intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Y học Quân sự - Đại tá, BS. Bùi Xuân Quang

Chia sẻ: Cô đơn | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:249

579
lượt xem
85
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Y học Quân sự" có cấu trúc gồm 31 bài giảng của 6 chuyên ngành bao gồm: Đại cương về Y học Quân sự, tổ chức chiến thuật Quân y; ngoại khoa dã chiến (chiến tranh); vệ sinh quân sự (quân đội), dược (Tiếp tế quân y), nội khoa dã chiến (chiến tranh) và phòng hóa, phòng nguyên (phòng, xử trí, điều trị tổn thương vũ khí hóa học, vũ khí nguyên tử). Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Y học Quân sự - Đại tá, BS. Bùi Xuân Quang

  1. Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Bài giảng Ñaïi taù Baùc Syõ: BUØI XUAÂN QUANG
  2. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 1
  3. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG MUÏC LUÏC LÔØI NOÙI ÑAÀU 4  Y HOÏC QUAÂN SÖÏ: BAØI 1: ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 5  TOÅ CHÖÙC CHIEÁN THUAÄT QUAÂN Y (CHÆ HUY QUAÂN Y): BAØI 2: TOÅ CHÖÙC CHIEÁN THUAÄT QUAÂN Y 10 BAØI 3: TOÅ CHÖÙC CÖÙU CHÖÕA VAÄN CHUYEÅN THÖÔNG BINH, BEÄNH BINH 14 BAØI 4: COÂNG TAÙC BAÛO ÑAÛM QUAÂN Y TRONG CHIEÁN TRANH BAÛO VEÄ TOÅ QUOÁC 23  NGOAÏI KHOA DAÕ CHIEÁN (CHIEÁN TRANH): BAØI 5: NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN CUÛA NGOAÏI KHOA CHIEÁN TRANH 27 BAØI 6: VEÁT THÖÔNG CHIEÁN TRANH DO HOÛA KHÍ 31 BAØI 7: NHIEÃM KHUAÅN VEÁT THÖÔNG CHIEÁN TRANH 35 BAØI 8: VEÁT THÖÔNG DO MÌN TRONG CHIEÁN TRANH 40 BAØI 9 NOÄI DUNG CÖÙU CHÖÕA THÖÔNG BEÄNH BINH CUÛA TRAÏM QUAÂN Y TRUNG ÑOAØN HOAËC LÖÕ ÑOAØN BOÄ BINH 44 BAØI 10: NOÄI DUNG PHAÂN LOAÏI CHOÏN LOÏC VAÄN CHUYEÅN THÖÔNG BINH, BEÄNH BINH TAÏI CAÙC TUYEÁN CÖÙU CHÖÕA, PHAÃU THUAÄT 53 BAØI 11: PHAÏM VI CÖÙU CHÖÕA NGOAÏI KHOA CHIEÁN TRANH (DAÕ CHIEÁN) ÔÛ TUYEÁN TRUNG ÑOAØN (CAÁP CHIEÁN THUAÄT), SÖ ÑOAØN (CAÁP CHIEÁN DÒCH) 66 BAØI 12: TRIEÅN KHAI TRAÏM QUAÂN Y TRUNG ÑOAØN BOÄ BINH 71  VEÄ SINH QUAÂN ÑOÄI (QUAÂN SÖÏ): BAØI 13: ÑAÏI CÖÔNG VEÄ SINH QUAÂN SÖ 80 BAØI 14 ÑAÛM BAÛO VEÄ SINH CHO BOÄ ÑOÄI KHI SINH HOAÏT VAØ CHIEÁN ÑAÁU ÔÛ COÂNG SÖÏ 83 BAØI 15: VEÄ SINH NÖÔÙC VAØ TIEÁP TEÁ NÖÔÙC TRONG QUAÂN ÑOÄI 87  DÖÔÏC (TIEÁP TEÁ QUAÂN Y): BAØI 16: CÔ SOÁ QUAÂN Y 94 BAØI 17: COÂNG TAÙC PHA CHEÁ DAÕ NGOAÏI TRONG CHIEÁN TRANH BAÛO VEÄ TOÅ QUOÁC 102 BAØI 18: COÂNG TAÙC THU HAÙI, TROÀNG CAÂY THUOÁC VAØ SÖÛ DUÏNG DÖÔÏC LIEÄU ÔÛ TUYEÁN CÔ SÔÛ 111 BAØI 19: NHÖÕNG CAÂY THUOÁC TROÏNG ÑIEÅM (*) CUÛA TUYEÁN Y TEÁ CÔ SÔÛ: ÑAÏI ÑOÄI, TIEÅU ÑOAØN, PHÖÔØNG, XAÕ 121 BAØI 20: BAØO CHEÁ SÖÛ DUÏNG CAÙC DAÏNG DÖÔÏC LIEÄU TUYEÁN Y TEÁ CÔ SÔÛ 137 BAØI 21: SÔ ÑOÀ VÖÔØN THUOÁC VAØ XAÂY DÖÏNG VÖÔØN THUOÁC NAM CUÛA TUYEÁN Y TEÁ CÔ SÔÛ 154  NOÄI KHOA DAÕ CHIEÁN (CHIEÁN TRANH VAØ PHOØNG HOÙA, PHOØNG NGUYEÂN (PHOØNG CAÁP CÖÙU, ÑIEÀU TRÒ TOÅN THÖÔNG VUÕ KHÍ HOÙA HOÏC VAØ NGUYEÂN TÖÛ)): ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 2
  4. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG BAØI 22: NOÄI KHOA DAÕ CHIEÁN (CHIEÁN TRANH) 156 BAØI 23: NHIEÃM ÑOÄC, CHAÁT ÑOÄC HOÙA HOÏC CHIEÁN TRANH VAØ CAÙCH DÖÏ PHOØNG, CAÁP CÖÙU, ÑIEÀU TRÒ 166 BAØI 24: ÑAÏI CÖÔNG VUÕ KHÍ HOÙA HOÏC 173 BAØI 25: PHAÙT HIEÄN CHAÁT ÑOÄC QUAÂN SÖÏ 191 BAØI 26: COÂNG TAÙC TIEÂU ÑOÄC 195 BAØI 27: ÑAÏI CÖÔNG VEÀ VUÕ KHÍ HAÏT NHAÂN 201 BAØI 28: TOÅN THÖÔNG DO VUÕ KHÍ HAÏT NHAÂN 216 BAØI 29: BEÄNH PHOÙNG XAÏ 224 BAØI 30: COÂNG TAÙC ÑO XAÏ VAØ TAÅY XAÏ 237 BAØI 31: CAÙC PHÖÔNG TIEÄN ÑEÀ PHOØNG VUÕ KHÍ HOÙA HOÏC VAØ VUÕ KHÍ HAÏT NHAÂN 243 ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 3
  5. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG LÔØI NOÙI ÑAÀU[ Taäp baøi giaûng “Y hoïc Quaân söï” ñöôïc soaïn theo quy ñònh cuûa chöông trình “Giaùo duïc Quoác phoøng – An ninh” cuûa Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo ban haønh ñeå giaûng daïy hoïc taäp cho sinh vieân caùc tröôøng Ñaïi hoïc Y döôïc caû nöôùc (Caùc tröôøng ñaïi hoïc cao ñaúng gaàn quaân ñoäi…). Noäi dung Taäp baøi giaûng naøy thuoäc 6 chuyeân ngaønh Y hoïc quaân söï, goàm 31 baøi giaûng ñöôïc soaïn nhaèm giaûng daïy hoïc taäp cho sinh vieân Y naêm thöù 5, thöù 6, sinh vieân Döôïc naêm thöù 5 thuoäc heä chính quy daøi haïn; sinh vieân Y Döôïc naêm thöù 3, thöù 4, heä cao ñaúng, heä taïi chöùc cuûa Tröôøng Ñaïi hoïc Y Döôïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø cuõng duøng ñeå giaûng daïy (thænh giaûng) cho sinh vieân caùc tröôøng Ñaïi hoïc Y vaø Döôïc khaùc … Noäi dung 31 baøi giaûng cuûa 06 chuyeân ngaønh goàm: 1. Ñaïi cöông veà Y hoïc Quaân söï 2. Toå chöùc chieán thuaät Quaân y 3. Ngoaïi khoa daõ chieán (chieán tranh) 4. Veä sinh quaân söï (quaân ñoäi) 5. Döôïc (Tieáp teá quaân y) 6. Noäi khoa daõ chieán (chieán tranh) vaø phoøng hoùa, phoøng nguyeân (phoøng, xöû trí, ñieàu trò toån thöông vuõ khí hoùa hoïc, vuõ khí nguyeân töû) Taäp baøi giaûng Y hoïc Quaân söï treân ñaõ bieân soaïn coù söï tham khaûo caùc taøi lieäu chuyeân ngaønh “Y hoïc quaân söï” cuûa Hoïc vieän quaân y Haø Noäi (Boä Quoác Phoøng), Tröôøng Ñaïi hoïc Y khoa Haø Noäi, caùc saùch chuyeân ngaønh y hoïc quaân söï cuûa NXB Quaân ñoäi nhaân daân, ñaëc bieät döïa treân kinh nghieäm cuûa baûn thaân ñaõ ñuùc keát ñöôïc trong nhöõng naêm thaùng tham gia quaân ñoäi, tröïc tieáp chieán ñaáu vaø phuïc vuï ngaønh quaân y treân caùc chieán tröôøng trong thôøi kyø khaùng chieán choáng Myõ cöùu nöôùc (1968-1975), trong chieán tranh baûo veä bieân giôùi Taây Nam vaø bieân giôùi phía Baéc choáng quaân baønh tröôùng xaâm löôïc (1977-1990), laøm nghóa vuï quoác teá giuùp baïn Campuchia (1979-1989)… cuõng nhö taùc giaû ñaõ tröïc tieáp ñöùng lôùp giaûng daïy caùc moân cuûa Y hoïc quaân söï vaø ñöôøng loái quoác phoøng – an ninh cuûa Ñaûng … cho sinh vieân y, döôïc hôn 20 naêm (1991 ñeán nay) taïi Ñaïi hoïc Y Döôïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh, cuøng caùc Tröôøng Ñaïi hoïc Y khoa Phaïm Ngoïc Thaïch TP.HCM, Tröôøng Ñaïi hoïc Taây Nguyeân vaø khoa Y Ñaïi hoïc Quoác gia Thaønh phoá Hoà Chí Minh… Ngoaøi ra, taäp baøi giaûng naøy khoâng nhöõng giuùp cho sinh vieân Y - Döôïc coù kieán thöùc Y khoa, Döôïc khoa trong hoïc taäp, laøm vieäc maø coøn laø taøi lieäu tham khaûo giuùp cho caùn boä ngaønh y teá khi vaøo phuïc vuï trong quaân ñoäi cuõng nhö trong coâng taùc keát hôïp “quaân-daân-y” ñöôïc thuaän lôïi hôn. Maëc duø taùc giaû coù nhieàu coá gaéng trong bieân soaïn nhöng vieäc caäp nhaät noäi dung baøi giaûng coøn haïn cheá, khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt. Mong baïn ñoïc goùp yù. Taùc giaû Ñaïi taù – Baùc syõ BUØI XUAÂN QUANG ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 4
  6. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG BAØI 1: ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ - MUÏC ÑÍCH YEÂU CAÀU BAØI GIAÛNG  Naém roõ khaùi nieäm veà Y HOÏC QUAÂN SÖÏ vaø TOÅ CHÖÙC CHIEÁN THUAÄT QUAÂN Y  Hieåu roõ ñoái töôïng, noäi dung, nhieäm vuï nghieân cöùu Toå Chöùc Chieán Thuaät Quaân Y nhaèm goùp phaàn xaây döïng neàn Quaân Y, coâng taùc keát hôïp Quaân – Daân Y trong söï nghieäp xaây döïng vaø baûo veä toå quoác. - PHÖÔNG PHAÙP GIAÛNG DAÏY VAØ KIEÅM TRA:  Döïa vaøo giaùo trình truyeàn ñaït, giaûng daïy cho SV  SV töï hoïc, thaûo luaän, simena noäi dung chuyeân ñeà ôû toå, nhoùm, lôùp.  Thi vieát, thi vaán ñaùp, thi traéc nghieäm. - THÔØI GIAN: 3 tieát - NOÄI DUNG BAØI GIAÛNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ: I. KHAÙI NIEÄM VEÀ Y HOÏC QUAÂN SÖÏ: 1. Ñònh nghóa: Y hoïc quaân söï laø ngaønh khoa hoïc nghieân cöùu veà caùc maët coâng taùc, baûo ñaûm quaân y cho löïc löôïng vuõ trang (LLVT) trong thôøi bình vaø thôøi chieán. - Bao goàm phaàn: Lyù thuyeát vaø thöïc haønh baûo ñaûm Quaân Y (Quaân Döôïc), caùc kieán thöùc khoa hoïc veà aûnh höôûng cuûa ñieàu kieän lao ñoäng quaân söï ñeán söùc khoeû cuûa quaân ñoäi, caùc bieän phaùp döï phoøng nhaèm naâng cao söùc khoeû cuûa Boä ñoäi; nghieân cöùu ñaëc ñieåm thöông binh, beänh binh coù nhöõng bieän phaùp ñieàu trò, cöùu chöõa hieäu quaû, nhaèm nhanh choùng khoâi phuïc söùc chieán ñaáu, lao ñoäng, huaán luyeän vaø hoïc taäp cho LLVT. - Cô sôû lyù luaän cuûa y hoïc quaân söï laø khoa hoïc y hoïc vaø khoa hoïc quaân söï. - Tuyø töøng giai ñoaïn phaùt trieån cuï theå, nhaát ñònh cuûa LLVT ND ta maø coù nhöõng phöông thöùc baûo ñaûm quaân y thích hôïp treân cô sôû ñöôøng loá i Quaân söï cuûa Ñaûng. 2. Vì vaäy vieäc phaùt trieån cuûa Y hoïc quaân söï khoâng chæ treân cô sôû Y hoïc noùi chung maø coøn treân cô sôû cuûa söï phaùt trieån khoa hoïc Quaân söï. II. CAÙC CHUYEÂN NGAØNH CUÛA Y HOÏC QUAÂN SÖÏ HIEÄN ÑAÏI: 1. Caùc chuyeân ngaønh y hoïc quaân söï: - Y hoïc Quaân söï voâ saûn mang tính giai caáp vaø daân toäc roõ reät. - Muïc ñích cao nhaát laø phuïc vuï söùc khoeû boä ñoäi, phuïc thöông beänh binh voâ ñieàu kieän. - Noù phaùt trieån treân cô sôû cheá ñoä chính trò-xaõ hoäi, kinh teá, ngheä thuaät quaân söï vaø trình ñoä phaùt trieån cuûa Y hoïc noùi chung. - Y hoïc Quaân söï hieän ñaïi bao goàm nhieàu ngaønh vaø caùc chuyeân ngaønh coù moái ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 5
  7. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG quan heä chaët cheõ vôùi nhau. Hieän nay Y hoïc Quaân söï coù caùc chuyeân ngaønh chính sau: 1.1- Toå chöùc chieán thuaät quaân y 1.2- Toå chöùc Quaân y thôøi bình 1.3- Ngoaïi khoa daõ chieán 1.4- Noäi khoa daõ chieán 1.5- Veä sinh Quaân söï 1.6- Dòch teá Quaân söï 1.7- Thoáng keâ Quaân y 1.8- Tieáp teá Quaân y 1.9- Sinh lyù lao ñoäng Quaân söï 1.10- Lòch söû Quaân y 1.11- Ñòa lyù Quaân y 1.12- Ñoäc hoïc Quaân söï 1.13- Y hoïc phoùng xaï Quaân söï 1.14- Y hoïc khoâng quaân 1.15- Y hoïc Haûi quaân 1.16- Beänh lyù Quaân söï 2. Sô ñoà toùm taét caùc chuyeân ngaønh chính Y hoïc Quaân söï: ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 6
  8. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG KHOA HOÏC KHOA HOÏC Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Y HOÏC QUAÂN SÖÏ NGOAÏI KHOA NOÄI KHOA DAÕ CHIEÁN DAÕ CHIEÁN VEÄ SINH DÒCH TEÃ QUAÂN SÖÏ QUAÂN SÖÏ SLLÑ BEÄNH LYÙ QUAÂN SÖÏ QUAÂN SÖÏ ÑOÄC HOÏC T.C.C.T QUAÂN Y Y HOÏC P.X QUAÂN SÖÏ QUAÂN Y THÔØI BÌNH QUAÂN SÖÏ TIEÁP TEÁ LÒCH SÖÛ ÑÒA LYÙ QUAÂN Y QUAÂN Y QUAÂN Y CAÙC PHAÂN NGAØNH Y HOC QUAÂN SÖÏ THOÁNG KEÂ QUAÂN Y KHAÙC Y HOÏC Y HOÏC KHOÂNG QUAÂN HAÛI QUAÂN Sô ñoà 1: Caùc chuyeân ngaønh vaø moái quan heä giöõa caùc chuyeân ngaønh Y hoïc Quaân söï 3. Caùc thôøi kyø phaùt trieån cuûa Y hoïc caùch maïng: Neàn Y hoïc Quaân söï Vieät Nam töøng böôùc ñöôïc hình thaønh töø caùch maïng thaùng taùm naêm 1945, gaén lieàn vôùi lòch söû daân toäc, cuûa Quaân ñoäi nhaân daân Vieät Nam anh huøng; laø neàn Y hoïc voâ saûn khoâng ngöøng phaùt trieån, töø khoâng ñeán coù, töø ñôn giaûn ñeán ngaøy caøng hoaøn chænh, ñaõ hoaøn thaønh suaát saéc nhieäm vuï baûo ñaûm quaân y cho LLVT nhaân daân, xaây döïng vaø chieán ñaáu thaéng lôïi trong caùc thôøi kyø caùch maïng. 3.1 – Thôøi kyø ñaàu khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp: Töø ngaøy Nam boä khaùng chieán (23/9/1945) ñeán toaøn quoác khaùng chieán (19/12/1946) ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 7
  9. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG 3.2 – Thôøi kyø khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp (19/12/1946 ñeán 20/7/1954) vaø söï can thieäp cuûa Myõ (1950): laø thôøi kyø xaây döïng vaø toå chöùc, coâng taùc tö töôûng caùc maët nghieäp vuï. 3.3 – Thôøi kyø xaây döïng Chuû nghóa Xaõ hoäi ôû mieàn Baéc vaø khaùng chieán choáng Myõ cöùu nöôùc treân phaïm vi caû nöôùc: Thôøi kyø naøy ngaønh Quaân y (Quaân döôïc) ñaõ tranh thuû hoaø bình ôû mieàn Baéc ñeå xaây döïng ngaønh quaân y (quaân döôïc) Caùch maïng, chính quy, töøng böôùc hieän ñaïi; cuøng vôùi söï phaùt trieån Quaân ñoäi Quaân y caùc binh chuûng, quaân chuûng ñöôïc thaønh laäp . . . Vì vaäy ngaønh Quaân y (Quaân döôïc) ñaõ ñaùp öùng ñöôïc nhieäm vuï caùch maïng trong töøng giai ñoaïn nhö ñaùnh baïi cuoäc chieán tranh ñaëc bieät, chieán tranh cuïc boä, Vieät Nam hoaù chieán tranh ôû chieán tröôøng mieàn Nam cuûa ñeá Quoác Myõ, ñaûm baûo Quaân y treân caùc chieán tröôøng, cho cuoäc tieán coâng noåi daäy muøa xuaân naêm 1975 chieán dòch Hoà Chí Minh, giaûi phoùng hoaøn toaøn mieàn Nam thoáng nhaát ñaát nöôùc. Ngaønh quaân y (Quaân döôïc) coù nhieàu kinh nghieäm, ñaït nhieàu thaønh quaû toát, baûo ñaûm cho caùc quaân ñoaøn cô ñoäng chieán löôïc, cho tuyeán vaän taûi chieán löôïc (ñöôøng moøn Hoà Chí Minh - ñoaïn ñöôøng Tröôøng sôn 559) chi vieän cho mieàn Nam ñaùng Myõ vaø ñaûm baûo choáng cuoäc chieán tranh phaù hoaïi cuûa Ñeá Quoác Myõ, Ñænh cao laø chieán thaéng cuoäc taäp kích chieán löôïc 12 ngaøy ñeâm cuûa khoâng quaân Myõ ñaùnh vaøo Thuû ñoâ Haø Noäi (cuoái 12/1972) 3.4 – Thôøi kyø baûo ñaûm Quaân y cho chieán ñaáu baûo veä bieân giôùi Taây Nam (1977 – 1979) vaø bieân giôùi phía baéc toå quoác (02/1979), laøm nghóa vuï quoác teá giuùp baïn Campuchia (1979 – 1989) ñaït nhöõng kyø tích môùi, xuaát saéc. 3.5 – Thôøi kyø baûo ñaûm Quaân y cho LLVT ND thöïc hieän 2 nhieäm vuï chieán löôïc xaây döïng vaø baûo veä vöõng chaéc Toå Quoác Vieät Nam XHCN, thôøi kyø thöïc hieän ñöôøng loái ñoåi môùi cuûa Ñaûng, coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc laøm cho daân giaøu, nöôùc maïnh, daân chuû, coâng baèng, vaên minh. III. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Y HOÏC QUAÂN SÖÏ: 1. Phöông phaùp nghieân cöùu y hoïc quaân söï voâ saûn phaûi döïa treân lyù luaän cuûa chuû nghóa Maùc-Leânin vaø tö töôûng Hoà Chí Minh. Khi chuùng ta xem xeùt baát kyø hieän töôïng naøo trong lónh vöïc Y hoïc Quaân söï ñeàu phaûi nghieân cöùu quaù trình phaùt trieån vaø moãi quan heä qua laïi cuûa nhöõng yeáu toá khaùc nhau (duy vaät bieän chöùng, duy vaät lòch söû) 2. Caùc phöông phaùp aùp duïng trong moái quan heä Y hoïc Quaân söï laø: - Phöông phaùp lòch söû: Laøm roõ lòch söû cuûa vaán ñeà döïa vaøo taøi lieäu lòch söû löu tröû, xuaát baûn. - Phöông phaùp thöïc nghieäm, dieãn taäp: thöïc nghieäm treân ñoäng vaät, treân laâm saøng hay dieãn taäp trong chæ huy, treân thöïc ñòa… - Phöông phaùp thoáng keâ: Xaây döïng heä thoáng, theo doõi ñaêng kyù, toång hôïp, phaân tích, keát luaän. ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 8
  10. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG - Phöông phaùp loâgíc: döïa treân nhöõng quy luaät cuûa loâgic hoïc vaø vaän duïng cuøng phöông phaùp thoáng keâ. - Phöông phaùp thu thaäp yù kieán. IV. KEÁT LUAÄN : - Ngaønh Quaân y Vieät Nam ñöôïc tröôûng thaønh trong caùc giai ñoaïn caùch maïng Vieät Nam vaø ñaõ goùp phaàn chaêm lo toát söùc khoeû cho boä ñoäi vaø nhaân daân. - Hieän taïi ngaønh Quaân y ñaõ xaây döïng vaø tröôûng thaønh, ñaùp öùng vôùi yeâu caàu nhieäm vuï goùp phaàn xaây döïng quaân ñoäi caùch maïng chính quy tinh nhueä töøng böôùc hieän ñaïi. - Y hoïc Quaân söï Vieät Nam ñöôïc hình thaønh treân cô sôû cuûa neàn y hoïc caùch maïng vaø neàn khoa hoïc Quaân söï Vieät Nam, döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng coäng saûn Vieät Nam. - Hieän taïi Y hoïc Quaân söï Vieät Nam coù 16 chuyeân ngaønh vaø ngaøy caøng ñoåi môùi, phaùt trieån theâm caùc chuyeân ngaønh khaùc ñaùp öùng caùc yeâu caàu nhieäm vuï môùi cuûa caùch maïng Vieät Nam. - Sinh vieân y döôïc coù gaéng hoïc taäp nghieân cöùu khoa hoïc goùp phaàn xaây döïng neàn y hoïc Quaân söï Vieät Nam vöõng maïnh vaø phaùt trieån ñaùp öùng caùc yeâu caàu nhieäm vuï môùi. ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 9
  11. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG BAØI 2: TOÅ CHÖÙC CHIEÁN THUAÄT QUAÂN Y - MUÏC ÑÍCH YEÂU CAÀU:  Hieåu roõ ñoái töôïng, noäi dung, nhieäm vuï cuûa toå chöùc chieán thuaät quaân y ñeå xaây döïng neàn y teá Quaân ñoäi caù ch maïng (Quaân y – Quaân döôïc).  Naém vöõng quan ñieåm y hoïc caùch maïng cuûa Ñaûng, keát hôïp quaân – daân y trong coâng taùc. - PHÖÔNG PHAÙP GIAÛNG DAÏY  Giaûng daïy theo giaùo trình  Sinh vieân töï hoïc, thaûo luaän, simena, tham quan baûo taøng, di tích lòch söû, ñôn vò quaân ñoäi… - THÔØI GIAN: 03 tieát - NOÄI DUNG: TOÅ CHÖÙC CHIEÁN THUAÄT QUAÂN Y I. KHAÙI NIEÄM VAØ SÖÏ PHAÙT TRIEÅN TOÅ CHÖÙC CHIEÁN THUAÄT QUAÂN Y: 1. Khaùi nieäm: - Toå chöùc chieán thuaät quaân y (TCCTQY) moät chuyeân ngaønh cuûa y hoïc Quaân söï laø khoa hoïc veà toå chöùc ñaûm baûo quaân y cho LLVT trong thôøi chieán. TCCTQY phaùt hieän nhöõng quy luaät khaùch quan chi phoái coâng taùc baûo ñaûm Quaân Y baèng caùch nghieân cöùu toaøn dieän nhöõng ñieàu kieän hoaït ñoäng vaø phöông thöùc toå chöùc hôïp lyù nhaát, hieäu quaû nhaát ñaûm baûo quaân y cho boä ñoäi chieán ñaáu thaéng lôïi trong moïi tình huoáng - TCCTQY Vieät Nam gaén lieàn vôùi y hoïc quaân söï, phaùt trieån qua caùc giai ñoaïn xaây döïng vaø chieán ñaáu cuûa LLVT Nhaân daân nhö: 2. Thôøi kyø khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp : - Töø ñaùnh du kích tieán leân ñaùnh vaän ñoäng taäp trung, môû nhöõng chieán dòch: töø toå chöùc ñaïi hoäi, tieåu ñoaøn ñoäc laäp tieán leân xaây döïng ñaïi ñoaøn neân quaân y cuõng coù nhöõng toå chöùc thích hôïp, töø quaân y ñaïi ñoäi tieåu ñoaøn, trung ñoaøn tieá n leân ñoäi ñieàu trò ñaïi ñoaøn, ñoäi ñieàu trò ñoäc laäp, beänh vieän tröïc thuoäc cuïc ñaõ hình thaønh heä thoáng cöùu chöõa phuïc vuï cho khoái löôïng thöông – beänh binh ngaøy caøng nhieàu trong 08 chieán dòch lôùn, ñaëc bieät chieán dòch lòch söû Ñieän Bieân Phuû 1954. - Ngaønh quaân y Vieät Nam ñaõ toå chöùc toát coâng taùc saûn xuaát, cung caáp thuoác men vaø phöông tieän, duïng cuï y teá; tranh thuû söï giuùp ñôõ caùc nöôùc anh em vaø toå chöùc tieán boä quoác teá vaø huaán luyeän ñaøo taïo caùn boä nhaân vieân y teá. 3. Thôøi kyø khaùng chieán choáng Myõ cöùu nöôùc: - Ngoaøi nhöõng toå chöùc ñaõ coù trong cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp, nhöõng hình thöùc toå chöùc goïn nheï, cô ñoäng nhö caùc toå, ñoäi phaãu thuaät, toå veä sinh phoøng ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 10
  12. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG dòch, toå caáp cöùu, toå tieáp teá ñaõ ñöôïc hình thaønh vaø ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu moïi nhieäm vuï caùch maïng. - TCCTQY ôû caùc chieán tröôøng ñaõ khoâng ngöøng phaùt trieån vôùi nhöõng hình thöùc phong phuù, linh hoaït nhöõng nguyeân taéc ñöôïc vaän duïng saùng taïo vaø ñieàu kieän chieán ñaáu cuï theå cuûa töøng chieán tröôøng, neân maëc daàu chieán ñaáu raát aùc lieät, khaån tröông, phöùc taïp, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät raát thieáu thoán, xa haäu phöông nhöng ngaønh Quaân y noùi chung vaø TCCTQY noùi rieâng vaãn ñaûm baûo ñöôïc yeâu caàu chieán ñaáu, ñuùc keát ñöôïc nhieàu kinh nghieäm, boå sung cho noäi dung TCCTQY ngaøy caøng theâm phong phuù vaø ñoäc ñaùo Vieät Nam. 4. Thôøi kyø thöïc hieän ñöôøng loái ñoåi môùi cuûa Ñaûng: - Thöïc hieän 02 nhieäm vuï chieán löôïc xaây döïng vaø baûo veä toå quoác XHCN. - TCCTQY baûo ñaûm cho LLVT Nhaân daân hoïc taäp, huaán luyeän saün saøng chieán ñaáu vaø chieán ñaáu, baûo veä vöõng chaéc Toå Quoác Vieät Nam XHCN. II. ÑOÁI TÖÔÏNG, MUÏC TIEÂU, NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU TCCTQY: 1. Ñoái töôïng vaø muïc tieâu: a. Ñoái töôïng nghieân cöùu: Cuûa TCCTQY laø hoaït ñoäng quaân y trong thôøi chieán laø phuïc vuï chaêm lo toát söùc khoûe boä ñoäi, nhaân daân thôøi chieán. TCCTQY nghieân cöùu nhöõng ñaëc ñieåm veà quaân söï (ñòch – ta) ñaëc ñieåm veà haäu caàn, veà ñòa hình vaø khí haäu thôøi tieát …nhöõng ñaëc ñieåm, ñieàu kieän aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng toå chöùc baûo ñaûm quaân y trong chieán ñaáu (cô caáu, soá löôïng thöông - beänh binh) b. Muïc tieâu nghieân cöùu: treân cô sôû kinh nghieäm, nghieân cöùu, toå chöùc coâng taùc baûo ñaûm quaân y trong caùc ñieàu kieän tình huoáng phöùc taïp, phaùt hieän nhöõng quy luaät khaùch quan, tìm ra nhöõng nguyeân taéc, hình thöùc, caùch toå chöùc vaø phöông phaùp toå chöùc baûo, ñaûm quaân y toát nhaát, phuø hôïp vôùi nhieäm vuï quaân söï, trình ñoä phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc, ngheä thuaät Quaân söï vaø söï phaùt trieån cuûa neàn y hoïc caùch maïng Vieät Nam. 2. Noäi dung nghieân cöùu: a. Nhöõng vaán ñeà chung: i. Lòch söû phaùt trieån cuûa TCCTQY. ii. Nhieäm vuï toå chöùc ngaønh Quaân y thôøi chieán. iii. Ñaëc ñieåm, ñieàu kieän aûnh höôûng ñeán toå chöùc ñaûm baûo Quaân Y. iv. Caùc nguyeân taéc ñaûm baûo quaân y, nguyeân taéc chung, nguyeân taéc toå chöùc, cöùu chöõa, vaän chuyeån thöông – beänh binh, toå chöùc baûo ñaûm veä sinh phoøng dòch, tieáp teá quaân y (coâng taùc döôïc …) v. Caùc phaân ñoäi, cô sôû quaân y goàm nhieäm vuï, toå chöùc, bieân cheá, trang bò, trieån khai vaø phöông phaùp coâng taùc… vi. Coâng taùc chæ huy quaân y. ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 11
  13. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG vii. Caùc ñieàu leä quaân y thôøi chieán. b. Nhöõng vaán ñeà toå chöùc baûo ñaûm quaân y (TCÑB QY) thuoäc phaïm vi chieán löôïc i. TCBÑ QY trong chieán tranh baûo veä toå quoác trong ñieàu kieän söû duïng vuõ khí thoâng thöông vaø vuõ khí huyû dieät lôùn. ii. Quy hoaïch ñaøo taïo, boài döôõng caùn boä, nhaân vieân quaân y iii. Xaây döïng cô sôû vaät chaát, kyõ thuaät quaân y, döï tröõ, baûo ñaûm tieáp teá quaân y. iv. Toå chöùc quaân y haäu phöông quoác gia v. Coâng taùc keát hôïp quaân daân y. c. Nhöõng vaán ñeà TCBÑ QY thuoäc phaïm vi chieán dòch i. TCBÑ QY trong caùc loaïi hình chieán dòch: ii. Toå chöùc phöông phaùp hoaït ñoäng cuûa cô sôû quaân y chieán dòch, ñoäi ñieàu trò beänh vieän, ñoäi veä sinh phoøng dòch, kho quaân y. d. Nhöõng vaán ñeà TCBÑ QY thuoäc phaïm vi chieán thuaät: (töø caáp sö ñoaøn trôû xuoáng) i. TCBÑ QY trong caùc hình thöùc chieán ñaáu. ii. Toå chöùc phöông thöùc hoaït ñoäng cuûa caùc phaân ñoäi quaân y chieán thuaät, traïm quaân y d, e, f (tieåu ñoaøn, trung ñoaøn, sö ñoaøn), toå phaåu thuaät cô ñoäng; coâng taùc tieáp teá quaân y (quaân döôïc)… e. TCBÑ QY khoâng quaân, Haûi quaân, Phoøng khoâng, caùc binh chuûng phaùo binh, tank, thieát giaùp, ñaëc coâng, boä binh cô giôùi, thoâng tin… III. VÒ TRÍ VAØ LIEÂN QUAN GIÖÕA TCCTQY VÔÙI CAÙC NOÄI DUNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ KHAÙC: 1. Vò trí: Phaûi gaén lieàn vôùi toå chöùc quaân ñoäi, phaûi ñaùp öùng yeâu caàu ngheä thuaät Quaân söï noùi chung, ngheä thuaät chieán dòch, hình thöùc chieán ñaáu cuûa LLVT ta. 2. TCCTQY khoâng ngöøng phaùt trieån theo yeâu caàu chieán ñaáu ngaøy caøng cao cuûa chieán tranh nhaân daân baûo veä toå quoác hieän nay vaø töông lai. Noù laø boä phaän cuûa y hoïc quaân söï vaø coù quan heä maät thieát vôùi caùc moân Y hoïc Quaân söï khaùc. TCCTQY Luïc quaân laø cô sôû cuûa TCCTQY caùc binh chuûng, quaân chuûng khaùc. 3. Döïa treân nhöõng thaønh töïu khoa hoïc cuûa caùc ngaønh khoa hoïc, y hoïc quaân söõ khaùc nghieân cöùu … 4. TCCTQY coù quan heä ñaëc bieät vôùi toå chöùc quaân y Thôøi bình – giuùp TCBÑ QY thôøi chieán thaønh coâng. IV. PHÖÔNG PHAÙP HUAÁN LUYEÄN VAØ NGHIEÂN CÖÙU TCCTQY 1. Leân lôùp lyù thuyeát. 2. Taäp baøi: a. Treân baûn ñoà taïi lôùp ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 12
  14. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG b. Treân sa baøn (baøn caùt) c. Treân thöïc ñòa 3. Dieãn taäp daõ ngoaïi: a. Rieâng veà quaân y (trieån khai traïm Quaân y, chuyeån thöông keát hôïp quaân daân y trong dieãn taäp …) b. Cuøng boä ñoäi dieãn taäp Quaân y 4. Caùc phöông phaùp huaán luyeän khaùc: Tham gia dieãn taäp vaø thöïc taäp taïi ñôn vò, xem di tích lòch söû, baûo taøng, trieån laõm, di tích chieán ñaáu, vaø töï hoïc, nghieân cöùu. V. KEÁT LUAÄN: - Caùn boä quaân y, Quaân döôïc (caùn boä y teá, löïc löôïng döï bò ñoäng vieân …) khoâng nhöõng gioûi veà chuyeân moân, kyõ thuaät maø coøn phaûi thaønh thaïo coâng taùc baûo ñaûm quaân y thôøi bình cuõng nhö thôøi chieán, nhaèm baûo ñaûm thaéng lôïi moïi nhieäm vuï cuûa Quaân ñoäi, nhieäm vuï baûo veä Toå Quoác Vieät Nam XHCN. - Sinh vieân Y – Döôïc caàn hoïc taäp, naém chaéc CMKT, saün saøng tham gia LLVT baûo veä Toå quoác. ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 13
  15. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG BAØI 3: TOÅ CHÖÙC CÖÙU CHÖÕA VAÄN CHUYEÅN THÖÔNG BINH, BEÄNH BINH - MUÏC ÑÍCH YEÂU CAÀU BAØI GIAÛNG:  Naém chaéc nguyeân taéc toå chöùc cöùu chöõa, vaän chuyeån Thöông – Beänh binh trong chieán tranh baûo veä Toå quoác.  Hieåu vaø naém vöõng caùc theå loaïi vaø cöùu chöõa thöông – beänh binh.  Naém vöõng coâng taùc phaân loaïi thöông – beänh binh vaø coâng taùc trong thôøi chieán. - PHÖÔNG PHAÙP GIAÛNG DAÏY VAØ KIEÅM TRA:  Döïa vaøo giaùo trình baøi giaûng, giaùo aùn, ñeà cöông giaûng baøi, truyeàn ñaït giaûng giaûi cho sinh vieân naém chaéc muïc ñích, yeâu caàu noäi dung giaûng baøi.  Sinh vieân töï hoïc, thaûo luaän simena noäi dung chuyeân baøi, truyeàn ñaït giaûng ôû nhoùm, toå, lôùp …  Thi vieát hoaëc thi vaán ñaùp - THÔØI GIAN: 06 tieát - NOÄI DUNG BAØI GIAÛNG: I. KHAÙI NIEÄM COÂNG TAÙC CÖÙU CHÖÕA, VAÄN CHUYEÅN THÖÔNG BINH – BEÄNH BINH (TBBB) 1. Coâng taùc cöùu chöõa, vaän chuyeån TBBB laø 1 trong nhöõng nhieäm vuï heát söùc quan troïng cuûa quaân y thôøi chieán. Nhieäm vuï naøy bao goàm caùc bieän phaùp toång hôïp veà caáp cöùu, ñieàu trò, vaän chuyeån, TBBB töø khi bò thöông, bò beänh cho ñeán khi ñieàu trò khoûi. 2. Trong chieán tranh, soá löôïng TBBB thöôøng raát lôùn, quy moâ chieán tranh caøng lôùn, möùc ñoä caøng hieän ñaïi, caøng aùc lieät, thì soá löôïng TBBB caøng nhieàu. 3. Coâng taùc cöùu chöõa, vaän chuyeån TBBB chieám moät khoái löôïng coâng taùc raát lôùn trong toaøn boä caùc maët coâng taùc baûo ñaûm quaân y. 4. Nhieäm vuï naøy khoâng nhöõng phuï thuoäc vaøo trình ñoä cuûa neàn Y hoïc Quaân söï, khaû naêng cuûa neàn quoác phoøng toaøn daân, cuûa ngaønh Quaân y, maø coøn phuï thuoäc raát nhieàu vaøo nhöõng ñieàu kieän cuï theå cuûa chieán tranh vaø caùc tình huoáng chieán ñaáu. 5. Vì vaäy phaûi xaùc ñònh caùc hình thöùc (nguyeân taéc) toå chöùc cöùu chöõa, vaän chuyeån TBBB cho phuø hôïp vôùi nhöõng ñieàu kieän cuï theå cuûa töøng cuoäc chieán tranh, thaäm chí töøng giai ñoaïn cuûa cuoäc chieán tranh. II. COÂNG TAÙC TOÅ CHÖÙC CÖÙU CHÖÕA TBBB TRONG THÔØI CHIEÁN VÖØA QUA ÔÛ VIEÄT NAM: ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 14
  16. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG 1. Thôøi kyø choáng Phaùp: Cöùu chöõa taïi choã vaø cöùu chöõa theo tuyeán, vaän chuyeån veà sau. a. Giai ñoaïn töø 1945 – 1950: Cöùu chöõa taïi choã, taïi töøng khu vöïc. Do ta ñaùnh ñòch baèng nhöõng phaân ñoäi phaân taùn, ñaùnh taïi choã, soá löôïng TBBB khoâng nhieàu, chieán tröôøng nhieàu nôi bò chia caét, vieäc vaän chuyeån TBBB döïa vaøo söùc ngöôøi laø chính. b. Giai ñoaïn töø 1951 – 1954: toå chöùc cöùu chöõa theo tuyeán, moät maët ta vaãn thöïc hieän hình thöùc toå chöùc cöùu chöõa taïi choã ñoái vôùi boä ñoäi ñòa phöông, daân quaân du kích, moät maët ta toå chöùc vieäc cöùu chöõa theo tuyeán, vaän chuyeån veà haäu phöông nhöõng TBBB naëng, ñoàng thôøi toå chöùc ñieàu trò taïi choã nhöõng TBBB nheï ngay trong khu vöïc haäu phöông chieán dòch. 2. Thôøi kyø choáng Myõ: a. Chieán tröôøng mieàn Nam: Hình thöùc toå chöùc cöùu chöõa, vaän chuyeån TBBB laø toå chöùc cöùu chöõa theo tuyeán, theo khu vöïc vaø keát hôïp Quaân – Daân y. b. Choáng chieán tranh phaù hoaïi cuûa giaëc Myõ ôû mieàn Baéc: Hình thöùc cöùu chöõa, vaän chuyeån TBBB laø: cöùu chöõa taïi choã theo khu vöïc vaø keát hôïp Quaân – Daân y. Chuùng ta luoân luoân laáy chaát löôïng phuïc vuï TBBB laø tieâu chuaån cô baûn ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû toå chöùc cöùu chöõa, vaän chuyeån TBBB. III. NGUYEÂN TAÉC TOÅ CHÖÙC CÖÙU CHÖÕA, VAÄN CHUYEÅN TBBB TRONG CHIEÁN TRANH BAÛO VEÄ TOÅ QUOÁC (BVTQ): 1. Nguyeân taéc chung: Toå chöùc cöùu chöõa, vaän chuyeån TBBB theo tuyeán treân töøng höôùng hoaëc töøng khu vöïc, keát hôïp vieäc cöùu chöõa theo tuyeán vaän chuyeån, vôùi theo chæ ñònh veà haäu phöông vôùi vieäc ñieàu trò taïi choã ôû töøng khu vöïc, keát hôïp chaët cheõ Quaân y - Daân y. 2. Phaân tích nguyeân taéc: a. Toå chöùc cöùu chöõa vaän chuyeån TBBB theo tuyeán: laø chia vieäc cöùu chöõa TBBB thaønh nhieàu tuyeán. Moãi tuyeán coù nhieäm vuï cöùu chöõa nhaát ñònh. Caùc tuyeán phaûi tieán haønh cöùu chöõa TBBB kòp thôøi, thoáng nhaát vaø keá tieáp nhau. b. Toå chöùc cöùu chöõa, TBBB theo höôùng: laø treân töøng höôùng chieán dòch hoaëc treân töøng höôùng chieán dòch – chieán löôïc. Caùc tuyeán Quaân Y boá trí moät caùch hôïp lyù, hoaøn chænh, coù tính töông ñoái ñoäc laäp ñeå taïo ra moät heä thoáng cöùu chöõa TBBB lieân hoaøn cho töøng höôùng. ÔÛ töøng höôùng phaûi döïa treân caùc truïc ñöôøng doïc ñoàng thôøi taän duïng caùc truïc ñöôøng ngang ñeå taïo ra moät theá boá trí tuyeán Quaân y lieân hoaøn ôû töøng höôùng vaø giöõa caùc höôùng. c. Toå chöùc vaän chuyeån TBBB theo khu vöïc: laø caên cöù vaøo ñaëc ñieåm vaø ñòa hình, söï hình thaønh caùc caên cöù chieán ñaáu vaø caùc caên cöù haäu phöông maø boá trí caùc tuyeán Quaân y trong ñòa phöông cuûa caùc binh ñoaøn chuû löïc (neáu coù), ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 15
  17. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG keát hôïp caùc löïc löôïng Y teá cuûa nhaân daân, nhaèm taïo ra caùc heä thoáng cöùu chöõa, vaän chuyeån TBBB trong töøng khu vöïc. d. Keát hôïp vieäc cöùu chöõa TBB theo tuyeán vaän chuyeån theo chæ ñònh veà haäu phöông vôùi vieäc ñieàu trò taïi choã ôû töøng khu vöïc: laø hai phöông phaùp toå chöùc cöùu chöõa vaän chuyeån cô baûn trong chieán tranh BVTQ.  Ñoái vôùi binh ñoaøn chuû löïc cô ñoäng vaø caùc binh ñoaøn phoøng thuû treân caùc höôùng chuû yeáu, thöôøng taäp trung ñaùnh lôùn, ñaùnh lieân tuïc vôùi söùc cô ñoäng cao, do ñoù soá thöông binh haøng ngaøy thöôøng coù nhieàu, coù lieân tuïc. Vì vaäy khoâng theå chæ toå chöùc cöùu chöõa taïi choã ôû töøng khu vöïc maø phaûi lieân tuïc chuyeån moät phaàn TBBB (chuû yeáu laø nhöõng TBBB naëng vaø vöøa …) theo chæ ñònh veà caùc tuyeán cöùu chöõa chuyeân khoa phía sau. Nhöõng TBBB nheï caàn ñöôïc giöõ laïi ôû haäu phöông caùc binh ñoaøn ñeå ñieàu trò vaø boå sung veà caùc ñôn vò chieán ñaáu. Chæ trong nhöõng tröôøng hôïp caàn thieát môùi chuyeån moät ohaàn TBBB nheï veà tuyeán sau. (xem sô ñoà 2)  Ñoái vôùi LLVT ND ñòa phöông coù theå tieán haønh cöùu chöõa taïi choã ôû töøng khu vöïc, coù ñieàu kieän cuõng coù theå göûi veà tuyeán sau khi vöôït quaù khaû naêng cöùu chöõa. e. Keát hôïp chaët cheõ Quaân y vaø Daân y trong coâng taùc cöùu chöõa, vaän chuyeån TBBB: ñaây laø truyeàn thoáng toát ñeïp coù töø thôøi kyø choáng Phaùp ñeán nay, trong vieäc keát hôïp cöùu chöõa TBBB vaø nhaân daân bò thöông, ôû vuøng saâu, vuøng xa nôi bieân giôùi, haûi ñaûo, theàm luïc ñòa… nhöõng vuøng mieàn maø daân y chöa coù cô sôû y teá thì quaân y phaûi ñaûm nhieäm cöùu chöõa cho boä ñoäi vaø nhaân daân vaø ngöôïc laïi nhöõng nôi chöa coù cô sôû quaân y thì daân y phaûi ñaûm nhieäm cöùu chöõa. IV. CAÙC THEÅ LOAÏI CÖÙU CHÖÕA: - Trong chieán tranh do caùc tình huoáng chieán ñaáu, khoâng theå ñöa ngay taát caû TBBB töø maët traän veà caùc beänh vieän chuyeân khoa ôû haäu phöông trong moät thôøi gian ngaén theo yeâu caàu cöùu chöõa do ñoù phaûi toå chöùc cöùu chöõa theo tuyeán. - Baûn chaát vieäc cöùu chöõa theo tuyeán laø phaân chia vieäc caáp cöùu vaø ñieàu trò thaønh töøng phaân ñoaïn keá tieáp nhau. - Thoâng thöôøng moãi phaân ñoaïn laø moät theå loaïi cöùu chöõa vaø do moät tuyeán ñaûm nhieäm. 1. Trong chieán tranh choáng Myõ cöùu nöôùc, ngaønh Quaân y Vieät Nam ñaõ phaân chia caùc theå loaïi cöùu chöõa nhö sau: - Caáp cöùu ñaàu tieân: thöôøng do y teá ñaïi hoäi laøm. - Cöùu chöõa toái khaån caáp: thöôøng do y syõ tieåu ñoaøn laøm. - Cöùu chöõa khaån caáp: thöôøng do tuyeán trung ñoaøn laøm - Cöùu chöõa cô baûn: thöôøng do tuyeán sö ñoaøn vaø ñoäi ñieàu trò laøm. ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 16
  18. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG 2. Theå loaïi cöùu chöõa trong chieán tranh Baûo veä Toå quoác (töông lai): goàm coù 05 theå loaïi: a. Caáp cöùu ñaàu tieân:  Laø bieän phaùp cöùu chöõa ñôn giaûn ban ñaàu, ngay sau khi bò thöông, taïi nôi bò thöông töï mình caáp cöùu, do ñoàng ñoäi, do cöùu thöông, do y taù ñaïi ñoäi tieán haønh nhaèm traùnh ñe doïa ñeán tính maïng, traùnh bò thöông laàn 2, taïo ñieàu kieän chuyeån veà tuyeán sau ñeå cöùu chöõa toát, kòp thôøi.  Noäi dung caáp cöùu ñaàu tieân : o Laáy thöông binh khoûi nôi bò vuøi laáp, saäp haàm, trong xe tank – thieát giaùp vaø caùc loaïi xe chieán ñaáu khaùc. o Daäp taét löûa ñang chaùy treân thöông binh o Baêng boù caùc veát thöông vaø veát boûng. o Caàm maùu taïm thôøi. o Coá ñònh taïm thôøi caùc veát thöông gaõy xöông. o Choáng ngaït thôû, hoâ haáp nhaân taïo neáu thöông binh ngöøng thôû. o Söû duïng thuoác giaûm ñau vaø khaùng sinh o Chuyeån thöông binh ra khoûi nôi nguy hieåm o Ñeo maët naï choáng ñoäc, thuoác giaûi ñoäc … b. Boå sung caáp cöùu: muïc ñích boå sung caáp cöùu laø kieåm tra vaø tieán haønh caùc bieän phaùp kyõ thuaät ñeå boå sung caáp cöùu ñaàu tieân nhaèm baûo ñaûm an toaøn cho vieäc chuyeån vaän thöông binh veà tuyeán sau, do y syõ tieåu ñoaøn laøm.  Noäi dung chuû yeáu boå sung caáp cöùu: o Kieåm tra vaø boå sung nhöõng bieän phaùp caáp cöùu ñaàu tieân cho tuyeán döôùi (tuyeán tröôùc ôû ñaïi ñoäi) chuyeån veà. o Cho caùc thuoác giaûm ñau o Uoáng caùc loaïi röôïu caáp cöùu (ñoâng y). o Truyeàn caùc loaïi dòch, uû aám … o Cho thuoác trôï tim o Choáng noân o Khaùng sinh o Xöû lyù veä sinh boä phaän c. Cöùu chöõa böôùc ñaàu (hay cöùu chöõa toái khaån caáp)- tuyeán coù bieân cheá Baùc syõ.  Laø nhaèm khaéc phuïc nhöõng trieäu chöùng ñe doaï ñeán tính maïng cuûa TBBB nhö soác, ngaït thôû, chaûy maùu ngoaøi, co giaät v.v … döï phoøng nhöõng bieán chöùng nguy hieåm vaø chuaån bò cho TBBB ñeå vaän chuyeån veà tuyeán sau.  Thöôøng cöùu chöõa böôùc ñaàu veà ngoaïi khoa vaø noäi khoa chia laøm hai loaïi: o LOAÏI I (TOÁI KHAÅN CAÁP): laø caùc bieän phaùp kyõ thuaät neáu khoâng thöïc hieän (can thieäp) thì tính maïng TBBB seõ bò ñe doaï nhö:  Choáng ngaït thôû: Môû khí quaûn, khaâu veát thöông ngöïc hôû, choïc huùt veát thöông ngöïc van, coá ñònh löôõi… ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 17
  19. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG  Caùc bieän phaùp caàm maùu: thaét maïch maùu, baêng eùp, baêng cheøn (kieåm tra garoâ vaø ñaët garoâ khi coù chæ ñònh…)  Phoøng choáng soác  Caét nhöõng phaàn chi ñaõ gaàn ñöùt  Thoâng, choïc baøng quang TBBB bí tieåu tieän.  Thuoác giaûi ñoäc, choáng co giaät, choáng noân, giaûn pheá quaûn…  Röûa daï daøy khi chaát ñoäc Quaân söï vaøo daï daøy.  Cho thuoác khaùng sinh vaø tieâm truyeàn dòch choáng vuõ khí sinh hoïc… o LOAÏI II (CÖÙU CHÖÕA BAN ÑAÀU): Laø nhöõng bieän phaùp kyõ thuaät coù theå trì hoaõn nhö:  Boå sung caùc tröôøng hôïp coá ñònh gaõy xöông khoâng toát, nhöng coù nguy cô daãn ñeán soác.  Phong beá NOVOCAINE vaø cho thuoác giaûm ñau ñeå phoøng choaùng. Löu yù: - Laøm ñaày ñuû phaïm vi cöùu chöõa böôùc ñaàu laø tieán haønh laøm caû loaïi I vaø loaïi II. - Thu heïp phaïm vi cöùu chöõa böôùc ñaàu chæ laøm loaïi I. d. Cöùu chöõa cô baûn (hay coøn goïi laø cöùu chöõa coù chaát löôïng, cöùu chöõa khaån caáp vaø cô baûn)  Muïc ñích cöùu chöõa cô baûn laø khaéc phuïc moät caùch cô baûn nguyeân nhaân vaø bieán chöùng veát thöông ñe doaï ñeán tính maïng TBBB (nhö caàm maùu trieät ñeå caùc veát thöông chaûy maùu ngoaøi, chaûy maùu ôû caùc taïng, choáng soát trieät ñeå, choáng ngaït thôû, co giaät, truî tim maïch, phuø phoåi, tieåu naêng thaän caáp…  Caáp cöùu cô baûn ñöôïc laøm taïi traïm quaân y sö ñoaøn, ñoäi ñieàu trò beänh vieän, laøm trong voøng 12-18 giôø keå töø luùc bò thöông, rieâng veát thöông thaáu buïng phaûi xöû lyù trong voøng 6-10 giôø töø luùc bò thöông.  Cöùu chöõa cô baûn loaïi I: o Laø nhöõng bieän phaùp kyõ thuaät neáu khoâng ñöôïc can thieäp ngay thì tính maïng cuûa TBBB bò ñe doaï hoaëc gaây ra nhöõng bieán chöùng naêng nhö : choáng ngaït thôû trieät ñeå, veát thöông thaáu buïng coù chaûy maùu trong hoaëc toån thöông noäi taïng, caùc veát thöông soï naõo bò cheøn eùp, daãn löu hoaëc khaâu baøng quang, xöû lyù caùc veát thöông bò hoaïi thö, sình hôi vaø uoán vaùn, caùc veát thöông ngöïc hôû. o Xöû lyù phaåu thuaät caùc veát thöông gaõy xöông lôùn, veát thöông phaàn meàm coù nhieãm chaát phoùng xaï vaø caùc chaát ñoäc Quaân söï, cho thuoác giaûi ñoäc, ñieàu trò thieåu naêng tim maïch caáp, phuø phoåi nhieãm ñoäc, choáng thieåu naêng thaän caáp duøng caùc bieän phaùp caét côn co giaät, noân möûa, khoâng caàm ñöôïc…  Cöùu chöõa cô baûn loaïi II: o Laø nhöõng bieän phaùp neáu khoâng xöû lyù ngay ôû tuyeán naøy thì cuõng khoâng gaây ra nhöõng bieán chöùng nguy hieåm vaø coù theå duøng caùc bieän phaùp ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 18
  20. Baøi giaûng Y HOÏC QUAÂN SÖÏ Ñaïi taù baùc só: BUØI XUAÂN QUANG khaùc ñeå trì hoaøn thôøi gian xöû trí thôøi kyø ñaàu nhö caùc veát thöông phaàn meàm, caùc veát boûng, ñieàu trò, nhöõng TBBB bò beänh phoùng xaï theå nheï. Löu yù: - Laøm ñaày ñuû phaïm vi cöùu chöõa cô baûn: laøm caû loaïi I vaø loaïi II. - Thu heïp phaïm vi cöùu chöõa cô baûn: Laøm cöùu chöõa cô baûn loaïi I. e. Cöùu chöõa chuyeân khoa:  Laø hình thöùc cöùu chöõa cao nhaát do caùc Baùc syõ chuyeân khoa tieán haønh ôû nhöõng cô sôû qui ñònh vaø coù trang bò kyõ thuaät chuyeân khoa caàn thieát.  Muïc ñích cöùu chöõa chuyeân khoa laø khaéc phuïc moät caùch trieät ñeå nhöõng nguyeân nhaân vaø bieán chöùng ñe doaï ñeán tính maïng cuûa TBBB, döï phoøng ñieàu trò caùc di chöùng, phuïc hoài hoaëc taùi taïo giaûi phaåu chöùc naêng cuûa boä phaän hoaëc cô quan bò toån thöông, phuïc hoài söùc khoeû, khaû naêng lao ñoäng sinh hoaït vaø thaåm myõ thöông binh.  Cöùu chöõa chuyeân khoa chia laøm 2 loaïi: o Cöùu chöõa chuyeân khoa kyø ñaàu: laø nhöõng bieän phaùp kyõ thuaät khaéc phuïc moät caùch trieät ñeå nhöõng nguyeân nhaân vaø bieán chöùng ñe doaï ñeán tính maïng TBBB taïo ñieàu kieän caàn thieát cho böôùc ñieàu trò phuïc hoài hoaëc taùi taïo. o Cöùu chöõa chuyeân khoa kyø sau: laø nhöõng bieän phaùp kyõ thuaät nhaèm giaûi quyeát trieät ñeå caùc bieán chöùng döï phoøng hoaëc ñieàu trò caùc di chöùng ñaõ xuaát hieän, ñieàu trò phuïc hoài hoaëc taùi taïo, khoâi phuïc söùc khoeû, khaû naêng sinh hoaït, lao ñoäng, thaåm myõ cuûa TBBB.  Vieäc cöùu chöõa chuyeân khoa kyø ñaàu thöôøng trong voøng 3 – 7 ngaøy sau khi bò thöông. V. PHAÏM VI CÖÙU CHÖÕA. 1. Khaùi nieäm: Phaïm vi cöùu chöõa cuûa moãi tuyeán laø toång hôïp nhöõng bieän phaùp kyõ thuaät, maø tuyeán ñoù phaûi thöïc hieän trong caùc tình huoáng chieán ñaáu nhaát ñònh theo chæ ñònh y hoïc. 2. Quy ñònh phaïm vi cöùu chöõa moãi tuyeán: a. Quaân y ñaïi hoäi: caáp cöùu ñaàu tieân b. Quaân y tieåu ñoaøn: boå sung caáp cöùu c. Quaân y trung ñoaøn : cöùu chöõa böôùc ñaàu d. Quaân y sö ñoaøn: cöùu chöõa cô baûn e. Quaân y quaân khu: cöùu chöõa chuyeân khoa 3. Xaùc ñònh phaïm vi cöùu chöõa a. Laøm ñaày ñuû phaïm vi cöùu chöõa: laø tieán haønh ñaày ñuû caùc bieän phaùp cöùu chöõa quy ñònh. b. Thu heïp phaïm vi cöùu chöõa: laø tieán haønh nhöõng bieän phaùp cöùu chöõa khaån caáp ÑAÏI CÖÔNG Y HOÏC QUAÂN SÖÏ 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2