intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo đặc biệt: Thời phục hưng của ngân hàng bán lẻ

Chia sẻ: Vũ Duy Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

Thêm vào BST
Báo xấu
124
lượt xem 18
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời các bạn cùng tham khảo báo cáo đặc biệt hoạt động ngân hàng quốc tế về thời phục hưng của ngân hàng bán lẻ. Giúp các bạn bổ sung kiến thức về ngân hàng cũng như hoạt động của ngân hàng quốc tế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo đặc biệt: Thời phục hưng của ngân hàng bán lẻ

  1. Báo cáo đ c bi t Hoạt động ngân hàng quốc tế Ga n biên d ch Thời phục hưng của ngân hàng bán lẻ
  2. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ Th i ph c hưng c a ngân hàng bán l 1 Theo Jonathan Rosenthal , internet và điện thoại di động từ lâu đã biến lĩnh vực N i dung ngân hàng bán lẻ già cỗi và buồn tẻ thành một ngành thú vị và sôi động. 3 S lư ng chi nhánh Ngân hàng internet Wingspan, trong chiến dịch tiếp thị khi ra đời vào năm 1999, đã hùng hồn ngân hàng tuyên ngôn: “Nếu có thể có một khởi đầu mới, ngân hàng của bạn sẽ thành một ngân hàng đang gi m d n như thế này” 2 [một ngân hàng internet như Wingspan- Gafin]. Năm tiếp theo, ngân hàng này 6 Tây Ban Nha biến mất. Bank One của Mỹ (hiện là một phần của JPMorgan) mua lại ngân hàng này vào Thông đi p t tháng 9/2000, vài tháng sau sự cố vỡ bong bóng dotcom. khu v c nh y c m Internet từng rất được hy vọng sẽ biến đổi hoạt động ngân hàng. Nhưng hầu hết các 7 Kho d li u kh ng l : ngân hàng internet khác ra đời lúc đó đều chịu chung số phận. Citi f/i, ngân hàng trực tuyến X lý nh ng con s do Citigroup lập ra, cũng nhập lại vào công ty mẹ năm 2000. NetBank, ngân hàng internet 10 Thanh toán b ng đi n tho i tiên phong của Mỹ tồn tại lâu hơn cả, cuối cùng cũng bị các cơ quan quản lý hoạt động ngân di đ ng: hàng đóng cửa vào năm 2007. Bên kia Đại Tây Dương, Egg, ngân hàng internet độc lập đầu S c kh e c a ví ti n tiên của Anh, làm thị trường ngạc nhiên khi thu hút hơn 2 triệu khách hàng trong những tháng đầu ra mắt năm 1999-2000. Nhưng ngân hàng này rồi cũng biến mất sau vài năm. 13 Ki u h i: Khách hàng của Egg đầu tiên bị bán lại cho Citigroup và sau đó cho Barclays và Yorkshire Th trư ng béo b đang Building Society. Đây là một kết cục đáng quên cho những thử nghiệm táo bạo với hoạt động b c nh tranh ngân hàng trực tuyến,vốn từng làm cho các trung tâm ngân hàng trên toàn thế giới cảm thấy 14 Qu n lý giá tr tài s n bất an. Ngu n s ng m i c a Những hứa hẹn của hoạt động ngân hàng internet dường như rất rõ ràng. Hơn hầu hết các ngành ngân hàng ngành khác, hoạt động ngân hàng phần lớn đã được số hóa. Tại hầu hết các nước giàu, lượng 17 K th ng ngư i thua tiền mặt người dân mang trong ví chỉ chiếm một phần nhỏ trong tài sản và chỉ sử dụng cho một phần nhỏ chi tiêu. Phần còn lại nằm ở dạng ghi nợ và dạng dữ liệu điện tử trong trung tâm dữ liệu của ngân hàng. Hơn nữa, ít người hứng thú với hoạt động ngân hàng. Nếu có cách thay thế việc xếp hàng đợi đến lượt phục vụ tại một chi nhánh, chắc chắn khách hàng lập tức chọn. Rốt cuộc, rất nhiều cửa hàng sách và băng đĩa nhạc đã phải đóng cửa vì xu hướng chuyển sang mua trực tuyến, dù việc đi xem và ngắm nghía hàng trong các cửa hàng khá vui vẻ và thư giãn. Còn Biên dịch & Hiệu đính đến ngân hàng thì không có nhiều niềm vui như vậy. www.gafin.vn 1Jonathan Rosenthal là phóng viên thường trú tại London của The Economist 2 “If your bank could start over, this is what it would be,” 1
  3. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ S chi nhánh ngân hàng bán l (Trên 100,000 ngư i) C p nh t m i nh t ĐÔNG ÂU >40.0 55 TÂY ÂU 30.0-39.9 51 20.0-29.9 B CM 43 CHÂU Á 10.0-19.9 63 0.0-9.9 Chưa có d li u 37 M LATINH CHÂU PHI TRUNG ĐÔNG Doanh thu ngân hàng bán l 70 44 54 Tính theo khu v c, t l % T ng toàn c u 3,4 nghìn t USD Ngân hàng bán buôn T su t l i nhu n trên v n ch s h u 17 17 20 25 -25 18 10 13 8 3 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Sources: World Bank; Oliver Wyman Nhưng trên thế giới ngày nay, số ngân hàng có phòng giao dịch trên Hãng tư vấn McKinsey cho rằng hoạt động này chiếm già nửa doanh phố, không kể một ít nước giàu, đã tăng 10-20% so với một thập thu hàng năm của các ngân hàng trên thế giới, đạt 3,4 nghìn tỷ USD niên trước. Thay vì loại bỏ các ngân hàng, internet đã làm chúng trở năm 2010 (xem biểu đồ trên). nên tiện dụng và thuận tiện hơn. Thông thường, các ngân hàng đều Trong dài h n, ho t đ ng này cũng ch ng minh là ngu n l c đáng tin bổ sung dịch vụ internet banking (ngân hàng internet), mobile c y nh t đ t o ra l i nhu n n đ nh và doanh thu trên đ u c phi u cao. banking (ngân hàng di động) và thậm chí video banking (ngân hàng X p h ng m t lo t các ngân hàng l n nh t trên th gi i theo l i nhu n điện thoại có hình) vào danh mục dịch vụ cung cấp. Nhưng tất cả các trên c phi u có tương quan ch t ch v i t l doanh thu t ho t đ ng ngân hàng đều đã mở rộng mạng lưới chi nhánh. ngân hàng bán l c a h ch không ph i t ho t đ ng ngân hàng đ u tư. Nhìn lại, những năm trước khủng hoảng tài chính là thời kỳ vàng Trong nh ng năm bong bóng, ho t đ ng ngân hàng bán l là l a ch n son của các ngân hàng. Thậm chí những ngân hàng trì trệ nhất cũng cu i cùng đ i v i các nhà qu n lý nhi u tham v ng. Lương và thù lao t i có thể kiếm dược doanh thu cao bằng cách chấp nhận mạo hiểm. Và các ngân hàng đ u tư luôn cao hơn, và các văn phòng sang tr ng v trí chỉ vài ngân hàng thực sự quan tâm đến việc cố gắng cắt giảm chi đ p t i các ngân hàng s đư c dành cho các v trí lãnh đ o, v n có s phí ngay từ lúc doanh thu của họ đang tăng mạnh do bong bóng nợ. thăng ti n t các ho t đ ng ngân hàng đ u tư. Nhưng g n đây, ho t Theo Simon Samuels, nhà phân tích đầu tư tại Barclays, từ giữa đ ng ngân hàng bán l ngày càng đư c chú ý nhi u hơn, vì nhi u lý do. những năm 1990 ngân hàng bán lẻ quy mô lớn của châu Âu đã tìm Th nh t là s c n thi t c a lo i hình này. T i th gi i giàu có, tình tr ng cách cắt giảm chi phí tương ứng với doanh thu trung bình ở mức v bong bóng n , kinh t trì tr và lãi su t th p đã làm thay đ i kinh t 0,3%/năm. Nhưng thậm chí con số khiêm tốn này cũng đã bị người thương m i. Các ngân hàng hi n đang ph i bu c nh ng ngư i tài năng ta “xử lý”. Samuels tính toán rằng chi phí trong thời kỳ này tăng trung nh t c a h làm vi c t i b ph n bán l nh m c t gi m chi phí và khôi bình 8%/năm. Điều duy nhất cứu rỗi các ngân hàng là doanh thu ph c l i nhu n. tăng nhanh hơn đôi chút. Th hai, công ngh đang thay đ i r t nhanh. Đi n tho i di đ ng thông Hậu quả của bóng bóng nợ nghiêm trọng hơn so với những gì minh (smartphone) đang khuy n khích ngư i tiêu dùng tương tác v i người ta nhìn thấy. Trong việc khuyến khích các ngân hàng toàn cầu ngân hàng theo nh ng phương th c m i. Công ngh cũng h a h n bi n mở rộng lĩnh vực đầu tư, và một vài ngân hàng bán lẻ học đòi sử đ i v cơ b n mô hình sinh l i c a các s n ph m có biên l i nhu n th p dụng những công cụ ngoại lai mà họ không phải lúc nào cũng hiểu như vi c x lý các thanh toán. V i nh ng công c m i lưu tr và x lý kh i rõ và bỏ qua hoạt động kinh doanh hàng ngày. Điều này chứng tỏ lư ng d li u kh ng l , ngân hàng và các hãng công ngh như Google và thậm chí các ngân hàng bán lẻ buồn tẻ cũng có thể bị bơm thành PayPal hy v ng bi n đ i ho t đ ng kinh doanh c a th tín d ng. Thay vì bong bóng. Nhưng hoạt động ngân hàng bán lẻ cơ bản vẫn là nguồn ch đưa ra hư ng d n v vi c chuy n ti n có th ch đáng vài xu l , thông lực chính tạo lợi nhuận. tin xu t hi n cùng v i vi c thanh toán có th mang l i cơ h i m i v qu ng cáo và bán hàng có giá tr cao hơn hàng trăm l n. 2
  4. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ Tiền là hàng hóa đặc biệt Trong nhiều thập kỷ, các chi nhánh này chủ yếu được coi là nơi khách Báo cáo này sẽ đưa ra những lập luận cho thấy hoạt động bán lẻ hàng đến để gửi tiền hoặc rút tiền. Gần đây, một vài người cho rằng sẽ là phần sôi động nhất của ngân hàng trong những năm tới. Không mình bị gạt ra rìa của internet và các làn sóng cải tiến khác. Alfredo giống như các cửa hàng sách, đại lý du lịch và cửa hàng đĩa nhạc, thu Sáenz, giám đốc Santander, ngân hàng lớn của Tây Ban Nha, cho biết hẹp hoặc biến mất vì internet, ngân hàng có hai lợi thế lớn trong việc “10 năm trước nhiều cố vấn nói với chúng tôi rằng chúng tôi phải thích ứng với những đổi thay và áp dụng công nghệ mới. Thứ nhất là dừng hoạt động của các chi nhánh và chuyển sang sử dụng internet. trong suy nghĩ của khách hàng, tiền vẫn là hàng hóa đặc biệt. Đã có Nhưng tôi đã nghe những tuyên bố như vậy trước đó với thẻ tín dụng những khách hàng muốn thay đổi ngân hàng, ngay cả chỉ vì tự dưng và ATM …”. họ thấy không hài lòng, và thậm chí một số ít dường như sẵn sàng Các chi nhánh ngân hàng được coi là đang đối mặt với nguy cơ vì tin tưởng một ai đó cho dù không thấy sự hiện diện trực tiếp. Điều việc duy trì chúng rất tốn kém. Các chi nhánh ngân hàng thường đặt này đang thay đổi theo thời gian, nhưng đủ chậm để cho phép các ở các vị trí nổi bật, dễ nhận biết trong khu vực đắt tiền ở thành thị. ngân hàng điều chỉnh. Do tình trạng cướp giật thường xảy ra, nên thậm chí chi nhánh ngân Thứ hai là trong ý thức, ngân hàng là các công ty công nghệ. Nhiều hàng có quy mô nhỏ nhất cũng thường có ít nhất 4 nhân viên, luôn ngân hàng có hàng trăm, nếu không muốn nói là hàng nghìn, nhân luôn có mặt, kể cả khi 3 người trong số đó không có việc gì để làm. viên đang làm việc trong các phòng ban công nghệ thông tin có quy Đối với hầu hết các ngân hàng bán lẻ quy mô lớn, tiền thuê địa điểm, mô khổng lồ. Hầu hết các ngân hàng sẵn sàng tiếp nhận những trang thiết bị và chi phí cho nhân viên tại các chi nhánh có thể chiếm phương thức mới trong việc phục vụ khách hàng. Dấu hiệu rõ ràng đến 40-60% tổng chi phí vận hành, chi phí máy tính chiếm tỷ trọng nhất của việc này là sự thay đổi đang diễn ra của các chi nhánh ngân lớn trong phần còn lại. hàng. Bất chấp các dự đoán về cái chết của hoạt động ngân hàng tại các chi nhánh/phòng giao dịch, nhưng ở hầu hết các nước, số lượng chi nhánh/phòng giao dịch trong thập niên qua vẫn tăng. Tại Mỹ, thị trường ngân hàng giàu nhất thế giới, số lượng chi nhánh và phòng giao dịch tăng 22% từ năm 2000 lên gần S lư ng chi nhánh ngân hàng 90.000. Tại châu Âu, số lượng chi Đang gi m d n nhánh/phòng giao dịch tăng đều đặn trong thập niên qua, nhất là tại Tây Ban Nha và Italia. Chẳng hạn, Tây Ban Nha có khoảng Các chi nhánh ngân hàng, vô cùng quan trọng cho đến giờ, 43.000 chi nhánh/phòng giao dịch, bằng rồi sẽ giảm dần số lượng và nhin sẽ khác đi nhiều. khoảng một nửa số lượng chi nhánh tại Mỹ, Bức tường khổng lồ nhấp nháy ánh đèn xanh đỏ trước dòng người có dân số gấp 7 lần và diện tích gấp 20 lần so đang hối hả đi làm khi họ đổ dồn về thang máy và vào sảnh lớn của với Tây Ban Nha. nhà ga Orchard Road, một trong những hệ thống chuyển tiếp bận rộn nhất ở Singapore. Những bức tường đẩy ra những thông tin hữu Các chi nhánh/phòng giao dịch tiếp tục phát triển mạnh vì mọi người ích khi họ đi ngang qua: thời tiết, tiêu đề tin tức mới nhất, diễn biến vẫn nghĩ rằng tiền là hàng hóa đặc biệt và muốn bảo đảm lần nữa trên thị trường. Phía sau mọi thứ là những quảng cáo liên tục thay rằng tiền mặt của họ an toàn. “Vị trí vẫn là yếu tố đầu tiên và quan đổi về các hợp đồng mới nhất của Citigroup. Đây là một nỗ lực táo trọng nhất để ra quyết định khi bạn chọn chi nhánh/phòng giao dịch. bạo nhằm thu hút khách hàng vào chi nhánh để nó trông không Sau đó bạn có thể thực hiện hoạt động ngân hàng trực tuyến, bạn có giống một ngân hàng: không có cửa để ngăn kẻ cướp giật, không có thể không quay lại ngân hàng nữa … nhưng địa điểm là nơi bạn nghĩ quầy thu tiền với nhân viên thu ngân. Thay vào đó có những màn rằng tiền của bạn ở đó”, John Stumpf, chủ tịch kiêm giám đốc điều hình TV cảm ứng khổng lồ trên các bức tường phía ngoài và những hành Wells Fargo, cho biết. dãy ghế dài màu trắng với vài hàng máy tính Apple. Những nhân viên Basudouin Prot, chủ tịch BNP Paribas, ngân hàng của Pháp, cho hỗ trợ ăn mặc gọn gàng khua những chiếc iPad vỏ da màu đen. rằng “hầu hết khách hàng vẫn muốn đến một chi nhánh nào đó ở vị Bằng vài động tác chạm nhẹ trên chiếc iPad, Han Kwee Juan, giám trí gần kề … bạn có thể vẫn cần một văn phòng ở đâu đó”. Và Rob đốc Citigroup tại Singapore, đang trình diễn cách một khách hàng chi Markey, làm việc tại tổ chức tư vấn Bain, nghĩ rằng mọi người “muốn tiêu vài nghìn đôla Singapore một tháng bằng thẻ tín dụng của có sự giao tiếp thực tế với nhân viên trong chi nhánh” để làm cho họ Citibank có thể kiếm được hàng nghìn đôla một năm sau bằng số tiền cảm thấy rằng tiền của họ đang được chăm sóc tốt. hoàn lại, chiết khấu và những giải thưởng khác. Còn việc hợp nhất Đáng ngạc nhiên, dường như một ngân hàng có nhiều chi nợ thẻ tín dụng vào khoản vay cá nhân thì sao? Số tiền tiết kiệm có nhánh/phòng giao dịch sẽ thu hút được nhiều khách hàng hơn. thể là trên 600 đôla Singapore/năm. JPMorgan Chase, ngân hàng lớn nhất Hoa Kỳ, đã mở hơn 200 chi Chi nhánh ngân hàng này đáng để khảo sát thêm vì cùng với các nhánh mới năm ngoái [2011] và dự định mở mới 150-200 chi chi nhánh khác trong cùng hệ thống ở Singapore, nó phản ánh sự nhánh/năm trong vòng 5 năm tới. Hầu hết số chi nhánh mới sẽ nằm thay đổi cơ bản trong cách nghĩ của Citi (và ngày càng nhiều các tại những khu vực mà ngân hàng đã có thị phần lớn. ngân hàng lớn khác) về cái mạng lưới khổng lồ các chi nhánh của mình. 3
  5. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ “Tăng thị phần tại một thị trường sẵn có sẽ giá trị hơn so với việc Tại châu Âu, lãi suất ở mức thấp “đang có tác động rất đáng kể đến phát triển thị trường mới”, Jamie Dimon, chủ tịch kiêm giám đốc điều các ngân hàng bán lẻ”, Pedro Rodeia tại McKinsey cho biết. Ông này hành JPMorgan Chase, tuyên bố trong thông báo gần đây gửi cổ cho rằng trung bình các ngân hàng bán lẻ quy mô lớn của châu Âu đông. Todd Maclin, phụ trách chăm sóc khách hàng và doanh nghiệp, đang mất tiền tại khoảng một nửasố tài khoản của khách hàng. Đối cho rằng mỗi chi nhánh bán lẻ mới sẽ mang về cho ngân hàng trung với một số ngân hàng, tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn. “Đến giờ, tại bình 1 triệu USD/năm. sao bạn phải đóng cửa chi nhánh/phòng giao dịch? Đây không phải Nguyên tắc đơn giản này – ngân hàng với mật độ chi nhánh lớn là đòi hỏi mang tính tài chính.” Michael Poulos tại Oliver Wyman cho nhất tại một thị trường sẽ giành được phần lớn khách hàng – đã xác biết. “Thời buổi này thực sự đã khác … bạn sẽ thấy đóng cửa một số định rõ hoạt động ngân hàng cho nhiều thế hệ. Một nghiên cứu của lượng đáng kể chi nhánh/phòng giao dịch”, Lượng tiền tiết kiệm tiềm Công ty Bảo hiểm tiền gửi Liên bang Mỹ năm 2005 nhận thấy những năng vẫn rất lớn. Các ngân hàng châu Âu có thể cắt giảm chi phí ngân hàng với mạng lưới chi nhánh/phòng giao dịch lớn hơn thường khoảng 15-20 tỷ Euro/năm bằng cách khuyến khích khách hàng sử thành công hơn trong việc tăng doanh thu và có lợi nhuận nhiều hơn dụng ngân hàng trực tuyến nhiều hơn, theo McKinsey. so với những ngân hàng có mạng lưới nhỏ hơn. Có mạng lưới chi nhánh dày đặc không chỉ giúp ngân hàng giành được thị phần lớn mà còn cho phép ngân hàng thu phí cao hơn một ít đối với những khoản Hãy “buzz” tôi cho vay hoặc phải trả lãi suất thấp hơn đôi chút. “Đến nay việc vận Trên thực tế, khách hàng đang chuyển sang dùng dịch vụ ngân hành các chi nhánh rất đắt đỏ nhưng là cách quảng cáo hiệu quả hàng trên internet và điện thoại di động mà không cần nhiều thúc cao”, Peter Carroll làm việc tại hãng tư vấn Oliver Wyman cho biết. giục. Việc sử dụng rộng rãi điện thoại thông minh đang chứng minh Bất chấp tất cả những cải tiến và công nghệ mới được áp dụng cải tiến lớn đầu tiên trong hoạt động ngân hàng đang thực sự làm vào các ngân hàng trong những thập niên gần đây, động lực cơ bản mọi người ít đến các chi nhánh ngân hàng hơn. Những làn sóng cải của hoạt động ngân hàng bán lẻ vẫn gần như không thay đổi nhiều tiến trước kia, như ATM và giao dịch qua điện thoại, hứa hẹn giảm so với 100 năm trước. Nhưng điều này sẽ thay đổi, vì 3 lý do. tần suất đến ngân hàng nhưng hóa ra chỉ làm tăng số lượng giao dịch bằng cách tạo thuận lợi hơn cho hoạt động rút tiền, hoặc kiểm tra số L n này s khác bi t dư. Thứ nhất là kinh tế. Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính, lợi nhuận của hoạt động ngân hàng bán lẻ tại nhiều nước giàu đã giảm do lãi suất ở mức thấp nhất và quy định lộn xộn. Tại một số nơi như Mỹ và Anh, những quy định mới cũng giảm mức phí ngân hàng có thể thu. Các ngân hàng ở khắp nơi phải duy trì nguồn vốn lớn hơn. Tại Mỹ, các ngân hàng bán lẻ, theo truyền thống, kiếm một nửa lợi nhuận từ việc tập hợp nguồn tiền gửi giá rẻ vào các tài khoản séc, hình thức họ không phải trả lãi và sau đó cho vay ra để kiếm lợi nhuận. Nhưng với mức lãi suất chính thức gần bằng 0, tỷ lệ cho vay đã giảm, biên lợi nhuận thắt chặt. Các nguồn thu nhập chính khác là các loại phí và tiền phạt đối với các khoản chi trội, thanh toán muộn đối với thẻ tín dụng và các mức phí đánh vào người bán lẻ khi khách hàng sử dụng thẻ ghi nợ. Quy định mới được áp dụng như một phần của đạo luật Dodd-Frank tại Mỹ nghiêm cấm một số loại phí và đặt mức trần cho những phí còn lại. Sherrief Meleis tại hãng tư vấn Novantas, cho rằng do mức lãi suất thấp doanh thu của các ngân hàng giảm 60 tỷ USD/năm vào năm 2007 và các quy định mới sẽ tiếp tục làm giảm doanh thu của các các ngân hàng thêm 15 tỷ USD. Với tình trạng doanh thu sụt giảm như vậy, khoảng 15% mạng lưới chi nhánh hiện tại sẽ chuyển sang tình trạng không có lợi nhuận. 4
  6. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ Điện thoại di động, máy tính bảng, trái lại, đang thay đổi triệt để Thời gian tới, điện thoại sẽ hoàn toàn thay thế séc khi có thể gửi tiền hành vi của khách hàng, khiến tần suất đến ngân hàng của họ thấp từ điện thoại này sang điện thoại khác và các doanh nghiệp nhỏ sẽ hơn nhưng lại làm tăng số lượng giao dịch với ngân hàng. Khi các chấp nhận thanh toán thẻ bằng điện thoại di động của họ. ngân hàng lần đầu đưa ra hệ thống ngân hàng di động ở mức rất cơ Xu hướng lớn thứ 3 là mọi người ngày càng thông thạo hơn trong bản, cho phép khách hàng kiểm tra số dư bằng tin nhắn điện thoại, việc làm những công việc phức tạp như mua vè máy bay hay kê khai số lượng tương tác tăng từ mức trung bình 9 lần lên 20 lần/tháng, bà thuế trực tuyến. Động lực thúc đẩy chính của hoạt động này thường CeCe Morken chuyên viên của Intuit, hãng sản xuất phần mềm tài là các ngành khác chứ không phải ngành ngân hàng. Đôi khi chính là chính cá nhân cho ngân hàng và các cá nhân cho biết. Khi các ngân nhà nước. Ví dụ, tại Đan Mạch, chính phủ giám sát việc phát hànhthẻ hàng bắt đầu đưa ra những ứng dụng ngân hàng cho điện thoại di căn cước số hóa, có thể sử dụng cả trên các website của chính phủ động và thiết bị cảm ứng, “chúng tôi cảm thấy sốc vì trạng thái kích và ngân hàng trực tuyến. Dù cho có thay đổi gì thì rõ ràng mọi người hoạt tăng lên 30 lần”, theo bà Morken. Điều làm cho điện thoại thông ngày càng cảm thấy thoải mái online ở những lĩnh vực khác của cuộc minh tiện dụng là chúng cho phép khách hàng kết nối tại bất kỳ nơi sống, họ dường như cũng sẵn lòng thực hiện nhiều hơn các hoạt nào và vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Nhiều người hiện thanh động ngân hàng trên internet. Matthew Sebag-Montefiore làm việc toán hóa đơn hoặc gửi tiền cho thành viên gia đình ở nước ngoài tại Oliver Wyman dẫn ra trường hợp một chủ ngân hàng Đan Mạch bằng điện thoại ngay cả khi đang ỏ trên đường. đã làm thủ tục ly dị trực tuyến, sử dụng website của chính phủ Đan Đối với ngân hàng, lợi ích trực tiếp của điện thoại thông minh có Mạch. “Khi bạn thấy thoải mái và yên tâm với việc ly dị trực tuyến, thể là cơ hội để tự động hóa giao dịch như thanh toán séc, vốn gây thì hoạt động ngân hàng trở nên dễ dàng”, ông Sebag-Montefiore tốn kèm khi vẫn chủ yếu thực hiện với giấy tờ. Điều này đặc biệt cho biết. Nói tóm lại, hoạt động ngân hàng ngày càng ít mang tính quan trọng ở Mỹ, nơi séc vẫn chiếm khoảng ¼ tổng lượng thanh toán đặc thù. không dùng tiền mặt. Hầu hết các ngân hàng lớn của Mỹ đã áp dụng Tại Mỹ số giao dịch thực hiện tại các chi nhánh ngân hàng hiện nhiều ứng dụng (“apps”) cho phép khách hàng chụp ảnh tấm séc giảm khoảng 5%/năm, theo ông Meleis tại Novantas. Tại châu Á, xu như một cách ký thác, cắt giảm hàng triệu lượt đến làm việc tại chi hướng thậm chí rõ ràng hơn. McKinsey cho rằng tần suất người dân nhánh. Khách hàng dường như rất thích các ứng dụng. JPMorgan đến các chi nhánh ngân hàng trên toàn khu vực lần đầu tiên giảm kể cho biết năm qua khách hàng ký thác 10 triệu tấm séc bằng cách từ khi tổ chức này bắt đầu thu thập số liệu 13 năm trước. Tại Hà Lan, chụp ảnh (mặc dù vẫn chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ trong tổng số 25 tỷ tấm chỉ nửa số khách hàng bước vào các chi nhánh ngân hàng trong năm séc các ngân hàng Mỹ xử lý mỗi năm). qua. Trên 80% sử dụng internet để thực hiện các hoạt động ngân hàng. M t câu h i Bradesco, một trong những ngân hàng lớn nhất Brazil, đã sớm nhiệt tình tiếp nhận công hóc búa mà nghệ mới. Đây là ngân hàng đầu tiên trên các ngân thế giới cung cấp các dịch vụ qua internet từ hàng đang năm 1996, và vẫn là người tiên phong trong việc cải tiến. Máy ATM của ngân hàng có ph i đ i m t thiết bị cảm quan sinh trắc học có thể nhận đó là ngay diện bàn tay khách hàng nhằm giải quyết yêu c khi khách cầu phải nhớ số PIN (những chiếc máy này cũng kiểm tra dòng máu đang chảy nhằm hàng ít s ngăn chặn các vụ cướp rùng rợn). Ngân hàng d ng chi cũng cung cấp các khoản cho vay qua nhánh ngân iPhone. Ngân hàng này cho rằng chi phí xử lý giao dịch của khách hàng thông qua hệ hàng, thì các thống đàm thoại tự động chỉ bằng 6% chi phí ngân hàng thực hiện tại chi nhánh. Khoảng 93% trong v n chưa tổng giao dịch với khách hàng của ngân hàng là dịch vụ tự phục vụ. “Công nghệ đối với th tìm ra chúng tôi gần như là tất cả”, Domingos m t phương Figueiredo de Abreu, phó chủ tịch Bradesco, cách hi u cho biết. Tuy vậy, ngân hàng này mới đây đã khai trương 1.000 chi nhánh mới, rất nhiều qu đ thu trong số đó ở các vùng nghèo của Brazil. Các hút khách chi nhánh này có cả một “ngân hàng trên hàng m i thuyền” di chuyển dọc các phụ lưu sông Amazon, để người dân mở tài khoản và vay tiền. 5
  7. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ Cà phê và iPad Vấn đề hóc búa đối với Bradesco và hầu hết các ngân hàng khác Nhưng các chi nhánh mới đang thu hút nhiều sự chú ý nhất là của trên thế giới là thậm chí khi khách hàng ít sử dụng các chi nhánh hơn Citigroup. Sự tương đồng giữa chi nhánh Citigroup và các cửa hàng để thực hiện các giao dịch hàng ngày, thì ngân hàng vẫn phải tìm ra Apple không hẳn là ngẫu nhiên. Khi Citigroup quyết định xây dựng phương thức đủ hiệu quả để thu hút khách hàng mới và làm ra nhiều mạng lưới mới tại Singapore, hãng này đã thuê Eight Inc, hãng đã lợi nhuận hơn với những chi nhánh đã có. “Mục tiêu của chúng tôi thiết kế các cửa hàng Apple. Thử nghiệm của Citigroup tại Singapore vẫn là đảm bảo các chi nhánh luôn có nhiều khách hàng đến giao đánh dấu nỗ lực thâm nhập và mở rộng tại một thị trường phức tạp dịch. Mọi cuộc đối thoại (trong chi nhánh) là lời khuyên tiềm năng và và cạnh tranh gay gắt. 26 chi nhánh của Citigroup đã được xây dựng cơ hội bán hàng”, Lukas Gahwiler, phụ trách hoạt động kinh doanh tại một số khu vực sôi động nhất tại Singapore và đã giành được thị ngân hàng UBS Thụy Sĩ, cho biết. Do vậy, thay vì loại bỏ, các ngân phần đáng kể. Ngân hàng này hiện đang áp dụng chiến lược và mô hàng đang cố gắng làm mới các chi nhánh. Có vẻ như nhiều thử hình Singapore sang Hồng Kông, nơi Citigroup đã khai trương chi nghiệm trong đó bao gồm cả cà phê và iPad, và từ “chi nhánh” hiếm nhánh quy mô lớn tại địa điểm trước kia vốn là cửa hàng quần áo ở được sử dụng. Mong Kok. “Chúng tôi nhận thấy rằng nếu bạn có một trong những Ở giữa Paris, những cánh cửa kính và kim loại trang trí lộng lẫy của chi nhánh đó, nó sẽ đáng giá bằng 10 cửa hàng thông thường”, “cửa hàng kiểu mới” thuộc BNP Paribas đối diện trực tiếp với nhà hát Jonathan Larsen, phụ trách hoạt động ngân hàng bán lẻ tại châu Á Opera. Đi dọc theo hành lang trải thảm, bạn sẽ thấy rất nhiều chiếc của Citigroup, cho biết. ghế đệm hơi màu đỏ, xanh lá cây và vàng, những chiếc ghế dài có Chi nhánh ngân hàng không thể biến mất, nhưng số lượng sẽ ngày lắp đặt iPad và nhiều căn phòng đặt nhiều dãy ghế trường kỷ và TV càng ít hơn, và trông sẽ khác đi so với mô hình hiện tại. Chúng sẽ màn hình phẳng. “Chúng ta đang ở phòng đợi. Khách hàng có thể vận hành hiệu quả hơn. Chính quốc gia đang đối mặt với tình trạng gặp một nhân viên tư vấn trong khi uống cà phê … việc này là nhằm có quá nhiều chi nhánh ngân hàng là Tây Ban Nha đã cho thấy tăng cường sự gần gũi, sự giao tiếp và tiếp xúc cá nhân nhiều hơn”, những bài học thú vị nhất về cách thức vận hành của chi nhánh trong Nathalie Martin-Sanchez, phụ trách giám sát việc thiết lập chi nhánh, tương lai. nói. Đây là nơi ngân hàng có thể thử nghiệm những ý tưởng như để cho khách hàng và cố vấn tài chính của họ ngồi cạnh nhau hoặc cho phép khách hàng nói chuyện với chuyên gia qua màn hình. Trong khi đó, ngân hàng trực tuyến đang cố gắng xây dựng cơ sở hạ tầng vật chất để bổ sung vào danh mục chào hàng trực tuyến. Quán cà phê ING Direct Café gần Quảng trường Union của san Francisco phục vụ cà phê của hãng Peer, hãng chuyên rang xay cà phê California, và bánh snack vừa làm với giá cả hợp lý. Nhưng khi đặt câu hỏi bạn muốn cà phê latte thế nào, chuyên gia pha chế cà phê cũng hỏi một cách lịch sự nếu bạn muốn nói về tiền bạc hoặc mởi tài khoản tiết kiệm. Để củng cố cảm giác rằng đây không phải là ngân hàng, có một nguyên tắc đối với các giao dịch. Nếu bạn cố gắng ký thác một tấm séc, bạn sẽ được cung cấp một phong bì để gửi đến trung tâm xử lý. Trong khi các ngân hàng tại thế giới giàu có đang cố gắng biến chi nhánh ngân hàng trông như cửa hàng hay quán cà phê hơn, thì các nhà bán lẻ tại thị trường mới nổi dự định vượt qua các ngân hàng tại nước giàu bằng cách biến các cửa hàng thành ngân hàng. Ở Brazil, một trong những nhà cung cấp các khoản cho vay giá trị nhỏ có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất là Magazine Luiza. Hoạt động kinh doanh chính của Magazine Luiza là bán trang thiết bị gia dụng và thiết bị điện tử gia dụng thông qua các cửa hàng và catalog trực tuyến. Nhưng hãng này cũng cung cấp vốn cho ¾ khách hàng của hãng để họ có thể mua hàng và thu hồi các khoản trả nợ của khách hàng thông qua mạng lưới hơn 600 cửa hàng. Không giống các ngân hàng, thường muốn khách hàng đến giao dịch tại chi nhánh của họ càng ít càng tốt, Magazine Luiza khuyến khích khách hàng đến cửa hàng và thanh toán hóa đơn hàng tháng bằng tiền mặt vì đây là cơ hội để hãng bán thêm sản phẩm cho khách hàng. “Tôi không thể nói với bạn liệu chúng tôi là nhà bán lẻ đơn thuần hay công ty tài chính. Chúng tôi là sự kết hợp cả 2 loại hình này”, Frederico Trajano-Vendas, giám đốc phụ trách bán hàng và tiếp thị của hãng cho biết. 6
  8. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ Tây Ban Nha “Do có quá nhiều “người chơi”, nên kết cục là tình trạng số lượng Thông đi p t ngân hàng nhiều quá mức vì ngân hàng nào cũng muốn có mặt ở khắp mọi nơi”, Pedro Rodeia tại McKensey, cho biết. Tình trạng cạnh khu v c nh y c m tranh khốc liệt này buộc một số ngân hàng nhỏ phải cho vay một cách liều lĩnh, gây ra cuộc khủng hoảng ngân hàng, phá vỡ nền kinh tế. Nhưng tình trạng này cũng buộc các ngân hàng phải cắt giảm chi Nh ng bài h c t th trư ng ngân hàng c nh tranh phí. Cho dù có mạng lưới khổng lồ, nhưng chi phí của Santander và nh t th gi i BBVA hiện là 50 xu/mỗi Euro kiếm được, trong khi đó, hầu hết các ngân hàng bán lẻ quy mô lớn tại các nước khác sẽ cảm thấy vui Nằm giữa những quả đồi khô cằn và khu vực nội đô thủ đô Madrid là mừng khi con số trên là dưới 60 xu. Các ngân hàng Tây Ban Nha thực ốc đảo với hàng trăm cây ôliu cổ thụ bao phủ xung quanh. Một tổ hiện hiện đại hóa tương đối muộn. Ngay sau khi thoát khỏi sự kìm hợp các tòa nhà màu sáng hiện đại nằm dọc theo sân golf trong kẹp và tình trạng bong bóng kéo dài nhiều năm dưới chế độ phát-xít, thung lũng. Trong khuôn viên thanh bình này là trụ sở của ngân hàng các ngân hàng Tây Ban Nha đã nhanh chóng qua mặt các đối thủ tại Santander, một nơi được coi như tổ hợp công nghệ Googleplex của nhiều thị trường phát triển hơn. Sự đổi mới quan trọng nhất là việc giới ngân hàng. Và bên trong tòa nhà cao nhất với mái vòm màu bạc khách hàng tiếp nhận một cách nhanh chóng các hình thức thanh sáng có văn phòng của ngài chủ tịch ngân hàng Santander. Hai trung toán hóa đơn điện tử. Một lợi thế lớn của các ngân hàng Tây Ban Nha tâm dữ liệu khổng lồ được xây dựng thấp và giống như hầm trú bom là họ không phải xử lý các tấm séc hoặc các giao dịch tại các chi nguyên tử là nơi đặt hệ thống máy tính phục vụ cho đế chế ngân nhánh. Các ngân hàng đã chú trọng đầu tư vào lắp đặt hệ thống máy hàng Santander (như lời của hướng dẫn viên “Brazil ở phía bên này tính tiên tiến nhất và hiệu quả nhất, giúp nâng cao hiệu quả của hoạt và Vương quốc Anh ở bên kia”). động ngân hàng lên mức đáng ghen tị. Những gì vừa được mô tả cho thấy lợi thế Tuy vậy, tốc độ tăng trưởng nhanh của lĩnh vực cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng xuất phát ngân hàng và những rắc rối kinh tế tại Tây Ban từ hệ thống máy tính và quy trình được hệ Nha đã đặt ra vài dấu chấm hỏi. Nhưng các thống hóa một cách nghiêm ngặt trên toàn ngân hàng Tây Ban Nha đã phát triển mô hình thế giới và từ nỗ lực không mệt mỏi trong việc cải tiến hoạt động ngân hàng được xuất khẩu cắt giảm chi phí. “Mô hình kinh doanh của ra khắp thế giới. Mô hình này cũng cho thấy chúng tôi ở khắp mọi nơi đều như nhau. một vài manh mối vê những gì ngân hàng các Chúng tôi lắp đặt các hệ thống giống hệt nhau nước khác sẽ sớm triển khai và thực hiện. ở khắp mọi nơi. Đúng, chính xác là cùng một hệ thống”, Chủ tịch Santander, Sáenz, cho biết. Ngay khi thoát kh i tình tr ng bong bóng su t th i kỳ phát xít, các ngân hàng Tây Ban Nha nhanh chóng vư t đ i th các th trư ng phát tri n. Những thập niên qua, hai ngân hàng lớn nhất Tây Ban Nha, K t n i ho t đ ng ngân hàng Santander và BBVA, đã nhanh chóng mở rộng hoạt động bán lẻ tại Trong một chi nhánh ngân hàng của Satander tại khu phố buôn bán nước ngoài, và luôn kiếm được lợi nhuận cho dù nền kinh tế Tây Ban Banesto, Madrid, giám đốc chi nhánh mở hàng loạt cửa sổ chương Nha đang trong tình trạng khủng hoảng. Satander, vài thập niên trình trên máy tính của mình. Một màn hình cho thấy số dư của trước mới chỉ là một ngân hàng quy mô nhỏ với phạm vi hoạt động khách hàng tại chi nhánh. Nhìn vào đó bà có thể biết liệu khách hàng bó hẹp trong vùng, hiện đã triển khai hoạt động tại 10 nước trên thế có mang lại lợi nhuận hay không, nhân viên nào đang chịu trách giới. Có đến 90% lợi nhuận của Satander là từ hoạt động kinh doanh nhiệm chăm sóc khách hàng này và những dịch vụ nào khác mà ở nước ngoài. BBVA, đối thủ lớn nhất của Satander, cũng đã liên tục khách hàng này có thể cần đến. Đối với người ngoại đạo, dường như mở rộng hoạt động ở nước ngoài. Hai ngân hàng này hiện đang điều không thể tưởng tượng được rằng các ngân hàng không thể có cái hành hơn 20.000 chi nhánh, phần lớn đặt ở nước ngoài. “Hoạt động nhìn toàn cảnh về hoạt động kinh doanh họ đang tiến hành với mỗi xuất khẩu lớn nhất của Tây Ban Nha là quản lý chi nhánh ngân hàng”, khách hàng. Song chỉ một nhóm các ngân hàng lớn trên thế giới mới một ông chủ ngân hàng Tây Ban Nha dí dỏm bình luận. có thể nhanh chóng biết rằng một khách hàng đang làm thẻ tín dụng Tây Ban Nha hiện được cho là thị trường ngân hàng cạnh nhất lớn có thể đã có tài khoản tiết kiệm tại ngân hàng mình. nhất thế giới. Do có nhiều khu tự trị, nên số lượng ngân hàng của Các ngân hàng Tây Ban Nha đã tiến thêm một bước. Với vài cú Tây Ban Nha thực sự rất đáng kể. Đáng nói hơn là số chi nhánh, lên click chuột, bà giám đốc chi nhánh trên của Satander có thể biết liệu đến khoảng 43.000, nghĩa là cứ 1.000 người dân có một chi nhánh chi nhánh mình đang hoạt động có lãi hay không. Mỗi sáng, bà đều ngân hàng, gấp 6 lần con số này ở Anh và hơn 2 lần so với Pháp và họp với nhân viên để thảo luận xem cần liên lạc với khách hàng nào, Mỹ. 7
  9. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ lý do có thể là vì họ không trả tiền đúng hạn đối với khoản vay hoặc Thông tin s toàn c u 1 nhận được khoản tiền gửi lớn bất thường. Mô hình Tây Ban Nha không chỉ chú trọng vào việc sử dụng công Zettabytes* nghệ để cắt giảm chi phí và nâng cao năng suất của nhân viên, mà D li u t o l p Kh năng lưu tr còn cho phép các chi nhánh nhỏ có thể cung cấp cho khách hàng 35 2005: 0.13 Ư c tính D b á o những lời khuyên chuyên nghiệp cũng như dịch vụ khách hàng. 30 Bankinter, một ngân hàng nhỏ nhưng áp dụng nhiều ứng dụng công 25 nghệ, đã đưa ý tưởng trên lên một tầm cao mới. Ngay lối vào ngân 2020†: 34.6 20 hàng là một màn hình máy tính cỡ lớn có máy ghi hình và điện thoại. 15 Nếu khách hàng cần lời khuyên của chuyên gia về một khoản thế 10 chấp, hãy nói, và không ai có thể nhìn thấy họ khi họ liên lạc qua điện 5 thoại có hình với một chuyên gia tư vấn tự do tại một chi nhánh khác. 0 “Khi khách hàng có thể sử dụng nhiều kênh thông tin hơn, họ sẽ 2005 2010 2015 2020 trung thành hơn, mua nhiều sản phẩm hơn và hài lòng hơn – và điều Source: IDC *1 zettabyte=1 trillion gigabytes †Forecast đó làm công việc kinh doanh tốt hơn,” hãng tư vấn Accenture cho biết. “Với tỷ lệ bán chéo vượt trội so với nhiều ngân hàng khác ở Tây Điều làm Watson nổi tiếng là nó có thể làm điều tương tự với “mớ dữ Ban Nha, mối quan hệ khách hàng của Bankinter cũng mang lại lợi liệu phi cấu trúc” như những gì có trong thư điện tử, báo cáo tin tức, nhuận cao hơn”. các cuốn sách và các trang web. IBM hy vọng Watson có thể làm một vài công việc mà các nhà phân tích đang làm như đọc các trang tin Yếu tố cuối cùng trong mô hình Tây Ban Nha là tập trung vào các tài chính, xem xét và nghiên cứu hàng nghìn kết quả hoạt động và thị trường nơi họ có thể giành được thị phần đáng kể. Các ngân hàng dự báo của các công ty, và đưa ra danh sách những công ty có thể nên tập trung nhiều hơn vào một vài thị trường thay vì dàn trải vào sớm trở thành mục tiêu bị mua lại. quá nhiều thị trường khác nhau. Chẳng hạn, BBVA cố gắng mở rộng Citigroup đã thuê Watson hỗ trợ việc quyết định sẽ giới thiệu và hoạt động ở Brazil nhưng nhận thấy không thể đạt được quy mô tới cung cấp cho khách hàng sản phẩm và dịch vụ nào trong số danh hạn. Santander đã bán hết các hoạt động đầu tư đầu tiên của mình mục sản phẩm mới (như các khoản cho vay và thẻ tín dụng). Tuy tại Mỹ để tăng vốn cho việc phát triển tại Brazil. Tính địa phương và Citigroup không nói ra, nhưng công việc đầu tiên của Watson có thể quốc tế của mô hình Tây Ban Nha có tầm quan trọng và quy mô là cố gắng cắt giảm tình trạng gian lận và tìm kiếm những dấu hiệu ngang nhau. Nhưng công nghệ đang làm thay đổi lợi thế kinh tế nhờ cho thấy khách hàng đang mất khả năng thanh toán. Nếu như vậy, quy mô trong hoạt động ngân hàng, nhất là khi các ngân hàng cố Watson sẽ tiếp bước các hệ thống máy tính được thiết kế để giải gắng tìm kiếm lợi nhuận từ từ kho dữ liệu khổng lồ về khách hàng quyết và xử lý “dữ liệu lớn”. Dạo qua một số hãng mới thành lập ở mà họ thu thập được. Thung lũng Silicon và các ngân hàng lớn trên toàn thế giới, người ta dễ dàng nhận thấy một loạt ý tưởng mới đang được thử nghiệm trong việc xử lý dữ liệu. Một vài ý tưởng có tiềm năng thay đổi đáng kể hoạt động ngân hàng. Kho d li u kh ng l Tại hầu hết các tổ chức tài chính, mục đích của việc sử dụng cơ sở dữ liệu lớn là hạn chế gian lận, tuân thủ các quy định về rửa tiền và X lý nh ng con s các biện pháp chế tài/trừng phạt. Thậm chí những công việc tưởng chừng như rất đơn giản như kiểm tra tên của khách hàng xem có Ngân hàng biết rất nhiều về khách hàng của họ. Thông tin nằm trong danh sách đen hay không cũng trở nên hết sức phức tạp này có thể có giá trị lớn ở nhiều khía cạnh. trong thế giới thực, nơi các ngân hàng có thể có hàng nghìn khách Một ngân hàng lớn thuê một “ngôi sao phân tích” từ một hãng hàng có tên giống như tên ghi trong danh sách đen. Mỗi sai lỗi có thể khác, cam kết một khoản tiền thưởng lớn nếu chuyên gia này giúp gây khó khăn cho ngân hàng và làm tiêu tan mối quan hệ với khách làm tăng doanh thu hoặc cắt giảm chi phí. Việc này thường xuyên hàng. Do vậy, các ngân hàng phải chuyển sang sử dụng hệ thống diễn ra trong ngành ngân hàng, nhưng “thương vụ” lần này có một máy tính có thể tích hợp dữ liệu từ nguồn khác nhau, kể cả quốc tịch chi tiết nhỏ khác biệt: kẻ được thuê là Watson, một máy tính của và địa chỉ của khách hàng, tên của các thành viên trong gia đình, và hãng IBM. liệu họ có đi đến hoặc nhận được tiền từ các nước nằm trong danh Watson trở nên nổi tiếng sau khi đánh bại nhà vô địch trong cuộc sách bị cấm vận hay không. thi “Jeopardy”, trò chơi hỏi đáp của Mỹ. Kỹ năng của chiếc máy tính Với những nhiệm vụ phức tạp hơn như nhận diện và xác định một này là có thể nhanh chóng xử lý hàng triệu tài liệu bằng cách đọc và tỷ lệ nhỏ các giao dịch phi pháp/gian lận trong số hàng triệu giao dịch “hiểu” ngôn ngữ viết thông thường. Máy tính thường không gặp rắc hợp pháp, thì nhu cầu trở nên lớn hơn bao giờ hết. Vấn đề ngày càng rối gì trong việc tìm kiếm dữ liệu được sắp xếp khoa học trong cơ sở lớn hơn vì khi ngày càng nhiều hoạt động ngân hàng được thực hiện dữ liệu. trên máy tính và điện thoại di động, hoạt động thanh toán chuyển từ tiền mặt sang thẻ hoặc giao dịch điện tử, cơ hội cho hoạt động gian lận cũng tăng theo. 8
  10. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ Mối nguy gian lận đặc biệt nghiêm trọng trong những lĩnh vực như mối quan hệ của chúng. Một trong những tổ chức đầu tiên triển khai thanh toán bằng thẻ và một số hình thức chuyển tiền cải tiến hơn, ứng dụng này là các cơ quan tình báo. vốn ít tốn kém hơn hoặc tiện lợi hơn so với những loại hình dịch vụ Tại Mỹ, Cục tình báo trung ương (CIA) và Cục điều tra liên bang đã có. PayPal, thống trị lĩnh vực thanh toán trực tuyến, phải chật vật (FBI) sử dụng ứng dụng này để kết nối các hoạt động đơn lẻ vô hại mới sống sót được trong năm đầu tiên hoạt động sau khi bị tội phạm như việc thực hành các bài học bay và việc nhận tiền từ nước ngoài lừa đảo tấn công, trong khi rất nhiều đối thủ ban đầu của PayPal bị với những kẻ khủng bố tiềm ẩn. Thị trường quan trọng khác của ứng phá sản và buộc phải đóng cửa. dụng này là hoạt động ngân hàng, nơi các hãng lớn như JPMorgan PayPal đã phát minh và đưa vào hoạt động hệ thống máy tính Igor, và Citi sử dụng cho một loạt các hoạt động từ bố trí sắp xếp sản mang tên của tên trộm và hacker người Nga, kẻ đã mở nhiều tài phẩm tài chính đến giảm nguy cơ mất các khoản cho vay. khoản giả và gửi rất nhiều thư điện tử chế nhạo đội an ninh của Đối tác của Palatir là Xoom, hãng chuyên về chuyển tiền kiều hối hãng. Igor sẽ tìm kiếm các hình thức và mô hình, như số lượng các qua biên giới. Sự hợp tác giữa 2 hãng này được một số nhà đầu tư hoạt động thanh toán đạt gần tới giới hạn cao nhất và nơi nhận, sau của Palantir ủng hộ và 2 hãng cũng hoán đổi các chuyên viên cao đó so sánh các lệnh thanh toán này với tất cả các lệnh thanh toán cấp, nhưng quan trọng hơn, cả 2 đều tin rằng miễn là có đủ dữ liệu, khác trong hệ thống. Những gì được triển khai tại PayPal sẽ sớm nhiệm vụ dù khó khăn đến mấy cũng có thể giải quyết được. Xoom được nhân rộng trong hệ thống ngân hàng và hơn thế nữa. chấp nhận các khoản thanh toán từ tài khoản ngân hàng hoặc thẻ ghi nợ ở Mỹ, sau đó giao tiền mặt tại các nước như Philippines hoặc Ấn Qu c u pha lê ưu vi t hơn Độ. Hãng này không có nhiều thời gian để nhận ra liệu mình có phải Một hãng có lẽ đạt được bước tiến xa nhất trong việc tìm ra những là nạn nhân của hoạt động lừa đảo hay không trước khi tiến hành liên kết hữu dụng từ các cơ sở dữ liệu biệt lập là Palantir Technolo- giao tiền mặt. Do vậy hãng này đã phát triển hệ thống máy tính tinh gies, lấy theo tên các quả cầu pha lê pháp thuật trong truyện của vi có khả năng phân tích mớ dữ liệu khổng lồ. J.R.R. Tolkien (tác giả loạt truyện nổi tiếng “Chúa tể của những chiếc Một số dữ liệu kiểm tra khá dễ, nhưng đôi khi mọi việc trở nên khó nhẫn” – ND). khăn khi xử lý hàng triệu giao dịch và chuyển hàng tỷ đôla. Hơn nữa, Palantir do một nhóm từng là nhân viên của PayPal thành lập và có rất ít thông tin mà tự nó đã là dấu hiệu đủ mạnh để Xoom từ chối được Peter Thiel, một trong những đồng sáng lập PayPal, hậu thuẫn. hoặc đồng ý thực hiện việc thanh toán. Song khi máy tính xem xét và Điểm đặc biệt của Palantir Technologies là xây dựng các hệ thống có nghiên cứu tất cả các khoản thanh toán trong hệ thống, nó khá giỏi thể tích hợp thông tin từ nhiều nguồn khác nhau và cố gắng tìm ra trong việc tích hợp thông tin lại với nhau để phát hiện giao dịch gian lận. Hệ thống của 2 hãng trên liên tục được nâng cấp. Mới đây, khi hệ thống này xem xét một loạt hoạt động thanh toán bằng thẻ tín dụng Discover, các thuật toán của hệ thống đã phất cờ đỏ cho dù mọi bút toán đều có vẻ hợp pháp. “Hệ thống này nhận thấy có một mẫu hình hoạt động ở đây khi đáng ra không cần phải có”, John Kunze, giám đốc điều hành Xoom, cho biết. Mẫu hình mà hệ thống tìm ra hóa ra lại là nỗ lực của nhóm tội phạm nhằm mục đích lừa gạt. Các hãng phát hành thẻ tín dụng như Visa và MasterCard cũng sử dụng hệ thống máy tính để chống lại tình trạng gian lận.. Hệ thống của các hãng này, cũng như các hãng phát hành thẻ quy mô lớn như Capital One, xem xét và nghiên cứu một số lượng khổng lồ các giao dịch nhằm tìm ra những mẫu hình hoặc mối liên kết bất thường. Việc này cho phép các hãng phát hành thẻ thanh toán phát triển loại hình phát hiện gian lận dựa vào những quy luật đơn giản (như liệu thẻ tín dụng có được quét ở nhiều nơi khác nhau trong một khoảng thời gian ngắn hay không) thành những mẫu hình phức tạp hơn. 9
  11. SP ECI AL REPORT INT ERNATION A L BA N KIN G Không một hệ thống nào trên đây có mức giá thấp, nhưng chúng Đãi cát tìm vàng luôn rẻ hơn rất nhiều so với việc trở thành nạn nhân của tình trạng Do khả năng xử lý khối dữ liệu khổng lồ ngày càng sẵn có ở khắp gian lận. Xoom tính toán khoản thất thoát do tình trạng gian lận mọi nơi, nên các ngân hàng nhận ra rằng việc này thực sự hữu ích chiếm 0,35% tổng số tiền được chuyển. Theo Mike Gordon, chuyên trong cuộc chiến chống gian lận. Lượng dữ liệu này cũng chứa đựng viên tại FICO, tỷ lệ thất thoát trung bình do gian lận của các hãng thẻ những mỏ vàng tiềm ẩn. tín dụng là khoảng 0,1%, và tỷ lệ thành công nhất hiện nay là Một cách sử dụng cơ sở dữ liệu này là cố gắng bán được nhiều sản 0,05%. FICO là công ty phát minh ra việc tính điểm tín dụng và hiện phẩm hơn cho khách hàng. Hàng tuần Santader đều gửi đến các chi cũng cung cấp phần mềm phát hiện gian lận Các khoản thất thoát và nhánh danh sách những khách hàng mà ngân hàng nghĩ rằng có thể mất mát liên quan đến séc tiền mặt ở Mỹ hiện ở mức khoảng quan tâm đến những đề nghị và chào hàng đặc biệt của mình, như 1%/năm. Đối với các công ty bán hàng trực tuyến, tỷ lệ này cao hơn bảo hiểm nhà ở. Một số sản phẩm các ngân hàng đang cung cấp và đáng kể. CyberSource, công ty cung cấp dịch vụ rủi ro và thanh toán chào bán thậm chí không mang tính tài chính chút nào. Tại điện tử, cho biết, theo công bố của các nhà bán lẻ trực tuyến ở Anh, Singapore, Citigroup luôn theo dõi chặt chẽ các giao dịch bằng thẻ tỷ lệ mất mát do gian lận của họ trong năm ngoái chiếm đến 1,8% của khách hàng nhằm tìm ra cơ hội cung cấp cho khách hàng các doanh thu. khoản chiết khấu tại các cửa hàng và nhà hàng. Citi hiện có đội ngũ Chi phí cao trong cuộc chiến chống gian lận đã làm thay đổi cán hơn 250 nhân viên tại châu Á đang thực hiện công việc phân tích dữ cân cạnh tranh trong hoạt động ngân hàng, khiến các ngân hàng nhỏ liệu. Năm ngoái, ngân hàng này đã khai trương “phòng thí nghiệm hơn suy yếu do thiếu ngân sách để phát triển các hệ thống cần thiết. cải tiến” ở Singapore với nhiệm vụ tạo điều kiện cho các nhà phân Rất nhiều ngân hàng quy mô nhỏ phải đóng cửa hoặc bán lại hoạt tích dữ liệu làm việc với các khách hàng là các tổ chức và trung tâm động kinh doanh thẻ tín dụng, và thay vào đó là đăng ký cho khách phân tích lớn ở Bangalore. hàng của mình sử dụng thẻ do các công ty lớn phát hành như MBNA Nếu một khách hàng đã đăng ký chương trình khuyến mại quét hoặc Capital One. Hiện nay, nhiều ngân hàng quy mô nhỏ nghĩ rằng thẻ thanh toán, hệ thống có thể xem được thời gian, địa điểm và sở đây là một sai lầm, khiến họ không chỉ mất đi nguồn thu quan trọng thích ăn uống, mua sắm của khách hàng. Nếu hệ thống nhận thấy mà cả cơ hội thiết lập mối quan hệ sâu sắc và lâu bền hơn với khách khách hàng thích đồ ăn Italia, thường vào bữa trưa và có một nhà hàng vốn có được từ hoạt động bán các sản phẩm tài chính. Có lẽ hàng Italia ở gần nơi ở hoặc làm việc của khách hàng, hệ thống có điều quan trọng nhất là sai lầm này đã khiến ngân hàng nhỏ mất đi thể gửi tin nhắn thông báo khoản chiết khấu tại nhà hàng. Điều này nguồn dữ liệu dồi dào về cách thức chi tiêu của khách hàng. có thể mang lại cho ngân hàng giao dịch thứ hai và giúp cắt giảm chi Điều này có thể sớm thay đổi, vì 2 lý do. Thứ nhất, theo Gordon, tiêu phụ trội. Điều làm cho hệ thống đáng giá hơn là nó có khả năng các hãng phát hành thẻ như Visa và MasterCard ngày càng giỏi hơn tìm ra bộ phận khách hàng nào sẽ đón nhận những lời chào mời như trong việc phát hiện ra các giao dịch gian lận, giúp giảm gánh nặng vậy, do vậy, nó có thể tiếp tục nghiên cứu để nâng cao hơn nữa. Mô đang đè lên các ngân hàng quy mô nhỏ hơn. Thế mạnh chính của hệ hình kiểu mẫu của dạng này là cửa hàng trực tuyến của Amazon, với thống này là chúng có thể xem xét và nghiên cứu số lượng giao dịch khả năng gợi ý những món hàng mà khách hàng có thể thích, không nhiều hơn bất kỳ một ngân hàng nào, giúp phát hiện ra các dạng chỉ dựa vào những gì anh ta/chị ta đã mua trước đó mà còn dựa vào gian lận trên phạm vi quốc tế. những gì mà các khách hàng tương tự đã mua. Thứ hai, các hệ thống được sử dụng để xử lý dữ liệu ngày mang tính hàng hóa cao hơn và giá của chúng đang có xu hướng Ngay c khi d li u l n h tr các ngân giảm.Thomson Reuter cho rằng năm ngoái, các hãng liên doanh đã hàng thì chúng cũng t o ra nh ng đ i th đầu tư tổng số tiền 2,47 tỷ USD vào các công ty muốn xử lý lượng dữ ngoài ngành. liệu khổng lồ. Phần lớn số tiền đầu tư này dành cho cơ sở dữ liệu và thiết bị lưu trữ vốn không có gì đặc biệt đối với các ngân hàng, nhưng McKinsey cho rằng một số ngân hàng có thể tăng gấp đôi số khách những công cụ đang được phát triển ở đâu đó đang nhanh chóng hàng chấp nhận đề nghị về các khoản cho vay và giảm ¼ nguy cơ được phổ biến. Một thập niên trước, các ngân hàng lớn phải rất tốn mất vốn, chỉ đơn giản bằng cách sử dụng dữ liệu mà họ đã có. Mạng kém để có được các hệ thống thiết kế và chế tạo theo ý họ, nhưng lưới thẻ và các nhà bán lẻ khác cũng bắt đầu tham gia vào hoạt động hiện nay các ngân hàng nhỏ hơn có thể mua các hệ thống tương tự kinh doanh này. Tại Mỹ, Visa đã phối hợp với Gap, nhà bán lẻ quần với mức giá thấp hơn. áo, gửi những lời chào mời chiết khấu/giảm giá đến các chủ thẻ, Bankinter, một ngân hàng nhỏ của Tây Ban Nha nhưng áp dụng những người quét thẻ gần các cửa hàng của Gap. Nhưng bằng cách nhiều ứng dụng công nghệ, năm ngoái bắt đầu sử dụng hệ thống quan sát thói quan tiêu dùng và chi tiêu của người tiêu dùng, các phân tích danh mục phức tạp các khoản cho vay trên hệ thống máy ngân hàng đánh liều theo dõi khách hàng và chấp nhận va chạm với tính do Amazon, nhà bán lẻ trực tuyến, vận hành. Điện toán đám những người ủng hộ quyền riêng tư. Target, một nhà bán lẻ của Mỹ, mây cho phép Bankinter đạt được công suất xử lý số liệu khổng lồ khi hồi đầu năm nay đã nhận được sự chú ý không mấy dễ chịu khi nhà cần thiết. Hai yếu tố này tạo điều kiện dễ dàng hơn cho các ngân bán lẻ này, dựa vào cách thức và sản phẩm mua sắm của một cô gái hàng nhỏ trên thế giới duy trì hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng và vị thành niên, đã phát hiện ra cô này đang có bầu – và gửi cho cô dựa vào các nguồn lực mạnh mẽ để củng cố hơn nữa hoạt động ngân này một số phiếu mua hàng (coupon) liên quan đến đồ trẻ em – hàng. trước khi cô này nói chuyện với bố mình. 11
  12. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ Một hình thức ít gây tranh cãi hơn trong việc sử dụng dữ liệu ngân “Nói chung, từng phần dữ liệu đều gây nhiễu, nhưng khi bạn tích hợp hàng đang nắm giữ là vận dụng chúng để cung cấp những gì thực sự chúng vào một phương thức đủ thông minh, bạn có thể hiểu được hữu ích cho khách hàng. Tập đoàn Ngân hàng Lloyds của Anh mọi thứ”, ông Merrill phát biểu trong một cuộc hội thảo. (Lloyds Banking Group) đang nghĩ đến việc điều chỉnh hệ thống của Khách hàng của ZestCash không phải là khách hàng ngân hàng hãng để khi khách hàng vấn tin số dư họ sẽ được thông báo không điển hình do lịch sử tín dụng nghèo nàn của họ. Hầu hết khách hàng chỉ về số tiền họ có trong tài khoản mà cả về việc họ sẽ có thể sử thường sử dụng hình thức vay tiền lãi suất cao và thanh toán vào dụng bao nhiêu tiền ngay khi họ thanh toán xong toàn bộ các hóa ngày lĩnh lương (payday lender). Ông Merrill cho biết, lãi suất của đơn thông thường. “Chúng tôi có thông tin sâu rộng về khách hàng, ZestCash bằng khoảng 1/3 lãi suất của các bên cho vay nặng lãi khác những gì chúng tôi có thể sử dụng để giúp nâng cao hiểu biết của (cho dù vẫn ở mức ngoại mục 300% hoặc tương tự như vậy), và rằng khách hàng, chứ không chỉ là để giúp chúng tôi nâng cao năng lực ZestCash đã thành công trong việc giữ tình trạng vỡ nợ/mất khả quản lý rủi ro”, Alison Britain, phụ trách hoạt động ngân hàng tiêu năng thanh toán dưới mức trung bình 40% của ngành này. dùng của Lloyds, cho biết. Wonga, một hãng của Anh mới thành lập, chuyên cung cấp các Nhưng kể cả khi cơ sở dữ liệu khổng lồ đang mang lại lợi ích cho khoản cho vay với thời hạn cực ngắn, cũng xem xét và nghiên cứu ngân hàng, thì chúng cũng đang tạo ra những đối thủ cạnh tranh mới rất nhiều nguồn dữ liệu khác nhau, thậm chí nhiều hơn mức cần từ ngoài ngành. Một trong những công ty như vậy là ZestCash, đang thiết, như địa chỉ thư điện tử và các trang mạng xã hội, để đưa ra cung cấp các khoản cho vay đến những người có lịch sử tín dụng quyết định tín dụng. Một hãng khác, Cignifi, nghiên cứu kỹ lưỡng không mấy tốt đẹp hoặc không có gì liên quan đến tín dụng. Hãng nhật ký điện thoại di động, xử lý nhiều biến số như thời gian thực này do Douglas Merrill, người từng làm giám đốc thông tin và công hiện cuộc gọi, tần suất và nơi ở của người thực hiện các cuộc gọi để nghệ của Google sáng lập. Sự khác biệt lớn giữa ZestCash và hầu hết làm đầu mối phân tích xu hướng trả nợ của khách hàng. (Tiết lộ: các ngân hàng là khối lượng dữ liệu mà hãng xử lý. Trong khi hầu hết Jonathan Hakim, chủ tịch và giám đốc điều hành Cignifi, từng làm các ngân hàng Mỹ phụ thuộc vào điểm tín dụng FICO, được cho là việc cho tờ Economist). “Các ngân hàng phải luôn luôn cố gắng trong dựa vào 15-20 biến số, thì ZestCash nghiên cứu hàng nghìn chỉ số. cuộc đua này. Họ phải đảm bảo rằng ít nhất họ hiểu biết về khách Nếu một khách hàng gọi điện để nói rằng anh ta sẽ chưa thể thanh hàng của họ nhiều như bên thứ 3 có thể”, Thomas Achhorner, thanh toán, thì hầu hết các ngân hàng sẽ coi đây là dấu hiệu cho thấy rằng viên Nhóm tư vấn Boston (Boston Consulting Group) cho biết. khách hàng này đang có rủi ro cao. Nhưng ZestCash nhận thấy Tesco, nhà bán lẻ quy mô lớn của Anh, thu thập khối lượng dữ liệu những khách hàng như vậy trên thực tế có nhiều hơn khả năng khổng lồ về thói quen mua sắm của khách hàng với mục đích có thể thanh toán toàn bộ số tiền cần trả. Một dấu hiệu hữu ích khác là gửi phiếu mua hàng đến đúng đối tượng. Khi một hộ gia đình bắt đầu khoảng thời gian mà khách hàng dành cho việc đọc trang web của mua tã bỉm, rõ ràng đây là dấu hiệu cho thấy gia đình này sắp có ZestCash trước khi nộp đơn xin vay. thành viên mới, Tesco thường gửi phiếu giảm giá sản phẩm bia, 12
  13. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ khi biết rằng người chồng/người cha mới này sẽ có ít hơn cơ hội đến Các ngân hàng khác đang quan tâm đến mối nguy liên quan đến quán nhậu. Hãng này cũng có tham vọng tham gia vào hoạt động danh tiếng và an ninh vốn có thể nảy sinh từ việc tiếp nhận hoặc chia ngân hàng. Tesco đã cung cấp thẻ tín dụng và các khoản cho vay, và sẻ dữ liệu. Ví dụ, BNP Paribas đang cung cấp cho khách hàng công có kế hoạch cung cấp tài khoản ngân hàng. Với cơ sở dữ liệu dồi dào cụ hữu hiệu để phân tích hoạt động chi tiêu của họ, nhưng cũng sẽ và chuyên sâu, Tesco có thể đánh giá hiệu quả khả năng trả nợ của không tiếp nhận dữ liệu về tài khoản khách hàng tại các ngân hàng khách hàng dựa trên hoạt động mua sắm của họ. khác. “Khách hàng muốn có quyền đối với dữ liệu của họ. Nhưng có Các hãng khác giúp đỡ khách hàng bằng chi phí của ngân hàng. quá nhiều rủi ro trong việc tập hợp … ngân hàng phải là nơi an toàn”, Mint, nhà hoạch định kế hoạch tài chính trực tuyến, tập hợp toàn bộ Virginie Fauvel, giám đốc hoạt động ngân hàng trực tuyến của BNP thông tin tài chính của khách hàng từ nhiều nơi khác nhau. Một Paribas, cho biết. khách hàng có thể có nhiều tài khoản tại một ngân hàng và có lẽ vài Các ngân hàng cần có một chiến lược rõ ràng trong việc đưa ra ba thẻ tín dụng với các ngân hàng khác. Mint cho phép khách hàng những động lực và khích lệ khách hàng của họ có nhiều hoạt động này biết chính xác tổng số tiền họ có (hoặc nợ). Hai hãng mới thành kinh doanh hơn với mình, do vậy, cần quản lý tập trung cả các giao lập ở San Francisco đang cố gắng đưa ý tưởng này tiến thêm một dịch cũng như thông tin về khách hàng. Ví dụ, Standard Chartered, bước. ReadyForZero và SaveUp cũng tập hợp thông tin và giúp khách cung cấp các khoản vay giá rẻ hơn cho những khách hàng có nhiều hàng giảm số nợ của họ thông qua hoạt động tư vấn và thuyết phục tài khoản tại ngân hàng, phần lớn là vì ngân hàng này nghĩ rằng quá nhẹ nhàng. Ví dụ, ReadyForZero, gửi nhãn dính (sticker) cho khách nhiều thông tin cho phép ngân hàng luôn có thể dõi theo khách hàng hàng của họ, do vậy, khách hàng có thể dùng nhãn dính này dán vào trong thế giới thực bằng cách cung cấp cho họ những phương thức dải từ tính trên thẻ tín dụng nếu lãi suất lên quá cao. SaveUp đưa ra mới trong thanh toán và vay tiền. Ví dụ rõ ràng nhất là hoạt động các giải thưởng và phần thưởng cho những người giảm được số nợ thanh toán và hoạt động ngân hàng bằng điện thoại đi động. của họ. Nhưng các hãng khác, như Zopa hay Prosper, hoàn toàn bỏ qua các ngân hàng khi cho phép người có tiền tiết kiệm cho vay trực tiếp đến người cần vay. V n đ ni m tin Mối nguy hiểm đối với các ngân hàng chính là những trang web đứng giữa ngân hàng và khách hàng của họ. Nếu khách hàng tin các trang web như Mint nhiều hơn họ tin ngân hàng, các ngân hàng có thể ngừng việc cung cấp sản phẩm tài chính với mức lợi nhuận thấp hơn bao giờ hết. Họ thậm chí có thể mất luôn vai trò đơn vị trung gian giữa người gửi tiết kiệm và khách hàng vay tiền. Andrew Haldane, người có tiếng là một nhà lý luận không thực tế tại Ngân hàng trung ương Anh, cho rằng, với việc tiếp cận đủ thông tin về nhau, các nhà đầu tư và người có tiền tiết kiệm có thể không còn cần đến ngân hàng nữa. “Với việc tiếp cận tự do về thông tin của người đi vay tiền, không có lý do gì ngăn cản người có tiền tiết kiệm cuối cùng và nhà đầu tư cuối cùng liên lạc trực tiếp với nhau. Và những người trung gian trong hoạt động ngân hàng có thể là “thừa” trong chuỗi này”, Andrew Haldane đã nói như vậy trong một bài phát biểu gần đây. Mark Jenkinson từ hãng tư vấn Capco dự đoán sự xuất hiện của thị trường tài chính trong đó người tiêu dùng sở hữu và kiểm soát nhật ký tài chính của họ, và cho ngân hàng tiếp cận chúng chỉ khi họ muốn làm ăn với ngân hàng. Một tương lai như vậy sẽ chưa thể thành hiện thực. Hiện giờ, hầu hết những người tập hợp dữ liệu đều đang làm việc tại Mỹ do sự chấp nhận rộng rãi các công cụ lập kế hoạch tài chính như Quicken, cho phép người sử dụng tải về nhật ký tài chính của họ. Nhưng ý tưởng này đang được nhân rộng, đẩy ngân hàng vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Một số ngân hàng như Citigroup đang cố gắng đưa toàn bộ dữ liệu về khách hàng vào trong ngân hàng. Intuit, công ty đứng sau Mint và Quicken, cũng như hãng đối thủ, Yodlee, đang bán cho các ngân hàng phần mềm cho phép khách hàng biết được số tiền đã chi tiêu cũng như số dư trong tất cả các tài khoản của họ. 12
  14. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ Thanh toán b ng đi n tho i di đ ng Lĩnh vực cung cấp dịch vụ thanh toán cho các chủ cửa hàng hoặc S c kh e c a ví ti n chủ quầy hàng ở chợ đang có tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ. Cho đến gần đây, giới này vẫn chỉ chấp nhận thanh toán bằng tiền mặt hoặc Hoạt động thanh toán kỹ thuật số đang khiến ngân hàng đối séc. Nhưng séc thường không ổn định, và mặc dù tiền mặt có nhiều mặt với nhiều rủi ro đặc tính hấp dẫn – thứ nhất, có thể dễ dàng qua mặt cơ quan thuế Rẽ trái ra khỏi khu đón tiếp chính vào các văn phòng của PayPal vụ - nhưng mang theo người một lượng lớn tiền mặt là rất mạo hiểm. tại San Jose, mở một cánh cửa không có gì nổi bật và bạn bước vào Thêm nữa, mức chi tiêu tối đa của người tiêu dùng cũng chỉ bằng số một phòng khách trang trí sặc sỡ có lắp rất nhiều TV màn hình tiền họ có trong ví. phẳng. Đây là phòng thí nghiệm cho cái mà PayPal gọi là “thương Tại Mỹ, hai hãng Square và Intuit đang dẫn đầu thị trường này với mại tận nhà” (couch commerce): mọi người ngồi trước TV mua sắm các thiết bị nhỏ gọn gắn vào điện thoại thông minh và cho phép mọi thứ bằng điện thoại di động hoặc máy tính bảng. Cửa tiếp theo doanh nghiệp nhỏ nhất hoặc chủ cửa hàng nhỏ nhất chấp nhận là trung tâm mua sắm ảo với đầy đủ các cửa hàng bán đồ gia dụng, thanh toán bằng thẻ tín dụng. . Cả 2 hãng đều cung cấp thiết bị đọc hàng tạp phẩm và quán cà phê. Trong mỗi cửa hàng này, người tiêu thẻ miễn phí cho người sử dụng và sau đó thu một khoản phí bằng dùng có thể đặt hàng, mua và thanh toán bằng điện thoại của họ, khoảng 2,7% tổng số tiền trao đổi. Cả 2 hãng đều đang có tốc độ hoặc thậm chí chỉ bằng số điện thoại của họ. tăng trưởng rất nhanh. Square đã có được hơn 1 triệu khách hàng kể Trung tâm mua sắm và phòng khách là sân tập cho cuộc chiến sắp từ khi bắt đầu hoạt động năm 2010. tới trong ngành ngân hàng: về người sẽ kiểm soát ví tiền số hóa - sẽ làm thay đổi phương thức người dân mua sắm và chi tiêu – và cách 3 Lư ng giao d ch ngân hàng qua đi n tho i thức người tiêu dùng tiết kiệm và vay mượn. Tri u đơn v D BÁO Đối mặt với diễn biến này, việc kinh doanh hạ tầng thanh toán dường 800 như đặc biệt không hứa hẹn với các tay chơi mới muốn gia nhập. Hầu Smartphones Máy tính b ng 700 hết hoạt động chuyển tiền đều đi trên một vài “con đường chính” kết 600 nối các ngân hàng với nhau. Các con đường này tải một lượng hàng 500 hóa khổng lồ và được quản lý nghiêm ngặt. Đối với người tiêu dùng, hầu hết hoạt động thanh toán có vẻ hoàn toàn tự do vì được các 400 ngân hàng cung cấp như một phần trong gói dịch vụ một vài khách 300 hàng tài trợ thông qua khoản tiền gửi lãi suất thấp. 200 Thế nhưng hoạt động thanh toán hóa ra lại dẫn đến trận chiến giữa 100 ngân hàng và một số công ty, nhữngkẻ sáng tạo đang cố gắng phá 0 vỡ khuôn khổ cũ của thị trường. Rất nhiều công ty sáng tạo kiểu đó 2005 06 07 08 09 10 11* 12 13 có tham vọng tương đối khiêm tốn. Một số đang cố gắng giành lấy Sources: KPCB; Morgan Stanley Ư c tính vài ba luồng tiền khổng lồ đang chảy khắp thế giới bằng cách tập trung vào những lĩnh vực cụ thể như thanh toán qua biên giới (xem Một trong số khách hàng của Square là Salvation Army. Mùa Giáng phần tiếp theo). Rồi các hãng này cũng nhận thấy họ ngày càng tiến sinh năm ngoái, bên cạnh thùng quyên góp truyền thống, tổ chức gần hơn đến việc cung cấp dịch vụ giống như ngân hàng dù bản thân này cũng bắt đầu thử nghiệm thiết bị tiếp nhận tiền quyên góp số không phải là ngân hàng. hóa. GoPayment của Intuit, tung ra 3 năm trước, cho biết số khách hàng của hãng trong năm ngoái tăng 1.200%, mặc dù không công T l s d ng d ch v ngân hàng tr c tuy n 2 bố con số cụ thể. “Trước khi có những thiết bị cải tiến như trên, các (Th ng kê tháng 2/2012), đơn v : % doanh nghiệp nhỏ phải chấp nhận séc hoặc chấp nhận mất doanh số 0 10 20 30 40 50 60 70 bán”, Chris Hylen, phụ trách bộ phận thanh toán của Intuit, cho biết. Hà Lan Canada Pháp Th y Đi n Ph n Lan Anh New Zealand Ba Lan B M Th gi i Source: comScore *Among total internet users 13
  15. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ Trong vòng một năm, số lượng thiết bị đọc thẻ tín dụng ở Mỹ của riêng Square đã tăng 6 lần. Tăng trưởng của cả 2 hãng cho thấy nhu cầu khổng lồ về thanh toán bằng thiết bị đi động. Hai hãng này cho rằng khoảng 26 triệu doanh nghiệp nhỏ và những người tự làm chủ ở Mỹ muốn chấp nhận thanh toán bằng thẻ nhưng đang bị cản trở bởi chi phí và thủ tục giấy tờ. Một thiết bị đọc thẻ truyền thống có giá hàng trăm đôla, với chi phí cố định hàng tháng luôn mức cao, bên cạnh đó, người nộp đơn xin lắp thiết bị này luôn bị kiểm tra tín dụng và phải cung cấp các tài khoản của năm trước đó - điều hoàn toàn không thể đối với các doanh nghiệp mới thành lập. Một số ngân hàng lớn có thái độ coi thường những anh lính mới này, cho rằng công nghệ liên quan đến việc lắp thêm thiết bị đọc thẻ vào điện thoại có thể dễ dàng bị sao chép. Thực tế, cần ít hơn những sáng kiến cần thiết cho thiết bị đọc thẻ so với mô hình kinh doanh vốn đã tạo ra những khác biệt lớn về chi phí liên quan đến việc chấp nhận thanh toán bằng thẻ tín dụng. Việc này nhanh chóng làm đảo lộn một ngành kinh doanh một vốn bốn lời “mua được hàng” từng cho phép ngân hàng kiếm được lợi nhuận béo bở, chuyển sang việc đồng ý cung cấp thiết bị đọc thẻ tín dụng tại các cửa hàng. Theo Keith Rabois, giám đốc điều hành hoạt động của Square, thiết bị đầu tiên của Square do Jack Dorsey, một trong những người sáng lập Twitter, thiết kế và xây dựng. Jack Dorsey cũng là người đã tự hỏi tại sao trước đây không có ai làm việc này. Sẽ không thể có thành công của hoạt động thanh toán bằng thiết bị di động nếu không có sự tăng trưởng mạnh mẽ về số lượng điện thoại thông minh và sự cắt giảm đáng kể chi phí nâng cấp máy tính, cả 2 yếu tố này đang giúp hạ thấp “trở ngại” đối với những người mới bước chân vào lĩnh vực tài chính. Điện thoại thông minh đóng vai trò sống còn trong thành công nêu trên vì với việc cung cấp cho người tiêu dùng thiết bị tin học cấu hình cao và luôn kết nối internet, điện thoại thông minh đã mở ra con đường cho mọi hình thức cải tiến khác. Square và Intuit có thể cung cấp miễn phí thiết bị đọc thẻ, một phần vì phần mềm vận hành chúng đã được cài đặt trên điện thoại mà chúng kết nối. “Đây là thiết bị có thể kết nối với thế giới online và offline. Người sử dụng đã quen với điện thoại thông minh khi họ chơi trò chơi, dõi theo các ngôi sao trên thiết bị đó, do vậy, đây chỉ là việc mở rộng tự nhiên khi bạn muốn kiểm tra tài khoản ngân hàng hoặc thậm chí thực hiện lệnh thanh toán”, Zilvinas Bareisis, nhà phân tích tại hãng tư vấn Celent, nói. Việc sử dụng điện thoại thông minh đang tăng nhanh. Hãng nghiên cứu Nielsen cho rằng đến thời điểm cuối năm ngoái, khoảng ½ thuê bao điện thoại di động ở Mỹ có điện thoại thông minh, trong khi con số này 2 năm trước chỉ là 1/5. Hiện người sử dụng đang theo dõi rất sát sao mọi kinh nghiệm thanh toán trực tuyến của PayPal và Google. Ban đầu, PayPal tự xây dựng mình trở thành một ví tiền di động, cho phép người sử dụng dùng Palm Pilot (điện thoại màn cảm ứng sử dụng bút) để chuyển tiền sang một Palm Pilot khác. 13
  16. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ Ý tưởng này lụi tàn khá nhanh khi PayPal nhận ra rằng người sử dụng Khách hàng có thể gửi một số tiền nhỏ, rút tiền và chuyển tiền thông không có hứng thú về việc có thể bắn tiền sang cho một người nào qua các đại lý này thay vì phải đến tận một chi nhánh cách xa nơi họ đó đang đứng ngay trước mặt họ, nhưng lại nhận ra rằng người sử sống. dụng thực sự muốn có một cách thức an toàn để chuyển tiền qua Hình mẫu chuẩn về ngân hàng di động (mobile banking) là Kenya, internet đến những người có thể hoàn toàn xa lạ. Người ta có thể cho đất nước có khoảng 14 triệu người gửi tiết kiệm và gửi tiền bằng rằng đây hiện là ngân hàng lớn nhất thế giới, với trên 100 triệu người M-Pesa, hệ thống ngân hàng dựa trên điện thoại. Hệ thống này cho có tài khoản. PayPal cung cấp ví tiền ảo có thể sử dụng để thanh toán phép họ gửi tiền hoặc rút tiền mặt từ mạng lưới các đại lý nhỏ. Hệ trực tuyến cho các sản phẩm đã mua trên máy tính tại nhà cũng như thống tương tự cũng đang được triển khai tại nhiều nước như cho những thứ mua tại cửa hàng thực bằng một chiếc điện thoại Bangladesh, Uganda, Nigeria và Philippines, nhưng không thành thông minh. Ví tiền này thậm chí có thể được hoàn toàn phi vật chất công bằng Kenya. hóa. Trong các thử nghiệm cửa hàng tại Mỹ, khách hàng rất vui khi Trong một thị trường biến động nhanh như thế, thậm chí các hãng họ có thể thanh toán tại quầy bằng cách nhập số điện thoại và mã số tương đối non trẻ chấp nhận mạo hiểm vượt lên chính họ bằng bí mật của họ. những cải tiến mới và thậm chí liều lĩnh. Stripe là một trong những PayPal cũng đang đưa ra loại ví tiền ảo của hãng với nhiều đặc hãng như vậy – hãng này đã thu hút đầu tư từ một trong những điểm giống như ngân hàng như các khoản cho vay. Sau khi một người sáng lập ra PayPal và đang cố gắng thâm nhập thị trường trực khách hàng mua và thanh toán cho một món đồ trong cửa hàng, tuyến của PayPal. Stripe muốn làm sao để chủ các trang web dễ chấp PayPal cung cấp cho anh ta/chị ta nhiều lựa chọn về việc trả tiền cho hơn việc thanh toán trực tuyến so với việc sử dụng PayPal hoặc việc mua hàng này. Số tiền nợ có thể được ghi vào tài khoản, thẻ tín Google. dụng hoặc thẻ ghi nợ của anh ta/chị ta. PayPal cũng cung cấp hạn mức tín dụng của hãng cho khách hàng muốn vay tiền để thanh toán Lựa chọn khó khăn cho những gì họ đã mua. Hai câu hỏi lớn và có quan hệ với nhau về cách con người cư xử khi họ bắt đầu sử dụng ví tiền điện tử trên quy mô lớn. Thứ nhất là Phù thủy bỏ túi liệu họ có hợp nhất toàn bộ việc chi tiêu vào một tài khoản hay không Do khách hàng có thể kết nối một số lượng khổng lồ các tài khoản hay họ sẽ mở rộng hơn nữa so với nhưng gì họ đang làm. Các tranh khác nhau với những ví tiền của PayPal, nên hệ thống có thể giúp luận dường như khá cân bằng. Những người dự đoán việc chi tiêu sẽ đảm bảo rằng họ luôn luôn thanh toán được cho những món đồ với được hợp nhất cho rằng khi người dân không còn phải đối mặt với phương thức hiệu quả nhất. PayPal có thể gợi ý khách hàng sử dụng lựa chọn vật chất nữa, họ sẽ sử dụng bất kỳ loại thẻ hoặc tài khoản một tấm thẻ tích điểm khi mua sắm tại một nhà bán lẻ cụ thể để tối nào được cài đặt mặc định. Những người nghĩ rằng việc chi tiêu sẽ đa hóa số điểm tích lũy, nhưng lại đề xuất khách hàng sử dụng một được mở rộng hơn nữa chỉ ra rằng điện thoại đang giúp loại bỏ sự tấm thẻ khác tại một nơi khác. Lời khuyên như vậy gây ra mối nguy bất tiện trong việc phải mang theo nhiều loại thẻ khác nhau – việc cho ngân hàng. này có thể thôi thúc một vài người tiêu dùng có quan hệ nhiều hơn Hiện tại Google có vẻ e dè về ví tiền ảo của hãng và khẳng định với ngân hàng. hãng đang cộng tác với các ngân hàng chứ không phải là đang cố Câu hỏi thứ hai là liệu người tiêu dùng sẽ chỉ sử dụng một ví tiền gắng hất cẳng ngân hàng. Ví tiền ảo của hãng cho phép người tiêu điện tử trên điện thoại của họ, lựa chọn giữa Google, PayPal và ngân dùng lưu giữ nhiều tấm thẻ do ngân hàng phát hành trong điện thoại hàng của họ, hay họ sẽ có nhiều ví tiền điện tử. Hầu hết các nhà của họ, đây là những tấm thẻ họ có thể sử dụng để thanh toán khi phân tích nghĩ rằng người tiêu dùng sẽ nghiêng về việc sử dụng một mua hàng. Google rất quan tâm đến hoạt động thanh toán vì tại các ví tiền điện tử với nhiều loại thẻ. Điều này là vì sẽ thu được nhiều lợi nước giàu, trên 90% hoạt động mua sắm diễn ra tại các cửa hàng ích đáng kể từ việc tập hợp lại các giao dịch và dữ liệu liên quan. Ví thực chứ không phải trực tuyến. Hãng này cũng lăm le đứng giữa các dụ, ví tiền của PayPal sẽ cho phép người tiêu dùng sử dụng nhiều ngân hàng và chủ thẻ. hình thức cất giữ giá trị khác nhau bên cạnh tiền tệ khi thanh toán Tại châu Âu, nơi thị trường phân mảnh hơn, ý tưởng về một ví tiền cho sản phẩm hoặc dịch vụ họ mua. Chúng có thể là phiếu mua điện tử sẽ khởi sắc chậm hơn. Hãng iZette của Thụy Điển cũng cung hàng, điểm tích lũy từ cửa hàng và ngân hàng và dặm thưởng từ các cấp thiết bị đọc thẻ miễn phí và thu phí bằng mức phí của Square và hãng hàng không. PayPal có quan điểm thu lợi nhuận từ việc hướng Intuit. iZette cho rằng tại Thụy Điển, hãng này đã tăng 15% số người tiêu dùng đi vào cửa hàng, có lẽ bằng cách nhắc nhở họ rằng thương nhân có thể chấp nhận thanh toán bằng thẻ, và gần đây đã họ có một số phiếu mua hàng chưa sử dụng. PayPal cũng có thể nói mở rộng sang thị trường Đan Mạch, Phần Lan và Na Uy. với chủ cửa hàng về thị hiếu của khách hàng của họ, cho phép nhà Một số thị trường mới nổi đang qua mặt các nước giàu, tiến thẳng bán lẻ đưa ra lời mời chào đúng mục tiêu (“việc này có vẻ tuyệt vời lên hoạt động ngân hàng di động (mobile banking) từ xuất phát điểm với chiếc váy đen mà bạn mua tuần trước”) hoặc nới rộng tín dụng là thậm chí còn không có ngân hàng tại khu vực nông thôn. Tại Brazil đang có. và Ấn Độ, các ngân hàng cũng đang bỏ qua mạng lưới chi nhánh Google cũng đang hy vọng làm được nhiều hơn nữa với ví tiền điện truyền thống bằng việc sử dụng các đại lý. Các đại lý này thường là tử chứ không chỉ là xử lý các hoạt động thanh toán, việc mà hãng chủ cửa hàng tại các làng nhỏ, được trang bị điện thoại di động và này coi như gần giống với những câu hỏi được đánh vào cỗ máy tìm thiết bị đọc thẻ. kiếm của hãng. 15
  17. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ Trong cách tương tự mà hãng đang bán quảng cáo vốn tập trung Ki u h i chính xác vào việc tìm kiếm của người sử dụng, Google hy vọng có thể đưa ra những lời chào mời phù hợp với phương thức chi tiêu của người dân. Th trư ng béo b 4 đang b c nh tranh Chi phí chuy n ki u h i Cost of remitting 200 USD*, Quí 1/2012, USD Hoạt động gửi tiền qua biên giới thực sự một vốn bốn lời, Nh ng nư c đ t nh t đang tăng trưởng nhanh và đã đến lúc thay đổi Nh t B n 38.16 Hàn Tọa lạc ở ngay lối vào trụ sở chính của Wells Fargo tại San Francisco Qu c là một cỗ xe ngựa cổ tráng lệ với đầy đủ két sắt và một chỗ ngồi kế Nh t B n 35.76 Trung Qu c bên vị trí của người đánh xe dành cho lính gác làm việc cho ngân Đ c 34.02 Trung Qu c hàng. Đó là một sự gợi nhắc rằng cách đây không lâu, một trong Pháp 29.20 Algeria những công việc chính của ngân hàng là khóa chặt tiền trong két sắt và chuyển chúng đến khắp nơi trên thế giới dưới sự bảo vệ nghiêm Pháp 28.26 Trung Qu c ngặt. Đối các công ty, hiện các ngân hàng quốc tế lớn cung cấp một Nh ng nư c r nh t phiên bản ảo của hoạt động này, với những mạng lưới cho phép gom Italy 19.76 Trung Qu c tiền từ những nơi xa xôi mỗi ngày. Tại các tập đoàn và ngân hàng lớn, dòng tiền chưa bao giờ ngừng chảy. Từ lúc bình minh tiền tham Canada 19.66 nĐ gia vào hoạt động thương mại và trả lương nhân viên, và sau đó tiếp New 19.26 Trung Qu c Zealand tục dịch chuyển khi màn đêm buông xuống để làm những công việc Pháp 18.64 Tunisia tương tự ở bên kia bán cầu. Đối với các khách hàng có nhu cầu chuyển tiền đến một nơi khác Australia 18.56 Philippines xa xôi trên thế giới, chưa có nhiều thay đổi kể từ thời kỳ của Viễn Tây *Corridors with over $500m in transfer ows, out of 31 xưa. Nếu bạn muốn gửi một khoản tiền nhỏ từ Mỹ sang Philippines Ngu n: World Bank remittance-sending countries to 90 receiving countries hoặc Mexico, có lẽ bạn sẽ phải xếp hàng tại một điểm giao dịch chuyển tiền địa phương và phải trả một khoản phí đôi khi bằng 10% Những hoạt động cải tiến loại hình này đang buộc các ngân hàng lớn giá trị số tiền cần chuyển. và mạng lưới thẻ tín dụng phải có những phản ứng bằng các sản Ngân hàng Thế giới ước tính năm ngoái lượng kiều hối đạt 483 tỷ phẩm tương tự, hoặc kết hợp với những nhà cải tiến hoặc xây dựng USD. Đây chủ yếu là các khoản tiền nhỏ được người lao động xa xứ hệ thống cạnh tranh của riêng mình. Một số đang làm cả hai. thường xuyên gửi về cho gia đình họ ở quê nhà. Số người lao động Citigroup đang làm việc với Google; vào thời điểm thực hiện báo cáo nhập cư ngày một nhiều hơn làm tăng đáng kể lượng kiều hối: với này, Citigroup là ngân hàng duy nhất có thẻ của mình trong ví tiền mức tăng trung bình 8%/năm trong những năm gần đây. Google. “10 năm tới tôi không chắc ai trong số chúng ta sẽ mang Điều đáng ngạc nhiên là phần lớn các ngân hàng lớn quan tâm rất trong mình chiếc ví thật”, Michelle Peluso, phụ trách tiếp thị và hoạt ít đến hoạt động chuyển kiều hối. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh động ngân hàng internet đối với lĩnh vực kinh doanh tiêu dùng của tế (OECD) cho rằng ngân hàng chỉ thực hiện 5-10% lượng kiều hồi Citigroup, cho biết. luân chuyển giữa Mỹ và khu vực châu Mỹ Latinh, một trong những JPMorgan đã tạo dựng mạng lưới riêng của mình nhằm cho phép khu vực thanh toán lớn nhất thế giới. Mặc dù có mức lợi nhuận lớn, người sử dụng có thể thanh toán bằng thư điện tử, sử dụng điện nhưng các ngân hàng hầu như né tránh hoạt động này do hệ thống thoại hoặc máy tính của họ. Tại Anh, Barclays mới đây đã đưa vào sử chuyển tiền liên ngân hàng hiện hành được thiết kế để chuyển tiền dụng hệ thống tương tự. “Công nghệ, trong một chừng mực nào đó, với khối lượng lớn chứ không phải nhỏ giọt. Vì lý do này, đa số các đang loại bỏ vai trò trung gian của các ngân hàng. Nhưng chúng ta ngân hàng chỉ cung cấp dịch vụ chuyển tiền nước ngoài ở quy mô cũng coi đó là cơ hội lớn vì với khả năng tiếp cận hệ thống ngân hàng nhỏ như một dịch vụ phụ trợ, và cũng áp mức phí cao cùng với các và công nghệ, chúng ta có thể tự tạo dựng những hệ thống này”, thủ tục phiền hà đến mức dịch vụ này hiếm khi được sử dụng. Hầu Antony Jenkins, phụ trách hoạt động ngân hàng bán lẻ và doanh hết giao dịch loại này cần vài ngày để hoàn tất, và nếu có gì trục trặc nghiệp tại Barclays, cho biết. thì khách hàng cũng nhận được rất ít sự trợ giúp. Mức phí phổ biến để chuyển tiền nước ngoài hiện ở mức 25 USD hoặc hơn, và các ngân hàng thường áp thêm mức phụ phí 2-3% trong trường hợp hoán đổi M c dù thu phí th p hơn ngân hàng nhưng tiền tệ. Nhiều ngân hàng không chỉ thu phí cho việc chuyển đi mà các đ i lý chuy n ti n v n thu l i nhu n còn cả việc tiếp nhận. Nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới năm 2009 đáng k t chuy n ngo i h i. cho thấy mức phí trung bình của các ngân hàng đối với các khoản kiều hối nhỏ là 12%, trong khi mức trung bình của các đại lý chuyển tiền như Western Union là 9%. 16
  18. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ Western Unions là người khổng lồ trong lĩnh vực chuyển tiền, cứ 5 Một số người muốn bán đồng Bảng Anh và mua Euro, sẽ ký gửi đồng USD chuyển đi trên thế giới thì có 1 USD do hãng này thực hiện. Năm Bảng tại hãng và sẽ được kết nối với những người đã ký gửi đồng ngoái, tổ chức này đã chuyển gần 80 tỷ USD thông qua mạng lưới Euro và muốn mua đồng Bảng. Trong khi hầu hết các ngân hàng thu gần nửa triệu điểm giao dịch. Đối thủ chính xếp ngay sau Western phí khoảng 2,5% mức chênh lệch giữa giá mua và giá bán một đơn Union là MoneyGram cũng thực hiện chuyển 20 tỷ USD mỗi năm. vị tiền tệ, thì ở CurrencyFair, tỷ lệ này do những người tham gia quyết UAE Exchange có quy mô lớn hơn đôi chút, nhưng vẫn chỉ tập trung định. Nếu một giao dịch hoàn tất, CurrencyFair sẽ thu mức phí bằng vào một số thị trường trọng điểm. Ngoài ra còn có vô vàn các đại lý 0.15% giá trị và một khoản phí nhỏ để gửi tiền đến tài khoản ngân chuyển tiền quy mô nhỏ đặt trong các ki-ốt và cửa hàng tạp hóa tại hàng của người nhận với đồng tiền đã được chuyển đổi. Trên thực tế, những khu vực nhiều người nhập cư sinh sống. điều này có nghĩa là nói chung mọi người sẽ cần một tài khoản ở mỗi Mặc dù thu phí thấp hơn ngân hàng, nhưng các đại lý chuyển tiền nước, hoặc ít nhất phải có một người bạn mà họ có thể gửi tiền đến. cũng kiếm được mức lợi nhuận đáng ghen tị khi chuyển tiền kiều hối. CurrencyFair cho biết hãng dự định cung cấp thêm dịch vụ giao tiền Năm ngoái, tỷ lệ lợi nhuận của Western Union tại nhiều thị trường lớn mặt. Nếu không thể tìm được đối tác phù hợp (không thể khớp lệnh), nhất của hãng đạt trên 28%. Mức lợi nhuận béo bở như vậy là vì mức CurrencyFair sẽ tự niêm yết một mức giá tham khảo từ các thị trường giá không hề minh bạch. Ví dụ, Western Union áp phí dịch vụ cho bán buôn và thêm một khoản phí 0,5%. khách hàng cá nhân tùy thuộc vào nơi họ ở và số tiền họ chuyển. Để Một lựa chọn khác là gửi tiền từ điện thoại này sang điện thoại chuyển 500 USD từ Dallas đến Mexico, chi phí là 14 USD, trong khi khác. M-Via, một hãng của Mỹ, cho phép người dùng tại Mỹ nạp tiền phí chuyển số tiền tương tự từ New York lại lên đến 25 USD. vào điện thoại tại các cửa hàng 7-Eleven hoặc các cửa hàng khác, và sau đó gửi tiền đến những thành viên khác. Tiền mặt có thể được rút Tốc độ là lợi nhuận tại các cây ATM bằng thẻ kết nối với các tài khoản hoặc tiền có thể Với lợi nhuận như vậy, thị trường này đang thu hút sự quan tâm được chi tiêu bằng cách sử dụng thẻ ghi nợ. của các hãng công nghệ. Một trong số những hãng nổi tiếng nhất là Các dịch vụ trực tuyến mới cũng được đưa ra phục vụ các doanh Xoom, hãng kinh doanh trên mạng có trụ sở tại San Francisco và nghiệp. Currency Cloud, hãng có trụ sở tại London, đã nhận được đang nhận được nguồn tài trợ tại Thung lũng Silicon. Xoom áp mức khoản đầu tư 4 triệu USD từ các quỹ đầu tư mạo hiểm để thiết lập phí đồng hạng 5-6 USD/giao dịch. Lý do giải thích cho mức phí thấp hệ thống hối đoái tự động nhằm giúp các doanh nghiệp chuyển và như vậy là hãng đã sớm cho phép một đầu giao dịch trực tuyến. Hầu nhận các khoản thanh toán bằng 140 đồng tiền khác nhau. hết kiều hối được gửi ở dạng tiền mặt và rút ra cũng ở dạng tiền mặt, nhưng Xoom đã thành công trong việc thuyết phục hầu hết khách Trở lại thực tại hàng thực hiện việc chuyển tiền từ tài khoản của họ (một vài khách Tuy nhiên, bản thân những ý tưởng tốt là chưa đủ để vượt qua các hàng sử dụng thẻ tín dụng, chịu phí cao hơn). Nếu so sánh với các trở ngại khi thâm nhập thị trường chuyển tiền kiều hối. Có lẽ trở ngại đối thủ, thì quy mô của Xoom hiện còn khá nhỏ bé – số tiền giao dịch lớn nhất là cần phải có một mạng lưới có khả năng tiếp nhận và chi của hãng trong năm ngoái đạt 1,7 tỷ USD – nhưng hãng đang tăng trả tiền mặt. Ví dụ, Western Union liên tục tăng thị phần một phần trưởng rất nhanh. Dịch vụ của hãng rất tiện dụng. Nhiều khách hàng nhờ việc tăng 5 lần số lượng đại lý trong mạng lưới trong những năm trong khi đi làm vẫn có thể sử dụng điện thoại để chuyển tiền từ tài qua. Thương hiệu cũng đóng vai trò quan trọng. Western Union có khoản ngân hàng của họ. Năm nay, Xoom dự tính chuyển khoảng 3,4 thể áp mức phí cao hơn một số các đối thủ cạnh tranh đơn giản vì tỷ USD. Hãng này cho rằng thậm chí với mức phí thấp như trên, hãng khách hàng sẵn sàng chi thêm tiền cho một cái tên nổi tiếng mà họ vẫn có thể thu được lợi nhuận tốt hơn Western Union. cảm thấy an tâm. Nếu Xoom có thể tiết kiệm chi phí bằng cách cho phép thực hiện Trở ngại thứ ba, một trở ngại có thể ngày càng cao hơn khi ngày một đầu giao dịch trực tuyến, thì tại sao không phải là cả hai đầu? càng nhiều giao dịch được thực hiện trực tuyến, là kiến thức và kiểm John Kunze, giám đốc điều hành Xoom, giải thích rằng người nhận soát rủi ro. “Nếu bạn không giỏi trong việc phát hiện ra tình trạng tiền thường ở các nước có hệ thống ngân hàng kém phát triển và họ gian lận trong hoạt động chuyển tiền, bạn sẽ phá sản hoặc ngồi tù. thường thích tiền mặt hơn. “Nguyên tắc cần ghi nhớ là không bao giờ Những kẻ lừa đảo cũng đọc mọi cuốn sách như chúng ta. Bản thân đề nghị các bà mẹ thay đổi cách cư xử và ăn ở của họ”, John Kunze chúng cũng là những tiến sĩ”, ông Kunze nói. Với những trở ngại như cho biết thêm. trên, những người mới gia nhập thị trường có thể tìm kiếm liên minh Đối với những người sẵn lòng đi đến sàn giao dịch điện tử thì và đối tác thay vì cố gắng tự thâm nhập thị trường. Việc này đã bắt chuyển tiền nước ngoài có thể vẫn rẻ hơn rất nhiều. CurrencyFair là đầu diễn ra. một sàn giao dịch với các máy tính nối mạng ngang hàng, thành lập Hãng M-Pesa của Kenya, một hãng cho phép khách hàng chuyển một năm trước sau khi một trong những người sáng lập, Brett tiền cho nhau bằng điện thoại, đã hợp tác với Western Union nhằm Meyers, bị ngân hàng thu một khoản phí lớn không rõ ràng liên quan cho phép người dân tại 45 quốc gia có thể trực tiếp chuyển tiền đến đến tỷ giá hối đoái khi chuyển tiền ra nước ngoài. Sau đó, ông này người sử dụng M-Pesa tại Kenya. bắt đầu gọi điện cho bạn bè ở nước ngoài để xem ai có nhu cầu hoán Các lính mới không nhất thiết phải chiếm được thị phần chi phối đổi tiền tệ. Kết quả là một sàn giao dịch trực tuyến kết nối người để tạo ra khác biệt lớn trong phương thức hoạt động. Tại hầu hết các muốn bán với người muốn mua ngoại tệ ra đời. Tại những khu vực khu vực chính với nhiều đối thủ cạnh tranh, mức phí của các ngân chính như giữa Anh và khu vực đồng Euro, lượng tiền chuyển từ hàng và đại lý chuyển tiền truyền thống đang giảm mạnh. nước này sang nước kia rất ít. 17
  19. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ Một ngân hàng truyền thống đã thành công trong việc trực tuyến hóa Rõ ràng, điều hấp dẫn mạnh mẽ các ngân hàng là người giàu có các giao dịch là Ngân hàng ICICI của Ấn Độ. Theo hãng nghiên cứu nhiều tiền hơn để đầu tư và chi cho dịch vụ tư vấn. Định nghĩa thế Aite Group, thị phần thị trường kiều hối của ngân hàng này giai đoạn nào là người giàu của các ngân hàng và tại mỗi vùng rất khác nhau, 2008-2011 tăng 50%, đưa ngân hàng này lên vị trí thứ 4 toàn cầu. nhưng nhìn chung luôn có phương thức xếp hạng khá rành mạch. Khách hàng của ngân hàng này là những người thông thạo công Những khách hàng có tổng tài sản trên 1 triệu USD (không tính nhà nghệ và hiểu biết về giá cả, và họ nhanh chóng chuyển sang thực cửa và hoạt động kinh doanh của họ) thường được xếp vào hạng hiện chuyển tiền trên internet với chi phí thấp hơn. giàu, và những ai có từ 10 đến 30 triệu USD sẽ là siêu giàu. Tập đoàn Tư vấn Boston ước tính trong năm qua, tổng tài sản có thể đầu tư của các đại gia trên thế giới đạt khoảng 122 nghìn tỷ USD, gấp gần 10 lần giá trị toàn bộ cổ phiếu đang giao dịch trên sàn chứng khoán New York. Capgemini và Merill Lynch đưa ra ước tính khiêm tốn hơn, ở mức 43 nghìn tỷ USD. Dù con số nào là đúng đi nữa thì thị trường quản lý tài sản rõ ràng rất hấp dẫn và mọi người đều nhất trí rằng thị trường này sẽ còn tăng trưởng hơn nữa. Thế giới giàu có sẽ vẫn là nơi nắm giữ phần lớn lượng tiền của thế giới: khoảng 1/3 tổng số tiền của thế giới nằm tại Mỹ và 1/3 ở châu Âu. Nhưng châu Á mới là nơi chứng kiến tốc độ tăng trưởng nhanh nhất, khi tài sản của người giàu tại châu lục này tăng 1/5 trong năm 2010 (xem biểu đồ 5). Thị trường quản lý tài sản vừa lớn và vừa có mức sinh lợi cao. Trước cuộc khủng hoảng tài chính 2007-2008, doanh thu của các ngân hàng tư có thể đạt khoảng 1% tổng giá trị tài sản họ quản lý. Các ngân hàng tư tại trung tâm “hải ngoại” như Thụy Sĩ có xu hướng thu mức phí cao hơn và ngân hàng loại này tại Mỹ thu thấp hơn đôi chút. Theo McKinsey, mức phí như vậy giúp ngân hàng đạt lợi nhuận khoảng 0,35% tổng số tiền của khách hàng mà nó quản lý. Lĩnh vực kinh doanh này còn có một sức hấp dẫn khác: không yêu cầu nguồn vốn pháp định lớn và dễ đưa vào bảng cân đối kế toán vì hầu hết những người giàu thường gửi tiền nhiều hơn vay tiền ngân hàng. Các quy định mới về nguồn vốn thậm chí còn khiến thị trường này hấp dẫn hơn dù rằng các quy tắc làm giảm tính tối mật của ngân hàng đang có tác động ngược. Các quy định của Hiệp ước Basel 3 yêu cầu tăng mức dự phòng đối với các khoản cho vay rủi ro cao Qu n lý giá tr tài s n đang khiến các ngân hàng thu hẹp hoạt động cho vay và mở rộng sang các lĩnh vực không yêu cầu nhiều vốn như dịch vụ ngân hàng Ngu n s ng m i c a cá nhân. Ngoài ra, vì ngân hàng cần huy động vốn từ nguồn tiền gửi nhiều hơn từ các thị trường vốn không ổn định, nên họ đang cố gắng ngành ngân hàng hết sức giành được thị phần dịch vụ lớn hơn trong quản lý tài sản. Điều tốt đẹp đến từ những gì nhỏ bé Nhiều ngân hàng đang hy vọng hoạt động quản lý tài sản có Scorpio Partnership, công ty chuyên thu thập thông tin trong thể giúp khôi phục sự thịnh vượng. ngành công nghiệp, cho rằng 20 ngân hàng tư nhân và tổ chức quản Jurg Zeltner, phụ trách quản lý tài sản tại ngân hàng UBS của Thụy lý tài sản lớn nhất hiện nay mới chỉ chăm sóc được trên 11 nghìn tỷ Sĩ, cho biết “Về mặt chiến lược, tôi thường quan tâm đến các triệu USD. Nhiều phân mảnh thị trường này đang khiến nó trở nên hấp phú và tỷ phú”. Đây cũng là tuyên bố mà nhiều ngân hàng lớn muốn dẫn với lính mới, những người cho rằng họ đang có cơ hội giành được nói về khách hàng của họ. Chỉ vài ngân hàng có thể làm được. Trước thị phần nhất định, cũng như đối với các hãng lớn hơn … Giám đốc tình trạng doanh thu từ việc cung cấp dịch vụ ngân hàng cho đối điều hành UBS Sergio Ermotti cho biết “Hầu hết mọi tỷ phú đều mở tượng phổ thông ngày một giảm, nhiều ngân hàng lớn cũng như tài khoản tại UBS”. Tuy vậy, ông này nghĩ rằng vẫn còn nhiều cơ hội ngân hàng nhỏ hy vọng cải thiện tỷ lệ lợi nhuận thông qua các hoạt để ngân hàng gia tăng hơn nữa thị phần hoặc ít nhất thì cũng tăng động phục vụ giới giàu có. Tuy vậy, lợi nhuận thu được từ dịch vụ được giao dịch với số khách hàng hiện có. ngân hàng cá nhân và quản lý tài sản cũng đang giảm trong khi Nói luôn dễ hơn làm. Người giàu bao giờ cũng có nhiều đòi hỏi hơn nhiều đối thủ cạnh tranh mới từ các ngành khác đang đứng trước cơ và tốn chi phí hơn để phục vụ so với khách hàng bình dân. hội thâm nhập thị trường ngân hàng. 18
  20. BÁO CÁO Đ C BI T HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG QUỐC TẾ Thêm vào đó, cạnh tranh về phí dịch vụ ngày càng căng thẳng, nhất là trong phân khúc cao cấp. Vài thập niên qua, nhiều tỷ phú đã thiết lập “văn phòng gia đình” để tự cung cấp nhiều loại dịch vụ từng được ngân hàng tư cung cấp trước kia. Các văn phòng gia đình thường tuyển dụng nhà quản lý đầu tư là người trong nhà – những người sẽ đàm phán rất kỹ lưỡng về phí. Ông Ermotti tại UBS cho biết “Khách hàng siêu giàu của hãng thường là khách hàng dạng tổ chức. Chúng tôi phục vụ họ giống như các khách hàng doanh nghiệp ở mảng ngân hàng đầu tư”. Khi khách hàng giàu có cư xử ngày càng giống như một khách hàng doanh nghiệp, mọi chuyển trở nên dễ dàng hơn đối với ngân hàng đầu tư trong việc thiết lập quan hệ làm ăn với các khách hàng này. . Hầu hết các ngân hàng tư và quỹ quản lý tài sản đang nỗ lực cân Goldman Sachs và Barclays đặc biệt tích cực trong lĩnh vực này khi bằng bài toán giữa chi phí và doanh thu bằng cách cung cấp cho cung cấp các sản phẩm đầu tư rất tinh vi. Ngân hàng đầu tư có thể khách hàng khác nhau những dịch vụ khác nhau. Giới siêu giàu sẽ mang lại cho khách hàng giàu có cơ hội đầu tư tiền của họ vào các nhận được siêu dịch vụ, với những tư vấn của chuyên gia về bất kỳ công ty trước khi niêm yết cổ phiếu. Ví dụ, Goldman Sachs đã chỉ đạo điều gì họ muốn, từ việc trợ giúp tìm một tay môi giới du thuyền cho việc tung lên Facebook lượng cổ phiếu trị giá 1,5 tỷ USD hồi tháng đến thông tin về trường nội trú tốt nhất. Nói chung, những tư vấn 11/2011 nhắm vào khách hàng cá nhân bên ngoài nước Mỹ. Tại châu như vậy không hề rẻ và cũng rất khó thực hiện đại trà. Những ông Á và châu Mỹ Latin – hai châu lục có số người giàu đang tăng nhanh chủ ngân hàng tư tốt nhất thường được học hành đầy đủ và thành chóng, các ngân hàng đầu tư quốc tế cũng đang nỗ lực huy động tiền thạo về thị trường tài chính – đây là mẫu người có thể trở thành giám gửi để tài trợ cho mảng kinh doanh ngân hàng đầu tư và doanh đốc đầu tư tại các hãng quản lý quỹ. Sẽ còn hữu ích hơn nữa nếu nghiệp. Việc này cũng đang làm giảm lợi nhuận của các quỹ quản lý những người này tốt nghiệp các trường danh tiếng, trên 50 tuổi, và tài sản truyền thống, buộc họ phải chú ý nhiều hơn không chỉ đến có thể chơi được polo. Một ông chủ ngân hàng tư cho biết “Khách người giàu mà còn cả những người siêu giàu. hàng giàu có muốn quan hệ với với những nhà quản lý có nhiều nét Tại tầng thượng của một trung tâm mua sắm sang trọng, sát cạnh tương đồng với họ”. Đồng thời, các ngân hàng không muốn những trung tâm spa chăm sóc sắc đẹp và mát-xa, là một cơ sở kinh doanh người quản lý sáng giá của họ có mối quan hệ quá gần gũi với những trông giống như câu lạc bộ tư nhân. Trên các bức tường ốp gỗ, treo khách hàng tiềm năng nhất vì ngân hàng lo ngại rằng nếu các nhà rất nhiều tác phẩm nghệ thuật, và tại các góc đọc sách được kê quản lý ra đi, họ cũng sẽ kéo khách hàng đi theo. Những nhân viên những chiếc ghế ngồi thoải mái. Dấu hiệu duy nhất cho thấy đây là tốt nhất luôn được hưởng mức lương ưu đãi đặc biệt, như trong ngân một ngân hàng là một nhân viên bảo vệ được trang bị súng đứng gác hàng đầu tư. ở lối ra vào. Tại đây, khách hàng của bộ phận dịch vụ ngân hàng cá Tại châu Á và châu Mỹ Latin, hai thị trường chứng kiến sự tăng nhân của Citi có thể được tư vấn trên mọi phương diện, từ việc mua trưởng mạnh nhất của dịch vụ ngân hàng tư nhân, những vấn đề nêu máy bay cá nhân cho đến thiết lập quỹ bảo hiểm cho con cái. trên dường như trầm trọng hơn do thiếu đội ngũ nhân viên ngân hàng có kinh nghiệm, nhất là những người đứng tuổi. “Tại châu Á, 5 thâm niên đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Bạn không thể để một Tài s n đư c qu n lý, nghìn t USD 2008 2010 Tài s n h gia đình có th đ u tư 1 tri u USD Edelmaan làm việc tại Oliver Wyman cho biết. 40 T NG TOÀN C U Đồng thời, khi chi phí thuê nhân viên ngân hàng ngày một tăng, 35.6 66.7 47.4 74.4 30 doanh thu của dịch vụ ngân hàng cá nhân giảm. Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính đến nay, phí dịch vụ tại hầu hết các nước giàu nhất giảm 10-20%, một phần vì người giàu đã chùn tay tiêu pha khi chứng 102.3 121.8 20 kiến tài sản của họ bốc hơi cùng với tài sản của những người khác. Nhiều người trong số họ đã chuyển tiền ra khỏi những hoạt động đầu 10 tư mạo hiểm hoặc phức tạp sang những hình thức an toàn hơn như trái phiếu chính phủ hoặc tiền mặt – những loại tài sản mang lại lợi 0 M Latinh Trung Đông Nh t B n Châu Á - TBD Châu Âu M nhuận thấp hơn và cũng có mức phí dịch vụ thấp hơn. & Châu Phi (tr Nh t B n) Source: Boston Consulting Group 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
320 tài liệu
1236 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2