intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo Phân tích biến động dân số, lao động và việc làm ở huyện Lập Thạch trong giai đoạn hiện nay

Chia sẻ: Sapthanh Danh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:77

183
lượt xem
34
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong những năm qua Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Lập Thạch đẩy mạnh phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân và đã đạt được những thành tựu đáng kể. Tuy nhiên vấn đề tồn tại lớn nhất hiện nay là dân số quá đông, quy mô lao động rất lớn, trình độ người lao động thấp, mất cân đối lớn cả về cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động, sức chứa lao động trong lĩnh vực nông nghiệp đã quá tải, tỷ lệ thiếu việc làm...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo Phân tích biến động dân số, lao động và việc làm ở huyện Lập Thạch trong giai đoạn hiện nay

  1. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn Lêi nãi  Ç u ® Xu Êt  ph¸t ®iÓ m  cña   Ò n   n kinh    tÕ ViÖt  m   na rÊt thÊp,  íc  l¹ilµ  n ta    m ét  níc  «ng   ©n     ® d víitèc  é   ® t¨ng  ©n   vµo     d sè  lo¹icao  nhÊt trªn thÕ  giíi.   V×  vËy  viÖc  tËn dông  khai th¸c  Õt  h c¸c nguån  lùc néi    µ   Æ c   t¹im ® biÖt  lµ nguån  lùc con   êi  îc  ng ® coi  h¹t nh © n   lµ    cña  qu¸ tr×nh ph¸t triÓn Kinh  tÕ  ­ X∙ héi. T¹i   héi    §¹i ®¹i biÓu  toµn  quèc  lÇn  thø IX ®∙   Ø   ch râ: §iÒu   kiÖn  tiªn quy Õt  Ó     ® thóc  È y   ph¸t triÓn  ® sù    kinh  x∙  tÕ  héi cña   Êt   íc  ® n lµ  æ n   Þnh   n   ® d© sè, lao  éng   yÕu   c¬   ® lµ  tè  b¶n  nh» m  hoµn  thµnh  c«ng   cuéc  C«ng  nghiÖp  ho¸  ­ HiÖn  ®¹i ho¸ ® Êt  níc tõng  bíc ®i  lªn chñ   ngh Ü a   héi. x∙  Trong  nh÷ng  n¨m  qua  §¶ng  bé, chÝnh  quy Ò n  vµ  nh © n  d© n   huy Ö n  LËp  Th¹ch  È y   ® m¹nh  ph¸t triÓn    kinh tÕ,  ©ng   n cao   êi  ® sèng  vËt  chÊt    vµ tinh thÇn  cho   © n   ©n     ®¹t  îc  nh d vµ ®∙  ® nh÷ng  thµnh  tùu ®¸ng   kÓ. Tuy  nhiªn vÊn  ® Ò  tån t¹i  lín nhÊt hiÖn  nay  lµ d ©n  sè  qu¸ ® «n g,  quy   «   m lao  ng   ®é rÊt    lín,tr×nh    êi  ®é ng lao  éng   ® thÊp,  Êt   m c©n   èi    ® lín c¶  vÒ  c¬  cÊu  kinh tÕ    c¬  cÊu  lao ®é ng,  søc   vµ chøa  lao ® éng  trong  lÜnh  vùc  n«ng  nghiÖp  ®∙  qu¸ t¶i,  tû lÖ  thiÕu  viÖc  lµm  cña  ng êi lao  ® éng  cao  ®∙  t¹o ra m ét  ¸p lùc rÊt lín tíi  vÊn  ® Ò  gi¶i quy Õt  viÖc  lµm   cho   êi  ng lao  éng   ® cña  huy Ö n. Trong  thêi gian    thùc tËp  ë  huy Ö n  LËp  Th¹ch, tØnh   Ü n h   V Phóc,  t«i ®∙  nhËn  thÊy  vÊn  ® Ò  biÕn  ®é ng  d ©n  sè, lao ® én g  vµ  viÖc  lµm   ® ang  m a n g  tÝnh  thêi sù  võa  cÊp  b¸ch  võa  l©u  dµi cã  ¶nh  h ëng  s©u   s ¾c     tíiqu¸ tr×nh ph¸t triÓn    kinh  ­  héi  tÕ  x∙  cña  huy Ö n.    ã   Do ® cÇn  thiÕt  vµ  sím  ph¶i    ét     m   cã m sù xe xÐt, ®¸nh     ét   gi¸ m c¸ch trung thùc  Ç y   ñ   ® ® vµ  khoa  häc  vÊn  ® Ò  nãi trªn tõ  ã  ® a  ra c¸c gi¶i ®  ph¸p  cô  thÓ  nh» m   ph¸t huy  nh÷ng  thµnh  tùu  ®¹t  îc    ®∙  ® vµ tõng bíc gi¶i quy Õt     nh÷ng  vÊn   ® Ò   tån ® äng  nãi trªn ® Ó  t¹o ®iÒu  kiÖn  ph¸t triÓn kinh   ­ x∙ héi ë   tÕ huy Ö n.     V× vËy    ®∙  t«i chän  ® Ò  tµi: "Ph © n     tÝch  biÕn  ®éng   n   d© sè,  lao ®éng     viÖc   vµ lµm    huy Ö n   ë LËp  Th¹ch  trong  giai ®o¹n  hiÖn   nay"  lµm  luËn  v¨n    tèt nghiÖp  cña   × n h. m Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 1
  2. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn Néi dung  cña   Ò     ® tµi bao   m: gå Ph Ç n  I: C¬  së  lý luËn  vÒ  biÕn  ®éng  d©n  sè, lao ®éng  vµ  viÖc   lµm. Ph Ç n     II:Thùc  tr¹ng cña     sù biÕn  ®éng  d©n  sè, lao ®éng     vµ viÖc   lµm   huy Ö n   ë  LËp  Th¹ch  trong  giai ®o¹n     hiÖn  nay. Ph Ç n     III:Gi¶i ph¸p     vÒ ®iÒu   Ø n h   ch d©n  sè, lao ®éng     vµ t¹o viÖc   lµm  cho  ng êi lao ®éng  ë  huy Ö n  LËp  Th¹ch, tØnh  V Ü n h   Phóc. C¸c  ¬ng   ph ph¸p nghiªn    Ò   cø ® tµi: ­ Ph ¬ng  ph¸p  thu thËp  t liÖu, c¸c nghiªn cøu  cña  huy Ö n  cã  liªn  quan   Õ n   Ò     ® ® tµi nghiªn cøu. ­  ¬ng   Ph ph¸p ®iÒu  tra thèng     kª: §îc ®iÒu  tra kh¶o       ét   x∙  s¸t ë m sè  ®¹i diÖn  ® Ó  thu thËp  nh÷ng  th«ng  tin cÇn  thiÕt  Ó  mih  ho¹ cho  c¸c  ® nhËn  xÐt, ®¸nh     gi¸ thùc tr¹ng. ­  ¬ng   Ph ph¸p  to¸n häc   thèng   ­  kª: Dùa  trªn      c¬ së c¸c    d÷ liÖu ®∙  thu thËp   îc, sö   ®   dông  c¸c c«ng  thøc to¸n häc, thèng   häc   kª  cÇn  thiÕt  gióp cho  viÖc   © n   ph tÝch ®¸nh     gi¸ c¸c hiÖn   îng  nghiªn  t   cøu. ­  ¬ng   Ph ph¸p tæng  hîp: Th«ng     qua  kÕt qu¶  nh÷ng   © n   ph tÝch c¸c  hiÖn  tîng nghiªn cøu  ® Ó  tæng  hîp kh¸i qu¸t thµnh  b¶n  chÊt, xu  híng  vËn   én g   ® cña  vÊn   Ò   ® nghiªn cøu. Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 2
  3. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn PhÇn I C ¬   lý  së  luËn  Ò   Õ n   é n g   © n   v bi ® d sè, lao  é n g   vi Öc  m   ® vµ  lµ I.C¸c    kh¸i niÖ m   b¶n       c¬  vÒ d©n   vµ  sù   sè    biÕn  ®éng  cña  d©n  sè  1.Quy   «   c¬   m vµ  cÊu   n   d© sè. 1.1.Quy   «:   m §îc hiÓu  lµ tæng  sè  ng êi sinh sèng  trong  m ét  l∙nh thæ   nhÊt  Þ n h,  ® trong  ét   m thêi gian    nhÊt  Þ n h. ® 1.2. C¬     cÊu  d©n  sè: Bªn  c¹nh nh÷ng   Æ c   ® ®iÓ m  chung  cña  con   êi  ng lµ cïng  chung  sèng  trong  m ét  l∙nh thæ,  hä  l¹i  nh÷ng  ® Æ c    cã ®iÓ m  riªng        cã vÒ giíitÝnh,  é   ® tuæi.v.v...Do vËy,  Ó   ® hiÓu  biÕt  chi tiÕt h¬n     ©n   vÒ d sè, chóng   cÇn   © n   ta  ph chia  ©n     d sè thµnh   nh÷ng  vÊn   Ò   ® kh¸c nhau  theo   ét   m tiªu thøc nµo  ®ã.    © n   Sù ph chia c¸c nhã m  gäi  c¬   lµ  cÊu   n   d© sè. ­  ¬   C cÊu   ©n     d sè theo tuæi:  ©y   viÖc   © n   § lµ  ph chia tæng   n     d© sè cña  m ét  l∙nh thæ  thµnh  nh÷ng  nhã m  d ©n  sè  cã  tuæi ho Æ c  kho¶ng   tuæi kh¸c nhau     ét   t¹im thêi ®iÓ m     nµo   ã. ® ­  ¬  cÊu   ©n    theo  giíi C d sè  tÝnh:  Õ u   N chia toµn     ©n  sè  na m   bé d vµ   n       d© sè n÷ th×  cã     ta  c¬ cÊu   n     d© sè theo     giíitÝnh. C¸c   Ø   ch tiªu th­   êng   tû  giíitÝnh.  Õ u   hiÖu  Pm    Pf   dïng  tû  ho Æ c   sè     lµ  lÖ  N ký  vµ lÇn  îtlµ  l  d ©n  sè  na m  vµ  d© n  sè  n÷  th× tû sè  giíi  tÝnh  (SR)  ® îc x¸c ® Þ n h  nh sau: Pm SR=   100 x  Pf ­ C ¬  cÊu  d ©n  sè  theo  thµnh  thÞ  vµ  n«ng  th«n: Lµ  viÖc  chia  tæng   n     d© sè cña   ét   m l∙nh thæ  thµnh   ©n     tró    d sè c  ë thµnh  thÞ     ©n   vµ d sè   tró    c  ë n«ng  th«n th×  ® îc    ta  c¬ cÊu   n     d© sè theo thµnh  thÞ     vµ n«ng   th«n. Cã  rÊt nhiÒu  tiªu thøc  kh¸c nhau  ® Ó  ph © n  chia tæng  d© n  sè,  m çi  tiªu thøc  phôc  vô  cho  m ét  lîi  Ých  nghiªn cøu  kh¸c nhau  vµ  cã  ý  Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 3
  4. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn ngh Ü a  v«  cïng to lín trong  viÖc  ph © n  tÝch, ®¸nh  gi¸ vµ  ®iÒu  ch Ø n h   qu¸ tr×nh  ©n     d sè theo   íng      h cã lîicho  qu¸ tr×nh  ph¸t triÓn kinh    x∙  tÕ ­  héi l©u dµi    n   Þ n h. vµ æ ® 2. C¸c qu¸ tr×nh d©n  sè  Sù  tån t¹ivµ  ph¸t triÓn cña  x∙ héi    loµi ng êi g ¾ n  liÒn víi    sù vËn   ® éng  tù nhiªn vµ   héi  x∙  cña  con   êi. ng  Sù  vËn  ®é ng  ® ã  chÝnh  lµ qu¸  tr×nh sinh,  Õt    d ©n.    ch vµ di  Nã võa   kÕt  lµ  qu¶  võa   nguyªn  © n   lµ  nh cña   sù ph¸t triÓn.    ã,    Do ® viÖc  nghiªn cøu  nh» m     ng   ét   t¸c ®é m c¸ch  khoa   cã  häc  vµo     sù vËn   éng     ngh Ü a   lín tíisù   ® cã ý  to      ph¸t triÓn cña   héi  x∙  loµi  ng êi. 2.1. M ø c     sinh    vµ c¸c thíc    ®o ®¸nh     ø c   gi¸ m sinh. ­  ø c   M sinh: Ph¶n  ¸nh  ø c     m ®é sinh s¶n  cña   n   d© sè,    nã biÓu  thÞ   sè  trÎ m  sinh sèng  m µ  m ét  phô  n÷  cã  ® îc trong  suèt cuéc  ®êi sinh   e s¶n  cña   × n h.   ø c   m M sinh phô  thuéc vµo  rÊt nhiÒu  c¸c yÕu   sinh  tè  häc,  tù nhiªn    héi  vµ x∙  (Sù  sinh sèng   sù   lµ  kiÖn   ø a     ® trÎt¸ch khái    c¬ thÓ   Ñ   m vµ   dÊu   cã  hiÖu  cña   sèng     sù  nh h¬i thë, tim  Ë p,     ® cuèng  rèn rung  ng   ®é ho Æ c  nh÷ng   ®é ng   nhiªn  cö  tù  cña   ¾ p   b thÞt. ­ C¸c  thíc  o     ® c¬ b¶n:  Ó   § ®¸nh     ø c   gi¸ m sinh    cã rÊt nhiÒu  thíc    ®o kh¸c nhau  vµ  m çi thíc ® o  ® Ò u  chøa  ® ùn g  nh÷ng    ®iÓ m  riªng biÖt. u   Sau   © y   m ét   thíc      ® lµ  sè  ®o c¬ b¶n. +Tû  suÊt sinh th« (CB R): BiÓu  thÞ  sè  trÎ m  sinh ra trong m ét    e n¨m   víi1000   ©n   trung  so    d sè  b×nh  n¨m  ®ã. B C B R     _   1000 = x  P Trong  ®ã: B:      m   Sè trÎe sinh sèng  trong n¨m  nghiªn cøu. _ P : D © n   trung    sè  b×nh  cña  n¨m  nghiªn cøu. § ©y  ch Ø  lµ ch Ø  tiªu "th«" vÒ  m ø c  sinh bëi lÏ É u  sè  bao  gå m    m toµn    ©n   bé d sè,  nh÷ng   c¶  thµnh   Ç n   ©n     ph d sè kh«ng  tha m  gia vµo  qu¸  tr×nh sinh s¶n   : ® µ n   nh   «ng,    m,   êi  trÎe ng giµ hay  phô     sinh. n÷ v«  Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 4
  5. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn u ®iÓ m:  §©y   m ét   Ø   lµ  ch tiªu qua     träng    îc    vµ ® sö dông  kh¸ réng   r∙i,d Ô     tÝnh  to¸n, cÇn   sè    Ýt  liÖu, dïng trùc tiÕp  Ó   ® tÝnh   lÖ  tû  t¨ng  n   d© sè. Nh îc ®iÓ m : Kh«ng  nh¹y  c¶ m  ® èi  víi nh÷ng  thay  ® æi  nhá  cña   møc  sinh, chÞu  nhiÒu  ¶nh  hëng  cña  cÊu  tróc theo    giíitÝnh, theo tuæi  cña   n   d© sè,  © n     ø c   é   ph bè m ® sinh cña  c¸c tuæi trong thêi kú     sinh s¶n   cña  phô  n÷, t×nh tr¹ng h«n   © n. nh +    Tû suÊt sinh chung: BiÓu  thÞ       m   sè trÎe sinh  trong  ét   ra  m n¨m   so    ét   víim ngh×n  phô     n÷ trong  é   ® tuæi  kh¶   cã  n¨ng sinh ®Î. B GF R     =   1000 x  W15− 49 Trong  ®ã:  G F R:     Tû suÊt sinh chung. B:      m   Sè trÎe sinh  trong  ra  n¨m. W15− 49 : Sè  îng    l phô     n÷ trung b×nh   kh¶   cã  n¨ng sing  trong  ®Î  n¨m. Tû  suÊt sinh chung  ®∙  m ét  ph Ç n  nµo  lo¹i  ® îc ¶nh  hëng  cña    bá cÊu  tróc tuæi      nã   vµ giíi­  kh«ng       so víi1000   n   d© nãi chung   µ   Ø     m ch so víi 1000  phô  n÷  trong  ® é  tuæi cã  kh¶  n¨ng  sinh s¶n. Tuy  nhiªn c¸ch  tÝnh  nµy  vÉn  chÞu  ¶nh  hëng  cña     © n     ø c   sù ph bè m sinh trong thêi kú     sinh s¶n  cña  phô  n÷, t×nh tr¹ng h«n   © n. nh +    Tû suÊt sinh  Æ c   ng   ® tr theo tuæi: §èi      víic¸c    ®é tuæi kh¸c nhau   ,møc     sinh  cña   ®Î  phô     n÷ còng  kh¸c nhau.    Do vËy  cÇn  x¸c  Þ n h   ø c   ® m sinh theo tõng    ®é tuæi cña  phô  n÷. C«ng  thøc: BFX ASF R X     =   1000 x  Wx Trong  ®ã: ASF R X : Tû     suÊt sinh  Æ c   ng   ® tr cña  phô     ® é   n÷ ë  tuæi X B FX : Sè  trÎ m  sinh ra trong  m ét  n¨m  cña  nh÷ng  phô  n÷  ë  ® é    e tuæi X W X : Sè     phô     ® é   n÷ ë  tuæi    X trong n¨m. Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 5
  6. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn §Ó  x¸c  Þ n h   îc  S F R ® ® A X  cÇn     Ö   cã h thèng     sè liÖu chi tiÕt, h¬n     n÷a   Æ c   m ø c   m dï  sinh    ë c¸c    ®é tuæi kh¸c nhau   kh¸c  lµ  nhau,  ng   èi  nh ® víi  c¸c    ®é tuæi gÇn  nhau,  ø c   m sinh kh«ng  kh¸c nhau  nhiÒu.    Do vËy,  trong thùc    êi  thêng   tÕ ng ta  x¸c  Þ n h   suÊt  ® tû  sinh  Æ c   ng   ® tr cho  tõng  nhã m  tuæi. Th êng  toµn  bé  phô  n÷  trong  ®é  tuæi  sinh  ®Î  ® îc chia  thµnh   nhã m   çi  7  m nhã m   tuæi. 5  2.2. M ø c   Õt       ch vµ c¸c thíc    ®o chñ  yÕu ­ M ø c  ch Õt: Ch Õt  lµ m ét  trong  nh÷ng  yÕu  tè cña  qu¸ tr×nh  t¸i   s¶n  xuÊt  ©n   d sè,  hiÖn   îng  nhiªn, kh«ng   lµ  t tù    thÓ  tr¸nh khái  èi    çi  ® víim con   êi. N Õ u         ng   lo¹ibá sù biÕn   ng     ®é c¬ häc, t¨ng  nhiªn  n     tù  d© sè b»ng   hiÖu     sè sinh      Õt.    vµ sè ch V× vËy, viÖc  t¨ng hay  gi¶m     sè sinh  Æ c     ho sè ch Õt  ® Ò u  lµm  thay  æi   ® quy  m «,    cÊu  vµ   c¬ tèc ® é  t¨ng tù nhiªn cña   d ©n  sè. §ång  thêi trong    qu¸ tr×nh    t¸is¶n  xuÊt  n   d© sè, c¸c yÕu   sinh  tè  vµ   Õt     èi  ch cã m quan   Ö     én g   h t¸c ® qua     l¹ilÉn nhau. Sinh   nhiÒu   ®Î  hay   Ýt,  a u   m hay  tha, sím  hay   u é n   Ò u     m ® cã thÓ  lµm  t¨ng  Æ c   ho gi¶m   ø c   m ch Õt. Ng îc l¹i ø c  ch Õt  cao  hay  thÊp  sÏ lµm  t¨ng ho Æ c  gi¶m  m ø c    m sinh. Ch Ý n h     v× vËy  viÖc  gi¶m   ø c   Õt   ngh Ü a       m ch lµ  vô vµ tr¸ch nhiÖ m   thêng  xuyªn cña   äi   m níc, m äi     cÊp,  äi   m ngµnh,  äi  ® Þ a   ¬ng.  m ph Gi¶ m   m ø c   Õt  ch võa     ngh Ü a   cã ý  kinh tÕ, chÝnh  trÞ, x∙    héi    © n   vµ nh v¨n s©u   s ¾c. Ch Õt  lµ sù  m Êt  ®i vÜnh  viÔn  tÊt c¶  nh÷ng  biÓu  hiÖn  cña  sù  sèng   m ét   ë  thêi ®iÓ m     nµo   ã. ® § Ó  ®¸nh  gi¸ ø c  ®é  ch Õt  cÇn  dïng  c¸c thíc ®o.  Cã  nhiÒu  thíc   m ®o  kh¸c nhau.  çi  M thíc    ®o ph¶n  ¸nh  ét   m khÝa  c¹nh nµy  hay  khÝa  c¹nh  kh¸c cña   ô c   Ý c h   m ® nghiªn cøu     çi  vµ m thíc  o     ® cã nh÷ng     u ®iÓ m,   îc  nh ®iÓ m  riªng. ­ C¸c thíc  o   ® chñ  yÕu: +    Tû suÊt  Õt  ch th« (CD R): BiÓu  thÞ     êi  Õt  sè ng ch trong  ét   m n¨m   trong  m ét  ngµn  ng êi d ©n  trung  b×nh  n¨m  ®ã  ë  m ét  l∙nh thæ  nhÊt  ® Þ n h. C«ng  thøc: Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 6
  7. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn D C D R     _   1000 = x  P Trong  ®ã: D:    êi  Õt  Sè ng ch trong n¨m  cña   ét   m l∙nh thæ  nµo   ã. ® _ P : D © n   trung    sè  b×nh  trong n¨m  cña  l∙nh thæ   ã. ® u  ®iÓ m:  §¬n  gi¶n, d Ô  tÝnh  to¸n, x¸c ® Þ n h  nã  kh«ng  cÇn  l îng  th«ng     tin nhiÒu,    vµ phøc  t¹p        îc    do ®ã nã ® sö dông  réng    r∙itrong c¸c ¸n  phÈ m  quèc  gia    vµ quèc     tÕ nh» m  ®¸nh     ét   gi¸ m c¸ch tæng  qu¸t  ø c   é   m ® ch Õt  cña  d ©n  c gi÷a c¸c níc, c¸c thêi kú. Trùc  tiÕp  tÝnh  to¸n tû suÊt  gia t¨ng  nhiªn. tù  Nh îc ®iÓ m:  Kh«ng  ®¸nh     gi¸ chÝnh  x¸c  ø c   é   Õt   m ® ch cña   n     d© c, bëi v×  trong chõng  m ù c  nhÊt ® Þ n h  nã  phô  thuéc  kh¸ lín vµo  c¬  cÊu   d ©n  sè.    Do v©y, khi    so s¸nh  suÊt  Õt   tû  ch th« gi÷a c¸c vïng,  Æ c   ho c¸c  thêi kú     kh¸c nhau  kh«ng  ph¶n  ¸nh chÝnh  x¸c  ø c     Õt   m ®é ch cña   ©n   d c  v×     sù kh¸c biÖt gi÷a    c¬ cÊu         giíivµ c¬ cÊu  tuæi.  Ó   ¾ c   § kh phôc   êi  ng ta  dông  biÖn  ph¸p  chuÈn  ho¸; ®ã  lµ viÖc  biÕn  c¸c tû suÊt ch Õt  th« cã   cÊu  tróc tuæi      vµ giíikh¸c nhau  thµnh  c¸c  suÊt  Õt  ¬ng   tû  ch t øng   cÊu   cã  tróc tuæi      vµ giíigièng  nhau   Ó   s¸nh. ® so  Tû  suÊt ch Õt  ® Æ c  tr  theo  tuæi (AS D R ng X ): BiÓu  thÞ  sè  ng êi  ch Õt  trong  n¨m  ë  m ét  ® é  tuæi nµo  ® ã  so  víi 1000  ngh×n  ng êi trung  b×nh   ® é   ë  tuæi  ã   ® trong n¨m     ét   t¹im n¬i nµo  ®ã. C«ng  thøc: DX AS D R X     = _ PX Trong  ®ã: AS D R X : Tû     suÊt  Õt  Æ c   ng   tuæi  ch ® tr ë  X DX : Sè   êi  Õt    ng ch trong n¨m   ®é   ë  tuæi X _ PX : D © n   trung    sè  b×nh  trong n¨m   ®é   ë  tuæi X u ®iÓ m:  Ph¶n  ¸nh  ø c   é   Õt  tõng  é   m ® ch ë  ® tuæi, so    s¸nh gi÷a c¸c  vïng, c¸c thêi kú  µ     m kh«ng  chÞu  ¶nh  hëng  cña  cÊu  tróc tuæi. Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 7
  8. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn Nh îc ®iÓ m:  Ch a  ph¶n  ¸nh m ø c  ch Õt  bao  chïm  cña  c¶  d ©n  sè,  cÇn  nhiÒu   liÖu  sè  chi tiÕt cho     tÝnh  to¸n. § Ó     kh¸c phôc  cÇn  kÕt hîp    víi viÖc  x¸c ® Þ n h  tû suÊt ch Õt  th« vµ  ch Ø  tÝnh  tû suÊt ® Æ c  tr  cho   ng tõng nhã m  tuæi. +    Tû suÊt  Õt    m   íi1   ch trÎe d   tuæi:  ©y   ch Ø   § lµ  tiªu ® Æ c     biÖt quan   träng trong  © n   ph tÝch     Õt   vÒ ch cña   n   d© sè, bëi      ch Ø   v× nã lµ  tiªu rÊt  nh¹y  m   c¶ nhÊt ®¸nh     ø c     gi¸ m ®é ¶nh   ëng   h cña   tÕ,  y  b¶o     vÖ søc  khoΠ trong d© n  c. M ø c  ® é  nµy    ¶nh  h ëng  to lín tíi ø c   é  ch Õt  chung,  cã  m ® ®Õn  tuæi thä b×nh   © n     t¸c ® én g   qu vµ cã    qua       ø c   l¹ivíim sinh. C«ng  thøc: Do IM R     =   1000 x  B Trong  ®ã: IM R:    Tû suÊt  Õt  ch cña     m     tuæi. trÎe díi1  Do : Sè     m   Õt    tuæi    trÎe ch díi1  trong n¨m. B:      m   Sè trÎe sinh sèng  trong cïng n¨m. 2.3. Di    d©n ­ Kh¸i niÖ m   d© n:   di  BiÕn  ®é ng  d ©n  sè  nãi chung  ® îc chia thµnh  hai bé  phËn  chñ   yÕu  t¬ng  ® èi riªng biÖt: biÕn  ® én g  tù nhiªn vµ  biÕn  ®é ng  c¬  häc.  BiÕn   én g   nhiªn  «   sù   ® tù  m t¶  thay  æi   ©n     ¾ n   ® d sè g liÒn      ®êi,  víi sù ra  tån      Êt   cña   t¹ivµ m ®i  con   êi  ng theo thêi gian.  u¸     Q tr×nh nµy  trong  ©n   d sè  häc  chñ  yÕu  th«ng  qua  c¸c hiÖn  tîng sinh vµ  ch Õt. Kh¸c  víi biÕn   ® éng  tù nhiªn, biÕn  ® én g  c¬  häc  biÓu  thÞ  sù  thay ® æi  d© n  sè  vÒ   m Æt  kh«ng  gian, l∙nh thæ. Trong  cuéc  sèng  con   êi  dêi  ng di  bëi nhiÒu   nguyªn   © n,     nh víi nhiÒu   ô c   Ý c h   m ® kh¸c nhau,    víi kho¶ng  c¸ch    xa gÇn   kh¸c nhau     vµ vµo  nh÷ng  thêi ®iÓ m     kh¸c nhau.  u¸   Q tr×nh nµy  chÞu     t¸c ® éng  bëi nhiÒu  nh÷ng  nh © n  tè kinh tÕ, chÝnh  trÞ, x∙ héi do  vËy  nã   mang  b¶n  chÊt kinh tÕ, chÝnh  trÞ, x∙    héi s©u   ¾c.  ©y   s § chÝnh   ® Æ c   lµ  ®iÓ m   Ê u   m chèt  © n   ph biÖt hai    bé phËn  biÕn   «ng   n   nªu  ® d© sè  trªn. V Ëy  di d© n  lµ g×  ?  Cã  rÊt nhiÒu  ® Þ n h  ngh Ü a  vÒ  di d© n,  m çi  ®Þnh  ngh Ü a  xuÊt p¸ht  nh÷ng   ô c  ® Ý c h   tõ  m nghiªn cøu  kh¸c nhau,    do Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 8
  9. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn ®ã  rÊt khã  tæng  hîp thµnh   ét   Þ n h   m ® ngh Ü a  thèng  nhÊt bëi tÝnh  phøc   t¹p vµ  ® a  d¹ng  cña  hiÖn  tîng. Tuy  nhiªn hiÖn  nay  ng êi ta t¹m  thèng   nhÊt    víi nhau  kh¸i niÖ m     d ©n     vÒ di  nh» m   m   ®¶ b¶o     sù thèng  nhÊt    vÒ kh¶o     s¸t,®iÒu  tra, can     thiÖp  vµo  hiÖn   îng  t nµy     nh sau: "Di d ©n  lµ hiÖn  tîng di chuy Ó n  cña  ng êi d© n  theo  l∙nh thæ  víi   nh÷ng  chuÈn   ù c     m vÒ thêi gian      vµ kh«ng  gian nhÊt  Þ n h   ® kÌm  theo    sù thay  æi   ® n¬i  tró" c  HiÓu     d ©n    vËy   dùa   vÒ di  nh lµ  vµo   ét     Æ c   m sè ® ®iÓ m  chñ  yÕu   sau: Thø  nhÊt, con   êi  chuy Ó n   ng di  khái  ét   Þ a   nµo   m ® d  ®ã.  ¬i  vµ   N ®i  n¬i  Õ n   ® ph¶i  îc  ® x¸c  Þ n h.     ® Cã thÓ   m ét   lµ  vòng  l∙nh thæ  hay   m ét   lµ  ® ¬ n  vÞ  hµnh  chÝnh.  Thø  hai, con  ng êi di chuy Ó n  bao  giê còng  cã   m ô c   Ý c h,   ® tÝnh  chÊt c tró  tiªu  lµ  thøc  Ó   ® x¸c  Þ n h   d© n.  ® di  Thø  ba,  kho¶ng  thêi gian  l¹ibao     ë    l©u  n¬i  ë  míi  Ó   ® x¸c  Þ n h   di  ® sù  chuy Ó n  nµo   ® ã   ph¶i  di  ©n   cã  lµ  d hay  kh«ng. ­  © n     d ©n: Ph lo¹idi  +  Theo  ®é  thêi gian  níi c tró cho  ph Ð p  ph © n  biÖt c¸c kiÓu  di  d ©n:  l©u  dµi, t¹m  thêi hay  chuy Ó n  tiÕp. Di d ©n  l©u  dµi bao  gå m  c¸c  h×nh  thøc thay  æi   ® n¬i  tró  c  thêng  xuyªn    vµ n¬i lµm  viÖc   Õ n   ® n¬i míi  víi m ô c   Ý c h     ® sinh sèng  l©u  dµi. Nh÷ng     thµnh   Ç n   ph nµy  thêng  kh«ng   trë    vÒ quª h¬ng  n¬i  tró. Di  n   c    d© t¹m  thêi ngô   sù     ý  thay  æi   ® n¬i    ë gèc   lµ kh«ng  l©u dµi    vµ kh¶  n¨ng  quay  trë    l¹in¬i      ch ¾ c   ¾ n.   ë cò lµ  ch KiÓu   di d ©n  nµy  bao  gå m  nh÷ng  h×nh  thøc  di chuy Ó n  n¬i lµm  viÖc  theo  mïa  vô,  c«ng       ®i  t¸c,du lÞch dµi ngµy...Di  n     d© chuy Ó n  tiÕp  © n   ph biÖt  c¸c h×nh  thøc   d© n  m µ  kh«ng   di  thay ® æi  n¬i lµm  viÖc. KiÓu   d© n   di  nµy     c¸c  gîiý  ®iÒu  tiÕt thÞ  êng     tr lao  én g. ® + Theo  kho¶ng  c¸ch ng êi ta ph © n  biÖt di d© n  xa  hay  gÇn  gi÷a  n¬i  vµ   ®i  n¬i  Õ n.   d ©n   ® Di  gi÷a c¸c níc gäi  di  n   lµ  d© quèc  tÕ; gi÷a c¸c  vïng, c¸c  ¬ n     ® vÞ hµnh  chÝnh  trong níc th× gäi  di  ©n   lµ  d néi  Þ a. ® +  Theo  tÝnh  chÊt chuyªn  quy Ò n  ng êi ta ph © n  biÖt di d ©n  hîp  ph¸p  hay  di d ©n  bÊt hîp ph¸p, di d© n  tù do  hay  cã  tæ  chøc, di d ©n   t×nh  nguy Ö n  hay  bÊt  buéc. Tuú  thuéc  vµo  m ø c  ® é  can  thiÖp  cña   Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 9
  10. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn chÝnh  quy Ò n  trung ¬ng  hay   Þ a   ¬ng   µ   êi  ph © n   ® ph m ng ta  biÖt  d© n   di  theo    lo¹inµy  hay     lo¹ikh¸c. ­ C¸c  ph ¬ng  ph¸p  ® o  l êng  di d© n:  C¸c  ph ¬ng  ph¸p  ® o  l êng  cã  thÓ  chia  lµm   ra  hai lo¹i:di  ©n     d trùc tiÕp    d ©n   vµ di  gi¸n tiÕp. +   ¬ng   Ph ph¸p trùc tiÕp:    ¬ng   Lµ ph ph¸p x¸c  Þ n h   ® quy   «   d ©n   m di  dùa  vµo  c¸c cuéc  tæng  ®iÒu  tra d© n  sè, thèng  kª thuyÒn  xuyªn  vµ   ®iÒu  tra chän   É u     ©n   m vÒ d sè. +   ¬ng   Ph ph¸p gi¸n tiÕp: NÕu  biÕt quy   «   m t¨ng  ©n   chung     d sè  vµ t¨ng  nhiªn  tù  cña   ©n     d sè th×  cã  ta  thÓ  tÝnh   îc  ® quy   «   d ©n   m di  thuÇn  tuý theo c«ng  thøc: N M    ( Pt + + n − Pt ) − ( B − D ) t + n x t = Trong  ®ã: N M:   d© n   Di  thuÇn  tuý. Pt    Pt + n   æ n g   di  n   c¸c  vµ T sè  d© ë  thêi ®iÓ m         t vµ t+n B     T æ n g   sinh    Õt  vµ D:  sè  vµ ch cña  kho¶ng     Õ n   t® t+n. NÕu   Ø   ch biÕt  lÖ  tû  t¨ng  ©n     d sè chung       lÖ  (r) vµ tû  t¨ng  nhiªn  tù  cña   n   d© sè  (NIR). Ta   thÓ     cã  tÝnh   îc  lÖ  d© n   ® tû  di  thuÇn  tuý  M R): (N N M R     ­  = r  NIR N Õ u  ch Ø  biÕt h Ö  sè  sèng  (S), d ©n  sè  ë  ®é  tuæi x  vµo  thêi  ®iÓ m     n       é   t,d© sè ë ® tuæi x+n  vµo  thêi ®iÓ m     t+n.    x¸c  Þ n h   îc  Ta sÏ  ® ® di  n   d© thuÇn  tuý trong    êi  sè ng sèng       ë ®é tuæi "x"  thêi ® Ó m     Õ n   tõ    t® t+n. NM x + n = Px + n.t + n − S .Px.t 3. C¸c yÕu   ¶nh   ëng   Õ n   tè  h ® qu¸ tr×nh d©n  sè  Q uy   «   ©n     m d sè thêng  xuyªn vËn   ng   ®é theo thêi gian.        Nã cã thÓ   t¨ng  Æ c   ho gi¶m  tuú theo c¸c chuy Ò n   íng  h biÕn   ng   ®é cña  c¸c  © n   nh tè  sinh,  Õt    d© n.  ch vµ di  Tøc     Õ u       ét   lµ, n nh ë m vïng nµo     ®ã trong  ét   m thêi  ®iÓ m  x¸c  Þ n h   ® nµo     µ   ø c   ®ã m m sinh    vµ nhËp   cao   c  h¬n   ø c   Õt    m ch vµ xuÊt  th×  c  quy   «   n   ë   m d© sè  vïng  ã   ® t¨ng trong thêi gian  ã     îc  ,   ® vµ ng l¹i  nã   g¶im   Õ u     ø c   sÏ  n nh m sinh    vµ nhËp   thÊp   c  h¬n   ø c   Õt    m ch vµ xuÊt    c. Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 10
  11. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn §Ó  hiÓu  s©u       éng   vÒ t¸c ® cña  c¸c yÕu   nãi  tè  trªn, ta    lÇn  îtnghiªn  l   cøu   sù    én g   t¸c ® cña  c¸c yÕu   ® Õ n   tè  qu¸ tr×nh  ©n   d sè. 3.1. ¶nh   ëng     h cña  yÕu   sinh  Õ n   tè  ® qu¸ tr×nh d©n  sè. ViÖc  nghiªn cøu   ø c   m sinh chiÕ m     vÞ trÝ trung  m   t© trong nghiªn  cøu  d ©n  sè  v×  hµng  lo¹t  c¸c lý do  nh : sinh ®ã ng  vai trß thay thÕ  vµ   duy  tr×    Æ t   vÒ m sinh häc  cña  x∙ héi loµi ng êi, t¨ng d© n  sè       phô  thuéc  chñ  yÕu  vµo   ø c   m sinh.  Êt  m ét   héi  B kú  x∙  nµo  còng  tån    t¹idùa  vµo  thay  thÕ  thÕ   Ö   h nµy  b»ng  thÕ   Ö   h kh¸c th«ng  qua  sinh ®Î.  Õ u   N viÖc  thay  thÕ       îng  vÒ sè l kh«ng  phï hîp  ¶nh   ëng   lín ® Õ n     sÏ  h to    sù tån      t¹ivµ ph¸t  triÓn cña  con   êi. Q u¸   ng   tr×nh thay thÕ  cña   ét   héi  m x∙  th«ng  qua  sinh  ®Î  lµ m ét  qu¸ tr×nh  rÊt phøc  t¹p. Ngo µi c¸c giíi  h¹n vÒ  m Æ t  sinh häc   th× hµng  lo¹t c¸c yÕu   vÒ  kinh    tè  tÕ,  héi t«n  x∙  gi¸o, quan  niÖ m,  ® Þ a     vÞ  cña  phô     Ò u   ¶nh   n÷ ® cã  hëng     cµ quy Õt   Þ n h   Õ n   ø c   ® ® m sinh. Trong  nh÷ng  n¨m  1960, ng êi ta nhËn  thÊy  râ lµ nh © n  tè chÞu   tr¸ch nhiÖ m  chÝnh  trong    sù gia t¨ng  n     tû  sinh.    n     d© sè lµ  lÖ  Do d© sè tËp  trung  chñ  yÕu  vµo  c¸c n íc ® ang  ph¸t triÓn  víi ét  ® Æ c  ®iÓ m    m chÝnh  cña  thêi kú    nµy   m ø c   é   Õt  lµ  ® ch gi¶m  rÊt nhanh  chãng  trong khi  tû  sinh    lÖ  l¹ikh«ng  gi¶m   ét   m c¸ch  ¬ng   t øng   dÉn   Õ n   ®∙  ® quy   «   ©n   m d sè  cña  toµn  cÇu  t¨ng qu¸ nhanh. ViÖc  gia t¨ng d© n  sè  qu¸ nhanh  nh   vËy   m èi    lµ  ®e do¹ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn    kinh  vµ   héi. tÕ  x∙  3.2. ¶nh   ëng     h cña  yÕu   ch Õt   Õ n   tè  ® qu¸ tr×nh d©n     sè  HiÖn   îng  Õt   m ét   t ch lµ  trong    ba thµnh   Ç n   ph cña  biÕn   ng   ©n   ®é d sè.    V× vËy  viÖc  lµm  t¨ng hay  gi¶m  yÕu   nµy   tè  còng  lµm  thay  æi   ® c¶  quy  m «,  c¬  cÊu  vµ  c¶  tíi ø c  sinh. T¸c  ® éng  cña  m ø c  ch Õt  cã  hai   m m Æ t:  Võa  thay  æi     ® sù ph¸t triÓn cña   ©n     d sè võa  thay  æi   ø c   ® m sinh.  Ch Õt  nhiÒu  dï bÊt cø  nguyªn  nh © n  nµo  ® Ò u  buéc  con  ng êi sinh bï  ®Ó  thay thÕ     Êt   sù m m¸t hay  gi¶m         sù rñi ro. LÞc     sö ph¸t triÓn  ©n   d sè  cho  hay     cø sau   ét   m cuéc  chiÕn  tranh      ét   l¹icã m cuéc  bïng  æ   n   n d© sè,  dêng     ø c   nh m sinh t¨ng lªn  ét   m c¸ch chãng   Æ t   Ó   l¹isù   Êt   m ® bï    m m¸t vÌ  ng êi sau  chiÕn  tranh    vµ t¹o  m ét   ra  trµo  u  l sau   ã.  ø c   Õt  ® M ch cña     m   trÎe nãi chung     ø c   Õt   vµ m ch cña     m     trÎe s¬ sinh nãi riªng cao   g ©y   m ét   sÏ  ra  Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 11
  12. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn t© m   "sinh  lý  bï", "sinh      dù tr÷" hay     "sinh  Ò   ® phßng"   Ó   m   ® ®¶ b¶o  ssã   con   o n g   u è n   m m trong thùc tÕ. 3.3 ¶nh   ëng   h cña   d©n   Õ n   di  ® biÕn  ®éng  d©n  sè  Ng êi ta thÊy  ngay  ® îc r»ng  di d© n  t¸c ® éng  trùc tiÕp ® Õ n  quy   m «  d© n  sè. Sù  xuÊt c cña  m ét  bé  phËn  d© n  sè  tõ m ét  vïng nµo  ® ã   lµm  cho  quy  m «  d ©n  sè  cña  nã  gi¶m  ®i, vµ  ng îc l¹i sè  ng êi nhËp  c  , nhiÒu  sÏ lµm  cho  quy  m «  d ©n  sè  t¨ng lªn. Æ t  kh¸c sè  l  M îng di d ©n   thuÇn  tuý cã  thÓ  kh«ng  lín, song  n Õ u  sè  xuÊt vµ  nhËp  c lín, ch ¾ c   ch ¾ n  chÊt  l îng  cña  d© n  sè  cã  nhiÒu  thay  ® æi,  sù  hiÖn  diÖn  cña   nh÷ng  ng êi míi ® Õ n  sinh  sèng  m a n g  theo  nh÷ng  ® Æ c  ®iÓ m  kh¸c  nh÷ng   êi  di  ng ®∙  dêi  n¬i  ®i  kh¸c sinh sèng. C¸c     c¬ cÊu  tuæi      vµ giíitÝnh  cña   n     d© sè cungtx chÞu  ¶nh   ëng   h nhiÒu  cña  di d© n.  Tû  lÖ  giíi  tÝnh  gi÷a  c¸c ®é  tuæi kh¸c nhau  trong  d ©n       sè cã nhiÒu   êng   tr hîp    cã nh÷ng  chªnh  lÖch  ®∙ng       kÓ do cêng     ®é vµ  tÝnh  chÊt chän  läc cña   d© n. di  Cã  thÓ  kh ¼ n g  ® Þ n h  r»ng, sù  biÕn  ®é ng  quy  m «  d© n  sè  cña   bÊt  quèc   kú  gia nµo  còng  chÞu  ¶nh  hëng  cña     ba yÕu   trªn. Nh ng   tè    tuú  thuéc vµo  c¸c ®iÒu  kiÖn  kinh tÕ,  héi  µ   t¸c ® én g   x∙  m sù    cña  c¸c yÕu  tè  ® èi    çi  víim vïng,  çi  m quèc  gia kh¸c nhau   kh¸c  lµ  nhau. II.C¸c    kh¸i niÖ m   b¶n       c¬  vÒ lao ®éng   viÖc   vµ  lµm 1.  ét  kh¸i niÖ m   ph¹ m     liªn quan. M sè    vµ  trïcã    Ng êi lao ®é ng  lµ lùc l îng  vÒ  con  ng êi vµ  ® îc nghiªn cøu  díi   nhiÒu  khÝa  c¹nh. Tríc  Õt      c¸ch  nguån   h víi t lµ  cung  cÊp  søc  lao  ng   ®é cho   héi, bao   m   x∙    gå toµn     ©n       bé d sè cã thÓ  ph¸t triÓn b×nh  thêng  c¶  vÒ  thÓ  lùc lÉn trÝ lùc (kh«ng     bÞ khiÕ m  khuy Õt,    dÞ tËt  m   bÈ sinh). Nguån  lao ® éng  víi  c¸ch  lµ nguån  lùc c¸ch  m¹ng  nhÊt, quan    t träng nhÊt quy Õt  ® Þ n h  tíi  ph¸t triÓn kinh tÕ, x∙ héi  îc hiÓu  theo   sù ® ngh Ü a  hÑp  h¬n, bao   m   gå nhã m   ©n   trong  é   d c  ® tuæi lao  én g     ® cã kh¶   n¨ng lao  ng. ®é Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 12
  13. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn Nguån  lao ® éng  ® îc  m   xe xÐt trªn hai gãc   é  sè  l ® îng vµ  chÊt  ­ l îng. Sè  l îng nguån  lao ® éng  ® îc biÓu  hiÖn  th«ng  qua  c¸c ch Ø  tiªu  nh  quy   «     m vµ tèc    ®é ph¸t triÓn    nguån  lao  ng   ®é Ch Êt   îng  l nguån  lao  éng  ® îc  m   ® xe xÐt trªn c¸c  Æ t:   m Søc  khoÎ,  tr×nh  é   ® v¨n ho¸, tr×nh  é     ® chuyªn  « n,  m n¨ng lùc phÈ m  chÊt. 2.  ¬ng   Ph ph¸p x¸c  Þ n h   ® nguån  lao ®éng ViÖc  x¸c ®iÞnh  quy   «,    cÊu   m c¬ nguån  lao ®é ng  ® îc thùc hiÖn   th«ng  qua  c¸c cuéc  tæng  ®iÒu  tra d ©n  sè  ho Æ c  ®iÒu  tra thùc tr¹ng  lao  én g     ® vµ viÖc  lµm  hµng  n¨m.  ¬ng   Ph ph¸p x¸c  Þ n h   ® còng   îc  ® quy   ® Þ n h   thÓ     dông   cô  vµ ¸p  cho  tõng thêi kú.   2.1. D © n   trong       sè  ®é tuæi lao ®éng. § Ó  cã  thÓ  sèng  vµ  ph¸t triÓn, con  ng êi ph¶i tiªu dïng  m ét  l îng  cña  c¶i nhÊt  Þ n h  díi ®  nhiÒu  d¹ng  nh : l ¬ng  thùc, thùc phÈ m,  v¶i vãc,  nhµ  cöa, ph ¬ng  tiÖn  th«ng  tin liªn l¹c...  nh÷ng  t liÖu  sinh  ho¹t nµy   kh«ng  ph¶i  quµ   lµ  tÆng  cña   nhiªn  µ   con   êi  tù  m ro  ng s¸ng t¹o  th«ng   ra  qua  qu¸ tr×nh lao  én g.  ® Tuy  vËy  kh«ng  ph¶i toµn     n     bé d© sè tha m  gia  vµo  qu¸ tr×nh  s¶n  xuÊt m µ  ch Ø  m ét  bé  phËn  cã  ® ñ  søc  khoΠvµ  trÝ  tuÖ  m µ  th«i.  Kh¶  n¨ng  ® ã  ch Ø  g ¾ n  víi ét  giíi  m  h¹n tuæi nhÊt ® Þ n h,  gäi lµ "®é  tuæi lao ® éng". M ét  sè  n íc quy  ® Þ n h  "®é  tuæi lao ®é ng"   ® èi    m   15   Õ n     víi na tõ  ® 64 tuæi,  ét     íc  m sè n kh¸c    15   Õ n     l¹itõ  ® 59 tuæi,  thË m  chÝ   10   Õ n     tõ  ® 59 tuæi tuú theo  tr×nh    ®é ph¸t triÓn    vÒ thÓ  lùc  còng     nh trÝ lùc cña   êi  ©n   çi  íc    ng d m n vµ nhu  cÇu     vÒ lao  ng   ®é cña   íc  n hä. §èi    víi lao  éng       ® n÷ giíih¹n trªn    é   vÒ ® tuæi lao  én g   ® thêng   ¾ n   ng h¬n. HiÖn  nay     bé luËt Lao   éng   ® cña   íc  n ViÖt  m   na ban  hµnh  n¨m  1994   quy   Þ n h     ® vÒ "®é  tuæi lao  én g"   m   ® ñ     Õ n     ® na tõ  15 ® 60 tuæi, n÷   ñ     ® tõ  15  ® Õ n  55  tuæi. Tuy  nhiªn kh«ng  ph¶i m äi  ng êi trong  ®é  tuæi lao  ® éng   Ò u   ® tha m  gia ho¹t  éng   ® kinh tÕ. ViÖc  quy   æi   êi  ® ng trªn      vµ díi ® é  tuæi lao ® éng  thµnh  ng êi lao ®é ng  nh  sau: cø  hai ng êi trªn tuæi  lao ® én g  ® îc tÝnh  b»ng  m ét  ng êi lao ® éng,  ba  ng êi díi  ®é  tuæi lao  ® éng   îc  ® tÝnh  b»ng   ét   êi  m ng trong  é   ® tuæi lao  ng. ®é Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 13
  14. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn 2.2. D © n   ho¹t    sè  ®éng  kinh tÕ. Trong  nghiªn cøu  nguån  lao  ng,  ®é c¸c thuËt ng÷  sau   © y   îc  ® ® sö  dông  theo ngh Ü a   ¬ng     t tù: Lùc   îng  l lao  ng,  ©n   lµm   ®é d sè  viÖc     vµ "d©n   sè  ho¹t  éng   ® kinh tÕ" th«ng  thêng,  êi  ph¶i  ng ta  chia  ©n     d sè thµnh  hai  khèi lín: ét  khèi lµ nh÷ng  ng êi tÝch  cùc  víi  M  c¸c ho¹t ® én g  kinh tÕ.  Khuy Õ n  nghÞ  cña  Liªn hîp quèc  ®èi    víi c¸c cuéc  ®iÒu  tra  ©n   d sè, hai  bé  phËn  nµy   îc  ® t¸ch b¹ch    nh sau:  © n   ho¹t ® éng   D sè    kinh  bao   m   tÕ  gå tÊt  nh÷ng   êi  c¶  ng kh«ng   © n   ph biÖt giíi,cã    thÓ  cung  cÊp  søc  lao  én g   ® cho  c¸c ho¹t ®é ng  s¶n  xuÊt ra c¸c hµng  ho¸ kinh  tÕ  ho Æ c  c¸c ho¹t  ® éng  trong lÜnh  vùc  ho¹t  ng   n     ®é d© sù hop Æ c  nh÷ng   êi  ng ho¹t  éng   ® trong  lÜnh  vùc  vò  trang; khi ph © n  tÝch  sè  liÖu, nhã m  ng êi lµm  viÖc   trong lÜnh  vùc     vò trang    cã thÓ  t¸ch riªng kh«ng  tÝnh  vµo  "lùc  îng  l lao  ® éng".    Nh thÕ, lùc îng  © n   bao   m: l nh sù  gå ­ Nh÷ng  ng êi ® ang  cã  viÖc  lµm: Lµ  nh÷ng  ng êi lµm  viÖc  trong  kho¶ng  thêi gian x¸c ® Þ n h  trong cuéc  ®iÒu  tra, kÓ  c¶  lµm  viÖc  cho   gia  × n h  ® îc tr¶ c«ng  ho Æ c  t¹m  thêi ngh Ø  viÖc  do  è m  ®a u,  tai ®  n¹n,  tranh chÊp  lao  én g   Æ c   ® ho ngh Ø   ho Æ c   lÔ  ngõng  viÖc  t¹m  thêi do     thêi  tiÕt xÊu,    trôc trÆc  d©y  truyÒn  s¶n  xuÊt... ­ Kh«ng  cã  viÖc  lµm,  thÊt nghiÖp:  G å m  nh÷ng  ng êi trong  kho¶ng  thêi gian    x¸c  Þ n h   ® cña  cuéc  ®iÒu  tra kh«ng     cã viÖc  lµm.    Nã còng  bao   m   nh÷ng   êi  íc    gå c¶  ng tr ®ã kh«ng  t×m   îc  ® viÖc  lµm     do   v× lý  è m   u,    ®a tai n¹n t¹m  thêi m µ       hä kh«ng     cã tho¶ thuËn   b ¾t   Ç u   sÏ  ® c«ng   viÖc  míi ngay  sau  kho¶ng  thêi gian    x¸c  Þ n h     ® ë trªn, ho Æ c       hä t¹m  thêi  ngh Ø   Æ c   ho ngh Ø  kh«ng     cã thêi h¹n  µ     m kh«ng   îc  ® tr¶ c«ng     ë nh÷ng   n¬i  µ     m c¬ héi kiÕ m  viÖc  lµm  rÊt h¹n hÑp. Khèi thÊt nghiÖp  còng  bao   gå m  nh÷ng   êi  ng kh«ng     cã viÖc  lµm,    cã kh¶  n¨ng  lao  éng   Æ c   hä   ® m dï  kh«ng  tÝch  cùc  kiÕ m  viÖc  lµm  v×  hä  tin r»ng  kh«ng  cã  c¬  héi lµm   viÖc  nµo   ë   ® èi    m ra  víihä. 2.3. D © n   kh«ng     sè  ho¹t ®éng  kinh tÕ. Khèi nµy  bao   m   gå c¸c nhã m  sau: Ng êi lµm  viÖc  nhµ: Bao  gå m  nh÷ng  ng êi kh«ng  ph © n  biÖt giíi   tÝnh, kh«ng  thuéc  d ©n  sè  ho¹t ® éng  kinh tÕ, tha m  gia vµo  c¸c ho¹t  ® éng  trong ph¹m   gia  × n h   vi  ® cña  chÝnh  hä.  Ý     êi  V dô ng lµm  viÖc  néi  Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 14
  15. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn trî  ho Æ c  tr«ng  no m  nhµ  cöa  con  c¸i (nh÷ng  ng êi ® îc thuª gióp  viÖc   nhµ   tr¶  cã  c«ng  th×    îc  l¹i® coi  cã  lµ  ho¹t ®é ng     kinh tÕ). ­ Häc  sinh, sinh viªn: Bao   m     gå tÊt    äi  êi  c¶ m ng kh«ng   © n   ph biÖt  giíitÝnh   ang     ® tha m  gia häc  tËp thêng  xuyªn, kh«ng     êng   kÓ tr c«ng   ­ tr êng     t hay  c¸c kho¸ huÊn  luyÖn   bÊt  cÊp   ë  kú  gi¸o dôc  nµo. ­  êi  Ng hëng     lîitøc, hëng  thu nhËp   µ   m kh«ng  lµm  viÖc. Bao   m   gå tÊt  nh÷ng   êi  c¶  ng kh«ng   © n   ph biÖt    giíitÝnh, kh«ng  thuéc khèi  n     d© sè ho¹t  ng   ®é kinh tÕ,  ng   nh thu nhËp     Ç u   , do       do ® t  cã tµi s¶n  cho  thuª, do     tiÒn b¶n  quy Ò n  hay  ph¸t minh  s¸ng   Õ,   ch tiÒn t¸c gi¶, tiÒn  ¬ng         l hu do c¸c n¨m  lµm  viÖc   íc  ã. tr ® ­ C¸c  ng êi kh¸c: Bao  gå m  tÊt c¶  nh÷ng  ng êi kh¸c kh«ng  ph © n   biÖt    giíitÝnh, kh«ng  thuéc khèi  n     d© sè ho¹t  ng   ®é kinh    ng   îc    tÕ nh ® trî cÊp   Æ c   îc  ho ® nhËn  c¸c kho¶n   trîcã  hç    tÝnh     © n   t nh kh¸c    vµ nh÷ng   ­ ng êi kh«ng  thuéc bÊt    ét   kú m diÖn  nµo  trong c¸c diÖn     kÓ trªn, ch ¼ n g     h¹n  nh     m   trÎe kh«ng   Æ c   ho cha  häc. ®i  2.4. Ng êi    thÊt nghiÖp. Lµ   êi    ng cã tuæi  m   n» trong tuæi lao  éng,    ® cã kh¶  n¨ng  lao  ng   ®é vµ     cã nhu  cÇu  lao  ng   ng   ®é nh kh«ng     cã viÖc  lµm  trong thêi ®iÓ m     x¸c  ®Þnh  cña  cuéc  ®iÒu  tra. 3. ViÖc  lµm. 3.1. ViÖc     lµm,  © n     ph lo¹iviÖc  lµm. Nãi  ® Õ n  viÖc  lµm  lµ nãi ® Õ n  vai trß cña  con  ng êi trong  sù  nghiÖp  ph¸t triÓn  kinh tÕ  ­ x∙ héi. Ó  ®¶ m  b¶o  n ©n g  cao  chÊt l  § îng  cuéc  sèng,  êi  ng lao  éng   ® ph¶i th«ng  qua  ho¹t ®é ng  s¶n  xuÊt, chÝnh   lµ  êi  ng lao  ng     ®é cã viÖc  lµm. Tuy  vËy  kh¸i niÖ m       vÒ viÖc  lµm       l¹icã sù  kh¸c nhau, tuú vµo  tõng  thêi kú,    tõng  giai ® o¹n     ph¸t triÓn kinh    x∙  tÕ ­  héi. Tríc  © y   ® trong  Õ     ch ®é quan  liªu bao     cÊp,    íc  th×  ë n ta  viÖc  lµm   ® îc xe m  lµ nh÷ng  ho¹t ® éng  lao  ®é ng  trong  c¸c xÝ  nghiÖp  quèc   doanh, c¸c hîp t¸c x∙ vµ  c¸c ® ¬ n  vÞ  kinh tÕ  tËp  thÓ. Tøc  lµ ng êi lao  Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 15
  16. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn ® éng  ph¶i  m   n» trong biªn  Õ   ch nhµ   íc  n th× míi  îc  m   ng êi    ® xe lµ  cã viÖc   lµm. Tuy  nhiªn khi níc  chuy Ó n   æi     Õ   c¬   Õ   ta  ® c¬ ch tõ  ch quan     liªu bao   cÊp  sang     Õ   c¬ ch thÞ   êng       tr cã sù ®iÒu  tiÕt vµ   Þ n h     ® híng cña  Nhµ  níc  th× quan  niÖ m  viÖc  lµm     cã thay  æi   ® cho  phï hîp h¬n       Õ   víi c¬ ch míi.  Ng µy  nay   µ   Nh níc  quy   Þ n h   ta  ® rÊt  vÒ   râ  viÖc  lµm  trong    bé luËt Lao   ® éng  lµ: "ViÖc  lµm  lµ nh÷ng  ho¹t ®é ng  cã  Ých  kh«ng  bÞ  ph¸p  luËt  ng¨n  cÊ m  vµ  ® e m  l¹i  thu nhËp  cho  ng êi lao ® éng". V Ëy,  theo  quan   niÖ m  míi nµy  th× tÊt  c¸c  c¶  ho¹t  ng   ®é lao  éng   ® trong  äi  m thµnh   Ç n   ph kinh tÕ, kh«ng     bÞ ph¸p  luËt  m     cÊ vµ t¹o  thu  ra  nhËp   ho¹t  én g   ã   tõ  ® ® ® îc coi  viÖc   lµ  lµm. ViÖc  lµm   ho¹t  ng   lµ  ®é t¹o  gi¸ trÞ, cña   ra      c¶i vËt chÊt  Ø   ch th«ng   qua  ho¹t  ng   ®é s¶n  xuÊt con   êi  ng míi    cã ®iÒu  kiÖn   m   ®¶ b¶o     ©ng   vµ n cao  chÊt l îng cuéc  sèng. "Lao  ®é ng  lµ nguån  gèc  cña  m äi  cña  c¶i...   lao  ng   ®iÒu   ®é lµ  kiÖn     c¬ b¶n   Ç u   ® tiªn cña     toµn     êi  bé ® sèng  loµi ng ­   êi."Ta   thÓ     cã  thÊy viÖc  lµm   îc  ® thÓ  hiÖn     díic¸c d¹ng sau: ­ ViÖc  lµm  chÝnh:    Lµ c«ng  viÖc   µ   êi  m ng thùc hiÖn  dµnh  nhiÒu   thêi gian    nhÊt  Æ c   thu  ho cã  nhËp  cao  h¬n  c¸c c«ng  viÖc  kh¸c. ­ ViÖc  lµm  phô:    Lµ c«ng  viÖc   µ   êi  m ng lao  ng   ®é dµnh  nhiÒu  thêi  gian nhÊt sau  c«ng  viÖc  chÝnh. ­ ViÖc  lµm  hîp      lý:Lµ c«ng  viÖc   µ   êi  m ng thùc hiÖn  nhËn  thÊy phï  hîp    víi®iÒu  kiÖn     vµ n¨ng lùc cña  b¶n  th©n. ­ ViÖc  lµm  hiÖu  qu¶: Lµ  c«ng  viÖc  m µ  ®e m  l¹i  hiÖu  qu¶  cao   nhÊt  èi    êi  ® víing lao  éng. ® Còng   c¸ch  © n   tõ  ph chia    nh vËy,  êi  ph © n   ng ta  chia: ­ ViÖc  lµm   Ç y   ® ®ñ:    Lµ nh÷ng   êi    ng cã viÖc  lµm   n   Þ n h       æ ® vµ sö dông   Õt   h thêi gian    lµm  viÖc  theo   ø c  chuÈn   m quy   Þ n h  cã   ® thu nhËo   cao   viÖc   tõ  lµm  ®ã. ­ ThiÕu  viÖc  lµm: Bao  gå m  nh÷ng  ng êi cã  viÖc  lµm  bÊp  bªnh   (kh«ng  æ n  ® Þ n h)  ho Æ c  ®a ng  cã  viÖc  lµm  (40  giê trong  5  ngµy  trë  lªn) trong  tuÇn  lÔ  tha m  gia kh«ng  ® Ç y  ® ñ  thêi gian  lµm  trong  ngµy,  Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 16
  17. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn trong n¨m     ëng   vµ h thu nhËp  rÊt thÊp  kh«ng   ñ   ® sèng   viÖc   tõ  lµm     ®ã nh ng  kh«ng  thÓ  kiÕ m   îc  ® viÖc  lµm  kh¸c. ­  Êt  Th nghiÖp:    Bé Lao   ng   ®é th¬ng  binh    héi  vµ x∙  quy   Þ n h:  êi  ® ng thÊt nghiÖp  lµ  êi ®ñ  15   ng tuæi trë lªn trong nhã m  ho¹t ® éng  kinh tÕ   m µ  trong  tuÇn  lÔ  tr íc ®iÒu  tra kh«ng  cã  viÖc  lµm  nh ng  cã  nhu  cÇu   lµm  viÖc. 3.2. T¹o    viÖc  lµm. Lao  ® éng  lµ nguån  lùc quan  träng  ® Ó  ph¸t triÓn ® Êt  níc. Gi¶i  quy Õt  viÖc  lµm  cho  ng êi lao ®é ng  võa  lµ m ô c  tiªu, võa  lµ ® éng  lùc  ph¸t triÓn. §¶ng     vµ Nhµ  níc  lu«n  ta  lu«n quan   m   Õ n   t© ® vÊn   Ò   ® viÖc   lµm  cho   êi  ng lao  éng.  ® §¶ng     µ   íc  ®∙  ¼ n g   Þ n h   vµ Nh n ta  kh ® viÖc  gi¶i  quy Õt  viÖc  lµm  cho   êi  ng lao ®é ng  "Gi¶i quy Õt     viÖc  lµm     m   vµ ®¶ b¶o   cho   äi  êi    m ng cã kh¶  n¨ng  lao  én g   Ò u       ® ® cã c¬ héi    cã viÖc  lµm   tr¸ch  lµ  nhiÖ m  cña   µ   Nh níc, c¸c doanh  nghiÖp  vµ  toµn  x∙ héi". Nhµ  n íc hµng   n¨m   ang     ® nç lùc t¹o nh÷ng  ®iÒu  kiÖn  cÇn  thiÕt, hç         trîtµi chÝnh, cho   vay  vèn  ho Æ c  mi Ô n,  gi¶m  thuÕ  vµ  ¸p dông  c¸c biÖn  ph¸p  khuy Õ n   khÝch   Ó   êi  ® ng lao ®é ng     cã kh¶  n¨ng   gi¶i quy Õt   tù    viÖc  lµm,  Ó   ® c¸c  tæ  chøc, ® ¬ n  vÞ  vµ  c¸c c¸ nh © n  thuéc  m äi  thµnh  ph Ç n  kinh tÕ  ph¸t  triÓn theo  c¶  chiÒu  réng  vµ  chiÒu  s©u  nh» m  t¹o viÖc  lµm  cho  ngµy   cµng  nhiÒu   êi  ng lao  éng   viÖc   ® cã  lµm. Nh  vËy,  Ó     ® cã viÖc  lµm   íc  Õt  tr h cÇn  hai yÕu   lµ  tè  søc  lao  éng   ® vµ  ®iÒu  kiÖn  cÇn  thÕt  Ó     ® sö dông  søc  lao  ng,  ®é trong  ã   ® bao   m   gå c¶  yÕu   x∙  tè  héi. Nh  vËy,    viÖc  lµm   ph¹ m     lµ  trïdïng  ® Ó   Ø   ch tr¹ng th¸i   phï hîp víi søc  lao ® éng  vµ  nh÷ng  ®iÒu  kiÖn  sö  dông  søc  lao ® éng   ® ã. Tr¹ng    th¸iphï hîp thÓ  hiÖn  th«ng  qua   lÖ  tû  chi phÝ  ban   Ç u     ® víichi  phÝ  lao  ng.  u a n   Ö   lÖ  ®é Q h tû  nµy  phï hîp    víi tr×nh  ® é  ph¸t triÓn cña   lùc l îng s¶n  xuÊt. Khi tr×nh  ®é  ® ã  thay ® æi  th× tû lÖ  ® ã  còng  thay  ® æi  theo.  Ý n h     Ch v× vËy, qu¸ tr×nh t¹o viÖc  lµm   qu¸  lµ  tr×nh t¹o  cña   ra  c¶i vËt chÊt.    Cã thÓ   «   m pháng  quy   «   m t¹o viÖc  lµm  theo  ¬ng   ph tr×nh  sau: Y      = f (C,V,X...) Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 17
  18. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn Trong  ®ã: Y:   îng  Sè l viÖc  lµm   îc  ® t¹o ra. C: Vèn   Ç u   . ® t V: Søc  lao  éng. ® X:  Þ   êng   Th tr tiªu thô    s¶n  phÈ m.... Ch ¼ n g  h¹n  u è n   m t¹o viÖc  lµm  cho  lao  én g   ® trong lÜnh  vùc c«ng   nghiÖp  th× cÇn  thiÕt ph¶i    bá vèn   Ç u     ® t x©y  dùng  nhµ  xëng,  u a   m m¸y   mãc  thiÕt bÞ, c«ng  cô, nguyªn  vËt liÖu, thuª c«ng   © n     nh vµ thÞ   êng   tr cho  s¶n  phÈ m   Ç u   vµ   ® ra  s¶n  phÈ m   Ç u   ® vµo  cña  qu¸ tr×nh s¶n  xuÊt.  Ho Æ c  t¹o viÖc  lµm  trong  n«ng  nghiÖp  cÇn  tæ  chøc  s¶n  xuÊt th© m   canh  t¨ng vô, s¶n  xuÊt th© m  canh  trång  µ u     m vµ lµm  c¸c ngµnh  ngh Ò   truyÒn  thèng  khi n«ng  nhµn, tÊt nhiªn c¸c ho¹t  éng   ® nµy  còng  rÊt cÇn   ®Õn  vèn, thÞ  êng   tr tiªu thô.   III    .Sù cÇn   thiÕt  ph¶i ®iÒu  chØ n h     sù ph¸t triÓn cña  d©n  sè, lao ®éng  tõng   ­ b íc gi¶i quy Õt     c«ng   viÖc   ¨n  lµm  cho   êi  ng lao  ®éng   . 1.    Sù cÇn  thiÕt ph¶i ®iÒu   Ø n h     ch sù ph¸t triÓn  n   d© sè, lao ®éng. 1.1. D © n     sè Ngay  tõ nh÷ng  n¨m  60  §¶ng  vµ  Nh µ  níc ta ®∙  quan  t© m  ® Õ n   vÊn   Ò   ©n   ® d sè. Song     nã cha  thùc  ® îc  sù  coi träng, bëi    ø c     v× m ®é gia  t¨ng  ©n       d sè ë níc  vÉn   ta  cßn  kh¸ cao  cho     tíingµy  nay,  lÖ  tû  nµy  hiÖn   nay  hµng  n¨m  kho¶ng  1,8 %/n¨m.   uy  m «   ©n  sè  lín, tèc ®é  gia t¨ng  Q d   d ©n       sè l¹icao  trong ®iÒu  kiÖn  kinh  ­  héi  tÕ  x∙  cßn  chË m     vµ thÊp   m   kÐ ® ang  ® Æ t  ra cho  chóng  ta  nh÷ng  vÊn  ® Ò  kinh tÕ  ­ x∙ héi h Õt  søc   gay   ¾t   g cÇn  gi¶i quy Õt   íc  ¾t     tr m còng     nh l©u dµi  ©n       d sè vµ ph¸t triÓn  lµ hai  Æ t   m cña  vÊn   Ò       ® vµ cã ¶nh   ëng   h qua     l¹is©u   ¾c     s víi nhau.    Do vËy  chóng   cÇn   ta  ph¶i ®iÒu   Ø n h     ch sù ph¸t triÓn  n     d© sè sao  cho  phï  hîp    víiyªu cÇu  cña   ph¸t triÓn  hiÖn       sù    ë  t¹ivµ l©u dµi. 1.2. Nguån     lao ®éng. T¨ng   n     d© sè nhanh   ét   Æ t   m m lµm  dåi dµo  thªm  nguån   © n   nh lùc,  nguån  vèn     v« cïng  lín vµ   to    quý     gi¸ nhÊt cña   Êt   íc. Song   Æ t   ® n   m kh¸c  Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 18
  19. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn nã  l¹i Æ t    ® ra hµng  lo¹t c¸c    vÊn   Ò   ® ph¸t triÓn nguån   © n   nh lùc tõ b¶o   ®¶ m  y  tÕ, gi¸o dôc, ® µ o  t¹o ngh Ò,  vµ  gi¶i quy Õt  c«ng  ¨n viÖc  lµm,  n ©ng  cao   ø c   m sèng  vËt chÊt    vµ tinh thÇn.  © n     D sè gia t¨ng nhanh  sÏ  ¶nh  hëng   Õ n     ® sù biÕn  thiªn cña  quy   «   m nguån  lao  éng,  ® chÊt  îng    l vµ c¬  cÊu  nguån  lao ®é ng.  Khi d© n  sè  t¨ng nhanh  nguån  lao ® éng,  nguån  lao  éng   æ   ® b xung  ngµy  cµng     lín trong khi nguån  lao  éng   ® hiÖn   thêi vÉn  cha  gi¶i quy Õt  h Õt  viÖc  lµm. V Ò  m Æ t  chÊt lîng th× sù  gia  t¨ng  n   nãi  d© sè  chung     vµ lùc  îng  l lao  ng   ®é nãi riªng lµm  chÊt îng  l gi¶m   sót. M Æ c   chóng   ®∙    dï  ta  thµnh  c«ng  trong viÖc  xo¸    mï ch÷. Song   lÖ  tû  lao ®é ng  cã  tay ngh Ò,  qua  ® µ o  t¹o cßn  rÊt thÊp    bÊt hîp lý so  víi vµ   yªu cÇu  cña  c«ng  cuéc  C«ng  nghiÖp  ho¸  HiÖn   ­  ®¹i ho¸  Êt   ® níc. 2. Sù  cÇn  thiÕt nghiªn cøu  vÊn  ® Ò  t¹o viÖc  lµm  cho  ng êi lao  ®éng. V Ê n  ® Ò  t¹o viÖc  lµm, thu hót con  ng êi tha m  gia vµo  qu¸ tr×nh  lao  ng,  ®é ph¸t triÓn    kinh  cã  m   tÕ  tÇ quan  träng    Æ c   lín,® biÖt  ë  lµ  nøoc   ta    Æ c   ng   víi ® tr cña   Ò n   n kinh    tÕ chË m  ph¸t triÓn. Tuy  nhiªn  u è n   m t¹o  viÖc  lµm  thu hót con   êi  ng vµo  qu¸ tr×nh lao  éng   ® ph¶i xÐt  Õ n   ® hµng   lo¹tc¸c    vÊn   Ò   liªn quan. ® cã    §èi tîng cña  t¹o viÖc  lµm  lµ nh÷ng  ng êi thiÕu  viÖc  lµm, nh÷ng   ng êi thÊt nghiÖp   ng   nhu   nh cã  cÇu  lµm  viÖc. HiÖn   îng  t tån    ét   t¹im lùc ­ l îng lao  én g   ® tihÕu  viÖc  lµm     vµ thÊt nghiÖp     lÖ  víitû  cao  biÓu  hiÖn     sù l∙ng phÝ  nguån  lùc quan  träng nhÊt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ.  H¬n  n÷a  thiÕu  viÖc  lµm     vµ thÊt nghiÖp  cßn  g©y   m ét   lùc    ra  ¸p  lín ®èi  víi sù  æ n  ® Þ n h  chÝnh  trÞ vµ  tiÕn  bé  x∙ héi. Trong  nh÷ng  n¨m  gÇn   ® © y,  khi níc  ®a ng   ta  tiÕn hµnh  c«ng  nghiÖp  ho¸  hiÖn   ­  ®¹i ho¸  Êt   ­ ® n íc th× viÖc  khai th¸c      vµ sö dông     cã hiÖu  qu¶  c¸c nguån  lùc bªn trong  ® îc xe m  lµ m ô c  tiªu hµng  ® Ç u.  § Æ c  biÖt lµ nguån  lùc con  ng êi cÇn   t¹o viÖc  lµm, thu hót lao  éng,  ng   ® n© cao  chÊt  îng  l cuéc  sèng, gi¶m     tíi møc  thÊp  nhÊt lùc îng  l thÊt nghiÖp. X Ðt     Æ t   vÒ m kinh tÕ, thÊt nghiÖp   ¾ n   Æt     ãi  g ch víi® nghÌo.    Tû lÖ  thÊt nghiÖp  cao  kh«ng  nh÷ng  g ©y  tæn  thÊt lín cho  n Ò n  kinh tÕ  m µ   cßn  g©y  ra nhiÒu  khã  kh¨n  cho  cuéc  sèng  c¸ nh © n  ng êi lao ® éng.  Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 19
  20. LuËn  v¨n    tèt nghiÖp Nguy Ô n  M¹nh  TiÕn Nh÷ng   êi  ng thÊt nghiÖp,    hä kh«ng  s¶n  xuÊt  s¶n   ra  phÈ m   ng     nh hä vÉn   ph¶i tiªu dïng  ét     m nguån  lùc nhÊt  Þ n h   ® cña   héi  Æ c   x∙  ® biÖt    ë tuæi  ­ tr ëng  thµnh,  ø c   m tiªu dïng    thêng     lín h¬n  c¸c    ®é tuæi kh¸c. §èi    íc    víi n ta, nh÷ng   êi  ng thÊt nghiÖp   nh÷ng   êi  lµ  ng kh«ng     cã thu nhËp     vµ sèng  nhê   vµo  nguån  thu nhËp  cña  ng êi kh¸c trong  gia ® × n h.  H ¬ n  n÷a  thêng   nh÷ng   êi  ng thÊt nghiÖp   nh÷ng   êi  lµ  ng chñ  gia  × n h,  ® nguån  thu nhËp   cña  hä  cã  ¶nh  hëng  rÊt lín tíi  ®êi sèng  cña  c¸c thµnh  viªn trong  gia  ® × n h, khi ®êi sèng  kinh    tÕ cña  gia  × n h   ® khã  kh¨n th×      nã l¹i¶nh  hëng   ® Õ n  m äi  m Æ t  cña  ®êi sèng  gia ® × n h.  § ©y  chÝnh  lµ nh÷ng  nguyªn   nh © n  s©u  xa, phøc  t¹p cña  nh÷ng     rèi ren cho   héi. x∙  Trªn gãc  ®é  qu¶n  lý Nh µ  níc, hiÖn  tîng tån t¹i  thÊt nghiÖp  lín  chÝnh   chóng   kh«ng   lµ  ta  ph¸t huy   Õt    h néi lùc nh÷ng  tiÒm  n¨ng  cïng  v«  to    lín,quý  gi¸,s¸ng    t¹o  gi¸ trÞ      ra    vµ sù ph¸t triÓn    kinh tÕ, tiÕn    héi. bé x∙    ë níc  hiÖn   ta  nay   lÖ  tû  thÊt nghiÖp  vµo  kho¶ng   %   Õ n   %   6 ® 7 lùc  îng  l lao  én g  vµ  chñ  yÕu  lµ thÊt nghiÖp  theo  c¬  cÊu  (cã ngµnh  cÇn  lao  ® ® éng  th× kh«ng  cã, ngµnh  cÇn   lao  ng   Ýt  ®é th×    l¹ithõa  nhiÒu).    §ã lµ  hiÖn   îmg   Ö   t h thèng   µ o   ® t¹o kh«ng   ¾ n     g víi cÇu     vÒ lao  ng   ®é trªn thÞ  tr êng  lao  ng   vÒ     îng    ®é c¶  sè l vµ chÊt  îng  l lao  ng,  Ç n     ®é ph lín sinh viªn  ra  êng   Ò u   tr ® vÊp  ph¶i  ét   m khã  kh¨n    viÖc   ®ã lµ  lµm.    nh÷ng   êi  Hä lµ  ng ® îc  µ o   ® t¹o      vµ cã tr×nh  é   ® chuyªn  « n   m nh÷ng   o n g   m khi  tr ra  êng   m   ®e h Õt hiÓu  biÕt, tµi n¨ng       cña   × n h   Ó   m ® phôc     Êt   íc, phôc     vô ® n   vô quª  ­ h ¬ng  vµ  æ n  ® Þ n h  cuéc  sèng  c¸ nh © n,  vËy  m µ  ph Ç n  lín trong  sè  hä   ph¶i  nhËp   éi  © n   ra  ® qu thÊt nghiÖp.   thÕ,  Nh viÖc   Ç u    cho   ® t gi¸o dôc   cã  nªn kh«ng?   m   Lµ thÕ  nµo   Ó     ® sö dông       hä cã hiÖu  qu¶  nhÊt      c¶ vÒ sè   îng  l lÉn chÊt  îng?   © u   l C hái nµy  kh«ng  ph¶i ngµy   ét   m ngµy  hai  µ   m cã  thÓ  tr¶    îc. §ã   m ét   lêi ®   lµ  vÊn   Ò   ® khã  kh¨n  a n g   m tÝnh  phøc  t¹p    vµ thêi sù    ®èi      c¸c  víitÊt c¶  ngµnh     vµ c¸c cÊp  l∙nh ®¹o.    m   Do tÇ quan  träng  còng  nh  sù  ¶nh  hëng  lín lao cña  vÊn  ® Ò  viÖc  lµm  vµ  thÊt nghiÖp   nh÷ng  n¨m  gÇn  ® © y  §¶ng  vµ  Nh µ  n íc ta ®∙  phèi hîp gi÷a c¸c ngµnh   c¸c cÊp   Ó   a  ph ¬ng   kh¶     ® ® ra  ¸n  dÜ nh» m  gi¶m   Õ n   ø c   ® m thÊp  nhÊt sè  ng êi thÊt nghiÖp   ng     nh do tÝnh  phøc  t¹p cña  vÊn   Ò   ® nªn kÕt qu¶  ®¹t  ® îc cßn  rÊt nhiÒu  h¹n  Õ.  ¬ng   ch Ch tr×nh trong nh÷ng  n¨m     ph¶i  a  tíilµ  ® Khoa: Kinh   lao  tÕ  ®éng     vµ d©n  sè 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2