Bài giảng Tổng quan về Tài chính công - Nguyễn Hồng Thắng, UEH

Chia sẻ: Sdfcdxgvf Sdfcdxgvf | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:70

Thêm vào BST

Báo xấu

275
lượt xem 45
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung Bài giảng Tổng quan về Tài chính công nhằm trình bày các nội dung chính: chính phủ trong nền kinh tế, khái niệm và chức năng của tài chính công, công cụ của kinh tế học phúc lợi, lược sử quan điểm về tài chính công. Bài giảng được trình bày khoa học, súc tích giúp các bạn sinh viên tiếp thu bài học nhanh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tổng quan về Tài chính công - Nguyễn Hồng Thắng, UEH

TỔNG QUAN VỀ TÀI CHÍNH CÔNG Nguyễn Hồng Thắng, UEH
Nội dung 1. Chính phủ trong nền kinh tế 2. Khái niệm và chức năng của tài chính công 3. Công cụ của kinh tế học phúc lợi 4. Lược sử quan điểm về tài chính công
Phần 1 Chính phủ trong nền kinh tế
Khu vực công và khu vực tư Bộ máy lập pháp và Nguyên thủ quốc gia Bộ máy Bộ máy hành pháp (chính phủ, bộ, UBND) nhà X nước Cơ quan xét xử và Khu vực ã kiểm sát công h Tổ chức phi chính phủ ộ (NGO) i Doanh nghiệp Khu vực tư Hộ gia đình
THẤT BẠI THỊ Thất bại của thị trường (tư nhân) TRƯỜNG  Tình trạng thị trường (tư nhân) không thể cung cấp tối ưu một số hàng hóa, dịch vụ hay không thể giải quyết tối ưu những vấn đề xã hội.  Thất bại của thị trường thể hiện như sau: – Khơng hạn chế được ngoại tác tiêu cực – Khơng ngăn được tình trạng đợc quyền – Khơng thể cung cấp thơng tin hoàn hảo – Khơng phân phới thu nhập như mong muớn chung của xã hợi – Khơng thể cung cấp hàng hóa cơng
THẤT BẠI Chính phủ xuất hiện từ những THỊ TRƯỜNG thất bại của thị trường tư nhân ……Sứ mạng của chính phủ là hành động vì lợi ích cộng đồng và cung cấp hàng hóa, dịch vụ theo lợi ích cộng đồng. …Lợi ích cộng đồng còn được hiểu ra ngoài phạm vi lãnh thổ một quốc gia. …Nhưng không phải chính phủ luôn đúng trong mọi trường hợp. Có nhiều trường hợp chính phủ thất bại.
Những câu hỏi Chính phủ nên (không nên) làm gì? Chính phủ thực thi các chính sách, dự án như thế nào (efficiency, effectiveness,…)? Chính phủ được kiểm soát như thế nào? Chính phủ có thể bị thất bại không? ...
Chức năng kinh tế của chính phủ (theo The World Bank) 1. GIẢI QUYẾT THẤT BẠI THỊ TRƯỜNG 2. HOÀN THIỆN CÔNG BẰNG XÃ HỘI Hai chức năng này thể hiện qua 3 cấp độ: - Tối thiểu - Trung bình - Cao
Chức năng kinh tế của chính phủ (theo The World Bank) 1. Giải quyết thất bại thị trường Cung cấp hàng hóa công thuần túy: – Quốc phòng CẤP ĐỘ – Lập pháp TỐI – Quản lý kinh tế vĩ mô THIỂU – Trật tự và an toàn xã hội – Chăm sóc sức khỏe ban đầu 2. Hoàn thiện công bằng xã hội Bảo vệ người dễ bị thương tởn và cứu hộ
THẤT BẠI Hàng hóa, dịch vụ công THỊ TRƯỜNG  Hàng hóa cung cấp cho mọi người bất kể ai trả hay ai không trả. (O’Sullivan/ Sheffrin)  Ba ñaëc ñieåm: – Khoâng theå loaïi tröø trong tieâu duøng – Khoâng caïnh tranh trong tieâu duøng – Khoâng theå töø choái tieâu duøng  Giaù trò söû duïng haøng hoùa coâng khoâng ngang nhau ñoái vôùi moïi ngöôøi.  Haøng hoùa coâng thöôøng khoâng coù ñòa chæ cuï theå.  Hh coâng thuaàn tuùy vaø hh coâng khoâng thuaàn tuùy.  Hh coâng toaøn quoác, hh coâng ñòa phöông.  Hh coâng coù theå do khu vöïc tö nhaân cung caáp.  Xác định đâu là hh coâng khoâng mang tính tuyeät ñoái maø coøn tuøy thuoäc vaøo ñieàu kieän thò tröôøng vaø tình traïng kyõ thuaät coâng ngheä.
Chức năng kinh tế của chính phủ (theo The World Bank) 1. Giải quyết thất bại thị trường – Xử lý ngoại tác: giáo dục phổ thông, bảo vệ môi trường,... – Điều chỉnh độc quyền: bảo hộ cạnh tranh, chống độc quyền,... CẤP ĐỘ – Giải quyết tình trạng thông tin không hoàn hảo: bảo TRUNG vệ người tiêu cùng,... BÌNH 2. Hoàn thiện công bằng xã hội Cung cấp dịch vụ bảo hiểm xã hội – Lương hưu – Trợ cấp thôi việc – Trợ giúp xã hội – Trợ giá: lương thực, nhà, năng lượng, ...
Chức năng kinh tế của chính phủ (theo The World Bank) 1. Giải quyết thất bại thị trường  Phát triển thị trường tư nhân, thúc đẩy thành lập doanh nghiệp và xúc tiến thương mại  Phối hợp hoạt động của khu vực công và tư nhằm cung cấp hiệu quả hàng hóa cho nền kinh tế CẤP ĐỘ CAO 2. Hoàn thiện công bằng xã hội Tái phân phối thu nhập xã hội  Kiểm soát tài sản cá nhân  Điều tiết tài sản
Chính phủ có thất bại không?  Có thể !  Lý do: – Thông tin hạn chế – Không lường và kiểm soát toàn diện những phản ứng của khu vực tư – Bộ máy cồng kềnh • Làm biến dạng hiệu lực của chính sách – Những áp đặt về thể chế → ảnh hưởng đến quá trình ra quyết định công
Kết luận  Nếu không có nhà nước hiệu quả thì không thể có được sự phát triển bền vững của nền kinh tế và đời sống xã hội.  Mọi ý đồ sử dụng nhà nước hoặc lợi dụng vị thế nhà nước để trục lợi đều mang lại kết quả xấu.  Nhà nước cần phải nhìn rõ mình để tăng cường năng lực, từ đó gia tăng hiệu quả điều hành nền kinh tế – xã hội.
Phần 2 Khái niệm và chức năng của tài chính công
CHỨC QUAN NĂNG ĐIỂM VỀVAI & TÀI Tài chính công là gì? TRÒ CỦA CHÍNH CÔNG TÀI CHÍNH  TÀI CHÍNH CÔNG là tổng thể các hoạt động thu, chi CÔNG của khu vực công cũng như ảnh hưởng của chúng đến quá trình phân bổ nguồn lực và phân phối thu nhập xã hội.  TÀI CHÍNH CÔNG diễn ra trên hai hoạt động cơ bản: ° Thu: thuế và phí thuộc khu vực công; Vay nợ ° Chi: chi thường xuyên và chi đầu tư
CHỨC NĂNG Chức năng của tài chính công & VAI TRÒ CỦA TÀI  Phân bổ nguồn lực (allocation of resources): CHÍNH – Trực tiếp CÔNG – Gián tiếp  Phân phối thu nhập (distribution of income): – Hiện vật – Tiền Chức năng phân bổ và phân phối thực hiện qua ngân sách.  Tùy thuộc hiệu quả quản lý ngân sách  Ổn định hoá (stabilization): - Tỷ lệ tăng GDP - Tỷ lệ thất nghiệp - Chỉ số giá tiêu dùng - Cán cân thanh tốn
CHỨC NĂNG & VAI Vai trò của tài chính công TRÒ CỦA TÀI  Tìm ra những cách thức tạo nguồn lực cho khu vực công CHÍNH một cách hợp lý và được chấp nhận về mặt chính trị. CÔNG - Toàn diện (bao quát mọi nguồn thu, hiện tại và tiềm năng) - Công bằng theo khả năng - Trong khuôn khổ pháp luật  Xác định phương thức chi tiêu của khu vực công một cách hiệu quả và được chấp nhận về mặt chính trị. - Toàn diện - Vì lợi ích cộng đồng - Đạt hiệu quả kinh tế – xã hội
Nguyên tắc cơ bản của tài chính công  Không hoàn lại – Thu không hoàn người nộp – Chi không đòi hỏi bồi hoàn  Không tương xứng – Không vì lợi nhuận và không tương xứng nghĩa vụ tài chính – Sửa chữa thất bại của thị trường trong phân phối thu nhập và cung cấp hàng hóa công  Bắt buộc (đóng góp, sử dụng) – Xuất pháp từ quyền lực chính trị của nhà nước – Xuất phát từ lợi ích cộng đồng
Mục tiêu của tài chính công Cung cấp dịch vụ đạt hiệu quả-chi phí (Cost-effective service delivery) Phân bổ nguồn lực có hiệu suất (Efficient resource Allocation) Kiểm soát tài khóa (Fiscal control) Kủ luật tài khóa (Fiscal discipline)