intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Đối sách chống lại các tội phạm xuyên quốc gia ở Trung Quốc "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

134
lượt xem
21
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Xét theo ý nghĩa sâu xa, “tội phạm xuyên quốc gia” không phải là thuật ngữ chuyên ngành luật, nó là khái niệm mang tính hình tượng được sử dụng để miêu tả hành vi phạm tội nguy hiểm hơn rất nhiều so với các hành vi phạm tội truyền thống khác, được sử dụng trong tội phạm học và điều tra tội phạm, mang tính đặc trưng hiện thực tương đối rõ ràng.( 1) “Tội phạm xuyên quốc gia” là khái niệm dùng để chỉ việc chuẩn bị, thực hiện hoặc hậu quả của hành vi phạm tội vượt...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Đối sách chống lại các tội phạm xuyên quốc gia ở Trung Quốc "

  1. Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt n-íc ngoµi PGS. LA CƢƠNG * ét theo ý nghĩa sâu xa, “tội phạm xuyên quốc gia cũng có những đặc trưng chung:(3) X quốc gia” không phải là thuật ngữ chuyên ngành luật, nó là khái niệm mang Trước hết, nó mang tính chất xuyên quốc gia. Điều này hiển nhiên có liên quan mật tính hình tượng được sử dụng để miêu tả thiết đến sự phát triển nhanh chóng của khoa hành vi phạm tội nguy hiểm hơn rất nhiều so học kĩ thuật và sự bùng nổ công nghệ thông với các hành vi phạm tội truyền thống khác, tin. Có thể nói, sự phát triển nhanh chóng của được sử dụng trong tội phạm học và điều tra khoa học, công nghệ thông tin cùng với làn tội phạm, mang tính đặc trưng hiện thực sóng toàn cầu hoá kinh tế đã thực sự trở thành tương đối rõ ràng.( 1) “Tội phạm xuyên quốc cơ hội để mọi người có thể xích lại gần nhau gia” là khái niệm dùng để chỉ việc chuẩn bị, hơn. Điều này vừa là cơ sở để chia sẻ các khó thực hiện hoặc hậu quả của hành vi phạm tội khăn nhưng đồng thời cũng mang lại tính vượt qua biên giới của hai hoặc nhiều nước cạnh tranh nhiều hơn. Đây chính là nhân tố hoặc hai hoặc trên hai khu vực pháp luật, khách quan của tội phạm xuyên quốc gia. hành vi này có thể bị toà án của hai hoặc Thứ hai, nó có tính tổ chức. Nếu như nhiều nước hoặc các khu vực pháp luật khác trước đây loại tội phạm này chỉ do những nhau, căn cứ theo pháp luật hiện hành của băng nhóm có tính chất như gia đình thì nay nước hoặc khu vực đó để tiến hành xử lí chúng có hình thức như công ti đa quốc gia. hình sự. Do hệ thống luật pháp của các nước Hiện nay, trên thế giới chủ yếu tồn tại năm không giống nhau nên hành vi phạm tội tổ chức tội phạm, đó là: Nhóm Hắc thủ của xuyên quốc gia trên thực tế cũng đồng nghĩa Italia, tập đoàn tội phạm của Nga, nhóm với xuyên khu vực pháp luật. Chính vì vậy, Yamaguchi của Nhật, tập đoàn buôn bán ma toàn bộ quá trình từ khâu chuẩn bị, thực hiện tuý của Colombia và hội Tam hợp của đến phát sinh hậu quả nguy hại của hành vi HongKong. Các nhóm tội phạm này đang phạm tội, việc trốn chạy của người phạm trong quá trình hình thành liên minh. Quan tội… vượt qua biên giới của hai hoặc trên hệ giữa các nhóm tội phạm này đang trở nên hai khu vực pháp luật thì loại tội phạm này rất chặt chẽ, phức tạp và có sự phối hợp nhịp được gọi là tội phạm xuyên quốc gia.(2) nhàng. Điều đó càng khiến chúng trở nên 1. Đặc trưng của tội phạm xuyên quốc gia nguy hiểm và khó đối phó. Tội phạm xuyên quốc gia có thể chia Thứ ba, thủ đoạn của các nhóm tội phạm thành nhiều loại, bao gồm tội phát động chiến này ngày càng được hiện đại hoá. Hầu hết tranh xâm lược, tội rửa tiền, tội buôn bán ma các nhóm tội phạm này đều có tiềm lực kinh tuý, tội đánh bạc, tội buôn bán vũ khí chất nổ, tội buôn lậu, tội buôn người… Tội phạm xuyên * Trường Đại học tổng hợp Vân Nam Trung Quốc t¹p chÝ luËt häc sè 11/2011 67
  2. Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt n-íc ngoµi tế vững chắc, thu hút được nhiều nhân tài. theo từng giai đoạn. Quá trình toàn cầu hoá Bên cạnh đó trong quá trình hoạt động chúng khiến cho chu kì di chuyển xuyên quốc gia luôn áp dụng các kĩ thuật hiện đại và tiên của các tội phạm mới này có xu hướng ngày tiến. Thậm chí còn dùng cả các loại máy bay càng rút ngắn lại. Do đó, tư tưởng toàn cầu phản lực hoặc tàu ngầm để thực hiện hành vi trong việc phòng chống tội phạm xuyên quốc phạm tội. Điều đó khiến cho tính nguy hại gia cũng phải có tính “đi tắt đón đầu”, thường cho xã hội cao hơn bao giờ hết. xuyên quan tâm, theo dõi các động thái mới 2. Biện pháp đối phó với tội phạm nhất các vụ án xảy ra ở các nước phát triển, xuyên quốc gia qua đó dự báo trước khả năng phát triển đồng 2.1. Xây dựng và phổ biến chiến lƣợc toàn thời chuẩn bị trước các biện pháp hữu hiệu để cầu phòng chống tội phạm xuyên quốc gia kịp thời đối phó. Thứ ba, đó là tính biến động. Có thể nói, xu thế toàn cầu hoá là nguyên Điều này có nghĩa là cần phải theo dõi bám nhân tự nhiên khiến người ta trước mỗi vấn sát và nắm bắt kịp thời những động thái, xu đề đều phải xem xét tới tính toàn cầu. Chính thế phát triển của toàn cầu hoá kinh tế. Đồng vì thế, vấn đề nghiên cứu và chấp pháp nhằm thời, xem xét kĩ những tác động đó có ảnh phòng chống tội phạm xuyên quốc gia không hưởng tới thế giới tội phạm cả về thực tế lẫn còn là vấn đề của riêng quốc gia hay khu vực những tiềm ẩn như thế nào. Bên cạnh đó cũng nhất định nữa mà nó là vấn đề đòi hỏi sự hợp phải kịp thời nắm bắt tình hình biến đổi từng tác chung của cả cộng đồng thế giới để phân giai đoạn của tội phạm xuyên quốc gia… từ tích tình hình và định ra chiến lược chung, từ đó hoạch định đối sách và chiến lược đối phó đó hình thành ý chí và hành động chung trên phù hợp với từng thời kì. toàn cầu. Khi nghiên cứu biện pháp phòng 2.2. Xây dựng và hoàn thiện cơ chế cảnh chống tội phạm xuyên quốc gia cần phải xem sát và cơ chế chấp pháp để đối phó với tội xét kĩ một số đặc trưng chủ yếu sau: Thứ nhất, phạm xuyên quốc gia đó là tính ổn định, lâu dài. Loại tội phạm này Trong quá trình thực hiện hành vi phạm một khi xuất hiện sẽ ảnh hưởng tới cả cục diện tội, loại tội phạm này thường được tiến hành thế giới. Hơn nữa, sự phát triển của toàn cầu ít nhất tại hai quốc gia hoặc vùng lãnh thổ hoá sẽ là điều kiện để tạo ra cho chúng nhiều khác nhau. Đây chính là thủ đoạn quan trọng “biến thể” khác khiến thế giới ngày càng khó để chúng chạy trốn sự trừng trị cũng như truy lường. Do đó, khi xây dựng biện pháp đối phó xét của pháp luật. Cùng với quá trình phát với loại tội phạm này cần phải cân nhắc thật kĩ triển của nền kinh tế toàn cầu hoá, hiệu quả tới tính lâu dài và tính chiến lược. Thứ hai là kiểm soát tại biên giới quốc gia nhằm hạn chế tính đi trước. Trong mỗi giai đoạn khác nhau hoạt động của tội phạm xuyên quốc gia ngày của quá trình toàn cầu hoá kinh tế thì mức độ càng bị thu hẹp. Trong khi đó, cơ chế của thể hiện của loại tội phạm này cũng có sự phát việc chấp pháp vượt biên giới lại chưa có cải triển không giống nhau. Chúng có quá trình thiện đáng kể. Vì vậy, chỉ có dựa vào sự hợp phát triển từ giai đoạn thấp đến cao và càng tác chấp pháp và sự hỗ trợ tư pháp giữa các về sau thì trình độ càng được nâng cao hơn quốc gia và các vùng lãnh thổ để điều chỉnh 68 t¹p chÝ luËt häc sè 11/2011
  3. Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt n-íc ngoµi và cải thiện. Chế độ xã hội, hình thái ý thức, Thứ ba, cần thiết lập cơ chế ràng buộc hệ thống pháp luật của các quốc gia không giữa các bên có liên quan thông qua các văn giống nhau đã làm quá trình hợp tác giữa bản, hiệp định hợp tác song phương, đa cảnh sát các nước và các khu vực bị hạn chế. phương giữa các cơ quan cảnh sát của các Đứng trước tình trạng các tội phạm xuyên nước, tham gia là thành viên đầy đủ của hệ quốc gia ngày càng tăng nhanh và các tổ chức thống hợp tác cảnh sát quốc tế. Đây cũng tội phạm quốc tế ngày càng có xu thế hợp tác chính là con đường hợp tác quan trọng để xây với nhau, đòi hỏi các quốc gia cần phải áp dựng cơ chế hợp tác cảnh sát quốc tế một dụng nhiều hình thức, tăng cường giao lưu cách hiệu quả. Đứng trước tình hình tội phạm với các nước và khu vực khác, tích cực xây xuyên quốc gia trong tiến trình toàn cầu hoá dựng hệ thống phòng ngừa và đấu tranh mang kinh tế hiện nay, một mặt trong khuôn khổ tính toàn cầu vững chắc. của hiệp định hợp tác cảnh sát quốc tế, không Thứ nhất, bắt tay ngay vào việc tăng cường ngừng kiện toàn về cơ cấu, chế độ… trong và đẩy mạnh việc cùng khai thác các tin tức công tác phòng chống tội phạm xuyên quốc tình báo về các tổ chức tội phạm quốc tế, thúc gia để bắt nhịp với tình hình chung của thế đẩy việc bình thường hoá sự giao lưu hợp tác giới, tăng cường sự hỗ trợ và hợp tác giữa các của cảnh sát quốc tế. Cũng giống như hành thành viên cả về chiều sâu và chiều rộng trên động hỗ trợ lẫn nhau trong bất kì lĩnh vực nào cơ sở xác định rõ quyền lợi và nghĩa vụ các giữa các nước, sự hợp tác giữa cơ quan tư bên phải đảm nhiệm. Mặt khác, cũng cần phải pháp, cảnh sát của các nước dựa trên cơ sở mở rộng phạm vi và không gian hợp tác tư đôi bên cùng có lợi, xuất phát điểm là việc bắt pháp và cảnh sát giữa Trung Quốc và các đầu hợp tác, trao đổi các thông tin tình báo. nước, với việc bắt đầu từ khâu phối hợp trinh Thứ hai, cần hợp tác để phá một số vụ án sát điều tra, tố tụng hình sự và dẫn độ... xuyên quốc gia điển hình nhằm tạo ra bước Thông qua các hình thức kí kết, dần tạo ra sự đột phá, trên cơ sở đó tiếp tục mở rộng sự hợp ổn định hoá, thể chế hoá các biện pháp và tác của cảnh sát trên nhiều lĩnh vực khác nhau. chiến thuật có hiệu quả, cùng nhau tiến hành Hiện nay, nhiều quốc gia và vùng lãnh phòng và chống tội phạm xuyên quốc gia thổ đã dần hình thành nhận thức chung cao giữa các nước và các khu vực, hình thành cơ hơn trong công tác phòng chống tội phạm chế mới rộng hơn trong sự hợp tác tư pháp, buôn bán ma tuý, tội lừa đảo kinh tế, tội phạm cảnh sát song phương, đa phương. rửa tiền… tranh thủ thời cơ có lợi tiến hành Trong quá trình tích cực tham gia hợp tác hợp tác điều tra xử phạt các loại vụ án này. tư pháp, chấp pháp và hợp tác cảnh sát trên Có thể là bắt đầu từ khâu phối hợp điều tra phạm vi toàn cầu, Trung Quốc đặc biệt coi tiến đến hợp tác trong cả quá trình hoàn chỉnh trọng công tác xây dựng, hoàn thiện cơ chế từ chế độ, phương pháp, đến trình tự tương hợp tác với cảnh sát các nước trong khu vực đối ổn định trong các hình thức tương trợ tư Đông Nam Á. Tăng cường hợp tác cảnh sát pháp. Đi từ từng điểm đến diện rộng, hình với các nước ASEAN, cần phải chú ý một số thành sự hợp tác toàn diện giữa các bên. vấn đề sau: t¹p chÝ luËt häc sè 11/2011 69
  4. Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt n-íc ngoµi 2.2.1. Mục tiêu của cơ chế hợp tác giữa Trung Quốc và các nước ASEAN cảnh sát Trung Quốc và cảnh sát các quốc Có thể thiết lập cơ chế mỗi năm tổ chức gia ASEAN một lần hội nghị lãnh đạo cảnh sát Trung Quốc Mục tiêu của cơ chế hợp tác này là nâng với lãnh đạo cảnh sát các nước ASEAN, trên cao khả năng đối phó với các vấn đề an ninh cơ sở cơ chế Hội nghị lãnh đạo cảnh sát thường phi truyền thống cho lực lượng cảnh sát của niên hiện có của các nước ASEAN. Thông qua Trung Quốc và các nước ASEAN. Nâng cao hội nghị này, tiến hành các cuộc hội đàm song trình độ hợp tác, mở rộng phạm vi hợp tác, phương và đa phương. Thảo luận các phương kênh hợp tác giữa cảnh sát Trung Quốc và thức và nội dung hợp tác giữa cảnh sát các bên các nước ASEAN. Từng bước nâng cao kĩ trên lĩnh vực an ninh phi truyền thống. Bên năng cho nhân viên các bên, xây dựng cơ chế cạnh đó, căn cứ vào tuyên bố, tôn chỉ của hội hợp tác giữa cơ quan cảnh sát Trung Quốc và nghị để xây dựng các kế hoạch hợp tác trung cảnh sát các nước ASEAN.(4) và dài hạn, nhằm chỉ đạo lĩnh vực hợp tác giữa 2.2.2. Các nguyên tắc cần tuân thủ trong cảnh sát Trung Quốc và cảnh sát các nước cơ chế hợp tác giữa sảnh sát Trung Quốc và ASEAN đưa các quyết sách cụ thể và giám sát cảnh sát các nước ASEAN việc thực thi các biện pháp đó. Trong cơ chế giao lưu hợp tác của cảnh sát 2) Thành lập tổ công tác chuyên môn thường Trung Quốc và cảnh sát các nước ASEAN, các trực bao gồm các sĩ quan cao cấp và chuyên gia bên cần phải nghiêm chỉnh tuân thủ năm Tổ công tác chuyên môn thường trực bao nguyên tắc cùng tồn tại hoà bình thể hiện trong gồm các sĩ quan cao cấp và chuyên gia này có “Hiến chương Liên hợp quốc”, “Hiệp ước hợp nhiệm vụ xử lí các sự vụ cụ thể trong quá trình tác thân thiện Đông Nam Á” và triển khai hợp hợp tác giữa cảnh sát Trung Quốc và cảnh sát tác trên cơ sở các nguyên tắc luật pháp quốc tế các nước ASEAN đồng thời trực tiếp chịu được các bên thừa nhận. Đồng thời cũng cần trách nhiệm trước hội nghị lãnh đạo cảnh sát phải tôn trọng chế độ pháp luật của mỗi nước. hàng năm. Thành viên của tổ công tác sẽ là các Hợp tác giữa các bên cũng cần được tiến hành sĩ quan cấp cao, các chuyên gia và học giả của trên nguyên tắc “hợp tác, bình đẳng, tin tưởng từng lĩnh vực do các bên cử, có trách nhiệm và cùng có lợi”. Trên cơ sở đó, áp dụng các đàm phán, thoả thuận song phương, đa phương hình thức hợp tác đa dạng và linh hoạt, hỗ trợ các công việc liên quan trong lĩnh vực hợp tác, và bổ sung lẫn nhau. Trung Quốc cũng cần phải thực hiện các kế hoạch hành động cụ thể do tích cực tham gia vào cơ chế hợp tác hiện có hội nghị lãnh đạo cảnh sát đề ra. giữa các nước trong khối ASEAN đồng thời 3) Trung Quốc và các nước thành viên học tập kinh nghiệm thành công của các nước ASEAN, mỗi nước cần cử một sĩ quan cảnh trong khối để từng bước hoàn thiện hơn nữa cơ sát cao cấp làm chuyên viên liên lạc ở thủ đô chế hợp tác giữa Trung Quốc và ASEAN.(5) của mỗi nước, chịu trách nhiệm xử lí các tình 2.2.3. Nội dung hợp tác cụ thể giữa cảnh huống khẩn cấp và các việc về thông tin liên sát Trung Quốc với cảnh sát các nước ASEAN(6) lạc, nhằm mục đích nâng cao khả năng ứng 1) Cơ chế hội nghị lãnh đạo cảnh sát biến với tình hình trong việc triển khai hợp 70 t¹p chÝ luËt häc sè 11/2011
  5. Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt n-íc ngoµi tác cảnh sát giữa Trung Quốc và các nước Trong đó cần điều tra những nét nổi bật về xu ASEAN. Bên cạnh đó, tại khu vực biên giới thế phát triển của tội phạm, hoàn cảnh ra đời giữa Trung Quốc và các nước ASEAN cũng của các tổ chức tội phạm và quy luật hoạt nên xây dựng cơ cấu liên lạc thường trực với động của chúng, chứ không nên chỉ tập trung quy mô tương tự, do các nhân viên liên lạc vào vụ án và hành vi phạm tội cụ thể. Bên chuyên trách đảm nhận nhằm tăng thêm khả cạnh việc tăng cường nghiên cứu hoạt động năng phản ứng nhanh với các tội phạm xuyên của tội phạm trên toàn cầu, tình hình hoạt quốc gia ở khu vực biên giới. động của thành viên các tổ chức tội phạm 4) Tổ chức diễn đàn cảnh sát Trung Quốc ngoài biên giới đã xâm nhập vào Trung Quốc và cảnh sát các nước ASEAN và khả năng ảnh hưởng của nó thì Trung Bằng hình thức tổ chức các buổi diễn đàn Quốc cũng cần phải thực sự tăng cường các trao đổi, giúp cho cảnh sát các nước có dịp hoạt động nghiên cứu đối với các tổ chức tăng cường giao lưu học thuật, trao đổi tìm mang tính chất xã hội đen trong nước để có hiểu về chế độ cảnh sát và pháp luật về cảnh kế hoạch phòng ngừa từ trước. sát của mỗi nước, lí luận chuyên ngành và Thứ hai, chuyển cửa khẩu lên phía trước, hiểu biết lẫn nhau về văn hoá cảnh sát ở mỗi tăng cường kiểm soát biên giới. Căn cứ vào đặc quốc gia, mỗi khu vực. Ngoài ra thông qua đó điểm của loại tội phạm này, để phòng chống nâng cao trình độ, năng lực nghiên cứu lí luận sự xâm nhập của chúng, dịch chuyển cửa khẩu về hợp tác cảnh sát, kịp thời ứng phó với các kiểm soát ra phía biên giới là cách làm chung vấn đề an ninh phi truyền thống. của các nước. Thực chất của vấn đề này là dựng 2.3. Đẩy mạnh việc xây dựng phòng barie ngăn chặn sự xâm nhập của tội phạm tuyến trong nƣớc, ngăn chặn sự xâm nhập xuyên quốc gia ngay tại cửa khẩu. Xét về góc của tội phạm xuyên quốc gia(7) độ nhất định, đây còn là hành động bí mật Có thể nói, biện pháp và hành động chống sự xâm nhập của tội phạm quốc tế nằm phòng chống tội phạm trong nước là bộ phận trong hoạt động tổng hợp quản lí công khai. quan trọng trong chiến lược xây dựng trận Thứ ba, tăng cường tấn công, loại trừ điều tuyến phòng chống tội phạm xuyên quốc gia kiện và môi trường tồn tại và hoạt động của trên toàn cầu. Đẩy mạnh đấu tranh phòng các tội phạm xuyên quốc gia. Một mặt, đấu chống tội phạm xuyên quốc gia xâm nhập qua tranh không khoan nhượng đối với các tổ chức biên giới sẽ là hành động cần thiết nhất và tội phạm phạm tội nghiêm trọng, đặc biệt theo hiệu quả nhất nhằm chống lại tội phạm xuyên dõi những động thái phát triển của các nhóm quốc gia. Nhìn từ thực tế các nước hiện nay tội phạm nghiêm trọng qua từng thời kì. Đối cho thấy trận tuyến phòng chống sự xâm nhập với các tội phạm đã có đầy đủ dấu hiệu của tội của loại tội phạm này vào trong nước được phạm quốc tế và có sự liên hệ với các tổ chức cấu thành bởi một số yếu tố sau: tội phạm ở nước ngoài, các băng nhóm mang Thứ nhất, đó là tăng cường công tác tính chất xã hội đen theo khuynh hướng độc nghiên cứu những động thái mới nhất trong tôn từng vùng, cần kịp thời đập tan, diệt trừ tận sự xâm nhập của tội phạm xuyên quốc gia. gốc. Mặt khác, vô hiệu hoá toàn bộ kẻ bị tình t¹p chÝ luËt häc sè 11/2011 71
  6. Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt n-íc ngoµi nghi tham gia các tổ chức xã hội đen xâm nhập này đều được xây dựng trên cơ sở nhận thức vào trong nước, tuyệt đối không được đánh giá chung về các hành vi phạm tội cùng loại. Do thấp năng lực tổ chức hoạt động, khả năng đó việc xây dựng hệ thống pháp luật và chế phát triển của các cá nhân phân tán của loại tội độ tư pháp tiếp cận với quốc tế là tiền đề để phạm này, kịp thời phát hiện sớm vụ án, kiên thực hiện công tác phòng chống tội phạm quyết trừng trị… từ đó hình thành nên bức xuyên quốc gia trên phạm vi toàn cầu. Đối tường vô hình ngăn chặn có hiệu quả hoạt với một quốc gia, nếu chỉ xây dựng tính đi động của chúng. trước về pháp luật thôi thì chưa đủ mà quan Thứ tư, tăng cường biện pháp quản lí, trọng hơn đó chính là phải bồi dưỡng nghiệp giám sát đối với các ngành nghề có nguy cơ vụ, trình độ chấp pháp của nhân viên tư pháp bị tội phạm xuyên quốc gia lợi dụng, xâm tương xứng với những quy định của luật pháp. nhập. Dù là hành động xâm nhập qua biên Hiện nay, hệ thống pháp luật mang đặc sắc giới, hay là hành vi của các tổ chức lâu năm của Trung Quốc đã phát huy tác dụng hết sức trong nước, chúng đều phải tồn tại dưới hình quan trọng trong phòng chống các tội phạm thức vỏ bọc hợp pháp nhất định. Có thể nói, trong nước. Đặc biệt là nó thích ứng được với xí nghiệp kinh doanh, tổ chức tài chính, nhà quá trình cải cách mở cửa và xu thế phát triển hàng, câu lạc bộ vui chơi giải trí…. đều là của nền kinh tế thị trường. Để đáp ứng được miền đất hứa và khâu yếu nhất dễ xâm nhập yêu cầu đối phó với các tội phạm, Trung của những người phạm các tội này. Do đó, Quốc đã tiến hành sửa đổi luật hình sự, luật tố cần phải tiến hành kiểm tra nghiêm ngặt đối tụng hình sự, lấy đó là vũ khí đấu tranh toàn với các doanh nghiệp trực tiếp đầu tư nước diện đối với tội phạm. Ví dụ như việc quy ngoài nhằm ngăn chặn hoạt động rửa tiền. định xử phạt đối với tổ chức tội phạm hay Đồng thời tăng cường công tác quản lí, chiếm hoạt động rửa tiền của Trung Quốc hiện nay giữ trận địa, để kịp thời phát hiện các biểu ngày càng tiếp cận với pháp luật quốc tế, xoá hiện của các tổ chức tội phạm. Bên cạnh đó, bỏ những trở ngại pháp luật khi tiến hành hợp tăng cường quản lí toàn diện đối với các tác với cảnh sát nước khác, góp phần thúc đẩy ngành nghề mới do các nhà đầu tư nước quá trình tham dự và hợp tác của cảnh sát ngoài đầu tư 100% vốn, ngăn chặn có hiệu Trung Quốc với cảnh sát các nước. Những quả các tổ chức tội phạm quốc tế dựa vào đó năm gần đây hoạt động phòng chống tội để xâm nhập vào Trung Quốc. Kịp thời ngăn phạm rửa tiền và băng nhóm xã hội đen của chặn mầm mống loại tội phạm này, không để Trung Quốc đã thu được nhiều kết quả nhất cho chúng kịp thời phát triển. định song hiện vẫn trong giai đoạn đầu và 2.4. Khẩn trƣơng điều chỉnh lập pháp và chưa có độ sâu. Trình độ cũng như kinh tƣ pháp, hình thành cơ chế pháp luật mới nghiệm chấp pháp vẫn bộc lộ nhiều hạn chế. đối phó có hiệu quả với các tội phạm xuyên Để đáp ứng yêu cầu phòng chống tội phạm quốc gia xuyên quốc gia trong tiến trình toàn cầu hoá Thông thường, hầu hết hoạt động chấp kinh tế hiện nay, Trung Quốc cần phải làm tốt pháp giữa các nước đối phó với loại tội phạm một số mặt công tác sau: 72 t¹p chÝ luËt häc sè 11/2011
  7. Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt n-íc ngoµi Thứ nhất, không ngừng nâng cao trình độ lượng của hoạt động chấp pháp, qua đó bảo và năng lực đội ngũ cán bộ trong công tác đảm tính nghiêm minh của pháp luật và tính phòng chống tội phạm xuyên quốc gia. Cần hiệu quả của hoạt động chấp pháp. phải nhìn thẳng vào những thách thức mà loại Thứ ba, chú trọng đẩy mạnh sự phát triển tội phạm này gây ra đối với hệ thống pháp song hướng của lập pháp và tư pháp. Trong luật, đội ngũ nhân viên chấp pháp của Trung đó, tính vượt trước của lập pháp và tính trì trệ Quốc. Bên cạnh đó lấy việc tiếp tục vận dụng của tư pháp là hai khái niệm động, trong các điều luật mới để phòng chống tội phạm những điều kiện cụ thể có thể hoán đổi cho rửa tiền, tội phạm có tổ chức đặc biệt là hoạt nhau. Cùng với thời gian, ngày càng có nhiều động tội phạm xuyên quốc gia là trọng tâm và hình thức tội phạm, hành vi phạm tội mới ra lĩnh vực tiếp tục nghiên cứu. Thông qua các đời, cần thiết phải được bổ sung kịp thời vào lớp học về pháp luật mới và rèn luyện trong trong các quy định của pháp luật. Hiện nay, thực tiễn để nâng cao phẩm chất cho cán bộ, đối với hoạt động rửa tiền pháp luật chỉ quy nhân viên các cơ quan tư pháp. Trên cơ sở định hành vi làm “sạch” một khoản thu lợi có được do phạm tội thì cấu thành tội rửa tiền. pháp luật, xác định rõ biểu hiện phạm tội ở Thực tế, vẫn còn thiếu các quy định để có thể Trung Quốc, phân định rõ ràng, chính xác phòng ngừa và đấu tranh toàn diện với loại tội giữa tội phạm và không phải tội phạm, tội nhẹ phạm này. Pháp luật cũng cần bổ sung, quy và tội nặng…. từ đó tránh để xảy ra việc đánh định rõ hơn nữa cơ chế kiểm soát tội phạm có đồng giữa xử lí các vụ án có tổ chức với các tổ chức, trình tự truy tố và chế độ bảo vệ nhân vụ án hình sự thông thường, bảo đảm tính chứng. Trong thực tiễn phòng chống tội phạm chính xác, kiên quyết và triệt để trong việc xử xuyên quốc gia, cùng với kinh nghiệm của lí các tội phạm xuyên quốc gia. nhân viên chấp pháp ngày càng được tích lũy, Thứ hai, loại bỏ các nhân tố khách quan khả năng nhận định về các tội phạm quốc tế tác động tới chất lượng và hiệu quả của hoạt cũng được nâng cao rõ rệt, qua đó từng bước động chấp pháp. Hiện nay ở Trung Quốc, hoàn thiện pháp luật, bao gồm đồng bộ các bộ công tác phòng chống tội phạm xuyên quốc luật, dần dần hình thành hệ thống pháp luật gia cũng giống như công tác phòng chống các động. Luôn luôn đảm bảo sự nhất trí và hài tội phạm khác, cũng đương nhiên bị ràng hoà giữa lập pháp và tư pháp, phát huy vai trò buộc và ảnh hưởng của nhiều nhân tố và lực quan trọng của hệ thống luật pháp trong công lượng khác nhau. Đặc biệt, hiện nay tình hình tác phòng chống tội phạm xuyên quốc gia.(8) chấp pháp ở các địa phương, chủ nghĩa bảo 2.5. Tăng cƣờng hợp tác tƣ pháp hình hộ ở các bộ ngành và các hiện tượng tham sự quốc tế trong việc ngăn chặn tội phạm nhũng, tệ ô dù, bao che… càng được phản xuyên quốc gia ánh tập trung và rõ nét trong hoạt động phòng Tiến trình toàn cầu hoá kinh tế là điều kiện chống rửa tiền và các hoạt động của xã hội thuận lợi để tội phạm xuyên quốc gia thâm đen. Do đó cần phải loại bỏ các nhân tố gây nhập vào nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ, nhiễu như áp lực, trở ngại... từng bước cải phạm vi thâm nhập cũng rộng hơn, bên cạnh thiện môi trường chấp pháp, nâng cao chất đó thủ đoạn gây án cũng ngày càng tinh vi, t¹p chÝ luËt häc sè 11/2011 73
  8. Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt n-íc ngoµi xảo quyệt, mức độ nguy hại cho xã hội ngày răn đe chính là biện pháp quan trọng nhằm càng lớn. Điều này thực sự là thách thức to lớn phòng chống tội phạm xuyên quốc gia. Pháp đối với các quốc gia trên thế giới. Đặc trưng, luật hỗ trợ tư pháp quốc tế có hai loại: Một là tính chất của loại tội phạm này cho thấy chúng luật quốc tế, bao gồm các điều ước, hiệp ước không chỉ là tội phạm xuyên quốc gia thuần được kí kết giữa hai nước có liên quan và các tuý theo như quy định tại các công ước quốc tế, công ước quốc tế có các điều khoản về hỗ trợ chúng cũng không phải là tội phạm thông tư pháp mà các nước tham gia. Ví dụ: Điều thường ở một quốc gia. Chủ thể, hành vi và ước quy định về dẫn độ, Điều ước quy định về hậu quả của tội phạm này thường ở ngoài hỗ trợ hình sự, hiệp định khung về di chuyển phạm vi hiệu lực của một khu vực pháp luật. ngoại giao đối với phạm nhân, Công ước về Người phạm tội của hành vi phạm tội xuyên chống tham nhũng, Công ước về phòng chống quốc gia đang cư trú tại một nước nhưng nếu tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia của Liên nước đó không có thẩm quyền tài phán (nước hợp quốc. Hai là luật pháp trong mỗi nước có xảy ra hành vi phạm tội, nước mà người những điều luật quy định riêng và những điều luật liên quan trong một văn bản pháp luật cụ phạm tội mang quốc tịch hoặc nước chịu hậu thể xác nhận việc nhà nước tham gia có nội quả do hành vi phạm tội gây ra) thì thông luật hoá luật pháp quốc tế đã kí kết. Ví dụ như thường người này không bị truy cứu trách tại Luật dẫn độ của nước CHND Trung Hoa nhiệm hình sự. Vì vậy, ngày nay nhiều người và Điều 9 Luật hình sự Trung Quốc quy định: phạm tội thường chạy trốn đến nước không “Áp dụng Luật này đối với các hành vi phạm có thẩm quyền tài phán nhằm trốn tránh sự tội được quy định tại các điều ước quốc tế mà trừng phạt của pháp luật. Dựa theo nguyên tắc nước CHND Trung Hoa tham gia hoặc kí kết, chủ quyền quốc gia, cảnh sát một nước không nước CHND Trung Hoa có nghĩa vụ thực thể tuỳ tiện đến nước khác để tiến hành bắt hiện tài phán hình sự đã được thừa nhận giam người phạm tội. Toà án của một nước trong Điều ước”. Hiện nay, pháp luật Trung muốn tiến hành xét xử bị cáo của vụ án hình Quốc về tương trợ tư pháp hình sự quốc tế sự mà nghi can đang cư trú ở nước khác, việc vẫn chưa hoàn chỉnh, tại Điều 17 Luật tố tụng đầu tiên là phải làm thủ tục dẫn độ về nước. hình sự sửa đổi năm 1996 có xác định những Chính vì thế, việc phòng chống tội phạm nguyên tắc cơ bản trong hợp tác tư pháp. Vì xuyên quốc gia, nếu chỉ có một khu vực pháp vậy, cần nhanh chóng hoàn chỉnh luật pháp luật hoặc một quốc gia đơn lẻ thì không thể về tương trợ tư pháp hình sự quốc tế của thực hiện được, nó đòi hỏi sự phối hợp hành Trung Quốc, làm cho việc tương trợ tư pháp động và trao đổi giữa nhiều quốc gia khác hình sự quốc tế được thể chế hoá, quy phạm nhau. Để tăng cường việc phối hợp, tương trợ hoá, minh bạch hoá và cụ thể hoá. Đây thực tư pháp hình sự quốc tế, chúng ta có thể thông sự là nhiệm vụ nặng nề đặt lên vai các nhà lập qua các hình thức phối hợp sau đây: pháp của Trung Quốc. 2.5.1. Tăng cường lập pháp về hỗ trợ tư 2.5.2. Các nước cần xây dựng quy phạm pháp hình sự quốc tế(9) trao đổi thông tin, nội dung tình báo Thông qua luật pháp để phát huy tác dụng Hiện nay, công tác phòng chống tội 74 t¹p chÝ luËt häc sè 11/2011
  9. Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt n-íc ngoµi phạm xuyên quốc gia có được tiến hành hiệu 1) Tên cơ quan yêu cầu dẫn độ. Ví dụ đối quả hay không phụ thuộc rất nhiều vào trao với Trung Quốc thì việc dẫn độ do cơ quan đổi, giao lưu hợp tác giữa nhiều quốc gia. công an hoặc các cơ quan tư pháp gửi yêu cầu Trong đó việc trao đổi thông tin, tình báo là dẫn độ. một trong những tiền đề cơ sở quan trọng cho 2) Thông tin về người bị yêu cầu dẫn độ, sự hợp tác này. Ví dụ, trong hiệp ước tương bao gồm tên, giới tính, quốc tịch, đặc điểm trợ lẫn nhau giữa Trung Quốc và Canada quy nhận dạng bên ngoài và nơi ở ở nước người định: “Bên được yêu cầu, sau khi thương đó mang quốc tịch. lượng với bên yêu cầu, có thể yêu cầu việc 3) Sơ lược về hành vi phạm tội và những bảo mật đối với các thông tin và tin tức tình chứng cứ cần thiết khi đưa ra yêu cầu dẫn độ. báo, công khai hoặc sử dụng theo điều kiện 4) Luật của nước yêu cầu dẫn độ phải có hai bên đã quy định”. Nếu như một nước những quy định về việc hành vi đó đã cấu nắm được tình hình, kế hoạch, sự chuẩn bị, thành tội phạm đồng thời khi cần thiết phải có phương thức, tiến trình thực hiện tội phạm sự giải thích rõ ràng đối với quy định đó. xuyên quốc gia thì nên kịp thời cung cấp đầy 5) Có bản sao của lệnh truy nã, bắt giam. Nếu như yêu cầu dẫn độ đối với người phạm đủ thông tin cho nước bị hại. Sau khi tiến tội chấp hành hình phạt thì nhất định phải có hành các biện pháp cưỡng chế, bắt giam, áp bản sao phán quyết của toà án hoặc quyết giải đối với người phạm tội thì nên thông báo định pháp luật có hiệu lực. kịp thời tình hình và kết quả cho quốc gia có Nước được yêu cầu dẫn độ sau khi nhận quyền truy cứu. Khi một quốc gia tiến hành được các tài liệu có liên quan, căn cứ theo xét xử đối với tội phạm, các nước tham gia kí pháp luật hiện hành của nước mình, giao cho kết hiệp định nên gửi các tài liệu, chứng cứ có cơ quan chuyên trách tiến hành thẩm tra. Khi liên quan (nếu có) cho nước xét xử, nhằm tiếp nhận yêu cầu dẫn độ, nước yêu cầu dẫn đảm bảo cho việc đưa ra một phán quyết công độ và nước được yêu cầu dẫn độ bàn giao bằng đối với tội phạm. người phạm tội theo thời gian và địa điểm chỉ 2.5.3. Dẫn độ người tội phạm định. Sau khi bàn giao xong thì thủ tục dẫn độ Nhằm tránh việc người phạm tội lợi dụng mới có thể kết thúc. sự không tương đồng pháp luật giữa các quốc 2.5.4. Giám sát, thu hồi và hoàn trả tiền, gia, chạy trốn ra nước ngoài nhằm tránh sự tang vật xét xử của pháp luật, các nước nên tăng Việc tội phạm xuyên quốc gia đưa lượng cường thủ tục dẫn độ đối với người phạm tội. lớn tiền, tài sản ra nước ngoài trực tiếp gây Khi dẫn độ người phạm tội, ngoài trường hợp nguy hại tới an ninh kinh tế, tài chính của khẩn cấp, việc dẫn độ cần phải được thông quốc gia. Thông qua việc thu lại tiền, tài sản qua con đường ngoại giao có yêu cầu bằng không những góp phần khôi phục kinh tế đối văn bản. Yêu cầu chính thức dẫn độ cần phải với quốc gia bị hại, mà còn là biện pháp hiệu bao gồm một số nội dung hoặc tài liệu để quả trong công tác phòng chống tội phạm chứng minh như: xuyên quốc gia. Việc Công ước phòng chống t¹p chÝ luËt häc sè 11/2011 75
  10. Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt n-íc ngoµi tội phạm xuyên quốc gia có tổ chức của Liên biển, buôn bán ma tuý, buôn bán nô lệ, tội hợp quốc và Công ước chống tham nhũng của phạm chiến tranh… sẽ áp dụng nguyên tắc Liên hợp quốc chính thức có hiệu lực đã đưa “hoặc dẫn độ hoặc xét xử”. Các nước tham gia ra khung pháp lí có hiệu quả giải quyết vấn đề kí kết cần nghiêm túc chấp hành nguyên tắc thu lại tài sản từ nước ngoài. Trong những này. Chỉ có như vậy thì mới không để người năm gần đây, công tác thu lại tài sản ở nước phạm tội chạy trốn khỏi vòng pháp luật được. ngoài của Trung Quốc bước đầu đã có được Công tác phòng chống tội phạm xuyên những kết quả sơ bộ. Thu lại tài sản ở nước quốc gia là hệ thống các công việc vô cùng ngoài thường có những hình thức sau: 1) Trực phức tạp, đòi hỏi mỗi nước phải từng bước tiếp yêu cầu cảnh sát nước ngoài giúp đỡ. xây dựng và hoàn thiện công tác lập pháp, cơ Cung cấp đầy đủ chứng cứ, tài liệu có liên chế chấp pháp của mình. Đồng thời tăng quan tới các nghi phạm, tên tổ chức, tội danh, cường hợp tác quốc tế, ra sức phát huy vai trò kết quả của hành vi phạm tội, người bị hại và của các tổ chức quốc tế, xử lí thoả đáng, hài cung cấp đầy đủ chứng cứ có liên quan… hoà mối quan hệ giữa luật pháp trong nước và Trực tiếp nêu yêu cầu cảnh sát nước ngoài thu quốc tế, thực hiện hiệu quả nghĩa vụ quốc tế lại và trao trả tài sản; 2) Đồng thời với việc của mình./. hợp tác dẫn độ, nêu yêu cầu các nước trao trả Ng-êi dÞch: TrÇn V¨n §×nh tang vật; 3) Do người bị hại ở nước ngoài trực (1).Xem: Khang Quân Tâm, Vương Văn Ba, “Hiện tiếp đưa ra yêu cầu tố tụng dân sự; 4) Do cơ trạng-xu thế-đối sách toàn cầu hoá kinh tế và tình quan tư pháp nước ngoài trực tiếp thực hiện hình tội phạm xuyên quốc gia tại Trung Quốc”, Học trình tự tố tụng hình sự; 5) Động viên nghi báo Học viện cảnh sát Quý Châu, kì 4 năm 2004. phạm tự giao nộp tài sản. Trong số các hình (2).Xem: Triệu Bỉnh Chí, Trừng trị và phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, Nxb. Phương Ch ính Trung thức trên, phán quyết có hiệu lực và chứng Quốc, tr. 3, năm 2006. minh quyền sở hữu đối với tài sản được giao (3).Xem: Chu Mật, “Bàn luận sách lược đội phó tội nộp là quan trọng nhất. Các nước có liên quan phạm xuyên quốc gia”, Học báo Trường chuyên khảo nhất định phải cung cấp các tài liệu hoặc công an Giang Tô, tháng 7 năm 2000. (4).Xem: Diêu Xuyên, “Nghiên cứu cơ chế hợp tác chứng cứ đã nêu ở trên. giữa cảnh sát Trung Quốc và cảnh sát các nước 2.5.5. Kêu gọi cộng đồng quốc tế nghiêm ASEAN dưới góc nhìn an ninh phi truyền thống”, túc thực hiện nguyên tắc “hoặc dẫn độ hoặc Ngang dọc Đông Nam Á, kì 2 năm 2008. xét xử” (5).Xem: Hứa Yên, “Hợp tác phòng chống tội phạm Nhằm không để tội phạm xuyên quốc gia xuyên quốc gia trong môi trường toàn cầu hoá kinh tế”, Luận văn thạc sĩ, Trường đại học Ký Nam, năm 2005. trốn tránh sự trừng phạt của pháp luật, các (6).Xem: Diêu Xuyên, tlđd. nước nên tiến hành phân định thẩm quyền một (7).Xem: Tiếu Ch ính Khuê, “Chiến lược phòng chống cách hợp lí và có hiệu quả. Đối với loại tội tội phạm quốc tế của Trung Quốc khi bước vào thế kỉ phạm này, hiện nay chủ yếu đang áp dụng cơ 21”, Nghiên cứu công an, kì 6 năm 1998. (8).Xem: Tiếu Chính Khuê, tlđd. chế quản lí tại địa phương và theo đơn vị. (9).Xem: Lý Anh, “Sách lược phòng chống tội phạm Nhưng các tội phạm do luật quốc tế quy định xuyên quốc gia và t iến trình toàn cầu hoá kinh tế”, như tội khủng bố quốc tế, cướp máy bay, cướp Nguyệt san chính trị và pháp luật, kì 6 năm 2005. 76 t¹p chÝ luËt häc sè 11/2011
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2