intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Sinh lý vật nuôi: Chương 11 - Phạm Kim Đăng

Chia sẻ: Manh Manh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

117
lượt xem
21
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sinh lý hô hấp là nội dung được trình bày trong chương 11 thuộc bài giảng Sinh lý vật nuôi. Tham khảo bài giảng để nắm được các kiến thức về: hệ hô hấp, cơ quan hô hấp, đường hô hấp trên,... Hy vọng đây sẽ là tài liệu bổ ích giúp sinh viên chuyên ngành hoàn thành tốt môn học của mình.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Sinh lý vật nuôi: Chương 11 - Phạm Kim Đăng

  1. Bài gi ng SLGS 3/24/2008 Ch−¬ng XI - Sinh lý h« hÊp Phæi (ngoµi) H« hÊp M« bµo (trong) • C¬ quan h« hÊp : ®−êng dÉn khÝ + phæi + §−êng h« hÊp trªn (ngoµi): mòi, hÇu, häng, khÝ qu¶n S−ëi Êm kh«ng khÝ. Gi÷ bôi bÆm (nhê dÞch nhÇy & h/® l«ng nhung) P/x¹ tù vÖ (n.m¹c mÉn c¶m→ h¾t h¬i, ho) + Phæi cÊu t¹o tõ phÕ nang. Quanh phÕ nang cã hÖ mao qu¶n→ trao ®æi khÝ gi÷a phæi & m. tr−êng PhÕ qu¶n HÇu Xoang mòi PhÕ qu¶n Thanh qu¶n PhÕ qu¶n nhá KhÝ qu¶n C¬ hoµnh PhÕ nang §èt sèng chñ §M chñ Thùc qu¶n L¸ t¹ng XMN TM phæi L¸ thµnh §M phæi TM chñ tr−íc X−¬ng øc Ph m Kim ðăng - ðHNN1 1
  2. Bài gi ng SLGS 3/24/2008 §1. h« hÊp phæi I. ALXMN + XMN? lång ngùc vµ giíi h¹n bëi l¸ thµnh, l¸ t¹ng + ¸p lùc trong xoang mµng ngùc gäi lµ ALXMN + ALAXMN (745-754 mmHg) ≤ P k2 (760 mm Hg) = P phæi coi P k2 = 0 → PXMN = -15 → - 6 mmHg ALAXMN + TN: ¸p lùc kÕ = cån a. Vai trß cña ALAXMN + phæi lu«n c¨ng, theo s¸t lång ngùc Thñng → phæi xÑp, mÊt k/n h« hÊp (trµn khÝ mµng phæi) + T¹o ®k cho m¸u tõ TM vÒ tim (tim lµm viÖc h/qu¶ h¬n) b. H×nh thµnh ALAXMN + Bµo thai ch−a h« hÊp phæi, ch−a cã ALA. S−ên n»m xu«i, 2 l¸ s¸t nhau. Khi ®Î ra ®éng t¸c h« hÊp ®Çu tiªn → x/s vµo cét sèng → lång ngùc në to → h×nh thµnh ALAXMN. Cµng lín lång ngùc cµng ph¸t triÓn nhanh → ALXMN cµng thÊp + Do phæi cã tÝnh ®µn håi (nÕu k0 Pk/quyÓn = PXMN). Nªn Pk/q(phæi) t/d lªn XMN→ triÖt tiªu 1 phÇn do ph¶n lùc Søc co ®µn håi cña phæi khi hÝt vµo = 15 mm Hg khi thë ra = 6 mm Hg → PXMN = khi hÝt vµo = 760 - 15 = 745 mm Hg khi thë ra = 760 – 6 = 754 mm Hg II. C¬ chÕ h« hÊp (hÝt vµo + thë ra) + Phæi k0 thÓ tù co gi·n (k0 cã cÊu t¹o c¬) mµ co gi·n thô ®éng nhê c¸c c¬ h« hÊp + TN: (h×nh vÏ) - Khi kÐo ®¸y xuèng→ V b×nh↑→ P b×nh ↓ → bãng phång lªn - Khi ®Èy ®¸y lªn→ V b×nh↓ → P b×nh ↑→ bãng xÑp ®¸y b»ng cao su cã k/n n©ng h¹ (t−¬ng tù phæi) + Khi lång ngùc më réng → phæi në ra → P trong phæi ↓ → kh«ng khÝ trµn vµo phæi (hÝt vµo) + Khi lång ngùc hÑp l¹i → phæi xÑp l¹i (thë ra) Ph m Kim ðăng - ðHNN1 2
  3. Bài gi ng SLGS 3/24/2008 1. HÝt vµo: ngùc më réng do t/® cña 2 c¬: + C¬ hoµnh: b×nh th−êng gãc låi, khi trung khu c¬ hoµnh HF → c¬ hoµnh co → gãc nhän → lång ngùc më réng theo h−íng tõ tr−íc ra sau C¬ gian s−ên ngoµi Lùc B n©ng x/s Lùc A (v« n»m ngang → lång hiÖu) ®Çu ngùc më réng 2 x/s−ên tr−íc h−íng: 2 bªn vµ b¸m khíp n©ng tõ d−íi lªn C¬ hoµnh lóc hÝt Lóc thë ra vµo (V↑) (V↓) + Gian s−ên ngoµi: mét ®Çu b¸m c¹nh sau x/s tr−íc, mét ®Çu b¸m c¹nh tr−íc x/s sau. Khi co t¹o 2 lùc ng−îc chiÒu A & B. KÕt qu¶: 2 c¬ co → lång ngùc më réng theo 3 chiÒu → phæi në ra → hÝt vµo 2. Thë ra + C¬ hoµnh: tõ co → gi·n → (gãc nhän → låi) → lång ngùc thu hÑp theo h−íng tõ sau ra tr−íc + Gian s−ên ngoµi gi·n→ x/s tõ n»m ngang → xu«i + Gian s−ên trong co theo ph−¬ng ng−îc c¬ gian s−ên ngoµi → Ngoµi ra cßn mét sè c¬ kh¸c: c¬ r¨ng c−a, chÐo s−ên … khi thë m¹nh cßn cã c¬ bông → ¸p dông trong h« hÊp nh©n t¹o: n©ng x/s, h¹ c¬ hoµnh C¬ chÕ h« hÊp HÝt vµo Thë ra C¬ hoµnh, c¬ gian s−ên ngoµi co C¬ hoµng, c¬ gian s−ên ngoµi gi·n Sù di chuyÖn c¬ hoµnh Lång ngùc Sù di chuyÖn c¬ hoµnh Lång ngùc C¬ gian s−ên trong co t¹o ph−¬ng ng−îc chiÒu VÞ trÝ x/s, c¬ hoµnh? Ph m Kim ðăng - ðHNN1 3
  4. Bài gi ng SLGS 3/24/2008 III. Ph−¬ng thøc h« hÊp: 3 ph−¬ng thøc + H« hÊp ngùc bông: tham gia c¶ 2 c¬ (c¬ hoµnh, gian s−ên) → gia sóc khoÎ, b×nh th−íng + H« hÊp bông: chñ yÕu do c¬ hoµnh (bÖnh tim, phæi hoÆc x−¬ng ngùc bÞ tæn th−¬ng) + H« hÊp ngùc: khi hÝt vµo chñ yÕu do c¬ gian s−ên ngoµi (chöa, viªm ruét, d¹ dµy) IV. TÇn sè h« hÊp: = sè lÇn thë/1phót, ∈: - Tuæi (g/sóc non > giµ) - C−êng ®é T§C, g/s non T§C m¹nh → tÇn sè lín - T0 m«i tr−êng ↑ → tÇn sè h« hÊp↑ - VËn ®éng → h« hÊp ↑ ®Ó cung cÊp O2 - Viªm phæi, viªm phÕ qu¶n → h« hÊp ↑ - SuyÔn lîn → trë ng¹i h« hÊp → khã thë V. Sinh l−îng phæi = khÝ l−u th«ng + khÝ dù tr÷ hÝt vµo + khÝ thë ra thªm l−îng khÝ hÝt vµo l−îng khÝ cè hÝt thªm sau l−îng khÝ cè thë ra thªm thë ra b×nh th−êng khi ®· hÝt vµo b.th−êng sau khi thë ra b.th−êng L−îng khÝ dù tr÷ hÝt vµo Sinh l−îng phæi l−îng khÝ hÝt vµo hay thë ra thªm L−îng khÝ dù tr÷ thë ra l−îng khÝ d− § 2. Trao ®æi khÝ trong h« hÊp + Tp khÝ hÝt vµo, thë ra: KhÝ (%) O2 CO2 N2 HÝt vµo 20,92 0,03 79,3 Thë ra 16,00 4,40 79,07 → 5% O2 gi÷ l¹i, 4,4% CO2 th¶i ra. Ngoµi ra cßn CH4 (nhai l¹i) 1. Trao ®æi khÝ gi÷a phÕ bµo vµ m¸u * Nguyªn t¾c: khÝ khuyÕch t¸n tõ n¬i cã PRF cao PRF thÊp + Sù khuyÕch t¸n chËm nh−ng bï l¹i cÊu t¹o phæi diÖn tÝch bÒ mÆt lín → ®¶m b¶o ®−îc yªu cÇu trao ®æi khÝ Ph m Kim ðăng - ðHNN1 4
  5. Bài gi ng SLGS 3/24/2008 P o2 (mmHg) P co2 (mmHg) PhÕ bµo 100-115 38 - 45 O2 CO2 Mµng phÕ bµo vµ thµnh mao m¹ch O2 CO2 M¸u 20 - 40 60 + Ph©n ¸p CO2 chªnh lÖch k0 nhiÒu nh−ng do V thÊm CO2 >25 lÇn V thÊm O2 → trao ®æi CO2 vÉn thuËn lîi 2. Trao ®æi khÝ gi÷a m¹ch mau vµ tæ chøc P o2 (mmHg) P co2 (mmHg) M¹ch M¸u 95-100 40 - 50 Thµnh ®éng m¹ch O2 CO2 Tæ chøc 20 - 37 60-70 3. Sù kÕt hîp vµ vËn chuyÓn khÝ trong m¸u 3.1. Sù kÕt hîp vµ vËn chuyÓn O2 + O2 vµo m¸u ë 2 d¹ng: hoµ tan (0,3%), kÕt hîp Hb (99,7%) + Sù kÕt hîp vµ vËn chuyÓn O2 Phæi (P.O2 cao) Hb + O2 HbO2 (Fe lu«n ho¸ trÞ 2, dÔ k/h vµ ph©n ly) T/c (PO2 thÊp) + §é b·o hoµ O2 cña Hb tû lÖ víi ph©n ¸p O2: Sù ph©n ly cña HbO2 ∈ T0, [H+], PCO2. Khi c¸c y/tè nµy↑→ ↑ph©n ly vµ ng−îc l¹i (phï hîp T§C) ↑→ P.O2 %HbO2 (®é b·o 100 %Hb (mmHg) hoµ O2 cña Hb) 90 80 0 0 70 10 55 60 Tæ chøc 50 20 72 40 40 84 30 20 80 90 10 Phæi 0 100 92 mmHg 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 NhËn xÐt: + ë tæ chøc Po2 thÊp → 45% HbO2 ph©n ly + ë phæi Po2 cao → cã 92% Hb ë d¹ng HbO2 + Po2 phæi ↓ tõ 100-80 mmHg → HbO2 t¹o ra chØ gi¶m tõ 92→ 90% do ®ã vÉn ®¶m b¶o ®ñ O2 Ph m Kim ðăng - ðHNN1 5
  6. Bài gi ng SLGS 3/24/2008 3.2. KÕt hîp vµ vËn chuyÓn CO2: t/chøc → m¸u, 2 d¹ng: + Hoµ tan ≈ 2,7% (bicacbonat) (cacbamin) + KÕt hîp (cßn l¹i): trong ®ã 80% KHCO3 + 20% HbNHCOOH a. KÕt hîp vµ vËn chuyÓn CO2 trùc tiÕp d¹ng cacbamin - CO2 kÕt hîp trùc tiÕp nhãm NH2 cña Hb T/chøc (P.CO2 cao) HbNH2 + CO2 HbNHCOOH Phæi (P.CO2 thÊp) b. KÕt hîp vµ vËn chuyÓn gi¸n tiÕp: H+ - T§C t¹o CO2 KhuyÕch t¸n vµo h/c H2CO3 HCO3- H2O Anhydrazacacbonic P o2 thÊp - MÆt kh¸c: ë t/chøc KHbO2 KHb + O2 + Do H2CO3 m¹nh h¬n HHb c−íp gèc kiÒm cña KHb: K+ + HCO3- → KHCO3 H+ + Hb- → HHb H2CO3 + KHb → KHCO3 + HHb →T/chøc CO2 k/hîp gi¸n tiÕp → KHCO3 ®Õn phæi → m¸u ë phæi cã c¶ KHCO3 vµ HHb. • Do P.O2 phæi cao → HHb + O2 → HHbO2 • Do HHbO2 m¹nh h¬n H2CO3 c−íp gèc kiÒm KHCO3 = p/ø: HHbO2 + KHCO3 → KHbO2 + H2CO3 H 2O CO2 + H2O + CO2 chØ x¶y ra trong h/c? §3 - §iÒu hoµ ho¹t ®éng h« hÊp (®iÒu khiÓn phøc t¹p = TK – TD) 1. Trung khu Hµnh tuû + ë hµnh tuû, 2 phÇn ®èi xøng chia lµm 2 vïng c/n: T/khu hÝt vµo ®iÒu khiÓn 3 c¬ gian s−ên 4 Cæ (phÝa bông) & thë ra (l−ng h.tuû) tuû sèng ®iÒu khiÓn vïng ngùc c¬ gian s−ên 2. §iÒu tiÕt h« hÊp = ®iÒu tiÕt phèi hîp c¸c c¬ h« hÊp + §iÒu tiÕt c¬ hoµnh lµ xung TK xuÊt ph¸t tõ ®èt cæ 3,4 + §iÒu tiÕt gian s−ên : tuû sèng vïng ngùc + §iÒu tiÕt chung: hµnh tuû Ph m Kim ðăng - ðHNN1 6
  7. Bài gi ng SLGS 3/24/2008 a. §iÒu tiÕt = ph¶n x¹ HÝt vµo → phæi c¨ng KT mót TK X ë phÕ nang→ hµnh tuû theo d©y X→ trung khu −/c→ c¬ gian s−ên, c¬ hoµnh gi·n→ lång ngùc thu hÑp→ thë ra→ phæi xÑp→ k0 cßn KT d©y X→ trung khu ë hµnh tuû hÕt −/c→ trung khu co c¬ HF→ c¬ co→ lång ngùc në→ phæi në ra→ hÝt vµo b. §iÒu tiÕt = TD: [O2], [H+], [CO2] m¸u ¶/h ®Õn h« hÊp + [O2] m¸u ↓ KT h2 T/khu h2 HF ↑ h2 (s©u, nhanh, m¹nh) + [H+] m¸u↑, [CO2]↑ + [CO2] ↓, [O2] ↑ → ↓ h« hÊp → Nh−ng sù h2 mÉn c¶m víi CO2 h¬n nªn th−êng chó ý [CO2] → Ngoµi ra vá n·o còng ¶/h h« hÊp (TK HF, lo sî → t¨ng h2) ./. Ph m Kim ðăng - ðHNN1 7
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2