Báo cáo khoa học: Nghiên cứu sinh Tưởng của một số giống cam quýt tạo vật

Chia sẻ: Nguyễn Phi Nhung Nhung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

119
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

B-ởi diễn là giống cây ăn quả đặc sản của vùng Canh Diễn Hà Nội, đ-ợc nhân dân tuyển chọn và l-u truyền trong sản xuất từ nhiều thế hệ nay. Cây b-ởi Diễn sinh tr-ởng khỏe nhanh cho thu hoạch và khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, giống chín muộn vào dịp tết Nguyên đán, năng suất cao, mã quả đẹp, phẩm vị ngon thích hợp với thị hiếu tiêu dùng của ng-ời Hà Nội và nhân dân nhiều vùng trong cả n-ớc. Trong khoảng 10 năm trở lại đây, b-ởi Diễn đ-ợc một số cơ quan khoa học và sản xuất...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: Nghiên cứu sinh Tưởng của một số giống cam quýt tạo vật

Báo cáo khoa học: Nghiên cứu sinh Tưởng của một số giống cam quýt tạo vật liệu trong nhân giống vô tính
nghiªn cøu sinh Tr−ëng cña mét sè gièng cam quýt t¹o vËt liÖu trong nh©n gièng v« tÝnh A study on the growth and development of some citrus cultivars to provide materials for propagation Boun Keua Vongsalath1, NguyÔn V¨n Bé2 Hoµng Ngäc ThuËn3 Summary A study was undertaken from 2000 to 2003 year in Hanoi Agricultural University to determine the growth and development characteristics of some rootstock and scion cultivars showed that lemons DH1-85 and Volcameriana could meet requirements for a rootstock variety having vigorous growth, numerous seed fruits, therefore these cultivars can be used as rootstocks for Duong canh orange (Citrus tagerin) and Dien sweet pummelo (Citrus grandis) in Hanoi area . Keywords: Growth, rootstock, citrus cultivar, propagation materials, layering, cutting 1. §Æt vÊn ®Ò1 B−ëi diÔn lµ gièng c©y ¨n qu¶ ®Æc s¶n cña vïng Canh DiÔn Hµ Néi, ®−îc nh©n d©n tuyÓn chän vµ l−u truyÒn trong s¶n xuÊt tõ nhiÒu thÕ hÖ nay. C©y b−ëi DiÔn sinh tr−ëng kháe nhanh cho thu ho¹ch vµ kh¶ n¨ng chèng chÞu s©u bÖnh tèt, gièng chÝn muén vµo dÞp tÕt Nguyªn ®¸n, n¨ng suÊt cao, m· qu¶ ®Ñp, phÈm vÞ ngon thÝch hîp víi thÞ hiÕu tiªu dïng cña ng−êi Hµ Néi vµ nh©n d©n nhiÒu vïng trong c¶ n−íc. Trong kho¶ng 10 n¨m trë l¹i ®©y, b−ëi DiÔn ®−îc mét sè c¬ quan khoa häc vµ s¶n xuÊt chó ý ph¸t triÓn. TÝnh chung trong c¸c huyÖn ngo¹i thµnh vµ 2 quËn néi thµnh, cã tæng sè 84,7 ha chiÕm gÇn 40% diÖn tÝch trång cam quýt cña Hµ Néi, víi s¶n l−îng thu ®−îc kho¶ng 1.270 tÊn, nh−ng Hµ Néi vÉn ph¶i nhËp thªm b−ëi §oan Hïng, Phóc Tr¹ch, N¨m Roi cña c¸c tØnh ngoµi vµ b−ëi chïm cña Trung Quèc...HiÖn n ay , n ¨n g su Êt b− ëi DiÔn cña Hµ Néi cßn ë møc thÊp, chÊt l− îng còng cßn nhiÒu vÊn ®Ò ph ¶i c¶i tiÕn ®èi víi nh÷ng vïng trång ngoµi x· Canh DiÔn huyÖn Tõ Liªm. Theo ý kiÕn cña chóng t«i, 4 gi¶i ph¸p kü thuËt quan träng hµng ®Çu ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt vµ c¶i tiÕn chÊt l−îng b−ëi DiÔn lµ kü thuËt nh©n gièng; mËt ®é trång dµy, c¾t tØa bãn ph©n vµ phßng trõ s©u bÖnh, trong ®ã gèc ghÐp lµ c¬ së cña gi¶i ph¸p kü thuËt nh©n gièng b−ëi. §Ò tµi nghiªn cøu gèc ghÐp trong nh©n gièng b−ëi DiÔn ®−îc tiÕn hµnh tõ n¨m 2000 - 2003 t¹i khu thÝ nghiÖm - Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I- Gia L©m - Hµ Néi. 2. Môc ®Ých, néi dung vµ ®èi t−îng nghiªn cøu 2.1. Môc ®Ých nghiªn cøu 1 Nghiªn cøu sinh Khoa N«ng häc 3 Bé m«n Rau- Hoa - Qu¶, Khoa N«ng häc
Nghiªn cøu sinh tr−ëng cña 4 gièng: cam ®−êng Canh, b−ëi BiÔn, chanh §H1-85, Volcameriana ®Ó tuyÓn chän vËt liÖu dïng trong nh©n gièng v« tÝnh cña b−ëi DiÔn trong v−ên −¬m. 2.2. §èi t−îng nghiªn cøu - TÊt c¶ c¸c gièng d−íi ®©y ®Òu ®−îc nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p chiÕt cµnh. * Chanh DH1-85: 9 n¨m tuæi * Volcameriana: 8 n¨m tuæi Hai gièng nµy ®−îc nghiªn cøu ®Æc tÝnh sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn tõ n¨m 2000 - 2001 vµ nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p gi©m cµnh lµm c©y gèc ghÐp. * Cam ®−êng Canh: 7 n¨m tuæi * B−ëi DiÔn: 8 n¨m tuæi C¸c c©y mÑ ®−îc tuyÓn chän theo tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ c©y b−ëi vµ cam ®−êng Canh −u tó cña Trung t©m KhuyÕn n«ng Hµ Néi . 2.3. Néi dung vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu - Nghiªn cøu sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña hai gièng ®−îc tuyÓn chän lµm gèc ghÐp cho b−ëi DiÔn. - Sinh tr−ëng vµ n¨ng suÊt, h×nh th¸i h¹t, khèi l−îng vµ sè l−îng ph«i trong mét h¹t cña 4 gièng kÓ trªn - C¸c thÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ theo kiÓu khèi ngÉu nhiªn hoµn toµn 3 lÇn nh¾c l¹i, xö lý thèng kª c¸c sè liÖu trªn phÇn mÒm IRRISTAT. - Quan tr¾c thÝ nghiÖm theo h−íng dÉn cña ViÖn Nghiªn cøu Ph¸t triÓn Tµi nguyªn Di truyÒn C©y ¨n qu¶ NhiÖt ®íi vµ ¸ nhiÖt ®íi ( IBPGR,1996). 3. kÕt qu¶ nghiªn cøu Chanh DH1-85 vµ Volcameriana ®· ®−îc chóng t«i nghiªn cøu kh¶ n¨ng nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p gi©m cµnh tõ 1991 ®Õn nay ®Ó dïng lµm gèc ghÐp cho cam quýt vµ b−ëi DiÔn. Mét sè nghiªn cøu tr−íc ®©y cña Hoµng Ngäc ThuËn (2000) vµ céng sù còng nh− c¸c sinh viªn tõ kho¸ 27 ®Õn nay ®· kh¼ng ®Þnh gèc ghÐp v« tÝnh cã nhiÒu −u ®iÓm so víi gèc ghÐp gieo h¹t khi nh©n gièng cam quýt, tr−íc hÕt lµ cho nh÷ng vïng ®Êt ë vïng ®ång b»ng n¬i cã mùc n−íc ngÇm cao. C¸c c©y mÑ ®Ó nh©n gièng gèc ghÐp ®−îc tiÕn hµnh nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm sinh tr−ëng cã liªn quan ®Õn kü thuËt nh©n gièng v« tÝnh b»ng ph−¬ng ph¸p ghÐp. Sè liÖu b¶ng 1 cho thÊy søc sinh tr−ëng cña c©y DH1-85 vµ Volcameriana t−¬ng ®−¬ng nhau. ë n¨m thø 8-9, sù chªnh lÖch vÒ chiÒu cao c©y, ®−êng kÝnh t¸n vµ ®−êng kÝnh gèc c©y lµ kh«ng ®¸ng kÓ; chanh DH1-85 sinh tr−ëng m¹nh h¬n so víi Volcameriana c¶ vÒ sè l−îng cµnh cÊp I, cÊp II còng nh− chiÒu dµi vµ ®−êng kÝnh cµnh, tuy nhiªn hÖ sè biÕn ®éng ë tÊt c¶ c¸c chØ tiªu nghiªn cøu cña Volcameriana ®Òu thÊp h¬n so víi chanh DH1-85 do chanh DH1-85 lµ gièng lai tù nhiªn gi÷a cam vµ chanh (Hoµng Ngäc ThuËn, 2000). ë hai gièng cam ®−êng Canh vµ b−ëi DiÔn, nghiªn cøu trªn c¸c c©y tuyÓn chän lµm vËt liÖu khëi ®Çu ®Ó nh©n gièng chóng t«i thÊy cã sù chªnh lÖch kh«ng nhiÒu ë c¸c chØ tiªu vÒ ®−êng kÝnh t¸n vµ chiÒu cao c©y. Tuy nhiªn b−ëi DiÔn cã ®−êng kÝnh gèc lín h¬n nhiÒu so víi cam ®−êng Canh, còng nh− chanh DH1-85 vµ Volcameriana mÆc dï trång sau so víi hai gièng gèc ghÐp kÓ trªn, c¶ hai gièng b−ëi DiÔn vµ ®−êng Canh cã chiÒu dµi cµnh cÊp I nhá h¬n so víi chanh DH1-85 vµ Volcameriana; chiÒu dµi cÊp II cã søc sinh tr−ëng t−¬ng ®−¬ng gi÷a c¸c gièng chanh DH1-85, Volcameriana trong khi ®ã Volcameriana cã chiÒu dµi cµnh cÊp II lín h¬n c¶, còng t−¬ng tù nh− chiÒu cao sinh tr−ëng, ®−êng kÝnh gèc th©n chÝnh, ®−êng kÝnh gèc cµnh cÊp I,
cÊp II t−¬ng ®−¬ng nhau trong 3 gièng ®−êng Canh, chanh DH1-85, Volcameriana, trong khi ®ã ®−êng kÝnh gèc cµnh cña b−ëi DiÔn v−ît xa so víi c¸c gièng cßn l¹i. Chóng t«i ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn kh¸c cña c¸c gièng kÓ trªn nh− c¸c thêi kú vËt hËu, sinh tr−ëng cµnh xu©n, cµnh hÌ, cµnh thu, ®Æc ®iÓm h×nh th¸i l¸, h×nh th¸i nô, hoa, qu¶, c¸c ®Æc ®iÓm cña qu¶, h¹t vµ tÝnh ®a ph«i cña c¸c gièng trªn, tÝnh ®a ph«i mét tiªu chuÈn quan träng khi nghiªn cøu tuyÓn chän c©y gèc ghÐp (J.A Sam Son, 1980; Hoµng Ngäc ThuËn, 2000).
B¶ng 1. T×nh h×nh sinh tr−ëng c¸c gièng nghiªn cøu (trung b×nh 3 c©y) Tuæi ChiÒu §−êng §−êng Sè cµnh ChiÒu dµi cµnh (cm) §−êng kÝnh cµnh (cm) H×nh thøc Tªn gièng c©y cao c©y kÝnh kÝnh gèc nh©n gièng CÊp I CÊp II CÊp I V% CÊp II V% CÊp I V% CÊp II V% (n¨m) (m) t¸n (m) (cm) 4,34 36,5± 3,23 9,55 32,0± 2,50 8,28 6,55± 0,50 9,05 4,85± 0,55 11,46 Chanh DH1-85 9 ChiÕt cµnh 3,86 4,25 8,7 2,32 3,10 31,65± 2,05 8,40 45,15±2,64 8,90 5,64± 0,15 3,25 2,89± 0,25 8,50 Volcameriana 8 ChiÕt cµnh 4,15 4,10 7,5 2,10 4,33 19,00± 2,21 11,6 33,25±3,68 11,09 6,05± 0,53 8,84 3,68± 0,39 10,72 Cam ®−êng Canh 7 ChiÕt cµnh 3,02 3,52 8,00 2,00 9,80 34,23±4,09 11,95 9,25± 0,80 8,40 5,76± 0,72 12,64 4,33 25,5± 2,34 B−ëi DiÔn 8 ChiÕt cµnh 3,87 4,25 12,9 2,00
B¶ng 2. §Æc ®iÓm qu¶ vµ h¹t cña c¸c gièng nghiªn cøu Khèi ChiÒu dµi Khèi Gièng Sè BÒ ngang Sè ph«i l−îng qu¶ h¹t V% V% l−îng nghiªn cøu h¹t/qu¶ h¹t (cm) TB/h¹t (g) (cm) h¹t (g) 1.050,00 60-75 1,70±0,06 3,64 0,72±0,02 2,40 B−ëi DiÔn 35,94 1 0,79±0,07 7,55 0,38±0,01 3,60 Cam ®−êng Canh 185,05 4-5 10,20 6-13 18-24 1,20±0,01 2,00 0,49±0,02 2,82 Volcameriana 71,70 14,50 4-10 18-32 0,97±0,02 1,65 0,38±0,02 2,50 Chanh DH1-85 86,65 11,30 3,9 Trong 4 gièng cam quýt nghiªn cøu trong thÝ nghiÖm nµy, chóng t«i thÊy, b−ëi DiÔn, Volcameriana vµ chanh DH1-85 cã sè l−îng h¹t nhiÒu h¬n, Cam ®−êng Canh lµ mét gièng quýt Ýt h¹t nhÊt trong c¸c gièng cam quýt ®−îc trång phæ biÕn taÞ ViÖt Nam. Khèi l−îng 1000 h¹t ®¹t cao nhÊt ë b−ëi DiÔn, sau ®Õn Volcameriana, chanh DH1-85 vµ cuèi cïng lµ cam ®−êng Canh. §èi chiÕu víi t×nh h×nh sinh tr−ëng cña c©y vµ t×nh h×nh sinh tr−ëng cña c©y con trong v−ên −¬m, chóng t«i thÊy chØ tiªu khèi l−îng h¹t vµ søc sinh tr−ëng cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, nhÊt lµ sinh tr−ëng cña c©y con trong v−ên −¬m. Sè ph«i trong mét h¹t lµ chØ tiªu hµng ®Çu trong kü thuËt chän gièng gèc ghÐp cho c¸c c©y cam quýt. Trong 4 gièng thÝ nghiÖm, Volcameriana cã sè ph«i trung b×nh/h¹t nhiÒu (4 - 10 ph«i), chanh DH1-85 cã 3-9 ph«i, cam ®−êng Canh cã sè ph«i nhiÒu nhÊt (6-13 ph«i). B−ëi DiÔn thuéc loµi ®¬n ph«i (Citrus grandis OSB). Nh− vËy 2 gièng ®−êng Canh, b−ëi DiÔn vµ 2 gièng ®−îc tuyÓn chän dïng lµm gèc ghÐp trong nghiªn cøu ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®Òu cã sè l−îng ph«i trong mét h¹t cao . NÕu ®em gieo c¸c h¹t ®a ph«i, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn tù thô phÊn (v−ên c©y mÑ gèc ghÐp ®−îc c¸ch ly), chóng t«i thÊy phÇn lín c¸c c©y con thu ®−îc lµ c¸c c©y ph«i t©m, mäc c¸c ph«i v« tÝnh, c¸c ph«i nµy trªn c¨n b¶n mang ®−îc tÝnh di truyÒn c©y mÑ (Maisuradze (1971); Akira Wakana (1988), Hoµng Ngäc ThuËn (2000); J. Janic and N, Moore, (1975-1981). V× vËy søc sinh tr−ëng cña c©y con kh¸ ®ång ®Òu vµ c¸c gièng cam quýt khi ghÐp lªn chóng th−êng sinh tr−ëng khoÎ vµ chãng b−íc vµo thêi kú thu ho¹ch qu¶ 4. KÕt luËn B−íc ®Çu nghiªn cøu mét sè ®Æc tÝnh sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn, ®Æc tÝnh ®a ph«i cña h¹t c¸c gièng b−ëi DiÔn vµ ®−êng Canh, chanh DH1-85 vµ Volcameriana, chóng t«i thÊy c¸c gièng ®Òu cã søc sinh tr−ëng tèt cã thÓ giíi thiÖu lµm vËt liÖu khëi ®Çu trong nh©n gièng ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Riªng 2 gièng chanh DH1-85 vµ Volcameriana, xÐt trªn c¸c chØ tiªu sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn, ®Æc ®iÓm h×nh th¸i vµ tÝnh ®a ph«i cña h¹t, chóng t«i thÊy cã ®Çy ®ñ tiªu chuÈn ®Ó nh©n lµm gèc ghÐp cho c¸c gièng cam quýt nghiªn cøu. Tµi liÖu tham kh¶o Hoµng Ngäc ThuËn (2000). Kü thuËt chän t¹o vµ trång c©y cam quýt cã n¨ng suÊt cao vµ phÈm chÊt tèt. Nxb N«ng nghiÖp Hµ néi. J.Janic and N. Moore (1975-1981). Advances in Fruit Breeding and Shunpei Ilem moto. B¶n tiÕng Nga , Nxb “Koloc” Moxcova. tr 680 - 721. AkiraWakan (1988) Advantive embryogenesis in citrus (Rutaceae) II. Postfertilization Development. AmericanJournal of botany.Vol.75 J.A.Samson. (1980) Tropical Fruits. Longan, London and, NewYork. Maisuradze (1971). Selecsia sitrusavuc Nxb “Loc” Moxcova . IBPGR (1996) . Genetic Resoures of tropical and Subtropical fruits and nuts . Rome Italia .