Báo cáo Công tác kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể ở địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng

ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG<br /> SỞ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH<br /> <br /> CÔNG TÁC KIỂM KÊ DI SẢN VĂN HÓA<br /> PHI VẬT THỂ TRÊN ĐỊA BÀN<br /> QUẬN SƠN TRÀ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG<br /> <br /> Đà Nẵng, tháng 12 năm 2015<br /> <br /> MỤC LỤC ............................................................................................................ 1<br /> MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 2<br /> 1. Lý do kiểm kê................................................................................................. 2<br /> 2. Đối tượng và phạm vi kiểm kê ....................................................................... 2<br /> a) Đối tượng kiểm kê: ..................................................................................... 2<br /> b) Phạm vi kiểm kê ......................................................................................... 3<br /> 3. Phương pháp kiểm kê..................................................................................... 3<br /> CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC KIỂM KÊ DI SẢN VĂN<br /> HÓA PHI VẬT THỂ ........................................................................................... 4<br /> CHƯƠNG II: ĐÁNH GIÁ CHI TIẾT TỪNG LOẠI HÌNH DI SẢN VĂN<br /> HÓA PHI VẬT THỂ ........................................................................................... 6<br /> 1. Nhận diện từng loại hình di sản văn hóa phi vật thể...................................... 6<br /> a) Ngữ văn dân gian ........................................................................................ 6<br /> b) Nghệ thuật trình diễn dân gian ................................................................... 8<br /> c) Tập quán xã hội......................................................................................... 10<br /> d) Lễ hội truyền thống................................................................................... 27<br /> e) Nghề thủ công truyền thống...................................................................... 30<br /> f) Tri thức dân gian ....................................................................................... 32<br /> 2. Một số di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu………………………………34<br /> CHƯƠNG III: HIỆN TRẠNG VÀ GIÁ TRỊ DI SẢN VĂN HÓA PHI VẬT<br /> THỂ..................................................................................................................... 39<br /> 1. Đánh giá thực trạng di sản văn hóa phi vật thể ............................................ 39<br /> 2. Giá trị của di sản văn hóa phi vật thể ........................................................... 43<br /> CHƯƠNG IV: GIẢI PHÁP BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI SẢN<br /> VĂN HÓA PHI VẬT THỂ ............................................................................... 46<br /> 1. Định hướng trong công tác bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn<br /> thành phố Đà Nẵng........................................................................................... 46<br /> 2. Các giải pháp cụ thể trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn<br /> hóa phi vật thể đã được kiểm kê ...................................................................... 47<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do kiểm kê<br /> Văn hóa phi vật thể (hay văn hóa vô thể, văn hóa ẩn) là một bộ phận quan<br /> trọng của một nền văn hóa, là sự kết tinh cao độ những giá trị mang bản sắc của<br /> mỗi dân tộc, mỗi vùng miền. Văn hóa phi vật thể nằm trong trí nhớ con người và<br /> thể hiện trong các hành động phong tục, tập quán, nếp sống, cách ứng xử, các<br /> loại hình văn học nghệ thuật. Ngày nay, vai trò của văn hóa phi vật thể trở nên<br /> quan trọng hơn, trước những thay đổi nhanh chóng, mang tính thời đại ở các<br /> phương diện kinh tế - xã hội. Kinh nghiệm xây dựng và phát triển văn hóa – xã<br /> hội ở nhiều nước cho thấy: dân tộc nào giữ được vốn văn hóa phi vật thể thì dân<br /> tộc đó giữ được bản sắc văn hóa của mình.<br /> Những năm gần đây, do hiểu được tầm quan trọng của di sản văn hóa phi<br /> vật thể, Nhà nước ta đã có chủ trương đầu tư kinh phí và chất xám cho hoạt<br /> động sưu tầm và phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể. Điều này được cụ thể<br /> hóa ở mục tiêu IV của Chương trình mục tiêu Quốc gia về văn hóa.<br /> Trong công tác quản lý văn hóa – xã hội, việc nắm bắt được thực trạng<br /> cũng như tiềm năng văn hóa nói chung, văn hóa phi vật thể nói riêng một cách<br /> cụ thể và hệ thống sẽ đem lại căn cứ khoa học để các nhà quản lý có thể điều<br /> chỉnh, tác động tích cực đến quá trình xây dựng đời sống văn hóa cho nhân dân<br /> một cách hiệu quả hơn. Riêng đối với thành phố Đà Nẵng, vấn đề văn hóa phi<br /> vật thể được đặt ra một cách cấp bách hơn. Là một thành phố có tốc độ phát<br /> triển kinh tế, cũng như đô thị hóa nhanh nhất cả nước, Đà Nẵng đang phải đối<br /> mặt với nhiều mặt trái không mong muốn của sự phát triển là những biến đổi,<br /> tác động lớn đến diện mạo và cấu trúc của các giá trị văn hóa truyền thống.<br /> Công tác kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể sẽ gi p các tổ chức, cá nhân<br /> làm công tác uản lý di sản và các chủ thể văn hóa có thể nâng cao nhận thức về<br /> di sản và tầm uan trọng của nó đối với các cá nhân và cộng đồng sở hữu, uản<br /> lý. ên cạnh đó, có kế hoạch bảo vệ khẩn cấp đối với các di sản văn hoá phi vật<br /> thể đang bị mất dần và lựa chọn các di sản tiêu biểu có giá trị để lập hồ sơ đề<br /> nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật<br /> thể cấp quốc gia.<br /> 2. Đối tượng và phạm vi kiểm kê<br /> a) Đối tượng kiểm kê:<br /> Đối tượng kiểm kê là những di sản văn hóa phi vật thể đang tồn tại trên<br /> địa bàn quận Sơn Trà, bao gồm các loại hình di sản được uy định tại Thông tư<br /> số<br /> 2 1 TT- V TTDL ngày 3 tháng năm 2 1 của ộ Văn hoá, Thể<br /> thao và Du lịch. Cụ thể như sau:<br /> - Ngữ văn dân gian;<br /> - Nghệ thuật trình diễn dân gian;<br /> 2<br /> <br /> - Tập quán xã hội;<br /> - Lễ hội truyền thống;<br /> - Nghề thủ công truyền thống;<br /> - Tri thức dân gian.<br /> Ưu tiên kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể đang bị mai một cần bảo vệ<br /> khẩn cấp.<br /> b) Phạm vi kiểm kê<br /> Về phạm vi kiểm kê, chú trọng khảo sát điểm, lựa chọn các địa bàn được<br /> đánh giá giàu trữ lượng di sản văn hóa ở quận Sơn Trà để triển khai kiểm kê.<br /> 3. Phương pháp kiểm kê<br /> Phương pháp tiến hành kiểm kê: Thu thập, nghiên cứu và phân tích các tài<br /> liệu hiện có (sách, báo, tạp chí, chuyên luận...) liên uan đến từng loại hình văn<br /> hoá phi vật thể trên địa bàn; khảo sát điền dã; phỏng vấn, ghi chép, tư liệu hóa<br /> các thông tin thu thập được trong uá trình điền dã; thống kê, phân loại và phân<br /> tích tài liệu thu được tại thực địa từng địa phương (bảng, biểu phỏng vấn, băng<br /> ghi âm, ghi hình...); đồng thời tổng hợp, so sánh, đối chiếu, tư liệu hóa, hệ thống<br /> hóa, thư mục hóa các thông tin, các phiếu kiểm kê và các tài liệu, tư liệu có liên<br /> uan đã thu thập được.<br /> <br /> 3<br /> <br />