Bài giảng Các phương pháp/công cụ thực hiện Đánh giá môi trường chiến lược - Lê Hoàng Lan

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:36

Thêm vào BST

Báo xấu

128
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Các phương pháp/công cụ thực hiện Đánh giá môi trường chiến lược do Lê Hoàng Lan biên soạn sau đây sẽ cung cấp cho các bạn những kiến thức về nguyên tắc chung; các phương pháp ĐMC chủ yếu; nguyên tắc lựa chọn và đánh giá độ tin cậy của các phương pháp; kinh nghiệm ĐMC ở Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Các phương pháp/công cụ thực hiện Đánh giá môi trường chiến lược - Lê Hoàng Lan

Các phương pháp/công cụ thực hiện Đánh giá môi trường chiến lược Lê Hoàng Lan Copyright © Wondershare Software
Nguyên Nguyêntắc tắcchung chung Giới Giớithiệu thiệu các cácphương phươngpháp phápĐMC ĐMCchủ chủyếu yếu NỘI DUNG TRÌNH BÀY Nguyên Nguyêntắc tắclựa lựachọn chọnvà vàđánh đánhgiá giá độ độtin tincậy cậycủa củacác cácphương phươngpháp pháp Kinh Kinhnghiệm nghiệmởởViệt ViệtNam Nam Copyright © Wondershare Software
Nguyên tắc chung:Những yếu tố giúp ĐMC thành công  Tìm được chứng cứ để đánh giá CQK hơn là thảo luận về đề xuất  Xác định rõ các phương án khả thi (các phương án lựa chọn) và so sánh, phân tích chúng trong bối cảnh đánh giá môi trường  Gắn kết một cách rõ ràng với quá trình xây dựng chính sách  Sử dụng các biện pháp đánh giá có tính chiến lược  Tham vấn các bên liên quan và phản hồi mọi ý kiến góp ý  Sử dụng mọi biện pháp truyền thông Copyright © Wondershare Software
Nguyên tắc chung: Các loại tác động cần dự báo khi ĐMC Copyright © Wondershare Software
Các phương pháp/công cụ phổ biến trong ĐMC (1) Các phương pháp chủ yếu Copyright © Wondershare Software
Các phương pháp/công cụ phổ biến trong ĐMC (2) Các phương pháp ít dùng hơn: Copyright © Wondershare Software
Nhận định của chuyên gia (1): Kỹ thuật Delphi  Thường được sử dụng trong các quyết định tập thể, không đòi hỏi sự hiện diện của các thành viên và không bao giờ đối mặt nhau để tránh tạo áp lực cho nhau Các bước của kỹ thuật Delphi: Mỗi chuyên gia Mỗi chuyên gia tiếp tục xem xét xem xét lại giải Mỗi chuyên gia lại giải pháp của pháp của mình, độc lập mình chính sửa hoặc trả lời các câu để xuất giải pháp Kết quả hỏi theo quan mới cuối Vấn đề điểm của mình cùng Tập hợp kết cần thảo quả thảo luận Tập hợp kết luận lần 2 quả thảo Hệ thống luận lần 1 câu hỏi Copyright © Wondershare Software
Nhận định của chuyên gia (2) Các nhận định đưa ra cần giải thích rõ:  Các giả thuyết cơ sở của nhận định (khi nào rủi ro/tác động xảy ra và nguyên nhân của nó)  Các xu hướng và vấn đề tương lai cần xem xét khi nhận định rủi ro/tác động  Tính chất của rủi ro/tác động dự đoán (ví dụ xác suất, bản chất & quy mô; khoảng thời gian và khả năng đảo chiều)  Các vùng địa lý bị ảnh hưởng chính, các nhóm hoặc hệ sinh thái  Các mối lo ngại liên quan đến rủi ro/tác động và tầm quan trọng của rủi ro/tác động so với hiện trạng  Mức độ không chắc chắn trong các nhận định Copyright © Wondershare Software
Phân tích xu hướng và ngoại suy  Phân tích xu hướng và ngoại suy giúp diễn giải các áp lực môi trường và những thay đổi theo thời gian  Các xu hướng cần được phân tích trên một phạm vi thời gian chính xác. Trình bày xu hướng có thể khá đơn giản, ví dụ biểu đồ đường, hoặc biểu đồ phức hợp các xu hướng liên quan trong môi trường với các thay đổi về động lực của chúng  Có thể hỗ trợ dự báo các tác động tương lai vì một số xu hướng có thể được ngoại suy dựa trên giả thuyết xu hướng này tiếp diễn trong động lực không đổi.  Tuy nhiên cũng cần lưu ý việc ngoại suy quá đơn giản mà không cân nhắc việc một xu hướng có thể sẽ tạo ra các động lực khác nhau làm các xu hướng khác đổi chiều Copyright © Wondershare Software
Ví dụ về phân tích xu hướng và ngoại suy Copyright © Wondershare Software
Ma trận và Phân tích đa tiêu chí  Một ma trận đơn giản có thể  Phân tích đa tiêu chí đánh giá giúp xác định nhiều tác động bằng số học tất cả các của từng nội dung hoạt động phương án thực hiện CQK của CQK. Nhiều ma trận dựa trên một số tiêu chí và phức hợp có thể cho thấy các tổng hợp các đánh giá riêng tác động tích lũy của nhiều lẻ vào một đánh giá tổng thể. dự án lên các vấn đề và mục  Các tiêu chí được xác định kỹ tiêu môi trường lưỡng thông qua trọng số  Ma trận cần được trình bày tương đối, phản ánh các hậu cùng với phần viết giải thích quả môi trường chính của tất bản chất của các tác động cụ cả các phương án thực hiện thể CQK Copyright © Wondershare Software
Ví dụ ma trận lượng hoá tác động của QHSDĐ Nước Nước Không Chất Hệ sinh Văn Sức Chất mặt ngầm khí thải rắn thái hóa khỏe lượng sống Đất công nghiệp cũ 2 1 3 2 2 0 2 +2 Đất công nghiệp mới 3 2 3 3 2 1 2 +2 Đất dân cư cũ 1 1 0 1 0 0 0 +1 Đất dân cư mới 2 2 2 2 1 1 +1 +1 Đất công cộng 3 2 3 3 1 0 +2 +1 Đất trường học, cơ 1 0 0 1 1 0 1 +2 quan Đất thương mạidịch 3 1 1 2 1 1 1 +1 vụ Đất cây xanh cách ly 0 0 +3 0 +1 +1 +1 +1 Đất khu bảo tồn 0 +1 +2 0 +2 +2 +1 +1 thiên nhiên Diện tích nước mặt 0 +1 +1 0 +1 +1 +1 +1 mở rộng Diện tích giao thông 1 1 2 0 1 mở rộng 1 1 +1 Tổng cộng 16 8 8 14 5 0 1 +14 Copyright © Wondershare Software
Phân tích đa tiêu chí: xác định các tiêu chí đánh giá  Các tiêu chí cần phải mô tả xu hướng hiện tại và tương lai, đồng thời hỗ trợ đánh giá các tác động tích cực và tiêu cực của dự án  Mỗi tiêu chí được đánh giá thông qua các chỉ số đặc trưng, có thể thu thập được từ các nguồn thông tin khác nhau Copyright © Wondershare Software
Ví dụ xác định tiêu chí trong ĐMC QHSDĐ TT Tiêu chí Chỉ số 1 Thay đổi kết cấu đất Xói mòn, lở đất, hoang hoá (suy kiệt các chất hữu cơ và tổng N) 2 Ô nhiễm đất Nhiễm dầu mỡ; tích luỹ kim loại nặng, thuốc BVTV và các chất hữu cơ khó phân huỷ; nhiễm phèn và nhiễm mặn 3 Suy giảm nguồn nước mặt và pH, COD, BOD, SS thay đổi chế độ thuỷ Phì dưỡng văn Suy kiệt nguồn nước, nhiễm mặn 4 Suy giảm nguồn nước ngầm Nitrate, các chất hữu cơ khó phân huỷ, coliform As và các kim loại khác Nhiễm mặn Sụt giảm trữ lượng 5 Ô nhiễm không khí Bụi, mùi, PM10, SO2, NOx,CO Độ ồn, rung Bức xạ nhiệt 6 Suy giảm đa dạng sinh học Mất thảm thực vật Giảm số loài và số lượng sinh vật Xuất hiện sinh vật ngoại lai 7 Ô nhiễm môi trường biển Trầm tích cửa sông Chất lượng nước biển ven bờ và hiện tượng “thuỷ triều đỏ” 8 Biến đổi khí hậu Tích luỹ khí thải nhà kính Tăng tần suất lũ lụt, hạn hán 9 Sức khoẻ cộng đồng Thay đổi cơ cấu bệnh tật Xuất hiện dịch bệnh 10 Biến động xã hội Thay đổi cấu trúc phân bố dân số (di dân) Thay đổi cấu trúc việc làm Thay đổi phong tục, tập quán 11 Phát triển kinh tế Chỉ số GDP, chỉ số nghèo đói Chỉ số thất nghiệp (an ninh việc làm, sự đa dạng công việc) Chỉ số phát triển giáo dục Chỉ số phát triển con người (nhà ở, sinh kế, chất lượng cuộc sống) Chỉ số rủi ro (an toàn VSTP, an toàn GT, an ninh xã hội) Copyright © Wondershare Software
Ví dụ phân tích đa tiêu chí các phương án thực hiện QHSDĐ TT Tiêu chí Trọng Phương án Phương án 1 Phương án 2 số “không” (A) Đánh Điểm Đánh Điểm Đánh Điểm giá (B) A x B giá (B) A x B giá (B) A x B 1 Thay đổi kết cấu đất 20 2 40 2 40 2 40 2 Ô nhiễm đất 5 3 15 3 15 1 5 3 Suy giảm nguồn nước 15 3 45 3 45 1 15 mặt và thay đổi chế độ thuỷ văn 4 Suy giảm nguồn nước 5 3 15 2 10 1 5 ngầm 5 Ô nhiễm không khí 10 2 20 2 20 1 10 6 Suy giảm đa dạng sinh 15 3 45 2 30 1 15 học 7 Ô nhiễm môi trường biển 3 2 6 2 6 1 3 8 Biến đổi khí hậu 2 2 4 2 4 1 5 9 Sức khoẻ cộng đồng 5 3 15 1 5 + 1 + 5 10 Biến động xã hội 10 3 30 2 20 2 20 Copyright © Wondershare Software
Phân tích không gian – GIS và chồng ghép bản đồ Phát tán ô nhiễm khí và bụi cơ sở 1   Phát tán ô nhiễm khí và bụi cơ sở 2 Bản đồ nền  Bản đồ phân bố khí và bụi do hoạt động sản xuất trên địa bàn Copyright © Wondershare Software
GIS biểu diễn kết quả mô hình phát tán khí Copyright © Wondershare Software
Ví dụ phân tích không gian trong ĐMC QHSDĐ Copyright © Wondershare Software
Diện tích xâm phạm vào vườn quốc gia và RNM theo số liệu tích hợp Loại đất Diện tích xâm lấn Ghi chú: km2 %  * Diện tích xâm lấn Vườn Quốc gia Côn Sơn Kiếp Bạc (Hải Dương) trong VQG Hương Sơn Đất quốc phòng, an ninh 1477 5,88  ** Tỉnh Quảng Ninh chưa có điều chỉnh quy Vườn Quốc gia Tam Đảo (Vĩnh Phúc) hoạch sử dụng đất ven Đất sản xuất kinh doanh 36.883 1,30 rìa, do đó không tiến Đất ở đô thị 36.883 1,30 hành tích hợp dữ liệu Vườn Quốc gia Hương Sơn; Vườn Quốc gia Ba Vì (Hà Tây) rừng ngập mặn Đất chưa rõ mục đích 34.840* 3,47  Quy hoạch giao thông được thể hiện bằng Rừng ngập mặn ven biển Hải Phòng dạng đường không có Đất quốc phòng, an ninh 1,48 1,90 diện tích, vì vậy không Đất sản xuất kinh doanh 0,03 0,03 thể tiến hành tích hợp dữ liệu mạng lưới giao Đất ở đô thị 0,01 0,01 thông với dữ liệu GIS Vườn Quốc gia Kỳ Sơn; Vườn Quốc gia Yên Tử (Quảng môi trường Ninh) Rừng ngập mặn ven biển Quảng Ninh** Copyright © Wondershare Software
Biểu đồ hệ thống và mạng lưới: sơ đồ dạng cây tác động Ví dụ xem xét một nhánh của dự án xây dựng đường cao tốc Hoạt động doanh nghiệp Mất Gia tăng Gia tăng chi Dự án đường → bị di rời → việc → thất nghiệp → phúc lợi Cao tốc xã hội Copyright © Wondershare Software