zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

BÁO CÁO KHOA HỌC : Tập tính chọn lọc và ưa thích các loài cây bụi của Dê Bách Thảo trên bãi chăn thả tự nhiên tại tỉnh Ninh Thuận

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

80
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ninh Thuận là tỉnh có nghề chăn nuôi dê phát triển nhất cả nước. Tuy nhiên, chăn nuôi dê ở địa phương này chủ yếu vẫn theo phương thức quảng canh, chăn thả tự nhiên, tận dụng các lợi thế về diện tích đất đai tự nhiên. Hiện nay xu thế nuôi dê chăn thả quảng canh dựa hoàn toàn vào đồng bãi tự nhiên đang phát triển rất mạnh vì kiểu nuôi này đầu tư thấp nhưng mang lại hiệu quả cao, xu thế này đang làm cho các bãi chăn thả tự nhiên ở đây có nguy...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: BÁO CÁO KHOA HỌC : Tập tính chọn lọc và ưa thích các loài cây bụi của Dê Bách Thảo trên bãi chăn thả tự nhiên tại tỉnh Ninh Thuận

ð TH THANH VÂN – T p tính ch n l c và ưa thich các lo i cây b i c a dê Bách th o… T p tính ch n l c và ưa thích các loài cây b i c a Dê Bách Th o trên bãi chăn th t nhiên t i t nh Ninh Thu n ð Th Thanh Vân1* và Inger Ledin2 1 Vi n Chăn nuôi, 2Trư ng ð i h c Nông nghi p Th y ði n *Tác gi ñ liên h : TS. ð Th Thanh Vân, B môn Dinh dư ng th c ăn chăn nuôi và ð ng c , Vi n Chăn nuôi; ðT: 043 7410098; email: dothanhvan@hotmail.com ABSTRACT Feed selection and dietary preferences of browse species by Bach Thao goats on a natural pasture in Ninh Thuan province in the South Central region of Vietnam The objectives of this study were to study the behaviour of goats on a natural pasture in Ninh Thuan province and to determine the most consumed browse species and plant height reached when browsing by goats. Two animals in a herd of Bach Thao goats belonging to the farmers was followed on pasture during 12 months (three consecutive days each months) by two observers, and their activities were recorded regulary every 15 minutes as well as the browse species selected and the height reached while browsing. New goats were randomly selected each observation day. Samples of ten most selected browse species were collected for analyzing dry matter (DM) and crude protein (CP) contents. During the time on pasture, the goats spent 79.9% of their time on pasture browsing, 1.8% grazing, 1.2% drinking, 12.4% walking and 4.7% for other activities. Browsing leaves was the most important part of the browsing activities. During the whole observation period, goats browsed 50 species with the species Derris elliptica; Ficus pumila and Opuntica monacantha most preferred, 12.8%; 11.1% and 10.2% of the browsing time respectively. Average browsing height of the goats was 0.83 m and they could reach a maximum height of 2.3 m. DM contents of the ten most consumed browse species ranged from 68 g/kg in Opuntica monacantha to 443 g/kg in Ficus pumila. The highest CP content was obtained in Corissa cochinchinesis (271 g/kg DM) and the lowest in Opuntica monacantha (131 g/kg DM). Key words: Bach Thao Goats, natural pasture, activities, browse species, preferences _____________________________________________________________________ ð TV Nð Ninh Thu n là t nh có ngh chăn nuôi dê phát tri n nh t c nư c. Tuy nhiên, chăn nuôi dê ñ a phương này ch y u v n theo phương th c qu ng canh, chăn th t nhiên, t n d ng các l i th v di n tích ñ t ñai t nhiên. Hi n nay xu th nuôi dê chăn th qu ng canh d a hoàn toàn vào ñ ng bãi t nhiên ñang phát tri n r t m nh vì ki u nuôi này ñ u tư th p nhưng mang l i hi u qu cao, xu th này ñang làm cho các bãi chăn th t nhiên ñây có nguy cơ b phá v cân b ng sinh thái. Bên c nh ñó, nh ng bãi chăn th t nhiên c a Ninh Thu n ch y u v n thu c quy n s h u c a nhà nư c và ñư c ngư i dân s d ng chung trong chăn nuôi gia súc qu ng canh trong th i gian dài, không có s qu n lý, c i thi n d n ñ n vi c quá t i v m t ñ gia súc trên m t di n tích bãi chăn, gây xói mòn ñ t và làm tuy t ch ng nhi u loài th c v t. ð ng th i, do nh hư ng c a bi n ñ i khí h u toàn c u, lư ng mưa bình quân t i ñây nh ng năm qua r t th p, làm gi m sút năng su t ch t xanh và thành ph n th m th c v t c a bãi chăn. Vi c hi u ñư c t p tính ăn c a dê trên bãi chăn ñóng m t vai trò quan tr ng trong chi n lư c qu n lý bãi chăn thân thi n v i môi trư ng và t ñó nâng cao tính b n v ng c a ngành chăn nuôi dê qu ng canh. Tuy nhiên, hi n có r t ít các nghiên c u ñư c th c hi n trên bãi chăn th t nhiên tai các t nh vùng Nam Trung b ñ xác ñ nh năng su t ch t xanh, thành ph n th m th c v t cũng như t p tính ch n l c th c ăn và kh u ph n ưa thích c a gia súc ăn c trên bãi chăn th t nhiên t i vùng này. Vì v y chúng tôi ti n hành ñ tài này v i m c ñích xác ñ nh t p tính ho t ñ ng hàng ngày c a dê trên bãi chăn th t nhiên ñ ng th i xác ñ nh tên, ph n các loài cây b i ñư c dê thu nh n và ưa thích t ñó làm cơ s cho vi c thi t l p s c t i b n v ng cho bãi chăn. 1
VI N CHĂN NUÔI - T p chí Khoa h c Công ngh Chăn nuôi - S 28-Tháng 02 – 2011 V T LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U ð a ñi m nghiên c u ð tài ñư c tri n khai t i xã Phư c H u, huy n Ninh Phư c, t nh Ninh Thu n. T ng di n tích bãi chăn th t nhiên c a xã Phư c H u ư c tính r ng trên 100ha, h u h t di n tích bãi chăn th t nhiên này v n thu c quy n qu n lý c a nhà nư c. Phương pháp nghiên c u và cách thu th p s li u T p tính ho t ñ ng hàng c a dê trên bãi chăn t nhiên, các loài và ph n cây b i ñư c dê ưa thích ñư c xác ñ nh b ng phương pháp quan sát tr c ti p trên ñàn dê Bách Th o, c a h Ông Nguy n Văn Nh n, xã Phư c H u, huy n Ninh Phư c, t nh Ninh Thu n. Trư c khi theo dõi thu th p s li u, 10 dê cái trư ng thành ñư c cân, ño kích thư c các chi u như cao vây, vòng ng c, dài thân th ng, dài c , dài ñ u ñ xác ñ nh kh i lư ng và kích thư c gi ng. K t qu ñư c trình bày t i B ng 1. B ng 1. Kh i lư ng cơ th và kích thư c các chi u ño c a dê cái Bách Th o trư ng thành (n=10) Ch tiêu ðơn v Trung bình ð l ch chu n Kh i lư ng Kg 40,7 2,98 Cao vây Cm 67,7 3,27 Vòng ng c Cm 77,1 3,90 Dài thân th ng Cm 63,3 3,77 Dài c Cm 28,5 1,65 Dài ñ u Cm 22,0 0,94 Hai ngư i quan sát ñư c b trí theo dõi t p tính 3 ngày liên t c trong m t tháng, 12 tháng liên t c trong 1 năm, và m i ngư i theo dõi, quan sát 1 dê. Hàng ngày, 2 dê cái trư ng thành ñang nuôi con ñư c l a ch n ng u nhiên trong ñàn ñ theo dõi t p tính trên bãi chăn; các dê theo dõi này ñư c phân bi t v i các dê khác trong ñàn b ng cách bu c dây ni-lông màu vào c . Các ho t ñ ng c a dê trên bãi chăn bao g m: Ăn các ph n cây b i, g m c , di chuy n, u ng nư c, ngh ngơi (nhai l i, th i phân…) ñư c thu th p sau m i 15 phút. Khi quan sát th y dê ăn các ph n cây b i, m t s thông s như: Tên loài cây b i, b ph n c a cây ñư c dê ăn (ng n, lá, hoa, qu ), ñ cao ăn (tính t m t ñ t ñ n v trí ăn) ñư c thu th p. T các s li u trên, t ng th i gian dành cho m i ho t ñ ng c a dê trên bãi chăn ho c t n su t ăn các loài cây b i, ñư c tính b ng % c a t ng s l n quan sát. T ng s l n quan sát trung bình trong ngày c a nghiên c u này là 34 l n, dao ñ ng t 20 ñ n 37 l n ph thu c vào t ng th i gian chăn th dê trên bãi chăn. Tùy vào ñi u ki n th i ti t trong ngày mà ch h quy t ñ nh th i gian b t ñ u (6 - 7 gi sáng), k t thúc (5 - 6 gi chi u) chăn th và th i gian ngh ngơi (2 - 4 gi ) t i chu ng vào ban trưa. Mư i loài cây b i ñư c dê ưa thích nh t ñư c l y m u hàng tháng ñ phân tích thành ph n v t ch t khô (VCK) và protein thô. D ng bãi chăn ñư c xác ñ nh trong quá trình theo dõi t p tính c a dê, có 3 d ng bãi chăn ñư c phân bi t ñó là bãi chăn khu v c ñ t th p (d ng 1), bãi chăn g m ch y u các loài cây b i (d ng 2) và bãi chăn g m c các loài cây b i và loài thân g (d ng 3). ð i v i m i d ng bãi chăn, 3 m u nghiên c u (1 ha/m u nghiên c u) ñư c thi t l p ñ ñ m s cây và b i cây, t ñó ư c tính s cây c a t ng lo i cây b i/ha ñ ng c . 2
ð TH THANH VÂN – T p tính ch n l c và ưa thich các lo i cây b i c a dê Bách th o… Phương pháp x lý s li u S li u ñư c x lý theo phương pháp phân tích th ng kê mô t trên ph n m m Minitab 14.0 (Minitab, 2003). KÊT QU VÀ TH O LU N T p tính ho t ñ ng hàng ngày c a dê trên bãi chăn Trong th i gian trên bãi chăn, dê dành 79,9% th i gian ăn loài cây b i, 1,8% g m c , 1,2% u ng nư c, 12,4% di chuy n và 4,7% cho các ho t ñ ng khác: ngh ngơi, nhai l i. (Bi u ñ 1). T p tính ch n l c và ưa thích các loài cây b i c a dê Trong quá trình theo dõi, dê thu nh n 50 loài cây b i khác nhau. 10 loài cây b i ñư c dê ưa thích ñó là: Cù rùa, Vâu v u, Xương r ng, Táo r ng, Nhông, Lá m , Dây máu, Chang chang, V ng vưng, B n b n tương ng v i chi m 12,83%; 11,14%; 10,16%; 9,89%; 9,54%; 7,93%; 6,15%; 5,26%; 4,55%; 3,21% t ng s l n quan sát th y dê ăn các loài cây (Bi u ñ 2). % 90 79.9 80 70 60 50 40 30 20 12.4 10 4.7 1.8 1.2 0 ¡n ngän l¸ ¡n cá Uèng n−íc Di chuyÓn Ho¹t ®éng kh¸c Ho¹t ®éng tËp tÝnh Bi u ñ 1: Ho t ñ ng t p tính hàng ngày c a dê trên bãi chăn Sanon và CS (2007) nghiên c u th y dê ch n l c 31 loài cây b i, c u 20 loài, trong khi ñó bò ch ch n 10 loài. T m cao ăn trung bình c a dê trong nghiên c u này là 0,83 m, nhưng ñ cao ăn t i ña c a dê có th ñ t ñ n 2,3m. % 14 12.8 12 11.1 10.2 9.9 9.5 10 7.9 8 6.2 5.3 6 4.6 4 3.2 2 0 ng ¸u ng ng ñ ng n a u g rï m bå vÊ «n m rõ rå v− a ch L¸ Cï Nh ©u n y o g g Bå D© T¸ ¬n g V õn an X− V Ch Loµi c©y bôi Bi u ñ 2: T n su t ăn c a 10 loài thân b i ñư c dê ưa chu ng nh t ð cao ăn trung bình c a gia súc ph thu c vào thành ph n th m th c v t và ñi u ki n bãi chăn (Oue’draogo-Kone’ và cs., 2006; Sanon và cs., 2007). Trên bãi chăn t nhiên vùng Tây Phi, ñ cao ăn trung bình c a bò và dê là như nhau, ñ u 1m trong khi ñó c u ăn t m th p hơn ch 0,6m (Oue’draogo-Kone’ và cs., 2006). Trên bãi chăn t nhiên vùng Sahelian, t m cao ăn trung bình c a dê là 1,65m, c a Bò 1,47m và c a C u 0,87m (Sanon và cs., 2007). Theo Sanon và cs, (2007) thì t m ăn cao t i ña c a dê cao hơn so v i bò (2,1m so v i 1,9m) và 3
VI N CHĂN NUÔI - T p chí Khoa h c Công ngh Chăn nuôi - S 28-Tháng 02 – 2011 th p nh t c u (1,17 m). Dê thích ăn ch i l c và lá non ñ cao trên vòm tán lá (ðàm Văn Ti n, 2006; 2007) b i vì không gi ng như bò và c u, dê có th ñ ng b ng 2 chân sau và ăn lá trong tư th thân th ng ñ ng. Dê di chuy n linh ho t và có th s d ng nhi u ki u ăn như ñ ng trên m m ñá, cành cây ñ v i lá ăn ho c có th kéo cành xu ng và ăn ng n, lá, hoa, qu ... Hơn th n a, do ñ c ñi m gi i ph u c a dê có môi trên x ñôi, vòm răng c a h p và ñ c bi t dê có hàm trên di ñ ng nên dê có th d dàng ch n l a các b ph n c a cây th c ăn mà dê ưu thích (Ngwa và cs., 2000). Nh ng cơ s khoa h c này ñư c ch ng minh b ng k t qu trình bày t i Bi u ñ 3, ph n cây b i dê ưa thích nh t là ng n, lá ti p ñ n là hoa qu , lá r ng và qu r ng. 80 69.85 70 60 50 40 30 20 12.40 9.65 8.10 10 0 Ngän, l¸ Hoa, qu¶ L¸ rông Qu¶ rông Bi u ñ 3: T n su t ăn (% t ng s l n ăn ) các ph n cây b i c a dê Bách Th o Thành ph n VCK và protein thô c a 10 loài cây b i ñư c dê ưa thích Thành ph n VCK c a 10 loài cây thân b i ñư c dê ưa thích ñ t t 68 g/kg tươi (Xương r ng) ñ n 443 g/kg tươi Vâu v u (B ng 2). Hàm lư ng protein thô ñ t tương ñ i cao, cao nh t V ng vưng (271 g/kg VCK) và th p nh t Xương r ng (131 g/kg VCK). B ng 2. Thành ph n VCK và protein thô c a 10 loài cây b i ñư c dê ưa thích1 STT Tên ti ng Vi t VCK (g/kg) Protein thô (kg/kg VCK) 1. Cù rùa 281 (97) 199 (19) 2. Vâu v u 443 (73) 234 (117) 3. Xương r ng 68 (6) 131 (0.6) 4. Táo r ng 414 (16) 147 (103) 5. Nhông 359 (81) 175 (56) 6. Lá m 241 (18) 159 (36) 7. Dây máu 400 (66) 148 (46) 8. Chang chang 415 (137) 146 (25) 9. V ng vưng 318 (11) 271 (23) 10. B nb n 104 (13) 175 (31) 1 Giá tr trung bình và ñ l ch chu n M t ñ các loài cây b i trên bãi chăn Có t t c 58 loài cây b i ñư c tìm th y trên bãi chăn th t nhiên t i t nh Ninh Thu n (B ng 2), trong ñó d ng bãi chăn 1 có 41 loài, d ng bãi chăn 2 có 34 loài và d ng bãi chăn 3 tìm th y 29 loài. Mư i loài cây b i có m t ñ cây/ha cao nh t trên bãi chăn là: Xương r ng, Lá m , Vâu v u, Chang chang, Thông r ng, B ng lăng, Nhông, Cù rùa, Dây máu, Gãy c. Trong s 4
ð TH THANH VÂN – T p tính ch n l c và ưa thich các lo i cây b i c a dê Bách th o… 10 loài cây b i ñư c dê ưu thích nh t có 7 loài n m trong s 10 loài cây b i có m t ñ cây/ha cao nh t trên bãi chăn và 3 loài n m ngoài s ñó (Táo r ng, V ng vưng, B n b n). B ng 3. M t ñ các loài thân b i trên bãi chăn th t nhiên c a t nh Ninh Thu n (cây/ha) STT Tên ti ng Vi t D ng bãi chăn 1 D ng bãi chăn 2 D ng bãi chăn 3 1. Xương r ng 356 470 237 2. Lá m (hà th ô) 100 169 140 3. Vâu v u 75 142 135 4. Chang chang 20 55 190 5. Thông r ng 0 0 250 6. B ng lăng 27 157 65 7. Nhông 88 60 80 8. Cù rùa 80 45 100 9. Dây m u (móng bò) 90 65 0 10. Gy c 45 41 60 11. Cơm ngu i 18 30 90 12. Gũ (g ñen) 1 0 0 13. B nB n 41 35 30 14. Táo r ng 30 45 60 15. Bư m 15 9 0 16. Cách 18 3 60 17. Tr c (c m lai) 9 0 0 18. C hôi (c ng s n) 10 0 0 19. ða dai 28 0 0 20. Sam 5 0 0 21. Sén 5 0 0 22. Chùm lé 18 0 0 23. Lim 2 0 0 24. Cam ñư ng 16 11 15 25. Găng neo 15 7 0 26. Mun 9 9 6 27. Dái ch n 17 45 40 28. Lim dây 40 12 0 29. N 5 13 0 30. C cn 10 0 0 31. V ng vưng 30 20 20 32. Chùm b u dây 50 0 0 33. Chùm ngây 40 45 5 34. Vâu v u 30 31 40 35. C cm t 20 10 0 36. Kh r ng 10 0 0 37. Sén me 5 0 0 38. Bư m dây 6 2 0 39. Sang tr ng 10 0 0 40. Chùm r m 6 3 0 41. C sư c 5 0 0 42. Máu hăng 4 0 0 5
VI N CHĂN NUÔI - T p chí Khoa h c Công ngh Chăn nuôi - S 28-Tháng 02 – 2011 STT Tên ti ng Vi t D ng bãi chăn 1 D ng bãi chăn 2 D ng bãi chăn 3 43. Dâù lai 0 17 25 44. S n tiên 0 5 0 45. Trôm 0 5 0 46. Cóc chua (cóc hành) 0 10 0 47. Cam th o dây 0 40 0 48. Tr c dây 0 10 0 49. Rau bách 0 26 0 50. Chùm b u 0 35 20 51. B kt 0 0 35 52. Mn 0 0 10 53. Táo tàu 0 0 20 54. Nhông qu 0 0 5 55. Mã ti n 0 0 11 56. Chinh 0 0 135 57. Táo nhà 0 0 5 58. Giai rít 0 0 20 K T LU N VÀ ð NGH Trong th i gian trên bãi chăn, dê dành 79,9% th i gian ăn loài cây b i, 1,8% g m c , 1,2% u ng nư c, 12,4% di chuy n và 4,7% cho các ho t ñ ng khác như ngh ngơi, nhai l i… Trong su t quá trình theo dõi, dê thu nh n 50 loài cây b i khác nhau; và ph n lá c a các loài cây b i ñư c dê ưa thích nh t. T m cao ăn trung bình c a dê là 0,83 m, nhưng t m cao ăn t i ña c a chúng ñ t ñ n 2,3m. Hàm lư ng protein thô c a 10 loài loài cây b i ñư c dê ưu thích nh t ñ t cao nh t V ng vưng (271 g/kg VCK) và th p nh t Xương r ng (131 g/kg VCK). Tìm th y t t c 58 loài cây b i trên bãi chăn. Trong s 10 loài cây b i ñư c dê ưu thích nh t có 7 loài n m trong s 10 loài cây b i có m t ñ cây/ha cao nh t trên bãi chăn và 3 loài n m ngoài s ñó (Táo r ng, V ng vưng, B n b n). L i c m ơn Nhóm tác gi trân tr ng c m ơn t ch c IFS (International Foundation for Science) ñã tài tr kinh phí cho nghiên c u này! TÀI LI U THAM KH O ðàm Văn Ti n, 2006. T p tính ăn t m cao c a Dê. T p chí Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn. S : 5/2006. Trang 74-92. ðàm Văn Ti n, 2007. ng d ng t p tính trong chăn nuôi. T p chí KHCN Chăn nuôi. S : 8/2007. Minitab Inc., 2003. Minitab Statistical Software, Realease 14 for Window. State College Pennsulvania, USA. Ngwa, A.T., Pone, D.K., Mafeni, J.M., 2000. Feed selection and dietary preferences of forage by small ruminants grazing natural pastures in the Sahelian zone of Cameroon. Animal Feed Science and Technology 88, 253-266. Oue’draogo-Kone’, S., Kabore’-Zoungrana, C.Y and Ledin, I., 2006. Behaviour of goats, sheep and cattle on natural pasture in the sub-humid zone of West Africa. Livestock Science 105: 244-252. Sanon, H.O., Kabore´-Zoungrana, C., Ledin, I., 2007. Behaviour of goats, sheep and cattle and their selection of browse species on natural pasture in Sahelian area. Small Ruminant Research 67, 64-74. *Ngư i ph n bi n: TS. Nguy n Th c Hòa; Ths. Tr n Th Bích Ng c 6

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học

320 tài liệu

1236 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.