Bài giảng Dinh dưỡng an toàn vệ sinh thực phẩm: Giám sát dinh dưỡng - ĐH Y tế công cộng

Chia sẻ: Star Star | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:50

Thêm vào BST

Báo xấu

230
lượt xem 27
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giám sát dinh dưỡng là một quá trình cung cấp thông tin liên tục và thường xuyên về tình trạng dinh dưỡng của nhân dân và nguyên nhân hoặc các yếu tố có ảnh hưởng đến nó. Trong chương này chúng ta sẽ tìm hiểu một số thông tin cơ bản về giám sát dinh dưỡng, mời các bạn tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Dinh dưỡng an toàn vệ sinh thực phẩm: Giám sát dinh dưỡng - ĐH Y tế công cộng

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG GIÁM SÁT DINH DƯỠNG
Một số khái niệm về GSDD • Giám sát là một hoạt động đảm bảo có được sự hiểu biết liên tục về tình trạng bệnh học đã có • Từ đó sẽ có khả năng hành động kịp thời phòng khi tính nguy hiểm của bệnh đột nhiên tăng cao. • Thông tin Hành động Có hành động • Có thông tin Không hành động Có hành động Không hành động • Không thông tin www.hsph.edu.vn
• THEO TỪ ĐIỂN LAROUSSE, GIÁM SÁT LÀ “CHÚ Ý THEO DÕI, CÓ QUYỀN LỰC VÀ THƯỜNG NGHI NGỜ, KIỂM TRA” THEO A.D. LANGMUIR: “GIÁM SÁT LÀ QUÁ TRÌNH THU THẬP, • SƯU TẬP, VÀ PHÂN TÍCH DỮ KIỆN, CŨNG NHƯ VIỆC PHỔ BIẾN CHÚNG TOÀN THỂ NHỮNG AI CẦN THÔNG TIN ĐÓ’’ NĂM 1975 RA ĐỜI “PHƯƠNG PHÁP HỌC GIÁM SÁT DINH CDẢ ƯỠ NG”. I THIỆN TÌNH TRẠNG DINH DƯỠNG CỦA NHÂN DÂN” . • “THEO DÕI DINH DƯỠNG ĐỂ XÂY DỰNG CÁC QUYẾT ĐỊNH NHẰM •
• GSDD LÀ MỘT QUÁ TRÌNH CUNG CẤP THÔNG TIN LIÊN TỤC VÀ THƯỜNG XUYÊN VỀ TTDD CỦA NHÂN DÂN VÀ NGUYÊN NHÂN HOẶC CÁC YẾU TỐ CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN NÓ, NHẰM TRỢ GIÚP CHÍNH PHỦ ĐƯA RA CÁC QUYẾT ĐỊNH VÀ GIÚP CHO VIỆC XÂY DỰNG CÁC CHÍNH SÁCH, LẬP KẾ HOẠCH HOẶC THỰC HIỆN CÁC CHƯƠNG TRÌNH CẢI THIỆN TÌNH HÌNH TIÊU THỤ LƯƠNG THỰC THỰC PHẨM VÀ TTDD www.hsph.edu.vn
THEO ỦY BAN VỀ GIÁM SÁT DINH DƯỠNG VÀ THỰC PHẨM “GSDD LÀ MỘT QUÁ TRÌNH LIÊN TỤC CỦA VIỆC: • THU THẬP CẨN THẬN CÁC DỮ LIỆU LỰA CHỌN VỀ TTDD CỦA NHÓM DÂN CHÚNG VÀ CÁC YẾU TỐ XÁC ĐỊNH CHÍNH VỀ TÌNH TRẠNG NÀY. • CHUYỂN CÁC DỮ LIỆU NÀY THÀNH THÔNG TIN ĐẦY ĐỦ CÓ CHẤT LƯỢNG CAO. • BÁO CÁO THÔNG TIN NÀY CHO NHỮNG NGƯỜI SỬ DỤNG ĐÃ ĐƯỢC XÁC ĐỊNH RÕ DƯỚI HÌNH THỨC THÍCH HỢP, ĐÚNG LÚC VÀ GIÁ CẢ HỢP LÝ www.hsph.edu.vn
• GIÁM SÁT LÀ MỘT QUÁ TRÌNH LIÊN TỤC VÀ CÓ HỆ THỐNG. NÓ CÓ THỂ ĐỐI LẬP VỚI CÁC CUỘC ĐIỀU TRA TRONG MỘT THỜI ĐIỂM. MỘT HỆ THỐNG GSDD TỐT CÓ THỂ XÁC ĐỊNH, KHU TRÚ, ĐẨY LÙI TÌNH TRẠNG THIẾU DINH DƯỠNG, CŨNG NHƯ THIẾU VI CHẤT DINH DƯỠNG… VỚI MỘT CA BỆNH • (QUÁNG GÀ, …) LÀ MỘT CHỈ ĐIỂM DỊCH TỄ HỌC QUAN TRỌNG CỦA THIẾU DINH DƯỠNG. CẦN THIẾT CHO SỰ HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG GIÁM SÁT HIỆN ĐẠI J. KOTRZEWSKI ĐÃ NHẤN MẠNH LÀ “GIÁM VIỆC XỬ LÝ NHANH THÔNG TIN VÀ PHỔ BI SÁT, ĐÓ LÀ V ẾNẠ K ẤN ĐỀ THÔNG TIN ĐƯA ĐẾN HO ẾTỘ QUẢ LÀ T Đ NG”
• TÓM LẠI, GIÁM SÁT DINH DƯỠNG LÀ MỘT QUÁ TRÌNH THEO DÕI LIÊN TỤC NHẰM MỤC ĐÍCH CUNG CẤP NHỮNG DẪN LIỆU HIỆN CÓ VỀ TÌNH HÌNH DINH DƯỠNG CỦA NHÂN DÂN VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI TÌNH TRẠNG DINH DƯỠNG NHẰM GIÚP CÁC CƠ QUAN CÓ TRÁCH NHIỆM CÓ CÁC QUYẾT ĐỊNH THÍCH HỢP, KỊP THỜI ĐỂ CẢI THIỆN TÌNH TRẠNG ĂN UỐNG VÀ DINH DƯỠNG CỦA NHÂN DÂN. www.hsph.edu.vn
ĐỊNH NGHĨA GSDD • TẬP HỢP CÁC DỮ LIỆU ĐƯỢC LỰA CHỌN MỘT CÁCH CẨN THẬN VỀ TÌNH HÌNH DINH DƯỠNG CỦA MỘT CỘNG ĐỒNG VÀ NHỮNG YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH ĐẾN TÌNH TRẠNG NÀY. • CHUYỂN CÁC DỮ LIỆU NÀY THÀNH CÁC THÔNG TIN CHẤT LƯỢNG ĐẦY ĐỦ • THÔNG BÁO CÁC THÔNG TIN NÀY TỚI NHỮNG ĐỐI TƯỢNG SỬ DỤNG ĐƯỢC XÁC ĐỊNH RÕ RÀNG. • DƯỚI MỘT HÌNH THỨC CÓ THỂ CHẤP NHẬN ĐƯỢC. – ĐÚNG THỜI GIAN – CHI PHÍ HỢP LÝ www.hsph.edu.vn
CHU TRÌNH 3A ACTION ASSESSMENT ANALYSIS (HÀNH ĐỘNG) (ĐÁNH GIÁ) (PHÂN TÍCH) www.hsph.edu.vn
NHÌN LẠI VIỆC GSDD • GSDD TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI: – VẤN ĐỀ DINH DƯỠNG LÀ GÌ? – AI LÀ ĐỐI TƯỢNG CÓ NGUY CƠ? – XẨY RA Ở ĐÂU? – XẨY RA KHI NÀO? – NGUYÊN NHÂN GÌ GÂY NÊN TÌNH TRẠNG ẤY? – MỨC ĐỘ CỦA VẤN ĐỀ? www.hsph.edu.vn
MỤC TIÊU CHUNG GSDD LÀ MỘT QUÁ TRÌNH THÔNG TIN LIÊN TỤC VỀ TÌNH HÌNH DINH DƯỠNG CỦA NHÂN DÂN VÀ CÁC YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH HOẶC CÓ ẢNH HƯỞNG TỚI TÌNH TRẠNG NÀY ĐỂ GIÚP ĐỠ NHỮNG NGƯỜI LÀM CHÍNH SÁCH LẬP KẾ HOẠCH VÀ THỰC HIỆN CÁC CHƯƠNG TRÌNH ĐỂ ĐỀ XUẤT CẢI THIỆN VIỆC SỬ DỤNG THỰC PHẨM VÀ TTDD CỦA NHÂN DÂN www.hsph.edu.vn
CHỨC NĂNG CỦA HỆ THÔNG GSDD • HỆ THỐNG GSDD CÓ THỂ PHỤC VỤ CHO NHIỀU CHỨC NĂNG. HAI CHỨC NĂNG CHÍNH: – BÁO ĐỘNG (HỆ THỐNG BÁO ĐỘNG SỚM) – LẬP CHÍNH SÁCH, KẾ HOẠCH DINH DƯỠNG, CÁC CHƯƠNG TRÌNH CAN THIỆP DINH DƯỠNG. • CÁC CHỨC NĂNG KHÁC CỦA GSDD – BIỆN HỘ (CÁC THÔNG TIN DƯ LUẬN QUẦN CHÚNG) – ĐÁNH GIÁ (CÁC CHÍNH SÁCH, CHƯƠNG TRÌNH) – HIỂU BIẾT THÊM VỀ NGUYÊN NHÂN VÀ CƠ CHẾ CỦA CÁC VẤN ĐỀ DINH DƯỠNG. www.hsph.edu.vn
CÁC ỨNG DỤNG CỦA GIÁM SÁT DINH DƯỠNG www.hsph.edu.vn
• NHẰM THEO DÕI, ĐÁNH GIÁ TRONG CÁC CHƯƠNG TRÌNH CÓ MỤC TIÊU DINH DƯỠNG ĐỂ LẬP KẾ HOẠCH MỘT CÁCH HIỆU QUẢ VÀ THỰC HIỆN, QUẢN LÝ, ĐÁNH GIÁ CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA CHƯƠNG • TRÌNH, CÁC CÂU HỎI CẦN PHẢI TRẢ LỜI: CÓ CẦN CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ CẦN THIẾT THEO KẾ HOẠCH KHÔNG, ĐẶC BIỆT LÀ CÁC NHÓM MỤC TIÊU? CÓ CẦN PHẢI CẢI THIỆN TTDD KHÔNG HAY VÌ SAO PHẢI CẢI THIỆN TTDD? • TRƯỚC, TRONG VÀ SAU KHI XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU VÀ MỤC ĐÍCH CỦA CHƯƠNG TRÌNH, NGƯỜI TA ĐỀ CẬP ĐẾN THÔNG TIN TỪ HOẠT ĐỘNG GSDD. DO ĐÓ, NỘI DUNG CÁC CHỈ TIÊU • THEO DÕI, PHẠM VI CỦA HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT PHẢI NHẰM ĐÁP ỨNG NHỮNG MỤC TIÊU CỦA CHƯƠNG TRÌNH •
• NHẰM PHỤC VỤ VIỆC LẬP CHÍNH SÁCH, KẾ HOẠCH • GIÁM SÁT CŨNG CÓ THỂ ĐƯỢC SỬ DỤNG CHO MỤC ĐÍCH LẬP RA CÁC CHÍNH SÁCH VÀ KẾ HOẠCH LIÊN QUAN ĐẾN PHÂN BỔ NGUỒN LỰC CHO CÁC CHƯƠNG TRÌNH HAY DỰ ÁN CỤ THỂ, HAY CÁC MỤC ĐÍCH KHÁC NHƯ CUNG CẤP THÔNG TIN CHO CHÍNH SÁCH CỤ THỂ ( VD KIỂM SOÁT, KHỐNG CHẾ GIÁ LTTP, PHÁP LUẬT VỀ VIỆC CHO TRẺ BÚ BÌNH). ỨNG DỤNG NÀY THƯỜNG Ở CẤP TRUNG ƯƠNG HAY CHÍNH QUYỀN KHU VỰC CẤP RA CÁC QUYẾT ĐỊNH (QUỐC GIA, ĐỊA PHƯƠNG) SẼ XÁC ĐỊNH LOẠI CƠ CẤU GIÁM SÁT ĐỂ PHÙ HỢP VỚI TÌNH HÌNH CẦN THIẾT THEO TỪNG CẤP. ĐIỀU QUAN TRỌNG LÀ PHẢI CÓ CƠ CHẾ PHẢN HỒI CHO NHỮNG NGƯỜI HƯỞNG LỢI CHƯƠNG TRÌNH. CÁC CÂU HỎI QUAN TRỌNG GỒM CÓ: AI DƯA RA CÁC QUYẾT ĐỊNH NÀY? NHỮNG QUYẾT ĐỊNH NÀY ĐƯỢC CHUYỂN THÀNH HÀNH ĐỘNG NHƯ THẾ NÀO? CÁC LOẠI THÔNG TIN GỒM • NHỮNG GÌ (VỀ MẶT KỸ THUẬT, QUẢN LÝ, CHÍNH TRỊ)? MỨC ĐỘ ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC THÔNG TIN ĐẾN QUYẾT ĐỊNH RA SAO? www.hsph.edu.vn
• Hệ thống dự báo sớm là một ứng dụng đặc biệt của gsdd nhằm ngăn chặn tình trạng thiếu hụt LTTP xảy ra tại các thời điểm nhạy cảm như mất mùa hay khủng hoảng kinh tế. các yếu tố ảnh hưởng gồm mức độ nghèo đói của các nhóm dân cư có nguy cơ cao trong quần thể, tình trạng khẩn cấp như hạn hán, bão lụt hoặc chiến tranh. gsdd phải cung cấp và mô tả các vấn đề theo từng thời điểm để đưa ra các can thiệp tuần tự, đúng lúc và để làm cho ttdd không bị nghiêm trọng thêm. hệ thống cảnh báo ban đầu này chỉ là một công cụ tạm thời, chứ không thay thế cho việc giải quyết các vấn đề lâu dài • Các định nghĩa và hướng dẫn giám sát đói nghèo đã được ngân hàng thế giới cung cấp rõ ràng. trong giám sát, yếu tố quan trọng bao gồm đánh giá hiệu lực của hệ thống giám sát và hiệu quả của hệ thống phản hồi. đối với việc lập kế hoạch, các bài học kinh nghiệm từ trước để lại phải được xem xét đến nhằm ngăn ngừa các lỗi có thể tránh được là cấn thiết (de Goyet và cộng sự, 1978) www.hsph.edu.vn
• Theo dõi định kỳ và đánh giá hiệu quả của các chương trình CTDD  Kinh tế thay đổi – bữa ăn thay đổi – tình hình dinh dưỡng thay đổi.  Trên cơ sở các tài liệu dự báo tiến triển các vấn đề DD đề xuất kịp thời với các cấp để có đường lối DD thích hợp. các thông tin GSDD sẽ trở nên vô nghĩa nếu không tìm được và không tìm đúng các địa chỉ sử dụng, cũng như không đưa ra các CTDD kịp thời.  Hai mặt cần được quan tâm là tiến triển của thiếu dinh dưỡng – thừa dinh dưỡng và các bệnh mạn tính không lây có liên quan tới dinh dưỡng www.hsph.edu.vn
Tuy nhiên cần phải chú ý đến một vài câu hỏi quan trọng • Hệ thống giám sát có cần thiết không? các vấn đề dd hiện tại đã xảy ra hay tiềm tàng đe dọa cộng đồng đã được xác định chưa và chúng có đủ nghiêm trọng để tiến hành can thiệp sau này không? • Thông tin thu được từ hệ thống giám sát có giúp việc đưa ra hành động đúng hay không? • Có đủ các nguồn lực để hỗ trợ cho các chương trình hay các hoạt động can thiệp không? • Nếu giám sát là thực sự cần thiết thì phải tính đến hiệu quả giám sát với chi phí có chấp nhận được không? www.hsph.edu.vn
NHỮNG TIÊU CHÍ CHÍNH ĐỂ THIẾT LẬP HỆ THỐNG GSDD • Hệ thống GSDD phải giúp cho việc thanh tóan nạn đói và SDD • Hệ thống GSDD phải dễ thu thập, xử lý ở mọi cấp để có thể ra quyết định chính xác và kịp thời . • Không nên xây dựng hệ thống GSDD tòan mới mà cần cố gắng sử dụng hệ thống sẵn có ở địa phương. • Cần có con đường truyền đưa thông tin www.hsph.edu.vn
CÁC CHỈ TIÊU GIÁM SÁT DINH DƯỠNG ĐÒI HỎI PHẢI NHẬY – ĐẶC HIỆU – DỄ THU THẬP www.hsph.edu.vn