Các trại chăn nuôi xử lý chất thải thông qua việc xây dựng các bể biogas có dung tích 500m3 theo kỹ thuật UASB. Tuy nhiên hệ thống này chỉ xử lý nước thải chứ chưa xử lý côn trùng và mùi. Do vậy, khi trang trại phát triển cần xử lý thêm bằng những hồ mở có diện tích lớn hơn 2 mẫu, bể ủ mỗi năm phải khơi thông 1 lần lấy lắng đọng và làm phân vi sinh để bón cho cây trồng
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng phương pháp thí nghiệm trong chăn nuôi và thú y tập 1 part 7
- 3.7.5. Các bư c ti n hành phân tích
Bư c 1
Nêu lên gi thi t nghiên c u
H0: Trung bình c a các qu n th b ng nhau µ1 = µ2 = … = µt
H1: Trung bình c a các qu n th không b ng nhau
Bư c 2
Ki m tra phân b chu n c a s li u b ng cách quan sát bi u ñ t n su t c a chúng v i
s tr giúp c a ph n m m Minitab 12.0 ho c tham kh o các m c trên.
Bư c3
Ki m tra s ñ ng nh t c a phương sai (σ12 = σ 2 = K = σ t2 ) .
2
S ñ ng nh t c a phương sai ñư c ki m tra b ng phép th Levene; phép th này có
trong h u h t các ph n m m th ng kê không lo i tr Minitab 12.0. Phép th cho phép
so sánh 2 hay nhi u phương sai và cho ta bi t ngay k t qu .
Tuy nhiên ta cũng có th dùng phép th kinh ñi n như sau ñ xác ñ nh s ñ ng nh t c a
phương sai:
N u t s ñ l ch chu n l n nh t/ñ l ch chu n nh nh t < 2 thì cũng ch ng t r ng
các phương sai ñ ng nh t
Bư c 4
S p x p s li u theo t ng nghi m th c và tính t ng c ng theo nghi m th c (T)và t ng s
toàn b các giá tr quan sát c a thí nghi m (G)
Bư c 5
Xây d ng c u trúc c a b ng phân tích phương sai
Giá tr P lý
T ng bình Trung bình
B ct Giá tr F
thuy t
Ngu n bi n ñ ng phương bình phương
do (df) quan sát
(SS) (MS) 5% 1%
Nghi m th c
Sai s ng u nhiên
T ng bi n ñ ng
Bư c 6
Xác ñ nh b c t do (df) c a nghi m th c, sai s ng u nhiên và t ng bi n ñ ng
• df c a t ng bi n ñ ng = n -1
• df c a nghi m th c = t -1
• df sai s ng u nhiên = df t ng bi n ñ ng - df nghi m th c = (n-1) - (t-1) = n - t
Bư c 7
Xác ñ nh giá tr hi u ch nh (CF) và các t ng bình phương (SS) t các giá tr t ng c ng
theo nghi m th c (T) và t ng c ng toàn b các giá tr quan sát c a thí nghi m (G)
43
- G2
• CF =
n
n
∑x − CF
• 2
SS toàn b quan sát = i
i =1
2
t
T
∑
• − CF
i
SS nghi m th c =
i =1 ri
Bư c 8
Tính các giá tr trung bình bình phương (MS)
• MS nghi m th c = SS nghi m th c / (t-1)
• MS sai s ng u nhiên = SS sai s ng u nhiên / (n-t)
Bư c 9
Tính giá tr F quan sát ñ ki m ñ nh m c ý nghĩa c a nghi m th c
• F = MS nghi m th c / MS sai s ng u nhiên
Bư c 10
Xác ñ nh giá tr F lý thuy t trong b ng v i df nghi m th c = (t - 1) và df sai s ng u
nhiên = (n - t) m c ý nghĩa 5% và 1%
Bư c 11
ði n toàn b các giá tr c n thi t ñã tính toàn vào b ng ñã thành l p bư c 2
Bư c 12
So sánh giá tr F th c nghi m v i giá tr F lý thuy t ñã nêu bư c 7 và ñưa ra các k t
lu n v s sai khác có ý nghĩa gi a các nghi m th c theo các quy t c sau ñây:
• N u giá tr F quan sát l n hơn giá tr F lý thuy t m c ý nghĩa 1% ta k t lu n có
s sai khác rõ r t gi a các nghi m th c.
• N u giá tr F quan sát l n hơn giá tr F lý thuy t m c ý nghĩa 5% như bé hơn
ho c b ng giá tr F lý thuy t m c ý nghĩa 1% ta k t lu n có s sai khác gi a
các nghi m th c.
• N u giá tr F quan sát bé hơn ho c b ng giá tr F lý thuy t m c ý nghĩa 5% ta
k t lu n không có s sai khác gi a các nghi m th c.
K t qu tính toán các ngu n bi n ñ ng ñư c trình bày trong b ng ANOVA
Giá tr P lý
Trung bình
B c t do T ng bình Giá tr F
thuy t
Ngu n bi n ñ ng bình phương
phương (SS)
(df) quan sát
(MS) 5% 1%
Nghi m th c SSnghi MSnghi Fquan sát F5% F1%
t -1 m th c m th c
Sai s ng u nhiên SSsai s MSsai s
n-t
T ng bi n ñ ng SSt
n-1 ng s
44
- Trung bình bình phương c a ph n sai s (MSsai s ) là giá tr ư c tính c a σ2, phương sai
c a sai s ng u nhiên (như ta ñã bi t εij ~ N(0,σ2)).
cũng là ư c tính c a σ2 n u H0
Trung bình bình phương c a nghi m th c ( MSnghi m th c)
ñúng, ngư c l i nó s l n hơn σ2. Nói cách khác n u H0 ñúng thì giá tr F quan sát (t
s phương sai) s có giá tr g n b ng 1.
Giá tr F càng l n ch ng t gi thi t H0 sai.
• Kho ng tin c y
Minitab không th c hi n ñư c phép th t ñ so sánh. Tuy nhiên chúng ta hoàn toàn có
th xây d ng kho ng tin c y 95% ñ i v i sai khác gi a t ng c p giá tr trung bình.
Kho ng tin c y 95% s sai khác gi a các giá tr trung bình ñư c xác ñ nh tương t như
ñ i v i phép so sánh 2 m u b ng phép th t. Tuy nhiên phương sai ư c tính chung c a
phép th này chính là trung bình bình phương c a sai s ng u nhiên (MSsai s ) trong
b ng phân tích phương sai và b c t do chính b ng b c t do c a sai s ng u nhiên;
ho c c th hơn theo công th c sau:
S sai khác bé nh t gi a 2 nhóm b t kỳ (gi s nhóm th nh t và th 2) có ý nghĩa
th ng kê, giá tr t ñư c tính như sau:
y1 − y 2
t=
1 1
MSsai so +
n n
1 2
Trong ñó: y1 , y 2 là giá tr trung bình c a nhóm 1 v à 2
là dung lư ng m u c a nhóm 1 v à 2
n1, n2
N u giá tr t > t df.0_ saiso (ñư c g i là t lý thuy t) thì s sai khác ñó có ý nghĩa t c là trung
0 25
bình c a qu n th 1 khác v i trung bình c a qu n th 2.
Ta cũng có th s d ng s sai khác bé nh t có ý nghĩa m c 5% (LSD) ñư c tính như
sau ñ xác ñ nh ñư c s sai khác c a các giá tr trung bình
1 1
LSD (0,05) = t (0.025)so × MSsai so × +
n n
df_sai
1 2
0.025
trong ñó t df _ saiso là 2,5% giá tr phía trên c a phân b t v i b c t do c a sai s ng u
nhiên. N u kho ng tin c y này không ch a s 0 thì có s sai khác có ý nghĩa gi a 2
nhóm m c 5%.
45
- 3.7.6. Ví d
M t thí nghi m ñư c ti n hành ñ so sánh m c ñ tăng tr ng c a gà 4 kh u ph n ăn
khác nhau. 20 con gà ñ ng ñ u nhau ñư c phân m t cách ng u nhiên v m t trong 4
kh u ph n ăn. Như v y ta có 4 nhóm ñ ng v t thí nghi m, m i nhóm g m 5 gà; k t qu
thí nghi m ñư c ghi l i b ng sau (ñơn v tăng tr ng tính theo g):
Kh u ph n 1 Kh u ph n 2 Kh u ph n 3 Kh u ph n 4
99 61 42 169
88 112 97 137
76 30 81 169
38 89 95 85
94 63 92 154
L i gi i:
Các tham s th ng kê mô t ñư c trình bày b ng sau:
Kh u ph n 1 2 3 4 T ng
y1 = 79,0 y 2 = 71,0 y 3 = 81,4 y 4 = 142,8 y • = 93,55
Trung bình m u
ð l ch chu n m u s1 = 24,5 s2 = 31,0 s3 = 22,9 s4 = 34,9 sy = 39,52
Dung lư ng m u n1 = 5 n2 = 5 n3 = 5 n4 = 5 n = 20
Ti n hành t ng bư c như ñã nêu m c 5.3 ñ rút ra k t lu n
Bư c 1
H0: µ1 = µ2 = µ3 = µ4
H1: µ1 ≠ µ2 ≠ µ3 ≠ µ4
Bư c 2
Ki m tra phân b chu n c a s li u b ng cách quan sát bi u ñ t n su t c a chúng v i
s tr giúp c a ph n m m Minitab 12.0.
Bư c3
Ki m tra s ñ ng nh t c a phương sai (σ 12 = σ 2 = σ 32 = σ 4 ) .
2 2
s 4 34,9
= = 1,52 < 2 ch ng t r ng các phương sai ñ ng nh t ho c dùng ph n m m
s3 22,9
Minitab ñ ki m tra
46
- Bư c 4
S p x p s li u theo t ng nghi m th c và tính t ng c ng theo nghi m th c (T)và t ng s
toàn b các giá tr quan sát c a thí nghi m (G)
Kh u ph n 1 Kh u ph n 2 Kh u ph n 3 Kh u ph n 4
99 61 42 169
88 112 97 137
76 30 81 169
38 89 95 85
94 63 92 154
T 395 355 407 714
G 395 + 355 + 407 + 714 =1881
Bư c 5
Xây d ng c u trúc c a b ng phân tích phương sai
Giá tr P lý
T ng bình Trung bình
B ct Giá tr F
thuy t
Ngu n bi n ñ ng phương bình phương
do (df) quan sát
(SS) (MS) 5% 1%
Kh u ph n
Sai s ng u nhiên
T ng bi n ñ ng
Bư c 6
Xác ñ nh b c t do (df) c a nghi m th c, sai s ng u nhiên và t ng bi n ñ ng
• df c a t ng bi n ñ ng = n -1 = 20 -1 = 19
• df c a nghi m th c = t -1 = 4 -1 = 3
• df sai s ng u nhiên = df t ng bi n ñ ng - df nghi m th c = (n-1) - (t-1) = n -
t = 19 -3 = 20 -4 = 16
Bư c 7
Xác ñ nh giá tr hi u ch nh (CF) và các t ng bình phương (SS) t các giá tr t ng c ng
theo nghi m th c (T) và t ng c ng toàn b các giá tr quan sát c a thí nghi m (G)
G 2 18812
• = = 176908,05
CF =
n 20
n
∑x − CF =
• 2
SS toàn b quan sát = i
i =1
• = (992 + 882 + 762 + 382 + 942 + 612 + ...+ 1542) - 176908,05 = 29.679
Ti 2
t
SS nghi m th c = ∑
• − CF =
i =1 ri
396 2 357 2 410 2 718 2
5 + 5 + 5 + 5 − 176908,05 = 16.467
=
• SS sai s = SS toàn b quan sát - SS nghi m th c = 29.679 – 14.467 = 13.212
47
- Bư c 8
Tính các giá tr trung bình bình phương (MS)
16.467
= 5.489
• MS nghi m th c = SS nghi m th c / (t-1) =
4 −1
13.212
• = 826
MS sai s ng u nhiên = SS sai s ng u nhiên / (n-t) =
20 − 4
Bư c 9
Tính giá tr F quan sát ñ ki m ñ nh m c ý nghĩa c a nghi m th c
5.489
= 6,65
• F = MS nghi m th c / MS sai s ng u nhiên =
826
Bư c 10
Tra b ng ph n ph l c ta có F lý thuy t trong b ng v i df nghi m th c = 3 và df sai s
ng u nhiên = 16 ta có: m c ý nghĩa 5% và 1% thì các giá tr tương ng là F = 3,10 và
F = 4,94
Bư c 11
Giá tr P lý
T ng bình Trung bình
Giá tr F
B ct
Ngu n bi n ñ ng phương bình phương thuy t
do (df) quan sát
(SS) (MS) 5% 1%
Kh u ph n 3 16,467 5,489 6,65 3,10 4,94
Sai s ng u nhiên 16 13,212 826
T ng bi n ñ ng 19 29,679
Bư c 12
Ta có th k t lu n r ng, có s sai khác gi a tăng tr ng c a các kh u ph n ăn khác nhau
(P Display Data…
MTB > Print 'KP1'-'KP4'.
Data Display
Row KP1 KP2 KP3 KP4
1 99 61 42 169
2 88 112 97 137
3 76 30 81 169
4 38 89 95 85
5 94 63 92 154
Stat > Basic Statistics > Display Descriptive Statistics...
MTB > Describe 'KP1'-'KP4'.
Descriptive Statistics: KP1, KP2, KP3, KP4
Variable N Mean Median TrMean StDev SE Mean
KP1 5 79.0 88.0 79.0 24.5 10.9
KP2 5 71.0 63.0 71.0 31.0 13.9
KP3 5 81.4 92.0 81.4 22.9 10.2
KP4 5 142.8 154.0 142.8 34.9 15.6
Variable Minimum Maximum Q1 Q3
KP1 38.0 99.0 57.0 96.5
KP2 30.0 112.0 45.5 100.5
KP3 42.0 97.0 61.5 96.0
KP4 85.0 169.0 111.0 169.0
48
- ð ti n hành các bư c phân tích phương sai ta ph i s p x p lai s li u thành 2 c t; m t
c t th hi n m c tăng tr ng, m t c t th hi n kh u ph n ăn tương ng theo các bư c sau
ñây:
Manip > Stack/Unstack > Stack Columns…
MTB > Name c5 = 'P' c6 = 'KP'
MTB > Stack 'KP1'-'KP4' 'P';
SUBC> Subscripts 'KP';
SUBC> UseNames.
MTB >
Và ti n hành phân tích phương sai
One-way ANOVA: P versus KP Stat > ANOVA > One-way (Unstacked)…
Analysis of Variance for P
Source DF SS MS F P
KP 3 16467 5489 6.65 0.004
Error 16 13212 826
Total 19 29679
Individual 95% CIs For Mean
Based on Pooled StDev
Level N Mean StDev --------+---------+---------+--------
KP1 5 79.00 24.47 (-------*------)
KP2 5 71.00 31.02 (------*-------)
KP3 5 81.40 22.88 (-------*-------)
KP4 5 142.80 34.90 (-------*-------)
--------+---------+---------+--------
Pooled StDev = 28.74 70 105 140
MTB >
V i P = 0,004, gi thi t H0 b bác b hay nói cách khác hoàn toàn có th lo i b gi
thi t r ng tăng tr ng trung bình gi a các kh u ph n ăn là b ng nhau.
3.7.7. So sánh gi a các nghi m th c theo t ng c p
So sánh tăng tr ng c a chu t 4 kh u ph n ăn khác nhau (kh u ph n 1, 2, 3 và 4). S
chu t tham gia vào thí nghi m vào t ng kh u ph n là 7, 8, 6 và 8. S li u thu ñư c trình
bày b ng sau (% tăng tr ng so v i kh i lư ng cơ th ):
1 2 3 4
3,42 3,17 3,34 3,64
3,96 3,63 3,72 3,93
3,87 3,38 3,81 3,77
4,19 3,47 3,66 4,18
3,58 3,39 3,55 4,21
3,76 3,41 3,51 3,88
3,84 3,55 3,96
3,44 3,91
Bài gi i: (Dùng ph n m m Minitab ñ gi i quy t).
Nh p s li u vào Minitab, tính các tham s th ng kê mô t ta thu ñư c k t qu sau:
Variable N Mean Median TrMean StDev SE Mean
1 7 3.8029 3.8400 3.8029 0.2512 0.0949
2 8 3.4300 3.4250 3.4300 0.1353 0.0478
3 6 3.5983 3.6050 3.5983 0.1675 0.0684
4 8 3.9350 3.9200 3.9350 0.1906 0.0674
Variable Minimum Maximum Q1 Q3
1 3.4200 4.1900 3.5800 3.9600
2 3.1700 3.6300 3.3825 3.5300
3 3.3400 3.8100 3.4675 3.7425
4 3.6400 4.2100 3.7975 4.1250
49
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
