zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo " Bàn về các biện pháp khẩn cấp tạm thời được quy định trong Bộ luật tố tụng dân sự "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

259
lượt xem 59
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

CHế định biện pháp khẩn cấp tạm thời (BPKCTT) là một trong những chế định pháp lí có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ kịp thời quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự trong tố tụng dân sự. Chế định pháp lí này ghi nhận về biện pháp tố tụng tương đối đặc biệt, được toà án sử dụng kết hợp với các biện pháp tố tụng khác như chứng minh, hoà giải... nhằm đảm bảo cho việc giải quyết vụ việc dân sự và thi hành án dân sự. Giải thích một cách cụ thể hơn,...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Bàn về các biện pháp khẩn cấp tạm thời được quy định trong Bộ luật tố tụng dân sự "

nghiªn cøu - trao ®æi Ths. TrÇn Ph-¬ng Th¶o * hế định biện pháp khẩn cấp tạm thời quy định trong Bộ luật tố tụng dân sự C (BPKCTT) là một trong những chế định pháp lí có ý nghĩa quan trọng trong việc (BLTTDS) năm 2004, tại Chương VIII, bao gồm 28 điều luật, quy định về nhiều nội dung bảo vệ kịp thời quyền, lợi ích hợp pháp của khác nhau có liên quan đến việc áp dụng đương sự trong tố tụng dân sự. Chế định pháp BPKCTT trong khi giải quyết các vụ án dân lí này ghi nhận về biện pháp tố tụng tương đối sự như quyền yêu cầu, thẩm quyền quyết định đặc biệt, được toà án sử dụng kết hợp với các áp dụng, trách nhiệm do áp dụng BPKCTT biện pháp tố tụng khác như chứng minh, hoà không đúng, thủ tục, khiếu nại, kiến nghị... giải... nhằm đảm bảo cho việc giải quyết vụ Một nội dung cơ bản nữa được quy định việc dân sự và thi hành án dân sự. Giải thích tương đối rõ trong BLTTDS là các BPKCTT một cách cụ thể hơn, chế định BPKCTT trong cụ thể mà đương sự được phép lựa chọn để pháp luật tố tụng dân sự (PLTTDS) ghi nhận yêu cầu toà án áp dụng hoặc toà án có quyền cách thức giải quyết tạm thời của toà án khi tự mình áp dụng. Trong phạm vi bài viết này, vụ việc dân sự có tính khẩn cấp, theo đó toà tác giả chỉ bàn về các BPKCTT cụ thể được án sẽ nhanh chóng quyết định áp dụng ngay quy định trong BLTTDS mà không đề cập tất giải pháp trước mắt theo quy định của pháp cả các nội dung của chế định BPKCTT trong luật trên cơ sở có yêu cầu khẩn cấp của các pháp luật tố tụng dân sự. chủ thể có quyền, lợi ích theo luật định hoặc 1. Cơ sở của việc pháp luật tố tụng do chính toà án xét thấy cần thiết để tạm thời dân sự quy định về các biện pháp khẩn giải quyết nhu cầu cấp bách của đương sự, để cấp tạm thời bảo vệ ngay bằng chứng, tài sản, bảo đảm cho Bên cạnh các nội dung khác như quyền việc bảo vệ kịp thời quyền, lợi ích hợp pháp yêu cầu áp dụng, thẩm quyền áp dụng, thủ tục của đương sự trong vụ việc dân sự. Quyết áp dụng, trách nhiệm do áp dụng không đúng.... định áp dụng BPKCTT không phải là quyết các BPKCTT cụ thể là một trong những nội định cuối cùng giải quyết về nội dung vụ việc dung không thể thiếu của chế định BPKCTT. dân sự mà chỉ là quyết định tạm thời cho tình Việc PLTTDS phải quy định cụ thể về các trạng khẩn cấp của vụ việc dân sự. Quyết BPKCTT và điều kiện áp dụng từng biện định này sẽ hết hiệu lực pháp luật khi toà án pháp cụ thể là nhằm đáp ứng đòi hỏi về mặt lí ra bản án, quyết định chính thức giải quyết luận cũng như thực tiễn của tố tụng dân sự. nội dung vụ việc dân sự. Nếu trong các quy định của chế định Trong pháp luật tố tụng dân sự Việt Nam * Giảng viên Khoa pháp luật dân sự hiện nay, chế định BPKCTT chủ yếu được Trường Đại học Luật Hà Nội t¹p chÝ luËt häc sè 5/2011 29
nghiªn cøu - trao ®æi BPKCTT không có quy định về các BPKCTT Như tác giả đã phân tích ở trên thì trong cụ thể thì việc yêu cầu và áp dụng BPKCTT tố tụng dân sự không thể chỉ có một giải pháp trong tố tụng dân sự rất dễ dẫn đến tình trạng tạm thời duy nhất được áp dụng cho tất cả các tuỳ tiện, lạm quyền và không thống nhất. vụ việc có tính khẩn cấp. Điều này cũng có Sở dĩ trong PLTTDS phải quy định về nghĩa là pháp luật về BPKCTT phải quy định nhiều BPKCTT cụ thể khác nhau là xuất được hệ thống các BPKCTT cụ thể, phù hợp phát từ thực tế đa dạng, phức tạp của các vụ với thực tiễn tố tụng dân sự. Muốn làm được việc dân sự được toà án giải quyết. Mỗi vụ điều này, các nhà lập pháp cần phải dự kiến việc dân sự có nội dung khác nhau, có các được hết những tình huống khẩn cấp có thể yêu cầu khác nhau nên BPKCTT được quy xảy ra đối với các vụ việc dân sự cần có sự định trong PLTTDS cũng phải khác nhau can thiệp ngay của toà án. Từ việc dự kiến chứ không thể chỉ là giải pháp duy nhất. được hết các tình huống đó, các nhà lập pháp Thẩm phán người Pháp Thierry Gallais khi mới dự kiến được các giải pháp khẩn cấp, tạm tham dự cuộc hội thảo trao đổi về một số thời để giải quyết tình trạng khẩn cấp. Diễn điểm của BLTTDS tại Nhà pháp luật Việt – đạt một cách hình tượng thì BPKCTT được Pháp đã khẳng định rằng: “Không thể đưa ra quy định trong pháp luật phải có khả năng một giải pháp chung để áp dụng cho tất “phủ kín” thực tiễn tố tụng dân sự, tức là cả”.(1) Việc pháp luật quy định sẵn và cụ thể trong mọi trường hợp khẩn cấp toà án đều có các BPKCTT có tác dụng làm cho việc áp thể áp dụng ngay giải pháp tạm thời đã được dụng BPKCTT của toà án được thuận lợi, quy định sẵn trong luật để có thể can thiệp tránh sự lạm quyền, không thống nhất. Điều tức khắc nhằm bảo vệ kịp thời quyền, lợi ích này cũng là lí do giải thích tại sao trong PLTTDS của bất kì quốc gia nào có quy hợp pháp của đương sự. Như vậy, các BPKCTT định về các BPKCTT cũng đều có quy định được quy định trong PLTTDS không chỉ đáp về các BPKCTT cụ thể. ứng yêu cầu là phải bao gồm nhiều biện 2. Một số yêu cầu đặt ra về mặt lí luận pháp mà cao hơn là PLTTDS phải quy định đối với việc quy định về các biện pháp đầy đủ các BPKCTT cần thiết được áp dụng khẩn cấp tạm thời trong tố tụng dân sự. Các BPKCTT cụ thể được quy định trong - PLTTDS về các BPKCTT phải quy PLTTDS phải bảo đảm được yêu cầu chung định hợp lí điều kiện áp dụng của từng là tính nhanh chóng và sự đảm bảo an toàn BPKCTT cụ thể. pháp lí cho các bên đương sự trong việc bảo Bên cạnh ưu điểm nổi bật của BPKCTT vệ quyền, lợi ích của họ. Tuy nhiên, xét một là toà án có thể nhanh chóng can thiệp để cách cụ thể thì pháp luật về các BPKCTT bảo vệ kịp thời quyền, lợi ích của đương sự phải đảm bảo được các yêu cầu sau đây: bằng một hoặc một số giải pháp tạm thời thì - PLTTDS phải dự liệu được hết các việc áp dụng BPKCTT cũng có thể làm cho BPKCTT để đáp ứng đầy đủ đòi hỏi của cả đương sự và toà án đôi khi ngại áp dụng, thực tiễn tố tụng dân sự. vì rất có thể BPKCTT được toà án quyết 30 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2011
nghiªn cøu - trao ®æi định áp dụng là không đúng, gây thiệt hại pháp kê biên tài sản đang có tranh chấp; cho người bị áp dụng. Chính vì thế, để góp Biện pháp cấm chuyển dịch quyền về tài sản phần hạn chế khả năng này, mỗi BPKCTT đối với tài sản đang tranh chấp; Biện pháp phải được pháp luật quy định thật chặt chẽ cấm thay đổi hiện trạng tài sản tranh chấp; nhưng hợp lí về điều kiện áp dụng. Điều này Biện pháp cho thu hoạch, bán hoa màu hoặc sẽ hạn chế tình trạng lạm quyền trong yêu sản phẩm hàng hóa khác; Biện pháp phong cầu áp dụng BPKCTT của đương sự, hạn toả tài khoản tại ngân hàng, tổ chức tín dụng chế tình trạng áp dụng BPKCTT tuỳ tiện, khác, kho bạc nhà nước, phong toả tài sản ở không có căn cứ pháp lí của toà án. Điều nới gửi giữ; Biện pháp phong toả tài sản của kiện áp dụng mỗi BPKCTT cụ thể đều phải người có nghĩa vụ; Biện pháp cấm hoặc buộc được quy định dựa trên đặc trưng của từng đương sự thực hiện hành vi nhất định. biện pháp đó. Ngoài ra, điều kiện áp dụng So với các quy định của PLTTDS trước từng BPKCTT phải được quy định dựa trên đây (trước khi có BLTTDS), quy định của cơ sở có mối liên hệ với luật nội dung, phù BLTTDS về các BPKCTT đã có bước tiến hợp với luật nội dung. Như vậy, mỗi nhất định. Ngoài việc ghi nhận lại và có sửa BPKCTT cụ thể được quy định trong luật đổi cho phù hợp về một số BPKCTT đã từng vừa phải đơn giản, dễ áp dụng và phù hợp được ghi nhận trong các văn bản PLTTDS với thực tế để toà án có thể can thiệp nhanh trước đây thì BLTTDS còn ghi nhận thêm nhất, đúng nhất, từ đó bảo vệ kịp thời quyền, một số BPKCTT mới mà điển hình là biện lợi ích của đương sự. pháp phong toả. Ngoài ra, điều kiện áp dụng 3. Các biện pháp khẩn cấp tạm thời cụ từng BPKCTT cũng đã được quy định cụ thể trong Bộ luật tố tụng dân sự Việt Nam thể, chặt chẽ hơn, vì thế việc bảo vệ kịp thời hiện nay quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự tại toà Hiện nay, các BPKCTT được quy định án cũng đạt hiệu quả cao hơn. Tuy nhiên, chủ yếu tại Điều 102 BLTTDS năm 2004, theo tác giả, các quy định của BLTTDS về gồm các biện pháp cụ thể như sau: Biện các BPKCTT và điều kiện áp dụng từng pháp giao người chưa thành niên cho cá BPKCTT vẫn còn một số điểm chưa hợp lí nhân, cơ quan, tổ chức trông nom, nuôi cần được tiếp tục hoàn thiện thêm. Cụ thể là: dưỡng, chăm sóc, giáo dục; Biện pháp buộc Thứ nhất, cần quy định phân nhóm các thực hiện trước một phần nghĩa vụ cấp BPKCTT để thuận tiện cho việc lựa chọn áp dưỡng; Biện pháp buộc người sử dụng lao dụng BPKCTT. động tạm ứng tiền lương, tiền công, tiền bồi Có thể khẳng định rằng trong các công thường, trợ cấp tai nạn lao động hoặc bệnh trình nghiên cứu khoa học về BPKCTT nghề nghiệp cho người lao động; Biện pháp thuộc lĩnh vực tố tụng dân sự đã công bố, buộc thực hiện trước một phần nghĩa vụ bồi chưa có công trình nào kiến nghị chi tiết về thường thiệt hại do tính mạng, sức khoẻ bị phân nhóm các BPKCTT. Có thể vì cho rằng xâm phạm; biện pháp tạm đình chỉ việc thi dù có phân nhóm các BPKCTT thì với mỗi hành quyết định sa thải người lao động; Biện BPKCTT cụ thể pháp luật vẫn phải quy định t¹p chÝ luËt häc sè 5/2011 31
nghiªn cøu - trao ®æi về điều kiện áp dụng. Tuy vậy, theo ý kiến định như hiện nay, có thể phân chia thành bốn của tác giả, Điều 102 BLTTDS cần phân nhóm: Nhóm 1: Nhóm các BPKCTT buộc nhóm các BPKCTT để kết cấu Điều 102 phải tạm ứng một số tiền nhất định như tạm BLTTDS được gọn hơn, rõ hơn, tạo thuận ứng tiền cấp dưỡng, tạm ứng tiền bồi thường lợi cho việc lựa chọn áp dụng BPKCTT. thiệt hại, tạm ứng tiền lương, tiền công lao Việc phân nhóm các BPKCTT có thể dựa động (khoản 2, 3, 4 Điều 102 BLTTDS); vào các tiêu chí khác nhau để phân thành các Nhóm 2: Nhóm các BPKCTT nhằm ngăn nhóm BPKCTT khác nhau. Ví dụ: Nếu dựa ngừa việc tẩu tán, huỷ hoại chứng cứ, tài sản vào đối tượng hướng đến của các BPKCTT để đảm bảo thi hành nghĩa vụ hoặc đảm bảo thì có thể phân chia thành nhóm BPKCTT thi hành án như kê biên, cấm chuyển dịch hướng đến tài sản của đương sự và nhóm quyền tài sản, cấm thay đổi hiện trạng tài sản, BPKCTT hướng đến hành vi của đương sự. phong toả... (khoản 6, 7, 8, 9, 10, 11 Điều 102 Nếu phân loại theo cách này, tác giả cho BLTTDS); Nhóm 3: nhóm các BPKCTT rằng việc phân loại có thể sẽ gặp một số khó buộc làm hoặc không làm một công việc nhất khăn nhất định như đối với một số giải pháp định như BPKCTT giao người chưa thành tạm thời để xác định rành mạch là đối tượng niên cho cá nhân, cơ quan, tổ chức trông hướng đến của BPKCTT đó là tài sản hay là nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục, tạm hành vi của đương sự không hề dễ dàng (ví đình chỉ thi hành quyết định sa thải người lao dụ, toà án nhận thấy cần phải tạm thời đáp động và một số công việc khác... (khoản 1, 5, ứng ngay nhu cầu cấp thiết của đương sự nên 12 Điều 102 BLTTDS); Nhóm 4: Nhóm các toà án quyết định áp dụng BPKCTT buộc BPKCTT khác mà pháp luật có quy định; phải tạm ứng trước một số tiền để bồi Nhóm này bao gồm các BPKCTT khác được thường thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ. Xác quy định trong các văn bản PLTTDS khác. định một cách trực diện thì BPKCTT này rõ Theo tác giả, cách phân loại này là tương đối ràng là hướng đến hành vi của người bị áp hợp lí và như vậy Điều 102 BLTTDS sẽ dụng - hành vi tạm ứng nhưng ở phương được kết cấu theo bốn khoản rất rõ ràng: diện nhất định BPKCTT này cũng có hướng khoản 1 là các BPKCTT thuộc nhóm 1, đến tài sản của người bị áp dụng). Mặc dù khoản 2 là các BPKCTT thuộc nhóm hai, vậy, theo tác giả, nếu xác định một cách trực khoản 3 là các BPKCTT thuộc nhóm 3 và diện, việc phân nhóm các BPKCTT vẫn có khoản 4 là các BPKCTT khác được pháp thể được thực hiện theo tiêu chí phân nhóm luật quy định. Có như vậy, Điều 102 theo đối tượng hướng đến của BPKCTT là BLTTDS mới đáp ứng được yêu cầu đặt ra tài sản hay hành vi của người bị áp dụng. về mặt lí luận là quy định được hệ thống các Có thể có cách phân loại khác mà tác giả BPKCTT khoa học, đầy đủ và cụ thể. nhận thấy cũng tương đối hợp lí đó là phân Thứ hai, cần phải sửa đổi, bổ sung các nhóm các BPKCTT dựa theo tiêu chí xác quy định về điều kiện áp dụng của một số định mục đích của BPKCTT cần được áp BPKCTT cụ thể. dụng. Với các BPKCTT được PLTTDS xác Các quy định của BLTTDS về điều kiện 32 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2011
nghiªn cøu - trao ®æi áp dụng các BPKCTT so với các quy định Thực tế cho thấy nếu kê biên tài sản chỉ của PLTTDS trước đây có nhiều điểm tiến bộ được quyết định áp dụng đối với tài sản đang đáng được ghi nhận. Tuy nhiên, quy định về tranh chấp như quy định tại Điều 108 điều kiện áp dụng một số BPKCTT cụ thể cần BLTTDS hiện nay thì phạm vi áp dụng thiết vẫn phải được sửa đổi, bổ sung cho phù BPKCTT này là quá hẹp, dẫn đến hiệu quả hợp hơn với thực tiễn, từ đó bảo vệ kịp thời của biện pháp này còn hạn chế. Vì vậy, để hơn, hiệu quả hơn quyền, lợi ích hợp pháp bảo đảm hiệu quả thi hành án của đương sự của đương sự trong vụ án dân sự. Đó là: có nghĩa vụ, BPKCTT kê biên cần được áp - Về BPKCTT giao người chưa thành niên dụng cho tất cả tài sản của đương sự chứ cho cá nhân, cơ quan, tổ chức trông nom, nuôi không chỉ riêng tài sản tranh chấp. dưỡng, chăm sóc, giáo dục (Điều 103 BLTTDS). Để phân biệt rõ với BPKCTT phong toả Theo quy định tại Điều 103 BLTTDS, tài sản của người có nghĩa vụ, Điều 108 BPKCTT này sẽ được áp dụng trong trường BLTTDS quy định về BPKCTT kê biên cần hợp người chưa thành niên chưa có người thể hiện rõ hơn về điều kiện áp dụng. Bản giám hộ. Quy định này đã tạo ra những cách chất của việc kê biên tài sản là kiểm kê, kê ra hiểu khác nhau. Có người hiểu “chưa có” có những tài sản của đương sự, bảo toàn những nghĩa là từ trước đến nay người chưa thành tài sản đó và người được giao giữ tài sản kê biên không được đưa tài sản đó vào lưu niên chưa từng có người giám hộ. Có người thông, vì thế BPKCTT kê biên được áp dụng hiểu “chưa có” có thể bao gồm cả trường trong trường hợp chưa biết rõ về hiện trạng, hợp người chưa thành niên đã từng có số lượng, chủng loại, giá trị thực tế của tài sản người giám hộ nhưng hiện tại người giám hoặc tài sản mà trong nó lại bao gồm nhiều tài hộ đó không còn khả năng trông nom, nuôi sản khác. Ngược lại, biện pháp phong toả tài dưỡng, chăm sóc, giáo dục người chưa sản của người có nghĩa vụ được áp dụng thành niên. Vì vẫn còn có những cách hiểu trong trường hợp đã biết rõ về hiện trạng, số khác nhau như vậy nên theo tác giả, Điều lượng, chủng loại và giá trị của tài sản. 103 BLTTDS cần được quy định cụ thể hơn - Về BPKCTT cấm chuyển dịch quyền theo hướng BPKCTT giao người chưa thành về tài sản đối với tài sản đang tranh chấp niên cho cá nhân, cơ quan, tổ chức trông (Điều 109 BLTTDS). nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục được Nếu chỉ áp dụng BPKCTT cấm chuyển áp dụng nếu việc giải quyết vụ án có liên dịch quyền về tài sản đối với tài sản đang quan đến người chưa thành niên chưa có tranh chấp mà không được áp dụng với người giám hộ hoặc đã có người giám hộ những tài sản khác không phải là tài sản nhưng người giám hộ đó không còn khả (Xem tiếp trang 49) năng trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục người chưa thành niên. (1).Xem: Nhà pháp luật Việt – Pháp, Nội dung trao - Về BPKCTT kê biên tài sản đang tranh đổi về một số điểm của BLTTDS; Tài liệu hội thảo, Hà chấp (Điều 108 BLTTDS) Nội ngày 27/6/2001. t¹p chÝ luËt häc sè 5/2011 33

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh

81 tài liệu

1637 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.