Bài giảng lí luận và phương pháp dạy học môn GDCD ở trường trung học phổ thông

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH HÀ TĨNH<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀ TĨNH<br /> <br /> ĐÀ O THI ̣ THÚY<br /> <br /> BÀ I GIẢNG<br /> LÍ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN GDCD Ở<br /> TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> (LƯU HÀNH NỘI BỘ)<br /> <br /> Hà Tĩnh, năm 2017<br /> 1<br /> <br /> DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TRONG BÀI GIẢNG<br /> 1.<br /> <br /> GV<br /> <br /> : Giáo viên<br /> <br /> 2.<br /> <br /> GDCD<br /> <br /> : Giáo dục công dân<br /> <br /> 3.<br /> <br /> HS<br /> <br /> : Ho ̣c sinh<br /> <br /> 4.<br /> <br /> KN<br /> <br /> : Khái niệm<br /> <br /> 5.<br /> <br /> LLSX<br /> <br /> : Lực lươ ̣ng sản xuấ t<br /> <br /> 6.<br /> <br /> PPDH<br /> <br /> : Phương pháp da ̣y ho ̣c<br /> <br /> 7.<br /> <br /> PPTT<br /> <br /> : Phương pháp thuyế t trình<br /> <br /> 8.<br /> <br /> PPTQ<br /> <br /> : Phương pháp trực quan<br /> <br /> 9.<br /> <br /> PPTLN<br /> <br /> : Phương pháp thảo luâ ̣n nhóm<br /> <br /> 10.<br /> <br /> QL<br /> <br /> : Quy luâ ̣t<br /> <br /> 11.<br /> <br /> QHSX<br /> <br /> : Quan hê ̣ sản xuấ t<br /> <br /> 12.<br /> <br /> SVHT<br /> <br /> : Sự vâ ̣t hiêṇ tươ ̣ng<br /> <br /> 13.<br /> <br /> THPT<br /> <br /> : Trung ho ̣c phổ thông<br /> <br /> 2<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> CHƯƠNG 1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP HỌC<br /> TẬP BỘ MÔN LÍ LUẬN DẠY HỌC GIÁO DỤC CÔNG DÂN Ở<br /> TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG .......................................................... 1<br /> 1.1. Đối tượng, nhiệm vụ của bộ môn lí luận dạy học Giáo dục công dân ........... 1<br /> 1.1.1. Những cơ sở của phương pháp dạy học Giáo dục công dân....................... 1<br /> 1.1.2. Đối tượng nghiên cứu và nhiệm vụ của bộ môn lí luận dạy học GDCD ở<br /> trường Trung học phổ thông ................................................................................. 3<br /> 1.1.3. Quan hệ giữa các yếu tố cơ bản trong quá trình dạy học môn GDCD. ...... 9<br /> 1.2. Những yêu cầu trong việc học tập bộ môn lí luận dạy học GDCD ở trường<br /> Trung học phổ thông ........................................................................................... 11<br /> 1.2.1. Phương pháp học tập lý thuyết bộ môn .................................................... 11<br /> 1.2.2. Thực hành và rèn luyện kỹ năng ............................................................... 11<br /> Chương 2. NHỮNG NGUYÊN TẮC CƠ BẢN TRONG DẠY HỌC BỘ<br /> MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN ....................................................................... 14<br /> 2.1. Quan niệm về nguyên tắc dạy học bộ môn Giáo dục công dân .................. 14<br /> 2.1.1 Khái niệm về các nguyên tắ c da ̣y ho ̣c và các nguyên tắc dạy học môn<br /> GDCD .................................................................................................................. 14<br /> 2.1.2. Cơ sở để xây dựng các nguyên tắc dạy học môn Giáo dục công dân ....... 16<br /> 2.2. Những nguyên tắc cơ bản trong dạy học môn Giáo dục công dân .............. 17<br /> 2.2.1 Nguyên tắc tính khoa học .......................................................................... 17<br /> 2.2.2. Nguyên tắc tính Đảng............................................................................... 19<br /> 2.2.3. Nguyên tắc tính thực tiễn ......................................................................... 21<br /> 2.2.4. Nguyên tắc tính vừa sức ........................................................................... 24<br /> Chương 3. CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC CÔNG<br /> DÂN TRONG TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG .............................. 29<br /> 3.1. Một số vấn đề chung về phương pháp dạy học ........................................... 29<br /> 3.1.1. Khái niệm phương pháp dạy học .............................................................. 29<br /> 3.1.2. Cấu trúc của phương pháp da ̣y ho ̣c ........... Error! Bookmark not defined.<br /> 3<br /> <br /> 3.1.3. Phân loại phương pháp dạy học ................................................................ 30<br /> 3.2. Các phương pháp dạy học môn Giáo du ̣c công dân ..................................... 31<br /> 3.2.1. Phương pháp thuyết trình .......................................................................... 31<br /> 3.2.2. Phương pháp vấn đáp (đàm thoại) ............................................................ 34<br /> 3.2.3. Phương pháp trực quan (PPTQ) ................................................................ 35<br /> 3.2.4. Phương pháp nêu vấn đề ........................................................................... 39<br /> 3.2.5. Phương pháp thảo luận nhóm (PPTLN) .................................................... 41<br /> 3.2.6. Phương pháp đóng vai ............................................................................... 45<br /> 3.3.7. Phương pháp động não .............................................................................. 47<br /> 3.3.8. Phương pháp trò chơi ................................................................................ 48<br /> 3.2.9. Phương pháp dự án .................................................................................... 50<br /> 3.2.10. Phương pháp nghiên cứu trường hợp điển hình (phương pháp xử lí tình<br /> huống) .................................................................................................................. 53<br /> 3.3. Phương pháp kiể m tra, đánh giá trong da ̣y ho ̣c môn GDCD ....................... 55<br /> 3.3.1. Khái niê ̣m kiể m tra, đánh giá trong da ̣y ho ̣c ............................................. 55<br /> 3.3.2. Hiǹ h thức kiể m tra, đánh giá kế t quả ho ̣c tâ ̣p môn Giáo du ̣c công dân bằ ng<br /> trắ c nghiê ̣m khách quan hiêṇ nay ........................................................................ 56<br /> Chương 4. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CÁC KHÁI NIỆM, PHẠM TRÙ,<br /> NGUYÊN LÝ, QUI LUẬT TRONG MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN........ 61<br /> 4.1. Đặc điểm chung của các khái niệm, phạm trù, nguyên lý, qui luật trong môn<br /> GDCD .................................................................................................................. 61<br /> 4.1.1. Vị trí, vai trò của các khái niệm, phạm trù, nguyên lí, quy luật trong môn<br /> GDCD .................................................................................................................. 61<br /> 4.1.2. Đặc điểm của các khái niệm, phạm trù, nguyên lí, quy luật trong môn<br /> GDCD .................................................................................................................. 62<br /> 4.2. Phương pháp dạy học các khái niệm, phạm trù, nguyên lí, quy luật trong<br /> môn GDCD .......................................................................................................... 65<br /> 4.2.1. Phương pháp dạy học các khái niệm, phạm trù môn GDCD .................... 65<br /> 4.2.2. Phương pháp dạy học các nguyên lí, quy luật môn GDCD ...................... 68<br /> <br /> 4<br /> <br /> CHƯƠNG 5. HỆ THỐNG KỸ NĂNG SƯ PHẠM CẦN THIẾT TRONG<br /> DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN ................................................... 72<br /> 5.1. Cơ sở hin<br /> ̀ h thành kỹ năng dạy học môn Giáo dục công dân ....................... 72<br /> 5.1.1. Khái niệm về kỹ năng da ̣y ho ̣c ................................................................. 72<br /> 5.1.2. Cơ sở hình thành kỹ năng dạy học môn Giáo dục công dân .................... 72<br /> 5.2. Hệ thống kỹ năng dạy học môn giáo dục công dân ..................................... 73<br /> 5.2.1. Kỹ năng nắm bắt chương trình và lập kế hoạch dạy học .......................... 73<br /> 5.2.2. Kỹ năng của một giờ lên lớp ..................................................................... 76<br /> 5.2.3. Kỹ năng lựa chọn ngôn ngữ, đặt câu hỏi .................................................. 81<br /> 5.2.4. Kỹ năng lựa chọn và sử dụng đồ dùng, phương tiện trong dạy học môn<br /> GDCD .................................................................................................................. 83<br /> CHƯƠNG 6. CÁC HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC<br /> CÔNG DÂN ....................................................................................................... 90<br /> 6.1. Hình thức lên lớp trong dạy học môn GDCD .............................................. 90<br /> 6.1.1. Vị trí của hình thức lên lớp ....................................................................... 90<br /> 6.1.2. Đặc điểm của hình thức lên lớp ................................................................ 91<br /> 6.1.3. Các loại bài của hình thức lên lớp ............................................................. 93<br /> 6.1.4. Những yêu cầu cơ bản khi thực hiện hình thức lên lớp ............................ 94<br /> 6.2. Một số hình thức tổ chức dạy học khác trong dạy học môn GDCD ............ 95<br /> 6.2.1. Thảo luận lớp (thảo luận tập thể) .............................................................. 95<br /> 6.1.2. Thực hành môn học ................................................................................... 96<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 101<br /> <br /> 5<br /> <br />