Báo cáo khoa học: "Phân bố tải trọng trong bộ truyền bánh đai răng"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Nguyễn Phương Hà Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

75
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong bộ truyền động bánh đai răng, dây đai răng đ-ợc chế tạo hàng loạt theo tiêu chuẩn. Muốn tăng độ bền của bộ truyền động phải biết đ-ợc nguyên nhân phá hỏng do các lực gây ra. Mục đích của bài báo này là phân tích các lực tác động lên bộ truyền động bánh đai răng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "Phân bố tải trọng trong bộ truyền bánh đai răng"

Ph©n bè t¶i träng trong bé truyÒn b¸nh ®ai r¨ng TS. TrÇn vÜnh h−ng Bé m«n ThiÕt kÕ m¸y Khoa C¬ khÝ - Tr−êng §¹i häc GTVT Tãm t¾t: Trong bé truyÒn ®éng b¸nh ®ai r¨ng, d©y ®ai r¨ng ®−îc chÕ t¹o hμng lo¹t theo tiªu chuÈn. Muèn t¨ng ®é bÒn cña bé truyÒn ®éng ph¶i biÕt ®−îc nguyªn nh©n ph¸ háng do c¸c lùc g©y ra. Môc ®Ých cña bμi b¸o nμy lμ ph©n tÝch c¸c lùc t¸c ®éng lªn bé truyÒn ®éng b¸nh ®ai r¨ng. Summary: In a gear-belt transmission unit, the gear-belts are manufactured as per standards. To increase the strength of the transmission, the cause of damage done by the forces has to be known. The article aims at analizing the forces affecting the gear-belt transmission unit. i. Më ®Çu ii. C¸c lùc t¸c dông trong truyÒn ®éng ®ai r¨ng Bé truyÒn b¸nh ®ai r¨ng lµ bé truyÒn chuyÓn ®éng vµ m«men gi÷a c¸c trôc nhê ¨n Sù truyÒn lùc trong truyÒn ®éng ®ai r¨ng khíp gi÷a c¸c r¨ng vµ ®−îc øng dông rÊt réng nhê ¨n khíp gi÷a c¸c r¨ng cña d©y ®ai vµ r·i [1]. §Ó gi¶i quyÕt nh÷ng yªu cÇu kü thuËt b¸nh ®ai, th«ng qua nh¸nh dÉn chuyÓn ®Õn kh¸c nhau ng−êi ta dïng bé truyÒn b¸nh ®ai b¸nh bÞ dÉn. Qua ®ã cã nh÷ng lùc sau ®©y t¸c r¨ng víi nhiÒu lo¹i biªn d¹ng r¨ng kh¸c nhau ®éng lªn bé truyÒn. [2]. X¸c ®Þnh c¸c kÝch th−íc h×nh häc cña bé - Lùc c¨ng ban ®Çu cña d©y ®ai: FV truyÒn ®ai r¨ng (thÝch hîp víi mét d¹ng t¶i träng nµo ®ã) cho ®Õn nay c¸c nhµ s¶n xuÊt Víi kho¶ng c¸ch trôc x¸c ®Þnh hoÆc d−íi d©y ®ai r¨ng vÉn ch−a ®−a ra ®−îc sù tÝnh t¸c dông cña c¬ cÊu c¨ng d©y ®ai sÏ xuÊt to¸n tèi −u vÒ kÝch th−íc h×nh häc phï hîp víi hiÖn lùc c¨ng d©y ®ai ë tr¹ng th¸i tÜnh. Lùc ®iÒu kiÖn thùc tÕ. VÝ dô nh− theo [3] ®Õn [5], nµy ®−îc c©n b»ng ë nh¸nh ®ai dÉn vµ nh¸nh c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn kÝch th−íc h×nh häc ®ai bÞ dÉn. Nã g©y ra mét lùc tÜnh ®Þnh t¸c cña bé truyÒn ®éng vÉn ch−a ®−îc quan t©m dông lªn trôc. Víi lùc c¨ng ban ®Çu d©y ®ai, vµ chØ dÉn mét c¸ch ®Çy ®ñ. Nguyªn nh©n lµ tr¹ng th¸i lµm viÖc cña bé truyÒn ®éng ®−îc do ch−a cã sù ph©n tÝch ®Çy ®ñ ¶nh h−ëng lùc thiÕt lËp. Víi tr¹ng th¸i ®ã c¸c r¨ng ¨n khíp c¬ häc ®èi víi bé truyÒn ®éng ®ai r¨ng. C¸c cña ®ai r¨ng vµ b¸nh r¨ng t¸c dông lÉn nhau quan hÖ t¶i träng trong truyÒn ®éng ®ai r¨ng vµ thay ®æi lùc kÐo trªn c¸c nh¸nh ®ai khi cã ®−îc ph©n tÝch vµ tr×nh bµy d−íi ®©y nh»m ¶nh h−ëng cña chÕ ®é lµm viÖc ®éng lùc häc môc ®Ých chØ ra ®−îc c¸c nguyªn nh©n h− (h×nh 1). háng cã thÓ x¶y ra.
vµ ®Ønh r¨ng cña b¸nh ®ai tõ ®ã lùc vßng t¨ng 120 N lªn qua t¸c dông cña lùc ë tõng cÆp r¨ng ¨n F 100 Lkd khíp. FWLkd A 80 F F F Lkd Lkd R F F 60 zi F F zi F zi+1 zi+1 2 R F F = 75N s 2 3 3 B¸nh dÉn B¸nh bÞ dÉn 40 u 4 4 nc® nc® 5 20 5 FLkb 6 F F 6 R R 7 F F Lkb 7 Lkb 0 20 40 60 80 N 100 Fv A H×nh 1. Lùc ë c¸c nh¸nh dÉn phô thuéc vμo lùc F F∗ F∗ si-1 c¨ng ban ®Çu Ri+1 Ri F si+1 (Fs lùc kÐo d©y ®ai; FLkd lùc kÐo nh¸nh dÉn; FLkb lùc , F , F F zi Ai zi+1 F kÐo nh¸nh bÞ dÉn; FwLkd lùc ®éng lùc häc nh¸nh Ai+1 dÉn; FU lùc vßng) n an - Lùc vßng FU H×nh 2. ¶nh h−ëng cña lùc trªn cung «m b¸nh ®ai D−íi t¸c ®éng cña lùc vßng, lùc kÐo ë nh¸nh dÉn ®−îc t¨ng lªn so víi lùc c¨ng ban (nc® sè vßng quay b¸nh dÉn; Fzi lùc r¨ng r¨ng thø i ®Çu cña d©y ®ai vµ cã gi¸ trÞ: trªn r¨ng ®ai ¨n khíp t−¬ng øng; F’ Ai thμnh phÇn cña lùc trôc; FRi lùc ma s¸t; Fsi lùc trªn lâi kÐo) 1 FLkd = Fvsg+ FU (1) Theo (h×nh 2) lùc vßng cã gi¸ trÞ: 2 FU = Σ Fzi + Σ F∗Ri Sù suy gi¶m lùc c¨ng ban ®Çu tõ FV ®Õn - Lùc dao ®éng theo ph−¬ng ngang vµ däc FVsg v× d©y ®ai bÞ d·n dµi do t¸c ®éng cña lùc trong c¸c nh¸nh ®ai c¨ng. Lùc c¨ng suy gi¶m FVsg t−¬ng øng víi gi¸ trÞ (FV - FU), v× cã ¶nh h−ëng cña c¸c lùc ly Do cung «m cña d©y ®ai r¨ng trªn b¸nh t©m, dao ®éng cña c¸c nh¸nh ®ai, lùc ma s¸t r¨ng lµ kh«ng trßn, g·y gãc (hiÖu øng ®a gi¸c) do tr−ît trong qu¸ tr×nh ¨n khíp vµ sù ph©n t¹o ra b¸n kÝnh vßng chia thay ®æi ®Æc biÖt ®èi chia t¶i träng trªn gãc «m cña d©y ®ai vµ b¸nh víi b¸nh ®ai nhá cã sè r¨ng Ýt. Khi bé truyÒn ®ai nªn cã trÞ sè: chuyÓn ®éng cã vËn tèc lín sÏ ph¸t sinh ra FVsg > FV - FU (2) lùc dao ®éng theo ph−¬ng ngang vµ däc trong c¸c nh¸nh ®ai. C¸c lùc nµy lµ mét trong c¸c FVsg ®−îc x¸c ®Þnh tõ mèi quan hÖ víi lùc thµnh phÇn tham gia thªm lµm thay ®æi søc kÐo ë nh¸nh bÞ dÉn: c¨ng trong nh¸nh dÉn vµ nh¸nh bÞ dÉn cña bé 1 truyÒn ®éng ®ai r¨ng. Ngoµi nguyªn nh©n trªn FLkb = Fvsg (3) 2 t¹o ra sù dao ®éng trong bé truyÒn ®éng cßn cã nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c nh− ®é lÖch t©m Lùc c¨ng ban ®Çu FV cµng lín sÏ lµm cña b¸nh ®ai r¨ng, ¨n khíp kh«ng ®óng hoÆc t¨ng lùc nÐn bÒ mÆt gi÷a khe r¨ng cña d©y ®ai sù thay ®æi th−êng xuyªn cña lùc vßng.
b¸nh ®ai. Do cã lùc ly t©m cña d©y ®ai n»m - Lùc qu¸n tÝnh: FF trªn gãc «m b¸nh ®ai mµ lùc t¸c dông lªn trôc Lùc qu¸n tÝnh xuÊt hiÖn trªn d©y ®ai r¨ng quay gi¶m xuèng. §èi víi bé truyÒn ®éng ®ai, trong ph¹m vi hai gãc «m cña b¸nh dÉn vµ lùc ly t©m sÏ lµm gi¶m lùc ma s¸t gi÷a d©y ®ai b¸nh bÞ dÉn. vµ b¸nh ®ai do ®ã lµm t¨ng kh¶ n¨ng tr−ît FSi t−¬ng ®èi gi÷a d©y ®ai vµ b¸nh ®ai. V× vËy lùc c¨ng ban ®Çu cña d©y ®ai ph¶i rÊt lín so víi bé truyÒn ®ai r¨ng ®Ó ®¶m b¶o truyÒn m« men. FF Trong truyÒn ®éng ®ai r¨ng, lùc ly t©m i lµm gi¶m bít lùc t¸c dông lªn trôc vµ mét FAi phÇn lùc ¨n khíp trong qu¸ tr×nh truyÒn lùc i αρ vßng. TÝnh to¸n ®· chØ ra r»ng, khi tèc ®é cña d©y ®ai 80m/s, biÕn d¹ng ë khe r¨ng cña d©y ®ai hoµn toµn kh«ng ®¸ng kÓ. Biªn d¹ng ¨n khíp gi÷a d©y ®ai vµ b¸nh ®ai kh«ng thay ®æi. n an V× vËy víi vËn tèc cña d©y ®ai rÊt lín, kh«ng F cÇn t¨ng lùc c¨ng ban ®Çu cña d©y ®ai vÉn si ®¶m b¶o truyÒn lùc vßng tèt. H×nh 3. Lùc qu¸n tÝnh trªn gãc «m d©y ®ai r¨ng - Lùc ma s¸t khi ¨n khíp kh«ng ®óng:FR Lùc qu¸n tÝnh trªn d©y ®ai r¨ng g©y thªm ®é uèn trong d©y ®ai r¨ng. Qua ®ã còng lµm Lùc c¨ng kh¸c nhau trong nh¸nh dÉn vµ t¨ng biÕn d¹ng d©y ®ai vµ lùc trªn nh¸nh ®ai. nh¸nh bÞ dÉn cña d©y ®ai r¨ng sÏ lµm cho T¸c dông cña lùc qu¸n tÝnh phô thuéc vµo dao b−íc r¨ng cña d©y ®ai vµ b¸nh ®ai cã nh÷ng ®éng cña d©y ®ai r¨ng, ®é dµi nh¸nh ®ai, sai lÖch kh¸c nhau, v× vËy vÞ trÝ ¨n khíp cña träng l−îng d©y ®ai vµ søc c¨ng trªn c¸c biªn d¹ng r¨ng d©y ®ai vµ b¸nh ®ai thay ®æi. nh¸nh dÉn. Lùc qu¸n tÝnh cña d©y ®ai r¨ng Biªn d¹ng r¨ng cña d©y ®ai khi ¨n khíp sÏ trªn gãc «m cña b¸nh ®ai r¨ng sÏ lµm gi¶m tr−ît lªn biªn d¹ng r¨ng cña b¸nh ®ai tõ ®Ønh lùc Ðp gi÷a khe r¨ng cña d©y ®ai vµ ®Ønh r¨ng r¨ng ®Õn ch©n r¨ng, tuú thuéc vµo ®é lín cña b¸nh ®ai. T¸c dông cña qu¸n tÝnh ®−îc chªnh lÖch cña b−íc r¨ng d©y ®ai vµ b¸nh minh ho¹ ë (H×nh 3). Trªn mét phÇn cña d©y ®ai. Do cã t¶i träng trªn hai bÒ mÆt r¨ng vµ ®ai r¨ng trong gãc «m cña b¸nh ®ai r¨ng sÏ tr−ît lªn nhau trong qu¸ tr×nh vµo khíp, ra sinh ra lùc qu¸n tÝnh FF, gi¸ trÞ cña nã sÏ ®−îc khíp nªn xuÊt hiÖn lùc ma s¸t (h×nh 4). Khi ¨n x¸c ®Þnh qua thµnh phÇn suy gi¶m cña lùc t¸c khíp khe r¨ng cña d©y ®ai sÏ n»m kh«ng ®óng trªn bÒ mÆt ®Ønh r¨ng cña b¸nh ®ai. dông lªn trôc quay cña bé truyÒn ®éng FA’. Trªn thøc tÕ lu«n lu«n diÔn ra qu¸ tr×nh ¨n Hai lùc trªn g©y ra ph¶n lùc trong thµnh phÇn khíp tr−ît víi mét t¶i träng trªn hai bÒ mÆt lùc kÐo cña lâi d©y ®ai r¨ng. s−ên r¨ng cña d©y ®ai. Sù tr−ît cña r¨ng d©y FS1 = FS2. ®ai lªn s−ên r¨ng cña b¸nh ®ai sÏ lµm cho lùc Trong khi FA’ h−íng vÒ khe r¨ng cña d©y trong nh¸nh ®ai t¨ng lªn mét gi¸ trÞ nµo ®ã ®Ó ®ai nh− lµ mét lùc nÐn vµ qua ®ã líp gi÷a khe th¾ng lùc ma s¸t, lÊy ®µ cho sù ¨n khíp c¸c r¨ng vµ lâi chÞu kÐo cña d©y ®ai biÕn d¹ng, FF r¨ng cña d©y ®ai vµ b¸nh ®ai trong qu¸ tr×nh t¸c dông nh− mét lùc kÐo ®Ó lµm t¨ng lªn biÕn chuyÓn ®éng. Mét sù t¨ng tèc cña d©y ®ai sÏ d¹ng ®ã vµ cuèi cïng n©ng d©y ®ai ra khái ®ång nghÜa víi viÖc t¨ng thªm lùc kÐo vµ qua
ý nghÜa. Ph¶i ®Ó ý ®Õn sù phï hîp b−íc r¨ng ®ã lùc trong nh¸nh ®ai t¨ng lªn. cña b¸nh ®ai ®Õn ®é lín trung b×nh t¨ng lªn F F s1 Lkd cña b−íc r¨ng d©y ®ai, sao cho sai lÖch b−íc r¨ng cña d©y ®ai vµ b¸nh ®ai lµ nhá nhÊt. Sù ph©n bè t¶i träng kh«ng ®Òu trªn c¸c r¨ng ¨n F F R1 zi khíp cã ¶nh h−ëng ®Õn sù ¨n khíp cña d©y ®ai vµ b¸nh ®ai r¨ng. NÕu nh− b−íc r¨ng cña d©y ®ai nhá h¬n b−íc r¨ng t−¬ng øng cña b¸nh ®ai ë vÞ trÝ b¾t ®Çu vµo khíp trªn b¸nh n c® dÉn th× lùc t¸c dông lªn r¨ng ë vÞ trÝ ra khíp H×nh 4. Lùc ma s¸t khi ¨n khíp kh«ng ®óng cña cña b¸nh bÞ dÉn sÏ lín h¬n. Mét sai lÖch b−íc nh¸nh dÉn r¨ng nµo ®ã sÏ t¨ng c−êng sù ph¸ háng qu¸ (nc® sè vßng quay b¸nh chñ ®éng; Fzi lùc r¨ng trªn tr×nh vµo khíp, ra khíp trªn nh¸nh dÉn, nh−ng vÞ trÝ vμo khíp ®Çu tiªn cña r¨ng ®ai; FR1 lùc ma s¸t l¹i cã lîi cho sù vµo khíp trªn nh¸nh bÞ dÉn. trªn vÞ trÝ vμo khíp ®Çu tiªn cña r¨ng ®ai; Fs1 lùc NÕu nh− b−íc r¨ng cña d©y ®ai lín h¬n b−íc trªn lâi kÐo) r¨ng cña b¸nh ®ai sÏ gi¶m bít sù ph¸ háng Khi ¨n khíp tøc thêi cña nh¸nh dÉn víi qu¸ tr×nh vµo khíp ra khíp trªn nh¸nh dÉn, lùc kÐo lín sÏ g©y ra ¨n khíp tr−ît gi÷a c¸c nh−ng l¹i cã h¹i cho sù vµo khíp trªn nh¸nh r¨ng cña d©y ®ai vµ b¸nh dÉn ®ång thêi sÏ bÞ dÉn. Cho nªn mét sù sai lÖch nµo ®ã nªn lµm gi¶m lùc c¨ng ë nh¸nh bÞ dÉn. §ã lµ vÊn chän mét gi¸ trÞ phï hîp trªn b¸nh dÉn. ®Ò cÇn ph¶i ®−îc tÝnh ®Õn cña viÖc t¨ng tèc ¨n khíp cña c¸c r¨ng d©y ®ai vµ b¸nh ®ai. iv. Ph©n chia t¶i träng trªn r¨ng d©y ®ai iii. Ph©n chia t¶i träng trªn gãc «m Lùc trªn r¨ng Fzi ®−îc ph©n chia trªn bÒ cña b¸nh ®ai r¨ng mÆt tiÕp xóc s−ên r¨ng cña d©y ®ai vµ b¸nh Ph©n chia t¶i träng trªn gãc «m cña b¸nh ®ai. H×nh d¹ng ¨n khíp cña d©y ®ai vµ b¸nh ®ai r¨ng lµ sù ph©n chia cña lùc vßng FU ®ai cã ¶nh h−ëng quyÕt ®Þnh ®èi víi sù ph©n thµnh c¸c lùc t¸c dông lªn c¸c r¨ng ¨n khíp chia t¶i träng trªn r¨ng ®ai. B»ng ph−¬ng Fzi trªn gãc «m cña b¸nh ®ai r¨ng. T¶i träng ph¸p phÇn tö h÷u h¹n (FEM) nh− trong [6] ®· t¸c dông lªn tÊt c¶ c¸c r¨ng ¨n khíp lµ b»ng chØ ra øng suÊt lín nhÊt ®èi víi ®ai r¨ng h×nh nhau nÕu nh− b−íc ¨n khíp t−¬ng øng trªn thang n»m ë ch©n r¨ng. NÕu gãc nghiªng ®−êng ch©n r¨ng cña d©y ®ai b»ng b−íc cña r¨ng cña d©y ®ai vµ b¸nh ®ai b»ng nhau, øng b¸nh ®ai r¨ng trªn b¸n kÝnh vßng ®Ønh. Ng−îc suÊt tËp trung ë ch©n r¨ng, chuyÓn vÞ t−¬ng l¹i b−íc cña b¸nh ®ai r¨ng kh¸c víi b−íc cña ®èi cña ch©n r¨ng d©y ®ai vµ ®Ønh r¨ng cña d©y ®ai r¨ng sÏ cã ¶nh h−ëng ®Õn ®é lín cña b¸nh ®ai bÐ. Khi gãc nghiªng r¨ng cña d©y t¶i träng. BiÕn d¹ng dµi cña lâi chÞu kÐo vµ ®ai vµ b¸nh ®ai kh¸c nhau, øng suÊt ph©n bè biÕn d¹ng cña líp vËt liÖu ®µn håi gi÷a lâi chÞu ®Òu ë c¹nh r¨ng, nh−ng chuyÓn vÞ t−¬ng ®èi kÐo vµ khe r¨ng sÏ lµm t¨ng b−íc cña d©y ®ai cña ch©n r¨ng d©y ®ai vµ ®Ønh r¨ng b¸nh ®ai trªn ®−êng ch©n r¨ng. Do kh«ng thÓ tr¸nh sÏ lín (H×nh 5). Sai lÖch gãc nghiªng cµng lín khái nh÷ng biÕn d¹ng trªn cung «m b¸nh ®ai, vµ chuyÓn vÞ t−¬ng ®èi cµng lín lµ nguyªn theo ®ã lµ sù thay ®æi b−íc r¨ng trªn cung nh©n lµm cho biÕn d¹ng r¨ng cña d©y ®ai «m, v× vËy cho dï b−íc r¨ng cña d©y ®ai vµ t¨ng lªn, dÉn ®Õn sù ph¸ háng qu¸ tr×nh vµo b¸nh ®ai b»ng nhau khi viÖc chÕ t¹o d©y ®ai, khíp, ra khíp. b¸nh ®ai cã ®é chÝnh x¸c cao còng kh«ng cßn
träng ®éng g©y ra biÕn d¹ng mái vµ trªn ch©n T¶i träng s−ên r¨ng a) r¨ng xuÊt hiÖn øng suÊt t¹o ra c¸c vÕt nøt vµ dÉn ®Õn c¾t ®øt r¨ng ®ai ë ch©n r¨ng. R¨ng d©y ®ai chÞu ®−îc mét t¶i träng cho phÐp nµo ®ã t¸c dông lªn ch©n r¨ng gäi lµ søc bÒn c¾t d¹ng r¨ng s−ên r¨ng ban ®Çu ch©n r¨ng. kh«ng chÞu t¶i Khi d©y ®ai r¨ng ch¹y trªn b¸nh ®ai, lùc Kho¶ng chuyÓn vÞ kÐo d©y ®ai t¨ng lªn ë nh÷ng vÞ trÝ ¨n khíp cã biÕn d¹ng r¨ng sai lÖch b−íc r¨ng vµ gi¶m xuèng ë vÞ trÝ ra b) khíp. Trong d©y ®ai xuÊt hiÖn øng suÊt uèn. T¶i träng s−ên r¨ng NÕu bé truyÒn ®éng ®ai r¨ng sö dông con l¨n c¨ng ®ai th× lùc uèn trªn d©y ®ai lu«n lu«n ®æi chiÒu. Lùc dao ®éng ngang vµ lùc dao ®éng s−ên r¨ng däc kh¸c nhau trªn nh¸nh dÉn vµ nh¸nh bÞ d¹ng r¨ng kh«ng chÞu t¶i ban ®Çu dÉn t¹o ra øng suÊt thay ®æi trªn mÆt c¾t Kho¶ng chuyÓn vÞ ngang cña d©y ®ai. NÕu øng suÊt trªn mÆt c¾t ngang cña d©y ®ai v−ît qu¸ giíi h¹n cho phÐp biÕn d¹ng r¨ng vµ nh÷ng vÞ trÝ øng suÊt v−ît qu¸ giíi h¹n sÏ H×nh 5. ¶nh h−ëng cña t¶i träng ch©n r¨ng ®Õn lµm ®øt dÇn c¸c sîi trong lâi chÞu kÐo, cuèi biÕn d¹ng vμ ph©n bè t¶i träng trªn s−ên r¨ng cïng lµm ®øt d©y ®ai r¨ng. D©y ®ai r¨ng chÞu a. øng suÊt ph©n bè ®Òu khi gãc nghiªng kh¸c ®−îc mét t¶i träng cho phÐp nµo ®ã gäi lµ søc nhau bÒn kÐo ®øt cña d©y ®ai. b. øng suÊt ph©n bè kh«ng ®Òu khi gãc Mµi mßn xuÊt hiÖn ë s−ên r¨ng do qu¸ nghiªng b»ng nhau tr×nh vµo khíp, ra khíp, xuÊt hiÖn ë khe r¨ng do tr−ît t−¬ng ®èi gi÷a khe r¨ng vµ ®Ønh r¨ng, v. §¹i l−îng ®Æc tr−ng t¶i träng xuÊt hiÖn ë mÐp d©y ®ai do ma s¸t víi ®Üa cña bé truyÒn ®éng ®ai r¨ng ch¾n d©y ®ai cña b¸nh ®ai. Víi nh÷ng ph©n tÝch ë trªn ta cã thÓ ®−a Mµi mßn cã thÓ lµm cho ®é bÒn r¨ng cña ra nh÷ng nguyªn nh©n s¬ bé ¶nh h−ëng lùc d©y ®ai gi¶m do thay ®æi thÓ tÝch vµ h×nh d¸ng c¬ häc vµ qu¸ tr×nh ¨n khíp kh«ng ®óng ®Õn h×nh häc cña r¨ng ®ai, còng nh− lµm cho b−íc sù ph¸ háng trong bé truyÒn ®éng ®ai r¨ng, r¨ng cña d©y ®ai trªn b¸n kÝnh vßng chia cña còng nh− sù ph¸t sinh t¶i träng trªn trôc, trªn b¸nh ®ai t¨ng lªn do ®é dµy cña líp gi÷a khe æ l¨n. r¨ng vµ lâi chÞu kÐo gi¶m, qua ®ã sù ph©n - T¶i träng trªn d©y ®ai chia t¶i träng bÞ thay ®æi. §é bÒn x¸c ®Þnh qua Khi vµo khíp trªn b¸nh ®ai dÉn, r¨ng ®ai t¶i träng mµi mßn cho phÐp gäi lµ ®é bÒn mµi cña nh¸nh dÉn tiÕp xóc víi s−ên r¨ng b¸nh mßn cña d©y ®ai r¨ng. ®ai d−íi t¸c dông cña lùc r¨ng Fzi vµ biÕn - T¶i träng trªn b¸nh ®ai d¹ng. Trong ®ã ®é lín cña Fzi phô thuéc vµo Ng−îc víi ®é bÒn d©y ®ai, ®é bÒn r¨ng t¸c dông cña lùc vßng FU vµ sù ph©n chia t¶i b¸nh ®ai tèt h¬n do b¸nh ®ai ®−îc sö dông träng trªn cung gãc «m. R¨ng ®ai ®−îc gi¶m vËt liÖu kim lo¹i cã ®é bÒn cao víi biªn d¹ng t¶i trªn nh¸nh bÞ dÉn vµ lùc t¸c dông lªn s−ên r¨ng h×nh thang tiªu chuÈn. Khi sö dông d©y r¨ng cña nã ng−îc víi t¶i träng ë s−ên r¨ng ®ai cã bÒ réng lín, ®Ó ®¶m b¶o lùc t¸c dông trªn b¸nh dÉn. R¨ng ®ai chÞu mét t¶i träng ®Òu lªn r¨ng b¸nh ®ai th× viÖc chÕ t¹o ph¶i thay ®æi. Víi mét lùc r¨ng v−ît qu¸ ph¹m vi ®¶m b¶o b−íc r¨ng vµ chiÒu cao r¨ng ph¶i nµo ®ã th× r¨ng ®ai sÏ bÞ biÕn d¹ng lín. Víi t¶i ®ång ®Òu trªn suèt bÒ réng cña b¸nh ®ai. Khi
[2]. Metzner, D. Entwicklungsstand bei Zahn- sè r¨ng cña b¸nh ®ai rÊt Ýt, ®Ó ®¶m b¶o b−íc riemengetrieben. r¨ng vµ khe hë s−ên r¨ng th× ch©n r¨ng cña b¸nh ®ai gi¶m sÏ cã kh¶ n¨ng g·y ch©n r¨ng [3]. Firmenschrift “ZahnriemenKatolog” Gummiwerk Zubri. khi t¶i träng t¸c dông lªn r¨ng lín. §é bÒn x¸c ®Þnh qua t¶i träng cho phÐp ë ch©n r¨ng gäi lµ [4]. Frmenschrift “Power Grip Berechnungs- søc bÒn r¨ng b¸nh ®ai. unterlagen fiir Zahnriemen”. Firma Uniroyal. [5]. Firmen Schrift “Power Grip HTD - Antriebe”. T−¬ng tù nh− ®ai r¨ng, mµi mßn còng Firma Uniroyal. xuÊt hiÖn trªn s−ên r¨ng cña b¸nh ®ai ë vÞ trÝ [6]. TS. An HiÖp; TS. TrÇn VÜnh H−ng. PhÇn mÒm vµo khíp, ra khíp trong qu¸ tr×nh ¨n khíp cña chuyªn dông thiÕt kÕ c¬ khÝ, AutoCAD Mechanical d©y ®ai vµ b¸nh ®ai, trªn ®Ønh r¨ng b¸nh ®ai 2002 Power Pack. Trang 213. Nhµ xuÊt b¶n Giao do tr−ît t−¬ng ®èi gi÷a khe r¨ng d©y ®ai víi th«ng vËn t¶i, Hµ néi 2003. ®Ønh r¨ng b¸nh ®ai. Qu¸ tr×nh mµi mßn g©y ra [7]. Metzner, D. Scheibengeometrie und Ver- sù thay ®æi kÝch th−íc h×nh häc cña r¨ng b¸nh schleiβverhalten von Zahnriemengetrieben♦ ®ai g©y ¶nh h−ëng xÊu ®Õn t−¬ng quan vµo khíp, ra khíp còng nh− lµm t¨ng t¶i träng t¸c dông lªn ch©n r¨ng cña b¸nh ®ai, mÆt kh¸c do b−íc r¨ng trªn b¸n kÝnh vßng ®Ønh cña b¸nh ®ai gi¶m sÏ lµm thay ®æi sù ph©n chia t¶i träng, qua ®ã lµm t¨ng tèc ®é mµi mßn ®ai r¨ng. §é bÒn x¸c ®Þnh qua t¶i träng mµi mßn cho phÐp gäi lµ ®é bÒn mµi mßn cña b¸nh ®ai r¨ng. vi. KÕt luËn Sù truyÒn lùc trong truyÒn ®éng ®ai r¨ng tõ b¸nh ®ai chñ ®éng qua nh¸nh dÉn ®Õn b¸nh ®ai bÞ ®éng nhê ¨n khíp gi÷a c¸c r¨ng cña d©y ®ai vµ b¸nh ®ai. Víi ®Æc tÝnh truyÒn ®éng ®ã ®· lµm thay ®æi t¸c ®éng cña t¶i träng trong truyÒn ®éng ®ai r¨ng th«ng qua c¸c lùc c¨ng ®ai ban ®Çu, lùc vßng, lùc ly t©m, lùc dao ®éng ngang, däc trªn nh¸nh ®ai, lùc ma s¸t. C¸c yÕu tè ®ã lµ nguyªn nh©n c¬ b¶n g©y nªn sù ph¸ háng qu¸ tr×nh ¨n khíp cña truyÒn ®éng ®ai r¨ng. Tõ nh÷ng ph©n tÝch vÒ sù t−¬ng quan cña c¸c lùc vµ ¶nh h−ëng cña nã ®Õn qu¸ tr×nh ph¸ huû sù ¨n khíp, chóng ta cã thÓ ®iÒu chØnh ®−îc c¸c trÞ sè t¶i träng trong truyÒn ®éng ®ai r¨ng ®Ó gi¶m c¸c kh¶ n¨ng ph¸ háng, kÐo dµi thêi gian sö dông cña bé truyÒn ®éng ®ai r¨ng. Tµi liÖu tham kh¶o [1]. Krause, W; Metzner,D. Eigenschafften von Zahnriemengetrieben.