intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Ảnh hưởng của nho giáo đến việc đảm bảo quyền bình đẳng của phụ nữ ở Việt Nam "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

109
lượt xem
21
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ảnh hưởng của nho giáo đến việc đảm bảo quyền bình đẳng của phụ nữ ở Việt Nam Theo Nghị định này, phạt cảnh cáo chỉ áp dụng đối với một số hành vi như: vi phạm quy định về cung cấp thông tin, vi phạm quy định liên quan đến quá trình điều tra và xử lí vụ việc cạnh tranh (quy định tại Điều 39, Điều 40 Nghị định số 120/2005/NĐ-CP).

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Ảnh hưởng của nho giáo đến việc đảm bảo quyền bình đẳng của phụ nữ ở Việt Nam "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ThS. Chu M¹nh Hïng * N ho giáo là h c thuy t chính tr - xã h i có ngu n g c Trung qu c th i kì c i, hình thành t th i Ph c Hy và có s quân t . Trung dung do Kh ng C p (thư ng g i là T Tư), cháu n i c a Kh ng T , vi t ra nh m phát tri n tư tư ng c a ông mình óng góp r t l n c a Chu Công th i kì v cách s ng dung hoà không thiên l ch. Tây Chu. n th i ông Chu, Kh ng T là M nh T do M nh Kha th i chi n qu c vi t ngư i có ki n th c uyên bác ã óng vai trò ra nh m b o v tư tư ng c a Kh ng T . to l n trong vi c h th ng hoá tư tư ng c a Ngũ Kinh là b sách g m năm quy n Chu Công và truy n bá tư tư ng c a Nho kinh: Kinh thi, Kinh thư, Kinh l , Kinh giáo. Vì v y, Kh ng T ư c coi là ngư i d ch, Kinh Xuân Thu ư c Kh ng T hi u sáng l p Nho giáo. Tr i qua các giai o n ính và gi i thích. Kinh thi là t p thơ ca dân l ch s khác nhau, Nho giáo t n t i và phát gian th hi n nh ng tình c m trong sáng, tri n không thu n nh t Trung Qu c: Nho lành m nh, khuyên làm i u lành, ngăn i u giáo th i Tây Chu (Chu Công), Nho giáo d v i cách di n t khúc tri t v các quan th i Tiên T n (Kh ng M nh), Hán Nho, h xã h i, c bi t là quan h nam n . Kinh ư ng Nho, T ng Nho… thư ghi l i nh ng truy n thuy t, bi n c , N i dung c a Nho giáo bao g m h nh ng nh n xét, ánh giá v các i vua c th ng các giáo lí nh m t ch c m t xã h i - k c nh ng vua hi n, anh minh như có quy c n n n p, ho t ng có hi u qu . Nghiêu, Thu n và nh ng hôn quân b o chúa N i dung ó ư c th hi n trong hai b như Ki t, Tr nh m làm gương cho i sau. sách kinh i n c a Nho giáo là T thư và Kinh l ghi chép l i nh ng l nghi, nh ng Ngũ kinh. t c l ph i theo duy trì và n nh tr t t T thư g m b n cu n sách: Lu n ng , xã h i. Kinh d ch g m hai ph n d ch kinh i h c, Trung dung, M nh t . Lu n ng là và d ch truy n. Ph n d ch kinh g m sách t p h p nh ng l i d y và nh ng bàn lu n bói, ghi chép v âm dương, bát quái, hào c a Kh ng T v i các h c trò c a ông. i tư ng, hào s d ng kí hi u. Ph n d ch h c do Tăng Sâm (Thư ng g i là Tăng T ), h c trò xu t s c c a Kh ng T ã d a vào * Gi ng viên Khoa lu t qu c t l i th y biên so n d y phép làm ngư i Trư ng i h c Lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008 19
  2. nghiªn cøu - trao ®æi truy n g m nh ng l i chú gi i c a d ch kinh, trong xã h i là Ph t giáo và o giáo. Ch g m 10 thiên. Kinh Xuân Thu ghi chép phong ki n ngày càng ư c c ng c và nh ng s ki n l ch s th i ông Chu t năm phát tri n Nhà nư c ngày càng c n có 722 n năm 482 trư c Công nguyên trong nh ng ngư i c l c và tích c c ph c v ó ch y u nói v nư c L và có nh ng l i tri u ình phong ki n. Nho giáo v i h tho i, l i bình giáo d c các vua chúa. th ng tư tư ng ch t ch v xã h i và o Nho giáo căn c vào gia ình hình c có tác d ng tích c c b o v ch dung qu c gia và th gi i v i m c ích là phong ki n và tôn ti tr t t c a nó. Chính vì “tu thân, t gia, tr qu c, bình thiên h ” theo v y n tri u i nhà Lí, các vua chúa u nguyên t c l nghĩa ch t ch v i tôn ti, tr t d n quan tâm n Nho giáo, coi Nho giáo là t rõ ràng. i m c t lõi c a o lí Nho giáo qu c giáo và phát huy nh ng nhân t tích là xây d ng và th c hi n Ngũ luân, Tam c c c a Nho giáo.Vi c truy n bá Nho giáo cương, Ngũ thư ng. ã góp ph n phát tri n văn hoá Vi t Nam - Ngũ luân là năm o cư x , năm m i nhi u lĩnh v c, c bi t trong vi c nâng cao quan h trong h th ng o c Nho giáo dân trí. Vi c h c t p ư c t ch c r ng rãi theo th b c: không ch kinh thành mà di n ra kh p Quân th n (vua tôi). m i nơi. Khoa thi ư c m thư ng xuyên, Ph t (cha con). nho sĩ ngày m t ông và h có m t m i Phu ph (v ch ng). c p c a b máy nhà nư c, góp ph n c ng c Huynh (anh em). và phát tri n ch phong ki n Vi t Nam. B ng h u (b n bè). Nho giáo có nh hư ng l n n ti n Trong năm m i quan h y, ba m i quan trình phát tri n c a nhi u qu c gia châu Á h u óng vai trò ch ch t g i là Tam cương. trong ó có Vi t Nam, nh t là trong b i - Ngũ thư ng (nhân, nghĩa, l , trí, tín) là c nh chúng ta ang xây d ng xã h i dân năm c tính t t có tính ch t b n v ng không ch , văn minh. Nghiên c u tác ng c a th thi u trong cu c s ng thư ng ngày. Nho giáo n vi c b o m quy n bình Nho giáo ư c du nh p vào Vi t Nam ng c a ph n Vi t Nam, chúng ta c n khá s m, t th i kì B c thu c l n th nh t, th y ư c nh ng i m tích c c ng th i do Tích Quang, Nhâm Diên, Sĩ Nhi p và h n ch nh ng i u không phù h p c a Nho nh ng quan l i nhà Hán sang xâm lư c giáo trong i s ng xã h i hi n i. nư c ta nhưng su t g n nghìn năm B c 1. nh hư ng tích c c c a Nho giáo thu c và c th i kì u t nư c ta giành i v i vi c b o m quy n bình ng ư c quy n c l p t ch dư i các tri u c a ph n i Ngô, inh, Ti n Lê, tư tư ng th ng tr Nho giáo coi tr ng gia ình, chú tr ng 20 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008
  3. nghiªn cøu - trao ®æi xây d ng gia ình n n n p, gia giáo, gi l Quan i m c a Vi t Nam là hoà nh p b ng cách t o ra hoà m c, em l i cái hài nhưng không hoà tan và y u t t o nên c t hoà, cái p trong gia ình. Trong Ngũ luân cách c a dân t c là các giá tr truy n th ng. c a Nho giáo ã có t i ba m i quan h (cha ng th i v i vi c y m nh phát tri n con, v ch ng, anh em) tr c ti p liên quan kinh t , chúng ta chú tr ng xây d ng gia n gia ình. Theo quan ni m c a Nho giáo ình văn hoá, gia ình văn hoá là i m sáng vi c xây d ng gia ình n n n p, hoà thu n c a c ng ng dân cư và xã h i mà n i ph i trên cơ s b o m “cha ra cha, con ra dung c t lõi là các thành viên c a m i gia con, v ra v , ch ng ra ch ng, anh ra anh, ình u tích c c trong lao ng, h c t p; em ra em”. Nghĩa là ph i b o m “cha t m i quan h gia ình trong ó có quan h con hi u, trên kính dư i như ng”… Nho gi a nam và n luôn b o m s bình ng, giáo quan ni m gia ình là c t lõi vì v y hài hoà v i các chu n m c c a gia ình ph i chú tr ng vi c xây d ng gia ình truy n th ng cũng như nh ng tiêu chu n phát tri n qu c gia. c a xã h i hi n i. Trong m i xã h i dù phương ông hay Gia ình là t bào và n n t ng c a xã phương Tây, dù trư c ây, ngày nay ho c h i, nhưng m t th c t ngh ch lí ang di n tương lai thì gia ình luôn ư c coi là n n ra là khi kinh t phát tri n thì các m i quan t ng c a xã h i và quan ni m v vi c xây h trong ó có quan h gia ình gi a nam d ng gia ình cũng như vi c duy trì các m i và n (v ch ng…) cũng bi n chuy n v i quan h trong gia ình là h t s c c n thi t. nh ng d u hi u không b n v ng. Vì th B i v y quan ni m trên c a Nho giáo có tác trong giai o n hi n nay, vi c b o t n các ng và nh hư ng r t l n t i các xã h i giá tr truy n th ng trong ó phát huy nhân châu Á. Các qu c gia châu Á như Nh t B n, t tích c c c a Nho giáo xây d ng gia Hàn Qu c là các qu c gia phát tri n xét ình trong b i c nh xã h i m i là h t s c phương di n kinh t nhưng ng th i ó c n thi t. ó cũng là cơ s xây d ng và còn là nh ng qu c gia c bi t coi tr ng b o m quy n bình ng c a ph n trong vi c b o t n văn hoá truy n th ng trong ó gia ình cũng như ngoài xã h i. có m i quan h gia ình, ch ng v , cha Ngoài ra, Nho giáo cao vi c trau d i con… ây ư c coi là thành công c a Nh t o c cá nhân, coi “tu thân” là cơ s cho B n, Hàn Qu c trong quá trình phát tri n vi c “t gia, tr qu c, bình thiên h ”, chú t nư c. Ngày nay Vi t Nam ang trên tr ng giáo d c lòng hi u th o và trách ư ng phát tri n h i nh p cùng khu v c nhi m ph ng dư ng c a con cháu i v i và th gi i vì v y vi c b o t n nh ng giá tr cha m , ông bà và thân nhân trong gia ình. truy n th ng có ý nghĩa h t s c quan tr ng. i u này r t quan tr ng và c n thi t, c T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008 21
  4. nghiªn cøu - trao ®æi bi t trong i s ng xã h i ngày nay v i s Nh ng quy nh ó c a B lu t H ng c phát tri n c a kinh t và i li n v i nó là v quy n c a ph n t trong b i c nh xã các t n n xã h i thì vi c giáo d c và rèn h i phong ki n là h t s c ti n b , ng th i luy n o c c n ư c coi tr ng. cũng t n n móng cho vi c m b o quy n Bên c nh ó, Nho giáo nêu ra t c ph n trong pháp lu t Vi t Nam. “công, dung, ngôn, h nh” là tiêu chu n i 2. Nh ng h n ch c a Nho giáo nh v i ngư i ph n ngày xưa. Theo chúng tôi, hư ng n vi c m b o quy n bình ó cũng là nh ng tiêu chu n, cái p c a ng c a ph n ph n Vi t Nam b t kì th i i nào. Tư tư ng “nam tôn n ti” tr ng nam Ngày nay quan ni m ó v n c n ư c v n khinh n c a Nho giáo r t n ng n và kh c d ng b i dư ng, ng i ca ph n trong nghi t. ây là tư tư ng sai l m, tiêu c c th i i m i. Th c ti n l ch s u tranh và d n t i nh ng thái và hành vi phân bi t xây d ng t nư c ã kh ng nh vai trò to i x b t bình ng gi a ph n và nam l n c a ph n , h không ch “ m vi c gi i di n ra trong xã h i Vi t Nam. ng nhà” mà cũng “gi i vi c nư c”. S tham gia th i, Nho giáo ánh giá th p vai trò, kh tích c c c a ph n vào m i công vi c, lĩnh năng và ph m ch t c a ph n . Chính v c c a i s ng xã h i không ch ph n ánh Kh ng T và h c trò c a ông ã cho r ng: m c bình ng v gi i Vi t Nam mà “ph nhân nan hoá”; “ àn bà và ti u nhân là còn th hi n nh ng giá tr c a ph n Vi t hai h ng ngư i khó d y”; “ àn bà khó giáo Nam trong th i i m i trên n n t ng c a d c vì g n h thì h nh n, xa h thì h nh ng chu n m c truy n th ng. gi n”. Tư tư ng này ã xúc ph m ph n và Tri u i nhà Lê là th i kì Nho giáo kìm hãm ngư i ph n trong m i lĩnh v c th nh tr Vi t Nam, nh ng tư tư ng c a ho t ng xã h i. Nho giáo có nh hư ng l n n lu t pháp Bên c nh ó, Nho giáo quy nh ng t th i kì này. B lu t H ng c ã có nhi u nghèo s ph thu c tuy t i c a ph n vào i u lu t quan tâm n quy n l i, cũng như àn ông theo o tam tòng: “t i gia tòng ph , s bình ng c a ph n i v i nam gi i xu t giá tòng phu, phu t tòng t ”. Trong như: Con gái có quy n th a k tài s n c a quan h v ch ng thì “phu xư ng ph tuỳ”, cha m như con trai; v ch ng ã có con ngư i ph n không có quy n ch ng, ch n u m t ngư i ch t trư c thì s i n s n làm vi c “t gia n i tr ”, nâng khăn s a túi thu c v ngư i còn s ng; con gái th y v cho ch ng, không ư c tham gia vào vi c hôn phu có ác t t có th kêu quan mà tr h , vi c làng, vi c nư c; khi goá ch ng s m sính l ; v có quy n ki n ch ng và b thì không nên tái giá mà ph i bi t “th ti t ch ng n u ch ng b l ng năm tháng... th ch ng”, th ch ng n tr n i dành 22 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008
  5. nghiªn cøu - trao ®æi l y danh hi u “ti t h nh kh phong”. ây là hình thành trên n n t ng c l p c a dân thành ki n trái v i nhu c u t do và quy n t c và quy n t do c a cá nhân công dân c a ngư i ph n , trái v i tinh th n c a ư c m b o trong ó có quy n bình ng Công ư c v xoá b t t c các hình th c gi a nam và n . V i th i kì r t dài trong phân bi t i x v i ph n (CEDAW) cũng l ch s Nho giáo th ng tr i s ng xã h i, như chính sách và pháp lu t c a Vi t Nam vì v y nh ng tư tư ng Nho giáo v n ti p v bình ng gi i. t c tác ng i v i các t ng l p nhân dân Ph n b ngăn cách không ư c g n n t n ngày nay nh hư ng r t l n i v i gũi t nhiên v i nam gi i b i vì “nam n vi c th c hi n quy n bình ng c a ph th th b t thân”; ph n không ư c h c n . Nh ng i u hay c a Nho giáo c n v n hành, thi c , không ư c làm quan; ph n d ng cho xã h i m i nhưng cũng có r t làm ngh hát xư ng b coi là “xư ng ca vô nhi u i u l c h u c n ph i kiên quy t lo i loài” không ư c l y quan. Trong xã h i tr . Dư i s lãnh o c a ng c ng s n m i quan ni m này ã b y lùi nhưng nó Vi t Nam, Nhà nư c C ng hoà xã h i ch v n nh hư ng và l i d u n trong vi c nghĩa Vi t Nam ã luôn chú tr ng vi c ánh giá v trí, vai trò c a ph n trong ho t m b o quy n bình ng nam n , coi ó ng xã h i. là n i dung quan tr ng c a vi c xây d ng Ngoài ra, trong hôn nhân, ph n không xã h i dân ch , văn minh. Vi t Nam ã phê ư c t do yêu ương mà b ép duyên theo chu n Công ư c CEDAW và cương lĩnh ki u g bán, do cha m quy t nh “ t âu hành ng B c Kinh ng th i h th ng ng i y”. V i ch a thê, ph n ph i chính sách và pháp lu t v quy n ph n “l y ch ng chung” v l , không có quy n ã t ng bư c ư c xây d ng và th c hi n, bình ng v i ch ng và v i v c . Vi c vi c th như: K ho ch hành ng vì s ti n ph m các i u trong cái g i là “th t xu t” s b c a ph n Vi t Nam n năm 2005; b ch ng u i v nhà. Nh ng quan ni m chi n lư c qu c gia vì s ti n b c a ph trên ã chi ph i i s ng xã h i nói chung n Vi t Nam n năm 2010; chi n lư c và quan h nam n nói riêng trong m t th i xây d ng gia ình Vi t Nam giai o n kì dài c a l ch s Vi t Nam, làm cho ngư i 2005 - 2010; Hi n pháp năm 1992 (s a ph n b g n ch t vào quan i m c a cha i); Lu t hôn nhân và gia ình; B lu t m cũng như ph thu c vào ngư i ch ng. hình s ; B lu t dân s ; B lu t lao ng... Ngày nay nh ng quan ni m này cơ b n ã c bi t là ngày 29/11/2006, Qu c h i ư c thay i b i xã h i hi n i và ư c nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t Nam b o m b ng pháp lu t c a Nhà nư c. ã thông qua Lu t bình ng gi i (có hi u Sau năm 1945, m t xã h i m i ư c l c ngày 1/7/2007), Lu t này ư c ban hành T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008 23
  6. nghiªn cøu - trao ®æi nh m áp ng nhu c u c p thi t hi n nay y u th như ph n , tr em, ngư i già, ưu trong xã h i nh m ti p t c th ch hoá các tiên nguy n v ng chính áng c a n n nhân; ch trương, ư ng l i c a ng v bình ng th i tôn tr ng các quy n c a công dân ng gi i và ti n b c a ph n ; kh c ph c khi x lí các hành vi vi ph m trong b o l c tình tr ng phân bi t i x v gi i và nh ng gia ình. Phù h p v i h th ng pháp lu t kho ng cách gi i trong th c t ; kh ng nh c a Vi t Nam và m b o th c hi n cam k t quy t tâm c a Vi t Nam trong th c hi n qu c t , nh t là Công ư c CEDAW. m c tiêu bình ng gi i, cũng như th c hi n H th ng pháp lu t Vi t Nam v quy n y các nghĩa v ã cam k t cùng c ng c a ph n ư c xây d ng và t ng bư c ng qu c t . hoàn thi n trên cơ s th hi n nh ng c G n ây nh t, ngày 21/11/2007 Qu c i m văn hoá và xã h i Vi t Nam; ti p thu H i khoá XII t i kì h p th 2 ã thông qua nh ng tư tư ng ti n b c a th i i ng Lu t phòng ch ng b o l c gia ình (có hi u th i góp ph n lo i b nh ng quan ni m l c l c ngày 1/7/2008). Lu t này ư c thông h u c a Nho giáo làm c n tr quy n c a qua xu t phát t th c ti n là b o l c gia ph n ti n t i m c tiêu bình ng gi i ình di n ra nhi u nơi, m i i tư ng và trong ó quy n c a ph n ư c m b o gây h u qu nghiêm tr ng. M c dù ã có và tôn tr ng. nh hư ng ch o, song còn thi u các quy Vi t Nam là qu c gia phương ông và nh pháp lí c th v phòng ch ng b o l c mang m nét văn hoá Á ông, xã h i Vi t gia ình. Vi c thông qua Lu t phòng ch ng Nam t ch phong ki n ti n lên xây b o l c gia ình nh m th ch hóa ch d ng t nư c theo nh hư ng xã h i ch trương, ư ng l i c a ng v v n gia nghĩa. V i c i m như v y nên trong quá ình; làm rõ ch c năng qu n lí nhà nư c v trình phát tri n bên c nh nh ng y u t thu n phòng, ch ng b o l c gia ình; góp ph n l i chúng ta ph i i m t v i r t nhi u khó c ng c và xây d ng gia ình Vi t Nam m khăn trong ó có nh hư ng tàn dư c a xã no, bình ng, ti n b và h nh phúc. Phát h i cũ. Nhà nư c ngày càng quan tâm hơn huy vai trò cá nhân, gia ình và c ng ng n vi c th ch hoá ư ng l i, chính sách trong phòng, ch ng b o l c gia ình; chú c a ng v b o m quy n bình ng c a tr ng các bi n pháp phòng ng a b o l c gia ph n trong xã h i hi n i thành nh ng ình t i c ng ng, k p th i phát hi n s m quy nh c a pháp lu t. i u ó càng ch ng và có gi i pháp ngăn ch n hành vi b o l c t ng và Nhà nư c luôn ph n u gia ình và b o v n n nhân, tránh x y ra kh c ph c nh ng nh hư ng tiêu c c c a b o l c gia ình gây h u qu nghiêm tr ng; Nho giáo n quy n bình ng c a ph n b o m quy n con ngư i, nh t là i tư ng Vi t Nam hi n nay./. 24 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2