Bài giảng Quy phạm pháp luật

Chia sẻ: Sung Sung | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:35

Thêm vào BST

Báo xấu

293
lượt xem 55
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Quy phạm pháp luật cung cấp cho các bạn những kiến thức về khái niệm và đặc điểm của quy phạm pháp luật; cơ cấu của quy phạm pháp luật; phân loại các quy phạm pháp luật. Với các bạn chuyên ngành Luật thì đây là tài liệu hữu ích.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Quy phạm pháp luật

QUY PHẠM PHÁP LUẬT • Khái niệm và đặc điểm của quy phạm pháp luật • Cơ cấu của quy phạm pháp luật • Phân loại các quy phạm pháp luật
Khái niệm và đặc điểm của quy phạm pháp luật  Quy phạm pháp luật XHCN: là quy tắc xử sự chung do nhà nước ban hành hoặc thừa nhận và bảo đảm thực hiện, thể hiện ý chí và lợi ích của nhân dân lao động, nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Đặc điểm của quy phạm pháp luật  Do nhà nước ban hành hoặc thừa nhận.  Được nhà nước bảo đảm thực hiện  Mang tính bắt buộc chung  Nội dung của mỗi quy phạm pháp luật đều thể hiện hai mặt: cho phép và bắt buộc
Cơ cấu của quy phạm pháp luật Giả định: • Khái niệm: Giả định là một bộ phận của quy phạm pháp luật nêu lên những điều kiện, hoàn cảnh (thời gian, địa điểm, …) có thể xảy ra trong thực tế cuộc sống và cá nhân hay tổ chức khi ở vào những hoàn cảnh, điều kiện đó phải chịu sự tác động của quy phạm pháp luật.
• Vai trò: giả định xác định phạm vi tác động của pháp luật. • Yêu cầu: hoàn cảnh, điều kiện nêu trong phần giả định phải rõ ràng, chính xác, sát với thực tế. • Cách xác định: muốn xác định bộ phận giả định của quy phạm pháp luật thì đặt câu hỏi: chủ thể nào? Trong hoàn cảnh, điều kiện nào? • Phân loại: căn cứ vào số lượng hoàn cảnh, điều kiện, giả định được chia thành hai loại.
Giả định giản đơn: chỉ nêu lên một hoàn cảnh, điều kiện.  Người bị tuyên bố mất tích trở về được nhận lại tài sản do người quản lý tài sản chuyển giao sau khi đã thanh toán chi phí quản lý (khoản 2 Điều 80 Bộ Luật Dân sự 2005)
 Hộ gia đình phải chịu trách nhiệm dân sự về việc thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự do người đại diện của hộ gia đình xác lập, thực hiện nhân danh hộ gia đình. (khoản 1 Điều 110 Bộ Luật Dân sự 2005)
Giả định phức tạp: nêu lên nhiều hoàn cảnh, điều kiện và giữa chúng có mối liên hệ với nhau  Trừ trường hợp có thỏa thuận khác, nếu hợp đồng chỉ quy định thời hạn giao hàng và không xác định thời điểm giao hàng cụ thể mà bên bán giao hàng trước khi hết thời hạn giao hàng và giao thiếu hàng hoặc giao hàng không phù hợp với hợp đồng thì bên bán vẫn có thể giao phần hàng còn thiếu hoặc thay thế hàng hóa cho phù hợp với hợp đồng hoặc khắc phục sự không phù hợp của hàng hóa trong thời hạn còn lại. (khoản 1 Điều 41 Luật Thương mại 2005)
 Người nào công nhiên chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ năm trăm nghìn đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới năm trăm nghìn đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đọat hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.” ( Khoản 1 Điều 137 Bộ Luật Hình sự)
Quy định  Khái niệm: Quy định là bộ phận của quy phạm pháp luật, trong đó nêu lên cách thức xử sự mà cá nhân hay tổ chức ở vào hoàn cảnh, điều kiện đã nêu trong bộ phận giả định được phép hoặc buộc phải thực hiện. Bộ phận quy định của quy phạm pháp luật chứa đựng mệnh lệnh của nhà nước.
 Vai trò: mô hình hóa ý chí của nhà nước, cụ thể hóa cách thức xử sự của các chủ thể khi tham gia quan hệ pháp luật.  Yêu cầu: mức độ chính xác, rõ ràng, chặt chẽ của bộ phận quy định là một trong những điều kiện bảo đảm nguyên tắc pháp chế.  Cách xác định: muốn xác định bộ phận quy định của quy phạm pháp luật thì trả lời cho câu hỏi: chủ thể sẽ xử sự như thế nào?  Phân loại: Căn cứ vào mệnh lệnh được nêu trong bộ phận quy định, có hai loại quy định:
Quy định dứt khoát: chỉ nêu một cách xử sự và các chủ thể buộc phải xử sự theo mà không có sự lựa chọn.  Hàng hóa quá cảnh lãnh thổ Việt Nam phải chịu sự giám sát của cơ quan Hải quan Việt Nam trong toàn bộ thời gian quá cảnh. (Điều 245 Luật Thương mại năm 2005)
Quy định không dứt khoát: nêu ra hai hoặc nhiều cách xử sự và cho phép các tổ chức hoặc cá nhân có thể lựa chọn cách xử sự.  Trong trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện một công việc mà mình phải thực hiện thì bên có quyền có thể yêu cầu bên có nghĩa vụ tiếp tục thực hiện hoặc tự mình thực hiện hoặc giao cho người khác thực hiện công việc đó và yêu cầu bên có nghĩa vụ thanh toán chi phí hợp lý và bồi thường thiệt hại. (Khoản 1 Điều 304 Bộ Luật Dân sự)
 Điều 50. Đơn đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan(luât ṣ ở hữ u trí tuê 2005) ̣ 1. Tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan có thể trực tiếp hoặc uỷ quyền cho tổ chức, cá nhân khác nộp đơn đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan.
Chế tài  Khái niệm: Chế tài là một bộ phận của quy phạm pháp luật, nêu lên biện pháp tác động mà nhà nước dự kiến áp dụng đối với cá nhân hay tổ chức nào không thực hiện đúng mệnh lệnh của nhà nước đã nêu ở bộ phận quy định của quy phạm pháp luật.
 Vai trò: nhằm bảo đảm cho pháp luật được thực hiện nghiêm minh.  Yêu cầu: biện pháp tác động phải tương xứng với mức độ, tính chất của hành vi vi phạm.  Cách xác định: xác định bộ phận chế tài của quy phạm pháp luật thì trả lời cho câu hỏi: chủ thể phải chịu hậu quả gì nếu không thực hiện đúng quy định của quy phạm pháp luật.  Phân loại: căn cứ vào khả năng lựa chọn biện pháp áp dụng, mức áp dụng, có 2 loại chế tài
Chế tài cố định: chỉ nêu một biện pháp chế tài và một mức áp dụng.  Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm quy định về bảo vệ công trình an ninh, trật tự . (khoản 3 Điều 19 Nghị định 73/2010/NĐCP của Chính phủ ngày 12/7/2010 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh và trật tự, an toàn xã hội)
Chế tài không cố định: nêu lên nhiều biện pháp chế tài, hoặc một biện pháp nhưng nhiều mức để chủ thể áp dụng pháp luật có thể lựa chọn.  “Người nào nhằm chống chính quyền nhân dân mà xâm phạm tính mạng của cán bộ, công chức hoặc công dân, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình.” (khoản 1 Điều 84 Bộ Luật Hình sự: Tội Khủng bố )
Căn cứ vào tính chất của chế tài và thẩm quyền áp dụng, chế tài được chia thành 4 loại: • Chế tài Hình sự • Chế tài Hành chính • Chế tài Dân sự • Chế tài kỷ luật.
LƯU Ý  Một quy phạm pháp luật có thể được trình bày trong một điều luật Vd: Điều 44 Luật Cạnh tranh: Gây rối hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp khác “Cấm doanh nghiệp gây rối hoạt động kinh doanh hợp pháp của doanh nghiệp khác bằng hành vi trực tiếp hoặc gián tiếp cản trở, làm gián đoạn hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đó.”