tay vang déi. Tãm l¹i, sau t«i tªn mét ng­êi kh¸c. Phi-s¬ ®· rÊt tÝch cùc chèng l¹i B[oãc]-s[tÕt], kh«ng cã ai lªn ph¸t biÓu n÷a, vµ nh­ vËy B[oãc]-s[tÕt] thËm chÝ tuy tr­íc ®ã ch­a tháa thuËn víi chóng t«i, nh­ng «ng Êy nãi rÊt kh«ng xøng ®¸ng víi niÒm vinh dù bÞ qu¼ng ®i. ¤ng ta ®øng sau hay. Cßn nhiÒu ng­êi kh¸c còng ®· ph¸t biÓu. Tãm l¹i, say s­a víi c¸nh cöa vµ nghe thÊy hÕt. T«i s½n sµng nãi ra ®iÒu ®ã trong sù cã th¾ng lîi, ngµi Ph«n Boãc-stÕt ®· ph¶i chÝnh thøc ®i xuyªn qua ®éi mÆt cña «ng ta, nh­ng kh«ng cßn lèi tho¸t nµo kh¸c, v× t«i ph¶i gi÷ ngò c«ng nh©n. ¤ng ta ®· bÞ ng­êi ta nÖn mét trËn ra trß vµ «ng g×n søc lùc cña m×nh cho ®ßn gi¸ng cuèi cïng, cßn Va-l[au] th× ®· ta - mét kÎ ®· cho r»ng víi viÖc ®em tÆng nh÷ng cuèn s¸ch, th× chÊm døt cuéc tranh c·i. Nh­ng anh Êy, còng gièng nh­ V«n-ph¬ «ng ta cã thÓ ®i vµo lßng tin cña ng­êi ta - ®· bÞ chÊn ®éng ®Õn vµ Gruy-g¬, ®· nghe thÊy hÕt, ®Õn lêi cuèi cïng. Kh¸c víi anh Êy, nçi chØ cã thÓ tr¶ lêi yÕu ít, quanh co, cÇm chõng, mÆc dï Va-lau V«n-ph¬ ®· tróng cö gÇn nh­ tuyÖt vêi. ®· tá th¸i ®é cuång tÝn ®øng vÒ phÝa «ng ta, tiÕn hµnh cuéc häp Nãi tãm l¹i, t¹i phiªn häp ngµy h«m qua B[oãc]-s[tÕt], Cruy-g¬ rÊt dë vµ ®· cho phÐp «ng ta lu«n ng¾t lêi c¸c diÔn gi¶. TÊt c¶ mäi vµ nh÷ng phÇn tö kh¸c ®· bÞ mÊt mÆt ®Õn nçi, ®Ó gi÷ thÓ diÖn, hä chuyÖn cßn ch­a râ rµng khi Va-l[au] yªu cÇu nh÷ng ng­êi ®­îc ®· kh«ng thÓ xuÊt hiÖn trong Héi vµ hä sÏ cßn nhí l©u ®iÒu ®ã. ®Ò cö h·y ®i ra, vµ b¾t tay vµo biÓu quyÕt. C ruy-g¬, do t«i ®Ò xuÊt Nh­ng tÊt nhiªn, råi hä sÏ l¹i ®Õn; th»ng cha xÊc x­îc B[oãc]-s[tÕt] nh­ lµ mét nh©n vËt hÕt søc v« h¹i, kh«ng thÓ g©y h¹i cho Héi, ® · ®· hoµn toµn bÞ ®¸nh b¹i bëi v× chóng t«i ®· tá ra tr¾ng trîn h¬n ®­îc ñng hé v« ®iÒu kiÖn vµ ®· ®­îc tróng cö. VÒ B[oãc]-s[tÕt] th× «ng ta, v× tÊt c¶ mäi kÕ ho¹ch cña «ng ta ®· hoµn toµn bÞ thÊt b¹i Va-l[au] ®· ®äc bµi diÔn v¨n dµi ®Ó b¶o vÖ «ng ta. Khi Êy t«i ®· vµ chóng t«i ®· hÕt søc kiªn quyÕt chèng l¹i «ng ta. ¤ng ta ch¼ng lªn tiÕng v¹ch trÇn toµn bé m­u m«, v× nã ®ông ch¹m ®Õn Héi, t«i t×m ®­îc c¸ch g× tèt h¬n lµ ch¹y ng­îc ch¹y xu«i trong thµnh phè ®· b¸c bá hÕt mäi thñ ®o¹n quanh co cña B[oãc]-s[tÕt] vµ sau ®ã Bruy-xen vµ ë ®©u còng than v·n vÒ nçi nhôc nh· cña m×nh - sù suy ®· tuyªn bè: "B[oãc]-s[tÕt] ®· ©m m­u chèng l¹i chóng ta, muèn sôp ®Õn tËn cïng. ¤ng ta ®· trë l¹i phßng häp víi nçi tøc giËn ®iªn c¹nh tranh víi chóng ta, nh­ng chóng ta ®· th¾ng vµ v× vËy b©y cuång, nh­ng hoµn toµn bÊt lùc, vµ khi t«i tõ biÖt Héi vµ ®­îc tiÔn giê chóng ta cã thÓ ®Ó cho «ng Êy tham gia Héi". Trong thêi gian t«i ®­a víi mét niÒm vinh dù thÝch ®¸ng th× «ng ta bá ®i víi nçi tøc ph¸t biÓu - ®©y lµ bµi ph¸t biÓu hay nhÊt cña t«i tõ tr­íc ®Õn nay - giËn ®iªn cuång. Trong thêi gian diÔn ra cuéc tranh luËn vÒ «ng ta t«i lu«n lu«n bÞ ng¾t bëi nh÷ng trµng vç tay; ®Æc biÖt khi t«i th× BuyÕc-ghÐc-x¬ cã mÆt, nh©n vËt nµy ®· ®Õn ®©y vµo buæi tèi, nãi: "c¸c ngµi Êy t­ëng r»ng hä ®· giµnh ®­îc th¾ng lîi, bëi v× t«i,
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 158 159 ¨ng-ghen göi m¸c, 28-30 th¸ng chÝn 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 28-30 th¸ng chÝn 1847 ph¶i lµ héi viªn cña nã vµ r»ng toµn bé c©u chuyÖn Êy, - x¶y ra mµ c ¸ch ®©y ba h«m. Héi c«ng nh©n §øc kh«ng hay biÕt, - râ rµng ®· theo ®uæi môc tiªu Trong toµn bé c©u chuyÖn nµy nh÷ng ng­êi c«ng nh©n cña c¹nh tranh víi Héi cña chóng ta. Mét bøc th­ víi cïng néi dung nh­ chóng ta ®· gi÷ mét th¸i ®é tuyÖt vêi; kh«ng cã mét c©u nµo nãi ®Õn thÕ vµ cã ch÷ ký cña tÊt c¶ c¸c uû viªn ban chÊp hµnh, còng sÏ ®­îc con sè 26 cuèn s¸ch vµ vÒ 27 bøc b¶n ®å ®· ®­îc tÆng; hä ®· cã th¸i göi cho Gi«-t¬-r¨ng vµo ngµy mai. Ngµy mai t«i sÏ cïng víi Lu-pu- ®é hÕt søc l¹nh nh¹t vµ th¼ng thõng víi B[oãc]-s[tÕt], vµ khi t«i kÕt x¬ ®Õn chç Anh-be. Sau ®ã t«i ®· viÕt mét bøc th­ nh­ sau göi cho thóc bµi ph¸t biÓu cña m×nh, th× t«i ®· cã ®ñ quyÒn lùc lµm cho «ng Gi«-t¬-r¨ng vÒ mét chç khuyÕt - do t«i ra ®i - trong uû ban tæ chøc ta thÊt b¹i b»ng ®¹i ®a sè. Ngay c¶ Va-l[au] còng ph¶i thõa nhËn cña héi "Nh÷ng ng­êi d©n chñ anh em" t¹i Bruy-xen: ®iÒu ®ã. Nh­ng chóng t«i ®· xö sù víi «ng ta tÖ h¬n, chóng t«i ®· chÊp nhËn «ng ta, nh­ng víi mét sù nhôc nh·. C©u chuyÖn nµy ®· "Th­a quý ngµi! V× t«i buéc ph¶i rêi khái Bruy-xen vµi th¸ng, nªn g©y mét Ên t­îng tuyÖt vêi ®èi víi Héi; lÇn ®Çu tiªn c«ng nh©n ®· t«i kh«ng thÓ hoµn thµnh nh÷ng tr¸ch nhiÖm mµ cuéc häp ngµy 27 ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh, ®· lµm chñ cuéc häp bÊt chÊp mäi m­u m«, th¸ng nµy ®· trao cho t«i. vµ hä ®· buéc con ng­êi muèn gi÷ vai trß næi tréi ®èi víi hä, ph¶i gi÷ V× vËy, t«i ®Ò nghÞ ngµi h·y thu hót mét nh©n vËt nµo ®ã, trong ®óng kû c­¬ng. ChØ cã mét sè phÇn tö v¨n th­ v.v. lµ ®· tá ra bÊt hµng ngò nh÷ng ng­êi d©n chñ §øc hiÖn ®ang c­ tró ë Bruy-xen, b×nh, toµn thÓ quÇn chóng ®· nhiÖt t×nh ñng hé chóng t«i. Hä ®· tham gia c«ng viÖc cña uû ban, uû ban nµy ®­îc trao tr¸ch nhiÖm tæ nhËn thøc ®­îc hä lµ mét søc m¹nh nh­ thÕ nµo khi hä ®oµn kÕt l¹i. chøc ra héi d©n chñ quèc tÕ. S¸ng h«m nay t«i ®· ®Õn tiÖm cµ phª "Xuy-Ýt-x¬", tuy nhiªn, T«i xin phÐp ®Ò xuÊt víi ngµi mét nh©n vËt, trong hµng ngò B[oãc]-s[tÕt] ®­¬ng nhiªn lµ kh«ng xuÊt hiÖn. Nh­ng tiÕp ®ãn t«i ®· nh÷ng ng­êi d©n chñ §øc ë Bruy-xen, mµ nÕu nh©n vËt nµy ®· cã cã VÐc-th¬ vµ Dai-l¬, hä võa míi nãi chuyÖn víi B[oãc]-s[tÕt], cßn mÆt t¹i cuéc häp th× cuéc häp ®ã ®· trao cho nh©n vËt nµy nh÷ng Dai-l¬ th× tá ra lµ hiÖn th©n cña sù ngoan ngo·n vµ dÔ b¶o. TÊt tr¸ch nhiÖm mµ héi nghÞ nµy ®· trao cho t«i chØ v× nh©n vËt Êy v¾ng nhiªn, t«i ®· kh«ng cã mét sù chó ý nµo ®Õn anh ta. Tuy nhiªn, cuéc mÆt. T«i muèn nãi ®Õn ngµi M¸c mµ theo niÒm tin s©u s¾c cña t«i, ®ã häp h«m qua ®· mang tÝnh chÊt bi kÞch, ®· diÔn ra vµ ®­îc triÓn lµ ng­êi xøng ®¸ng nhÊt cã quyÒn ®¹i diÖn cho nh÷ng ng­êi d©n chñ khai hÕt søc thµnh c«ng, ®Õn nçi nh©n vËt V«n-ph¬ ë Pa-ri, chØ v× ý §øc t¹i uû ban. Nh­ vËy lµ, kh«ng ph¶i ngµi M¸c sÏ thay thÕ t«i thøc ®¹o ®øc trong vÊn ®Ò nµy, ®· lËp tøc ñng hé phÝa chóng t«i. trong uû ban, mµ lµ ng­îc l¹i, t¹i héi nghÞ tr­íc ®©y t«i ®· t¹m thay H«m nay t«i còng ®· ë chç A.B¸c-ten-x¬ vµ ®· tuyªn bè víi anh Êy ngµi M¸c. Xin kÝnh chµo ngµi..." r»ng Héi c«ng nh©n §øc hoµn toµn kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÊt Sè lµ, tõ tr­íc t«i ®· tháa thuËn víi Gi«-t¬-r¨ng r»ng t«i sÏ th«ng c¶ nh÷ng g× ®· x¶y ra vµo thø hai, r»ng Cruy-g¬, B[oãc]-s[tÕt], b¸o b»ng th­ cho «ng ta biÕt viÖc t«i ra ®i vµ t«i sÏ ®Ò xuÊt ®­a anh M«-ra-x¬, Dai- l¬, Hanh- bÐc vµ nh÷ng ng­êi kh¸c thËm chÝ kh«ng
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 160 161 ¨ng-ghen göi m¸c, 28-30 th¸ng chÝn 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 28-30 th¸ng chÝn 1847 c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã, vµ chÝnh nhê c¶ hai t×nh huèng Êy mµ trong hµng vµo uû ban. Gi«-t¬-r¨ng hiÖn còng ®ang ®i v¾ng vµ sÏ trë vÒ sau hai ngò nh÷ng ng­êi d©n chñ BØ ng­êi ta ®· b¾t ®Çu nãi ®Õn Héi vµ coi tuÇn lÔ n÷a. NÕu c©u chuyÖn nµy kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ - ®iÒu nµy nã lµ mét lùc l­îng rÊt quan träng, Ýt nhiÒu mang tÝnh chÊt huyÒn t«i cho r»ng sÏ rÊt cã thÓ x¶y ra - th× ®Ò nghÞ cña Hanh-bÐc sÏ thÊt bÝ. S¸ng h«m nay B¸c-ten-x¬ ®· nãi nh­ sau: "Ph¸i d©n chñ §øc b¹i; nÕu viÖc nµy sÏ ®em l¹i mét ®iÒu g× ®ã, th× sÏ thÊy lµ chÝnh ®ang trë thµnh mét lùc l­îng lín ë Bruy-xen". chóng ta ®· thùc hiÖn c«ng viÖc nµy. Dï sao ®i n÷a chóng ta còng ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ lµ: anh, vµ sau anh lµ t«i, ®· ®­îc thõa nhËn lµ Tuy nhiªn, anh còng cã mÆt trong bøc th­ cña uû ban göi Gi«- nh÷ng ®¹i diÖn cña nh÷ng ng­êi d©n chñ §øc ë Bruy-xen, vµ nh×n t¬-r¨ng. Gi-g« sÏ ký víi t­ c¸ch lµ th­ ký thay cho M¸c. chung th× toµn bé m­u m« ®· bÞ thÊt b¹i th¶m h¹i. Mong anh h·y nhanh chãng thu xÕp t×nh h×nh tiÒn nong cña 101 Tèi h«m nay ®· cã phiªn häp cña chi héi . T«i ®· chñ tr× phiªn m×nh vµ trë vÒ ®©y. T«i rÊt nãng lßng chê ngµy ra ®i, vËy mµ ë ®©y häp. Trõ nh©n vËt Va-l[au] ra - tuy nhiªn, nh©n vËt nµy ®· ng¶ vÒ t«i ph¶i chê ®îi ®Õn lóc kÕt thóc tÊt c¶ nh÷ng m­u m« ®ã. Giê ®©y phÝa chóng ta vµ hµnh ®éng h«m qua cña nh©n vËt nµy cã thÓ ®­îc t«i hoµn toµn kh«ng thÓ ra ®i ®­îc. Nh­ vËy lµ anh cµng ®Õn sím biÖn minh bëi nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c nhau mµ t«i thõa nhËn r»ng th× cµng tèt. ChØ xin tr­íc hÕt h·y thu xÕp tèt t×nh h×nh tiÒn nong chóng cã c¬ së - trõ nh©n vËt nµy ra th× nh­ vËy trong c©u chuyÖn vÒ cña m×nh. T«i dï thÕ nµo còng ë l¹i c­¬ng vÞ cña m×nh chõng nµo B[oãc]-s[tÕt] ®· cã ®­îc niÒm h©n hoan nhÊt trÝ. Nh÷ng con ng­êi cßn cã thÓ lµm ®­îc nh­ vËy, nÕu lµm ®­îc th× sÏ ë l¹i c­¬ng vÞ cña nµy b¾t ®Çu c¶m nhËn ®­îc ý nghÜa cña m×nh. LÇn ®Çu tiªn hä hµnh m×nh cho ®Õn khi anh ®Õn ®©y. Nh­ng chÝnh v× vËy mµ anh nªn ®éng nh­ mét tæ chøc, nh­ mét lùc l­îng ®èi víi nh÷ng ng­êi kh¸c, mau chãng ®Õn ®©y. vµ hä hÕt søc tù hµo r»ng mäi chuyÖn diÔn ra hÕt søc su«n sÎ vµ hä ¡ng-ghen cña anh ®· giµnh ®­îc mét th¾ng lîi hÕt søc chãi läi. I-ung-ghª hÕt søc phÊn khëi. Ri-®en kh«ng biÕt lµm g× v× sung s­íng, ngay c¶ anh chµng bÐ C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der Briefwechsel In theo b¶n viÕt tay nhá ¤-nª-man còng h©n hoan nh­ chó gµ chäi. Tãm l¹i, t«i ph¶i zwischen F.Engels und K.Marx". Bd. 1, Stuttgart, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc nh¾c l¹i mét lÇn n÷a r»ng c©u chuyÖn nµy ®· t¹o ®­îc ®µ phÊn khëi 1913 ë bªn trong Héi vµ lµm t¨ng ¶nh h­ëng cña nã ®èi víi bªn ngoµi vµ trong t­¬ng lai sÏ cßn cã t¸c ®éng nh­ thÕ. Cã nh÷ng ng­êi nãi chung x­a nay ch­a bao giê ph¸t biÓu th× nay ®· tÊn c«ng vµo B[oãc]-s[tÕt]. ThËm chÝ m­u m« Êy ®· gióp chóng ta: mét mÆt, B[oãc]-s[tÕt] ë ®©u ®©u còng nãi r»ng Héi c«ng nh©n d©n chñ §øc ®· tæ chøc cuéc häp ®ã, nh­ng mÆt kh¸c, chóng ta l¹i phñ nhËn tÊt
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 162 163 ¨ng-ghen göi m¸c, 25-26 th¸ng m­êi 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 25-26 th¸ng m­êi 1847 l¹i ngµi Pru- ®«ng1* lµ c­¬ng lÜnh cña chóng t«i". ¤ng ta ®· rÊt chó 21 ý ®Õn ®iÒu ®ã. Sau cïng «ng ta høa víi t«i sÏ ph¸t biÓu ý kiÕn trªn ¨ ng-ghen göi m¸c tê "RÐforme" vÒ cuèn s¸ch cña anh. ¤ng ta ®· kÓ nhiÒu cho t«i nghe vÒ phong trµo tiÒm Èn hiÖn ®ang h×nh thµnh trong c«ng nh©n; «ng ë B ru y -x e n ta nãi r»ng c«ng nh©n ®· in rÎ 3000 b¶n t¸c phÈm "Tæ chøc lao ®éng" cña «ng ta vµ sau hai tuÇn lÔ ®· ph¶i t¸i b¶n 3000 b¶n; «ng Pa-ri, [25] - 26 th¸ng M­êi 1847 ta nãi giê ®©y c«ng nh©n mang tinh thÇn c¸ch m¹ng h¬n bao giê hÕt, nh­ng hä ®· häc ®­îc c¸ch chê ®îi, kh«ng tæ chøc c¸c cuéc b¹o V ¸c-ph«-l«-m©y th©n mÕn! lo¹n, mµ chØ gi¸ng nh÷ng ®ßn quyÕt ®Þnh khi tin ch¾c vµo sù thµnh ChØ m·i ®Õn h«m nay t«i míi biªn th­ cho anh ®­îc, bëi v× m·i c«ng v.v.. Nh×n chung, hiÓn nhiªn lµ «ng ®· bá th¸i ®é kÎ c¶ ngay ®Õn h«m nay t«i míi tãm ®­îc anh chµng bÐ nhá Lu-i- Bl¨ng - sau c¶ ®èi víi c«ng nh©n. khi ®Êu tranh quyÕt liÖt víi bµ g¸c cöa. KÕt qu¶ nh÷ng cuéc th­¬ng "Khi t«i thÊy nh÷ng tµi liÖu nh­ c­¬ng lÜnh míi nµy cña ngµi §¬ l­îng kÐo dµi cña t«i víi nh©n vËt nµy lµ con ng­êi bÐ nhá Êy ®ång La-m¸c-tin, th× t«i thÊy nùc c­êi! §Ó ph¸n xÐt ®óng ®¾n vÒ hiÖn ý tÊt c¶. ChÝnh b¶n th©n «ng ta lµ hiÖn th©n cña th¸i ®é nh· nhÆn tr¹ng x· héi Ph¸p, cÇn ph¶i cã mét ®Þa vÞ t¹o kh¶ n¨ng cã ®­îc vµ lÞch thiÖp vµ h×nh nh­ «ng ta kh«ng mong muèn ®iÒu g× m¹nh quan niÖm vÒ mäi vÊn ®Ò, ®Õn gÆp mét vÞ bé tr­ëng vµo buæi s¸ng, mÏ h¬n lµ thiÕt lËp víi chóng ta nh÷ng quan hÖ chÆt chÏ nhÊt. ¤ng sau b÷a ¨n tr­a l¹i gÆp mét th­¬ng gia, ®Õn tèi l¹i gÆp mét c«ng ta còng hoµn toµn xa l¹ víi th¸i ®é kÎ c¶ ®Æc tr­ng cho ng­êi Ph¸p. nh©n. Cuéc c¸ch m¹ng s¾p tíi ®©y sÏ mang mét tÝnh chÊt hoµn toµn T«i ®· viÕt th­ b¸o cho «ng ta lµ t«i sÏ ®Õn chç «ng ta víi nh÷ng kh¸c, nã sÏ kiªn quyÕt h¬n nhiÒu so víi tÊt c¶ nh÷ng cuéc c¸ch thÈm quyÒn chÝnh thøc ®¹i diÖn cho nh÷ng ng­êi d©n chñ Lu©n m¹ng tr­íc, vµ sÏ lµ ngu xuÈn nÕu cø lu«n lu«n chØ ®øng lªn chèng §«n, Bruy-xen vµ Ranh vµ víi t­ c¸ch lµ ®¹i diÖn cña ph¸i HiÕn l¹i c¸c «ng vua v.v.." ch­¬ng. ¤ng Êy ®· hái tØ mØ vÒ mäi chuyÖn; t«i ®· miªu t¶ cho «ng Sau cïng «ng ta tá ra rÊt lÞch thiÖp vµ vui vÎ. Nh­ anh thÊy ®Êy, Êy vÒ t×nh h×nh rÊt s¸ng sña cña ®¶ng chóng ta, nãi vÒ Thôy SÜ, vÒ víi nh©n vËt nµy mäi chuyÖn ®Òu æn tho¶, «ng Êy cã nh÷ng ý ®Þnh tèt Gia-c«-bi, vÒ nh÷ng ng­êi ë Ba-®en nh­ lµ nh÷ng ®ång minh cña ®Ñp nhÊt. ¤ng ta nãi vÒ anh víi mét c¶m t×nh to lín. ¤ng ta rÊt lÊy chóng ta v.v.. lµm tiÕc r»ng anh vµ «ng ta ®· chia tay cã phÇn l¹nh nh¹t v.v.. T«i ®· nãi anh lµ ng­êi l·nh ®¹o: "¤ng cã thÓ coi ngµi M[¸]c lµ ¤ng ta vÉn rÊt muèn xuÊt b¶n ë Pa-ri mét t¹p chÝ b»ng tiÕng §øc ng­êi l·nh ®¹o ®¶ng chóng t«i (nghÜa lµ ph¸i tiªn phong nhÊt trong vµ mét t¹p chÝ b»ng tiÕng Ph¸p. Cã thÓ, sau nµy sÏ cã c¬ héi sö dông phong trµo d©n chñ §øc mµ t«i lµ ®¹i diÖn cña ph¸i ®ã ®øng tr­íc _____________________________________________________________________________________________ nh©n vËt Êy), vµ cã thÓ coi cuèn s¸ch gÇn nhÊt cña ngµi Êy chèng 1* C.M¸c. "Sù khèn cïng cña triÕt häc"
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 164 165 ¨ng-ghen göi m¸c, 25-26 th¸ng m­êi 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 25-26 th¸ng m­êi 1847 ®iÒu ®ã. - VÒ Ru-g¬ - «ng ta ®· hái vÒ anh Êy - t«i ®· kÓ cho «ng ta H«m nay «ng Êy hoµn toµn kh«ng thÓ nhí l¹i ®iÒu nµy. Tr­íc khi nghe nh÷ng ®iÒu kh«ng hay ho: "nh©n vËt Êy ®· trë thµnh kÎ ca t«i ra ®i «ng Êy còng ®· nãi r Êt kh«ng râ rµng vÒ vÊn ®Ò nµy. Vµi ngîi Quèc héi Phæ ngay c¶ sau khi nã bÞ gi¶i t¸n mµ ch¼ng ®¹t ngµy n÷a t«i sÏ t×m hiÓu viÖc nµy. NÕu «ng Êy kh«ng cã cuèn s¸ch ®­îc kÕt qu¶ nµo"102. - "Cã nghÜa lµ nh©n vËt Êy ®· cã b­íc thôt nµy, t«i sÏ cho «ng Êy cuèn cña t«i.- lïi?" - "DÜ nhiªn". Anh h·y h×nh dung xem, con ng­êi nhá bÐ BÐc-nai-x¬ Êy mµ ë ®©y ®ang ch¹y ng­îc xu«i ®Ó lµm ra vÎ m×nh lµ kÎ "tö v× ®¹o" bÞ T«i còng cã nh÷ng quan hÖ tèt nhÊt víi cha Phl«-c«ng. Lóc ®Çu mäi ng­êi h¾t hñi vµ "lµ ng­êi ®· gióp ®ì mäi ng­êi b»ng tiÒn b¹c t«i ®Õn chç anh ta víi t­ c¸ch ®¹i diÖn cña ng­êi Anh vµ hái «ng ta - hoÆc b»ng lêi khuyªn tèt ®Ñp" (®óng nh­ vËy), con vËt Êy cã a horse theo sù ñy nhiÖm cña H¸c-ni - t¹i sao «ng l¹i hÕt søc xem th­êng tê and gig - mét con ngùa vµ mét chiÕc xe ngùa! DÜ nhiªn, ®iÒu ®ã "Star". ¤ng ta nãi: ®óng, «ng ta rÊt lÊy lµm tiÕc, «ng ta rÊt muèn thuéc vÒ BÐc-n¬-s[tai]-n¬, nh­ng c¸i ®ã kh«ng cã g× kh¸c nhau c¶. viÕt vÒ tê b¸o nµy, nh­ng trong ban biªn tËp kh«ng cã ng­êi nµo VÉn ®èi t­îng Êy, mµ h«m nay tá ra lµ kÎ bÊt h¹nh bÞ hµnh h¹, rÊt biÕt tiÕng Anh! T«i ®· ®Ò nghÞ «ng ta hµng tuÇn viÕt bµi cho b¸o Êy, cÇn ®Õn tiÒn b¹c, th× ngµy mai l¹i khoe khoang r»ng h¾n lµ ng­êi «ng ta rÊt s½n sµng ®ång ý lµm viÖc nµy. Khi t«i nãi víi «ng ta r»ng duy nhÊt biÕt kiÕm ra tiÒn. H¾n ®· viÕt 21 tê in (!) vÒ vô ¸n Pra- t«i lµ th«ng tÝn viªn cña tê "Star", th× «ng ta rÊt c¶m ®éng. NÕu cø xlanh104; cuèn s¸ch nµy sÏ ®­îc xuÊt b¶n ë Thôy SÜ. Thùc chÊt cña tiÕp tôc nh­ vËy th× sau mét th¸ng n÷a chóng ta sÏ l«i kÐo ®­îc cuèn s¸ch nµy lµ ë chç: c«ng t­íc lµ ng­êi chÞu khæ ®au, chø kh«ng toµn bé xu h­íng Êy vÒ phÝa chóng ta. Phl«-c«ng muèn t«i cung cÊp ph¶i lµ c«ng t­íc phu nh©n!! §¸p l¹i sù kho¸c l¸c cña h¾n vÒ hµnh mét b¶n ghi chÐp nãi vÒ phong trµo HiÕn ch­¬ng ®Ó c¸ nh©n «ng ta ®éng chÕt v× nghÜa, t«i ®· ®ßi h¾n ph¶i hoµn l¹i cho t«i mãn nî cò sö dông, «ng ta kh«ng cã mét chót quan niÖm nµo vÒ phong trµo 60 phr¨ng. H¾n trë thµnh mét tay xoay xë thùc sù vµ khoe khoang nµy. B©y giê t«i sÏ ®Õn chç «ng ta vµ sÏ cè g¾ng ®­a «ng ta tiÕn s©u vÒ ®iÒu ®ã. Nãi chung, h¾n lµ mét kÎ ®iªn khïng. - ThËm chÝ chÝnh h¬n n÷a vµo m¹ng l­íi chóng ta. T«i sÏ nãi víi «ng ta r»ng tê £-vÐc-bÕch còng tøc giËn h¾n. "Atelier" ®ang ®Ò nghÞ t«i (thùc ra ®óng nh­ vËy, tèi nay t«i sÏ ®Õn T«i vÉn ch­a tr«ng thÊy Ca-bª. Râ rµng lµ anh Êy lÊy lµm vui ®ã n÷a), nh­ng t«i kh­íc tõ nh÷ng ®Ò nghÞ Êy nÕu «ng ta, Phl«-c«ng, s­íng ®­îc ra ®i v× thÊy r»ng t×nh h×nh ë ®©y b¾t ®Çu trë nªn bÊp sÏ cã th¸i ®é ®óng mùc. §iÒu nµy sÏ lµm cho tr¸i tim cao quý cña bªnh vµ kh«ng æn ®Þnh. Phl«-c«ng muèn khëi sù, cßn L.Bl¨ng th× «ng ta c¶m ®éng. - NÕu t«i cßn ë ®©y thªm chót Ýt vµ sÏ viÕt b»ng kh«ng muèn nh­ thÕ; ®iÒu ®ã hoµn toµn ®óng, tuy L.Bl[¨ng] còng tiÕng Ph¸p hay h¬n, th× t«i sÏ tung måi c©u vµo tê "Revue cã tham gia c¸c vô viÖc kh¸c nhau vµ vui mõng qu¸ sím r»ng giai indÐpendante". cÊp t­ s¶n sÏ ®ét nhiªn bÞ mÊt ®i sù b×nh yªn cña m×nh nÕu bçng T«i hoµn toµn quªn kh«ng hái L. Bl¨ng xem t¹i sao «ng Êy l¹i nhiªn c¸ch m¹ng næ ra. kh«ng nhËn bµi cña anh nãi vÒ ®¹i héi103. LÇn sau, khi nµo «ng Êy _ _____________________ ®Õn chç t«i, t«i sÏ tr¸ch «ng Êy vÒ ®iÒu ®ã. Tuy nhiªn, t«i hoµi nghi, T«i ®· ë chç cha Phl«-c«ng. Nh©n vËt tuyÖt vêi Êy ®· hÕt søc nãi chung kh«ng biÕt «ng Êy cã nhËn ®­îc cuèn s¸ch cña anh kh«ng1*. nhiÖt t×nh víi t«i, vµ th¸i ®é cëi më ch©n thµnh cña t«i khi kÓ vÒ _____________________________________________________________________________________________ c©u chuyÖn cña m×nh víi tê "Atelier" ®· lµm «ng c¶m ®éng ®Õn r¬i 1* C.M¸c. "Sù khèn cïng cña triÕt häc"
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 166 167 ¨ng-ghen göi m¸c, 25-26 th¸ng m­êi 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 25-26 th¸ng m­êi 1847 n­íc m¾t. Tõ c©u chuyÖn vÒ tê "Atelier" t«i chuyÓn sang bµn luËn xem cã thÓ sö dông nã trong bµi viÕt ®­îc kh«ng. ¤ng nãi sÏ lµm tÊt vÒ tê "National": "ë B ruy-xen khi chóng t«i th¶o luËn vÊn ®Ò xem c¶ mäi ®iÒu cã thÓ lµm ®­îc. nªn h­íng ®Õn c¸nh nµo trong phong trµo d©n chñ Ph¸p, chóng t«i Bµi viÕt ®¨ng trªn tê "RÐforme", nãi vÒ nh÷ng ­íc nguyÖn tèt ®Ñp ®· nhÊt trÝ ®i ®Õn ý kiÕn cho r»ng tr­íc hÕt cÇn ®Æt quan hÖ víi tê cña La-m¸c-tin, lµ do L.Bl[¨ng] viÕt, ®iÒu ®ã th× ch¾c h¼n anh ®· "RÐforme", bëi v× ë n­íc ngoµi ng­êi ta cã ®Þnh kiÕn m¹nh mÏ vµ hiÓu. Bµi nµy kh«ng tåi, xÐt vÒ mäi ph­¬ng diÖn th× bµi ®ã tèt h¬n hoµn toµn cã c¬ së chèng l¹i tê "National". Tr­íc hÕt, nh÷ng ®Þnh ngh×n lÇn so víi nh÷ng bµi viÕt kh«ng hÒ cã g× thay ®æi cña Phl«-c«ng. kiÕn d©n téc cña tê b¸o nµy ®· c¶n trë mäi sù xÝch l¹i gÇn nhau". Ch¾c ch¾n anh Êy ®· cã thÓ ®¶ kÝch La-m¸c-tin víi mét th¸i ®é cßn Cha Phl«-c«ng nãi: "§óng, ®óng, ®iÒu ®ã ®óng, vµ ®ã thËm chÝ lµ gay g¾t h¬n nÕu nh©n vËt kia kh«ng ph¶i lµ kÎ c¹nh tranh víi anh nguyªn nh©n cña viÖc ra ®êi tê "RÐforme"; ngay tõ ngµy ®Çu chóng t«i ®· tuyªn bè r»ng chóng t«i kh«ng muèn nh÷ng cuéc chinh phôc". Êy ®óng vµo lóc nµy. T«i nãi tiÕp: "Vµ sau n÷a, nÕu tin vµo lêi nh÷ng ng­êi ®i tr­íc t«i - v× Nh­ anh thÊy ®ã, nh÷ng ng­êi nµy hÕt søc cã c¶m t×nh víi b¶n th©n t«i ch­a bao giê lµ ñy viªn ban biªn tËp cña tê "National" - chóng ta. B©y giê t«i ®· cã nh÷ng quan hÖ tèt h¬n nhiÒu víi hä, h¬n th× nh÷ng ngµi nµy lu«n lu«n lµm ra vÎ lµ hä muèn trî gióp ng­êi lµ £-vÐc-b[Õch] ®· cã ®­îc vµo bÊt cø khi nµo tr­íc ®ã. B©y giê t«i n­íc ngoµi, v¶ l¹i, c¸i ®ã còng hoµn toµn phï hîp víi nh÷ng ®Þnh sÏ hoµn toµn cÊm anh ta viÕt cho tê "RÐforme". Quû tha ma b¾t anh kiÕn d©n téc cña hä; nh­ng chóng t«i kh«ng cÇn ®Õn sù trî gióp cña ta, anh ta cã thÓ ®i mÊt vµ ®Õn víi tê "National", ®Ó ë ®ã t¹o ra mét hä, chóng t«i kh«ng cÇn cã nh÷ng ng­êi b¶o trî, chóng t«i muèn cã sù c¹nh tranh víi Vª-nª-®©y vµ c¸c b¹n bÌ cña nh©n vËt ®ã; ë ®ã nh÷ng ®ång minh". - "å, ®óng, nh­ng chóng t«i th× l¹i hoµn toµn anh ta sÏ v« h¹i, vµ ng­êi ta sÏ kh«ng ®¨ng bµi cña anh ta. kh¸c, chóng t«i l¹i kh«ng nghÜ ®Õn ®iÒu ®ã". - "§iÒu ®ã ®óng, vµ t«i chØ cã thÓ bÇy tá ý kiÕn khen ngîi th¸i ®é cña c¸c ngµi thuéc tê b¸o Sau ®ã t«i cßn cã mÆt t¹i b¸o "Atelier". T«i ®em ®Õn phÇn söa ®æi "RÐforme"". cho bµi b¸o ®¨ng trªn sè b¸o tr­íc viÕt vÒ nh÷ng c«ng nh©n Anh. §iÓm söa ®æi nµy còng sÏ ®­îc ®¨ng1*. C¸c ngµi Êy rÊt lÞch sù. T«i ViÖc nh¾c ®Õn nh÷ng c«ng viÖc cña chóng ta ®· gióp Ých rÊt nhiÒu cho nh©n vËt Bl¨ng bÐ nhá. Râ rµng lµ anh Êy ®· nhÐt vµo ®©u ®ã rÊt ®· kÓ cho hä nghe mét mí nh÷ng giai tho¹i vÒ c«ng nh©n Anh v.v.. s©u bµi diÔn v¨n cña anh dµnh cho ®¹i héi; h«m nay anh Êy ®· lËp Hä khÈn kho¶n mêi t«i céng t¸c, tuy nhiªn, chØ cïng l¾m t«i míi tøc t×m kiÕm bµi ®ã vµ göi nã cho Phl«-c«ng víi lêi ®Ò nghÞ khÈn chÊp nhËn lêi mêi Êy. Anh thö nghÜ xem, viªn chñ bót cho r»ng nÕu thiÕt r»ng h·y cho in ngay. T«i ®· gi¶i thÝch cho Phl«-c«ng râ vÊn ®Ò. c«ng nh©n Anh göi cho c«ng nh©n Ph¸p mét bøc th­ ®Ò nghÞ ®øng Nh©n vËt nµy ®· kh«ng hiÓu ®­îc cur, quomodo, quando 1*, v× lªn chèng phong trµo ñng hé tù do mËu dÞch vµ ñng hé viÖc tæ chøc Bl[¨ng] ®· göi bµi nµy cho «ng mµ kh«ng cã sù gi¶i thÝch nµo. lao ®éng trªn quy m« toµn quèc, th× nh­ thÕ sÏ rÊt tèt. ThËt lµ mét Phl[«-c«ng] rÊt lÊy lµm tiÕc lµ bµi nµy ®· hÕt søc cò råi; «ng hoµn sù hy sinh quªn m×nh anh hïng lµm sao! Nh­ng kÕ ho¹ch nµy cña toµn t¸n thµnh nã, nh­ng b©y giê ®· qu¸ muén. Song, «ng sÏ xÐt anh ta ®· thÊt b¹i ngay c¶ víi quÇn chóng cña chÝnh anh ta. _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1* - t¹i sao, nh­ thÕ nµo, khi nµo 1* Ph.¡ng-ghen. "Chñ vµ thî ë Anh".
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 168 169 ¨ng-ghen göi m¸c, 25-26 th¸ng m­êi 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 25-26 th¸ng m­êi 1847 T«i kh«ng thÓ ch¹y m·i ®Õn chç nh÷ng phÇn tö st¬-rau-bin-g¬ ®Ó Tuy nhiªn, t«i ®· kh«ng ph¶i chÊp nhËn nh­îng bé nµo víi nh÷ng nhËn b¸o Êy. NÕu anh ta vin vµo lý do lµ kh«ng biÕt ®Þa chØ cña t«i, th× ng­êi Êy. T«i ®· nãi víi L.Bl¨ng r»ng chóng t«i ®ång ý víi hä trong xin anh h·y cung cÊp cho anh ta ®Þa chØ cña t«i: 5, rue Neuve Saint- tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò thùc tiÔn vµ thêi sù, r»ng trong nh÷ng vÊn ®Ò Martin. T«i sÏ göi cho anh ta vµi bµi viÕt hÔ khi nµo cã c¬ héi.- thuÇn tóy lý luËn th× chóng ta tiÕn ®Õn mét môc ®Ých; r»ng nh÷ng 1* nguyªn lý ®­îc tr×nh bµy trong tËp ®Çu quyÓn s¸ch cña anh ta , xÐt ë nh÷ng phÇn tö st¬-rau-bin-g¬ ng­êi ta thÊy t×nh tr¹ng nhèn vÒ nhiÒu mÆt, l¹i trïng khíp víi nh÷ng nguyªn lý cña chóng ta; cßn nh¸o kh«ng t­ëng t­îng ®­îc. MÊy ngµy tr­íc khi t«i ®Õn, nh÷ng phÇn tö cuèi cïng thuéc ph¸i Grun ®· bÞ tèng cæ, ®Êy lµ c¶ mét chi vÒ nh÷ng ®iÓm kh¸c anh ta sÏ thÊy mét sù tr×nh bµy tØ mØ h¬n trong héi mµ mét nöa, tuy nhiªn, sÏ quay trë l¹i. C¶ th¶y b©y giê chóng t«i cuèn s¸ch cña anh. VÒ vÊn ®Ò t«n gi¸o, chóng ta coi nã lµ vÊn ®Ò cã 30 ng­êi. T«i lËp tøc ®· tæ chøc mét chi héi tuyªn truyÒn, ch¹y hoµn toµn thø yÕu, vµ vÊn ®Ò Êy kh«ng bao giê ®­îc dïng lµm c¸i cí ng­îc xu«i suèt ngµy vµ lµm c«ng viÖc tËp huÊn. T«i lËp tøc ®­îc bÇu g©y bÊt hoµ gi÷a nh÷ng ng­êi thuéc cïng mét ®¶ng. Tuy nhiªn, mét vµo uû ban khu vùc, t«i ®­îc trao nhiÖm vô phô tr¸ch c«ng t¸c bµi cuéc tranh luËn mang tinh thÇn th©n h÷u vÒ c¸c vÊn ®Ò lý luËn lµ vë. Cã ®Ò nghÞ thu n¹p 20-30 thµnh viªn dù khuyÕt. S¾p tíi chóng hoµn toµn cã thÓ cã vµ thËm chÝ nªn lµm, vµ anh Êy ®· hoµn toµn t«i sÏ l¹i m¹nh thªm. X in nãi riªng gi÷a chóng ta, t«i ®· ch¬i mét trß ®ång ý víi quan ®iÓm nµy. quû qu¸i víi M«-dÐt1*. ¤ng ta vÉn th«ng qua ®­îc quyÓn kinh bæn106 2* Lu-pu-x¬ ®· hoµn toµn cã lý khi cho r»ng rÊt gÇn ®©y th«i t«i sÏ ®· ®­îc söa ®æi trong tinh thÇn thÇn th¸nh. Vµo thø s¸u tuÇn lÔ ®­îc gÆp c¸c uû viªn ban gi¸m ®èc ë ®©y105. Ch­a ®Çy ba ngµy tr«i tr­íc t«i ®· ph©n tÝch nã t¹i phiªn häp cña ñy ban khu vùc, tõng vÊn qua kÓ tõ khi t«i ®Õn ®©y, t¹i phè I-ta-li-a t«i ®· r¬i th¼ng vµo vßng ®Ò mét, ch­a kÞp ph©n tÝch ®Õn phÇn gi÷a th× ®¸m cö to¹ ®· tuyªn bè tay Dai-l¬. Ch¾c ch¾n, ®· tõ l©u c¸c anh biÕt r»ng anh Êy hoµn toµn m×nh tháa m·n råi. T«i ®· ®­îc trao nhiÖm vô - trong t×nh h×nh kh«ng bÞ bÊt kú ý kiÕn nµo ph¶n ®èi - so¹n th¶o mét quyÓn kinh bæn bÞ ch¸y tói vµ kh«ng nghÜ ®Õn chuyÖn trë vÒ. Anh ta ch¹y ng­îc ch¹y míi2*, sÏ ®­îc ®em ra th¶o luËn, vµo thø s¸u tuÇn tíi, t¹i phiªn häp xu«i ®Õn c¸c phßng th«ng tÝn viªn ë Ph¸p ®Ó kiÕm viÖc lµm. Tõ ®ã t«i cña uû ban khu vùc vµ sÏ ®­îc göi th¼ng ®Õn Lu©n §«n, kh«ng cã sù kh«ng gÆp anh Êy n÷a vµ kh«ng biÕt t×nh h×nh anh ta ra sao. NÕu th«ng b¸o cho c¸c chi héi ë ®©y. Nh­ng ®­¬ng nhiªn, kh«ng mét con anh ta hoµ vµo c«ng viÖc víi tê "RÐforme" th× sÏ ph¶i b¸c bá t­ c¸ch quû nµo ®­îc biÕt ®iÒu nµy, nÕu kh«ng tÊt c¶ chóng ta sÏ bÞ quÐt ®¹i biÓu cña anh ta. s¹ch vµ sÏ x¶y ra mét vô tai tiÕng khñng khiÕp. Anh h·y hái ë chç th»ng cha Boãc-stÕt chÕt tiÖt Êy xem ®iÒu ®ã cã Boãc-n¬ sÏ ®Õn chç c¸c anh ë Bruy-xen, anh ta ®ang trªn ®­êng nghÜa lµ g×, t¹i sao anh ta l¹i kh«ng göi cho t«i tê b¸o cña m×nh 3*. ®Õn Lu©n §«n107. Cã thÓ, anh ta sÏ ®Õn tr­íc khi l¸ th­ nµy ®Õn ®ã. _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1* L.Bl¨ng. "LÞch sö c¸ch m¹ng Ph¸p" 2* - Vin-hem V«n-ph¬ 1* - HÐt-x¬ 3* - "Deutsche - Br üsseler -Zeitung" 2* Ph.¡ng-ghen. "Nh÷ng nguyªn lý cña chñ nghÜa céng s¶n"
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 170 171 ¨ng-ghen göi m¸c, 25-26 th¸ng m­êi 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 25-26 th¸ng m­êi 1847 Anh ta ®iªn rå ®Õn møc ®é lµ sÏ xu«i vÒ phÝa h¹ l­u s«ng Ranh ®i Phl«-c«ng ®· kh«ng thay ®æi mét ch÷ nµo trong bµi b¸o ®ã. §iÒu qua Phæ nÕu nh­ anh ta kh«ng bÞ chÆn b¾t. Khi nµo anh ta ®Õn n¬i, nµy lµm cho t«i rÊt ng¹c nhiªn. xin anh h·y b¬m mét Ýt cho anh ta, anh chµng nµy tiÕp thu c¸c T«i ch­a ®Õn chç cha Hai-n¬. Anh cã thÓ h×nh dung lµ t«i v« quan ®iÓm cña chóng ta tèt h¬n tÊt c¶ nh÷ng ng­êi kh¸c, anh ta cã cïng bËn rén víi tÊt c¶ nh÷ng c«ng viÖc ®ã, t«i ph¶i ch¹y ng­îc thÓ rÊt h÷u Ých cho chóng ta ë Lu©n §«n nÕu anh ta ®­îc chuÈn bÞ xu«i vµ viÕt nhiÒu kinh khñng. ®«i chót. T«i ®· viÕt th­ göi ®Õn En-b¬-phen-®¬ nãi vÒ vÊn ®Ò tù do mËu Chao «i, Trêi ¬i, suýt n÷a th× t«i quªn mÊt tÊt c¶ c¸i thïng ®ùng dÞch vµ thuÕ quan b¶o hé, ngµy nµo t«i còng chê th­ phóc ®¸p. Xin ®Çy n­íc d¬ bÈn Êy mµ nh©n vËt Hai-n¬-txen108 vÜ ®¹i ®· ®øng tõ anh h·y mau chãng tr¶ lêi. Göi lêi chµo ®Õn phu nh©n vµ c¸c con ngän nói An-p¬ cao th¼m ®æ xuèng ®Çu t«i. ThËt sù lµ gÆp may khi cña anh. thÊy tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ®­îc in mét lÌo trong mét sè b¸o, - sÏ ¡ng-ghen c ña anh kh«ng cã ng­êi nµo cã thÓ lªn ®Õn ®Ønh tét cïng, cßn b¶n th©n t«i th× Anh nhÊt thiÕt ph¶i ®äc bµi viÕt cña ¤' C«-no chèng l¹i s¸u tê ®· ph¶i nghØ lÊy søc mÊy lÇn. ThËt lµ mét anh chµng v« dông! NÕu b¸o cÊp tiÕn, ®¨ng trong sè gÇn ®©y nhÊt cña b¸o "Star"- ®©y lµ mét tr­íc kia t«i nãi r»ng anh ta kh«ng biÕt viÕt, th× b©y giê t«i ph¶i nãi tuyÖt t¸c vÒ mét lèi chöi bíi tµi nghÖ, th­êng cßn hay h¬n Cèp-bÐt, thªm r»ng anh ta còng kh«ng biÕt ®äc n÷a, vµ râ rµng anh ta còng vµ hao hao gièng nh­ cña SÕch-xpia. kh«ng th«ng th¹o l¾m vÒ bèn phÐp tÝnh. Con lõa ngu dèt Êy lÏ ra ph¶i ®äc bøc th­ cña Ph. ¤' C«-no göi c¸c tê b¸o cÊp tiÕn, ®­îc Kh«ng hiÓu ma quû nµo ¸m anh chµng M«-dÐt téi nghiÖp mµ ®¨ng trong sè gÇn ®©y nhÊt cña b¸o "Star", bøc th­ Êy më ®Çu vµ lµm cho anh ta kh«ng ngõng cho ®¨ng trªn b¸o nh÷ng ®iÒu gi¶ kÕt thóc b»ng mÊy tõ ng÷ "®å v« l¹i c¸c anh"109 - nh­ thÕ anh ta ®· t­ëng cña m×nh vÒ hËu qu¶ cña c¸ch m¹ng v« s¶n?110 cã thÓ thÊy anh ta lµ mét kÎ ngu dèt th¶m h¹i nh­ thÕ nµo vÒ lÜnh vùc chöi bíi. Nh­ng anh sÏ tÈy röa ®Çu ãc cho c¸i th»ng cha ¨n h¹i C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der Briefwechsel In theo b¶n viÕt tay th« bØ Êy. SÏ rÊt hay nÕu anh ®­a ra c©u tr¶ lêi hoµn toµn n g¾n zwischen F.Engels und K.Marx". Bd. 1, Stuttgart, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc vµ ngñi. C¸ nh©n t«i còng kh«ng thÓ tr¶ lêi ®­îc tr­íc nh÷ng sù ®¶ 1913 tiÕng Ph¸p kÝch Êy, ®iÒu ®ã tuyÖt ®èi kh«ng thÓ lµm ®­îc - cã ch¨ng chØ cã thÓ ®¸p l¹i b»ng c¸i t¸t. T hø ba B µi b¸o cña t«i ®­îc ®¨ng trªn tê "RÐforme" 1* . §iÒu kú l¹ lµ _____________________________________________________________________________________________ 1* Ph.¡ng-ghen. "Cuéc khñng ho¶ng th­¬ng nghiÖp ë Anh. - Phong trµo HiÕn ch­¬ng. - Ai-r¬-len"
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 172 173 ¨ng-ghen göi m¸c, 14-15 th¸ng m­êi mét 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 14-15 th¸ng m­êi mét 1847 th¶ cña anh chµng R[ai-n]¬ - h[¸t] Êy. Anh ta ph¶i giíi thiÖu t«i víi Phr[an-c¬], bëi v× t«i kh«ng cã giÊy giíi thiÖu nµo ®Õn ®èi t­îng 22 nµy. T«i sÏ nhËn ®­îc mét cuèn dµnh cho L. Bl[¨ng] vµ sÏ lËp tøc ¨ ng-ghen göi m¸c chuyÓn cuèn s¸ch cho Bl¨ng. Con lõa Phl«-c«ng míi ngèc nghÕch ë B ru y -x e n lµm sao! H«m qua L.Bl[¨ng] ®· nãi víi t«i r»ng Ph[l«-c«ng] cho r»ng bµi viÕt cña anh vÒ tù do mËu dÞch 111 h ¬i r¾m rèi khã hiÓu!!!! ChÝnh b¶n th©n h¾n lµ kÎ khã hiÓu, c¸i con vËt Êy! DÜ nhiªn, t«i ®· Pa-ri, [14-] 15 th¸ng M­êi mét 1847 ph¶n b¸c. Con ng­êi nhá bÐ Êy nãi: "å! T«i ®©u cã nãi nh­ vËy, tr¸i l¹i, t«i rÊt thÝch bµi nµy, vµ qu¶ thËt t«i kh«ng biÕt ®iÒu mµ ngµi M¸c th©n mÕn! Phl«-c«ng... tuy nhiªn" (víi nÐt mÆt nh¨n nhã phÇn nµo mang tÝnh Cuèi cïng th× h«m qua t«i ®· bÊt ngê ®­îc biÕt - sau khi t«i ®· chÊt mËp mê liÕc vÒ phÝa Phl«-c«ng), "®©y lµ nh÷ng lêi cña «ng ta". nhiÒu lÇn cö Rai-n¬-h¸t nªu trªn ®Õn chç Phran-c¬ vÒ cuèn s¸ch Nãi chung, thµnh phÇn ban biªn tËp cña b¸o "RÐforme" thËt hÕt søc cña anh1* - r»ng th»ng cha khèn kiÕp Phran-c¬ Êy lóc ®Çu ®· ph©n tåi tÖ. Nãi chung, mét tay penny-a-liner1* n µo ®ã víi d¸ng vÎ ®¹o ph¸t cho ng­êi Ph¸p nhiÒu b¶n mµ kh«ng thu tiÒn, ë ®©u ®©u còng m¹o nh­ng v« dông lµ t¸c gi¶ viÕt c¸c bµi vÒ cuéc khñng ho¶ng ë ®ßi mçi ng­êi ph¶i tr¶ 15 xu chi phÝ, vµ tõ kh¾p n¬i h¾n l¹i ®­îc Anh vµ tÊt c¶ c¸c bµi viÕt vÒ kinh tÕ, tay viÕt nµy ch¾n ch¾n ®· tr¶ l¹i nh÷ng cuèn s¸ch ®ã. Sau ®ã th× nh÷ng cuèn ®­îc tr¶ l¹i Êy nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò nµy c¨n cø vµo c¸c bµi vÒ së giao dÞch, do cïng víi nh÷ng cuèn ch­a ®­îc ph©n ph¸t ®· b×nh th¶n n»m mét phßng th«ng tÝn viªn nµo ®ã th¶o ra, vµ h¾n nh×n mäi c¸i b»ng nguyªn ë chç h¾n vµ chØ m·i ®Õn b©y giê, c¸ch ®©y vµi ngµy, h¾n míi con m¾t cña mét nh©n viªn v¨n phßng lo¹i ba ë Pa-ri vµ lµm viÖc cho göi ®i cho nh÷ng ng­êi cã ®Þa chØ, vµ lÇn nµy th× kh«ng ®ßi tr¶ 15 xu mét chñ ng©n hµng lo¹i bèn, h¾n suy xÐt mäi c¸i víi th¸i ®é kh«ng n÷a. Nh­ vËy lµ ngµi Phran-c¬ ®· tæ chøc vô ©m m­u lÆng thinh! bao giê ph¹m sai lÇm cña "empiric"2* nh­ ng­êi Anh vÉn nãi. Phl«- T«i ®· lËp tøc ch¹y ®Õn chç L. Bl¨ng mµ tr­íc ®ã mÊy ngµy t«i vÉn c«ng kh«ng hiÓu g× vÒ ®iÒu nµy vµ cµng ngµy t«i cµng c¶m thÊy «ng l¹i kh«ng gÆp ®­îc bëi v× anh Êy cßn trong phiªn g¸c (con ng­êi bÐ ta lµ mét ng­êi bÞ h¹n chÕ vÒ tri thøc. §ã lµ con ng­êi cã nh÷ng ý nhá Êy ®éi chiÕc mò l«ng gÊu!); lÇn nµy t«i ®· gÆp ®­îc anh Êy, ®Þnh tèt ®Ñp, - ®ã lµ ®iÒu lín nhÊt cã thÓ nãi ®­îc vÒ «ng ta. L.Bl¨ng nh­ng vÉn ch­a nhËn ®­îc cuèn s¸ch! Sau cïng, t«i ®· nhËn trë l¹i còng kh«ng che giÊu sù khinh bØ cña m×nh ®èi víi con ng­êi Êy. cuèn cña chÝnh t«i, khi cÇn nã cã thÓ gióp Ých. H«m nay, chñ nhËt, Thø hai kh«ng thÓ lµm ®­îc g×. T«i hÑn gÆp R[ai-n]¬ - h[¸t] vµo ngµy mai, T«i ®· kh«ng gÆp ®­îc tay Rai-n¬-h[¸t] chÕt tiÖt Êy. Tèi h«m nay anh ta lËp tøc ph¶i cïng t«i ®Õn gÆp Phran-c¬, viÖc nµy ph¶i ®­îc thùc hiÖn sím h¬n nhiÒu, nh­ng ®· kh«ng lµm ®­îc chØ v× sù cÈu _____________________________________________________________________________________________ 1* - v¨n sÜ ba xu, v¨n sÜ rÎ tiÒn _____________________________________________________________________________________________ 2* - "ng­êi ho¹t ®éng thùc tiÔn" 1* C.M¸c. "Sù khèn cïng cña triÕt häc"
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 174 175 ¨ng-ghen göi m¸c, 14-15 th¸ng m­êi mét 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 14-15 th¸ng m­êi mét 1847 Ch¾c ch¾n Dai-l¬ ®· biªn th­ cho anh biÕt lµ cuèn s¸ch cña anh t«i sÏ l¹i ®Õn chç h¾n. §Õn mai b»ng bÊt kú gi¸ nµo t«i còng ph¶i b¸n rÊt chËm ë ®©y. §iÒu ®ã kh«ng ®óng. Phran-c¬ ®· nãi víi R[ai- dµn xÕp æn tho¶ c©u chuyÖn nµy. NÕu kh«ng thÊy t«i biªn th­ ngay n¬]-h[¸t] r»ng nãi chung anh ta lÊy lµm hµi lßng vÒ t×nh h×nh b¸n cho anh th× cã nghÜa lµ mäi viÖc ®Òu æn. s¸ch. Tuy anh ta cã hµnh vi kú quÆc nh­ng h×nh nh­ anh ta ®· b¸n Tèi h«m qua ®· bÇu c¸c ®¹i biÓu112. Sau phiªn häp rÊt lén xén t«i ®­îc kho¶ng 40 cuèn. Trong th­ sau t«i sÏ viÕt tØ mØ vÒ viÖc nµy. ®· tróng cö víi 2/3 sè phiÕu. LÇn nµy t«i hoµn toµn kh«ng ph¶i dïng Dai-l¬ kh¼ng ®Þnh r»ng - võa råi anh Êy cã ®Õn chç t«i, nh­ng sau m­u mÑo, ngoµi ra còng Ýt cã cí ®Ó lµm viÖc ®ã. Th¸i ®é ®èi lËp chØ lµ khi bÞ ®ãn tiÕp rÊt l¹nh nh¹t th× kh«ng thÊy ®Õn n÷a - anh ta ®· ®Ó bÒ ngoµi; ®Ó chiÕu lÖ ng­êi ta ®· ®Ò xuÊt mét c«ng nh©n, nh­ng l¹i ë Bruy-xen ch¨n mµn, bµn ghÕ vµ giÊy tê v.v., víi mét khèi l­îng nh÷ng ng­êi ®Ò cö anh c«ng nh©n nµy l¹i bá phiÕu cho t«i. ®ñ ®Ó cøu gióp V«n-ph¬ vµ Hanh-bÐc. NÕu qu¶ thËt nh­ thÕ, xin anh TiÒn ®ang ®Õn. Xin anh biªn th­ cho biÕt anh vµ Tª-®ª-xc« cã ®i h·y theo dâi sao cho Hanh-bÐc Ýt ra còng kh«ng lõa g¹t Lu-pu-x¬1*. ®Õn ®ã kh«ng. Bëi v× nÕu c¸c anh kh«ng thÓ ®Õn ®ã th× t«i còng Nh­ng râ rµng ®©y ®¬n gi¶n lµ sù khoe mÏ. kh«ng thÓ ®Õn ®ã mét m×nh ®Ó mét m×nh t«i tham gia ®¹i héi - ®iÒu ®ã sÏ lµ v« nghÜa. NÕu c¸c anh kh«ng thÓ ®Õn ®ã ®­îc th× c«ng viÖc sÏ Nhê tr¸i kho¸n míi mµ Rèt-sin ®· kiÕm ch¸c ®­îc 10 triÖu bÞ háng vµ sÏ ph¶i ho·n l¹i mÊy th¸ng. Trong tr­êng hîp nh­ vËy, phr¨ng - 4% lîi nhuËn rßng. xin anh h·y biªn th­ vÒ Lu©n §«n ®Ó cã thÓ kÞp thêi th«ng b¸o ®i Trªn ®­êng ®Õn Lu©n §«n t«i sÏ kh«ng thÓ ghÐ qua Bruy-xen kh¾p n¬i vÒ sù viÖc nµy. ®­îc - t«i cã Ýt tiÒn qu¸. Chóng ta sÏ ®µnh ph¶i hÑn gÆp nhau ë ¤- Phl«-c«ng còng nãi víi L.Bl[¨ng] r»ng sÏ ph¶i ®­a vµo bµi viÕt xten-®¬ - vµo buæi tèi ngµy 27 (thø b¶y), ®Õn chñ nhËt th× b¨ng qua cña anh mét sè ®iÒu söa ®æi, chÝnh lµ ®Ó cho bµi Êy trë nªn "râ rµng" La - M¨ng-s¬ ®Ó ®Õn thø hai chóng ta cã thÓ b¾t ®Çu c«ng viÖc. Cã h¬n vµ cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. L.Bl[¨ng] ®Ò nghÞ t«i, thay mÆt anh thÓ, vµo thø hai, ngµy 29, vµo ngµy kû niÖm cña Ba Lan, "Nh÷ng Êy, mét lÇn n÷a nh¾c Phl[«-c«ng] vÒ bµi viÕt Êy; nh­ng trong t×nh ng­êi d©n chñ anh em" sÏ tæ chøc c¸i g× ®ã, vµ chóng ta cÇn cã mÆt ë huèng nh­ vËy t«i thÊy tõ chèi viÖc nµy th× ®óng h¬n. Cßn thiÕu mét ®ã114. §iÒu ®ã sÏ rÊt hay. ë Lu©n §«n anh sÏ ®äc diÔn v¨n b»ng tiÕng n­íc lµ ®Ó cho Phl«-c«ng söa l¹i bµi nµy! T«i kh«ng thÓ hiÓu ®­îc Ph¸p, chóng ta sÏ ®¨ng diÔn v¨n Êy trªn tê "RÐforme". Ng­êi §øc ®Çu ãc h¹n chÕ ngu xi Êy; nh­ t«i ®· biÕt, tr­íc mÆt t«i Bl[¨ng] ®· nhÊt ®Þnh sÏ ph¶i lµm c¸i g× ®ã ®Ó cã thÓ ra m¾t tr­íc mÆt ng­êi phÇn nµo c¶m thÊy xÊu hæ cho ng­êi ®ång nghiÖp cña m×nh. Nh­ng Ph¸p. Mét bµi diÔn v¨n sÏ ®em l¹i nhiÒu sù h÷u Ých h¬n lµ m­êi bµi biÕt lµm sao ®­îc! T«i ®Ó mÆc cho Phl[«-c«ng] lµm tÊt c¶ nh÷ng g× b¸o vµ mét tr¨m cuéc viÕng th¨m. «ng ta muèn, t«i sÏ kh«ng lao vµo lý sù víi «ng ta vµ sÏ cè g¾ng quan Ch¾c ch¾n, anh ®· ®äc thÊy - trªn tê "Northern Star" sè ra ngµy hÖ chñ yÕu víi L. Bl[¨ng], v× anh Êy dï sao vÉn lµ ng­êi biÕt lÏ ph¶i 2 th¸ng M­êi - lêi ®Ò nghÞ cña H¸c-ni vµ "Nh÷ng ng­êi d©n chñ nhÊt trong sè tÊt c¶ bän hä. TuyÖt nhiªn kh«ng thÓ lµm g× ®­îc trªn tê "National", cµng ngµy tê b¸o nµy cµng trë nªn bÞ h¹n chÕ h¬n vµ anh em" vÒ viÖc triÖu tËp ®¹i héi d©n chñ. Anh h·y ñng hé lêi ®Ò nã cµng ngµy cµng xÝch l¹i gÇn víi Ba-r« vµ Chi-e, ®iÒu ®ã ®· ®­îc _____________________________________________________________________________________________ chøng minh qua buæi tiÖc ë Li-l¬113. 1* - Vin-hem V«n-ph¬
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 176 177 ¨ng-ghen göi m¸c, 14-15 th¸ng m­êi mét 1847 ¨ng-ghen göi m¸c, 23-24 th¸ng m­êi mét 1847 23 nghÞ nµy. T«i sÏ ñng hé ®Ò nghÞ Êy trong hµng ngò ng­êi Ph¸p. Sang n¨m tíi cã thÓ t×m c¸ch thu xÕp viÖc ®ã ë Lu©n §«n, cã thÓ cïng mét ¨ ng-ghen göi m¸c lóc víi ®¹i héi cña chóng ta. NÕu ®¹i héi d©n chñ ®­îc tiÕn hµnh th× ë B ruy -x e n sù viÖc Êy sÏ cã ¶nh h­ëng rÊt tèt ®èi víi ng­êi Ph¸p, hä sÏ trë nªn khiªm tèn h¬n ®«i chót. NÕu ®¹i héi Êy kh«ng triÖu tËp ®­îc th× thÊt b¹i lµ do phÝa ng­êi Ph¸p, Ýt ra th× hä sÏ ph¶i gi¶i thÝch lý do. NÕu [Pa-ri], tèi thø ba, [23-24 th¸ng M­êi mét 1847] ®¹i héi nµy cã thÓ häp ë Bruy-xen th× cµng tèt, ë Lu©n §«n PhÐc- giuýt1* cã thÓ lµm nh÷ng ®iÒu ngu xuÈn. M¸c th©n mÕn! Kh«ng cã nh÷ng tin míi nµo kh¸c. Xin anh h·y chuyÓn th­ kÌm §Õn m·i tèi h«m nay míi hoµn toµn thÊy râ lµ t«i sÏ ®Õn1*. Nh­ vËy lµ: theo ®©y cho B[oãc]-s[tÕt] vµ mau biªn th­ cho t«i biÕt anh cã ®i gÆp nhau vµo tèi thø b¶y ë ¤-xten-®¬, ë kh¸ch s¹n "C«-r«-na", t¹i bÓ b¬i Lu©n §«n hay kh«ng. ®èi diÖn ga xe löa, ®Õn chñ nhËt, buæi s¸ng, sÏ b¨ng qua biÓn La-M¨ng-s¬. NÕu c¸c anh khëi hµnh b»ng chuyÕn xe löa xuÊt ph¸t vµo kho¶ng gi÷a bèn ¡. cña anh giê vµ n¨m giê th× c¸c anh sÏ ®Õn ®ã gÇn nh­ cïng mét lóc víi t«i. Anh h·y göi th­ vÒ ®Þa chØ cña häa sÜ2*, nÕu anh cßn gi÷ ®Þa chØ NÕu nh­, tr¸i víi sù tr«ng ®îi, vµo chñ nhËt sÏ kh«ng cã chuyÕn Êy. Nh­ thÕ tèt h¬n. tµu thuû cña b­u ®iÖn ch¹y ®Õn §u-vr¬ th× xin anh h·y b¸o ngay Hai-n¬ nhê t«i göi lêi chµo tíi anh. Anh Êy rÊt yÕu vµ tr«ng h¬i uÓ t×nh h×nh Êy cho t«i. Nh­ thÕ cã nghÜa lµ: v× anh sÏ nhËn ®­îc bøc o¶i. Cô thÓ ai ®· göi bµi b¸o cña anh cho L. Bl[¨ng]? Anh Êy b¶o bøc th­ cña t«i vµo s¸ng thø n¨m, cho nªn anh ph¶i lËp tøc t×m hiÓu t×nh h×nh vµ tr¶ lêi cho t«i biÕt, nÕu cÇn th× vµo ngay buæi tèi h«m Êy, th­ ®­îc ký tªn mét ng­êi hoµn toµn kh«ng quen biÕt. Cã thÓ, ®©y lµ b»ng c¸ch göi th­ ë trô së chÝnh cña b­u ®iÖn, ch¾c h¼n tr­íc n¨m lý do khiÕn cho bµi b¸o ®ã n»m l©u ®Õn thÕ ë chç anh Êy. giê. Nh­ thÕ lµ, nÕu anh muèn cã sù thay ®æi nµo ®ã trong cuéc gÆp [Ch÷ ghi ë mÆt sau bøc th­] cña chóng ta th× vÉn cßn thêi gian. NÕu ®Õn s¸ng thø s¸u kh«ng nhËn ®­îc th­ cña anh th× t«i hy väng gÆp anh cïng víi Tª-®ª-xc« Göi ngµi C¸c M¸c. 42, rue d'OrlÐans, Faubourg d'Ixelles. Bruxelles. vµo tèi thø b¶y ë kh¸ch s¹n "C«-r«-na". Nh­ vËy, chóng ta sÏ cã ®ñ thêi gian ®Ó tháa thuËn vÒ mäi vÊn ®Ò. §¹i héi nµy sÏ cã ý nghÜa C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der Briefwechsel In theo b¶n viÕt tay quyÕt ®Þnh, bëi v× lÇn nµy mäi c¸i sÏ n»m trong tay chóng ta115. zwischen F.Engels und K.Marx". Bd. I, Stuttgart, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc T«i kh«ng thÓ nµo hiÓu ®­îc t¹i sao anh kh«ng cÊm M«-dÐt2* cho 1913 _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1* - ¤' C«-no 1* Xem tËp nµy, tr. 163 2* - A.Ph. Khuª-n¬ 2* - HÐt-x¬
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 178 ¨ng-ghen göi m¸c, 23-24 th¸ng m­êi mét 1847 ®¨ng nh÷ng ®iÒu ®¬m ®Æt cña m×nh. ë ®©y nh÷ng ®iÒu ®ã g©y nªn mét sù m¬ hå kinh khñng vµ buéc t«i ph¶i ®­a ra nh÷ng lêi ph¶n b¸c hÕt søc dµi dßng tr­íc c¸c c«ng nh©n. Hµng lo¹t phiªn häp cña khu vùc ®­îc tiÕn hµnh chØ nh»m vµo viÖc ®ã, cßn ë c¸c chi héi th× thËm chÝ kh«ng thÓ tá th¸i ®é kiªn quyÕt chèng l¹i nh÷ng ®iÒu nh¶m nhÝ "nhµm tai Õ Èm" Êy, ®Æc biÖt tr­íc khi tiÕn hµnh bÇu cö th× kh«ng thÓ nghÜ g× ®Õn viÖc ®ã ®­îc. T«i hy väng ®Õn ngµy mai sÏ cßn gÆp ®­îc L.Bl¨ng. NÕu kh«ng lµm ®­îc viÖc ®ã th× ®Õn ngµy kia thÕ nµo t«i còng sÏ tr«ng thÊy anh Êy. NÕu t«i kh«ng cã kh¶ n¨ng th«ng b¸o g× thªm trong bøc th­ nµy th× ®Õn thø b¶y anh sÏ ®­îc biÕt nh÷ng tin tøc míi. Tuy nhiªn, Rai-n¬-h¸t ®· nãi ba l¸p víi t«i vÒ sè l­îng b¶n cña cuèn s¸ch ®· b¸n ®­îc - kh«ng ph¶i 37 b¶n, mµ lµ 96 b¶n ®· b¸n ®­îc trong tuÇn lÔ tr­íc. Còng vµo ngµy h«m Êy chÝnh t«i ®· mang ®Õn cho L. Bl¨ng cuèn s¸ch cña anh1*. TÊt c¶ sè l­îng b¶n cña cuèn s¸ch ®ã ®· ®­îc ph©n ph¸t theo c¸c ®Þa chØ ®­îc Ên ®Þnh; nh÷ng b¶n cña cuèn s¸ch Êy chØ kh«ng ®­îc göi tíi cho La-m¸c-tin («ng ta kh«ng cã mÆt ë ®©y), L.Bl[¨ng] vµ Vi-®an v× kh«ng t×m ®­îc ®Þa chØ cña ng­êi nµy. T«i ®· chØ thÞ chuyÓn cuèn s¸ch nµy cho tê "Presse". - Tuy nhiªn, ph¶i nãi r»ng bé phËn c«ng t¸c ph¸t hµnh ë chç Phr¨ng-c¬ ®­îc tæ chøc mét c¸ch thùc sù dë kinh khñng. Mong anh chÝ Ýt h·y quan t©m lµm sao ®Ó trong thêi gian chóng ta v¾ng mÆt, M«-dÐt kh«ng cã nh÷ng hµnh ®éng ngu xuÈn! VËy nhÐ, chµo t¹m biÖt! ¡. cña anh Verte2*. Trang ®Çu bøc th­ cña ¡ng-ghen göi M¸c, _____________________________________________________________________________________________ 23 - 24 th¸ng M­êi mét 1847 1* C.M¸c. "Sù khèn cïng cña triÕt häc" 2* - H·y xem ë mÆt sau
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2