5 đánh giá ảnh hưởng của dung dịch bơm rửa sodium hypochlorite 3% lên độ vi cứng của ngà chân răng

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 5 ĐÁNH GIÁ ẢNH HƯỞNG CỦA DUNG DỊCH BƠM RỬA SODIUM <br /> HYPOCHLORITE 3% LÊN ĐỘ VI CỨNG CỦA NGÀ CHÂN RĂNG <br /> Lê Thị Hương*, Phạm Văn Khoa*, Huỳnh Thị Thùy Trang* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mục  tiêu: Đánh giá ảnh hưởng của sodium hypochlorite 3% lên độ vi cứng của ngà chân răng sau 1 giờ <br /> tiếp xúc tại hai vị trí cách thành ống tủy 100 μm và cách thành ống tủy 1000 μm.  <br /> Phương pháp: Nghiên cứu in vitro được thực hiện trên 20 răng cối nhỏ vĩnh viễn một chân đã đóng chóp, <br /> bảo quản trong nước muối sinh lý trước giai đoạn thử nghiệm. Cắt bỏ thân răng theo chiều ngang ở tiếp nối men <br /> ‐ xê măng vuông góc với trục răng. Ống tủy được làm sạch, tạo dạng và giai đoạn này bơm rửa bằng nước cất. <br /> Mỗi chân răng được chôn trong một khuôn nhựa tự cứng hình trụ. Đo độ vi cứng của ngà chân răng bằng máy <br /> đo độ vi cứng Vicker. Các mẫu được bơm rửa bằng sodium hypochlorite 3% trong vòng 1 giờ và độ vi cứng của <br /> ngà chân răng được đo tại hai vị trí 1 và 2 vào trước giai đoạn bơm rửa và sau khi bơm rửa đối với mỗi mẫu. Vị <br /> trí 1: cách thành ống tủy 100 μm. Vị trí 2: cách thành ống tủy 1000 μm. Ghi nhận kết quả đo của mỗi mẫu. Phép <br /> kiểm t để đánh giá sự khác biệt độ vi cứng giữa hai lần đo trước và sau khi bơm rửa và khác biệt giữa hai vị trí <br /> trong cùng một nhóm. <br /> Kết quả: Ở vị trí cách thành ống tủy 100 μm, độ vi cứng trung bình của ngà chân răng trước khi bơm rửa <br /> là 28,6 ± 5,6 VHN và sau khi bơm rửa là 26,4 ± 4,7 VHN. Vị trí cách thành ống tủy 1000 μm, độ vi cứng trung <br /> bình của ngà chân răng trước khi bơm rửa là 57,7 ± 10,1 VHN và sau khi bơm rửa 52,8 ± 4,9 VHN. Độ vi cứng <br /> trung bình của ngà chân răng giảm đáng kể sau khi bơm rửa với sodium hypochlorite 3% ở cả hai vị trí cách <br /> thành ống tủy 100 μm (p = 0,02) và vị trí cách thành ống tủy 1000 μm (p = 0,01). Đánh giá mức độ giảm độ vi <br /> cứng của ngà chân răng giữa hai vị trí này sau bơm rửa khác nhau không có ý nghĩa (p  0,05). <br /> <br /> BÀN LUẬN <br /> Kết  quả  nghiên  cứu  của  chúng  tôi  cho  thấy <br /> NaOCl  3%  làm  giảm  độ  vi  cứng  của  ngà  chân <br /> răng. Kết quả này phù hợp với nghiên cứu của <br /> một số tác giả trên thế giới như Saleh và Ettman <br /> (1999)(4),  Oliveira  (2007)(5).  Al‐Weshah  (2010, <br /> 2012)(1,2). <br /> Từ các nghiên cứu trên, chúng tôi thấy rằng <br /> dung  dịch  NaOCl  ở  các  nồng  độ  và  thời  gian <br /> khảo  sát  khác  nhau  đều  làm  giảm  độ  vi  cứng <br /> của ngà chân răng. Trong nghiên cứu của chúng <br /> tôi thời gian khảo sát là 1 giờ cũng cho kết quả <br /> tương tự. <br /> Sự  giảm  đáng  kể  độ  vi  cứng  của  ngà  sau <br /> bơm rửa NaOCl chỉ ra khả năng ảnh hưởng tới <br /> thành phần cấu trúc của ngà chân răng. Driscool <br /> (2000)  cho  thấy  sự  mất  mô  ngà  sau  khi  ngâm <br /> trong  NaOCl  5%,  Dogan  và  Qualt  (2001)  xác <br /> định sự thay đổi mô khoáng hóa của ngà sau khi <br /> sử dụng NaOCl 2,5%(3). Baumgartner và  Mader <br /> (1992) cho rằng NaOCl có thể bộc lộ các chất vô <br /> cơ, là chất mà có thể ngăn việc hòa tan mô ngà <br /> <br /> 296<br /> <br /> và có thể hòa tan thành phần hữu cơ của mô ngà <br /> [2]. Tác động NaOCl đối với ngà răng được giải <br /> thích  ra  sao?  Ngà  răng  có  thành  phần  chính  là <br /> collagen,  chủ  yếu  là  collagen  I  và  các  ống  ngà <br /> hầu như là tạo bởi thành phần collagen. Sự thâm <br /> nhập của dung dịch bơm rửa vào ống ngà, ảnh <br /> hưởng lên collagen ống ngà làm cho thành phần <br /> hữu cơ của ngà răng bị thay đổi(7,8). NaOCl có thể <br /> bẻ  gãy  chuỗi  peptide  dài,  clo  hóa  nhóm  cuối <br /> protein, chia N ‐ chloramines thành nhiều mảnh <br /> khác  nhau.  Do  đó,  dung  dịch  sodium <br /> hypochlorite có thể ảnh hưởng đến tính chất cơ <br /> học  của  ngà  răng  bằng  việc  ảnh  hưởng  tới  các <br /> thành phần hữu cơ của ngà(5). <br /> Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy ngà ở vị <br /> trí  cách  thành  ống  tủy  100  μm  (ngà  gần  thành <br /> ống tủy) có độ vi cứng thấp hơn vị trí cách thành <br /> ống tủy 1000 μm (ngà xa thành ống tủy) ở cả hai <br /> nhóm  thử  nghiệm:  nhóm  trước  bơm  rửa  và <br /> nhóm sau bơm rửa NaOCl 3%. Nhưng khác biệt <br /> này  không  có  ý  nghĩa  (p  >  0,05).  Kết  quả  này <br /> cũng  phù  hợp  với  các  nghiên  cứu  khác  như <br /> Slutzky‐Goldberg  (2002,  2004)(7,8),  Oliveira <br /> (2007)(5) và Al‐Weshah (2010, 2012)(1,2). <br /> Ghi nhận này góp phần khẳng định lại phát <br /> hiện trước đây chỉ ra rằng độ vi cứng của ngà có <br /> liên  quan  tới  vị  trí  của  ngà  và  giá  trị  này  giảm <br /> dần  khi  khảo  sát  ở  ngà  gần  buồng  tủy  [2].  Điều <br /> này có thể giải thích do sự khác nhau về mật độ <br /> và đường kính các ống ngà giữa ngà gần buồng <br /> tủy và ngà xa buồng tủy. Mật độ ống ngà giảm <br /> dần từ tủy răng tới tiếp nối men ‐ xê măng, hay <br /> càng  gần  buồng  tủy  mật  độ  ống  ngà  càng  cao. <br /> Trong khi đó, đường kính ống ngà giảm dần từ <br /> trong  ra  ngoài  ứng  với  các  đường  kính  của  các <br /> đuôi nguyên bào ngà ở vùng ngà gần tủy là 1 ‐ 3 <br /> μm và ở ngà xa buồng tủy 0,5 ‐ 1 μm(2). Điều đó <br /> tạo  cho  ống  ngà  có  hình  dạng  tượng  trưng  là <br /> hình tam giác với đỉnh ở tiếp nối men ‐ xê măng, <br /> đáy ở vùng gần buồng tủy. Sự gia tăng số lượng <br /> ống ngà và mở rộng đường kính ống ngà vùng <br /> gần tủy cung cấp sự kháng lại lực đo kém hơn(2). <br /> Cho nên, ngà bên trong xốp và “mềm” hơn ngà <br /> bên ngoài. <br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng – Răng Hàm Mặt <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Trong nghiên cứu này, trước giai đoạn bơm <br /> rửa, bề mặt phía cổ răng của mỗi mẫu được che <br /> phủ  bằng  một  băng  dính  không  thấm  nước. <br /> Băng dính này đảm bảo cho dung dịch bơm rửa <br /> chỉ  khuếch  tán  trong  lòng  ống  tủy  mà  không <br /> tiếp xúc trực tiếp ngà bề mặt cắt ở cổ răng và còn <br /> giúp  tránh  trầy  xước  bề  mặt  ngà  do  đầu  kim <br /> bơm  rửa.  Trong  khi  đó,  nếu  thay  băng  dính <br /> bằng  vécni  sẽ  gặp  nhiều  bất  lợi  do  khó  loại  bỏ <br /> hoàn  toàn  véc  ni  và  dung  acetone  trên  bề  mặt <br /> ngà răng có thể gây mất nước mô ngà và có thể <br /> ảnh hưởng tới độ vi cứng của ngà răng(1,2). Việc <br /> kiểm  soát  rò  rỉ  của  băng  dính  đã  được  Saleh <br /> (1999)  chứng  minh  qua  nghiên  cứu  với  mực  in <br /> Ấn Độ nhận thấy là kiểm soát tốt hơn so với véc <br /> ni(2).  <br /> <br /> hypochlorite lên độ vi cứng của ngà răng được <br /> thấy  ở  nghiên  cứu  của  chúng  tôi  và  nhiều <br /> nghiên cứu khác trên thế giới.  Qua  đó,  các  nhà <br /> lâm sàng cần lưu ý thời gian tiếp xúc tối thiểu và <br /> giảm  nồng  độ  sodium  hypochlorite  để  hạn  chế <br /> những tác dụng không mong muốn.  <br /> <br /> Đối  với  quy  trình  nghiên  cứu,  nghiên  cứu <br /> của chúng tôi, mỗi mẫu được kiểm tra trước và <br /> sau khi bơm rửa. Bằng cách này, mỗi mẫu được <br /> sử  dụng  như  là  nhóm  chứng  cho  riêng  mình. <br /> Điều này có thuận lợi là giảm thiểu sự sai biệt do <br /> thay đổi cấu trúc của từng răng và thiết lập một <br /> cơ sở hợp lý cho đánh giá sau này. <br /> <br /> 1.<br /> <br /> Trong điều trị nội nha, sodium hypochlorite <br /> là một dung dịch bơm rửa thông dụng, phổ biến <br /> với nhiều ưu điểm so với các dung dịch khác, vì <br /> thế, đánh giá ảnh hưởng của dung dịch bơm rửa <br /> này trên ngà răng là cần thiết để khảo sát những <br /> yếu tố bất lợi có thể xảy ra trên răng. <br /> Kết  quả  nghiên  cứu  của  chúng  tôi  cho  thấy <br /> sự  giảm  có  ý  nghĩa  độ  vi  cứng  của  ngà  chân <br /> răng  ở  cả  hai  vị  trí  cách  100  μm  và  cách  thành <br /> ống tủy 1000 μm sau khi bơm rửa với NaOCl 3% <br /> trong thời gian 1 giờ. Mặc dù tác dụng làm mềm <br /> tương đối của tác nhân bơm rửa lên thành  ngà <br /> của ống tủy có thể có lợi ích lâm sàng bởi vì cho <br /> phép  việc  sửa  soạn  ống  tủy  nhanh  chóng  hơn, <br /> nhưng những thay đổi này ảnh hưởng đến độ vi <br /> cứng của ngà chân răng. Ảnh hưởng của sodium <br /> <br /> KẾT LUẬN <br /> Độ vi cứng của ngà chân răng giảm đáng kể <br /> sau  khi  bơm  rửa  với  dung  dịch  sodium <br /> hypochlorite 3% trong 1 giờ ở cả hai vị trí khảo <br /> sát. Mức độ giảm độ vi cứng của ngà chân răng <br /> sau  khi  bơm  rửa  sodium  hypochlorite  3%  giữa <br /> vị trí 100 μm và 1000 μm khác nhau không có ý <br /> nghĩa. <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO <br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> Al‐Weshah M, Hammad M (2012), ʺThe in vitro effect of two <br /> different  concentrations  of  Sodium  hypochlorite  on  dentine <br /> hardnessʺ, J of Royal Medical services, 19(2): 69 ‐ 75. <br /> Al‐Weshah  M,  Hammad  M,  (2010)  ʺEffect  of  5.25%  sodium <br /> hypochlorite  on  root  dentine  microhardness.ʺ  J  of  Royal <br /> Medical services 17: 55 ‐ 61. <br /> Ari H, Erdemir A, Belli S (2004), ʺ Evaluation of the effect of <br /> endodontic  irrigation  solution  on  microhardness  and  the <br /> roughness of root canal dentinʺ, J Endod 30: 792 ‐ 795. <br /> Mohammadi Z, (2008) ʺSodium hypochlorite in endodontics: <br /> Update review.ʺ International Dental Journal, 58(6): 329 ‐ 341. <br /> Oliveira  LD,  Carvalho  CA,  et  al  (2007),  ʺEffect  of <br /> chlorhexidine and sodium hypochlorite on the microhardness <br /> of  root  canal  dentinʺ,  Oral  Surg  Oral  Med  Oral  Pathol  Oral <br /> Radiol Endod, 104 (4): 125 ‐ 127. <br /> Saleh AA,Ettman WM (1999), ʺEffect of endodontic irrigation <br /> solutions  on  microhardness  of  root  canal  dentineʺ,  Journal of <br /> Dentistry 27:43 ‐ 46. <br /> Slutzky‐Goldberg  I,  Liberman  R,  Heling  I  (2002),  ʺThe  effect <br /> of  instrumentation  with  two  different  file  types,  each  with <br /> 2,5% NaOCl irrigation on the microhardness of root dentinʺ, J <br /> Endod, 28: 311 ‐ 312. <br /> Slutzky‐Goldberg I, Maree M, Liberman R, et al, (2004) ʺEffect <br /> of sodium hypochlorite on dentin microhardness.ʺ J Endod 30: <br /> 880 ‐ 882. <br /> <br />  <br /> <br /> Ngày nhận bài báo: 22/11/2013 <br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo: 26/11/2013 <br /> Ngày bài báo được đăng: 05/01/2014 <br /> <br />  <br /> <br /> Răng Hàm Mặt <br /> <br /> 297<br /> <br />