Báo cáo khoa học: "một số vấn đề về Đánh giá, lựa chọn dự án đầu t- trong doanh nghiệp"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Nguyễn Phương Hà Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

54
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quyết định đầu t- có tầm quan trọng đặc biệt, có tính chất chiến l-ợc, quyết định đến t-ơng lai của một doanh nghiệp. Quyết định đầu t- khôn ngoan sẽ mang lại lợi ích lâu dài, ng-ợc lại quyết định đầu t- sai lầm buộc doanh nghiệp phải trả giá trong thời gian không ngắn. Vì vậy, cần phải lựa chọn dự án đầu t- tốt nhất (trong các dự án loại trừ nhau) hoặc sắp xếp thứ tự -u tiên của chúng (đối với các dự án độc lập)....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "một số vấn đề về Đánh giá, lựa chọn dự án đầu t- trong doanh nghiệp"

mét sè vÊn ®Ò vÒ §¸nh gi¸, lùa chän dù ¸n ®Çu t− trong doanh nghiÖp ThS. NguyÔn quúnh sang Bé m«n Kinh tÕ x©y dùng Khoa VËn t¶i kinh tÕ - Tr−êng §¹i häc GTVT Tãm t¾t: Bμi viÕt lμm râ quan ®iÓm, tiªu chuÈn vμ néi dung cña viÖc ®¸nh gi¸, lùa chän dù ¸n ®Çu t− trong doanh nghiÖp. Summary: The article points out opinions, standards and procedures when valuing, selecting an investment project in enterprises. QuyÕt ®Þnh ®Çu t− cã tÇm quan träng ®Æc Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ ®−îc hiÓu theo nhiÒu biÖt, cã tÝnh chÊt chiÕn l−îc, quyÕt ®Þnh ®Õn gãc ®é kh¸c nhau nh−: hiÖu qu¶ kinh tÕ, hiÖu t−¬ng lai cña mét doanh nghiÖp. QuyÕt ®Þnh qu¶ tµi chÝnh, hiÖu qu¶ x· héi… §èi víi dù ¸n ®Çu t− kh«n ngoan sÏ mang l¹i lîi Ých l©u dµi, cña mét doanh nghiÖp, th«ng th−êng ®¸nh gi¸ ng−îc l¹i quyÕt ®Þnh ®Çu t− sai lÇm buéc hiÖu qu¶ ®−îc xem xÐt, so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ gi¸ trong thêi gian víi môc tiªu ®Æt ra cña dù ¸n. Mét dù ¸n cô kh«ng ng¾n. V× vËy, cÇn ph¶i lùa chän dù ¸n thÓ th−êng ®−îc xem xÐt trªn bèn mÆt mang ®Çu t− tèt nhÊt (trong c¸c dù ¸n lo¹i trõ nhau) tÝnh quan ®iÓm sau ®©y: hoÆc s¾p xÕp thø tù −u tiªn cña chóng (®èi víi - Dù ¸n ®−îc hoμn thμnh trong ph¹m vi c¸c dù ¸n ®éc lËp). VÊn ®Ò ®¸nh gi¸, lùa chän giíi h¹n cña ng©n s¸ch. Mçi dù ¸n tuú theo dù ¸n ®Çu t− hiÖu qu¶ trong c¸c doanh nghiÖp quy m« kinh doanh, n¨ng lùc cña doanh hiÖn nay lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Trong khu«n khæ nghiÖp vµ ®Æc biÖt lµ nhu cÇu thÞ tr−êng ®Ó bµi b¸o t¸c gi¶ chØ ®−a ra mét sè quan ®iÓm x¸c ®Þnh quy m« ®Çu t−, c¬ cÊu ®Çu t− vµ t×m chung, nh÷ng tiªu chuÈn vµ nh÷ng néi dung nguån tµi trî thÝch hîp. chñ yÕu cña viÖc ®¸nh gi¸, lùa chän dù ¸n - Mçi dù ¸n cã tuæi ®êi x¸c ®Þnh. V× vËy, ®Çu t− trong doanh nghiÖp. Nh÷ng néi dung trong tõng b−íc, tõng giai ®o¹n cña dù ¸n chi tiÕt sÏ ®−îc ®Ò cËp ®Õn trong c¸c bµi viÕt ph¶i ®¶m b¶o ®−îc tiÕn ®é thêi gian cïng víi sau. c¸c ph−¬ng diÖn kh¸c sao cho c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®−îc vÒ mÆt kinh tÕ, tµi chÝnh cña dù ¸n i. quan ®iÓm chung vÒ ®¸nh gi¸, lùa cã t¸c dông thùc sù ®èi víi doanh nghiÖp vµ chän dù ¸n ®Çu t− trong doanh víi nÒn kinh tÕ x· héi. nghiÖp - ChÊt l−îng lµ môc tiªu theo ®uæi cña Mäi dù ¸n ®Çu t− ®Òu ®−îc lùa chän trªn mçi nhµ kinh doanh, cña mäi dù ¸n, thËm chÝ c¬ së ph©n tÝch ®¸nh gi¸ vµ so s¸nh cña tõng mäi ho¹t ®éng ®¬n lÎ trong thùc hiÖn môc tiªu dù ¸n. kinh doanh. YÕu tè chÊt l−îng quyÕt ®Þnh sù
tån t¹i cña doanh nghiÖp, sù ph¸t triÓn vµ uy ra. §ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò vÒ m«i tr−êng, ph©n tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr−êng c¹nh phèi thu nhËp, viÖc lµm… §ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò tranh. quan träng ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ x· héi. - Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cña n−íc ta, Mét dù ¸n nµo ®ã cã thÓ cã −u thÕ lín vÒ cïng víi môc tiªu lîi nhuËn c¸c dù ¸n cÇn chØ tiªu gi¸ trÞ gia t¨ng, nh−ng l¹i kh«ng cã −u quan t©m ®Õn môc tiªu ph¸t triÓn kü thuËt vµ thÕ nhiÒu vÒ chØ tiªu lîi nhuËn. Trªn thùc tÕ, ®em l¹i lîi Ých quèc gia. Trong ®iÒu kiÖn cã l·i hoÆc lç ®èi víi mét doanh nghiÖp (hay mét thÓ tranh thñ nh÷ng c«ng nghÖ kü thuËt tiªn dù ¸n) th× kh«ng nªn ®ång nghÜa víi l·i hoÆc tiÕn trªn thÕ giíi ®Ó phôc vô l©u dµi cho lîi Ých lç cña toµn bé nÒn kinh tÕ. V× vËy, trong ph©n quèc gia. tÝch lùa chän dù ¸n cÇn kÕt hîp hµi hoµ gi÷a lîi Ých tµi chÝnh (lîi nhuËn cña doanh nghiÖp - §èi víi doanh nghiÖp hiÖu qu¶ cña dù ¸n nhµ ®Çu t−) víi lîi Ých cña toµn x· héi, nh»m ®−îc ®¸nh gi¸ th«ng qua møc ®é thùc hiÖn t¹o ®éng lùc ph¸t triÓn chung cho doanh môc tiªu thu lîi nhuËn cao nhÊt. Lîi nhuËn æn nghiÖp vµ toµn bé nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc trong ®Þnh lµ môc tiªu bao trïm, môc tiªu tæng qu¸t tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn. nhÊt cña mäi ho¹t ®éng kinh doanh, cho nªn lîi nhuËn ®−îc coi lµ chØ tiªu c¬ b¶n trong ii. mét sè tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ vμ ph©n tÝch lùa chän dù ¸n. §Ó ®¹t ®−îc lîi nhuËn tèi ®a, c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n ph¶i lùa chän dù ¸n ®¶m b¶o: chi phÝ thÊp nhÊt, doanh thu cao - Tiªu chuÈn ®−îc hiÓu lµ "vËt quy chiÕu" nhÊt, chÊt l−îng phôc vô kh¸ch hµng tèt nhÊt dïng ®Ó so s¸nh kÕt qu¶ víi môc tiªu mong vµ ®Æc biÖt lµ sù æn ®Þnh vÒ kÕt qu¶ kinh muèn. Nã ph¶n ¸nh môc tiªu qua c¸c yÕu tè doanh hay møc ®é ph¸t triÓn cña doanh ¶nh h−ëng ®Õn tiÕn tr×nh thùc hiÖn môc tiªu nghiÖp. Môc tiªu lîi nhuËn tèi ®a trong kinh ®ã. V× vËy, viÖc x¸c ®Þnh c¸c tiªu chuÈn lµ hÕt doanh th−êng g¾n liÒn víi rñi ro cao vµ m¹o søc quan träng trong qu¸ tr×nh so s¸nh vµ lùa hiÓm lín. chän dù ¸n [3]. §èi víi x· héi, lîi nhuËn mµ doanh NhiÒu t¸c gi¶ [1], [2], [4], [6], [7], ®· ®−a nghiÖp thu ®−îc ch−a ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ lîi Ých. ra c¸c tiªu chuÈn kh¸c nhau. Tuy nhiªn trong Bëi v×, lîi nhuËn chØ bao hµm mét phÇn gi¸ trÞ ph¹m vi dù ¸n ®Çu t− trong doanh nghiÖp, míi s¸ng t¹o ra trong doanh nghiÖp mµ x· héi cïng víi c¸c tiªu chuÈn cã liªn quan ®Õn thêi th× quan t©m ®Õn toµn bé gi¸ trÞ gia t¨ng, bao gian Ên ®Þnh, quy m«, tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm gåm: lîi nhuËn doanh nghiÖp, tiÒn l−¬ng, lîi cña mçi dù ¸n th× c¸c tiªu chuÈn kinh tÕ, ph¶n tøc l·i vay vµ thuÕ. ¸nh lîi Ých kinh tÕ cña dù ¸n ®−îc ®Æc biÖt Gi¸ trÞ gia t¨ng lµ biÓu hiÖn cña thu nhËp quan t©m, cô thÓ: quèc d©n trong doanh nghiÖp. Th«ng qua chØ - §èi víi c¸c dù ¸n ng¾n h¹n, quy m« tiªu gi¸ trÞ gia t¨ng ®Ó ®¸nh gi¸ sù ®ãng gãp nhá, cã thÓ sö dông c¸c chØ tiªu kinh tÕ - tµi cña doanh nghiÖp hay cña dù ¸n vµo viÖc chÝnh ng¾n h¹n (®−îc sö dông trong ph©n tÝch thùc hiÖn môc tiªu t¨ng thu nhËp quèc d©n ho¹t ®éng kinh doanh th−êng xuyªn) ®Ó lµm cña toµn x· héi. c¸c tiªu chuÈn so s¸nh vµ lùa chän dù ¸n Lîi nhuËn ®−îc coi lµ mét chØ tiªu hiÖu nh−: Chi phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm; møc qu¶ trùc tiÕp, cßn x· héi th× kh«ng chØ quan doanh lîi cña mét ®ång vèn ®Çu t− hµng n¨m; t©m ®Õn hiÖu qu¶ trùc tiÕp mµ cßn quan t©m thêi gian thu håi vèn; tû suÊt lîi nhuËn; doanh ®Õn hiÖu qu¶ gi¸n tiÕp do doanh nghiÖp t¹o
thu vµ thÞ phÇn; kh¶ n¨ng khai th¸c nguån chÝnh, nhu cÇu thÞ tr−êng nh»m thùc hiÖn ®−îc lùc,… Khi tÝnh to¸n c¸c tiªu chuÈn nµy, cã thÓ c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi cña dù ¸n nh−: kh«ng cÇn xem xÐt ®Õn yÕu tè gi¸ trÞ thêi gian hiÖu qu¶ ®Çu t−, hiÖu qu¶ kinh doanh, viÖc cña tiÒn tÖ lµm, c¶i t¹o m«i tr−êng sinh th¸i… - §èi víi c¸c dù ¸n cã quy m« võa vμ lín, Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ kü thuËt nh»m thêi gian Ên ®Þnh dμi, cã thÓ sö dông c¸c chØ ®Þnh h×nh dù ¸n mét c¸ch tæng thÓ, gióp cho tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ tµi chÝnh mµ trong tÝnh doanh nghiÖp lùa chän lo¹i h×nh ®Çu t−, dù trï to¸n cã xem xÐt ®Õn yÕu tè gi¸ trÞ theo thêi ng©n s¸ch vµ ®Þa bµn triÓn khai dù ¸n cã hiÖu gian cña tiÒn tÖ nh−: Gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn qu¶, gióp cho viÖc lùa chän c¸c gi¶i ph¸p (NPV); tû suÊt néi hoµn (IRR),… thÝch hîp vµ hiÖu qu¶ nhÊt cho tæ chøc ho¹t ®éng dù ¸n. Ngoµi ra, cÇn quan t©m ®Õn c¸c tiªu chuÈn ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ x· héi cña dù ¸n Nh»m thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c môc tiªu nh−: møc ®é t¸c ®éng ®Õn ph©n phèi thu cña dù ¸n, kü thuËt ®−îc lùa chän ph¶i ®¸p nhËp, c«ng ¨n viÖc lµm, m«i tr−êng x· héi vµ øng mét sè yªu cÇu c¬ b¶n sau: sinh th¸i… - Cho phÐp s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm Khi x¸c ®Þnh c¸c tiªu chuÈn lùa chän dù cã tÝnh c¹nh tranh cao. ¸n, cÇn chó ý ®Õn c¶ tiªu chuÈn ®Þnh l−îng vµ ®Þnh tÝnh, ®ång thêi lµm râ møc ®é −u tiªn cña - Cho phÐp sö dông cã hiÖu qu¶ nh÷ng tõng tiªu chuÈn. lîi thÕ so s¸nh cña ViÖt Nam lµ søc lao ®éng, tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó. III. néi dung ®¸nh gi¸ lùa chän dù - H¹n chÕ ®−îc viÖc sö dông nguyªn vËt ¸n liÖu vµ n¨ng l−îng ngo¹i nhËp, khuyÕn khÝch viÖc khai th¸c nguån nguyªn liÖu t¹i chç. VÒ thùc chÊt, ®¸nh gi¸ lùa chän dù ¸n lµ ®¸nh gi¸ c¸c lîi Ých vµ chi phÝ cña mét dù ¸n, - N©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m chi quy chóng vÒ c¸c tiªu chuÈn chung ®Ó so phÝ vµ n©ng cao n¨ng lùc cña ®éi ngò, n¨ng s¸nh[3], [6]. NÕu lîi Ých v−ît chi phÝ th× dù ¸n lùc tæ chøc qu¶n lý kinh doanh, n¨ng lùc tiÕp ®−îc chÊp nhËn vµ ng−îc l¹i, th× dù ¸n bÞ lo¹i thu c«ng nghÖ kü thuËt tiªn tiÕn… bá. Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ dù ¸n cña doanh - C«ng nghÖ kü thuËt ph¶i phï hîp víi nghiÖp th−êng ®−îc tiÕn hµnh trªn ba néi kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng. dung c¬ b¶n: Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ kü thuËt, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ tµi chÝnh vµ ph©n tÝch, - Gi¸ c¶ nhËp c«ng nghÖ ph¶i phï hîp ®¸nh gi¸ vÒ kinh tÕ-x· héi [2], [3], [6]. ë ®©y víi mÆt b»ng gi¸ cña thÞ tr−êng vµ kh¶ n¨ng ®Æc biÖt chó ý c¸c néi dung cô thÓ sau: tµi chÝnh. 1. Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ kü thuËt - Phï hîp víi chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ a. Môc ®Ých cña ph©n tÝch, vμ yªu ®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt. cÇu ®èi víi kü thuËt lùa chän. Trªn c¬ së ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ kü thuËt ®Ó ®¸nh gi¸ kÕ ho¹ch kinh doanh, nhu YÕu tè kü thuËt cña dù ¸n lµ mét néi cÇu c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña dù ¸n, thÞ tr−êng dung quan träng, kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ®¸nh tiªu thô vµ c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp nh»m thùc gi¸ kü thuËt cho phÐp doanh nghiÖp lùa chän hiÖn môc tiªu ®· x¸c ®Þnh. c¸c ph−¬ng ¸n phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn tµi
Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ kü thuËt lµm tiÒn thÞ tr−êng phô thuéc nhiÒu vµo viÖc lùa chän c«ng nghÖ vµ c«ng suÊt dù ¸n: ®Ò cho ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ kinh tÕ vµ ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ tµi chÝnh cña c¸c dù ¸n. Lùa chän c«ng nghÖ. C¸c dù ¸n kh«ng kh¶ thi vÒ mÆt kü thuËt C¸c dù ¸n lùa chän ph−¬ng ¸n c«ng (ch¼ng h¹n, ®Þa ®iÓm triÓn khai cã ®Þa chÊt nghÖ cÇn thÝch hîp mét sè tiªu chuÈn sau: kh«ng æn ®Þnh hoÆc g©y « nhiÔm m«i tr−êng) - §¶m b¶o c«ng suÊt cña dù ¸n vµ phï ph¶i bÞ b¸c bá ®Ó tr¸nh nh÷ng tæn thÊt vÒ kinh hîp víi quy m« thÞ tr−êng s¶n phÈm. tÕ, tµi chÝnh cho doanh nghiÖp vµ cho nÒn kinh tÕ. - §¶m b¶o chÊt l−îng s¶n phÈm theo yªu cÇu cña dù ¸n. b. Néi dung ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ kü thuËt - Chi phÝ nhËp c«ng nghÖ ph¶i phï hîp víi møc gi¸ trung b×nh trong n−íc vµ thÕ giíi. b1. Lùa chän h×nh thøc ®Çu t− Néi dung quan träng cña ph©n tÝch, ®¸nh - C«ng nghÖ hiÖn ®¹i phï hîp víi tr×nh ®é gi¸ vÒ kü thuËt lµ lùa chän h×nh thøc ®Çu t−. cña lùc l−îng s¶n xuÊt x· héi. Trªn thùc tÕ, cã thÓ tiÕn hµnh ®Çu t− tuú thuéc Lùa chän c«ng suÊt dù ¸n. nhiÒu ®iÒu kiÖn kh¸c nhau nh−: kh¶ n¨ng tµi C«ng suÊt dù ¸n ®−îc lùa chän tuú chÝnh cña nhµ ®Çu t− vµ ®Æc biÖt lµ t×nh h×nh thuéc vµo: yªu cÇu cña thÞ tr−êng ®èi víi s¶n thÞ tr−êng tiªu thô vµ thùc tr¹ng cña s¶n xuÊt phÈm cña dù ¸n; kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ x· héi. tr−êng cña doanh nghiÖp khi thùc hiÖn dù ¸n; Trong mét doanh nghiÖp nãi chung vµ kh¶ n¨ng cung øng; kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp x©y dùng giao th«ng nãi riªng, doanh nghiÖp; n¨ng lùc tæ chøc ®iÒu hµnh tuú theo môc tiªu vµ chiÕn l−îc kinh doanh ho¹t ®éng kinh doanh. trong tõng giai ®o¹n vµ ®øng trªn gi¸c ®é 2. Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ tµi chÝnh kh¸c nhau, th«ng th−êng cã mét sè h×nh thøc ®Çu t− sau: Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ tµi chÝnh nh»m - Theo ®èi t−îng ®Çu t−: §Çu t− cho ®èi xem xÐt, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña dù ¸n d−íi t−îng vËt chÊt vµ ®Çu t− tµi chÝnh, gãc ®é cña mét tæ chøc (doanh nghiÖp) hoÆc c¸ nh©n tham gia vµo dù ¸n. - Theo gi¸c ®é t¸i s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh: §Çu t− míi; ®Çu t− l¹i; ®Çu t− kÕt hîp a. Môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch, ®¸nh võa ®Çu t− míi võa ®Çu t− l¹i. gi¸ vÒ tμi chÝnh, nh»m: - Theo h−íng ®Çu t−: §Çu t− bªn trong - Xem xÐt nhu cÇu vµ sù ®¶m b¶o cña vµ ®Çu t− bªn ngoµi c¸c nguån lùc tµi chÝnh cho viÖc thùc hiÖn dù - Theo môc ®Ých ®Çu t−: §Çu t− thay thÕ ¸n cã hiÖu qu¶. thiÕt bÞ hiÖn cã; ®Çu t− ph¸t triÓn s¶n phÈm hiÖn cã; ®Çu t− ®−a s¶n phÈm x©m nhËp vµo - §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña dù ¸n thÞ tr−êng míi; ®Çu t− s¶n xuÊt s¶n phÈm míi; theo quan ®iÓm h¹ch to¸n kinh tÕ cña doanh ®Çu t− kh¸c. nghiÖp. §ã chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh cña doanh nghiÖp xem ®Çu t− vµo dù ¸n cã mang l¹i lîi b2. Lùa chän c«ng nghÖ vμ c«ng nhuËn thÝch ®¸ng hoÆc ®em l¹i nhiÒu lîi suÊt nhuËn h¬n so víi ®Çu t− kinh doanh c¸c dù ¸n ViÖc t¹o ra mét s¶n phÈm cung øng trªn kh¸c hay kh«ng.
- Ph©n tÝch tµi chÝnh cung cÊp c¸c th«ng ®éng kinh doanh ®Òu ®−îc xem xÐt trªn c¸c tin cÇn thiÕt ®Ó doanh nghiÖp cã ®−îc quyÕt gãc ®é nh−: ng−êi ®Çu t− (cã thÓ lµ mét c¸ ®Þnh ®Çu t− ®óng. nh©n hay mét doanh nghiÖp) vµ toµn bé nÒn kinh tÕ. b. VÒ gi¸ sö dông trong ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ tμi chÝnh Trªn gãc ®é ng−êi ®Çu t− môc ®Ých c¬ b¶n theo ®uæi lµ lîi nhuËn. Do vËy, kh¶ n¨ng Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ tµi chÝnh cã nhiÖm sinh lîi lµ th−íc ®o chñ yÕu cho kÕt qu¶ ®Çu vô xem xÐt, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lîi cña t−. Kh¶ n¨ng sinh lîi cµng cao cµng hÊp dÉn. vèn ®Çu t−. Bëi vËy, gi¸ thÞ tr−êng ®−îc sö dông ®Ó quy ®æi c¸c chi phÝ vµ lîi Ých cña dù Trªn thùc tÕ, kh«ng ph¶i bÊt cø ho¹t ¸n vÒ c¸c chØ tiªu gi¸ trÞ b»ng tiÒn tÖ, gi¸ thÞ ®éng ®Çu t− nµo sinh lîi cao ®Òu t¹o ra nh÷ng tr−êng biÓu hiÖn trong ph©n tÝch th«ng qua hai ¶nh h−ëng tèt ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ x· héi. h×nh thøc: gi¸ cè ®Þnh vµ gi¸ hiÖn hµnh: Bëi vËy, ®øng trªn gãc ®é toµn bé nÒn kinh tÕ x· héi ph¶i xem xÐt ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña Gi¸ cè ®Þnh lµ gi¸ c¶ thÞ tr−êng ®−îc x¸c dù ¸n trªn c¸c mÆt kinh tÕ - x· héi cïng víi ®Þnh cho tÊt c¶ c¸c n¨m trong thêi kú ph©n kh¶ n¨ng t¹o ra lîi nhuËn. NghÜa lµ, xem xÐt tÝch. nh÷ng lîi Ých kinh tÕ x· héi do thùc hiÖn dù ¸n ®em l¹i. Bëi vËy, c¸c chi phÝ vµ lîi Ých kinh tÕ Gi¸ hiÖn hμnh lµ gi¸ thÞ tr−êng x¸c ®Þnh cña dù ¸n ®−îc x¸c ®Þnh theo gi¸ kinh tÕ. cho tõng n¨m trong kú ph©n tÝch. Gi¸ nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c t×nh h×nh Lîi Ých kinh tÕ x· héi cña dù ¸n ®−îc hiÓu tµi chÝnh cña dù ¸n trong tõng n¨m. Nh−ng nã lµ møc chªnh lÖch gi÷a c¸c lîi Ých mµ x· héi l¹i chÞu ¶nh h−ëng rÊt lín cña l¹m ph¸t, lµm thu ®−îc so víi nh÷ng chi phÝ mµ x· héi ph¶i cho dù ®o¸n kÕt qu¶ tµi chÝnh thiÕu chÝnh x¸c bá ra khi thùc hiÖn dù ¸n. trong t−¬ng lai. V× vËy, gi¸ hiÖn hµnh chØ sö dông khi ph©n tÝch c¸c dù ¸n ng¾n h¹n, c¸c Lîi Ých mμ x· héi thu ®−îc khi thùc hiÖn ph−¬ng ¸n kinh doanh ®¬n gi¶n, thùc hiÖn dù ¸n lµ sù ®¸p øng cña dù ¸n ®èi víi viÖc trong mét n¨m tµi chÝnh. Víi c¸c chØ tiªu ph©n thùc hiÖn c¸c môc tiªu chung cña x· héi, cña tÝch nh−: thêi gian hoµn vèn, chi phÝ cho mét nÒn kinh tÕ nh−: t¨ng thu nhËp quèc d©n, t¨ng ®¬n vÞ s¶n phÈm, lîi nhuËn tÝnh cho mét ®¬n l−îng ngo¹i tÖ cho ®Êt n−íc, t¨ng sè ng−êi lao vÞ s¶n phÈm,… ®éng cã viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cña ng−êi lao ®éng. §ã chÝnh lµ nh÷ng môc tiªu ®Þnh l−îng §èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t− trªn mét n¨m, mµ x· héi theo ®uæi. khi ph©n tÝch cÇn xÐt ®Õn yÕu tè thêi gian, víi c¸c chØ tiªu: gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn (NPV), suÊt Bªn c¹nh ®ã lµ c¸c môc tiªu mang tÝnh thu lîi néi t¹i (IRR), thêi gian hoµn vèn ®Þnh tÝnh nh−ng l¹i rÊt quan träng cho sù ph¸t ®éng,… triÓn x· h«Þ nh−: ®¸p øng yªu cÇu thùc hiÖn chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc 3. Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ kinh tÕ - x∙ trong tõng giai ®o¹n, xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, héi n©ng cao d©n trÝ, c¶i t¹o m«i tr−êng… a. Môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ kinh tÕ C¸c chi phÝ mμ x· héi ph¶i bá ra khi thùc hiÖn dù ¸n lµ c¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn, cña Trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ c¶i vËt chÊt, søc lao ®éng,… ®Çu t− cho thùc tr−êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n−íc, mäi ho¹t
hiÖn dù ¸n. Trªn thùc tÕ, l·i hoÆc lç ®èi víi mét doanh nghiÖp (mét dù ¸n) kh«ng nªn ®ång b. Néi dung ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ nghÜa víi l·i hoÆc lç cña cña toµn bé nÒn kinh kinh tÕ - x· héi tÕ x· héi. V× vËy, trong ph©n tÝch lùa chän dù ¸n cÇn kÕt hîp hµi hoµ gi÷a lîi Ých tµi chÝnh Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ kinh tÕ thùc chÊt (lîi nhuËn cña doanh nghiÖp - nhµ ®Çu t−) víi lµ x¸c ®Þnh sù ®ãng gãp cña dù ¸n vµo viÖc lîi Ých cña toµn x· héi, nh»m t¹o ®éng lùc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ quèc d©n, t¨ng ph¸t triÓn chung cho toµn doanh nghiÖp vµ thu nhËp quèc d©n, t¹o viÖc lµm, c¶i thiÖn m«i toµn bé nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc trong tõng giai tr−êng… ®o¹n ph¸t triÓn. Gia t¨ng thu nhËp quèc d©n lµ môc tiªu Tãm l¹i, sù t¨ng tr−ëng, lîi nhuËn vµ tÝnh hµng ®Çu cña mçi quèc gia, viÖc ®¸nh gi¸ sù c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp tuú thuéc ®ãng gãp cña dù ¸n cña doanh nghiÖp vµo sù phÇn lín vµo tÝnh h÷u hiÖu vµ sù lùa chän cã t¨ng tr−ëng chung cña nÒn kinh tÕ lµ hÕt søc hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n ®Çu t− cña doanh nghiÖp. quan träng, nã ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua chØ V× vËy, vÊn ®Ò ®¸nh gi¸, lùa chän dù ¸n ®Çu tiªu gi¸ trÞ gia t¨ng. t− trong doanh nghiÖp cã tÇm quan träng ®Æc Gi¸ trÞ gia t¨ng lµ møc chªnh lÖch gi÷a biÖt. Bµi viÕt ®· lµm râ quan ®iÓm, nh÷ng tiªu gi¸ trÞ ®Çu ra vµ c¸c gi¸ trÞ ®Çu vµo. chuÈn vµ néi dung cña viÖc ®¸nh gi¸, lùa chän dù ¸n ®Çu t− trong doanh nghiÖp, hy §èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t− cña doanh väng sÏ lµ tµi liÖu gióp c¸c doanh nghiÖp cã nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh gi¸ trÞ gia t¨ng thuÇn: gi¸ ®−îc dù ¸n ®Çu t− cã hiÖu qu¶ cao nhÊt. trÞ gia t¨ng thuÇn do dù ¸n t¹o ra b»ng gi¸ trÞ ®Çu ra dù kiÕn cña dù ¸n (doanh thu) trõ ®i c¸c chi phÝ vËt chÊt th−êng xuyªn, dÞch vô mua ngoµi vµ tæng vèn ®Çu t−. Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸ trÞ gia t¨ng thuÇn gåm hai bé phËn [1]. NguyÔn TÊn B×nh. Ph©n tÝch qu¶n trÞ tµi chÝnh - NXB §¹i häc quèc gia TP. Hå ChÝ Minh, 2002. chÝnh lµ: tiÒn l−¬ng (tr¶ cho ng−êi lao ®éng) vµ gi¸ trÞ thÆng d− (cho x· héi). [2]. GS. TSKH NguyÔn V¨n Chän. Kinh tÕ ®Çu t− x©y dùng. NXB x©y dùng, 2003. Trong ®ã, gi¸ trÞ thÆng d− x· héi ph¶n [3]. Vò Thuú D−¬ng. Qu¶n trÞ dù ¸n. NXB §¹i häc ¸nh kh¶ n¨ng sinh l·i cña dù ¸n, bao gåm: quèc gia Hµ Néi, 2000. c¸c lo¹i thuÕ, b¶o hiÓm, l·i vay, lîi nhuËn [4]. TS. NguyÔn B¹ch NguyÖt, TS. Tõ Quang doanh nghiÖp, lîi nhuËn nép ng©n s¸ch, lîi Ph−¬ng. Gi¸o tr×nh kinh tÕ ®Çu t−. NXB Thèng kª, tøc cæ phÇn. 2003. §èi víi dù ¸n ng¾n h¹n (trong mét n¨m) [5]. TS. Bïi H÷u Ph−íc. Tµi chÝnh doanh nghÞªp. cã thÓ dïng ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ gia NXB Thèng kª, 2004. t¨ng gi¶n ®¬n nªu trªn ®Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ [6]. NguyÔn H¶i S¶n. Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh kinh tÕ x· héi hay ®¸nh gi¸ sù ®ãng gãp cña nghÞªp. NXB Thèng kª, 2001. dù ¸n cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. §èi víi [7]. Essential of corporate finance/S.A. Ross, R. W. nh÷ng dù ¸n trung vµ dµi h¹n cÇn ¸p dông Westerfield, B.D. Jordan - Irwin/McGraw - Hill,c, ph−¬ng ph¸p hiÖn gi¸ thuÇn t−¬ng tù nh− 1996♦ trong ph©n tÝch tµi chÝnh.