Báo cáo khoa học: "Thi đua xã hội chủ nghĩa: Những vấn đề lý luận"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

78
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt: Tiếp tục triển khai chỉ thị 35 - CT/TW của Bộ chính trị về công tác thi đua, khen th-ởng trong các tr-ờng đại học đòi hỏi chúng ta phải làm rõ hơn vị trí, vai trò của công tác thi đua, khen th-ởng. Trong phạm vi bài viết này chúng tôi xin đề cập vấn đề: " Thi đua xã hội chủ nghĩa: Những vấn đề lý luận".

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "Thi đua xã hội chủ nghĩa: Những vấn đề lý luận"

Thi ®ua x· héi chñ nghÜa: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn TS. nguyÔn tµi quang Bé m«n Chñ nghÜa x· héi khoa häc Khoa M¸c – Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh Tr−êng §¹i häc GTVT Tãm t¾t: TiÕp tôc triÓn khai chØ thÞ 35 - CT/TW cña Bé chÝnh trÞ vÒ c«ng t¸c thi ®ua, khen th−ëng trong c¸c tr−êng ®¹i häc ®ßi hái chóng ta ph¶i lμm râ h¬n vÞ trÝ, vai trß cña c«ng t¸c thi ®ua, khen th−ëng. Trong ph¹m vi bμi viÕt nμy chóng t«i xin ®Ò cËp vÊn ®Ò: " Thi ®ua x· héi chñ nghÜa: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn". Summary: Keeping implementation of Directive 35-CT/TW by the poliburo on emulating and rewarding in universities requires us to have better awareness of these activities' position and role. In this article, we would like to clarify the topic: "socialist emulation: theoretical issues". KT-ML i. ®Æt vÊn ®Ò ii. néi dung Thùc hiÖn chØ thÞ 35 - CT/TW cña Bé 1. Thi ®ua vµ hai h×nh th¸i biÓu hiÖn cña nã chÝnh trÞ vÒ ®æi míi c«ng t¸c thi ®ua, khen th−ëng trong giai ®o¹n míi. Trong c¸c tr−êng Khi ®Þnh nghÜa vÒ thi ®ua, tõ ®iÓn tiÕng ®¹i häc vµ cao ®¼ng, phong trµo thi ®ua ®· cã viÖt th«ng dông viÕt: “Thi ®ua - cïng nhau nhiÒu ®æi míi vÒ néi dung vµ ph−¬ng thøc. ®em hÕt kh¶ n¨ng nh»m thóc ®Èy lÉn nhau Phong trµo "D¹y tèt, häc tèt" g¾n víi cuéc vËn ®¹t thµnh tÝch cao nhÊt trong mÆt ho¹t ®éng ®éng "Kû c−¬ng, t×nh th−¬ng, tr¸ch nhiÖm" ®· nµo ®ã” (1,1065). §Þnh nghÜa vÒ thi ®ua x· héi gãp phÇn ®éng viªn c¸n bé, gi¸o viªn, sinh chñ nghÜa, tõ ®iÓn chÝnh trÞ nªu: “Thi ®ua x· viªn h¨ng h¸i phÊn ®Êu thùc hiÖn môc tiªu héi chñ nghÜa - ph−¬ng ph¸p céng s¶n chñ n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, nghÜa ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi trªn c¬ së nghiªn cøu khoa häc. Tuy nhiªn, thi ®ua, khen tÝnh tÝch cùc cao ®é cña hµng triÖu quÇn th−ëng ch−a thùc sù trë thµnh mét ®éng lùc chóng lao ®éng, nh»m hoµn thµnh vµ hoµn ph¸t triÓn trong nhµ tr−êng, ch−a trë thµnh thµnh v−ît møc c¸c kÕ ho¹ch b»ng c¸ch n©ng tr¸ch nhiÖm cña nhµ gi¸o. Trong ph¹m vi bµi cao n¨ng xuÊt lao ®éng vµ c¶i thiÖn c«ng t¸c nµy chóng t«i xin ®Ò cËp vÊn ®Ò: "Thi ®ua x· s¶n xuÊt. Thi ®ua x· héi chñ nghÜa biÓu thÞ héi chñ nghÜa: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn". tÝnh s¸ng t¹o cña quÇn chóng lao ®éng, nã xuÊt hiÖn cïng víi viÖc kiÕn lËp nÒn chuyªn
chÝnh v« s¶n, cïng víi viÖc chuyÓn nh÷ng t− ra thi ®ua, sinh ra sù kÝch thÝch tinh lùc lµm liÖu s¶n xuÊt thµnh së h÷u x· héi chñ nghÜa” t¨ng n¨ng xuÊt kh¸ cao” (5,23). Tuy nhiªn, (2,650), tõ ®iÓn Chñ nghÜa x· héi khoa häc h×nh thøc biÓu hiÖn lÞch sö cô thÓ cña thi ®ua, viÕt: “Thi ®ua x· héi chñ nghÜa - mét trong môc tiªu, néi dung kinh tÕ - x· héi vµ chÝnh trÞ nh÷ng h×nh thøc biÓu hiÖn vµ ph¸t triÓn cña t− t−ëng cña nã, tÝnh chÊt c¸c quan hÖ cña tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o cña nh©n d©n lao ng−êi s¶n xuÊt vµ sù t¸c ®éng cña c¸c quan ®éng vµ cña chÕ ®é d©n chñ trong x· héi x· hÖ nµy ®èi víi sù ph¸t triÓn c¸ nh©n ®−îc x¸c héi chñ nghÜa” (3,323). LuËt thi ®ua khen ®Þnh tr−íc hÕt bëi quan hÖ së h÷u vµ quyÒn th−ëng n−íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt lùc chÝnh trÞ. Cã thÓ nãi, sù hiÖp t¸c lao ®éng Nam nªu: “Thi ®ua lµ ho¹t ®éng cã tæ chøc víi quyÕt ®Þnh sù ra ®êi cña thi ®ua, tÝnh chÊt tù sù tham gia tù nguyÖn cña c¸ nh©n, tËp thÓ do hay kh«ng tù do cña lao ®éng quyÕt ®Þnh nh»m phÊn ®Êu ®¹t ®−îc thµnh tÝch tèt nhÊt b¶n chÊt, néi dung cô thÓ cña nã. Nh×n vµo trong x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc. toµn bé qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng−êi, chóng ta thÊy lÞch sö ®· tån t¹i hai h×nh Khen th−ëng lµ viÖc ghi nhËn, biÓu th¸i cña thi ®ua: c¹nh tranh vµ thi ®ua x· héi d−¬ng, t«n vinh c«ng tr¹ng vµ khuyÕn khÝch chñ nghÜa. b»ng lîi Ých vËt chÊt ®èi víi c¸ nh©n, tËp thÓ cã thµnh tÝch trong x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ Chñ nghÜa t− b¶n tån t¹i dùa trªn chÕ ®é quèc” (4,7). chiÕn h÷u t− nh©n vÒ t− liÖu s¶n xuÊt vµ sù bãc lét gi¸ trÞ thÆng d− cña giai cÊp t− s¶n ®èi Nh− vËy thi ®ua x· héi chñ nghÜa lμ mét víi giai cÊp c«ng nh©n. Trong x· héi t− b¶n ho¹t ®éng cã tæ chøc mang tÝnh x· héi mμ ë cïng lóc xuÊt hiÖn hai xu h−íng, xu h−íng ®ã mçi con ng−êi tù nguyÖn béc lé vμ thÓ c¹nh tranh cña nh÷ng ng−êi chiÕm h÷u t− liÖu hiÖn hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh nh¨m ®¹t n¨ng s¶n xuÊt vµ xu h−íng k×m h·m, chèng l¹i sù suÊt vμ hiÖu qu¶ lao ®éng cao nhÊt. KT-ML ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña ng−êi lao ®éng lµm C«ng t¸c thi ®ua, khen th−ëng chÝnh lμ thuª. D−íi chñ nghÜa t− b¶n, c¹nh tranh ®· rÊt qu¸ tr×nh ®−a thi ®ua khen th−ëng vμo cuéc gay g¾t, khi chñ nghÜa t− b¶n chuyÓn thµnh sèng, qu¸ tr×nh hiÖn thùc ho¸ thi ®ua, khen chñ nghÜa ®Õ quèc c¹nh tranh cµng trë nªn th−ëng. C«ng t¸c thi ®ua, khen th−ëng bao gay g¾t vµ s©u s¾c h¬n ®· dÉn ®Õn nh÷ng gåm hμng lo¹t néi dung: Lμm cho mäi ng−êi hËu qu¶ v« cïng tiªu cùc ®èi víi quÇn chóng nhËn thøc râ vÞ trÝ, vai trß cña thi ®ua, khen lao ®éng. C¹nh tranh cµng gay g¾t, n¹n thÊt th−ëng; ®μo t¹o båi d−ìng ®éi ngò c¸n bé ®ñ nghiÖp cµng t¨ng, ng−êi lao ®éng cµng bÞ bãc n¨ng lùc vμ tr×nh ®é lμm thi ®ua, khen th−ëng; lét nÆng nÒ. Lªnin kh¼ng ®Þnh: “D−íi chÕ ®é t− x©y dùng néi dung vμ h×nh thøc thi ®ua, khen b¶n chñ nghÜa c¹nh tranh cã nghÜa lµ ®Ì bÑp th−ëng phï hîp víi tõng giai ®o¹n, tõng thêi mét c¸ch tµn b¹o ch−a tõng thÊy tÝnh th¸o v¸t, kú c¸ch m¹ng. H×nh thμnh qui tr×nh ph¸t hiÖn, nghÞ lùc, s¸ng kiÕn m¹nh d¹n cña quÇn chóng xem xÐt, lùa chän, phong tÆng c¸c danh hiÖu nh©n d©n, cña tuyÖt ®¹i ®a sè nh©n d©n, cña thi ®ua vμ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan tíi viÖc chÝn m−¬i chÝn phÇn tr¨m nh©n d©n lao ®éng, khen th−ëng nh− tiªu chuÈn, danh hiÖu, ®èi nã còng cã nghÜa lµ thay thÕ thi ®ua b»ng trß t−îng khen th−ëng... gian lËn tiÒn tµi, b»ng ®éc ®o¸n, b»ng th¸i ®é Thi ®ua xuÊt hiÖn mét c¸ch kh¸ch quan n« lÖ phôc tïng tÇng líp trªn cïng trong nÊc khi cã sù hiÖp t¸c cña ng−êi lao ®éng. Theo thang x· héi” (6,234). Vµ do vËy, trong x· héi M¸c: “Kh«ng nãi ®Õn thÓ lùc míi do viÖc phèi t− b¶n chñ nghÜa kh«ng thÓ cã thi ®ua theo hîp nhiÒu søc thµnh mét søc duy nhÊt mµ cã ®óng nghÜa cña ph¹m trï nµy. Lªnin cho r»ng: ®−îc th× chØ riªng sù tiÕp xóc x· héi còng sinh “C¹nh tranh lµ mét thø thi ®ua ®Æc biÖt mµ x·
bá ®−îc sù n« dÞch quÇn chóng- cho mét cuéc héi t− b¶n chñ nghÜa vèn cã, lµ sù giµnh giËt thi ®ua qui m« thËt sù quÇn chóng ®−îc” miÕng ¨n, giµnh giËt ¶nh h−ëng vµ ®Þa vÞ trªn (9,232). Trong x· héi x· héi chñ nghÜa, nh©n thÞ tr−êng gi÷a nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt riªng lÎ” d©n lao ®éng lµm chñ ®èi víi t− liÖu s¶n xuÊt (7,185) Còng vÒ vÊn ®Ò nµy, ¡ngghen kh¼ng chñ yÕu cña x· héi d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®Þnh: “Sù c¹nh tranh gi÷a c¸c c¸ nh©n riªng lÎ céng s¶n. ChØ ®Õn lóc nµy ng−êi lao ®éng míi víi nhau, sù tranh ®ua gi÷a t− b¶n víi t− b¶n, ®−îc lµm chñ chÝnh b¶n th©n m×nh vµ lµm chñ gi÷a lao ®éng víi lao ®éng... ®−îc quy thµnh mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi. Hä nhËn thøc sù thi ®ua dùa trªn b¶n tÝnh cña con ng−êi” ®−îc tr¸ch nhiÖm cña m×nh ®èi víi tËp thÓ, ®èi (8,734). víi x· héi. Hä nhËn thøc ®−îc, trong x· héi x· Sau khi giµnh ®−îc chÝnh quyÒn, giai cÊp héi chñ nghÜa lao ®éng lµ cho chÝnh m×nh vµ c«ng nh©n ph¶i l·nh ®¹o mét c¸ch cã ý thøc gãp phÇn vµo x©y dùng x· héi míi. §ã lµ hÕt th¶y quÇn chóng lao ®éng ®i vµo con ®éng c¬ v« cïng m¹nh mÏ thóc ®Èy ng−êi lao ®−êng x©y dùng kinh tÕ míi, vµo con ®−êng ®éng ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tÝch cao, khiÕn hä t¹o ra nh÷ng quan hÖ x· héi míi, mét kû luËt cã t− duy s¸ng t¹o, cã tÝnh chñ ®éng vµ tÝnh lao ®éng míi, mét tæ chøc lao ®éng cã kh¶ tÝch cùc. Lªnin cho r»ng: “Chñ nghÜa x· héi n¨ng phèi hîp nh÷ng thµnh tùu míi nhÊt cña kh«ng nh÷ng kh«ng dËp t¾t thi ®ua, mµ tr¸i khoa häc, kü thuËt víi tËp thÓ quÇn chóng l¹i, lÇn ®Çu tiªn ®· t¹o ra kh¶ n¨ng ¸p dông nh÷ng ng−êi lao ®éng tù gi¸c. Chñ nghÜa x· thi ®ua mét c¸ch thËt sù réng r·i, víi mét qui héi kh«ng nh÷ng ®ßi hái giai cÊp c«ng nh©n m« thËt sù to lín, t¹o ra kh¶ n¨ng thu hót thËt ph¶i tæ chøc vµ ph¸t ®éng phong trµo thi ®ua sù ®a sè nh©n d©n lao ®éng vµo vò ®µi ho¹t x· héi chñ nghÜa mµ trong chñ nghÜa x· héi ®· ®éng, khiÕn hä cã thÓ ph« bÇy b¶n lÜnh, dèc xuÊt hiÖn nh÷ng tiÒn ®Ò cho sù thi ®ua thùc sù hÕt n¨ng lùc cña m×nh, ph¸t hiÖn nh÷ng tµi cña toµn thÓ quÇn chóng nh©n d©n lao ®éng. n¨ng mµ nh©n d©n s½n cã c¶ mét nguån v« KT-ML Trong chñ nghÜa x· héi, t− liÖu s¶n xuÊt thuéc tËn. Nh÷ng tµi n¨ng mµ chñ nghÜa t− b¶n ®· vÒ mäi thµnh viªn cña x· héi. Nhê c¬ së ®ã giµy xÐo, ®Ì nÐn, bãp ngÑt mÊt hµng ngh×n, nªn vÒ mÆt nguyªn t¾c, c¸c thµnh viªn x· héi hµng triÖu” (10,234). Hå ChÝ Minh, l·nh tô vÜ b×nh ®¼ng víi nhau trong tæ chøc lao ®éng vµ ®¹i cña nh©n d©n ta, danh nh©n v¨n ho¸ thÕ trong ph©n phèi s¶n phÈm. Do t− liÖu s¶n xuÊt giíi còng kh¼ng ®Þnh r»ng: “D−íi chÕ ®é t− lµ tµi s¶n chung cña c¶ céng ®ång nªn c¸c b¶n thùc d©n vµ phong kiÕn quyÕt kh«ng thÓ quan hÖ x· héi trong s¶n xuÊt vËt chÊt vµ cã phong trµo thi ®ua yªu n−íc, ... chØ cã d−íi trong ®êi sèng x· héi nãi chung trë thµnh chÕ ®é d©n chñ nh©n d©n vµ x· héi chñ nghÜa, quan hÖ hîp t¸c, t−¬ng trî, gióp ®ì lÉn nhau. d−íi chÕ ®é mµ nh©n d©n lao ®éng lµm chñ Trong t¸c phÈm chèng §uyrinh, ¡ng ghen ®· n−íc nhµ, th× míi cã phong trµo thi ®ua” chØ ra r»ng, chñ nghÜa céng s¶n t¹o kh¶ n¨ng (11,198). b¶o ®¶m cho mäi thµnh viªn trong toµn x· héi kh«ng nh÷ng cã ®iÒu kiÖn sinh ho¹t vËt chÊt Qua ph©n tÝch ë trªn chóng ta cã thÓ rót ®Çy ®ñ vµ ngµy cµng ®−îc c¶i thiÖn b»ng ra kÕt luËn: c¸ch dùa vµo nÒn s¶n xuÊt x· héi, mµ cßn - Thi ®ua lµ mét ho¹t ®éng x· héi kh¸ch ®−îc hoµn toµn tù do ph¸t triÓn vµ sö dông quan xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu lîi Ých khi cã sù thÓ lùc vµ trÝ lùc cña m×nh. Con ng−êi vµ nhu ph©n c«ng lao ®éng vµ hiÖp t¸c lao ®éng cÇu cña hä trë thµnh ®éng lùc vµ môc tiªu cña trong x· héi loµi ng−êi. X· héi ngµy cµng ph¸t s¶n xuÊt. Lªnin viÕt: “... Nh−ng thËt ra chØ cã triÓn, lùc l−îng s¶n xuÊt ngµy cµng ph¸t triÓn chñ nghÜa x· héi míi lÇn ®Çu tiªn më ®−êng- mang tÝnh x· héi ho¸ cao th× thi ®ua ngµy nhê xo¸ bá ®−îc c¸c giai cÊp vµ, do ®ã, xo¸
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh rÊt quan t©m ®Õn thi cµng cã nhiÒu h×nh thøc biÓu hiÖn, thay ®æi vÒ ®ua x· héi chñ nghÜa. Ng−êi kªu gäi: Ng−êi chÊt vµ tÝnh x· héi ho¸ cña nã ngµy cµng cao. ng−êi thi ®ua, ngµnh ngµnh thi ®ua, ta nhÊt - LÞch sö ®· tån t¹i hai h×nh th¸i cña thi ®Þnh th¾ng, ®Þch nhÊt ®Þnh thua. Khi nãi vÒ chñ ®ua: C¹nh tranh vµ thi ®ua x· héi chñ nghÜa. nghÜa x· héi, Ng−êi gi¶i thÝch: Chñ nghÜa x· C¹nh tranh lµ mét h×nh thøc biÓu hiÖn cña thi héi kh«ng ph¶i c¸i g× lµ cao xa mµ cô thÓ lµ ý ®ua trong x· héi t− b¶n. Nã hoµn toµn kh¸c thøc lao ®éng tËp thÓ, ý thøc kû luËt, tinh thÇn víi thi ®ua trong x· héi x· héi chñ nghÜa. thi ®ua yªu n−íc. Kh¸c vÒ môc ®Ých: Tõ khi x· héi loµi Chñ nghÜa x· héi kh«ng phñ nhËn lîi Ých ng−êi ph©n chia thµnh c¸c giai cÊp th× lîi Ých c¸ nh©n, lîi Ých kinh tÕ song kh«ng tuyÖt ®èi kinh tÕ cña c¸c giai cÊp x· héi lµ kh¸c nhau. ho¸ nã. Môc ®Ých cña thi ®ua trong x· héi x· Trong x· héi t− b¶n, lîi Ých cña nh÷ng ng−êi héi chñ nghÜa xÐt cho cïng lµ ®Ó phÊn ®Êu n¾m gi÷ t− liÖu s¶n xuÊt víi nh÷ng ng−êi lao x©y dùng chñ nghÜa x· héi hiÖn thùc, ®¶m b¶o ®éng còng nh− lîi Ých cña c¸ thÓ víi lîi Ých lîi Ých toµn diÖn lµ lîi Ých kinh tÕ, lîi Ých chÝnh cña toµn x· héi lµ kh«ng thÓ ®ång nhÊt. Tuy trÞ, lîi Ých v¨n ho¸. x· héi cho c¸ nh©n vµ cho r»ng chóng cã mèi quan hÖ vµ t¸c ®éng lÉn céng ®ång, cho sù tiÕn bé chung cña toµn x· nhau. héi. Lîi Ých cña con ng−êi lµ ®a d¹ng, song Kh¸c vÒ h×nh thøc biÓu hiÖn: C¹nh tranh xÐt cho cïng lîi Ých kinh tÕ lµ quan träng hµng trong x· héi t− b¶n lµ sù ganh ®ua mét c¸ch ®Çu. Nã quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña tù ph¸t trong x· héi ®Ó giµnh giËt lîi Ých. C¸c c¸ nh©n vµ toµn x· héi. Víi môc ®Ých thu ®−îc chñ t− b¶n ganh ®ua víi nhau trong s¶n xuÊt, lîi nhuËn ngµy cµng cao, nh÷ng nhµ t− b¶n l−u th«ng, ph©n phèi. C¸c n−íc ®Õ quèc ganh còng t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó kÝch thÝch s¶n ®ua víi nhau trong viÖc giµnh giËt thÞ tr−êng, KT-ML xuÊt, kinh doanh. Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô vò khÝ chiÕn tranh, ®ã lµ kÝch thÝch lîi Ých kinh tÕ cña ng−êi lao ganh ®ua ¶nh h−ëng cña m×nh trªn tr−êng ®éng, t¹o ra sù c¹nh tranh cña nh÷ng ng−êi quèc tÕ. lao ®éng vÒ tiÒn l−¬ng, viÖc lµm... MÆt kh¸c tõ phÝa giai cÊp t− s¶n, c¸c chñ doanh nghiÖp Thi ®ua trong chñ nghÜa x· héi lµ sù s¶n xuÊt, kinh doanh còng cã sù ch¹y ®ua ®Ó "c¹nh tranh lµnh m¹nh" gi÷a c¸c chñ thÓ lîi giµnh giËt lîi Ých kinh tÕ b»ng mäi thñ ®o¹n, Ých, lµ mét ho¹t ®éng tù gi¸c cã tæ chøc, lµ bÊt chÊp hËu qu¶ ®èi víi b¶n th©n hä vµ toµn mét phong trµo quÇn chóng réng r·i ®¸p øng x· héi. XÐt cho cïng môc ®Ých cña c¹nh tranh nhu cÇu, lîi Ých toµn diÖn cña c¸ nh©n vµ toµn trong x· héi t− b¶n lµ v× lîi Ých kinh tÕ cña giai x· héi. Theo Stalin: Thi ®ua lµ mét ph−¬ng cÊp t− s¶n. ph¸p céng s¶n chñ nghÜa ®Ó kiÕn thiÕt chñ nghÜa x· héi trªn c¬ së tÝnh tÝch cùc lín nhÊt Trong x· héi x· héi chñ nghÜa, thi ®ua cña hµng triÖu quÇn chóng lao ®éng. kh¸c vÒ chÊt so víi c¹nh tranh trong x· héi t− b¶n. Thi ®ua x· héi chñ nghÜa thóc ®Èy sù Kh¸c vÒ hiÖu qu¶: C¹nh tranh trong x· ph¸t triÓn b»ng c¸ch t¹o ra "sù c¹nh tranh héi t− b¶n tuy cã t¹o ra mét sè nh©n tè cho sù lµnh m¹nh" gi÷a c¸c thµnh viªn x· héi trªn c¬ ph¸t triÓn nh−ng d−êng nh− thiÕu hôt tÝnh së kÝch thÝch lîi Ých toµn diÖn: Lîi Ých kinh tÕ, nh©n v¨n trong nh÷ng yÕu tè tÝch cùc ®ã. MÆt chÝnh trÞ, x· héi; lîi Ých c¸ nh©n, lîi Ých tËp thÓ; kh¸c c¹nh tranh trong x· héi t− b¶n ®· ®em lîi Ých vËt chÊt, lîi Ých tinh thÇn cña c¶ c¸ l¹i nh÷ng hËu qu¶ v« cïng lín, ®ã lµ sù ph©n nh©n, tËp thÓ, cña giai cÊp vµ cña toµn x· héi. ho¸ trong c¸c giai tÇng x· héi ngµy cµng gay
g¾t khiÕn cho nh÷ng m©u thuÉn x· héi ngµy kh¶ n¨ng t×m tßi, c¶i tiÕn kü thuËt ®Ó t¹o ra cµng t¨ng; sù khñng kho¶ng cña nÒn kinh tÕ; nh÷ng kÕt qu¶ tiÕn bé trong lao ®éng s¶n n¹n thÊt nghiÖp; sù suy tho¸i cña nh÷ng gi¸ trÞ xuÊt, trong häc tËp... Thi ®ua x· héi chñ nghÜa t− t−ëng, ®¹o ®øc. ®ßi hái vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó mäi ng−êi tù båi d−ìng n©ng cao tr×nh ®é cña b¶n th©n ®Ó cã Trong chñ nghÜa x· héi, trªn c¬ së chÕ ®é thÓ thÝch øng cao víi thùc tiÔn s¶n xuÊt. XuÊt c«ng h÷u vÒ t− liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu, trªn c¬ ph¸t tõ tÝnh chÊt cña phong trµo, thi ®ua x· së nÒn d©n chñ x· héi chñ nghÜa vµ trªn c¬ së héi chñ nghÜa chèng l¹i t− t−ëng c¸ nh©n, Ých thi ®ua tù gi¸c, cã tæ chøc mµ nh÷ng mÆt tiªu kû, giÊu nghÒ... mµ gi¸o dôc mét c¸ch s©u cùc ë trªn cã ®iÒu kiÖn ®−îc h¹n chÕ, kh¾c s¾c t− t−ëng x· héi chñ nghÜa, tinh thÇn m×nh phôc. Nh÷ng mÆt tÝch cùc ®−îc ph¸t huy t¹o v× mäi ng−êi, mäi ng−êi v× m×nh, toµn t©m, ra ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn x· héi mét c¸ch toµn toµn ý phôc vô nh©n d©n, phôc vô x· héi. diÖn vµ lµnh m¹nh. Theo Hå ChÝ Minh: “Do s¸ng kiÕn vµ kinh 2. Thi ®ua x∙ héi chñ nghÜa-mét ®éng nghiÖm trong thi ®ua mµ lao ®éng ch©n tay lùc cña sù ph¸t triÓn n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt cña m×nh. Do thi ®ua mµ lao ®éng trÝ ãc gÇn gòi, gióp ®ì, céng 2.1. C¬ së cña thi ®ua x· héi chñ nghÜa lμ thi ®ua tËp thÓ. §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thi ®ua t¸c vµ häc hái nh÷ng ng−êi lao ®éng ch©n tay, x· héi chñ nghÜa lµ mèi quan hÖ hîp t¸c vµ mµ trë nªn nh÷ng ng−êi trÝ ãc hoµn toµn. ThÕ lµ phong trµo thi ®ua ®· lµm cho c«ng n«ng gióp ®ì lÉn nhau trªn t×nh ®ång chÝ ®· trë thµnh mét søc s¶n xuÊt m¹nh mÏ. Víi ®Þa vÞ lµ binh trÝ thøc ho¸, vµ trÝ thøc ho¸ th× lao ®éng ho¸” (13,32). ng−êi lµm chñ t− liÖu s¶n xuÊt, trªn c¬ së thi ®ua c¶i tiÕn kü thuËt, tËn dông vµ sö dông mét §ång chÝ Lª Kh¶ Phiªu, nguyªn Tæng BÝ c¸ch cã hiÖu qu¶ t− liÖu s¶n xuÊt, n¨ng xuÊt th− §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam t¹i ®¹i héi thi lao ®éng sÏ ®−îc t¨ng lªn, cña c¶i lµm ra cho KT-ML ®ua toµn quèc lÇn thø VI ®· nhÊn m¹nh: “§¹o x· héi cµng nhiÒu ®¸p øng ngµy cµng ®Çy ®ñ ®øc vµ b¶n lÜnh quÝ b¸u nhÊt cña anh hïng, nhu cÇu cña c¸c thµnh viªn x· héi. Trong lêi ®¬n vÞ anh hïng, chiÕn sü thi ®ua, ng−êi tèt ph¸t biÓu t¹i buæi lÔ khai m¹c ®¹i héi chiÕn sü viÖc tèt lµ ë chç trong khi cã ng−êi hoµi nghi thi ®ua vµ c¸n bé g−¬ng mÉu toµn quèc ngµy th× m×nh kiªn ®Þnh, cã ng−êi chÇn chõ th× m×nh 1/5/1952. Hå Chñ TÞch nãi: NÕu ta cø tÝnh ®æ x«ng lªn, cã ng−êi bã tay Ø n¹i th× m×nh tù lùc, ®ång, mçi chiÕn sü ®Òu t¨ng n¨ng xuÊt gÊp tù c−êng, t×m tßi s¸ng t¹o, cã ng−êi ®ua nhau hai. NÕu tÊt c¶ nh÷ng ng−êi lao ®éng n−íc ta- theo danh lîi, Ých kû, kÌn cùa mÊt ®oµn kÕt, bé ®éi, c«ng, n«ng, lao ®éng trÝ ãc- ®Òu thi thu vÐn c¸ nh©n, lµm ¨n gian dèi, che dÊu ®ua vµ ®Òu t¨ng n¨ng suÊt gÊp ®«i, th× kÕt khuyÕt ®iÓm, ch¹y theo thµnh tÝch bÒ næi, qu¶ sÏ thÕ nµo? KÕt qu¶ lµ lùc l−îng cña ta tranh c«ng ®æ lçi, viÖc khã kh«ng d¸m ®−¬ng vÒ mäi mÆt ®Òu t¨ng gÊp ®«i, ta sÏ giÕt giÆc ®Çu, xa hoa, l·ng phÝ, l−êi biÕng häc tËp th× gÊp ®«i, th¾ng lîi gÊp ®«i. KÕt qu¶ kh¸ng m×nh lµm viÖc v« t−, quªn m×nh, hÕt lßng chiÕn sÏ th¾ng lîi gÊp ®«i, kiÕn quèc sÏ thµnh th−¬ng yªu nh©n d©n vµ g¾n bã víi tËp thÓ, c«ng gÊp ®«i. KÕt qu¶ lµ d©n giµu, n−íc trung thùc, chÊt ph¸t, thËt thµ, liªm khiÕt, m¹nh. Nh− vËy, thi ®ua x· héi chñ nghÜa gãp nhËn lÊy khã kh¨n, nh−êng b¹n thuËn lîi, lËp phÇn cñng cè, x©y dùng x· héi míi, x· héi x· ®−îc c«ng th× khiªm tèn, cã khuyÕt ®iÓm th× héi chñ nghÜa. s½n sµng chÞu tr¸ch nhiÖm, miÖt mµi häc tËp 2.2. Thi ®ua x· héi chñ nghÜa t¹o ®iÒu vµ trau dåi ®¹o ®øc” (14,33). kiÖn vµ ®ßi hái mäi ng−êi ph¸t huy tÝnh chñ Nh− vËy, thi ®ua x· héi chñ nghÜa gãp ®éng, s¸ng t¹o, tinh thÇn d¸m nghÜ, d¸m lµm,
phÇn gi¸o dôc t− t−ëng x· héi chñ nghÜa, n©ng tÝch cùc tham gia c¸c phong trµo thi ®ua th× cao tr×nh ®é gi¸c ngé chÝnh trÞ, tr×nh ®é kü mét mÆt hä kh¼ng ®Þnh ®−îc vai trß tiªn thuËt vμ tr×nh ®é v¨n ho¸ cho ng−êi lao ®éng. phong, g−¬ng mÉu, vÞ trÝ ®i ®Çu trong mäi Thi ®ua x· héi chñ nghÜa gãp phÇn ®μo t¹o vμ phong trµo c¸ch m¹ng, mÆt kh¸c hä trë thµnh rÌn luyÖn con ng−êi x· héi chñ nghÜa. nh÷ng tÊm g−¬ng ®éng viªn toµn d©n tham gia vµo c¸c phong trµo thi ®ua, hoµn thµnh 2.3. Nguyªn t¾c cña thi ®ua x· héi chñ th¾ng lîi mäi nhiÖm vô c¸ch m¹ng. Th«ng qua nghÜa lµ nh÷ng ng−êi tiªn tiÕn gióp ®ì nh÷ng c¸c phong trµo thi ®ua, c¸c c¸ nh©n tÝch cùc, ng−êi chËm tiÕn trªn tinh thÇn ®ång chÝ. Trong −u tó xuÊt hiÖn, ®©y lµ ®éi ngò nh÷ng ng−êi thi ®ua x· héi chñ nghÜa lu«n cã viÖc truyÒn mµ §¶ng cã thÓ båi d−ìng, rÌn luyÖn ®Ó hä cã cho nhau nh÷ng kü n¨ng vµ ph−¬ng ph¸p s¶n thÓ trë thµnh ®¶ng viªn. Nh− vËy, thi ®ua x· xuÊt tèt nhÊt cña tËp thÓ vµ c¸ nh©n nhÊt lµ héi chñ nghÜa gãp phÇn cñng cè niÒm tin cña nh÷ng tËp thÓ vµ c¸ nh©n tiªn tiÕn, trªn c¬ së quÇn chóng ®èi víi §¶ng Céng s¶n vμ gãp Êy mäi ng−êi cïng ®¹t ®Õn sù tiÕn bé. Vµ phÇn vμo viÖc x©y dùng §¶ng ngμy cμng v÷ng chÝnh sù ®oµn kÕt, gióp ®ì trao ®æi lÉn nhau m¹nh. trong häc tËp, trong s¶n xuÊt, chiÕn ®Êu l¹i lµm xuÊt hiÖn c¸c tËp thÓ, c¸ nh©n tiªn tiÕn míi, ®©y l¹i lµ nh÷ng h¹t nh©n lµm cho phong trµo thi ®ua ngµy mét ph¸t triÓn. Tµi liÖu tham kh¶o [1]. Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt th«ng dông. NXB Gi¸o dôc Phong trµo thi ®ua x· héi chñ nghÜa 1996 mang tÝnh quÇn chóng réng r·i, nã kh«ng chØ [2]. Tõ ®iÓn chÝnh trÞ. NXB Sù thËt. Hµ néi, 1961. bao gåm thi ®ua gi÷a ng−êi nµy vµ ng−êi kia, gi÷a tËp thÓ nµy vµ tËp thÓ kia mµ cßn cã c¶ [3]. Tõ ®iÓn CNXHKH. NXB Sù thËt. Hµ néi, 1986. thi ®ua gi÷a d©n téc nµy víi d©n téc kh¸c, [4]. LuËt thi ®ua khen th−ëng, NXB ChÝnh trÞ Quèc KT-ML ngµnh nµy vµ ngµnh kh¸c. gia. Hµ néi, 2003. [5]. C.M¸c:T− b¶n(T2). NXB Sù thËt. Hµ néi, 1960. Nh− vËy, thi ®ua x· héi chñ nghÜa ®· lµm cho t×nh ®oµn kÕt gi÷a c¸ nh©n víi c¸ nh©n, [6]. Lªnin toµn tËp, tËp 35. gi÷a tËp thÓ nµy víi tËp thÓ kh¸c... ngµy cµng [7]. Lªnin toµn tËp, tËp 36. bÒn chÆt h¬n. Hå Chñ TÞch ®· nãi: “Thi ®ua [8]. C.M¸c, Ph.¡nghen: toµn tËp, tËp 1. t¨ng c−êng ®oµn kÕt, mµ ®oµn kÕt ®Èy m¹nh [9]. Lªnin toµn tËp, tËp 36. thi ®ua. §oµn kÕt Êy lµ ®oµn kÕt thùc sù vµ rÊt [10]. Lªnin toµn tËp, tËp 35. chÆt chÏ” (15,29) [11]. Hå ChÝ Minh toµn tËp, tËp 9. 2.4. Phong trμo thi ®ua x· héi chñ nghÜa [12]. Hå ChÝ Minh toµn tËp, tËp 7. lµ m«i tr−êng tèt ®Ó mäi c¸n bé, ®¶ng viªn, mäi tæ chøc ®¶ng t«i luyÖn vµ tr−ëng thµnh. [13]. Hå ChÝ Minh: Thi ®ua yªu n−íc, NXB Sù thËt. Hµ néi, 1984. §¶ng Céng s¶n lµ mét bé phËn vµ lµ mét bé phËn tiªn tiÕn nhÊt, c¸ch m¹ng nhÊt cña giai [14]. Lª Kh¶ Phiªu: CNXH nhÊt ®Þnh thµnh c«ng. cÊp c«ng nh©n. §¶ng lµ ®éi tiªn phong, lµ NXB ChÝnh trÞ Quèc gia. Hµ néi, 2000. l·nh tô chÝnh trÞ, lµ bé tham m−u chiÕn ®Êu [15]. Hå ChÝ Minh: Thi ®ua yªu n−íc, NXB Sù thËt. cña giai cÊp c«ng nh©n. §¶ng Céng s¶n bao Hµ néi, 1984. gåm nh÷ng phÇn tö −u tó nhÊt cña giai cÊp [16]. Lªnin toµn tËp, tËp 38. c«ng nh©n. QuÇn chóng nh×n vµo ®¶ng tr−íc [17]. C.M¸c, Ph¡nghen: toµn tËp, tËp 19. hÕt lµ nh×n vµo tõng ®ång chÝ c¸n bé, ®¶ng [18]. Lªnin toµn t©p, tËp 36♦ viªn. NÕu mäi c¸n bé, ®¶ng viªn ®Òu tù gi¸c,