Bài giảng Chương 2: Quy phạm pháp luật

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:35

Thêm vào BST

Báo xấu

561
lượt xem 46
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Chương 2: Quy phạm pháp luật giới thiệu tới các bạn những nội dung về khái niệm và đặc điểm quy phạm pháp luật; cơ cấu của quy phạm pháp luật; phân loại quy phạm pháp luật. Bài giảng hữu ích với những bạn chuyên ngành Luật và những bạn quan tâm tới lĩnh vực này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Chương 2: Quy phạm pháp luật

QUY PHẠM PHÁP LUẬT
NỘI DUNG 1. Khái niệm và đặc điểm 2. Cơ cầu của quy phạm pháp luật 3. Phân loại quy phạm pháp luật
I. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM QUY PHẠM PHÁP LUẬT 1. Khái niệm: Quy phạm pháp luật là những quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung, do nhà nước đặt ra hoặc thừa nhận nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội và được nhà nước đảm bảo thực hiện.
2. Đặc điểm của quy phạm pháp luật Do nhà nước ban hành hoặc thừa nhận Được Nhà nước bảo đảm thực hiện Mang tính bắt buộc chung Nội dung trong mỗi quy phạm pháp luật đều thể hiện hai mặt: cho phép và bắt buộc
II. CƠ CẤU CỦA QUY PHẠM PHÁP LUẬT 1. Giả định: là một bộ phận của quy phạm pháp luật nêu lên những điều kiện, hoàn cảnh (thời gian, địa điểm…) có thể xảy ra trong thực tế cuộc sống và cá nhân hay tổ chức khi ở vào những hoàn cảnh, điều kiện đó phải chịu sự tác động của quy phạm pháp luật.
Ví dụ Điều 133. Tội cướp tài sản 1. Người nào dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù từ ba năm đến mười năm. (Bộ luật hình sự 1999)
Vai trò của giả định: xác định phạm vi tác động của pháp luật Yêu cầu: hoàn cảnh, điều kiện nêu trong phần giả định phải rõ ràng, chính xác, sát với thực tế Cách xác định: trả lời cho câu hỏi chủ thể nào? Trong hoàn cảnh, điều kiện nào?
Phân loại: căn cứ vào số lượng hoàn cảnh, điều kiện, giả định được chia thành hai loại + Giả định giản đơn: chỉ nêu lên một hoàn cảnh, điều kiện + Giả định phức tạp: nêu lên nhiều hoàn cảnh, điều kiện
Giả định giản đơn Khoản 1, Điều 121, Bộ luật Hình sự 1999 (sửa đổi 2009): Tội làm nhục người khác 1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.
Giả định phức tạp Điều 102, Bộ luật Hình sự 1999 (sửa đổi 2009): Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng 1. Người nào thấy người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu giúp dẫn đến hậu quả người đó chết, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.
2. Quy định Quy định là bộ phận của quy phạm pháp luật, trong đó nêu lên cách thức xử sự mà cá nhân hay tổ chức ở vào hoàn cảnh, điều kiện đã nêu trong bộ phận giả định được phép hoặc buộc phải thực hiện. Bộ phận quy định của pháp luật chứa đựng mệnh lệnh của nhà nước.
Vai trò: mô hình hoá ý chí của Nhà nước, cụ thể hoá cách thức xử của các chủ thể khi tham gia quan hệ pháp luật Yêu cầu: mức độ chính xác, rõ ràng, chặt chẽ của bộ phận quy định là một trong những điều kiện bảo đảm nguyên tắc pháp chế Cách xác định: trả lời cho câu hỏi chủ thể sẽ xử sự như thế nào?
Phân loại: căn cứ vào mệnh lệnh được nêu trong trong bộ phận quy định, có hai loại quy định + Quy định dứt khoát: chỉ nêu một cách xử sự và các chủ thể buộc phải xử sự theo mà không có sự lựa chọn + Quy định không dứt khoát: nêu ra hai hoặc nhiều cách xử sự và cho phép các tổ chức hoặc cá nhân có thể lựa chọn cách xử sự.
Quy định dứt khoát Điều 3. Nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính 1. Mọi vi phạm hành chính phải được phát hiện kịp thời và phải bị đình chỉ ngay. Việc xử lý vi phạm hành chính phải được tiến hành nhanh chóng, công minh, triệt để; mọi hậu quả do vi phạm hành chính gây ra phải được khắc phục theo đúng quy định của pháp luật. (Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính 2002)
Quy định không dứt khoát Ðiều 401. Hình thức hợp đồng dân sự 1. Hợp đồng dân sự có thể được giao kết bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể, khi pháp luật không quy định loại hợp đồng đó phải được giao kết bằng một hình thức nhất định.
3. Chế tài Chế tài là một bộ phận của quy phạm pháp luật, nêu lên biện pháp tác động mà Nhà nước dự kiến áp dụng đối với cá nhân hay tổ chức nào không thực hiện đúng mệnh lệnh của Nhà nước đã nêu ở bộ phận quy định của quy phạm pháp luật.
Ví dụ Điều 134. Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản 1. Người nào bắt cóc người khác làm con tin nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm.
– Vai trò: nhằm bảo đảm cho pháp luật được thực hiện nghiêm minh. – Yêu cầu: biện pháp tác động phải tương xứng với mức độ, tính chất của hành vi vi phạm. – Các xác định: trả lời câu hỏi chủ thể phải chịu hậu quả gì nếu không thực hiện đúng quy định của quy phạm pháp luật.
Phân loại: căn cứ vào khả năng lựa chọn biện pháp áp dụng, mức áp dụng, có 2 loại: + Chế tài cố định: chỉ nêu một biện pháp chế tài và một mức áp dụng. + Chế tài không cố định: nêu lên nhiều biện pháp chế tài, hoặc một biện pháp nhưng nhiều mức để chủ thể có thể lựa chọn.
Ngoài ra, căn cứ vào tính chất và thẩm quyền áp dụng, chế tài được chia thành 4 loại: + Chế tài hình sự + Chế tài hành chính + Chế tài dân sự + Chế tài kỷ luật