Bàn về cách mạng Việt Nam trong báo cáo Đại hội đại biểu tháng 2 năm 1951: Phần 2

PHXN IIH> HAI<br /> <br /> XtNH CHAT XÀ HOI VIÉT-NAM<br /> VA CÀCFJ M^NG VI$T-NAM<br /> <br /> r. TfNH CHAT XA H^I VIÈT-NAM<br /> »<br /> <br /> Dàt ntró'e V i ^ t - n a m<br /> Viét-nam ta l i mot nuóc eò bau hai ng'iìn nàm<br /> lich su, trèn b i n dào Bòng-duang. T u nàm 1802 d^n<br /> 194.^), nuóc ta là mot thuòc dia. Nàm 191.5, nhàn din<br /> ta dà khai nghìa giinh chinh quyèn, thinh l i p nuóc<br /> Còng hòa d i n chù Vièt-nam, mot luróc dàn chù mòi<br /> dàu lièn a Dòng-Xani À, nhirtig hi de quói' xàm lupe<br /> lai, nèn nhàn dàn la dang kbàng chièu, giàiili dòc làp<br /> v i ti long nhàt hoàn toàn.<br /> Nuóc ta eò 2,') trièu nguòi, làp trung nhàt òr<br /> dòng bang. Trong 25 trièu nguòi dò, nguòi Vièt tièn<br /> bò nhàt, chicm tiiyèt dai da so. Ngoài ra, co trèn<br /> duói 3 trièu nguòi thièn so (l\a-dè, Nùng, Tbài, Thò.<br /> Muòjig, Man, Mèo, Chàm, Klio-me, v.v...) va 30 van<br /> Hoa-kièu. Dàn toc Vièt-nam là iiipl dàn lòc dà tùng<br /> tu l i p , tu cuòng. vón càn cu, chàm ehi, yèu chuòng<br /> vàn hòa v i tu do.<br /> ViOt-nam co hai dòng bang phi nhièu k h i ròug<br /> o Nani-bò va Hàc-bò, bòi dàp bai dal phù sa cùa hai<br /> con song lón Ci'rii-Iong va Ilòng-hà, rat lpi cho vièc<br /> 27<br /> <br /> cày cSy. Rùng nùi chièm 41,9% di^n tich; co nhièu<br /> 14m san, khoiiig san, thuàn lai cho vièc mò mang<br /> kinh tè.<br /> Bia thè nuóc ta dai, bè ngang Trung-bò h?p, kfp<br /> giira gily nùi Truóng-san va Thài-hinh-duang. Nguói<br /> ta thuóng vi nuóc ta nhu mot cài dòn gành, gành hai<br /> Ihùng Ihòe.<br /> VÒ vi tri, nuóc ta Bòng va Nam giàp hièn ; Rie<br /> giàp Trung-quóc, mot Uong nhùng nuóc lón nhil thè<br /> giói, eò mot nèn vàn minh làu dói, da thinh làp chi<br /> dò din chù nhin dim ; Tày giàp Lào, Cao-mièn là<br /> hai nuóc ma nhàn dàn dang cùng Viét-nam khing chièn<br /> chóng thuc din Phàp vi ean thièp My. Qui vÒ phla<br /> Tiv nùa li Thii-lan, mòi nuóc nùa Ihuòc dia eòa<br /> Anh — My, vi An-dò, Dièn-di^n, nhùng uuóc pho<br /> thuòc v i o Anh. An-dò li mot nuóc lòm co mot nìn<br /> vàn minh ràl eò. Xgoii ra. niróc ta khòng xa rhùng<br /> càn eù khàc cùa de quóc, khòng xa nhùng niróc thn^<br /> dja vi phu Ihuòe dang dàu tranh giinh dòc làp. nhir<br /> Mà-lai. Phi-luàl-tàn, Nani-dirong ; nhung a xa nuóc<br /> Phàp trèn KMHK) cày so. Tnàng lai cùa nhàn dàn Trungquóc dà nói lièn niróc ta vói khÓi càc nuóc x3 hòi<br /> ehn nglua v i dàn chù nhàn dàn, chay dai mot v^t id<br /> Trung-Au dèn Dòng-Nam A.<br /> Vi tri trèn dàv làm cho nuóc ta lù liu da chia<br /> ành huòng vàn hòa Trung, .\u, dàc hièt l i ành buòng<br /> cùa Trung-quóc, v i hièn nay nuóc ta dà thành mot<br /> trong nhùng vj tri lièn dòn cùa phe hòa hìnb, dàn<br /> chù chóng de quóc v i mot e cfin cu chièn lupe » ò<br /> Bòng-Nam À mi phe de quÓc muón chièm giù di<br /> chuàn bi chièn tranh mói.<br /> 2S<br /> <br /> Ntró'e V i f t - n a m eù<br /> Truóc klii hi thuc d i n Phàp x i m luprc, Vi^t-nam<br /> vón l i mot nuóc hoin toin phong kièn.<br /> Nèn tàng xa hòi phong kiÓn Vi^t-nam cQ l i kinh<br /> tè tu nhién eò tiiih càch tu càp tu tue, lày nòng<br /> nghièp làm góc. Ruòng dàt l i cùa nlià vua. Vua eò<br /> quyèn cài dàt cho càc còng tbàn. Nhùng thài dièn,<br /> tbài àp, thic dao dièn, nhùng ehùc bi ho, thièn bò<br /> do vua phong, v. v... l i nhùng chùng eò xàc thuc.<br /> '^^ Nòng din chièm sÓ rat dòng trong nhin din.<br /> Hing nghìn nàm, hp bj phong kièn, dia chù trong<br /> nuóc àp bue va truóc sau eò dèn han mot nghìn<br /> nàm, duói àch dò bò cùa vua chùa Trung-quóc, ho bi<br /> hai tàng phong kièn trong nuóc v i ngoài nuóc hi<br /> liicp, hòc lòi. Khi nio khò circ qui, hp khai nghìa.<br /> Lue dò c6 ba truòng hpp xSy ra :<br /> ^ Hoàc bpn quy toc phong kièn niy lpi dung sue<br /> chièn dàu cùa hp, dinh nga bpn quy toc phong kièn<br /> kia dang cani quyèn, dùng lung hp làm bic Ihang<br /> nliày lèn dai thÓng tri, ròi quay lai i p bue hòc lòt hp.<br /> *- Hoiic mot bpn phong kièn trong nuóc dua v i o tinh<br /> Ihàn yèn nuóc cùa hp, dinh duòi bpn thóiig tri phong<br /> kièn ntròe ngoii, dòc chièm quyèn i p bue hòc lòt hp.<br /> ^ H o i e hp tu dòng khai nghìa cliÓng thù trong giàc<br /> ngoài. Nhung khi thành còng, bpn nguòi lanh dao xuàt<br /> thin lù nhin din, nhung phong kièn hòa, nhip euc<br /> vói tàng lóp phong kièn efi m i dàc quyèn dac lpi<br /> dura bj xòa bò — dàng àp bue hòc lòt hp.<br /> Nhùng làn hp dàn tranh ròng rai v i manh liét<br /> dòn dua d^n mot cuòc thay dòi trièu dai trong nuóc,<br /> hoàc mot cuòc giài phòng dàn lòc rat ve vang. Thuòng<br /> 29<br /> <br /> thuòng, moi làn chóng ngoai xàm r^og ria va sòi nói<br /> là mot làn khói dai doàn kèt chóng ngoai xàm dupc<br /> IhtTC hièn v i nòng din l i nèn tàng cùa khói dò. Trong<br /> xa bòi phong kièn Vièt-nam, nòng^din dàu tranh IJL<br /> dòng lue tièn hòa xùa lich su din toc, và^Tich su<br /> xa bòi phong kièn Vièt-nam chù yèu là lich su nòng<br /> din dàu tranh. Nhùng làn dàn tranh quyèt li^t kèt<br /> qua luy co làm cho dòi song cùa nòng dàn dupc cài<br /> thièn dòi chùt, nhung chung quy lip vàn hi tri v i<br /> A<br /> kièn xà bòi cùa hp càn hàn vàn nhu cQ. Che dò phoug<br /> kièn dà càn Irò kinh tè Vièl-nam phàt trièn v i lim cho<br /> xà hòi Vièt-nam dinh Ire Irong raòl thòi gian ràl làn.<br /> Trong thè ky Ihù XVU va thè ky thù XVllI, dirói<br /> dói Le mal, hai t:)p c<br /> nòng dàn khòi nghìa (1) dà nò ra va sau cùug la<br /> piiong trào Tày-saii (1771 — 1802), mot cuòc vin dòng<br /> càch mang cùa nòng dàn .<br /> 'ip toàn quóc v i co<br /> tlnli chat chóng pliung kièn pliàu dòng trong niróc<br /> (Le. Trinh, Nguyèn) v i ngoii nuóc (.Màn-Thanh). Kél<br /> qua eù.» pliung trio Tày-san là dành dò dupc bpn<br /> phong kleii niiòc ngoài dcn xàm lupe v i bon phong<br /> kièn phàn dpng trong nuóc, giài pìiòng Tò quóc. . . u<br /> chili 1 ruòng dal co lpi cho nòng dàn mòi pl^àn nào.<br /> Nhu.ìg vi dicu kièn kliàeh quan v i chù quan dèa<br /> thicu thón, nhàt là kiióng eò mpt giai càp ticn lièn<br /> lanli dao, nàn phong trào Tiy-san dà khóng thffC<br /> hivn dupc nhù.ig cài cich siu sàc ve chlnh tri va<br /> xà liòi*<br /> (1) NhiT nh'rng co^c kh6i nnhT« cùa «dog dàn do NguyJiiToySn, Nguyl'i-Ci^- Nguyéu-b(ru-Cuu, Nguyèn danù-PlluaBg»<br /> Uoàog-cdug-Cbàt. V. V... làaii dao.<br /> <br /> 30<br /> <br /> /<br /> <br /> Bau thè ky thù XIX, bpn phong kièn khà Nguv^ri<br /> lén càm quyèn, d i n i p phong trio Tiy-san mòi càch<br /> vò cùng tin khóc, nhung vi sp nòng dàn j)hàn dói<br /> nén khòng dim xòa bò bèi nhùng hién phip-ma<br /> Tiy-san da bài dàu. Bò'i v^y ta eò the nói : cùng<br /> vói phong trio khan hoang a mièn Nam, vièc kliai<br /> mò cùa nguòi Trung - quóc a Bàc - bò v i vièc mò<br /> mang thuòng ngliièp cùa nguòi Trung-quóc, nguòi<br /> Nhit v i nguói Àu ò' mot v i i Ibi tran nuóc ta trong<br /> thè ky thù XVII v i thè ky Ihù XVIII (1), nhùng hién<br /> phàp cùa Tày-san dà gòp mpt phàn vào vièc phàt<br /> tricn thành phàn tièn tu bàn trong kinh tè Vièl-nam.<br /> Nhung cho dèn khi bj thirc dàn Phàp xàm chièm, xa<br /> hòi Vièt-nam van là mot xa hòi phong kim.<br /> Duó*l thò-i P h à p thò'ng tri<br /> Tu 1802 don 1881, thuc dàn Phàp dành chièm Vietnam, wwìrc ta hièn thành tliuòc dia cùa Phàp.<br /> Bau tièn thuc dàn Phàp chò bang vào Vièl-nam<br /> dò bau, sau deiii tu bau vào kinh doanh. Trong thòi<br /> ky dàu, chùng coi Vièl-nam càn bàn là mot thi Inròng<br /> tiéu thu bang hòa cùa chinh quóc, mot noi cho vay<br /> lày lai va mot càn cu dòng quàn. Vièc buon bàn,<br /> phàt hành giày bac va elio vay là chinh, vièc khai<br /> mò, l i p dòn dièn va mò* nhà mày rat là plu.i Ihuòc.<br /> Tuy v i y kinh tè Vi$t-nani dà eò thèm tu lièu san<br /> xuàt mói v i tinh chat tu càp tu tue cùa nò dà<br /> hi lay chùyen (2). Còng iihin còng nghièp dà xuàt<br /> (1) l'ho Hièn (Huug-yén), tlOi-an, Dà nSng (Quàng nam)<br /> (2j Hi^Q nay tinh cfciJl ty cUp tv tue vào con irouii uhièu<br /> TÙng dio tOc Uiièu sÓ.<br /> <br /> 31<br /> <br /> y<br /> <br />