Báo cáo: Một số vấn đề chính trị nổi bật của Liên minh Châu Âu (EU) giai đoạn 2000-2010

Chia sẻ: Bút Màu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

91
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một số vấn đề chính trị nổi bật của Liên minh Châu Âu (EU) giai đoạn 2000-2010 Hiệp định hợp tác Hàng không… Từ năm 1990, Đức bắt đầu viện trợ phát triển (ODA) cho Việt Nam với quy mô ngày càng lớn. Đến nay, quan hệ giữa hai nước phát triển tốt đẹp, hai bên đã trao đổi nhiều đoàn cấp cao quan trọng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo: Một số vấn đề chính trị nổi bật của Liên minh Châu Âu (EU) giai đoạn 2000-2010

CHfNH TRI - AN NINH CHAU AU rliiiri f ^ ;rrl LCijfi i c ^ K ; •.'•• i MOT SO VnN D€ CHINH TRj NOI BRT CUR liOjf .'Or! U€N AAINH CHHU RU (€U) GIRI DORN 2000 - 2010 . , M IK M .; ; : . f ! i ; i r j ;; •:; j ^ M i l ; r ; ; . , , • , . • • i : P G S . T S . D i n h C o n g Tuan i i j !fiOillf:j.:i.lV, jiii i. i ; , ,n': .•>•. . ..• ; Vien Nghien cieu ChauAu Trong thap nien dau tien ciia the ky XXI 1. v i n dl md rong EU trong thap (2000-2010). EU da dat dugc nhirng thanh nien 2000 tuu rat Idn trong viee xay dung mdt lien Hiep udc Nice dugc cac nha lanh dao minh kinh te tien te, xay dung Hien phap EU ky ket vao ngay 26 thang 2 nam 2001 va chung. Dac biet, nam 2010 la nam danh dau cd hieu lire vao ngay 1/2/2003 da danh dau giai doan 10 nam thuc hien Hiep ude Lisbon thdi diem Lien minh Chau Au tiep tuc ma nham hinh thanh mdt khudn khd phdi hgp rdng cac nude thanh vien. Hiep udc Nice da chinh sach ve chinh tri, kinh te, xa hdi trong sira ddi Hiep udc Maastricht va Hiep udc giai doan trung ban 10 nam de dua EU trd Rome, tien hanh cai each co' cau the che ciia thanh mdt khu virc kinh te tri thirc cd kha Lien minh Chau Au theo hudng md rpng cac nang canh tranh tren the gidi, cd viec lam nudc thanh vien sang phia Ddng vdn da day dii va su lien ket xa hdi rdng rai ban. So dugc Hiep udc Amsterdam (1997) de cap vdi thdi diem bat dau thuc hien Hiep udc trudc dd, nhung gap sai lam khi an dinh thdi Lisbon, EU ngay nay da cd nhieu thay ddi gian md rdng cac nudc thanh vien. theo hudng Idn manh ban, md rdng ban. Tuy nhien. 10 nam dau ciia the ky XXI cung So vdi quy md md rdng EU dien ra chirng kien nhirng khd khan, thach thirc ciia trong cac thap ky trudc do. sir md rdng cac EU ca trong ITnh vuc chinh tri, kinh te va xa nude thanh vien sau Hiep udc Nice da dien hdi, dien hinh la van tdn tai nhii'ng bat ddng ra vdi quy md rdng ho'n nhieu. Cd the diem quan diem giiia eae nudc Idn trong nhiing qua mdt sd thdi ky md rdng EU kc tir khi van de chung ciia xa hdi, nan nhap cu, mat thanh lap den nay de thay rd quy md ma an ninh phi truyen thdng. that nghiep. khimg rdng cac nudc thanh vien trong thap ky 2000 hoang ng cdng... Nhii'ng vin dl nay se cd dien ra manh me nhu sau: nhung anh hudng khdng nhd tdi sir phat triln - Nam 1952: Hinh thanh Cdng ddng cua EU trong thap nien thii hai ciia till ky Than va Thep Chau Au (ECSC) vdi 6 nudc XXI.
NGHIEN CQU CHAU AU - EUROPEAN STUDIES REVIEW N°03 (126).2011 thanh vien la Bi, Dire. Phap, Italia, thiet lap Lien minh Chau Au (bao gdm ca Luxemburg va Ha Lan. EU) vdi 3 tru edt chii ylu la: 1) Md rdng va cimg cd EC; 2) Thuc hien chinh sach an ninh + Nam 1957: Hiep udc Rome thanh lap va ddi ngoai chung; 3) Cac viec ddi ndi va tu Cdng ddng Kinh te Chau Au (EEC), md rdng phap. Hiep udc Masstricht cimg tao dieu thi trudng ehung den tat ca cac nganh kinh kien dl thanh lap Lien minh Kinh te va Tien te, hinh thanh Cdng ddng Nang lugng te (EMU) va hinh thanh mdt ddng tien chung nguyen tu Chau Au (EURATOM). chau Au. Cd thi ndi Hiep udc Maastricht da + Nam 1967 sap nhap 3 cdng ECSC, danh diu mdt budc tien quan trpng ciia EU EEC, EURATOM dl thanh lap Cdng ddng theo hudng tir mdt cdng ddng kinh te trd Chau Au (EC). thanh mdt khdi hgp tac kinh te va chinh tri + Nam 1973 ket nap them Anh, Ailen va rdng Idn ban. Lan md rdng thir 4 dien ra vao Dan Mach. nang cac nudc thanh vien EC len thang 1 nam 1995, EU ket nap them Ao. 9 nudc. Trong lan sdng md rdng dgt dau nay, Phan Lan va Thuy Dien, hinh thanh nen EU EC phai mat 11 nam mdi ket nap them duge 15 nudc thanh vien. Cd the ndi vao nam 3 nude thanh vien mdi. Trong dgt dau md 1995, EU CO ban da hoan thanh bdn lan md rdng nay, cac nudc thanh vien EC da phai rdng cac nudc thanh vien nham hudng tdi thuang thuyet rat nhieu ddi vdi cac nude Idn mdt EU phat trien nang ddng, tang cudng vai nhu Dire va Phap. bdi hai nudc nay deu trd lap phap ciia Nghi vien Chau Au, tang mong mudn EC se xoay quanh true Phap - cudng ehinh sach ddi ngoai ciia EU, phat Dire va khdng mudn Anh duge ket nap vao trien EU theo chien luge dam bao day dii EC. Sau khi Anh va hai nudc Ailen, Dan viec lam va duy tri an ninh ndi Khdi theo Macli dugc kit nap, EC cd 9 nudc thanh vien diing nhu ndi dung ciia Hiep ude Amsterdam cd cimg mdt the che kinh te va trinh dp phat de ra vao nam 1997. '.\ - ••• n'^ii trien. So vdi ba lan md rdng trudc, d lan md Lin md rdng thir hai xay ra vao nam rdng thir tu, cac tieu chuan de trd thanh 1981, kbi EC kit nap them Hy Lap. Nam thanh vien eiia EU da bat dau dugc ndi ldng. 1986 da dien ra lin md rdng thir ba khi EC Ba nudc ket nap lan thir hai, thu ba deu la kit nap them Tay Ban Nha va Bd Dao Nha. nhirng nudc Nam Au, cd nhiing the ehe kinh Nam 1993 EU hudng tdi thanh lap mdt thi te, dan chii va nhan quyen tuong ddi khae trudng chung don nhit eho hau het eae hang biet so vdi cac nudc Tay Au. Han nira, ba hoa, dich vu. vdn va di chuyen con ngudi nudc Nam Au nay cd trinh dp phat trien kinh trong EU. Vao ngay 1 thang 1 nam 1993, te thap ban ban so vdi cac nudc thanh vien Hiep udc Maastricht chinh thirc cd hieu lire. cii. Viec ket nap lan thir tu them Ao, Phin
Jfiot if) ouit ite ehinh tei nf)i hdt... Lan, Thuy Dien vao nam 1995 cho thay cac nap them Romania va Bungari, nang tdng so nudc trung lap da nhan thirc rd han ve nhirng nudc thanh vien EU len 27 nudc. Igi ich khi hdi nhap khu virc, ddng thdi day cac lan sdng md rdng EU lan thir nam la nhiing qudc gia giau cd vimg Bac Au, cd va thir sau dien ra trong tliap nien 2000 vd'i khoang each dia ly gan giii vdi cac nudc quy md va tdc dp Idn han nhieu so vdi cac thanh vien cii cua EU. lan md rdng trudc dd. Chi Irong vdng 4 nam Chien Iranh Lanh ket thiic nam 1989 va ke tir khi Hiep ude Nice di vao hieu lire, EU sir Slip dd ciia khdi Lien Xd - Ddng Au da da ket nap them 12 nudc thanh vien mdi, cd budc cac nudc Trung va Ddng Au phai trinh dp kinh te va the ehe chinh tri khac biet chuyen ddi md binh kinb te sang kinh te thi rat nhieu so vdi cac nudc thanh vien eir. Xet trudng va thiet lap cae nha nudc dan chii ve y nghTa kinh te va chinh tri, lan sdng md kieu phuo'ng Tay. Han the nira, eae nudc nay rdng EU lan thu nam va thir sau da nang cao deu mong mudn dugc tham gia cac ca che vai trd ciia EU tren trudng the gidi, bien EU kinh te, an ninh ciia Tay Au nhu EU, NATO. trd thanh mdt khdi lien ket cd tiem luc kinh Xet trong ndi bd EU, ngay sau khi Hiep udc te hiing manh vdi dan sd khoang 501,2 trieu Maastricht dugc ky ket, EU bat dau cd ngudi (nam 2010)', dien tich EU rdng them nhii'ng budc tien mdi trong tien trinh lien ket 34% va dan sd ddng hon 28%', GDP udc toan dien. ddng thdi mudn ket nap them eae tinh khoang 16,7 nghin ty Euro (nam 2009 nudc thanh vien mdi de tang cudng sire theo udc tinh ciia IMF) va khien thi trudng manh ciia Khdi. Do vay, vao thang 12 nam EU md rdng nhat the gidi vdi dien tich va 2000, cac nha lanh dao EU bat dau xem xet dan sd Idn nhat trong sd cac td chirc khu virc va soan thao Hiep udc Nice vdi mong mudn tren the gidi, ed kha nang canh tranh manh trong tuong lai se md rdng cac nudc thanh me vdi cac khdi va nudc Idn nhu My, vien EU len 27 nude. Day la thdi diem danh NAFTA, Ddng A, ddng thdi ciing cd vi thi dau sir md rdng EU lan thir nam vdi quy md ciia EU trong WTO, IMF. OECD. Xet vl rdng Idn ban nhieu so vdi cac hiep udc trudc mat chinh tri, viec md rdng sang phia Ddng dd. Hiep udc Nice ehinh thuc cd hieu lire mang y nghTa ehinh tri to Idn ddi vdi EU bdi vao nam 2003. Vao thang 5 nam 2004, EU nd tao nen mdt sire manh chinh tri va sir ket nap them 10 nudc thanh vien d Ddng Au, doan ket Idn manh cho EU, thuc diy qua nang tdng sd nudc EU len 25 nudc. Cac trinh nhat the boa EU de nang cao vi thi dia nudc thanh vien mdi la Cyprus, CH Sec, ehinh tri eua khu vue nay tren thi gidi. Day Estonia, Hungari, Latvia, Lithuania, Malta, Ba Lan, Slovakia, Slovenia. Nam 2007 danh dau su md rdng EU lan thu sau khi EU kit Wlkipedia. Maystadt(2001).
NGHIEN CCrU CHAU AU - EUROPEAN STUDIES REVIEW N°03 (126).20 i 1 dugc danh dau la thdi diem lieh sii' de hpp nudc Trung va Ddng Au gia nhap EU. Sir bat nhat chau Au trong hda binh sau nhieu the he ddng y kiln vl viec md rdng thanh vien sang phan chia va xung dot. dua cac nude Trung phia Ddng da xay ra d cac nudc EU. Trong va Ddng Au gia nhap mdt mai nha chung khi Dire, Phap va Anh cd nhung quan diem chau Au, tao nen sir dich chuyen dia chinh tri ho trg, iing hd cac nudc thanh vien mdi gia mdi lam thay ddi tuong quan luc lugng tai nhap EU, thi mdt so nudc khac nhu Ao. chau luc. Thuy Diin, Ha Lan, Dan Mach td ra e ngai trudc lan sdng md rdng EU ra phia Ddng bdi * Thuc trgng EU sau khi mff rpng: hp lo sg lan sdng nhap cu ciia cac nudc + igi ich cua viec ma rpng EU trong Ddng Au vao nude minh ddng thdi e ngai vi thgp nien 2000 tri ciia minh trong EU se bi sut giam. Tuy Viee md rdng EU sang phia Ddng la nhien, nhirng bat ddng tren cimg dugc thao mdt nd lire rat Idn ciia EU trong thap nien gd dan dan va cac nha lanh dao EU da ciing 2000 va day duge coi la mdt thanh cdng nhau thdng nhat ky ket Hiep udc Nice vao trong tien trinh lien ket khu vuc tren the gidi, nam 2001. ,,.,.,, , , ,-,. ,.,„ ,„, la mdt mau hinh lien ket cho cae khdi khu + Ngdn sdch EU cho viee md rpng EU vue khac. De cd dugc thanh cdng tren, trong sang phia Ddng tdng cao: •'• J'-'i--''^ 10 nam qua EU da phai cd gang rat nhieu De thu hep khoang each phat trien, EU trong viec tim kiem sir ddng thuan ciia cac nudc thanh vien cii, trong viee tiep nhan cac da phai ehi mdt khoan ngan sach tuong ddi nudc thanh vien mdi, va trong nd lire thu hep Idn. Chang ban, trong khudn khd Chinh sach khoang each chenh lech giira cac nude thanh Ndng nghiep chung (CAP), ed tdi 21,6% dan vien eii va cac nudc thanh vien mdi. Theo sd d cac nudc thanh vien mdi ciia EU sdng nhu lap luan ciia cae nudc thanh vien cii, bang ndng nghiep, so vdi 4,3% d cac nudc viee md rdng sang phia Ddng se dam bao thanh vien cii, va cac nudc EU budc phai cho EU phat trien theo hudng dan chii va thi eung cap cac quy phat trien ndng nghiep trpn trudng tu do, ngan chan tai dien cac cude gdi, trg cap true tiep cho cae nude thanh vien xung dot lien quan den bien gidi lanh thd, mdi vdi tri gia 10 ty Euro trong giai doan sac tdc d Trung va Ddng Au do lich sir de 2004-2006 dl thu hep khoang each phat trien lai. Nhirng xung dp nay neu xay ra se khien ndng nghiep va thu nhap dau ngudi giira cac Tay Au bat dn va se gay ra lan sdng ty nan nude thanh vien mdi va eu. Chuang trinh trg chay sang cac nudc Tay Au. Do vay, vi cip trpn gdi nay dupe cam ket trong vdng 10 nhirng Igi ich chien luge, Igi ich chinh tri, nam kl tir nam 2004. Ngoai CAP, nhung cac nudc EU cii da quyet tam ldi keo cac chuong trinh hd tr^ khac ciia EU cho 0
Jllf)t iS oxtit ite ehinh tei nt)i hdt.. nudc Ddng Au kl tii' diu thap nien 1990 cho ehimg tde, ngdn ngii', van hda, md hinh the den viec hd trg cho viec chuin bi gia nhap ehe. Vi vay, EU budc phai dat dugc su ddng EU, tinh den nam 2006 EU cip cho 10 nudc thuan eao trong viec dua ra cac quyet sach Ddng Au tdng cdng 29,3 ty Euro. Neu tinh ehung va ddi hdi phai cd sir cai each the che ca chi phi tir ngan sach Cdng ddng danh cho manh tay, dac biet la trong Nghi vien Chau cac nudc nay vdi tu each la nha nudc thanh Au, Uy ban Chau Au vdn trudc day chi danh vien til' ngay 1/5/2004 din ngay 31/12/2006, eho EU15. Md rdng chau Au trong thap nien thi tdng sd tien vien trg ciia EU cho 10 nudc 2000 ddi hdi phai cd sir ddi mdi ve quan Ddng Au la 69,5 ty Euro, ehilm 0,85% GDP niem nen dan chii, ve the che. ve he thdng hang nam ciia EU 1S'^. Theo udc tinh ciia cac luat phap EU de phii hop vdi tinh hinh nidi. chuyen gia nghien ciru, do cd viec md rdng Cdn ddi vdi cac nudc thanh vien mdi, EU, thu nhap binh quan dau ngudi cua EU se viec gia nhap EU la dieu kien va co hdi de giam khoang 10-15% vi cae nude cii can cai each the cbe kinb te, the che chinh tri phai hd trg tai ehinh cho cac nudc mdi cd theo dung yeu cau gia nhap EU. Chang ban d trinh dp kinh te kem phat trien ban. Md rdng Ba Lan, viec gia nhap EU ddi hdi nudc nay EU trong thdi gian qua khdng he gia tang phai cai each ndng nghiep va hdi nhap kinh ngan sach cho EU, trai lai nd tieu tdn ngan te mdt each nhanh chdng de rut ngan khoang sach ciia EU cho cac van de trg cap cac nude each phat trien vdi EU 15. Cdng hda Sec thanh vien mdi de trg giiip cac viing, nganh budc phai cai each tinh hinh tham nhiing, su khd khan. phan biet ddi xir vdi ngudi Digan, han che ngheo ddi va that nghiep. Slovenia budc phai + Md rpng EU ddi hdi nhieng no luc cdi day nhanh tien trinh tu nhan hda khu virc tai cdch tic EU eii vd ede nudc thdnh vien mdi: ehinh va dd bd cac luat ban che dau tu trirc Trong sd 10 nudc thanh vien mdi, cd tdi tiep nudc ngoai theo dimg yeu cau ciia Uy 8 nude trudc day la nhirng nen kinh te hoat ban Chau Au. Uy ban Chau Au ciing yeu cau ddng theo ca ehe ke hoaeh hda tap trung, Slovakia, Hungary xda bd su phan biet ddi dang trong thdi ky chuyen ddi sang nen kinh xir vdi ngudi Digan; Latvia budc phai cai te theo md hinh phuang Tay. Dieu nay keo each he thdng tu phap; Estonia budc phai theo thuc trang la miic dp phat trien khdng chdng lai nan rira tien va cdng khai trong qua ddng deu ve trinh dp kinh te, tinh da dang ve trinh bd nhiem cac quan chirc; Bungari va Romania budc phai eai each kinh te theo ' 25 cdu hoi cho EU 25 thanh vien, Viet bao.vn, hudng thi trudng, cam ket chdng tham 29/5/2004. " Hedi BCHIR (2003), The Impact of EU Enlargement nhiing, eai each nhan quyen theo dimg yeu on Member States: a CGE Approach, CEPII, No 2003, 10 August. eau eua Uy ban Chau Au. Nhiing yeu ciu
NGHIEN CCfU CHAU AU - EUROPEAN STUDIES REVIEW N°03 (126).2011 nay khien cac nudc thanh vien mdi manh tay 2. Van de xay dung Hiep \xac Hien cai each kinh te, the che chinh tri, he thdng phap va Hiep \x6c Lisbon luat phap dc hda nhap vdi EU 15. a. Xdy dimg Hiep woe Hien phap Tinh den giira nam 2010, EU da di dugc Hilp phap EU bat dau dugc cac nha lion 6 nam md rdng sang phia Ddng vdi 27 lanh dao EU khai xudng ke tir nam 2002 sau nudc thanh vien. Hien tai. cac nudc EU 27 khi cac nudc thanh vien da thao luan de cho chua cd nhirng tham vpng tiep tuc md rdng ra ddi mdt ban Hien phap EU nham tao ra Khdi va dang quan tam den viee ciing cd ban mdt vii khi chinh tri sac ben eho EU trong sac va cac dinh che ciia minh. Tren thuc te, thi ky XXI. Du thao ban Hien phap nay su md rdng EU sang phia Ddng da khien cac dugc ra mat vao thang 7 nam 2003 va tai Hdi nudc thanh vien mdi dugc hudng sir tang nghi thugng dinh EU nam 2003 td chuc d trudng kinh te kha tdt va sd viec lam ciing da Brussels (Bi). Ban Hien phap nay da dugc tang len, khoang each phat trien ngay cang cac nha lanh dao, nguyen thii ciia 25 qudc dugc thu hep. Nhung trai lai, cac nudc thanh gia EU thdng qua. Tuy nhien, vao thang 5 va vien cii ciia EU dang phai ganh chiu nhii'ng thang 6 nam 2005, cir tri Phap va Ha Lan lan chi phi hd trg Idn cho viee thu hep khoang lugt bac bd ban du thao Hien phap. Trong sd each vdi cac nudc thanh vien mdi, ddng thdi nhirng nudc phan ddi du thao Hien phap cd chiu tae ddng rat Idn tir cude khiing hoang tai ca Dan Mach, Thuy Dien, Phan Lan, CH chinh kinh te toan cau nam 2008-2009, do Sec, Ailen, Anh va Ba Lan, nang tdng sd vay nhiing toan tinh md rdng them cac nudc nudc khdng ddng y vdi du thao Hien phap thanh vien mdi se bi tri hoan trong tuong lai len 10 nudc. Nhu vay, ban du thao Hien gan. Tuy nhien, theo sd lieu thdng ke va phap nam 2004 ehi dugc 15 nudc thanh vien nhirng cude tham dd du luan, viec md rdng EU phe chuan la Ao, Bi, Cyprus, Estonia, EU dugc danh gia la "mpt thdnh edng lan Diic, Hy Lap, Hungary, Italy, Latvia, nhdt cita EU trong thdp nien 2000", lam cho Lithuania, Luxemburg, Malta, Slovakia, td chire nay manh len rat nhieu. Uy vien EC Slovenia va Tay Ban Nha. Sir that bai eiia du phu trach van de md rdng EU thira nhan: thao Hiin phap sau nhirng cude trung cau 'Nhin chung. md rpng EU ddng vai trd Id dan y d hiu het cac nudc EU trong nam 2005 md neo cua sic dn dinh, ddn chit vd Id dpng da khiln ban Hien phap EU di vao ngd cut lire eua phdt trien kinh te "^. va tao dilu kien eho viee ky ket Hiep udc Lisbon vao nam 2007 va Hiep udc Lisbon di vao hieu Tire thang 12 nam 2009 sau khi cd su nhit tri ciia toan the 27 nudc thanh vien. EU qua 1 nam day song gio nhung nhieu dau dn, http://\vvv\v.trivietics.com/vietnanT'k:inh-te/
./tLcf ii) od'n ite e/tinh ti>i niu Imt... 9 Tuy nhien, Hiep udc Lisbon ehi la sir danh cap den cac thii tuc phe chuan va sira ddi dau qua trinh nhit thi hda EU trong thap trong tuang lai . nien dau tien ciia thi ky XXI, va Hiep udc Trong sd nhirng dieu khoan chii yeu ciia nay khdng the thay thi Hiin phap EU. ban du thao Hien phap, cir tri cae nudc EU Hien phap EU dugc ky tai Rome (Italia) quan tam nhieu nhat den nhiing thay ddi ve nam 2004 day 341 trang, duge chia lam 4 the ehl dieu hanh, tien trinh ra quyet dinh va phan chinh: Phdn 1 neu len nhiing khai niem cac chinh sach eiia EU, bao gdm: ,/ va muc tieu cua Lien minh Chau Au, vach ra + Chu tich mdi ciia EU: Hien phap buy nhiing tham quyen va khudn khd the che ciia bd nhiem ky 6 thang mdt lan lam chii tich Lien minh; Phdn 2 de ra Hien chuang ve cac eiia cac nudc thanh vien, dua vao nhiem ky quyen co ban da dugc dua vao luat phap EU, mdi eho Chu tich EU 1 a tii' 2 nam den 2 nam cu the la gia tri chau Au, quyen tu do, binh rudi de dam bao sir dn dinh chinh sach va gia dang, doan ket, quyen cdng dan, cdng bang tang vi the ciia EU tren the gidi. ve mat phap ly; Phdn 3 de cap den cac chinh sach va chirc nang ciia EU, de cap chi tiet + Ngogi trudng mdi eiia EU: Vi tri mdi nhiing bien phap va each thirc de EU thuc nay du dinh lam tang vi the qudc te ciia EU, hien cac quyet dinh ciia minh, cu the la trong la vi tri tdng hgp ciia hai vi tri trudc dd la cac ITnh vue chdng phan biet ehiing tde, Dai dien eao cap ve ehinh sach Ddi ngoai va chinh sach ddi ndi, ehinh sach thi trudng An ninh chung, va vi tri Uy vien ve quan he trong nudc, ehinh sach kinh te va tien te, eae Ddi ngoai. ^ i chinh sach trong cac ITnh vuc khac nhu viec + Uy ban Chdu Au mdi: Uy ban nay lam, ehinh sach xa hdi, chdng loai trir xa hdi, duge bd nhiem thdng qua Hien phap, mdi ndng nghiep va ngu nghiep, bao ve mdi nude thanh vien la mdt uy vien trong Uy ban trudng, bao ve ngudi tieu diing, van tai, he Chau Au. Sau nam 2014 sd luprig cac uy thdng viec lam lien qudc gia, nghien ciiu va vien se giam xudng cdn 2/3 trong sd cae phat trien cdng nghe; cac ITnh vue tu do, an nudc thanh vien. ninh va cdng bang, cae ITnh vue can cd su + Tdng quyen lice eiia Nghi vien Chdu phdi hgp hanh ddng hoac hd trg hanh ddng, Au: Hien phap md rdng quyen lire ciia Nghi chinh sach thuang mai chung, chinh sach vien Chau Au trong mdt sd ITnb vuc chinh hpp tac va vien trg nhan dao, cae mdi quan sach, bao gdm ca ITnh vuc ndng nghiep va he qude tl ciia EU; cae dieu khoan vl thi quan he ddi ndi. Nghi vien Chau Au se ed ehl, vl tai chinh ciia EU; Phdn 4 ed tieu dl "Cae dilu khoan chung va cudi cung", dl Jens-Peter Bonde, The EU Constitution, The Reader- Friendly Edition, 25/4/2004.
10 NGHIEN CLfu CHAU AU - EUROPEAN STUDIES REVIEW N°03 (1261.2011 750 ghe va bao gdm ca mdt sd dieu khoan thdng qua Nghi vien hoac thdng qua tham khac khuyen khich sir tang cudng hgp tac khao y kien quan chiing. Sau khi ban du thao giiia Nghi vien EU vdi cae Qudc hdi cua cac Hien phap dugc dua ra, 12 nude thanh vien nudc thanh vien. da ddng y phe chuan ngay, nhung tuong lai eiia ban Hien phap phu thupc nhieu vao y + Don gian hod thii tuc bo phieu: Hien kien cir tri eiia Phap va Ha Lan trong thang 5 phap da thuc hien he thdng bd phieu lay theo va thang 6 nam 2005 (55%) cir tri Phap bac da sd (QMV). Bit diu tir nam 2009, mpi bd Hien phap so vdi 45% eu tri ddng y: Tai quyet dinh eiia EU chi can 55% nudc thanh Ha Lan, cd tdi 62%) cii' tri bac bd Hien phap vien thdng qua (it nhat la 15 trong sd 27 so vdi 38% ddng y). 0 ca hai nudc na}', cac nudc, dai dien it nhat eho 65% dan sd EU). eir tri tranh luan rat nhieu den cac xu hudng tu do kinh te va bao trg xa bdi ma ban Hien + Quyen riit ra khdi EU: Hien phap phap dua ra. Han nira, nhieu cir tri Phap va ciing de ra nhirng thii tuc, quy dinh de mdt Ha Lan khdng bang ldng vdi nhii'ng hanh nudc thanh vien dugc quyen rut ra khdi EU. ddng ciia chinh phii nudc hp. bat man vdi bd + Quy dinh ve sic dodn ket: Hien phap de may dieu hanh ciia EU va lo lang ve viec ra nhiing dieu khoan keu gpi tinh than doan Thd NhT Ky se ra nhap EU trong tuang lai. ket eiia cac nudc thanh vien neu mdt nudc Da sd dan sd Phap khdng chap nhan de Thd nao dd bi tan edng, khiing bd, gap tham boa NhT Ky gia nhap EU vi ddi vdi hp, Thd NhT nhan dao se dugc cac nudc thanh vien khae Ky la mdt qude gia Hdi giao nen khdng the giiip dd ca ve mat quan sir va tai chinh. cd chd dung trong mdt td chirc gdm toan nhiing qudc gia Thien Chiia giao. Mdt ly do + Hudng tdi xdy dung mpt chinh sdch khac khien Hien phap EU khdng duge phe qudn sie ehung: Hien phap cho rang EU can chuan la da sd ngudi dan Phap e ngai ve su tim kiem mdt chinh sach quan sir ehung va md rdng EU se anh hudng khdng tdt din vi se ehi dinh ngudi lanh dao chinh sach quan tri cua Phap d EU, trong khi ngudi dan Ha sir ehung cho toan EU. Cac nudc thanh vien Lan lai cho rang cac nudc Idn eiia EU da sin se cd trach nhiem "hd trg lan nhau", "dugc cd quyen lire qua Idn trong tay tir trudc va phep yeu cau sir hd trg quan sir tir cac nude ban Hien phap cd nhieu dieu khoan lam tang thanh vien khac", "hgp tac co cau quan sir", them quyen lire cua cac nudc Idn. thanh lap "Co quan lire lugng vii trang, Tiep theo viec eir tri Phap va Ha Lan ndi nghien cim va nang lire quan sir Chau Au". "khdng" vdi ban Hien phap, vao ngay 6 De ban Hien phap du thao tren di vao thang 6 nam 2005, thu ky Ngoai trudng Anh hieu luc, Hiep udc Hien phap cua EU can Jack Straw thdng bao nudc Anh se hoan phai dugc 25 nude thanh vien phe chuan cude trung cau dan y ve ban Hien phap. Vao
Mt)t ii)oun ite ehinli tei ndi Imt. 11 ngay 16-17/6/2005, tai cude hpp thugng dinh Lisbon la mdt budc ngoat quan trpng cho EU, cac nha lanh dao EU da mdt lin nira ban Hien phap EU. Tat ea nhirng thay ddi cam ket xay dung Hiin phap nhung gia han trong ban Hien phap deu dai dien cho sir thoa ve mat thdi gian de moi nudc thanh vien phe hiep giira cac nudc thanh vien de nham dua chuan ban Flien phap vdi thdi han cudi eiing EU trd thanh mdt khdi hgp tae kinh tl va la vao thang 11 nam 2006 va se dir kiln ehinh tri Idn ban, nang cao the che lien chinh thdng qua Hien phap it nhit la vao giira nam phii va tao dieu kien cho cac nudc thanh vien 2007, sau cude tdng tuyen cir d Phap. Tuy ed the bao ve tdt han quyen tu chii qudc gia nhien, vao ngay 23/6/2007, cac nha lanh dao ciia minh. Ban Hien phap ciing cd nhieu dieu EU bat ngd thdng qua ban Hiep udc Lisbon khoan thoa hiep giiia cac nudc Idn va cae va tien hanh cai td cae the ehl cua EU. Ban nudc nhd trong EU. Tuy nhien, theo nhilu Hiep udc nay yeu cau phai cd 27 nudc thanh vien EU thdng qua va bat diu cd hieu lire nha nghien cim va y kien ciia dai da sd cir tri vao thang 12 nam 2009 sau khi vugt qua cac nude khdng phe chuan Hiin phap, ban cude trung cau dan y d Ailen. Hien phap nay khdng cd tac dung lam don gian hoa EU. Nhirng thay ddi ma ban Hiin Nhu vay cd the thay, trai qua sudt qua phap dua ra khd cd the di vao hieu lire trong trinh tii' nam 2003 den tan nhiing thang cudi giai doan 2009-2014 bdi nhilu vin dl eiia ciing ciia nam 2010, Hiin phap EU van chua ban Hien phap van rit khd giai quylt, chic duge phe chuan. Ban Hiep udc Lisbon mac chan se gap su phii quyet ciia cae qude gia, dii cd nhieu dieu khoan giong nhu dir thao dac biet trong ehinh sach ddi ngoai va thul. Hien phap EU nam 2004 (dac biet la vl co cau td chirc), nhung nd khdng thi thay thi b. Lich sir ra dffi Hiep w&c Lisbon cho ban Hien phap EU bdi Hiep udc nay Chuang trinh Lisbon chinh thiie dugc chira cd nhirng dieu khoan dl cap din la cd EU de nghi xem xet trong Hdi nghi Lisbon va bai hat ehung eiia Khoi, Hiin chuang nam 2000 vdi muc tieu diy tham vpng la se Nhan quyen cdn cho Anh va Ba Lan sir dung tao dilu kien de EU phat triln mdt nin kinh quyen bao luu... Theo nhu ldi Tdng thdng te nang ddng, tri thiic, ed tinh canh tranh cao Sec, Hiep udc Lisbon da trao qua nhilu tren the gidi, tang trudng kinb tl bin virng quyen luc cho Uy ban Chau Au va day la ket hgp vdi tao viee lam diy dii va lien kit van ban the hien su ehuyen ddi mdt chau Au xa hdi rdng ldm ban vao nam 2010. Cd thi tir nhieu qudc gia thanh mdt chau Au nhit ndi, Hdi nghi Lisbon nam 2000 danh diu the boa^ Cd the ndi, viec ky kit Hiep uisc mdt giai doan cai each mdi eiia EU nhim dat dugc su phat triln bin vimg vao nam 2010 '' Tli- Lisbon chdu Au khoi ddu ky nguyen mai v&i gidc tren 3 khia eanh: canh tranh kinh tl, phat ma mdi, littp://iiome.vnn.vn/ 1/12/2009.
12 NGHIEN CQU CHAU AU - EUROPEAN STUDIES REVIEW N°03 (126).2011 trien xa hdi, bao ve mdi trudng. Sau nhilu Chinh sach Ddi ngoai va An ninh chung va lan dam phan, Hiep udc Lisbon chinh thuc tru cot Cac viec Ddi ndi va Tu phap chu yeu dugc tat ca cac nudc thanh vien EU ky kit dua vao cac ca che lien chinh phu. trong dd vao thang 12 nam 2007 va chinh thirc cd cae nudc thanh vien budc phai cd su ddng hieu lire vao thang 12 nam 2009. Hiep udc thuan khi giai quyet mdt van de nao do, hay Lisbon da sua ddi nhiing thieu sdt ciia Hiep ndi mdt each khac la cac nudc deu cd quyen udc Maastricht (hay cdn gpi la Hiep udc ve phii quyet eae van de do EU dua ra trong cac Lien minh Chau Au)^ va Hiep udc Rome^ chinh sach an ninh chung. ddi ngoai chung. (hay cdn gpi la Hiep udc thiet lap Cdng ddng quan sir, xet xir tdi pham, hgp tac tu phap Chau Au) va cimg vdi tien trinh nay, Hiep giiia cac nudc thanh vien. Do cd nhieu van udc Rome dugc thay the bang mdt ten gpi de khd dat dugc tieng ndi chung, dac biet la khac la Hiep udc ve chirc nang ciia Lien d hai tru edt sau, Hiep udc Maastricht dugc minh Chau Au(TFEU) 10 phe chuan mdt each het sii'c khd khan sau khi cd sir phan ddi ciia Dan Mach, Phap va Anh Hiep udc Lisbon da chinh thirc buy bd 3 vao nam 1992 va Hiep udc nay chinh thirc cd tru cot C ban cua Hiep udc Maastricht de O hieu lire thang 11 nam 1993 vdi rat nhieu tao ra mdt khudn khd phap ly ehung eho ban che. Hiep udc Maastricht da dupe cac Lien minh Chau Au. Ba trii cot ciia Lien hiep udc sau dd bd sung, sua ehii'a rat nhieu. minh Chau Au theo nhu Hiep udc Maastricht dac biet la vao nam 2004 kbi EU dua ra ban la: Cdng ddng Chau Au; Chinh sach Ddi Du thao Hiep udc Hien phap va ban du thao ngoai va An ninh chung; Cac viec Ddi ndi va nay da khdng dugc phe chuan do khdng vupt Tu phap. 0 trii cot Cdng ddng Chau Au, cac qua dugc cude trung cau dan y d Ha Lan va CO quan the che sieu qudc gia nhu Uy ban, Phap vao nam 2005. Nhu vay cd the ndi, Nghi vien va Toa an cd quyen hanh Idn nhat. trudc khi Hiep udc Lisbon dugc soan thao Try cot nay chu yeu dua vao viec hinh thanh vao nam 2007, qua trinh nhat the hoa EU Cdng ddng Kiiili te Chau Au trudc do, tuy ludn gap nhirng khd khan, bat ddng y kien va nhien chii' "kinh te" dugc bd di de the hien mdt van ban phap ly ehung cho toan EU van nen tang chinh sach rdng Idn ban do Hiep chua dugc ky ket. udc Maastricht dem lai. Trong khi do, tru edt Song song vdi viec nd lire tim kiem mdt van ban phap ly chung cho toan khdi EU la * Hiep udc Masstricht duoc ky ket nam 1992 tai Masstricht (Ha Lan) d^ thanh lap Lien minh Chau Au viec thay ddi nhiing tieu chi cai each ciia Hdi va dua toi viec thiet lap dong Euro. nghi Lisbon ke tir nam 2000 de tien tdi viec ' Hiep uac Rome ky kk nam 1957 dua den viec thanh lap Cong dong Kinh te Chau Au (EEC). ky kit Hiep udc Lisbon vao nam 2007. Nam '° The EU Lisbon Treat}>: What Implications for anti- racism^. European Network Againt Racism. 2000, tai Hdi nghi Lisbon, cac nudc EU da
Jliiii id od'n ite ehinh ti'i ndi hut... 13 tan tbanh viee day nhanh cai each ca eau Tuy nhien, viec thirc hien Chien luge Tang kinh te, nhan manh den khia canh phat trien trudng va Viec lam ciia Hdi nghi Lisbon nam xa hdi, dat muc tieu tao ra 70% viec lam, 2005 van gap rat nhieu khd khan do nhirng y tang chi tieu R&D len 3% GDP, diy nhanh kien chia re ciia cae nudc thanh vien. tdc dd tang truong kinh te. Tuy nhien, nhung Vao nam 2007. trong Hdi nghi thugng tieu chi tren dat ra rat khd thuc hien ngay ca dinh Chau Au td chirc tai Lisbon, Chien luge d nhirng nudc Idn trong EU nhu Phap. Dire, Lisbon nam 2005 chinh thirc dugc lay ten la Italia. Do vay tai Hdi nghi Lisbon nam 2005, Hiep udc Lisbon vdi cac ndi dung ma rdng nhiing tieu chi de ra trong Hdi nghi Lisbon ban nira, ddng thdi coi day la mdt khung nam 2000 da dugc sii'a ddi cho phii hgp ban. phap ly chung cho toan khdi EU. Tai Hdi Hdi nghi Lisbon nam 2005 khang dinh nghi lan nay, cac nha lanh dao EU da tien khdng cd dau hieu kha quan eho sir tang hanh xem xet ban du thao Hiep udc Lisbon trirdng kinh te va tao viee lam cao ban cho day 145 trang ed ten gpi la "Hiep ude du toan khu vuc EU, vi vay can phai cd nhii'ng thao thay ddi Hiep udc Lien minb Chau Au cai each va dieu chinh nidi trong cac ITnh va Hiep udc thiet lap Cdng ddng Chau Au". vuc rdng ban nhu tbiet lap thi trudng lao Tuy nhien, trong Hdi nghi tiep tuc cd sir chia ddng linh boat, thiic day eanh tranh va eae re ve ndi dung ban Fliep udc du thao nay. boat ddng kinh te tri thirc. thirc hien cac cac nudc Ba Lan, Italia, Anh, Ao van tiep chinh sach kinh te vT md phii hgp. Ngay tue theo dudi nhirng giai phap rieng cho 23/3/2005, Cdng ddng Chau Au da tiln tdi minh. Ba Lan phan ddi ve quy cbe ban cir sira ddi nhiing ndi dung ciia Hdi nghi Lisbon trong EU. Italia khdng tan thanh bd phieu ddi nam 2000 d hai diem chinh: Tap trung vao vdi viec "phan phdi chd ngdi" trong Nghi tang trudng va tao viee Mm; Thuc day cac vien Chau Au. Anh bat ddng ve quyen Igi co- nudc thanh vien mdi cai each the che. ban ciia cac thanh vien EU ve van de ndi bd, Chien luge "Viec lam va Tang trudng" chii quyen. an ninh. Ao yeu cau cd mpt quy (hay cdn gpi la Chien luge Lisbon) ma Hdi ehe phii hpp ban de tang sd sinh vien cac nghi Lisbon de ra nam 2005 bao gdm nhieu nude thanh vien EU den nghien ciiu va hpc ITnh virc: tang cudng sir tham gia ciia lao tap tai cac trudng dai hpc d nude nay. Trude ddng nir tren thi trudng lao ddng, tang chi nhii'ng sir chia re dd, cac nha lanh dao EU da tieu R&D, ap dung phuang phap phdi hgp budc phai tim giai phap dung boa cac mau md doi vdi giao diie, cai each he thdng huii thuan, theo do Italia se cd them mdt sd ghe tri. Do nhirng tieu chi dat ra mang tinh chit dai bieu d Nghi vien Chau Au, Ba Lan se eai td toan dien, Hdi nghi Lisbon nam 2005 duge dam bao rang cac nude nhd cd the tri dugc danh gia la mdt Hdi nghi "eai each". hoan cac quyet dinh ciia EU neu khdng ddng
14 NGHIEN CQU CHAU AU - EUROPEAN STUDIES REVIEW N°03 (126).2011 y. Ao dugc >'eu cau gia ban sinh vien nudc ehinh sach: thdng nhat chinh sach an ninh \'a ngoai. Ngay 19 thang 10 nam 2007, cac nha ddi ngoai chung eua toan EU; thay ddi trong lanh dao EU da can ban thdng nhit mdt Hiep hoaeh dinh chinh sach thuong mai cua toan udc Cai each nham thay thi Hiin phap Chau EU ddi vdi cac nudc ngoai Khdi; qu\en han Au cii (ky ngay 29 thang 10 nam 2004 tai ehung ciia Khdi dugc tang cudng rd ret. Rome). Le ky ket Hiep udc Lisbon dugc tien c. Nhi'rng thay doi ehu yiu trong Hiep hanh tai Lisbon ngay 13 thang 12 nam 2007 iiffc Lisbon 2007 vdi sir tham gia cua cac nguyen thii qudc gia - Hiep udc Lisbon khdng phai Id mpt va ngoai truang ciia 27 nude thanh vien. Anh ban Hien phdp: , , la qudc gia cudi ciing ky Hiep udc na\'. Day la ban Hiep udc da\' 250 trang. dugc dich ra Hiep udc Lisbon khdng phai la mdt ban 23 thil' tieng chinh thire ciia EU. Hiep udc Hien phap danh cho EU. boi mpi cd gang de Lisbon chinh thirc cd hieu lire ke tir ngay 1 dua ra mdt ban Hien phap chung eho EU thang 12 nam 2009 sau khi da sua ddi mdt sd (nam 2004) vdi h> vpng thay the cac hiep ndi dung cua ban Hiep udc da soan thao vao udc chii chdt ciia EU nhu Hiep ude Rome nam 2007 de vupt qua cude trung eau dan y (1957), Hiep ude Maastricht (1992), Hiep tai Ailen nam 2008 va den phut chdt dupe udc Amsterdam (1996). Hiep ude Nice Cdng boa Sec phe chuan vao cudi nam 2009. (2000) deu khdng thanh boi cac cu tri cua Hiep ude Lisbon sau mdt hanh trinh gian nan Phap, Ha Lan phan ddi manh me trong cude da chinh thirc dugc khai thdng sau 10 nam trung eau dan v nam 2005. ' •' •- I'.'l -..' L sdng gid. Hiep udc Lisbon khdng chi thay Nhicng quyen lai mdi cho cdng ddn ddi CO che hoaeh dinh chinh sach lien quan EU: den ban 70 dieu luat, trong dd bd sung them Hiep ude Lisbon qu\' dinh nhirng dieu nhieu ndi dung tir luat sd hirii tri tue, nang bat budc trong Chuang \'e cac Qu\en Co' lugng. vii trii. nghien cii'u khoa hpc cdng ban, dii Anh va Ba Lan dugc giir quyen nghe. du lieh, the thao. ngan ehan tdi pbam, khdng tham gia \'a Cdng hoa Sec gan nhu' bao ve dan sir, hgp tac quan ly hanh chinh, hd trg nhan dao. Cd the thay rang sau 10 -, ' . - ' . ; . . / ddi! nam lien nd luc cai each (ke tir nam 2000), ' Lisbon Treaty, wlkipedia '" 7776 EU Lisbon Treaty: What Implications for anti- Hiep irdc Lisbon cudi ciing da chinh thirc cd Racism?, sdd. '" D6 Thanh Binh - Pham Anh (2008): Tic Hiin phap hieu lire, the hien sir nhat the boa Lien minh chung den Hiep itac Lisbon: cpid trinh tien ten Lien Chau Au tren cac khia canh: cai each the che minh Chdu Au thong nhdt. hien dai va ndng dong trong thi ky XXI. Tap chi Nghien cuu Chau Au. s6 va hoaeh dinh chinh sach; tang cudng dan 2'2008. '"* Lisbon Treaty, chii va minh bach hoa trong hoaeh dinh http:// europa.eu/lisbon_treaty/glance/index_en.htm
IlUtt io tutu ite eltinh ti'i ui)i Imt. 15 duge hudng sir dam bao tuong tir. Theo do, ciia EU, vdn dugc ehpn ra khdng qua ban cir Hiep udc Lisbon cd dieu khoan quy dinh ve - se duge rut gpn sd lugng thanh vien tir nam viec cdng dan EU cd the duge "mdi" den Uy 2014 nham nang cao ban nira hieu qua. ban Chau Au (EC) de dua ra nhiing de xuat Hiep udc Lisbon cimg tang them cac phap ly trong mdt sd ITnh vuc nhat dinh. ITnh vue ehinb sach can dugc Nghi vien - Cdc chinh sdch mdi: -' '• ' Chau Au thdng qua, dae biet la ddi vdi mdt sd van de nhay cam nhu tu phap. an ninh. Hiep udc dua ra mdt sd ndi dung mdi nhap cu. Qudc hdi cae nude thanh vien lan nhu chinh sach nang lugng chung, chien dau tien duge ed tieng ndi Idn ban trong viec lupc ddi phd vdi sir ndng len ciia trai dat. Ve hoaeh dinh chinh saeb ciia EU. thuang mai, sir canh tranh binh dang trd thanh yen cau bat budc nham dam bao eho - He thdng bieu quyet: thi trudng ndi dia dugc van hanh theo dung Quy tac bieu quyet theo da sd se dugc chirc nang dich thuc ciia nd. Trong van de an ap dung tdi da thay eho cac ITnh vue trirde ninh, dieu khoan "doan ket" dugc dua ra day bat buge phai ed sir ddng thuan, dac biet trong trudng hgp bi tan cdng khiing bd. Mdt la trong tu phap va canh sat. Anh, Ailen thanh vien trong trudng hgp trd thanh mue dugc giii quyen bao luu trong mdt sd ITnh tieu tan cdng hoac tham boa neu cd de nghi vue nhung khdng duge ngan can cae thanh se nhan dugc sir trg giiip ciia thanh vien vien khae. Hiep udc ciing dua ra he thdng bd khae. phieu mdi ggi la "He thdng da sd kep", theo - The che vd cdc chiec vu lanh dao: dd chi can it nhat 55% sd nudc thanh vien IJVlU Thay eho nude Chii tich Luan phien (15 tren 27), dai dien eho it nhat 65% dan sd dugc chi dinh 6 thang 1 lan, mdt chirc vu EU bieu quyet thdng qua mdt van ban phap Chii tich Hdi ddng Lien minh Chau Au se luat. Hiep ude eung dua ra dieu khoan ra dugc cac nha lanh dao bau ra, nhiem ky 2 khdi EU, theo dd dua ra kha nang mdt nam rudi. Chii tich Hdi ddng Lien minh nudc thanh vien ra khdi EU theo mdt sd Chau Au se dieu hanh cac cude hpp thugng dieu kien can dugc thoa thuan vdi cae nude dinh va thay mat EU tren trudng qude te. thanh vien khae. Ngoai ra, se cd chirc danh "Dai dien cao cap - Nhiing thay ddi lien quan den thuang ve chinh sach Ddi ngoai va An ninh". Vi tri mgi vd ddu tu: na)- la tdng hgp ciia 2 chirc \'u eii la Dai dien cao cap ve chinh sach Ddi ngoai va An ninh Hiep ude Lisbon dua ra 3 thay ddi ehii chung va Uy vien ve Quan be ddi ngoai. Uy yeu dd la: tham quyen ciia EU dugc tang ban Chau Au - co quan thuc thi chinh sach cudng va xac dinh rd ban; Vai trd Idn han
16 NGHIEN COu CHAU AU - EUROPEAN STUDIES REVIEW N°03 (126).2011 ciia Nghi Men EU (EP); \a Hop nhit cac nhimg thoa thuan qudc te. Qudc hdi cac nude chinh sach ngoai thuong \a diu tu. ddi ngoai thanh \ien cimg cd nhimg co hdi Idn ban de Mi an ninh. mdi trudng. phat trien \a trg giiip tham gia \-ao edng \-iec eua EL', cd dieu kien nhan dao thanh boat ddng ddi ngoai. de nang cao tinh dan chu \ a tang cudng cac boat ddng lap phap trong EL'. Hiep udc d. y nghia cua Hiep irde Lisbon Lisbon cimg cd nliirng qu}- dinh \ e qu}-en riit Cd the tha\- rang \-iec di den mot Hiep khoi Lien minh cua cac nudc thanh xien. tao uac de tao ra mot Lien minh Chau Au thdng dieu kien phat trien mot EU nang ddng xa iiliat. hien dai. dan chu \a hieu qua hon la khdng cimg nhae. mdt thanh tuu dang tu hao cua EU trong sudt 10 nam dau cua the ky XXI. Hiep udc Thic Iiai. Hiep udc Lisbon tgo ra mpt Lisbon \-a tien trinh nhat the hoa Chau Au da chdu Au cd ndng luc han. \6i nil ii'ng each giiip EL' tang cudng sire canli traiili \-di cac thirc hoat ddng va nliirng ngu>en tac ho nudc \ a khu \ uc Ion kliac tren the gidi nhu phieu dan gian. Hiep udc Lisbon se tao dieu My. Ddng .V. NAFTA... Nhung no lire nhit kien de EU cd dugc mot qu>- trinli ra qu}-et the hoa do the hien qua nliirng khia canh cu dinh phii hpp va hieu qua. Hinh thirc bo the sau: phieu ia>' theo da so se co tac dimg thiic da\ x'iec ra qu\-et dinh nhanh hon va hieu qua Thic nhdt. Hiep icdc Lisbon tgo ra mpt hon. Hon nira. theo Hiep irdc Lisbon. EL' se chdu All trong sdng. minh bgch vd ddn chu cd mdt ca cau td chirc hop Iy \ a dn dinh ban. han. \'di mot khudn klid phap ly chung. Hiep udc Lisbon trao trach nhiem cho Chu Hiep udc Lisbon se cd tac dung tang cudng tich Hdi ddng Chau Au. trirc tiep gioi thieu \ai trd cua Nghi \ien Chau Au \-a Qudc hdi mdi lien he giiia MCC bau Chu tich U> ban cua cac nudc thanh \-ien, trao nhieu co hdi Chau Au \d\ ket qua cac cude bau cu o Chau han cho ngudi dan cac nudc EL", ddng thdi Au. dua ra nhung thoa thuan mdi cho co cau de hp cd y thirc rd rang hon \-e \-iec ai chiu tuang lai cua Nghi xien Chau Au. tinh din ca trach nhiem \-e \iec nao o chau Au \a cap nhumg qu}- dinh tang cudng hop tac \-a du trir qudc gia. Ngoai ra. nhd ed Sang kien cua tai chinh minh bach hem. Cdng dan (the Citizen's Initiati\ei. mot trieu ngudi dan tir nhieu nudc thanh \ien cd kha Hiep udc Lisbon cung gdp phan cai nang >eu cau Hdi ddng Chau Au dua ra thien ddi sdng ciia ngudi chau .A,u: Hiep udc nhimg ke hoaeh. chinh sach mdi. Nghi xien Lisbon cai thien nang lire cho EU trong \iec Chau .A.U dugc tang cudng \'ai trd lanh dao. ra chinh sach \ a thuc hien chinh sach trons dugc giao nhimg qu\-en luc mdi quan trpng mpt sd ITnh \-uc uu tien cd Igi cho cdna dan ddi ^•di Hien phap EU. ngan sach EL^ \a EU, dien hinh la trong cae ITnh \-uc lien quan
JILi)t iff Oil n ite ehinh tei ndi hdt... 17 den quyen tu do, an ninh, cdng bang, chdng Lien minh de ddi phd vdi nhirng de dpa an tdi pham, khung bd, ehinh sach nang lugng, ninh ddi vdi cdng dan chau Au. su-c khoe cdng cdng, bao ve dan sir, dich vu Thie tu, Hiep ude Lisbon da cdi thien vi xa hdi, nghien cim, ehinh saeb thuang mai, the ciia EU tren tnedng qudc te. Hiep udc vien trg nhan dao. the thao, du lich, hpp tac nay ra ddi nham dinh hudng viec hoaeh dinh hanh chinh... chinh sach chung cho EU theo hudng md rdng va tang cudng vai trd ciia EU tren Thie ba, Hiep udc Lisbon tgo ra mpt trudng qude te. Sau kbi Hiep udc Lisbon cd chdu Au cd nhicng quyen Igi vd gid tri rieng, hieu lire, EU se xuat hien tren vii dai qudc te tic do, dodn ket, vd an ninh. Nhiing gia tri vdi "hinh anh chung" va "tieng ndi chung". dan chii ciia ngudi dan chau Au dugc dam Ciing vdi viec bau ra chiic Chu tich Hpi bao bdi EU ludn hudng tdi nhirng gia tri va ddng Lien minh Chau Au, Hiep udc Lisbon muc tieu nay ke tir khi thanh lap. Hon the ciing bau ra mdt ngudi dung dau co quan ddi nira, Hiep udc Lisbon cd mdt phan ndi ve ngoai va an ninh - mdt Bd trudng Ngoai giao Quyen Cdng dan va Hien chuang cae Quyen ciia EU, ddng thdi ciing dam nhan vi tri Phd eo ban, cu the la bao tdn va ciing cd "4 tu chii tich Hpi ddng Lien minh Chau Au. Nhu do" va ty do ve chinh tri, kinh te va xa hdi vay, Hiep ude Lisbon da danh dau sir thay ciia cdng dan chau Au. Hiep ude Lisbon ddi quan trpng eiia EU trong quan he qudc cung se tao ra sir thdng nhat giiia eae nudc te. Vdi mpt vi Chu tich Chau Au thudng true thanh vien bang nhirng quy dinh cimg nhau va Bd trudng Ngoai giao Chau Au, vdi su hanh ddng trong tinh than doan ket khi mdt tham gia phe chuan eua Qudc hdi Chau Au. EU se cd tieng ndi thdng nhat vdi cac ddi tac nudc thanh vien la muc tieu tan cdng ciia ehii va cac td chuc qudc te. Hiep udc Lisbon nghTa khung bd hay nan nhan eiia cac tham mang lai cho EU mpt tieng ndi rd rang ban hpa thien tao va nhan tao. Su doan ket trong trong cac mdi quan he vdi cac ddi tac, ddng ITnh vuc nang lugng ciing dugc nhan manh. thdi khai thac siic manh ngoai giao, chinh tri, Hiep udc Lisbon cd tac dung tang cudng an 'nhan dao va kinh te ciia chau Au de nang cao ninh cho tat ea mpi ngudi. Thdng qua quyen Igi va gia tri ciia ngudi chau Au tren Lisbon, Lien minh Chau Au dugc trao nang the gidi, trong khi tdn trgng nhirng Igi ich lue hanh ddng vi tu do, an ninh va cdng rieng ciia eae nudc thanh vien trong ngoai bang, chdng tdi pham va chii nghTa khiing giao. Cd the ndi Hiep udc Lisbon da tao ra bd. Nhung dieu khoan mdi eiia Hiep udc mdt dien mao mdi cho EU, chim dirt mdt Lisbon ve bao ve cdng dan, vien trp nhan "cude khiing hoang ehinh tri" keo dai nhilu dao, cham sdc sue khoe cdng edng ciing nam qua giiia cae nudc Idn nhit EU, ddng hudng muc tieu tang cudng kha nang ciia thdi md ra mdt chuong mdi trong lich sir
18 NGHIEN CQU CHAU AU - EUROPEAN STUDIES REVIEW N°03 (126).2011 EU. Chu lich Uy ban Chau Au (EC) Manuel tiin tdi Lien minh Chdu Au thdng nhdt. hien Baroso tuyen bd: "Tren luc dia chdu Au gid dgi vd ndng dpng Irong the ky XXL Tap chi coi, mpt chdu Au mdi se dugc sinh ra " ' \ Nghien cim Chau Au, sd 2. 2008. ---• '"•• Tai lieu tham khao 8. The Spanish Presidency, Prospects 1. Nguyen Quang Thuan - Biii Nhat for the European Union, .lanuary to June Quang (chu bien) (2009), Gido trinh quan he 2010. • -'''-""^ "'•'•'• kinh le qudc te cua Lien minh Chdu Au, 9. European Comission (2010), NXB Dai hpc quoc gia TP Hd Chi Minh. European 2020: Integrated Guidelines for 2. Nguyen Quang Thuan (2009), Quan the Economic and Employment Policies oj the Member States. ........ .' -.' he kinh le Viet Nam - Lien minh Chdu Au: thuc trgng vd trien vong, NXB Khoa hpc Xa 10. Daniel Keohane and Tomas Valasek, hdi. Ha Ndi. Willing and Able? EU Defence in 2020. 3. Dd Hoai Nam (chii bien) (2010), Centre for European Reform. Khung hoang tdi chinh todn cdu vd icng phd 11. European Council, Europe 2020: a chinh sdch cua Viet Nam: mpt ndm nhin Igi, New Europe Strategy for Jobs and Growth. NXB Khoa hpc Xa bdi. Ha Ndi Conclutions, 25/26 March 2010. 4. Vien Kinh te va Chinh tri the gidi 12. Commision of the European (2009), Kinh tU vd chinh tri the gidi hai thdp Countries, Communication from the nien ddu the ky XXI: nhieng thay doi ddt ra Commission to the Council and the lie cuoc khung huang kinh le ldi chinh todn European Paliament, Brussels, 13/6/2006. cdu, Ky ylu hdi thao. Ha Ndi, 27/11/2009. 13. Wim Boonstra, The Stability anf 5. TTXVN, Vai fro cua Chdu Au tren Growth Pact in Need of Reform. the gidi. Tai lieu Tham khao dac biet, Intereeonomics, 1/2/2005. 13/10/2008. 14 Katinka Barysch, A Pact for Stability 6. Nguyen An Ha, Mpt so vdn de chinh and Growth, Cantre for European Reform. tri. kinh le ndi hdt cua EU ndm 2009 vd tdc Policy Brief, ww^w.cer.ora.uk . ! : :•• n l . - i 1 dpng din Viet Nam, Tap chi Nghien cim ; 1 •• '