Ba mô hình chiến lược thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

8
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Ba mô hình chiến lược thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp" giới thiệu khái quát 3 mô hình chiến lược giúp lãnh đạo doanh nghiệp có cách nhìn sáng rõ và mạch lạc về mục tiêu, định hướng ưu tiên và phương cách thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ba mô hình chiến lược thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp

DIỄN ĐÀN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Diễn đàn Khoa học và Công nghệ BA MÔ HÌNH CHIẾN LƯỢC THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI SÁNG TẠO TRONG DOANH NGHIỆP PGS.TS Vũ Minh Khương Đại học Quốc gia Singapore Bài viết giới thiệu khái quát 3 mô hình chiến lược giúp lãnh đạo doanh nghiệp (DN) có cách nhìn sáng rõ và mạch lạc về mục tiêu, định hướng ưu tiên và phương cách thúc đẩy đổi mới sáng tạo (ĐMST). Đó là: (i) Mô hình năng lực kiến tạo giá trị (NLKTGT/VCC) giúp DN hiểu nâng cao NLKTGT là trọng tâm cốt lõi của mọi nỗ lực ĐMST; (ii) Mô hình SMART giúp DN chú ý đặc biệt vào 5 trụ cột nền tảng trong quyết định cụ thể cho đầu tư ĐMST; (iii) Mô hình 5E đưa ra 5 phương cách chủ đạo để DN triển khai thực hiện đồng bộ và hiệu quả các dự án ĐMST. N ỗ lực ĐMST được tổng hợp các yếu tố thuộc về thế Mô hình NLKTGT nhấn mạnh đề cập trong bài mạnh nền tảng, bao gồm định vị tầm quan trọng đặc biệt của nỗ viết bao gồm các chiến lược, thiết chế khuyến khích lực gia cường các thế mạnh nền nỗ lực ĐMST trên và khả năng kiến tạo hệ sinh thái tảng trên trục X trong nỗ lực mọi lĩnh vực nhằm nâng cao sức cộng hưởng (hình 1). ĐMST. Do vậy, mô hình này sẽ tăng trưởng, năng lực cạnh tranh quốc tế và khả năng thích ứng với tương lai. Các nỗ lực này không NLKTGT V=X*Y chỉ hạn chế trong lĩnh vực nghiên 10 cứu khoa học và phát triển công Y=Năng lực (Y1), Nguồn lực (Y2), Nỗ lực (Y3) 9 Nỗ lực ĐMST với trọng tâm nâng cao VCC nghệ mà cả trong định hình lại 8 V1=8*7=56 chiến lược phát triển, tái cấu trúc DN và đổi mới mô hình kinh 7 doanh. 6 5 Mô hình NLKTGT 4 Mô hình này xác định nâng cao Hiện trạng: 3 V0=3*5=15 NLKTGT là trọng tâm chiến lược 2 cho mọi nỗ lực ĐMST. Trong đó, NLKTGT của một DN được xác 1 định dựa vào thế mạnh tổng hợp của DN trên 2 trục tọa độ: trục 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 hoành (X) và trục tung (Y). Trục X=Định vị chiến lược (X1), Thiết chế khuyến khích (X2), Khả năng Y tích hợp các yếu tố thuộc về thế kiến tạo hệ sinh thái cộng hưởng (X3) mạnh vận hành, bao gồm năng lực, nguồn lực và nỗ lực; trục X Hình 1. Mô hình thúc đẩy ĐMST với trọng tâm nâng cao NLKTGT. 4 Số 7 năm 2023
Diễn đàn Khoa học và Công nghệ giúp DN tránh được sự thiên lệch luôn là một trong những DN hàng Thứ ba, có nỗ lực (Y3) cao về đầu tư nâng cao các thế mạnh đầu thế giới cho tới những năm nhưng thiếu khả năng kiến tạo hệ vận hành trên trục Y khi dồn đầu của thế kỷ XXI về ĐMST (thể sinh thái (X3) làm nền tảng tạo những nguồn lực lớn cho ĐMST. hiện qua số lượng bằng sáng chế nên sức mạnh cộng hưởng thì kết Hơn nữa, nó giúp DN nhận thức được cấp hàng năm), Eastman quả thường thấp hơn nhiều so với rõ 3 điều cốt tử cần tránh trong nỗ Kodak đã bị đào thải vì thiên lệch mong đợi, thậm chí là thất bại. lực ĐMST. về lĩnh vực sản xuất phim và giấy Thất bại của Tập đoàn General ảnh dựa trên hóa chất trong khi Electric (GE) trong nỗ lực ĐMST Thứ nhất, càng có nguồn lực coi nhẹ xu thế hình ảnh dựa trên vượt bậc với tham vọng trở thành (Y1) dồi dào, càng cần phải có công nghệ số. một nhà cung cấp nền tảng định vị chiến lược (X1) tốt. Trước internet công nghiệp toàn cầu những tiến bộ chưa từng có của Thứ hai, có năng lực (Y2) tốt cho bài học đắt giá về nội dung công nghệ và đổi thay nhanh chưa đủ mà cần có thiết chế này. GE thiết lập GE Digital với chóng của thị trường và đối thủ khuyến khích (X2) tạo động lực đội ngũ nhân viên ưu tú, thu hút từ cạnh tranh, DN có nguồn lực dồi để cán bộ/chuyên gia dốc hết mọi nguồn, đặc biệt từ các công ty dào càng dễ rơi vào rủi ro bị suy khả năng của mình tham gia vào công nghệ hàng đầu. Thế nhưng, giảm mạnh về NLKTGT vì ỷ vào các dự án ĐMST để đạt kết quả GE coi nhẹ tầm quan trọng của vị thế thị trường đã có và chủ quan cao nhất. Trong nội dung này, DN kiến tạo sức mạnh cộng hưởng coi nhẹ tầm quan trọng sống còn cần hết sức tránh tình trạng cầm của bộ phận mới này với cả tập của định vị chiến lược. chừng vì không thấy sự thôi thúc, đoàn. Kết quả là nỗ lực ĐMST Sự sa sút của hãng phim - giấy thiếu lòng tin vì thấy không được này đã dẫn đến sự sa sút của GE ảnh Eastman Kodak 20 năm trước ghi nhận xứng đáng, thất vọng vì cả về năng lực cạnh tranh và giá là một ví dụ điển hình. Mặc dù không được hỗ trợ thỏa đáng. trị cổ phiếu (giá cổ phiếu của GE 5 Số 7 năm 2023
Diễn đàn Khoa học và Công nghệ giảm từ xấp xỉ 200 USD vào cuối trưởng của Việt Nam chủ yếu dựa điểm yếu dễ tổn thương là ưu tiên 2016 xuống dưới 100 USD kể từ trên nỗ lực mở rộng đang mất dần hàng đầu phải giải quyết. Trên cơ đó đến nay). Hiện nay, GE đang hiệu lực. sở đó, DN sẽ dành sự nỗ lực cao tìm cách vượt lên từ thất bại này, độ để tìm kiếm cơ hội và lựa chọn Như vậy, nếu nỗ lực ĐMST chú trọng hơn vào kiến tạo cộng phương cách khai thác, phát chú trọng đặc biệt vào nâng cao hưởng trong nỗ lực tạo đột phá triển thế mạnh sắc bén, hiệu quả thế mạnh chiến lược X bên cạnh trong ĐMST. nhất nhằm vượt qua hiểm họa/ nỗ lực nâng cao thế mạnh vận Để có một hình tượng cụ hành Y, kết quả nâng cao năng thách thức và các điểm yếu dễ thể hơn trong sử dụng mô hình lực giá trị sẽ rất lớn, với mức tăng tổn thương, khi các vấn đề đều NLKTGT để đầu tư thúc đẩy gần 4 lần, từ V0=3*5=15 lên đã được phân tích thấu đáo. Điều ĐMST trong DN, hình 1 giả định V1=7*8=56. cần nhấn mạnh là, nếu không đơn giản rằng, giá trị kiến tạo của cân nhắc cẩn trọng trụ cột S, DN Mô hình SMART dễ sa vào tình trạng: “biến thuận một DN được tính bằng tích số thế mạnh tổng hợp của DN trên Mô hình SMART chỉ ra 5 trụ lợi và thế mạnh thành khó khăn 2 trục X và Y. Nghĩa là: V=X*Y. cột trong nỗ lực ĐMST của DN, trắc trở; biến cơ hội thành cạm Giả định tiếp theo là DN có thế đó là: (i) Strategic choices (lựa bẫy làm cạn kiệt nguồn lực và suy mạnh vận hành (trục Y) là 5/10 chọn chiến lược), (ii) Momentum yếu sức cạnh tranh”. và thế mạnh chiến lược trên trục building (tạo đà tiến), (iii) Alliance Trụ cột M (tạo đà tiến) đòi hỏi X là 3/10 theo thước đo 1-10 trên building (xây dựng đồng minh), DN cần ý thức tận dụng các thế cả 2 trục tọa độ trong so sánh (iv) Reflecting/Review (đánh mạnh hiện có và những cơ hội với DN toàn cầu. Đánh giá về thế giá/chiêm nghiệm), (v) Trust khả thi nhất để nỗ lực ĐMST, mạnh của một doanh nghiệp trên deepening (gia cường lòng tin). sớm mang lại hiệu quả, khiến mọi 2 thước đo này thường được thực thành viên tham gia phấn chấn Trụ cột S (lựa chọn chiến lược) hiện bởi một nhóm chuyên gia và mở ra cục diện mới ngày càng đòi hỏi DN khi xem xét đầu tư kết hợp với đội ngũ cán bộ chủ sáng rõ và thuận lợi. Theo hướng ĐMST cần đưa ra lựa chọn xác chốt của DN. Mỗi cá nhân tham đi này, bắt đầu bằng các dự án đáng trên 4 vấn đề chiến lược: gia đánh giá cho điểm độc lập về nhỏ, có tính thử nghiệm là rất sản phẩm, công nghệ, mô hình thế mạnh của DN trên mỗi trục. quan trọng. Nó giúp DN không kinh doanh, và thị trường trọng Kết quả trung bình của nhóm trên chỉ có khả năng mở rộng nhanh điểm. Trong quá trình xem xét mỗi trục được dùng làm kết quả chóng nếu thành công mà còn các lựa chọn này, DN cần tránh tổng hợp cho phân tích. học hỏi được những bài học giá sai lầm thường thấy là sự chủ Mặc dù giả định này có thể quan, ỷ vào thế mạnh hiện có và trị cao với tổn phí thấp nếu dự án thay đổi nhiều cho từng DN, nó nóng vội nắm bắt cơ hội mới xuất thất bại. Câu chuyện gần 30 năm chỉ ra một đặc trưng khá phổ biến hiện trong khi không thấy hết các trước của Bóng đèn Phích nước của DN Việt Nam trong tình hình hiểm họa/thách thức cốt tử đang Rạng Đông là một ví dụ thú vị mà hiện nay là có thế mạnh chiến rình rập và xem nhẹ sự cấp bách tác giả được chia sẻ trực tiếp ở lược (X) thấp hơn đáng kể so với phải sửa đổi những điểm yếu thời điểm đó. Khi thị trường Việt thế mạnh vận hành (Y). Một trong cố hữu của mình. Để khắc phục Nam bị phích nước Trung Quốc những nguyên nhân chủ yếu là khiếm khuyết này, trụ cột S đòi giá rẻ, hình thức đẹp ồ ạt xâm cục diện thế giới và tiến bộ công hỏi DN khi xem xét lựa chọn các nhập, Rạng Đông gặp rất nhiều nghệ đang trải qua những thay phương án đầu tư cho ĐMST phải khó khăn. Để đối phó, Rạng Đông đổi mạnh mẽ và mô hình tăng đặt hiểm họa/thách thức và các đã chọn một phương án đơn giản 6 Số 7 năm 2023
Diễn đàn Khoa học và Công nghệ dựa trên trụ cột M. Đó là nhập truyền thông cùng với các nỗ lực một nỗ lực ĐMST lớn. Bỏ qua dây chuyền hút chân không từ trên 4 trụ cột S, M, A, R có tầm hướng đi này dễ bị rơi vào tình Nhật Bản để tăng thế mạnh đặc quan trọng đặc biệt. trạng “ếch ngồi đáy giếng”, “điếc sắc của phích nước Rạng Đông là không sợ súng” và “mẹ hát con Mô hình 5E khả năng giữ nhiệt và làm nổi bật khen hay”. điểm yếu của phích Trung Quốc Mô hình 5E đưa ra cách tiếp Kiến tạo (E4=Engineering): (giữ nhiệt kém). Quyết định này cận toàn diện về phương cách hướng đi này chú trọng tìm ra các đã tạo đà rất tốt cho Rạng Đông thực thi một dự án ĐMST. Nó bao bước đi phù hợp với thực tế, khoa trụ vững và tiếp tục có các ĐMST gồm 5 hướng hành động có tác học và có tầm nhìn xa; chú trọng đưa DN không ngừng đi lên. động qua lại chặt chẽ với nhau. nỗ lực tuyển chọn tài năng, thiết Cụ thể là: Trụ cột A (xây dựng đồng lập cơ chế đãi ngộ, khuyến khích minh) nhấn mạnh tầm quan trọng Xúc cảm (E1=Emotion): có hiệu lực cao, huy động nguồn trong tìm kiếm và xây dựng mối hướng hành động này làm các lực dồi dào cho thực hiện dự án quan hệ với các đồng minh có thành viên tham gia thấy tính cấp và nỗ lực không ngừng hoàn lòng tin chiến lược và khả năng bách và giá trị đặc biệt của dự án thiện để dự án ĐMST đạt kết quả cộng hưởng cao. Trong nỗ lực ĐMST được lựa chọn. Nó khiến mong muốn. ĐMST, gắn kết với các công ty cho mọi người không chỉ thấy Tiến hóa (E5=Evolution): khởi nghiệp trong lĩnh vực công thôi thúc phải làm hết sức mình hướng đi này chú trọng hình thành nghệ đang được quan tâm là một mà còn thấy gắn bó hơn với vận và phát triển các “gen” tốt cho nỗ hướng đi có thể mang lại giá trị mệnh và sự thành bại trong tương lai của DN. lực ĐMST, đồng thời loại bỏ các cao, đặc biệt trong nâng cao các tập tính và lề thói lạc hậu làm hạn thế mạnh chiến lược trên trục Gắn kết (E2=Engagement): chế khả năng ĐMST. Theo hướng X được trình bày trong mô hình hướng đi này giúp thúc đẩy các NLKTGT. đi này, nỗ lực ĐMST đặc biệt ưu thành viên tham gia dự án có sự tiên giúp DN nâng cao khả năng Trụ cột R (đánh giá/chiêm gắn kết đặc biệt với các bộ phận thích ứng với thời đại số và kỷ nghiệm) đòi hỏi mỗi nỗ lực ĐMST liên quan trong DN, đối tác, khách nguyên xanh. đều phải có chỉ số đánh giá kết hàng để chia sẻ ý tưởng, tham quả (KPI) minh bạch và thực tế. khảo ý kiến và cộng tác sáng tạo. * Nó không chỉ giúp DN gắn nỗ lực Các nỗ lực này giúp dự án ĐMST * * ĐMST với kết quả thiết thực trong có được sự ủng hộ cao của cả DN Các mô hình trong bài viết sản xuất kinh doanh mà còn giúp và huy động được sức mạnh cộng dựa trên nghiên cứu của tác giả DN sớm phát hiện những hạn hưởng của tập thể để vượt qua và vẫn còn đang trong giai đoạn chế chiến lược trong dự án ĐMST các thách thức và khó khăn gặp hoàn thiện. Tác giả rất mong đang thực hiện. phải trong quá trình thực hiện. được trao đổi với lãnh đạo các DN Trụ cột T (gia cường lòng tin) Khai sáng (E3=Enlightenment): để cùng thảo luận khả năng áp nhấn mạnh tầm quan trọng của hướng đi này đòi hỏi DN có nỗ dụng các mô hình này trong thực ĐMST trong gia cường lòng tin lực cao nhất trong học hỏi kinh tế Việt Nam thời gian tới ? của cán bộ, công nhân viên, nhà nghiệm quốc tế, thu thập thông đầu tư, cộng đồng với hình ảnh tin và cập nhật về công nghệ, thị vươn lên và nỗ lực kiến tạo giá trường. DN cần ý thức đứng trên trị của DN. Trong nội dung này, vai người khổng lồ khi triển khai 7 Số 7 năm 2023