Ảnh hưởng của chế độ sấy đối lưu kết hợp với bơm nhiệt đến năng lượng tiêu hao và chất lượng mực khô

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản <br /> <br /> Số 3/2015<br /> <br /> THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC<br /> <br /> ẢNH HƯỞNG CỦA CHẾ ĐỘ SẤY ĐỐI LƯU KẾT HỢP<br /> VỚI BƠM NHIỆT ĐẾN NĂNG LƯỢNG TIÊU HAO VÀ CHẤT LƯỢNG MỰC KHÔ<br /> THE EFFECTS OF CONVECTION DRYING CONDITIONS COMBINED<br /> WITH HEAT PUMP TO ENERGY CONSUMPTION AND QUALITY OF SQUID<br /> Trần Đại Tiến1, Lê Như Chính2<br /> <br /> <br /> <br /> Ngày nhận bài: 25/3/2015; Ngày phản biện thông qua: 01/9/2015; Ngày duyệt đăng: 15/9/2015<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Thiết bị sấy đối lưu bằng bơm nhiệt không những cải thiện được chất lượng sản phẩm thủy sản khô mà còn tiết kiệm<br /> năng lượng cho quá trình sấy.<br /> Bài báo giới thiệu về kết quả nghiên cứu sự biến đổi năng lượng tiêu hao và chất lượng của mực khô theo các chế<br /> sấy đối lưu kết hợp với bơm nhiệt ở vận tốc gió 1 đến 5 m/s, nhiệt độ sấy 350C đến 400C. Kết quả cho thấy chế độ sấy mực<br /> khô thích hợp ở vận tốc gió 2 m/s và nhiệt sấy 350C. Năng lượng tiêu hao để sấy 1 kg sản phẩm mực khô hết 2,94 Kwh giảm<br /> gần 7,3 lần so với mẫu sấy nóng bằng điện trở.<br /> Từ khóa: Bơm nhiệt, thiết bị sấy, đối lưu, mực khô<br /> <br /> ABSTRACT<br /> Convection drying equipment by Heat pump not only improves the quality of dried seafood products but also saves<br /> energy for the drying process. This article introduced the research results in combining the convective drying with heat<br /> pump to reduce the energy consumption and improve the quality of product. The controlled parameters were the air<br /> velocity ranging from 1-5m/s, drying temperature from 350C to 400C. The results of the optimization of drying process were<br /> 2.0 m/s and 350C correspond to energy comsumption of 2.94 kWh per kg of final product, reducing 7.3 times comparing to<br /> conventional drying with electrical heater. The sensorial quality and the rehydration of product were improved.<br /> Keywords: Heat pumps, drying equipment, convection, dried squid<br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Phương pháp sấy đối lưu là một phương pháp<br /> sấy truyền thống, nhưng ngày nay vẫn được sử<br /> dụng nhiều trong thực tế chế biến các sản phẩm<br /> thủy sản, nông sản khô vì có các ưu điểm: năng<br /> suất cao, dễ thực hiện, giá thành vừa phải…Tuy<br /> nhiên với mực nguyên liệu có hàm lượng axit amin<br /> cao nên rất dễ biến nâu trong quá trình làm khô khi<br /> sấy đối lưu.<br /> Theo nghiên cứu của Haard [5] cho thấy các<br /> phản ứng tạo màu của enzym không liên quan đến<br /> sự tạo màu nâu của mực khô và nguyên nhân chủ<br /> yếu là cơ thịt mực có hàm lượng các axit amin cao.<br /> Kết quả nghiên cứu của Chung [4] thì phản<br /> ứng Maillard là nguyên nhân làm cho mực bị biến<br /> nâu, giảm khả năng hút nước phục hồi, hàm lượng<br /> <br /> 1<br /> <br /> các axit amin của mực khô ở nhiệt độ lớn hơn 350C<br /> tốc độ biến nâu xảy ra rất nhanh.<br /> Perera C.O [6] đã so sánh các phương pháp<br /> sấy và kết quả cho thấy sấy bằng bơm nhiệt chất<br /> lượng sản phẩm tốt hơn, năng lượng tiêu hao ít hơn<br /> so với các phương pháp khác.<br /> Tuy nhiên mực nguyên liệu sấy ở nhiệt độ thấp<br /> thời gian sấy kéo dài làm cho chất lượng sẽ bị giảm.<br /> Bằng phương pháp sấy đối lưu kết hợp với bơm<br /> nhiệt vẫn duy trì nhiệt độ sấy thấp nhưng do không<br /> khí trước khi qua dàn nóng để vào phòng sấy được<br /> làm lạnh và tách ẩm làm cho áp suất riêng phần hơi<br /> nước trong không khí ẩm giảm xuống nên động lực<br /> quá trình khuếch tán ẩm tăng lên làm cho thời gian<br /> sấy giảm xuống, chất lượng mực khô sẽ được cải<br /> thiện và năng lượng tiêu hao cũng được giảm xuống.<br /> <br /> TS. Trần Đại Tiến, 2 ThS. Lê Như Chính: Khoa Cơ khí - Trường Đại học Nha Trang<br /> <br /> 54 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản <br /> <br /> Số 3/2015<br /> <br /> II. ĐỐI TƯỢNG, NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG<br /> PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> xử lý xong được đưa vào sấy đối lưu kết hợp với<br /> bơm nhiệt ở nhiệt độ 35 ÷ 400C, vận tốc gió 1,0 ÷ 5,0<br /> m/s cho đến khi độ ẩm đạt 20% thì kết thúc quá trình<br /> sấy rồi tiến hành đánh giá các chỉ tiêu: thời gian sấy,<br /> điểm chất lượng cảm quan (CLCQ), tỷ lệ hút nước<br /> phục hồi (HNPH), năng lượng tiêu hao cho 1kg mực<br /> khô theo sơ đồ bố trí thí nghiệm trên hình 2.<br /> <br /> 1. Nguyên liệu<br /> Đối tượng nghiên cứu là mực ống Trung Hoa<br /> (Loligo chinensis). Đây là loại mực có sản lượng<br /> tương đối lớn, giá trị xuất khẩu cao và phổ biến ở<br /> vùng biển Nam Trung Bộ. Mực làm thí nghiệm được<br /> thu mua tại bến cá Vĩnh Trường TP. Nha Trang với<br /> chất lượng tươi tốt, kích cỡ từ 7÷8 con/kg.<br /> Mực nguyên liệu sau khi thu mua xong được<br /> bảo quản trong các thùng xốp cách nhiệt và chuyển<br /> về Trường Đại học Nha Trang để xử lý. Sau khi<br /> <br /> 2. Thiết bị nghiên cứu<br /> Để nghiên cứu các chế độ sấy trên dùng thiết bị<br /> sấy đối lưu kết hợp với bơm nhiệt được lắp đặt và sử<br /> dụng tại Phòng thí nghiệm nhiệt lạnh, Trường Đại học<br /> Nha Trang và sơ đồ nguyên lý làm việc như trên hình 1.<br /> <br /> Hình 1. Sơ đồ nguyên lý làm việc của phương pháp sấy lạnh bằng bơm nhiệt<br /> Chú thích<br /> 1. Máy nén lạnh; 2. Lưới lọc; 3. Dàn lạnh;<br /> 9. Ống mao; 10. Phin lọc ẩm;<br /> 4. Dàn nóng; 5. Dàn điện trở<br /> 11. Dàn lạnh ngoài;<br /> 6. Giá đỡ nguyên liệu sấy;<br /> 14. Khung đỡ thiết bị sấy;<br /> 7; 8; 12; 13. Các van chặn ga.<br /> 15. Van hút chân không và nạp ga.<br /> <br /> Đặc điểm của thiết bị sấy<br /> - Buồng sấy dạng hình hộp chữ nhật kích thước:<br /> cao 0,45m; rộng 0,55m và dài 1,3m.<br /> - Quạt gió cho phòng sấy có công suất 110W.<br /> Vận tốc gió được điều chỉnh bằng phương pháp<br /> thay đổi số vòng quay của trục quạt qua chiết áp.<br /> - Khi cần sấy đối lưu kết hợp với bơm nhiệt.<br /> Cho bơm nhiệt hoạt động và nhiệt độ tác nhân sấy<br /> <br /> được điều chỉnh qua van chặn hút 7 hoặc 8.<br /> - Khi sấy bằng điện trở cho bơm nhiệt ngừng<br /> hoạt động và cho dàn điện trở 5 hoạt động.<br /> - Điều chỉnh nhiệt độ tác nhân sấy thông qua rờ<br /> le nhiệt độ hiện số Eliwell.<br /> 3. Phương pháp nghiên cứu<br /> 3.1. Sơ đồ bố trí thí nghiệm<br /> <br /> Mực nguyên liệu<br /> Xử lý<br /> Sấy đối lưu bằng bơm nhiệt ở chế độ:<br /> nhiệt độ 35 ÷ 400C; vận tốc gió 1,0 ÷ 5,0<br /> m/s; độ ẩm sản phẩm đạt 20%<br /> <br /> Sấy đối lưu cấp nhiệt bằng điện trở ở chế<br /> độ: nhiệt độ 400C; vận tốc gió 2,0 m/s;<br /> độ ẩm sản phẩm đạt 20%<br /> <br /> Các chỉ tiêu đánh giá<br /> Thời gian<br /> sấy<br /> <br /> Chất lượng<br /> cảm quan<br /> <br /> Tỷ lệ hút nước<br /> phục hồi<br /> <br /> Năng lượng điện<br /> tiêu hao<br /> <br /> Hình 2. Sơ đồ bố trí thí nghiệm<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 55<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản <br /> 3.2. Các phương pháp đánh giá <br /> - Độ ẩm của nguyên liệu biến đổi trong quá trình<br /> sấy được xác định bằng phương pháp cân khối<br /> lượng, dùng cân điện tử với độ chính xác 0,001gam<br /> và tính theo công thức sau:<br /> <br /> Trong đó: G1 là khối lượng mẫu ban đầu<br /> (gam); Gi là khối lượng mẫu cân sau khi sấy ở<br /> thời điểm thứ i (gam); W1; Wi là độ ẩm ban đầu và<br /> sau khi sấy của nguyên liệu ở thời điểm thứ i (%).<br /> - Xác định vận tốc chuyển động của không khí<br /> tại phòng sấy bằng lưu tốc kế hiện số Testo 405V1.<br /> - Xác định nhiệt độ của không khí tại phòng sấy<br /> bằng nhiệt kế hiện số Elliwell.<br /> - Đánh giá CLCQ bằng phương pháp cho điểm<br /> theo tiêu chuẩn Việt Nam TCVN3215-79 [2].<br /> - Tỷ lệ hút nước phục hồi của sản phẩm (SP)<br /> sau khi sấy được xác định bằng phương pháp<br /> ngâm SP khô trong nước cất cho đến khi cân đến<br /> khối lượng không thay đổi và được tính như sau:<br /> (%); G1 và G2 là khối lượng SP<br /> khô trước và sau khi ngâm vào nước (gam).<br /> <br /> Số 3/2015<br /> - Xác định dòng điện của thiết bị bằng Ampe<br /> kìm hiện số TESTO-3010 của Đài Loan.<br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> 1. Sự biến đổi chất lượng mực khô và năng<br /> lượng tiêu hao (NLTH) theo vận tốc gió sấy ở<br /> nhiệt độ 350C<br /> Sự biến đổi về thời gian sấy, điểm chất lượng<br /> cảm quan (CLCQ), tỷ lệ hút nước phục hồi (HNPH),<br /> năng lượng tiêu hao (NLTH) của mực khô theo vận<br /> tốc gió sấy lạnh ở nhiệt độ sấy 350C được thể hiện<br /> ở bảng 1 và trên hình 3 cho thấy mực khô sấy ở vận<br /> tốc gió từ 1m/s đến 2,0 m/s điểm CLCQ, tỷ lệ HNPH<br /> tăng lên, thời gian sấy giảm xuống. Tuy nhiên sau<br /> chế độ sấy 2 m/s vận tốc gió tăng thì điểm CLCQ, tỷ<br /> lệ hút nước lại giảm xuống và thời gian sấy lại tăng<br /> lên. Năng lượng tiêu hao cho một kg sản phẩm mực<br /> khô đều tăng khi vận tốc gió tăng từ 1 đến 5 m/s .<br /> Đặc biệt sấy ở chế độ vận tốc gió 4,0 đến 5,0 m/s<br /> NLTH tăng khá nhanh so với sấy ở chế độ 2 m/s. Cụ<br /> thể sấy ở 4 m/s và 5 m/s NLTH lớn gấp 3,5 lần và<br /> 9,6 lần so với sấy ở 2 m/s.<br /> <br /> Bảng 1. Sự biến đổi chất lượng mực khô và NLTH theo vận tốc gió sấy ở nhiệt độ 350C<br /> STT<br /> <br /> Vận tốc gió (m/s)<br /> <br /> Các thông số<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> 1<br /> <br /> Thời gian sấy; h<br /> <br /> 7,80<br /> <br /> 7,40<br /> <br /> 8,20<br /> <br /> 9,60<br /> <br /> 11,6<br /> <br /> 2<br /> <br /> Điểm CLCQ<br /> <br /> 18,78<br /> <br /> 19,36<br /> <br /> 19,02<br /> <br /> 18,56<br /> <br /> 18,42<br /> <br /> 3<br /> <br /> Tỷ lệ hút nước phục hồi; %<br /> <br /> 66,73<br /> <br /> 71,30<br /> <br /> 70,05<br /> <br /> 67,32<br /> <br /> 67,02<br /> <br /> 4<br /> <br /> Năng lượng điện tiêu hao cho 1 kg SP khô; kWh/kgSP<br /> <br /> 2,37<br /> <br /> 2,94<br /> <br /> 3,91<br /> <br /> 10,40<br /> <br /> 28,15<br /> <br /> Có sự khác biệt trên là do khác nhau về lượng<br /> ẩm bay hơi: G = F.β.(Ps - Ph).τ; Trong đó G là lượng<br /> ẩm bay hơi khỏi bề mặt nguyên liệu, tỷ lệ thuận với<br /> hệ số bay hơi β, sự chênh lệch áp suất hơi nước<br /> trên bề mặt nguyên liệu với áp suất riêng phần của<br /> <br /> <br /> <br /> hơi nước trong không khí ẩm (Ps - Ph); áp suất Ps và<br /> Ph của mẫu sấy trên như nhau vì nhiệt độ sấy 350C<br /> không thay đổi, chỉ khác nhau về hệ số bay hơi β.<br /> Mà hệ số bay hơi β lại tỷ lệ thuận với vận tốc gió<br /> chuyển động qua bề mặt nguyên liệu.<br /> <br /> Hình 3. Biến đổi chất lượng mực khô và NLTH theo vận tốc gió sấy ở nhiệt độ 350C<br /> <br /> 56 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản <br /> <br /> Số 3/2015<br /> <br /> Ở chế độ sấy vận tốc gió tăng 1m/s đến 2,0 m/s<br /> tối thiểu phải lớn 0,7 m/s [1] và dược liệu từ 2 đến<br /> làm cho cường độ khuếch tán ngoại tăng, đồng thời<br /> 3 m/s [3].<br /> cường độ khuếch tán ngoại phù hợp với cường độ<br /> 2. Sự biến đổi chất lượng mực khô và NLTH theo<br /> khuếch tán nội nên thời gian sấy giảm xuống dẫn<br /> vận tốc gió sấy ở nhiệt độ 400C<br /> đến điểm CLCQ và HNPH của mực khô tăng lên.<br /> Qui luật biến đổi về thời gian sấy, điểm CLCQ,<br /> Kết quả thực nghiệm cho thấy sấy ở 1 m/s điểm<br /> tỷ lệ HNPH, năng lượng tiêu hao của mực khô theo<br /> CLCQ là 18,78, tỷ lệ HNPH 66,73%, thời gian sấy<br /> vận tốc gió sấy ở nhiệt độ sấy 400C được thể hiện<br /> hết 7,8h nhưng sấy ở 2 m/s điểm CLCQ và tỷ lệ hút<br /> ở bảng 2 và trên hình 4 cho thấy giống như sấy ở<br /> nước phục hồi của mực khô đã tăng lên 19,36 điểm<br /> 350C. Mặc dù cùng vận tốc gió nhưng do nhiệt độ<br /> và 71,30% và thời gian sấy giảm xuống còn 7,4h.<br /> sấy cao hơn đã làm tăng áp suất hơi nước trên bề<br /> Tuy nhiên sau chế độ sấy 2 m/s vận tốc gió tăng<br /> mặt mực nguyên liệu sấy nên lượng ẩm thoát ra<br /> làm cho cường độ cường độ khuếch tán ngoại tăng.<br /> nhiều hơn và thời gian sấy giảm xuống. Tuy nhiên<br /> Nhưng đã xảy ra hiện tượng tạo màng khô trên bề<br /> cơ thịt mực giàu hàm lượng axit amin và sấy ở<br /> mặt nguyên liệu mực sấy làm cho ẩm trong nguyên<br /> nhiệt độ 400C cao hơn so với sấy ở 350C làm tăng<br /> liệu mực dịch chuyển ra bề mặt ngoài khó khăn hơn<br /> phản ứng Maillard dẫn đến mực khô bị biến nâu<br /> nên thời gian sấy kéo dài dẫn đến điểm CLCQ và tỷ<br /> nên điểm CLCQ, tỷ lệ HNPH của mực khô giảm<br /> lệ HNPH trở lại của mực khô giảm xuống.<br /> xuống, đồng thời năng lượng tiêu hao cho 1kg sản<br /> Từ kết quả nghiên cứu cho thấy mực khô được<br /> phẩm mực khô tăng lên. Kết quả nghiên cứu trên<br /> sấy ở vận tốc gió 2m/s cho điểm CLCQ cao nhất<br /> cũng phù hợp với nghiên cứu của Chung là mực<br /> là 19,36 điểm, tỷ lệ HNPH là 71,30%, thời gian sấy<br /> sấy ở nhiệt độ lớn hơn 350C tốc độ biến nâu xảy ra<br /> ngắn nhất là 7,4h và NLTH hết 2,94 Kwh/kgSP. Kết<br /> rất nhanh [4].<br /> quả trên cũng phù hợp với sấy cá gầy vận tốc gió<br /> Bảng 2. Sự biến đổi chất lượng mực khô và NLTH theo vận tốc gió sấy ở nhiệt độ 400C<br /> STT<br /> <br /> Các thông số<br /> <br /> Vận tốc gió (m/s)<br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> 1<br /> <br /> Thời gian sấy; h<br /> <br /> 6,5<br /> <br /> 6,2<br /> <br /> 7,0<br /> <br /> 7,4<br /> <br /> 8,2<br /> <br /> 2<br /> <br /> Điểm CLCQ<br /> <br /> 18,98<br /> <br /> 19,02<br /> <br /> 18,92<br /> <br /> 18,46<br /> <br /> 18,22<br /> <br /> 3<br /> <br /> Tỷ lệ hút nước phục hồi; %<br /> <br /> 65,70<br /> <br /> 70,38<br /> <br /> 70,05<br /> <br /> 68,27<br /> <br /> 65,00<br /> <br /> 4<br /> <br /> Năng lượng điện tiêu hao cho 1 kg SP; Kwh<br /> <br /> 2,57<br /> <br /> 4,05<br /> <br /> 11,67<br /> <br /> 21,76<br /> <br /> 37,04<br /> <br /> Qua kết quả nghiên cứu và thảo luận trên cho thấy sản phẩm mực khô cần sấy lạnh ở nhiệt độ 350C, vận<br /> tốc gió 2 m/s là thích hợp.<br /> <br /> Hình 4. Biến đổi chất lượng mực khô và NLTH theo vận tốc gió sấy ở nhiệt độ 400C<br /> <br /> 3. So sánh chất lượng mực khô và NLTH theo<br /> các phương pháp sấy<br /> Từ kết quả nghiên cứu đã chọn được chế độ<br /> sấy thích hợp cho mực khô ở nhiệt độ 350C, vận tốc<br /> gió 2 m/s (MSTH). Do đó cần so sánh về thời gian<br /> <br /> sấy, điểm CLCQ, tỷ lệ HNPH và năng lượng tiêu hao<br /> cho mực khô được sấy ở chế độ thích hợp trên với<br /> mẫu mực khô sấy nóng được gia nhiệt bằng điện trở<br /> (MĐC) ở nhiệt độ sấy 400C, vận tốc gió 2 m/s và kết<br /> quả thể hiện ở bảng 3, trên hình 5 cho thấy:<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 57<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản <br /> <br /> Số 3/2015<br /> <br /> Bảng 3. So sánh chất lượng và năng lượng của mực khô theo các phương pháp sấy<br /> STT<br /> <br /> Các thông số<br /> <br /> MSTH<br /> <br /> MĐC<br /> <br /> 1<br /> <br /> Thời gian sấy; h<br /> <br /> 7,40<br /> <br /> 10,6<br /> <br /> 2<br /> <br /> Điểm CLCQ<br /> <br /> 19,36<br /> <br /> 17,82<br /> <br /> 3<br /> <br /> Tỷ lệ hút nước phục hồi (HNPH); %<br /> <br /> 71,3<br /> <br /> 57,04<br /> <br /> 4<br /> <br /> Năng lượng tiêu hao cho 1 kg mực khô (NLTH); Kwh/kg.SP<br /> <br /> 2,94<br /> <br /> 21,42<br /> <br /> 5<br /> <br /> Hiệu quả năng lượng sấy SMER; kg nước/kWh<br /> <br /> 1,02<br /> <br /> 0,14<br /> <br /> Điểm CLCQ, tỷ lệ HNPH của mẫu sấy ở chế độ<br /> thích hợp đều cao hơn hẳn so với mẫu đối chứng.<br /> Thời gian sấy ngắn hơn, năng lượng điện tiêu hao ít<br /> hơn. Để được 1kg sản phẩm mực khô nếu sấy lạnh<br /> bằng bơm nhiệt hết 2,94 kWh, trong khi đó sấy nóng<br /> bằng điện trở phải mất 21,42 kWh lớn hơn gấp 7,3<br /> lần. Điều đó cho thấy thiết bị sấy đối lưu bằng bơm<br /> nhiệt không chỉ cải thiện chất lượng sản phẩm mực<br /> khô mà còn tiết kiệm được năng lượng đáng kể.<br /> Hiệu quả năng lượng sấy (SMER) là lượng ẩm<br /> <br /> được tách ra từ nguyên liệu sấy khi tiêu hao 1 Kwh<br /> cho sản phẩm mực khô ở chế độ sấy thích hợp là<br /> 1,02 Kgnước/kwh lớn hơn hẳn so với mẫu sấy nóng<br /> bằng điện trở 0,14 Kgnước/kWh.<br /> Kết quả nghiên cứu trên về hiệu quả năng<br /> lượng sấy (SMER) cũng phù hợp với kết quả nghiên<br /> cứu của Perera [6] là SMER của mẫu sấy lạnh bằng<br /> bơm nhiệt từ 1,0 đến 4,0 Kgnước/kwh và của mẫu<br /> sấy bằng không khí nóng 0,12 đến 1,28 Kg nước/<br /> kWh.<br /> <br /> Hình 5. Biến đổi chất lượng của mực khô và NLTH theo các phương pháp sấy<br /> <br /> IV. KẾT LUẬN<br /> Chế độ sấy đối lưu kết hợp với bơm nhiệt cho<br /> mực khô ở chế độ sấy thích hợp: nhiệt độ sấy 350C,<br /> vận tốc gió 2,0 m/s cho CLCQ 19,36 điểm và tỷ lệ<br /> hút nước phục hồi 71,30% lớn hơn hẳn so với mẫu<br /> <br /> sấy nóng bằng điện trở chỉ đạt 17,82 điểm và tỷ lệ<br /> hút nước phục hồi 57,04%. Thời gian sấy ngắn hơn<br /> và năng lượng tiêu hao cho 1 kg sản phẩm mực khô<br /> hết 2,94 kWh, giảm gần 7,3 lần so với mẫu sấy nóng<br /> bằng điện trở.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> 1. <br /> 2. <br /> 3. <br /> <br /> Tiếng Việt<br /> Nguyễn Trọng Cẩn, Đỗ Minh Phụng , 1990. Công nghệ chế biến thực phẩm thủy sản, tập 2. NXB Nông nghiệp, Hà Nội.<br /> Ngô Thị Hồng Thư,1989. Kiểm nghiệm thực phẩm bằng phương pháp cảm quan. NXB Khoa học Kỹ thuật.<br /> Phạm Văn Tùy, 2004. Nghiên cứu thực nghiệm sấy lạnh dược liệu bằng bơm nhiệt ở nhiệt độ thấp, Tạp chí Khoa học và<br /> Công nghệ nhiệt số 59 tháng 9.<br /> <br /> <br /> 4. <br /> <br /> Tiếng Anh<br /> Chung Hong Tsai., Pan B.S., Kong M.S., 1989a. Quality evaluation index of dried squid I - Flavor index, Food Sci…<br /> ( Taiwan ), 16(2), 119-128.<br /> Haard N.F. and Arcilla R, 1985. Precursors of maillard browing in atlantic short finned squid, Can Ints Food Sciene<br /> Technologists J., 18(4), 326-331.<br /> Perera C.O. and Rahman M.S, 1990. Heat pump drying, in Trends Food Science Technology., 8(3), 75.<br /> <br /> 5. <br /> 6. <br /> <br /> 58 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br />