intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Pháp luật về đình công và giải quyết đình công nhìn từ góc độ thực tiễn"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

72
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Pháp luật về đình công và giải quyết đình công nhìn từ góc độ thực tiễn Doanh nghiệp phải thực hiện ngay những biện pháp khắc phục hoặc phải ra lệnh ngừng hoạt động tại nơi làm việc và cho ngừng hoạt động đối với máy, thiết bị có nguy cơ gây tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cho tới khi nguy cơ được khắc phục.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Pháp luật về đình công và giải quyết đình công nhìn từ góc độ thực tiễn"

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. §µo thÞ h»ng * 1. ình công là hi n tư ng quen thu c h p pháp chính áng c a ngư i lao ng. i v i ngư i lao ng nhi u nư c trên th Vi c b t bu c ph i làm thêm gi mà không gi i nhưng i v i Vi t Nam ây là v n ư c tr ph c p làm thêm; không ư c tr còn khá m i m . K t năm 1995, ình công lương ho c tr lương không úng th i h n; b ư c th a nh n là quy n c a ngư i lao ng, xúc ph m v nhân ph m, danh d ... trong ư c chính th c quy nh t i i u 7 B lu t nhi u trư ng h p ã gây nên nh ng b c xúc lao ng. Trong B lu t lao ng và Pháp gay g t, khi n t p th lao ng t phát ình l nh th t c gi i quy t các tranh ch p lao công. T i cu c h i th o do Liên oàn lao ng (năm 1996), nh ng v n liên quan ng thành ph H Chí Minh t ch c vào n trình t , th t c ti n hành ình công và tháng 6 năm 2004, m t con s chính xác ã vi c gi i quy t ình công ã ư c quy nh ư c ưa ra: 79,8% s v tranh ch p lao tương i c th . ng d n n ình công trên a bàn thành Dù v y, th c ti n th c hi n pháp lu t v ph H Chí Minh t năm 2001 n h t quý I ình công và gi i quy t ình công trong th i năm 2004 là có liên quan n vi c th c hi n gian qua ã cho th y nhi u v n c n ph i các quy nh ho c tho thu n v tr lương, xem xét l i. Theo th ng kê c a T ng Liên tr thư ng. oàn lao ng Vi t Nam, t năm 1995 n Th c tr ng ình công và gi i quy t ình nay (khi B lu t lao ng b t u có hi u l c), công như nêu trên ã làm phát sinh m i nghi trên a bàn c nư c ã x y ra trên 700 cu c ng v tính kh thi và s phù h p c a các quy ình công nhưng không cu c ình công nào ph m pháp lu t v ình công và gi i quy t m b o các i u ki n h p pháp theo quy nh ình công v i th c ti n i s ng kinh t - xã c a pháp lu t. Các cu c ình công ch y u h i. Hi n t i các cơ quan ch c năng cũng ang x y ra t phát, không do công oàn t ch c và có ch trương xây d ng Pháp l nh v ình lãnh o ho c không úng trình t th t c ã công và th t c gi i quy t ình công, sau khi ư c quy nh. Ngoài ra, cũng chưa có cu c B lu t t t ng dân s v a ư c Qu c h i ình công nào ư c ưa ra gi i quy t t i toà thông qua và (khác v i d ki n ban u) ã án do không có ch th nào n p ơn yêu c u. tách các quy nh v th t c gi i quy t ình i u áng nói là h u h t các cu c ình công công ra kh i B lu t. Bài vi t này xin trao i x y ra u có nguyên nhân do s vi ph m m t s v n có liên quan, ch y u xu t phát pháp lu t t phía ngư i s d ng lao ng làm nh hư ng nghiêm tr ng n quy n và l i ích * Trư ng i h c lu t Hà N i 18 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2004
  2. nghiªn cøu - trao ®æi t th c ti n th c hi n pháp lu t v ình công ng b u ra t i th i i m chu n b ình công. và gi i quy t ình công trong th i gian qua. Theo chúng tôi, ây chưa ph i là phương án 2. Theo B lu t lao ng và Pháp l nh th phù h p. Khi vai trò c a t ch c công oàn ã t c gi i quy t các tranh ch p lao ng, ư c ghi nh n t i Hi n pháp năm 1992 ( i u ư c xác nh là h p pháp, cu c ình công 10) và t i Lu t công oàn năm 1990 ( i u 1) ph i do ban ch p hành công oàn cơ s quy t v i tư cách là t ch c i di n và b o v nh, t ch c và lãnh o. Ban ch p hành công quy n và l i ích chính áng c a ngư i lao oàn t ch c l y ý ki n t p th lao ng trong ng thì khó có th th a nh n tư cách c a doanh nghi p xác nh s ngư i tán thành "ban i di n" trong vai trò t ch c và lãnh ình công và quy t nh ình công sau khi o cu c ình công. Vi c th a nh n vai trò ư c quá n a t p th lao ng tán thành. Như c a công oàn c p trên m t m t không phù v y, vi c t n t i t ch c công oàn cơ s trong h p v i quy nh t i kho n 2 i u 173 BLL , doanh nghi p là ti n ho c " i u ki n c n" theo ó vi c ình công ph i do ban ch p hành c a cu c ình công h p pháp. V y quy n ình công oàn cơ s quy t nh và lãnh o. M t công c a ngư i lao ng nh ng ơn v chưa khác, do không tr c ti p ho t ng "trong ho c không có t ch c công oàn ư c hi u lòng" doanh nghi p nên công oàn c p trên như th nào? V n này hi n t i chưa ư c khó có th n m b t k p th i, sâu sát di n bi n quy nh c th trong B lu t lao ng và c a nh ng mâu thu n, b t ng gi a t p th Pháp l nh th t c gi i quy t các tranh ch p lao lao ng và ngư i s d ng lao ng, hi u ng. Theo chúng tôi, không th cho r ng ư c sâu s c tâm tư nguy n v ng c a ngư i ngư i lao ng nh ng nơi ó không có lao ng cũng như hoàn c nh th c t c a quy n ình công, b i quy n ình công là doanh nghi p có th t ch c và lãnh o quy n pháp nh c a ngư i lao ng ( ư c cu c ình công m t cách có hi u qu . Do v y, ghi nh n t i i u 7 BLL ) ch không ph i s h p lí hơn n u th a nh n vai trò c a ban quy n c a t ch c công oàn. Ngư i lao ng ch p hành công oàn lâm th i trong nh ng m i doanh nghi p u có quy n ình công, trư ng h p này. Th c ra, khi s a i i u 153 b t lu n doanh nghi p ó ã có hay chưa có BLL , Lu t s a i, b sung m t s i u c a t ch c công oàn. Cũng không th ch p nh n BLL năm 2002 ã c p ban ch p hành cu c ình công không có s lãnh o và t công oàn lâm th i theo hư ng giao trách ch c nh ng doanh nghi p chưa có t ch c nhi m cho công oàn a phương ho c công công oàn, b i cu c ình công thi u s lãnh oàn ngành ch nh ban ch p hành công oàn o d gây h n lo n, e do s n nh trong lâm th i trong th i gian doanh nghi p chưa doanh nghi p và tr t t an ninh t i a phương thành l p ư c t ch c công oàn cơ s . ng th i cũng khó mang l i hi u qu . Trong quá trình t n t i, ban ch p hành công Có ý ki n cho r ng nên th a nh n vai trò t oàn lâm th i có quy n và trách nhi m như t ch c và lãnh o ình công c a công oàn c p ch c công oàn cơ s . Quy nh này nh m trên ho c c a m t "ban i di n" do t p th lao m c ích m b o m i ơn v s d ng lao T¹p chÝ luËt häc sè 5/2004 19
  3. nghiªn cøu - trao ®æi ng u có ho c t ch c công oàn cơ s pháp c a cu c ình công, trong ó có vi c gi i ho c ban ch p hành công oàn lâm th i i quy t h u qu c a cu c ình công. Ch th có di n và b o v l i ích c a ngư i lao ng và th m quy n gi i quy t cu c ình công là toà t p th lao ng. L ra, khi s a i i u 153, án c p t nh nơi t tr s chính c a doanh Lu t s a i, b sung m t s i u c a BLL nghi p mà t p th lao ng ình công. Tuy c n ng th i b sung kho n 2 i u 173 nhiên, trên th c t cho n nay chưa có cu c BLL theo hư ng xác nh vai trò quy t nh ình công nào ư c ưa ra gi i quy t theo th và lãnh o ình công c a ban ch p hành công t c lu t nh. a s các cu c ình công ư c oàn lâm th i nh ng nơi chưa có t ch c gi i quy t theo phương th c "t t o" mà ó công oàn cơ s mb os ng b gi a cơ quan lao ng a phương ph i h p v i các i u lu t. Tuy v y, trên th c t còn không liên oàn lao ng, ban qu n lí khu công ít nh ng ơn v s d ng lao ng v n không nghi p ho c khu ch xu t (n u cu c ình công có t ch c công oàn cơ s , cũng ch ng có x y ra trong khu v c này) và có trư ng h p ban ch p hành công oàn lâm th i. Theo s k t h p c v i công an a phương thành li u c a T ng Liên oàn lao ng Vi t Nam, l p " oàn công tác" gi i quy t ình công. cho n nay (ngoài các doanh nghi p nhà Trình t gi i quy t thư ng bao g m các bư c: nư c) m i ch có trên 30% s doanh nghi p 1) Nghe ngư i s d ng lao ng báo cáo di n có v n u tư nư c ngoài và kho ng 20% bi n c a cu c ình công, các yêu sách c a t p doanh nghi p ngoài qu c doanh thành l p th lao ng và kh năng áp ng c a ngư i ư c t ch c công oàn cơ s ho c có ban s d ng lao ng; 2) Ti p xúc v i nh ng ch p hành công oàn lâm th i. T th c tr ng ngư i lao ng tham gia ình công nghe ý này, theo chúng tôi c n quy nh vai trò c a ki n ph n ánh c a h ; 3) H p th ng nh t các ý ban ch p hành công oàn lâm th i theo ki n, ánh giá và làm rõ nguyên nhân ch y u hư ng: Khi x y ra tranh ch p lao ng t i d n n ình công, i chi u v i pháp lu t doanh nghi p chưa có t ch c công oàn cơ hi n hành ưa ra hư ng gi i quy t phù h p. s , công oàn a phương ho c công oàn Theo ó " oàn công tác" có th yêu c u ngư i ngành c n k p th i ch nh ban ch p hành s d ng lao ng th c hi n úng pháp lu t lao công oàn lâm th i i di n và b o v ng, b o m các quy n l i c a ngư i lao quy n và l i ích h p pháp c a ngư i lao ng n u ngư i s d ng lao ng vi ph m ng và t p th lao ng. N u tranh ch p lao pháp lu t ho c vi ph m các tho thu n. " oàn ng có xu hư ng chuy n thành ình công, công tác" cũng có th gi i thích cho t p th lao ban ch p hành công oàn lâm th i ã ư c ng nh ng yêu sách chính áng có th ư c ch nh có th m quy n t ch c và lãnh o áp ng cũng như nh ng yêu sách không th cu c ình công theo th t c lu t nh. áp ng ư c, thuy t ph c h tr l i làm vi c 3. Theo quy nh hi n hành, cu c ình sau khi ngư i s d ng lao ng ã ch p nh n công ch ư c gi i quy t t i toà án (khi có ơn nh ng yêu sách chính áng c a h . Nhi u yêu c u) theo trình t hoà gi i và xét tính h p trư ng h p khi " oàn công tác" n làm vi c 20 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2004
  4. nghiªn cøu - trao ®æi và gi i thích, phân tích úng sai, ngư i s con ư ng hoà gi i mà "ngư i trung gian" là d ng lao ng nh n ra sai sót c a mình và l p m t t ch c v i thành ph n ba bên. Theo ó, t c ch p nh n các ki n ngh h p pháp, chính khi nh n ư c thông báo c a t p th lao ng áng c a t p th lao ng. Cũng vì ánh giá v vi c chu n b ình công ho c khi t p th cao cách th c gi i quy t ình công này mà t i lao ng thông báo v vi c không tán thành cu c h i th o di n ra vào u tháng 9 thành quy t nh gi i quy t tranh ch p lao ng t p ph H Chí Minh do U ban các v n xã h i th c a h i ng tr ng tài lao ng c p t nh và c a Qu c h i t ch c, m t s i bi u th m có xu hư ng ti n hành ình công, s lao ng, chí ã ki n ngh không c n n vai trò c a toà thương binh và xã h i ph i h p v i liên oàn án trong vi c gi i quy t ình công. H cho lao ng c p t nh và hi p h i doanh nghi p r ng s can thi p k p th i c a cơ quan qu n lí cùng c p t n d ng m i kh năng hoà gi i nhà nư c v lao ng và t ch c công oàn ã gi a các bên nh m gi i quy t tranh ch p lao làm thay công vi c c a toà án. ng, ngăn ng a nguy cơ x y ra ình công. Trong b i c nh hi n nay, khi mà các cu c Trư ng h p không nh n ư c thông báo trư c ình công ch y u xu t phát t s vi ph m ó v vi c ình công và ình công ã x y ra, quy n, l i ích h p pháp c a ngư i lao ng t t ch c ba bên nêu trên k p th i ti p c n các phía ngư i s d ng lao ng thì cách gi i bên và ti n hành hoà gi i. N u hoà gi i thành quy t ình công như nêu trên ư c ánh giá là thì l p biên b n hoà gi i thành và các bên có có hi u qu và cu c ình công còn có th trách nhi m th c hi n biên b n ó. Trong ư c gi i quy t m t cách nhanh chóng, k p trư ng h p hoà gi i không thành, t ch c ba th i - yêu c u quan tr ng t ra i v i vi c bên hư ng d n các bên làm ơn yêu c u gi i gi i quy t ình công nói chung. Tuy nhiên, quy t t i toà án nh m xét tính h p pháp c a cách gi i quy t nêu trên ây ch y u mang cu c ình công ho c gi i quy t tranh ch p lao tính ch t hành chính, chưa t o i u ki n th c ng t p th là nguyên nhân d n n ình s các bên thương lư ng, hoà gi i v i nhau công. Vi c m r ng th m quy n gi i quy t cho nên các k t lu n c a " oàn công tác" ôi ình công và quy nh trách nhi m c a chính khi không ư c các bên t giác th c hi n trên quy n a phương (cơ quan qu n lí nhà nư c th c t . ã có không ít trư ng h p ngư i s v lao ng), t ch c công oàn và hi p h i d ng lao ng h a ch p nh n gi i quy t các doanh nghi p a phương trong vi c gi i quy t ki n ngh c a t p th lao ng theo yêu c u ình công t o cơ s pháp lí cho vi c gi i quy t c a " oàn công tác" nhưng sau ó không gi ình công nhanh chóng, hi u qu theo con l i h a d n n tái xu t hi n ình công c a t p ư ng hoà gi i ngoài toà án. Dù v y chúng tôi th lao ng. cho r ng v n không th thi u vai trò c a toà kh c ph c nh ng h n ch nêu trên án trong vi c gi i quy t ình công. Khó có th ng th i phát huy nh ng ưu i m c a cách m b o r ng m i cu c hoà gi i c a t ch c gi i quy t này, theo chúng tôi có th s d ng ba bên như nêu trên u thành công (hoà gi i cơ ch ba bên gi i quy t ình công theo thành) và khi c n xem xét tính h p pháp c a T¹p chÝ luËt häc sè 5/2004 21
  5. nghiªn cøu - trao ®æi cu c ình công thì ch toà án là cơ quan duy ngư i lao ng ng th i ngư i s d ng lao nh t có th m quy n. ng có hành vi vi ph m pháp lu t lao ng 4. V vi c gi i quy t ình công t i toà án mà không b x lí d có tâm lí coi thư ng qua quá trình th c hi n trên th c t cũng làm pháp lu t. ình công có nguy cơ tái phát do phát sinh m t s vư ng m c c n ư c tháo g . t p th lao ng không ư c gi i quy t nh ng Theo Pháp l nh th t c gi i quy t các yêu c u h p pháp c a h . tranh ch p lao ng, vi c gi i quy t ình công Theo chúng tôi, b o v quy n l i c a t i toà án b t u b ng ho t ng hoà gi i gi a t p th lao ng ng th i phòng tránh s l m các bên. Trư ng h p hoà gi i không thành, d ng t phía ngư i s d ng lao ng, có th quá trình gi i quy t ư c ti p n i b ng th t c thi t k m t phương án gi i quy t riêng i xét tính h p pháp c a cu c ình công mà k t v i các cu c ình công không úng trình t qu là m t quy t nh c a toà án v tính h p th t c lu t nh nhưng có nguyên nhân t s pháp hay b t h p pháp c a cu c ình công. vi ph m thu c v l i c a ngư i s d ng lao N u cu c ình công ư c quy t nh là h p ng. Theo ó, khi th lí ơn yêu c u gi i pháp, ngư i s d ng lao ng ph i th c hi n quy t cu c ình công c a t p th lao ng các yêu c u chính áng và gi i quy t nh ng (theo s hư ng d n c a t ch c ba bên như quy n l i khác cho ngư i lao ng (tr ti n nêu trên), m t m t toà án ra quy t nh cu c lương cho nh ng ngày tham gia ình công, ình công là b t h p pháp và bu c t p th lao b o m quy n l i v b o hi m xã h i...). ng ph i ng ng ình công; ngư i lao ng Ngư c l i, n u cu c ình công b coi là b t ương nhiên không ư c tr lương và b o h p pháp, t p th lao ng ph i ng ng ình m các quy n l i khác trong th i gian tham công ng th i toà án căn c vào l i c a m i gia ình công. ng th i toà án ti n hành gi i bên quy t nh vi c tr lương và gi i quy t quy t tranh ch p lao ng gi a bên t p th lao các quy n l i khác cho ngư i lao ng. c ng và ngư i s d ng lao ng là nguyên bi t, trong trư ng h p này ương nhiên m i nhân d n n ình công mà k t qu là bu c yêu sách c a t p th lao ng u không ư c ngư i s d ng lao ng ph i th c hi n các yêu áp ng, dù ó là các yêu sách h p pháp và c u chính áng và h p pháp c a t p th lao chính áng. ây chính là m t h n ch c a ng. Quy nh này m t m t nh m ch m d t Pháp l nh th t c gi i quy t các tranh ch p lao cu c ình công b t h p pháp ang x y ra, m t ng n u bi t r ng h u h t các cu c ình công khác có th gi i quy t t n g c nguyên nhân ã x y ra trong th i gian qua u là b t h p gây ra cu c ình công nh m tránh s tái di n pháp do vi ph m quy nh v trình t , th t c các cu c ình công ti p theo. Quy nh như ình công, trong khi a s các yêu sách nêu ra v y cũng khó có th d n n s l m d ng ình trong ình công u chính áng và h p pháp. công c a t p th lao ng, b i trong th i gian Rõ ràng v i th c t này, quy nh hi n hành ình công b t h p pháp ngư i lao ng b m t v gi i quy t ình công chưa h p lí vì chưa nhi u quy n l i (không ư c hư ng lương, b o v ư c quy n, l i ích chính áng c a b o hi m xã h i...) cho dù b ng con ư ng 22 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2004
  6. nghiªn cøu - trao ®æi ình công tranh ch p lao ng gi a các bên có tham gia ình công, b t lu n cu c ình công th ư c toà án gi i quy t nhanh hơn so v i ó là h p pháp hay b t h p pháp. Thông khi t p th lao ng kh i ki n yêu c u toà án thư ng t ch c công oàn các nư c ó gi i quy t tranh ch p lao ng (sau khi không trích t "Qu ình công" c a mình m t kho n ng ý v i quy t nh c a h i ng tr ng tài). ti n h tr cho nh ng ngư i tham gia ình 5. V n gi i quy t quy n l i cho các bên công. Tuy nhiên, Vi t Nam, vi c gi i quy t trong th i gian ình công theo pháp lu t hi n quy n l i c a các bên trong quá trình ình hành cũng còn nhi u i m b t h p lí. công còn ph i căn c vào th c ti n ình công Theo Pháp l nh th t c gi i quy t các trong th i gian qua. Tuy t i a s các cu c tranh ch p lao ng và Ngh nh s 58/CP ình công u có nguyên nhân tr c ti p ho c ngày 31/5/1997 v vi c tr lương và gi i quy t gián ti p t s vi ph m quy n và l i ích h p các quy n l i khác cho ngư i lao ng tham pháp c a ngư i s d ng lao ng i v i gia ình công trong th i gian ình công, khi ngư i lao ng. Ngoài ra, t ch c công oàn cu c ình công b k t lu n là b t h p pháp, h u như không có kh năng v tài chính ngư i s d ng lao ng v n ph i tr lương và có th h tr ngư i lao ng trong nh ng gi i quy t các quy n l i khác cho ngư i lao ngày tham gia ình công. Do v y, gi i ng trong th i gian ình công. M c hư ng quy t linh ho t v n này nh m v a b o trong t ng trư ng h p do toà án quy t nh m quy n l i c a ngư i lao ng, v a b o căn c vào l i c a m i bên. Tuy nhiên, ình m l i ích h p pháp c a ngư i s d ng lao công là s ng ng vi c có ch ý c a ngư i lao ng, là vi c t m th i không th c hi n nghĩa ng, theo chúng tôi có th quy nh theo v lao ng theo h p ng, cho nên v hư ng sau: 1) N u cu c ình công là h p nguyên t c ngư i s d ng lao ng không có pháp, ngư i lao ng ư c hư ng lương nghĩa v ph i tr lương. M t khi ngư i lao ng ng vi c và ư c gi i quy t các quy n ng ã quy t nh dùng quy n ình công l i khác trong th i gian tham gia ình công; (ng ng vi c) c a mình gây s c ép v i 2) N u cu c ình công là b t h p pháp, ngư i s d ng lao ng nh m t ư c ngư i lao ng không ư c tr lương cho nh ng m c tiêu kinh t nh t nh thì ương th i gian tham gia ình công, k c khi các nhiên h ph i ch p nh n vi c không hư ng yêu sách c a t p th lao ng là h p pháp và lương trong nh ng ngày ình công (h p chính áng. pháp). Càng b t h p lí khi ngư i s d ng lao Trên ây là m t vài ý ki n rút ra t th c ng ph i tr lương cho ngư i lao ng tham ti n th c hi n pháp lu t v ình công và gi i gia cu c ình công b t h p pháp. quy t ình công trong th i gian qua. V i Xu t phát t nh ng nguyên t c này mà nh ng suy nghĩ nêu trên, chúng tôi mong pháp lu t nhi u nư c trên th gi i không quy mu n pháp lu t ngày càng hoàn thi n, áp nh nghĩa v tr lương c a ngư i s d ng ng t t hơn nh ng òi h i c a th c ti n lao ng cho nh ng ngày ngư i lao ng khách quan nư c ta./. T¹p chÝ luËt häc sè 5/2004 23
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2