Bài giảng "Pháp luật đại cương - Bài 8: Hình thức và Hệ thống pháp luật" cung cấp cho người học các kiến thức về nguồn luật, VBQPPL tại Việt Nam, hệ thống pháp luật, các ngành luật Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Pháp luật đại cương - Bài 8: Hình thức và Hệ thống pháp luật
- Hình thức vaø
Heä thoáng phaùp
luaät
toanvs@gmail.com 1
- Taøi lieäu tham khaûo
Saùch giaùo khoa
Boä luaät Daân söï 2005, hình söï
1999…
Luaät ban haønh caùc vaên baûn qui
phaïm phaùp luaät 12/11/1996, söûa
ñoåi 16/12/2002
Luaät ban haønh caùc vaên baûn qui
phaïm phaùp luaät cuûa HÑND, UBND
ngaøy 3/12/2004
toanvs@gmail.com 2
- I. NGUOÀN LUAÄT (Hình thöùc beân
ngoaøi)
Laø nhöõng hình thöùc bieåu hieän ra beân
ngoaøi cuûa phaùp luaät maø nhaø nöôùc
chính thöùc thöøa nhaän ñeå laøm
chuaån möïc cho haønh vi cuûa caùc caù
nhaân, toå chöùc trong xaõ hoäi.
toanvs@gmail.com 3
- 1. Phaân loaïi:
1.1 Taäp quaùn phaùp:
Taäp quaùn laø nhöõng caùch thöùc xöû
söï ñöôïc hình thaønh trong quaù trình
nhaän thöùc cuûa con ngöôøi ñoái vôùi
xaõ hoäi vaø ñöôïc löu truyeàn trong xaõ
hoäi.
Taäp quaùn phaùp - nhöõng taäp quaùn phuø
hôïp vôùi lôïi ích cuûa xaõ hoäi, giai caáp
thoáng trò ñaõ ñöôïc Nhaø Nöôùc thöøa
nhaän nhö nhöõng qui taéc xöû söï
chung. toanvs@gmail.com 4
-
- 1.2 Vaên baûn toân giaùo
Laø moät hình thöùc töông ñoái laâu
ñôøi, hieän giôø vaãn ñöôïc xem laø
nguoàn luaät coù hieäu löïc cao nhaát
trong nhöõng nöôùc coù heä thoáng
phaùp luaät toân giaùo.
VD: kinh Coran ñoái vôùi heä thoáng
phaùp luaät hoài giaùo
toanvs@gmail.com 5
- 1.3 Tieàn leä phaùp:
Caùc quyeát ñònh tröôùc ñaây cuûa cô
quan haønh chính hay xeùt xöû vaø Nhaø Nöôùc
thöøa nhaän laøm khuoân maãu ñeå
giaûi quyeát nhöõng vuï vieäc, tình
huoáng töông töï.
Coù vò trí quan troïng trong heä thoáng
luaät Anh – Myõ.
Nhöõng quyeát ñònh, baûn aùn cuûa
toaø aùn tröôùc ñaây laøm caên cöù ñeå
toanvs@gmail.com 6
- 1.4 Vaên baûn qui phaïm phaùp luaät:
Vaên baûn do cô quan Nhaø Nöôùc coù
thaåm quyeàn ban haønh trong ñoù
chöùa QPPL.
Teân goïi: boä luaät, luaät, phaùp
leänh, leänh, nghò ñònh, thoâng tö,
quyeát ñònh, chæ thò …
Nguoàn luaät phoå bieán ôû nhieàu heä
thoáng phaùp luaät: chuû nghóa xaõ
hoäi vaø chaâu aâu luïc ñòa.
toanvs@gmail.com 7
- Ñaëc ñieåm VBQPPL
Do cô quan Nhaø Nöôùc coù thaåm
quyeàn ban haønh.
Noäi dung laø caùc qui taéc xöû söï coù
tính chaát baét buoäc chung.
Ñöôïc aùp duïng nhieàu laàn trong thöïc
tieãn ñôøi soáng khi coù söï kieän
phaùp lyù xaûy ra.
Teân goïi, noäi dung vaø trình töï ban
haønh caùc loaïi vaên baûn QPPL ñöôïc
qui ñònh roõ raøng.
toanvs@gmail.com 8
- 13/1999/QH10: luật doanh nghiệp
121/2005/NĐCP
03/2004/QĐTTg
07/2001/TTLT/BKHTCTK
toanvs@gmail.com 9
- 2. VBQPPL taïi Vieät Nam
Heä thoáng VBPL ñöôïc xaây döïng
thaønh heä thoáng thöù baäc thoáng
nhaát vôùi nhau veà noäi dung vaø
hình thöùc, traät töï cao – thaáp roõ
raøng.
toanvs@gmail.com 10
- 2.1 Phaân loaïi:
Vaên baûn luaät
Vaên baûn döôùi luaät
toanvs@gmail.com 11
- Phaân loaïi:
Nghò quyeát, nghò ñònh cuûa chính phuû
Quyeát ñònh, chæ thò cuûa thuû töôùng CP
Nghò quyeát cuûa hoäi ñoàng thaåm phaùn
toaø aùn nhaân daân toái cao
Quyeát ñònh, thoâng tö, chæ thò cuûa vieän
tröôûng vieän kieåm saùt nhaân daân toái cao
Quyeát ñònh, chæ thò, thoâng tö cuûa caùc
boä, caùc cô quan ngang boä vaø cô quan
khaùc thuoäc chính phuû
Nghò quyeát cuûa hoäi ñoàng nhaân daân caùc
caáp
toanvs@gmail.com 12
Quyeát ñònh, chæ thò cuûa UB nhaân daân
- 2.1 Phaân loaïi:
a. Vaên baûn luaät
Hieán phaùp
Boä luaät, luaät: boä luaät daân söï,
boä luaät hình söï, luaät hoân nhaân
gia ñình, luaät doanh nghieäp…
b. Vaên Baûn döôùi luaät
Nghò quyeát cuûa Quoác hoäi
Phaùp leänh, nghò quyeát cuûa
UBTVQH toanvs@gmail.com 13
- 2.2 Hieäu löïc cuûa vaên baûn
Vaên baûn phaùp luaät chæ ñöôïc
aùp duïng khi coù moät hieäu löïc
phaùp lyù nhaát ñònh. Moãi vaên
baûn ñeàu coù giôùi haïn nhaát ñònh
trong vieäc aùp duïng
Aùp duïng töø khi naøo? Aùp duïng
cho ai? Aùp duïng trong phaïm vi
naøo?
Nguyeân taéc: vaên baûn do cô quan
caáp treân thì coù hieäu löïc hôn vaên
toanvs@gmail.com 14
- 2.2.1 Hieäu löïc theo thôøi gian
Laø khoaûng thôøi gian maø vaên baûn coù hieäu
löïc (töø khi baét ñaàu ñeán khi keát thuùc)
Thôøi ñieåm vaên baûn baét ñaàu coù hieäu löïc:
Töø khi coâng boá hay thoâng qua vaên baûn
Taïi moät thôøi ñieåm xaùc ñònh (qui ñònh
cuï theå trong vaên baûn)
toanvs@gmail.com 15
- 2.2.1 Hieäu löïc theo thôøi gian
Heát hieäu löïc:
Heát thôøi haïn coù hieäu löïc ñaõ ñöôïc qui
ñònh trong vaên baûn.
Ñöôïc thay theá baèng vaên baûn môùi cuûa
chính cô quan nhaø nöôùc ñaõ ban haønh
vaên baûn ñoù.
Bò huûy boû hoaëc baõi boû cuûa cô quan
nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn
Vaên baûn qui ñònh chi tieát, höôùng daãn
thi haønh cuûa vaên baûn heát hieäu löïc
cuõng ñoàng thôøi heát hieäu löïc cuøng vôùi
toanvs@gmail.com 16
vaên baûn ñoù.
- Nguyeân taéc baát hoài toá
Vaên baûn khoâng coù hieäu löïc
ngöôïc thôøi gian.
Ngoaïi leä:
Coù moät vaøi tröôøng hôïp coù theå cho
pheùp coù hieäu löïc hoài toá, neáu nhö
phuø hôïp vôùi lôïi ích xaõ hoäi.
Khi ñoù noù ñöôïc qui ñònh cuï theå trong
chính vaên baûn phaùp luaät ñoù.
toanvs@gmail.com 17
- 2.2.2 Hieäu löïc theo khoâng
gian:
Phaïm vi laõnh thoå maø vaên baûn
phaùp luaät coù hieäu löïc, giôùi haïn
taùc ñoäng theo khoâng gian
Nguyeân taéc chung laø hieán phaùp
vaø vaên baûn luaät, döôùi luaät cuûa
caùc cô quan Nhaø Nöôùc trung öông
coù hieäu löïc treân toaøn laõnh thoå.
Vaên baûn cuûa HÑND vaø UBND chæ
coù hieäu löïc thi haønh trong phaïm vi
laõnh thoå cuûa ñòa phöông.
toanvs@gmail.com 18
- Ngoaïi leä:
Nhöõng qui ñònh cuûa phaùp luaät
ñoái vôùi coâng daân VN coøn coù
theå aùp duïng ngoaøi phaïm vi
laõnh thoå cuûa VN
toanvs@gmail.com 19
- 2.2.3 Hieäu löïc theo nhoùm ngöôøi: (theo
ñoái töôïng thi haønh)
Thoâng thöôøng VBPL taùc ñoäng ñeán
taát caû caùc ñoái töôïng trong phaïm vi
laõnh thoå maø vaên baûn ñoù coù hieäu
löïc veà thôøi gian vaø khoâng gian.
Treân laõnh thoå VN, caùc vaên baûn qui
phaïm phaùp luaät coù hieäu löïc ñoái
vôùi taát caû caùc coâng daân VN, ñoái
vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi vaø ngöôøi
khoâng quoác tòch, ñoái vôùi caùc toå
toanvs@gmail.com 20
chöùc hoaït ñoäng treân laõnh thoå Vieät