intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo " Đối tượng và phương pháp điều chỉnh của luật hiến pháp "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST
Báo xấu
108
lượt xem 13
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đối tượng và phương pháp điều chỉnh của luật hiến pháp đảm bảo điều kiện cho việc pháp điển hoá: Pháp điển hoá là một quá trình; các quy phạm pháp luật được pháp điển hoá khi đã được kiểm nghiệm. Việc xây dựng các quy phạm pháp luật hình sự trong các luật là bước chuẩn bị cho việc hệ thống hoá và tiếp theo là pháp điển hoá sau này khi có đủ điều kiện.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Đối tượng và phương pháp điều chỉnh của luật hiến pháp "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. Vò Hång Anh * M ét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm quan träng cña hÖ thèng ph¸p luËt XHCN l sù ph©n chia th nh c¸c ng nh luËt. C¬ së ®Ó c¸c c¬ quan nh n−íc víi nhau; nh÷ng mèi quan hÖ x héi liªn quan ®Õn viÖc x¸c ®Þnh c¬ së kinh tÕ, v¨n hãa, x héi cña viÖc tæ ph©n biÖt gi÷a ng nh luËt n y v ng nh luËt chøc Nh n−íc ViÖt Nam; nh÷ng mèi quan kh¸c l ®èi t−îng ®iÒu chØnh v ph−¬ng ph¸p hÖ x héi gi÷a Nh n−íc víi c¸c c«ng d©n ®iÒu chØnh. ViÖt Nam nãi chung... §ã l nh÷ng mèi quan LuËt hiÕn ph¸p ®−îc coi l ng nh luËt hÖ x héi x¸c ®Þnh h×nh thøc tham gia cña ®éc lËp trong hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam v× nh©n d©n v o viÖc quyÕt ®Þnh c¸c c«ng viÖc nã cã ®èi t−îng ®iÒu chØnh v ph−¬ng ph¸p cña nh n−íc, x¸c ®Þnh ®Þa vÞ ph¸p lÝ cña ®iÒu chØnh riªng. Tuy nhiªn, trong s¸ch b¸o c«ng d©n(2). ph¸p lÝ ë n−íc ta, viÖc x¸c ®Þnh ®èi t−îng v Tõ nh÷ng trÝch dÉn trªn ®©y chóng ta ph−¬ng ph¸p ®iÒu chØnh cña nã vÉn cßn ch−a thÊy luËt hiÕn ph¸p cã ®èi t−îng ®iÒu chØnh cã c¸ch hiÓu thèng nhÊt. B i viÕt n y sÏ ph©n rÊt réng liªn quan ®Õn nhiÒu lÜnh vùc cña ®êi tÝch vÒ hai vÊn ®Ò nãi trªn nh»m gãp thªm ý sèng nh n−íc v x héi, ®iÒu m c¸c häc gi¶ kiÕn ®Ó l m râ néi dung cña hai kh¸i niÖm ® kh¼ng ®Þnh "... §èi t−îng ®iÒu chØnh cña n y. luËt hiÕn ph¸p kh«ng chØ bã hÑp trong ph¹m 1. §èi t−îng ®iÒu chØnh cña luËt hiÕn vi mét lo¹i quan hÖ x héi nhÊt ®Þnh m ph¸p ng−îc l¹i, nã ®iÒu chØnh nhiÒu lo¹i quan hÖ XuÊt ph¸t tõ lÝ luËn chung vÒ ph¸p luËt, x héi kh¸c nhau trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña ng nh luËt nãi ho¹t ®éng cña Nh n−íc CHXHCN ViÖt chung l nh÷ng quan hÖ x héi m ng nh Nam"(3). Tuy nhiªn, ph¹m vi ®èi t−îng ®iÒu luËt ®ã t¸c ®éng ®Õn nh»m thiÕt lËp trËt tù x chØnh cña luËt hiÕn ph¸p còng cã giíi h¹n "... héi nhÊt ®Þnh phï hîp víi ý chÝ nh n−íc, Ph¹m vi ®ã chñ yÕu chØ giíi h¹n ë nh÷ng c¸c häc gi¶ ViÖt Nam ® x¸c ®Þnh ph¹m vi quan hÖ x héi quan träng g¾n liÒn víi viÖc ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña luËt hiÕn ph¸p l x¸c ®Þnh chÕ ®é chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa - "Nh÷ng quan hÖ x héi quan träng g¾n liÒn x héi, chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i v an ninh quèc víi viÖc x¸c ®Þnh chÕ ®é chÝnh trÞ, kinh tÕ, phßng, ®Þa vÞ ph¸p lÝ cña c«ng d©n còng nh− v¨n hãa - x héi, chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i v an tæ chøc v ho¹t ®éng cña bé m¸y nh n−íc ninh quèc phßng, ®Þa vÞ ph¸p lÝ cña c«ng d©n CHXHCN ViÖt Nam"(4). Sù giíi h¹n n y còng còng nh− tæ chøc v ho¹t ®éng cña bé m¸y kh«ng l m gi¶m nçi ho i nghi cña mét sè nh n−íc CHXHCN ViÖt Nam"(1). Cã häc gi¶ häc gi¶ vÒ ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña luËt hiÕn liÖt kª cô thÓ nh÷ng quan hÖ x héi m ph¸p: "Kh«ng cã mét ng nh luËt n o ®iÒu ng nh luËt hiÕn ph¸p ®iÒu chØnh. Nh÷ng chØnh nhiÒu mèi quan hÖ x héi ®Õn nh− vËy, quan hÖ x héi liªn quan ®Õn nguån gèc cña cho dï nh÷ng quan hÖ ®ã ®Òu l c¬ b¶n"(5). quyÒn lùc nh n−íc v b¶n chÊt quyÒn lùc Quan ®iÓm phæ biÕn hiÖn nay cho r»ng nh n−íc; nh÷ng quan hÖ x héi liªn quan ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña ng nh luËt trïng ®Õn m« h×nh Nh n−íc ViÖt Nam. §ã l mèi quan hÖ cho phÐp x¸c ®Þnh c¬ cÊu, tæ chøc * Gi¶ng viªn Khoa h nh chÝnh - nh n−íc c¸c c¬ quan nh n−íc v mèi quan hÖ gi÷a Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi T¹p chÝ luËt häc - 3
  2. nghiªn cøu - trao ®æi víi ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña v¨n b¶n luËt t¹o kinh tÕ ®èi ngo¹i cña Nh n−íc; c¸c nguyªn th nh nguån c¬ b¶n cña ng nh luËt ®ã(6). VÝ t¾c Nh n−íc qu¶n lÝ nÒn kinh tÕ quèc d©n. dô, ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña ng nh luËt d©n + Trong lÜnh vùc v¨n hãa - x héi hiÕn sù trïng víi ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña BLDS, ph¸p quy ®Þnh môc ®Ých ph¸t triÓn nÒn v¨n ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña ng nh luËt hiÕn hãa, gi¸o dôc, khoa häc v c«ng nghÖ; chÝnh ph¸p trïng víi ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña hiÕn s¸ch cña Nh n−íc ®èi víi sù nghiÖp ph¸t ph¸p(7). Bëi v×, hiÕn ph¸p l v¨n b¶n chÝnh trÞ triÓn v¨n hãa, gi¸o dôc khoa häc v c«ng - ph¸p lÝ cña nh n−íc cã hiÖu lùc ph¸p lÝ cao nghÖ; chÝnh s¸ch x héi cña Nh n−íc. nhÊt. HiÕn ph¸p l c¬ së ph¸p lÝ cho viÖc x¸c Nh÷ng quan hÖ x héi trong c¸c lÜnh vùc ®Þnh chÕ ®é x héi v nh n−íc, t¹o c¬ së nãi trªn ®−îc hiÕn ph¸p ®iÒu chØnh ë møc ®é ph¸p lÝ cho viÖc th nh lËp v ho¹t ®éng cña kh¸i qu¸t hãa cao mang tÝnh ®Þnh h−íng c¬ c¸c c¬ quan nh n−íc. HiÕn ph¸p x¸c ®Þnh b¶n. Trªn c¬ së ®ã c¸c luËt v v¨n b¶n d−íi mèi quan hÖ gi÷a nh n−íc v c«ng d©n, t¹o luËt sÏ ®iÒu chØnh cô thÓ nh÷ng quan hÖ x c¬ së cho viÖc x¸c ®Þnh ®Þa vÞ ph¸p lÝ cña héi n y. Nh−ng khi nh÷ng quan hÖ x héi liªn quan ®Õn lÜnh vùc kinh tÕ, v¨n hãa-x c«ng d©n. Do ®ã, hiÕn ph¸p cã ph¹m vi ®èi héi ®−îc cô thÓ hãa b»ng luËt hoÆc v¨n b¶n t−îng ®iÒu chØnh réng liªn quan ®Õn c¸c lÜnh d−íi luËt th× b¶n th©n nh÷ng v¨n b¶n ®ã vùc cña ®êi sèng nh n−íc v x héi. HiÕn kh«ng ph¶i l nguån cña luËt hiÕn ph¸p m ph¸p l c¬ së ®Ó x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt trë th nh nguån cña c¸c ng nh luËt kh¸c nh− ViÖt Nam ®ång thêi hiÕn ph¸p l nguån cña kinh tÕ, h nh chÝnh, ®Êt ®ai, lao ®éng... chØ c¸c ng nh luËt trong hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt cã nh÷ng quan hÖ x héi liªn quan ®Õn lÜnh Nam. Tuy nhiªn víi 147 ®iÒu, hiÕn ph¸p vùc chÝnh trÞ khi ®−îc ®iÒu chØnh bëi luËt kh«ng thÓ ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ x héi hoÆc v¨n b¶n d−íi luËt th× nh÷ng v¨n b¶n n y cô thÓ trong mäi lÜnh vùc m chØ quy ®Þnh sÏ l nguån cña luËt hiÕn ph¸p, vÝ dô: LuËt nh÷ng vÊn ®Ò chung mang tÝnh nguyªn t¾c, MÆt trËn tæ quèc ViÖt Nam n¨m 1999, NghÞ ®Þnh h−íng trong tõng lÜnh vùc, cô thÓ: ®Þnh vÒ quy chÕ thùc hiÖn d©n chñ ë x n¨m + Trong lÜnh vùc chÝnh trÞ, hiÕn ph¸p 1998. ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ x héi liªn quan + Mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña tíi viÖc x¸c ®Þnh chÕ ®é chÝnh trÞ. Néi dung hiÕn ph¸p l mèi quan hÖ gi÷a Nh n−íc v cña chÕ ®é chÝnh trÞ bao gåm c¸c vÊn ®Ò nh− c«ng d©n. Mèi quan hÖ n y ®−îc thÓ hiÖn chñ quyÒn quèc gia; b¶n chÊt nh n−íc, th«ng qua nh÷ng quy ®Þnh vÒ quyÒn v nghÜa nguån gèc cña quyÒn lùc nh n−íc; h×nh vô c¬ b¶n cña c«ng d©n. thøc thùc hiÖn quyÒn lùc nh©n d©n; vai trß B¶o ®¶m c¸c quyÒn tù do c¸ nh©n l mét cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®èi víi Nh trong hai néi dung c¬ b¶n cña khÈu hiÖu lËp n−íc x héi, vai trß cña MÆt trËn tæ quèc hiÕn. ThiÕu sãt cña HiÕn ph¸p MÜ 1787 - B¶n ViÖt Nam v c¸c th nh viªn cña mÆt trËn; hiÕn ph¸p ®Çu tiªn cña nh©n lo¹i - kh«ng ghi môc ®Ých, nhiÖm vô cña Nh n−íc, c¸c c¬ nhËn c¸c quyÒn tù do c¸ nh©n ® ®−îc bæ quan nh n−íc, c¸n bé, viªn chøc nh n−íc; sung bëi 10 tu chÝnh ¸n v o n¨m 1791. HiÕn chÝnh s¸ch d©n téc cña Nh n−íc; chÝnh s¸ch ph¸p ®Çu tiªn cña n−íc ViÖt Nam d©n chñ - ®èi ngo¹i cña Nh n−íc. HiÕn ph¸p 1946 ® ®Ò ra 3 nguyªn t¾c x©y + Trong lÜnh vùc kinh tÕ, hiÕn ph¸p quy dùng hiÕn ph¸p, mét trong 3 nguyªn t¾c ®ã ®Þnh môc ®Ých chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nh l ®¶m b¶o c¸c quyÒn tù do d©n chñ. V hiÕn n−íc; chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ; c¸c lo¹i ph¸p ® trÞnh träng ghi nhËn c¸c nghÜa vô v h×nh chÕ ®é së h÷u, chÝnh s¸ch cña Nh n−íc quyÒn lîi cña c«ng d©n ngay t¹i ch−¬ng II ®èi víi c¸c th nh phÇn kinh tÕ; chÝnh s¸ch víi 18 ®iÒu kho¶n. 4 - T¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi Tr¶i qua 4 b¶n hiÕn ph¸p, c¸c quyÒn tù c¸c c¬ quan nh n−íc. Trªn c¬ së nh÷ng quy do d©n chñ cña c¸ nh©n ë n−íc ViÖt Nam ®Þnh cña HiÕn ph¸p, luËt, ph¸p lÖnh v mét ng y c ng ®−îc më réng (HiÕn ph¸p n¨m sè v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt kh¸c sÏ ®iÒu 1992 cã 34 ®iÒu quy ®Þnh vÒ quyÒn v nghÜa chØnh cô thÓ nh÷ng vÊn ®Ò n y. Nh÷ng v¨n vô c«ng d©n). Bªn c¹nh ®ã nh÷ng quyÒn v b¶n n y t¹o th nh nguån quan träng v nghÜa vô cña c«ng d©n cßn ®−îc b¶o ®¶m chiÕm mét sè l−îng lín trong sè nguån cña thùc hiÖn b»ng c¸c quy ®Þnh cña luËt v v¨n luËt hiÕn ph¸p. b¶n d−íi luËt nh− LuËt bÇu cö ®¹i biÓu Quèc Néi dung cña vÊn ®Ò tæ chøc thùc hiÖn héi, LuËt bÇu cö ®¹i biÓu héi ®ång nh©n d©n, quyÒn lùc nh n−íc còng chÝnh l néi dung LuËt b¸o chÝ, LuËt khiÕu n¹i tè c¸o, LuËt cña h×nh thøc chÝnh thÓ(8). Nh−ng kh«ng thÓ gi¸o dôc... ®ång nhÊt chÝnh thÓ víi chÕ ®é chÝnh trÞ(9) Nh− vËy, luËt hiÕn ph¸p kh«ng nh÷ng hay nãi c¸ch kh¸c kh«ng thÓ ®ång nhÊt chÕ ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ x héi c¬ b¶n m ®é chÝnh trÞ víi tæ chøc thùc hiÖn quyÒn lùc cßn ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ x héi cô thÓ nh n−íc. VÊn ®Ò cèt lâi cña chÕ ®é chÝnh trÞ liªn quan ®Õn mèi quan hÖ gi÷a Nh n−íc v l quyÒn lùc nh©n d©n m ph¹m trï "quyÒn c«ng d©n. Tuy nhiªn, trong lÜnh vùc n y, luËt lùc nh©n d©n" kh«ng thÓ ®ång nhÊt víi ph¹m hiÕn ph¸p chØ ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ x trï "quyÒn lùc nh n−íc" v viÖc thùc hiÖn héi cô thÓ liªn quan ®Õn quyÒn, nghÜa vô quyÒn lùc nh n−íc. QuyÒn lùc nh©n d©n c«ng d©n trong lÜnh vùc chÝnh trÞ cßn trong ®−îc thÓ hiÖn d−íi nhiÒu h×nh thøc, trong ®ã nh÷ng lÜnh vùc kh¸c th× nh÷ng quan hÖ x h×nh thøc quyÒn lùc nh n−íc l c¬ b¶n(10). héi cô thÓ l¹i ®−îc ®iÒu chØnh bëi quy ph¹m Khi nghiªn cøu vÒ chÕ ®é chÝnh trÞ cña n−íc cña c¸c ng nh luËt kh¸c. CHXHCN ViÖt Nam, PGS.TS. Lª Minh T©m cho r»ng "Trong HiÕn ph¸p 1992, chÕ ®Þnh + VÊn ®Ò träng t©m cña mçi b¶n hiÕn vÒ chÕ ®é chÝnh trÞ ® thÓ hiÖn mét c¸ch ®Çy ph¸p l tæ chøc nh n−íc. HiÕn ph¸p 1946 ® d nh 4 trong sè 7 ch−¬ng, 48 trong sè 70 ®ñ v to n diÖn c¸c quy ®Þnh v nguyªn t¾c ®iÒu ®Ó ®iÒu chØnh vÊn ®Ò n y. HiÕn ph¸p chÝnh trÞ c¬ b¶n, t¹o ra c¬ së ph¸p lÝ v÷ng n¨m 1992 d nh 6 trong sè 10 ch−¬ng, 62 ch¾c cho viÖc thiÕt lËp, cñng cè v b¶o vÖ trong sè 147 ®iÒu ®Ó ®iÒu chØnh. Néi dung chÕ ®é chÝnh trÞ tèt ®Ñp cña n−íc CHXHCN cña tæ chøc nh n−íc bao gåm nh÷ng vÊn ®Ò ViÖt Nam. C¸c quy ®Þnh v nguyªn t¾c trong nh− tæ chøc thùc hiÖn quyÒn lùc nh n−íc, ch−¬ng chÕ ®é chÝnh trÞ cßn l c¬ së, nÒn cÊu tróc nh n−íc v thiÕt lËp mèi quan hÖ t¶ng chÝnh trÞ cña c¸c ch−¬ng vÒ Quèc héi, gi÷a c¬ quan nh n−íc trung −¬ng v c¬ Chñ tÞch n−íc, ChÝnh phñ, héi ®ång nh©n quan chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng. d©n, quyÒn v nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng QuyÒn lùc nh n−íc ®−îc thùc hiÖn bëi d©n"(11). Nh− vËy chÕ ®é chÝnh trÞ thiÕt lËp c¸c c¬ quan nh n−íc, v× vËy, HiÕn ph¸p ph¶i nh÷ng nguyªn t¾c nÒn t¶ng c¬ b¶n cho viÖc quy ®Þnh c¸ch thøc th nh lËp, ph©n ®Þnh râ tæ chøc thùc hiÖn quyÒn lùc nh n−íc. Hay thÈm quyÒn, ph¹m vi ho¹t ®éng cña c¸c c¬ nãi c¸ch kh¸c, chÝnh chÕ ®é chÝnh trÞ ®ãng quan nh n−íc ®ång thêi x¸c lËp mèi quan vai trß quan träng (nÕu nh− kh«ng nãi l hÖ gi÷a c¸c c¬ quan nh n−íc víi nhau. Tuy quyÕt ®Þnh) ®èi víi viÖc x¸c lËp h×nh thøc nhiªn, trong ph¹m vi cña m×nh, HiÕn ph¸p chÝnh thÓ cña nh n−íc. chØ quy ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n nhÊt liªn Nãi tãm l¹i, tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y quan ®Õn tæ chøc v ho¹t ®éng cña tõng c¬ chóng t«i chia sÎ quan ®iÓm cho r»ng luËt quan nh n−íc nh− vÞ trÝ, chøc n¨ng (h−íng hiÕn ph¸p ®iÒu chØnh 2 nhãm quan hÖ x héi ho¹t ®éng chñ yÕu) nhiÖm vô, quyÒn h¹n, c¬ sau: Thø nhÊt, nhãm quan hÖ x héi g¾n víi cÊu tæ chøc v tr×nh tù ho¹t ®éng chung cña viÖc x¸c ®Þnh c¬ së cña quyÒn lùc nh©n d©n T¹p chÝ luËt häc - 5
  4. nghiªn cøu - trao ®æi bao gåm chÕ ®é chÝnh trÞ, chÕ ®é kinh tÕ, v¨n m×nh, ñy ban th−êng vô Quèc héi triÖu tËp hãa - x héi. Thø hai, nhãm quan hÖ x héi Quèc héi häp bÊt th−êng". ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn quyÒn lùc Theo quy ph¹m n y mét bªn chñ thÓ cña nh n−íc cña nh©n d©n bao gåm tæ chøc v quan hÖ ph¸p luËt hiÕn ph¸p l ñy ban ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nh n−íc, quyÒn th−êng vô Quèc héi ph¶i triÖu tËp Quèc héi v nghÜa vô cña c«ng d©n(12). häp bÊt th−êng khi nhËn ®−îc yªu cÇu cña 2. Ph−¬ng ph¸p ®iÒu chØnh cña luËt chñ thÓ kh¸c trong quan hÖ ph¸p luËt hiÕn hiÕn ph¸p ph¸p nh− Chñ tÞch n−íc, Thñ t−íng ChÝnh Tõ lÝ luËn chung vÒ ph¸p luËt, ph−¬ng phñ, 1/3 tæng sè ®¹i biÓu Quèc héi. ph¸p ®iÒu chØnh ph¸p luËt l tæng hîp tÊt c¶ Kho¶n 2 §iÒu 102 HiÕn ph¸p n¨m 1992 nh÷ng c¸ch thøc t¸c ®éng ph¸p luËt lªn c¸c quy ®Þnh: "Chñ tÞch n−íc chÞu tr¸ch nhiÖm quan hÖ x héi(13). Ph−¬ng ph¸p ®iÒu chØnh v b¸o c¸o c«ng t¸c tr−íc Quèc héi". Theo cña ng nh luËt hiÕn ph¸p l to n bé nh÷ng quy ph¹m n y Chñ tÞch n−íc ph¶i b¸o c¸o ph−¬ng thøc, c¸ch thøc t¸c ®éng ph¸p lÝ lªn c«ng t¸c tr−íc Quèc héi t¹i k× häp Quèc héi. nh÷ng quan hÖ x héi thuéc ph¹m vi ®iÒu Kho¶n 2 §iÒu 77 HiÕn ph¸p n¨m 1992 chØnh cña ng nh luËt hiÕn ph¸p. Mçi ng nh quy ®Þnh: "C«ng d©n ph¶i l m nghÜa vô qu©n luËt cã ph−¬ng ph¸p ®iÒu chØnh riªng phô thuéc v o néi dung v tÝnh chÊt cña nh÷ng sù v tham gia x©y dùng quèc phßng to n quan hÖ x héi m ng nh luËt ®ã ®iÒu chØnh. d©n". Theo quy ph¹m n y c«ng d©n ph¶i Nh− ® tr×nh b y ë trªn, nh÷ng quan hÖ thùc hiÖn h nh vi "l m nghÜa vô qu©n sù v x héi m ng nh luËt hiÕn ph¸p ®iÒu chØnh tham gia x©y dùng quèc phßng to n d©n". liªn quan ®Õn quyÒn lùc nh©n d©n v viÖc + Cho phÐp, c¸ch thøc n y ®−îc sö dông thùc hiÖn quyÒn lùc nh n−íc cña nh©n d©n, ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x héi g¾n víi bëi vËy, nh÷ng quan hÖ x héi ®ã mang tÝnh viÖc x¸c ®Þnh quyÒn c«ng d©n v quyÒn h¹n chÊt quyÒn lùc. Nh÷ng quan hÖ ph¸p luËt cña c¸c c¬ quan nh n−íc. Theo c¸ch thøc hiÕn ph¸p th−êng l nh÷ng quan hÖ gi÷a nh n y, quy ph¹m luËt hiÕn ph¸p cho phÐp chñ n−íc v c«ng d©n, nh n−íc v x héi, gi÷a thÓ quan hÖ ph¸p luËt hiÕn ph¸p thùc hiÖn c¬ quan nh n−íc víi c¬ quan nh n−íc. §Ó h nh vi nhÊt ®Þnh. VÝ dô, §iÒu 69 HiÕn ph¸p ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ x héi n y, luËt n¨m 1992 quy ®Þnh: "C«ng d©n cã quyÒn tù hiÕn ph¸p cÇn cã nh÷ng c¸ch thøc t¸c ®éng do ng«n luËn, tù do b¸o chÝ, cã quyÒn ®−îc ®Æc biÖt. Nh÷ng c¸ch thøc m luËt hiÕn ph¸p th«ng tin; cã quyÒn héi häp, lËp héi biÓu t×nh sö dông ®Ó ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ x héi theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt". Theo quy l : ph¹m n y mäi c«ng d©n ViÖt Nam - chñ thÓ + B¾t buéc, c¸ch thøc n y th−êng ®−îc quan hÖ ph¸p luËt hiÕn ph¸p ®−îc phÐp thùc sö dông ®Ó ®iÒu chØnh quan hÖ x héi liªn hiÖn c¸c h nh vi nh− tù do ng«n luËn, tù do quan ®Õn viÖc thùc hiÖn quyÒn lùc nh n−íc b¸o chÝ, lËp héi, héi häp v biÓu t×nh. v x¸c ®Þnh nghÜa vô cña c«ng d©n. Theo §iÒu 84 HiÕn ph¸p n¨m 1992 quy ®Þnh c¸ch thøc n y quy ph¹m luËt hiÕn ph¸p buéc nh÷ng nhiÖm vô v quyÒn h¹n cña Quèc héi, chñ thÓ quan hÖ ph¸p luËt hiÕn ph¸p ph¶i nh− vËy HiÕn ph¸p cho phÐp Quèc héi thùc thùc hiÖn h nh vi nhÊt ®Þnh. VÝ dô, kho¶n 2 hiÖn nh÷ng quyÒn h¹n nhÊt ®Þnh trong c¸c §iÒu 86 HiÕn ph¸p n¨m 1992 quy ®Þnh: lÜnh vùc kh¸c nhau. "Trong tr−êng hîp Chñ tÞch n−íc, Thñ t−íng + CÊm ®o¸n, c¸ch thøc n y ®−îc sö dông ChÝnh phñ hoÆc Ýt nhÊt 1/3 tæng sè ®¹i biÓu ®Ó ®iÒu chØnh mét sè quan hÖ x héi liªn Quèc héi yªu cÇu hoÆc theo quyÕt ®Þnh cña quan ®Õn quyÒn c«ng d©n v ho¹t ®éng cña 6 - T¹p chÝ luËt häc
  5. nghiªn cøu - trao ®æi c¸c c¬ quan nh n−íc. Theo c¸ch thøc n y, ph¹m ph¸p luËt, quan hÖ ph¸p luËt, ý thøc quy ph¹m luËt hiÕn ph¸p nghiªm cÊm chñ ph¸p luËt, tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ v ph−¬ng thÓ quan hÖ ph¸p luËt hiÕn ph¸p thùc hiÖn ph¸p ®iÒu chØnh. h nh vi nhÊt ®Þnh. VÝ dô, kho¶n 3 §iÒu 70 §Ó ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ x héi, HiÕn ph¸p n¨m 1992 quy ®Þnh: "Kh«ng ai tr−íc hÕt luËt hiÕn ph¸p ph¶i thiÕt lËp n¨ng ®−îc x©m ph¹m tù do tÝn ng−ìng, t«n gi¸o lùc ph¸p lÝ cho chñ thÓ quan hÖ ph¸p luËt hoÆc lîi dông tÝn ng−ìng, t«n gi¸o ®Ó l m hiÕn ph¸p, x¸c ®Þnh quy chÕ ph¸p lÝ v b¶o tr¸i ph¸p luËt v chÝnh s¸ch cña nh n−íc". ®¶m viÖc thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô cña c¸c Quy ph¹m n y nghiªm cÊm chñ thÓ luËt hiÕn chñ thÓ th«ng qua c¸c ph−¬ng tiÖn ph¸p lÝ ph¸p thùc hiÖn h nh vi x©m ph¹m quyÒn tù kh¸c. do tÝn ng−ìng, t«n gi¸o cña c«ng d©n còng §èi víi thÓ nh©n (c«ng d©n, cö tri, c¸ nh− h nh vi lîi dông tÝn ng−ìng, t«n gi¸o ®Ó nh©n kh¸c) luËt hiÕn ph¸p thiÕt lËp n¨ng lùc l m tr¸i ph¸p luËt v chÝnh s¸ch cña nh ph¸p lÝ tøc l quy ®Þnh quyÒn, nghÜa vô n−íc. chung kh«ng phô thuéc v o kh¶ n¨ng, vÞ trÝ Kho¶n 1 §iÒu 99 HiÕn ph¸p n¨m 1992 x héi cña tõng chñ thÓ. quy ®Þnh: "Kh«ng cã sù ®ång ý cña Quèc héi N¨ng lùc ph¸p lÝ cña c¸c c¬ quan nh n−íc bao h m chøc n¨ng nhiÖm vô v quyÒn v trong thêi gian Quèc héi kh«ng häp, h¹n. Mçi c¬ quan nh n−íc cã thÈm quyÒn kh«ng cã sù ®ång ý cña ñy ban th−êng vô riªng phï hîp víi nhiÖm vô chung. Quèc héi th× kh«ng ®−îc b¾t giam, truy tè N¨ng lùc ph¸p lÝ cña c¸c tæ chøc x héi ®¹i biÓu Quèc héi". Quy ph¹m n y nghiªm v c¸c chñ thÓ kh¸c bao h m quyÒn v tr¸ch cÊm chñ thÓ cña quan hÖ ph¸p luËt hiÕn ph¸p nhiÖm. (c¬ quan nh n−íc cã thÈm quyÒn) thùc hiÖn Khi thiÕt lËp n¨ng lùc ph¸p lÝ cho c¸c chñ h nh vi b¾t giam, truy tè ®¹i biÓu Quèc héi thÓ quan hÖ ph¸p luËt hiÕn ph¸p, luËt hiÕn khi ch−a ®−îc sù ®ång ý cña Quèc héi hoÆc ph¸p sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p b¾t buéc, cho cña ñy ban th−êng vô Quèc héi trong thêi phÐp, cÊm ®o¸n. Nh− vËy, viÖc x¸c ®Þnh gian Quèc héi kh«ng häp. quyÒn v nghÜa vô cô thÓ cho c¸c chñ thÓ Nh÷ng c¸ch thøc nãi trªn còng chÝnh l quan hÖ ph¸p luËt hiÕn ph¸p kh«ng ph¶i l ph−¬ng ph¸p m luËt hiÕn ph¸p sö dông ®Ó ph−¬ng ph¸p ®iÒu chØnh nh− quan ®iÓm cña t¸c ®éng lªn nh÷ng quan hÖ x héi thuéc mét sè häc gi¶(14) m nã thuéc mét trong ph¹m vi ®iÒu chØnh cña m×nh. nh÷ng yÕu tè cña sù ®iÒu chØnh (c¬ chÕ ®iÒu Bªn c¹nh ®ã cÇn ph¶i ph©n biÖt ph−¬ng chØnh) cña luËt hiÕn ph¸p. ph¸p ®iÒu chØnh víi sù ®iÒu chØnh (c¬ chÕ Ngo i ra cã quan ®iÓm cho r»ng ph−¬ng ®iÒu chØnh) cña luËt hiÕn ph¸p. Sù ®iÒu chØnh ph¸p ®iÒu chØnh cña luËt hiÕn ph¸p l x¸c (c¬ chÕ ®iÒu chØnh) cña luËt hiÕn ph¸p l sù ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c chung mang tÝnh t¸c ®éng cã tæ chøc, cã môc ®Ých cña c¸c ®Þnh h−íng cho c¸c chñ thÓ tham gia v o c¸c quy ph¹m ph¸p luËt hiÕn ph¸p lªn nh÷ng quan hÖ ph¸p luËt hiÕn ph¸p(15). Quan ®iÓm quan hÖ x héi thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña n y kh«ng chÝnh x¸c bëi hai lÝ do sau: ng nh luËt hiÕn ph¸p nh»m ®iÒu chØnh, b¶o Thø nhÊt, nh÷ng nguyªn t¾c chung (nh− vÖ v duy tr× sù ph¸t triÓn cña nh÷ng quan hÖ nguyªn t¾c quyÒn lùc nh©n d©n, ®¹i diÖn x héi ®ã. nh©n d©n, §¶ng l nh ®¹o, tËp trung d©n Sù ®iÒu chØnh (c¬ chÕ ®iÒu chØnh) cña chñ...) l bé phËn cÊu th nh quan träng cña luËt hiÕn ph¸p ®−îc thùc hiÖn th«ng qua hÖ hÖ thèng luËt hiÕn ph¸p. ChÝnh trªn c¬ së thèng nh÷ng ph−¬ng tiÖn ph¸p luËt nh− quy nh÷ng nguyªn t¾c chung n y m luËt hiÕn T¹p chÝ luËt häc - 7
  6. nghiªn cøu - trao ®æi ph¸p ®−îc x©y dùng th nh hÖ thèng thèng x héi thuéc ph¹m vi ®èi t−îng ®iÒu chØnh nhÊt ®ång thêi nh÷ng nguyªn t¾c chung t¹o cña luËt hiÕn ph¸p./. mèi liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a c¸c chÕ ®Þnh cña ng nh luËt hiÕn ph¸p. (1).Xem: Gi¸o tr×nh luËt hiÕn ph¸p ViÖt Nam, Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi 1994, tr.6. Thø hai, ® l nh÷ng nguyªn t¾c chung (2).Xem Gi¸o tr×nh luËt hiÕn ph¸p ViÖt Nam, Khoa th× th−êng mang tÝnh kh¸i qu¸t hãa cao v× luËt §¹i häc quèc gia H Néi. 1999, tr.13 - 14. (3), (4).Xem: Gi¸o tr×nh luËt hiÕn ph¸p ViÖt Nam, vËy nh÷ng nguyªn t¾c chung kh«ng ®iÒu Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi 1994, tr.6. chØnh nh÷ng quan hÖ x héi cô thÓ. Trªn c¬ (5).Xem: Gi¸o tr×nh luËt hiÕn ph¸p ViÖt Nam, §¹i häc quèc gia H Néi, S®d, tr.16. së nh÷ng nguyªn t¾c chung quy ph¹m luËt (6).Xem: NguyÔn §¨ng Dung "§èi t−îng ®iÒu chØnh hiÕn ph¸p lùa chän nh÷ng c¸ch thøc nhÊt cña luËt hiÕn ph¸p", T¹p chÝ khoa häc (KHXH) §¹i häc quèc gia H Néi 1999, sè 1, tr.1. ®Þnh phï hîp víi ®Þnh h−íng cña nguyªn t¾c (7). HiÕn ph¸p víi t− c¸ch l v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p chung ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x héi cô luËt kh«ng thÓ gäi l luËt hiÕn ph¸p nh− quan ®iÓm thÓ. VÝ dô, nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ cña mét sè häc gi¶ (gi¸o tr×nh luËt hiÕn ph¸p ViÖt Nam, Khoa luËt §¹i häc quèc gia H Néi 1999, tr.13). (kho¶n 2 §iÒu 6 HiÕn ph¸p n¨m 1992) l ThuËt ng÷ "LuËt hiÕn ph¸p" chØ ®−îc hiÓu d−íi hai mét trong nh÷ng nguyªn t¾c tæ chøc v ho¹t gi¸c ®é: Khoa häc luËt hiÕn ph¸p v ng nh luËt hiÕn ph¸p. Trong ch−¬ng tr×nh ® o t¹o cö nh©n luËt thuËt ®éng cña c¸c c¬ quan nh n−íc. Trªn c¬ së ng÷ n y biÓu hiÖn cho mét m«n häc. B¶n th©n hiÕn nguyªn t¾c n y, §iÒu 88 HiÕn ph¸p n¨m ph¸p kh«ng ph¶i l v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt th«ng th−êng m l luËt c¬ b¶n cña nh n−íc cã hiÖu lùc 1992 quy ®Þnh: "LuËt, nghÞ quyÕt cña Quèc ph¸p lÝ cao nhÊt (kho¶n 1 §iÒu 146 HiÕn ph¸p 1992). héi ph¶i ®−îc qu¸ nöa tæng sè ®¹i biÓu Quèc V× vËy, ®Ó thay thÕ cho thuËt ng÷ "HiÕn ph¸p" chØ cã thÓ sö dông thuËt ng÷ duy nhÊt l "luËt c¬ b¶n". ViÖc héi biÓu quyÕt t¸n th nh"; §iÒu 93 HiÕn sö dông c¸c thuËt ng÷ kh¸c l kh«ng chÝnh x¸c. ph¸p n¨m 1992 quy ®Þnh: "Ph¸p lÖnh, nghÞ (8).Xem: Vò Hång Anh: - "H×nh thøc chÝnh thÓ cña c¸c n−íc trªn thÕ giíi". T¹p chÝ luËt häc 1998, sè 4. quyÕt cña ñy ban th−êng vô Quèc héi ph¶i tr.40-48; - "ChÝnh thÓ n−íc ViÖt Nam qua 4 b¶n hiÕn ®−îc qu¸ nöa tæng sè th nh viªn ñy ban ph¸p", T¹p chÝ luËt häc 1997, sè 1, tr.5 -12. (9).Xem: NguyÔn §¨ng Dung, S®d. tr.7. th−êng vô Quèc héi biÓu quyÕt t¸n th nh"; (10).Xem: - Vò Hång Anh "QuyÒn lùc nh n−íc hay kho¶n 2 §iÒu 115 HiÕn ph¸p n¨m 1992 quy tÊt c¶ quyÒn lùc thuéc vÒ nh©n d©n". T¹p chÝ luËt häc 1999, sè 6, tr.3-8. ®Þnh: "Nh÷ng vÊn ®Ò quan träng thuéc thÈm - NguyÔn Xu©n TÕ "QuyÒn lùc chÝnh trÞ v quyÒn cña ChÝnh phñ ph¶i ®−îc th¶o luËn vÊn ®Ò thùc hiÖn quyÒn lùc chÝnh trÞ trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x héi ë n−íc ta", T¹p chÝ nh n−íc tËp thÓ v quyÕt ®Þnh theo ®a sè"... Trong tÊt v ph¸p luËt 1999, sè 7, tr.20 -29. c¶ nh÷ng quy ph¹m nªu trªn, luËt hiÕn ph¸p (11).Xem: Gi¸o tr×nh luËt hiÕn ph¸p ViÖt Nam, Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi 1994, tr.128. sö dông ph−¬ng ph¸p b¾t buéc ®Ó ®iÒu chØnh (12).Xem: Gi¸o tr×nh luËt nh n−íc X« ViÕt, Nxb. quan hÖ x héi. Ph−¬ng ph¸p n y phï hîp V¨n häc - ph¸p lÝ, M.1985, tr.13-14. (13).Xem: Gi¸o tr×nh lÝ luËn vÒ nh n−íc v ph¸p luËt, víi ®Þnh h−íng cña nguyªn t¾c tËp trung d©n Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi, Nxb. Gi¸o dôc 1996, chñ. tr.327. (14).Xem: Gi¸o tr×nh luËt hiÕn ph¸p ViÖt Nam, Nãi tãm l¹i, b¾t buéc, cho phÐp, cÊm Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi, S®d, tr.8. ®o¸n l nh÷ng ph−¬ng ph¸p m ng nh luËt (15).Xem: Gi¸o tr×nh luËt hiÕn ph¸p ViÖt Nam, hiÕn ph¸p sö dông ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi, S®d, tr.7. 8 - T¹p chÝ luËt häc
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
320 tài liệu
1236 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2