Chương 4 Ảnh hưởng thay thế và ảnh hưởng thu nhập, chương học này trình bày kiến thức về hàm cầu, tính thuần nhất, thu nhập thay đổi, hàng hóa thông thường và cấp thấp, quy luật Engel,...
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Lý thuyết kinh tế học vi mô: Chương 4 - GV. Đinh Thiện Đức
- Chương 4
ẢNH HƯỞNG THAY THẾ VÀ
ẢNH HƯỞNG THU NHẬP
Copyright ©2005 by FOE. All rights reserved.
- Hàm cầu
• Mức tối ưu của X1,X2,…,Xn có thể minh hoạ
như hàm số của giá và thu nhập
• Chúng ta có thể minh hoạ n hàm cầu:
X1* = d1(P1,P2,…,Pn,I)
X2* = d2(P1,P2,…,Pn,I)
•
•
•
Xn* = dn(P1,P2,…,Pn,I)
- Tính thuần nhất
• Nếu chúng ta nhân đôi các mức giá và thu
nhập, lượng cầu tối ưu sẽ không thay đổi
– Nhân đôi giá và thu nhập thì giới hạn ngân sách
không thay đổi
Xi* = di(P1,P2,…,Pn,I) = di(tP1,tP2,…,tPn,tI)
• Hàm cầu cá nhân là thuần nhất bậc 0 theo
mọi mức giá và thu nhập
- Tính thuần nhất
• Với hàm lợi ích Cobb-Douglas
Lợi ích = U(X,Y) = X0.3Y0.7
Hàm cầu là:
0.3I 0.7 I
X* Y*
PX PX
• Lưu ý: nhân đôi các mức giá và thu nhập
không làm ảnh hưởng đến X* và Y*
- Tính thuần nhất
• Với hàm lợi ích CES
Lợi ích = U(X,Y) = X0.5 + Y0.5
Hàm cầu là;
1 I 1 I
X* Y*
1 PX / PY PX 1 PY / PX PY
• Lưu ý: nhân đôi các mức giá và thu nhập
không làm ảnh hưởng đến X* và Y*
- Thu nhập thay đổi
• Khi thu nhập tăng sẽ làm đường ngân sách
dịch chuyển song song ra bên ngoài
• Nếu PX/PY không thay đổi, MRS sẽ không
thay đổi khi người tiêu dùng dịch chuyển
đến mức thoả dụng cao hơn
- Thu nhập tăng
• Nếu cả X và Y tăng khi thu nhập tăng thì X
và Y là hàng hoá thông thường
Y
Khi thu nhập tăng, người tiêu dùng
lựa chọn tiêu dùng X và Y nhiều hơn
C
B
A U3
U2
U1
X
- Thu nhập tăng
• Nếu X giảm khi thu nhập tăng thì X là hàng
hoá cấp thấp
Khi thu nhập tăng, người tiêu dùng chọn
tiêu dùng ít X hơn và nhiều Y hơn
Y
C
Lưu ý rằng đường bàng quan
không có độ dốc đặc biệt. Giả
B U3 định MRS giảm dần
U2
A
U1
X
- Hàng hoá thông thường và cấp
thấp
• Hàng hoá Xi trong đó Xi/I 0 với mọi
mức thu nhập là hàng hoá thông thường
• Hàng hoá Xi trong đó Xi/I < 0 với mọi
mức thu nhập là hàng hoá cấp thấp
- Quy luật Engel
• Sử dụng số liệu của Bỉ từ năm 1857, Engel
phát hiện tổng quát hoá thực nghiệm về hành
vi người tiêu dùng
• Tỷ lệ chi tiêu dành cho cho lương thực trong
tổng chi tiêu giảm khi thu nhập tăng
– Lương thực là thiết yếu với mức tiêu dùng tăng
chậm hơn mức tăng thu nhập
- ẢNH HƯỞNG THAY THẾ VÀ
THU NHẬP
• Dù cho người tiêu dùng vẫn ở trên cùng đường
bàng quan khi giá thay đổi, lựa chọn tối ưu của
anh ta sẽ thay đổi do MRS phải bằng tỷ lệ giá
mới của 2 hàng hoá (PX/PY)
– ảnh hưởng thay thế
• Giá thay đổi làm thay đổi “thu nhập thực tế”
của người tiêu dùng anh ta phải dịch chuyển
đến đường bàng quan mới
– ảnh hưởng thu nhập
- Thay đổi giá một hàng hoá
• Thay đổi giá một hàng hoá sẽ làm thay đổi
độ dốc của đường ngân sách
– Nó cũng làm thay đổi MRS tại điểm lựa chọn
tối đa hoá lợi ích của người tiêu dùng
• Khi giá thay đổi, hai ảnh hưởng sẽ xảy ra là:
– ảnh hưởng thay thế (SE)
– ảnh hưởng thu nhập (IE)
- Thay đổi giá một hàng hoá
Y
Giả sử người tiêu dùng tối
đa hoá lợi ích tại điểm A.
Nếu giá X giảm, người tiêu dùng
B
sẽ tối đa hoá lợi ích tại điểm B.
A
U2
U1
X
Tổng lượng tăng của X
- Thay đổi giá một hàng hoá
Y Để tách riêng ảnh hưởng thay thế, chúng
ta giữ “thu nhập thực tế” không đổi nhưng
giá tương đối của X thay đổi
ẢNH HƯỞNG THAY THẾ LÀ SỰ VẬN
B ĐỘNG TỪ ĐIỂM A ĐẾN ĐIỂM C
A C Người tiêu dùng thay thế
U2
hàng hoá Y bằng X do
U1 X rẻ hơn tương đối
X
SE
- Thay đổi giá một hàng hoá
Y
ẢNH HƯỞNG THU NHẬP XẢY RA DO “THU NHẬP
THỰC TẾ” THAY ĐỔI KHI GIÁ X THAY ĐỔI
ẢNH HƯỞNG THU NHẬP LÀ SỰ
VẬN ĐỘNG TỪ ĐIỂM C ĐẾN B
B
A C Nếu X là hàng hoá
U2 thông thường, người
tiêu dùng sẽ mua
U1
nhiều hơn do thu
X nhập thực tế tăng
IE
- Thay đổi giá một hàng hoá
Y
Giá hàng hoá X tăng làm đường ngân
sách dịch chuyển vào trong
ẢNH HƯỞNG THAY THẾ LÀ SỰ VẬN
C
ĐỘNG TỪ ĐIỂM A ĐẾN ĐIỂM C
A
B
ẢNH HƯỞNG THU NHẬP LÀ
U1 SỰ DỊCH CHUYỂN TỪ ĐIỂM
C ĐẾN ĐIỂM B
U2
X
SE
IE
- Thay đổi giá hàng hoá thông thường
• Nếu hàng hoá là thông thường, ảnh hưởng thay
thế và ảnh hưởng thu nhập tác động cùng chiều
nhau
– Khi giá giảm, cả 2 ảnh hưởng sẽ làm tăng QD
– Khi giá tăng, cả 2 ảnh hưởng làm giảm QD
- Thay đổi giá hàng hoá cấp thấp
• Nếu hàng hoá là cấp thấp, ảnh hưởng thay thế
và ảnh hưởng thu nhập ngược chiều nhau
• Kết hợp ảnh hưởng không rõ ràng
– Khi giá tăng, ảnh hưởng thay thế làm giảm QD,
nhưng ảnh hưởng thu nhập làm tăng QD
– Khi giá giảm, ảnh hưởng thay thế làm tăng QD,
nhưng ảnh hưởng thu nhập là giảm QD
- Nghịch lý Giffen
• Nếu ảnh hưởng thu nhập đủ lớn (lấn át ảnh
hưởng thay thế) thì giá và QD có mối quan
hệ cùng chiều nhau
– Giá tăng làm giảm thu nhập thực tế
– Nếu hàng hoá là cấp thấp, thu nhập giảm làm
QD tăng
• Như vậy, giá tăng làm tăng QD
- Tổng kết ảnh hưởng thay thế và ảnh
hưởng thu nhập
• Tối đa hoá lợi ích thể hiện (đối với hàng hoá
thông thường) QD tăng khi giá giảm
– ảnh hưởng thay thế thể hiện sự vận động dọc theo
đường bàng quan
– ảnh hưởng thu nhập thể hiện sự dịch chuyển đến
đường bàng quan cao hơn do tăng sức mua
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
