Bài giảng Quản trị chiến lược: Chương 2 - Phân tích môi trường ở bên ngoài

Mục tiêu của chương II<br /> <br /> 1. Khái niệm môi trường bên ngoài<br /> Môi trường vĩ mô<br /> üKinh tế<br /> Môi trường<br /> üChính trị Môi trường vi mô họat động<br /> üĐối thủ tiềm năng<br /> üXã hội<br /> üĐối thủ<br /> üCông nghệ üNhà cung cấp<br /> üTài trợ DN<br /> üKhách hàng<br /> üTự nhiên üKhách hàng<br /> üCác<br /> đối<br /> thủ<br /> üLao động<br /> üDân số<br /> üNhà cung cấp<br /> üSP thay thế<br /> <br /> üHiểu môi trường bên ngoài của doanh<br /> nghiệp<br /> <br /> üHiểu mục tiêu của phân tích môi trường<br /> bên ngoài<br /> üHiểu phương pháp phân tích môi trường<br /> bên ngoài<br /> 1<br /> <br /> 2.Môi trường vĩ mô<br /> 2.1.Khái niệm:<br /> Môi trường vĩ mô gồm các yếu tố, lực<br /> lượng, thể chế… nằm bên ngoài một<br /> ngành nhưng chúng có ảnh hưởng đến<br /> hoạt động của các tổ chức trong ngành<br /> đó.<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2.2. Các yếu tố<br /> Kinh tế<br /> üChính trị - Pháp luật<br /> üXã hội<br /> üCông nghệ<br /> üTự nhiên<br /> üDân số<br /> 3<br /> <br /> 2.3. Tác động của môi trường vĩ mô<br /> ü Tạo ra các cơ hội hay nguy cơ cho doanh nghiệp<br /> üTác động lên tất cả các doanh nghiệp trong ngành<br /> üMức độ tác động lên các doanh nghiệp khác nhau<br /> üDoanh nghiệp không thể thay đổi được môi<br /> trường vĩ mô<br /> <br /> 5<br /> <br /> 4<br /> <br /> 3. Phân tích môi trường vĩ mô<br /> 3.1 Môi trường kinh tế<br /> - Tăng trưởng GDP, GNP<br /> - GDP bình quân đầu người<br /> - Giai đoạn chu kỳ kinh tế<br /> - Tỷ giá hối đoái<br /> 6<br /> <br /> -<br /> <br /> 3.2 Môi trường xã hội<br /> - Quan điểm về mức sống<br /> - Ý thức bảo vệ sức khỏe<br /> - Trình độ của dân cư<br /> - Tỷ lệ lao động nữ<br /> <br /> Chính sách tiền tệ<br /> Tỷ lệ lạm phát<br /> Lãi suất<br /> Chính sách thuế<br /> Tỷ lệ thất nghiệp<br /> Cán cân thanh toán<br /> <br /> 8<br /> <br /> 7<br /> <br /> - Ý thức về thẩm mỹ<br /> <br /> 3.3. Môi trường chính trị - Pháp luật<br /> <br /> - Cơ cấu nghề nghiệp<br /> <br /> -<br /> <br /> - Phong cách sống<br /> - Mối quan tâm của xã hội<br /> - Khuynh hướng tiêu dùng<br /> <br /> Quy định cho vay tiêu dùng<br /> Quy định chống độc quyền<br /> Luật lệ thuế<br /> Chính sách khuyến khích<br /> <br /> - Phong tục tập quán<br /> 9<br /> <br /> -<br /> <br /> 10<br /> <br /> 3.4. Môi trường dân số<br /> <br /> Xu hướng chính trị và đối ngoại<br /> Luật thuê mướn và chiêu thị<br /> Mức độ ổn định chính trị<br /> Luật bảo vệ môi trường<br /> <br /> - Tổng cơ cấu dân số<br /> - Mật độ dân số<br /> - Biến đổi về dân số (tuổi tác, giới tính, thu<br /> nhập…)<br /> - Tuổi thọ dân cư<br /> - Tỷ lệ tăng dân số<br /> - Di chuyển dân số giữa các vùng<br /> 11<br /> <br /> 12<br /> <br /> 3.5. Các yếu tố tự nhiên<br /> -<br /> <br /> 3.6. Môi trường công nghệ<br /> <br /> Các loại tài nguyên<br /> Trữ lượng tài nguyên<br /> Ô nhiễm môi trường<br /> Thiếu năng lượng<br /> Lãng phí tài nguyên<br /> Quan tâm của cộng đồng đến môi trường<br /> <br /> -<br /> <br /> Các công nghệ và sản phẩm mới<br /> Tốc độ phát minh công nghệ<br /> Khuyến khích R&D của chính phủ<br /> Luật bảo vệ phát minh sáng chế<br /> Chi phí phát triển công nghệ mới<br /> Sự chuyển giao công nghệ<br /> Sự tự động hóa<br /> <br /> 13<br /> <br /> 4. Môi trường vi mô<br /> 4.1. Khái niệm<br /> Môi trường vi mô gồm các yếu tố, lực lượng,<br /> thể chế… nằm bên ngoài tổ chức nhưng<br /> chúng có ảnh hưởng đến hoạt động và kết<br /> quả hoạt động của các tổ chức trong một<br /> ngành.<br /> <br /> 14<br /> <br /> 4.2. Định nghĩa ngành:<br /> Ngành là một nhóm các công ty sản<br /> xuất các sản phẩm hay cung ứng các<br /> dịch vụ cạnh tranh tương tự gọi là một<br /> ngành.<br /> <br /> 15<br /> <br /> 16<br /> <br /> 4.3. Mô hình năm tác lực của Michael E. Porter<br /> <br /> Mức độ cạnh tranh của các đối<br /> 4.3. 1.<br /> thủ trong ngành<br /> (1) Số lượng và quy mô các công ty<br /> ü Ngành có nhiều doanh nghiệp sẽ có<br /> mức độ cạnh tranh cao hơn ngành có ít<br /> doanh nghiệp<br /> <br /> ĐỐI THỦ<br /> TIỀM NĂNG<br /> NHÀ<br /> CUNG CẤP<br /> <br /> CÁC ĐỐI THỦ<br /> TRONG<br /> NGÀNH<br /> SẢN PHẨM<br /> THAY THẾ<br /> <br /> KHÁCH<br /> HÀNG<br /> <br /> 17<br /> <br /> 18<br /> <br /> ü Ngành gồm nhiều doanh nghiệp có quy mô<br /> <br /> và nguồn lực tương đương sẽ cạnh tranh<br /> hơn ngành có một vài doanh nghiệp thống<br /> trị<br /> (2) Chi phí cố định hoặc lưu kho cao<br /> ü Chi phí cố định / mỗi đơn vị sản phẩm cao<br /> ü Sản phẩm khó bảo quản hay chi phí lưu<br /> kho cao<br /> 19<br /> <br /> (4) Thiếu khác biệt hóa hoặc chi phí<br /> chuyển đổi thấp<br /> ü Các doanh nghiệp phải cạnh tranh dựa<br /> vào giá và dịch vụ<br /> ü Người tiêu dùng dễ dàng chuyển đổi nhà<br /> cung cấp<br /> Cạnh tranh nhiều hơn<br /> 21<br /> <br /> (7) Lợi ích chiến lược<br /> ü Ngành có lợi ích quan trọng trong chiến<br /> lược tổng thể của doanh nghiệp<br /> ü Thành công trong ngành tạo dựng uy tín<br /> độ tin cây hay hình ảnh tốt về doanh<br /> nghiệp<br /> <br /> (3) Ngành tăng trưởng chậm<br /> Ngành tăng trưởng buộc các doanh<br /> nghiệp phải giành giật thị phần của nhau<br /> để phát tăng trưởng<br /> <br /> 20<br /> <br /> (5) Khả năng tăng dần công suất<br /> Các doanh nghiệp dễ dàng tăng công suất<br /> để tạo lợi thế nhờ quy mô<br /> dư thừa<br /> công suất<br /> giảm giá<br /> (6) Đối thủ cạnh tranh đa dạng<br /> Các đối thủ khác nhau về chiến lược,<br /> định hướng…sẽ cạnh tranh nhiều hơn<br /> 22<br /> <br /> (8) Hàng rào rút lui khỏi ngành<br /> ü Tài sản chuyên môn hóa<br /> ü Chi phí cố định khi rút lui<br /> ü Những quan hệ chiến lược<br /> ü Hàng rào tình cảm<br /> ü Những hạn chế của xã hội và hạn chế của<br /> chính phủ<br /> 23<br /> <br /> 24<br /> <br /> (9) Chuyển dịch cạnh tranh<br /> ü Tốc độ tăng trưởng của ngành thay đổi, có sự sát<br /> <br /> nhập lớn, sáng kiến công nghệ…<br /> ü Tăng chi phí chuyển đổi: trợ giúp kỹ thuật<br /> ü Tạo ra hình thức dịch vụ mới<br /> ü Sáng kiến tiếp thị mới<br /> ü Tập chung vào những phân đoạn tăng trưởng<br /> nhanh<br /> ü Hạ thấp hàng rào rút lui<br /> <br /> 4.3. 2. Nguy cơ gia nhập ngành<br /> (1) Những hàng rào gia nhập ngành:<br /> a) Lợi thế kinh tế nhờ quy mô<br /> ü Chi phí đơn vị giảm khi sản lượng tăng<br /> ü Đa dạng hóa xung quanh hoạt động chức<br /> năng chung<br /> VD mô tơ nhỏ dùng cho quạt công nghiệp,<br /> máy sáy tóc, làm mát thiết bị điện<br /> <br /> 25<br /> <br /> ü Nhiều ngành chia sẻ chi phí chung: vd<br /> vận tải hành khách và vận tải hàng hóa<br /> ü Cùng chia sẻ tài sản vô hình hay bí<br /> quyết<br /> ü Thực hiện tích hợp dọc: vd luyện thép<br /> và cán thép.<br /> Doanh nghiệp mới phải có quy mô lớn<br /> Hoặc phải chịu bất lợi về chi phí<br /> <br /> 26<br /> <br /> b) Đặc trưng hóa sản phẩm<br /> ü Doanh nghiệp có đặc trưng thương hiệu<br /> ü Doanh nghiệp có sự trung thành của<br /> khách hàng<br /> c) Yêu cầu về vốn<br /> Phải có vốn lớn khi gia nhập, đặc biệt là<br /> dùng cho các nhu cầu đầy rủi ro khó thu<br /> hồi<br /> <br /> 27<br /> <br /> d) Chi phí chuyển đổi<br /> Vd: chi phí đào tạo nhân viên, thiết bị phụ<br /> trợ, kiểm tra đánh giá chất lượng, trợ<br /> giúp kỹ thuật, tâm lý…<br /> e) Sự tiếp cận đến các kênh phân phối<br /> ü Doanh nghiệp mới phải giảm giá, hỗ trợ<br /> quảng cáo…để tiếp cận kênh phân phối<br /> ü DN Tạo ra kênh phân phối hoàn toàn mới<br /> 29<br /> <br /> 28<br /> <br /> f) Bất lợi về chi phí không phụ thuộc quy<br /> mô<br /> ü Công nghệ sản phẩm độc quyền<br /> ü Điều kiện tiếp cận nguồn nguyên liệu<br /> ü Vị trí địa lý thuận lợi<br /> ü Trợ cấp chính phủ<br /> ü Kinh nghiệm<br /> 30<br /> <br />