zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo " Toạ đàm về một số thuật ngữ tội phạm học "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Báo xấu

68
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Toạ đàm về một số thuật ngữ tội phạm học Thoả thuận giữa hai bên với nội dung sau khi HĐLĐ kết thúc, NLĐ không được làm việc cho đơn vị cạnh tranh với NSDLĐ (cấm cạnh tranh) phải được lập thành văn bản). Hãn hữu cũng có trường hợp hai bên thoả thuận trong HĐLĐ về việc thay đổi một hoặc một số nội dung hợp đồng thì phải lập thành văn bản (ví dụ thay đổi điều khoản tiền lương)....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Toạ đàm về một số thuật ngữ tội phạm học "

Th«ng tin TS. TrÇn H÷u Tr¸ng * ư c phép c a Hi u trư ng Trư ng i nhau trao i có th th ng nh t ư c cách h c Lu t Hà N i, ngày 8/4/2009, T p s d ng m t s thu t ng khoa h c c a t i chí Lu t h c ph i h p v i Trung tâm t i ph m h c. Trong trư ng h p không t ư c ph m h c thu c Khoa lu t hình s t ch c s th ng nh t thì các nhà khoa h c cũng cho bu i t a àm v m t s thu t ng t i ph m ý ki n v vi c ch p nh n các cách s d ng h c. Tham d bu i t a àm có các nhà khoa khác nhau v thu t ng khoa h c nào ó. h c hàng u trong lĩnh v c nghiên c u v GS.TS. Nguy n Ng c Hoà cũng hư ng t i ph m h c Vi t Nam như: GS.TS. cu c t a àm vào các v n chính sau: Nguy n Ng c Hoà - Phó hi u trư ng Trư ng - V cách hi u khái ni m “t i ph m” i h c Lu t Hà N i, Phó t ng biên t p T p trong t i ph m h c và phân bi t khái ni m chí Lu t h c; GS.TS. Ng c Quang - Vi n này v i khái ni m “t i ph m” ư c s d ng trư ng Vi n nghiên c u tư v n chính sách, trong khoa h c lu t hình s . pháp lu t và phát tri n; GS.TS. H Tr ng Ngũ - V cách hi u khái ni m “tình hình t i - U ban qu c phòng an ninh c a Qu c h i; ph m” - hi u theo nghĩa là tình hình c a hi n PGS.TSKH. Lê C m - Giám c Trung tâm tư ng t i ph m hay theo nghĩa là khái ni m lu t hình s , t i ph m h c - Khoa lu t i trong t i ph m h c tương ng v i khái ni m h c qu c gia Hà N i; PGS.TS. Nguy n T t t i ph m trong lu t hình s . Vi n - Giám c nhà xu t b n Tư pháp; - V cách hi u c m t “nguyên nhân và PGS.TS. Lê Th Sơn, Phó hi u trư ng Trư ng i u ki n c a tình hình t i ph m”; “nguyên i h c Lu t Hà N i, Thư kí toà so n T p nhân và i u ki n c a t i ph m”, “nguyên chí Lu t h c; TS. Nguy n Ng c Chí - Khoa nhân c a t i ph m”… lu t i h c qu c gia Hà N i; TS. Ph m Văn - V cách s d ng các c m t “ u T nh - Vi n nhà nư c và pháp lu t, Vi n tranh phòng, ch ng t i ph m”; “ u tranh khoa h c xã h i Vi t Nam. ch ng và phòng ng a t i ph m”; “phòng ng a M u, GS.TS. Nguy n Ng c Hoà, ch t i ph m”... t a bu i t a àm ã nêu rõ: M c ích c a Sau ây tác gi xin tóm lư c các ý ki n cu c t a àm là t p trung làm rõ th c t s trao i c a các nhà khoa h c trong bu i to d ng m t s thu t ng trong t i ph m h c àm theo các n i dung trên. hi n nay nư c ta, không i sâu trao i v n i dung chi ti t c a các khái ni m, thu t * Gi ng viên Khoa lu t hình s ng . Trên cơ s ó, các nhà khoa h c cùng Trư ng i h c Lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009 75
Th«ng tin 1. V cách hi u khái ni m “t i ph m” - Tình hình t i ph m ư c s d ng trong trong t i ph m h c t i ph m h c ch tr ng thái và xu hư ng Theo GS.TS. Nguy n Ng c Hoà c n phân v n ng c a hi n tư ng t i ph m. B i v y, bi t rõ khái ni m “t i ph m” ư c s d ng vi c trao i làm rõ khái ni m “t i ph m” trong khoa h c lu t hình s và khái ni m “t i ư c s d ng trong t i ph m h c và phân ph m” ư c s d ng trong t i ph m h c. C bi t v i khái ni m “t i ph m” dùng trong hai lĩnh v c khoa h c này u nghiên c u v khoa h c lu t hình s , cũng như phân bi t t i ph m nhưng dư i nh ng góc khác v i các khái ni m “tình hình t i ph m” s có nhau. GS.TS. Nguy n Ng c Hoà cũng ch rõ ý nghĩa vô cùng quan tr ng. trong ngôn ng c a m t s qu c gia, cùng Theo quan i m c a PGS.TS. Lê Th thu t ng ch “t i ph m” nhưng trong khoa Sơn, trư c h t chúng ta c n xu t phát t khái h c lu t hình s và trong t i ph m h c, các ni m “t i ph m”. PGS.TS. Lê Th Sơn kh ng nhà nghiên c u ã s d ng các thu t ng nh: T i ph m h c là h th ng tri th c c a khác nhau. Ví d , trong ti ng c, thu t ng loài ngư i trong quá trình u tranh ch ng “Straftat” ho c “Delikt” ư c s d ng trong và phòng ng a t i ph m. M t khi ã th a khoa h c lu t hình s ch t i ph m (hành nh n ây là h th ng tri th c lí lu n chung vi ph m t i), còn thu t ng “Kriminalität” c a nhân lo i thì c n xem xét các khái ni m cũng có nghĩa là “t i ph m” thì ư c s trong t i ph m h c v a phù h p v i thu t d ng trong t i ph m h c. Trong ti ng Anh, ng ti ng Vi t, v a ph i phù h p v i quan thu t ng “Ofence” ho c “Criminal offence” i m khoa h c qu c t . PGS.TS. Lê Th Sơn thư ng ư c s d ng trong lu t hình s cho r ng “t i ph m” v a là i tư ng nghiên ch t i ph m, còn thu t ng “Crime” thư ng c u c a khoa h c lu t hình s , v a là i ư c s d ng trong t i ph m h c. Trong tư ng nghiên c u c a t i ph m h c. Tuy ti ng Pháp, các thu t ng “Infraction” ho c nhiên, khái ni m “t i ph m” trong hai lĩnh “Délit” thư ng ư c s d ng trong khoa h c v c khoa h c này là khác nhau. Trong khi lu t hình s , còn thu t ng “Criminalité” khoa h c lu t hình s nghiên c u t i ph m ư c s d ng trong t i ph m h c. trên cơ s phân tích các d u hi u ( c i m) nư c ta hi n nay, thu t ng “t i ph m” c a hành vi ph m t i (các d u hi u pháp lí ư c s d ng trong khoa h c lu t hình s . hình s c a t i ph m) thì t i ph m h c l i Còn trong t i ph m h c, nhi u nhà nghiên nghiên c u các hành vi ph m t i th c t ã c u thư ng không s d ng thu t ng “t i x y ra. Hơn n a t i ph m h c nghiên c u t i ph m” mà s d ng thu t ng “tình hình t i ph m như là hi n tư ng xã h i c a s ông ph m”. Như v y, khái ni m tình hình t i hành vi ph m t i cũng như s ông ngư i ph m ư c s d ng trong t i ph m h c theo th c hi n hành vi ph m t i trong ph m vi hai nghĩa khác nhau: th i gian và vùng lãnh th (ngành) c th . - Tình hình t i ph m ư c s d ng trong Như v y, khái ni m “t i ph m” dư i góc t i ph m h c tương ương v i khái ni m t i t i ph m h c ph i ư c hi u là hi n tư ng ph m ư c s d ng trong lu t hình s ; xã h i c a nhi u ngư i (Massenphänomen 76 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009
Th«ng tin hay Makrophänomen).(1) ây chính là khái GS.TS. H Tr ng Ngũ cũng ng quan ni m cơ b n ư c s d ng trong t i ph m i m v i PGS.TS. Lê Th Sơn coi “t i ph m” h c ch không ph i là khái ni m “tình hình là i tư ng nghiên c u c a nhi u ngành t i ph m” như m t s quan i m c a các nhà khoa h c như: Khoa h c lu t hình s , t i nghiên c u t i ph m h c nư c ta t trư c ph m h c, tâm lí h c t i ph m hay xã h i n nay. PSG.TS. Lê Th Sơn cũng ã phân h c t i ph m. Tuy nhiên, khái ni m “t i tích vi c s d ng khái ni m “t i ph m” trong ph m” ư c s d ng trong khoa h c lu t khoa h c lu t hình s và t i ph m h c trong hình s và khái ni m “t i ph m” ư c s ngôn ng c a m t s qu c gia. Ví d , trong d ng trong t i ph m h c ph i khác nhau. ti ng c, thu t ng “Straftat” ư c s d ng GS.TS. H Tr ng Ngũ cũng cho r ng các trong khoa h c lu t hình s ch t i ph m khái ni m, thu t ng trong t i ph m h c ph i (hành vi ph m t i), còn thu t ng ư c xây d ng v a trên n n t ng ti ng Vi t, “Kriminalität” ư c s d ng trong t i ph m v a ph i nghiên c u, ti p thu có ch n l c h c. Trong ti ng Anh, thu t ng “Crime” cách s d ng ngôn ng qu c t làm giàu ư c s d ng chung trong c lu t hình s và cho ngôn ng ti ng Vi t, có trư ng h p c trong t i ph m h c. chúng ta ph i ch p nh n s d ng ngôn ng PGS.TS. Lê Th Sơn cũng không ng ý nư c ngoài ã ph bi n thay cho ti ng Vi t v i quan i m là trong t i ph m h c, khái n u như không th tìm ư c thu t ng ti ng ni m “t i ph m” và khái ni m “tình hình t i Vi t tương ương. c bi t, GS.TS. H ph m” ư c hi u như nhau. PGS.TS. Lê Th Tr ng Ngũ cũng nh n m nh là c n ph i ch p Sơn cho r ng không th ng nh t hai khái nh n th c t có m t s thu t ng , khái ni m ni m “t i ph m” và “tình hình t i ph m” vì tr i qua m t th i gian nh t nh ã b c l ư c vì khái ni m “t i ph m” trong t i ph m s thi u chính xác, không phù h p nên c n h c dùng ch hi n tư ng xã h i c a nhi u ph i ư c s a i cho phù h p và m t s ngư i (hay nhi u v vi c) ph m t i còn khái khái ni m, thu t ng ã ư c s d ng trong ni m “tình hình t i ph m” là khái ni m ch các văn b n pháp lu t thì ph i coi ây là m t di n bi n ( ng thái) c a các hi n tư ng xã trong nh ng cơ s xem xét v n d ng. Tuy h i - ây là các hi n tư ng t i ph m. nhiên, khác v i quan i m c a PGS.TS. Lê Trong ngôn ng c a nhi u nư c thì hai khái Th Sơn, GS.TS. H Tr ng Ngũ cho r ng ni m này cũng ư c phân bi t r t rõ. Ví d : qua nghiên c u cách dùng trong ti ng Nga Trong ti ng Anh, khái ni m “t i ph m” là và ti ng Anh và c trong các công trình “crime”, còn khái ni m “tình hình t i ph m” nghiên c u t i ph m h c b ng ti ng Vi t thì là “situation of crime”, trong ti ng c, khái khái ni m “t i ph m” trong khoa h c lu t ni m t i ph m là “Kriminalität” còn khái hình s ư c hi u như n i dung c a i u 8 ni m tình hình t i ph m là “Situation der BLHS. Trong ti ng Nga, thu t ng t i ph m Kriminalität”; trong ti ng Pháp, khái ni m ư c s d ng trong khoa h c lu t hình s là t i ph m là “Criminalité” còn khái ni m tình “Преступление” còn khái ni m “t i ph m” hình t i ph m là “Situation de la criminalité.(2) s d ng trong t i ph m h c ph i ư c hi u t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009 77
Th«ng tin là “tình hình t i ph m” (“Преступность”). s 09/1998/NQ-CP “v tăng cư ng công tác Khái ni m này có n i dung ư c th a nh n phòng, ch ng t i ph m trong tình hình m i” ph bi n là th c tr ng, di n bi n, cơ c u và ch không nói là “v tăng cư ng công tác tính ch t c a tình hình t i ph m. phòng, ch ng tình hình t i ph m trong tình TS. Ph m Văn T nh cũng ng quan hình m i”. C m t “tình hình t i ph m” ch i m cho r ng “t i ph m” trong t i ph m ư c s d ng trong các báo cáo, ví d “báo h c hoàn toàn khác v i “t i ph m” trong cáo v tình hình t i buôn l u…”. Như v y, khoa h c lu t hình s . H t nhân c a “t i có th trong ch ng m c nào ó, m t s ngư i ph m” trong t i ph m h c chính là “t i ã s d ng hai khái ni m là “t i ph m” và ph m” trong lu t hình s và “t i ph m” “tình hình t i ph m” v i cùng n i dung. trong t i ph m h c ư c xem xét trên hai Như v y, v n i dung này a s các nhà giác : T i ph m v i tính cách là hành vi khoa h c u th ng nh t ph i xem khái ni m và t i ph m v i tính cách là hi n tư ng xã “t i ph m” là khái ni m cơ b n c a t i ph m h i, t c là tình hình t i ph m. §ây là hai h c và khái ni m này có n i hàm khác v i khách th nghiên c u cơ b n c a t i ph m khái ni m “t i ph m” ư c s d ng trong khoa h c. M i quan h gi a “t i ph m” v i tính h c lu t hình s . Trong khoa h c lu t hình s , cách là hành vi và “tình hình t i ph m” là khái ni m “t i ph m” ư c hi u là các d u m i quan h gi a cái riêng và cái chung theo hi u ( c i m) c a t i ph m ư c mô t úng nghĩa tri t h c c a c p ph m trù riêng - trong i u 8 BLHS. Còn khái ni m “t i chung ho c ngư c l i. Lí tư ng nh t là dùng ph m” trong t i ph m h c ph i ư c hi u là “hành vi ph m t i” và “tình hình t i ph m” hi n tư ng xã h i c a nhi u ngư i ph m t i ch hai khách th nghiên c u cơ b n c a t i trong kho ng th i gian và a bàn c th . ph m h c Vi t Nam. Theo TS. Ph m Văn 2. V cách hi u các khái ni m “tình T nh, n u l y thu t ng ti ng nư c ngoài làm hình t i ph m” và “tình tr ng ph m t i” chu n thì khái ni m “t i ph m” trong t i ph m cũng như phân bi t các khái ni m này v i h c ph i là “Преступность” (ti ng Nga) và khái ni m “hi n tư ng t i ph m” “Kriminalität” (ti ng c). Tương ng v i V v n này, GS.TS. Nguy n Ng c nh ng thu t ng ó ti ng Vi t ch có th là Hoà nêu rõ hi n nay c m t “tình hình t i “tình hình t i ph m”. ph m” ư c s d ng r t khác nhau, nh t là PGS.TS. Nguy n T t Vi n cũng nh t trí khi c p tình hình c a m t nhóm hay m t cho r ng ph i coi khái ni m “t i ph m” là t i c th . Theo GS.TS. Nguy n Ng c Hoà khái ni m h t nhân c a t i ph m h c ch hi n nay có ba cách s d ng chính là “tình không ph i là khái ni m “tình hình t i hình t i ph m t i...(tên t i danh)”; “tình ph m”. Trong t t c các ngh quy t, các văn hình t i ph m…(tên t i danh)” và “tình tình b n pháp lu t hay các chương trình qu c gia t i…(tên t i danh)”. Ví d : i v i t i cư p phòng ch ng t i ph m chúng ta u s d ng tài s n, có ba cách s d ng như sau: “tình thu t ng “t i ph m” ch không dùng thu t hình t i ph m t i cư p tài s n”; “tình hình ng “tình hình t i ph m”. Ví d , Ngh quy t t i ph m cư p tài s n” và “tình hình t i 78 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009
Th«ng tin cư p tài s n”. V n t ra ây là nên “tình hình t i ph m” mà còn bao hàm c các th ng nh t s d ng c m t nào là phù h p hành vi có d u hi u t i ph m (ví d các hành nh t. GS.TS. Nguy n Ng c Hoà cũng lưu ý vi không tho mãn d u hi u ch th t i các nhà khoa h c th o lu n v th c tr ng, ph m; các hành vi ph m t i ư c mi n truy di n bi n, cơ c u và tính ch t c a tình hình c u trách nhi m hình s v.v.). Theo GS.TS. t i ph m, nh t là v n có nên hi u th c Ng c Quang, t i ph m là i tư ng tr ng c a tình hình t i ph m trên hai góc nghiên c u c a t i ph m h c. Nhưng khái là th c tr ng v lư ng và th c tr ng v ni m t i ph m trong i u 8 BLHS là ch ch t hay không, vì v n này s liên quan m t hành vi ph m t i c th : “T i ph m là n di n bi n c a tình hình t i ph m (di n (m t) hành vi nguy hi m cho xã h i…”, ch bi n v lư ng và di n bi n v ch t c a tình trong i u 8 không nêu “T i ph m là hình t i ph m). (nh ng) hành vi nguy hi m cho xã h i”. Do Theo GS.TS. Ng c Quang, khái ni m v y, không nên t t i ph m trong t i ph m “tình hình t i ph m” là khái ni m ư c ghép h c theo nghĩa r ng, ch m t hi n tư ng xã t hai danh t “tình hình” và “t i ph m”. h i. M t hi n tư ng xã h i liên quan n t i “Tình hình” theo T i n ti ng Vi t có ph m trong t i ph m h c ch có th là “tình nghĩa: “tr ng thái và xu th phát tri n c a tr ng ph m t i”. s v t”.(3) “T i ph m” là các hành vi tho V i quan ni m như v y, khái ni m “tình mãn các d u hi u ( c i m) c a t i ph m tr ng ph m t i” có n i hàm r ng hơn nhi u theo quy nh c a BLHS. Như v y “tình so v i khái ni m “tình hình t i ph m”. “Tình hình t i ph m” ư c hi u là s li u v t i tr ng ph m t i” không ch bao g m t ng s ph m ư c i u tra, truy t , xét x . Thu t ngư i ph m t i, t ng s v vi c ph m t i ng “tình tr ng ph m t i” là danh t ghép (tình hình t i ph m) mà còn bao g m c c a hai c m t “tình tr ng” và “ph m t i”. nh ng ngư i, nh ng v vi c tương t hành C m t “tình tr ng” có nghĩa là “tình hình” vi ph m t i nhưng không ư c i u tra, truy và “hi n tr ng” c a s v t, hi n tư ng. Vì t , xét x vì nh ng lí do khác nhau, ví d , v y, khái ni m “tình tr ng” ã bao hàm “tình ch th sau khi th c hi n hành vi ph m t i hình” và “hi n tr ng” c a s v t, hi n tư ng ã ch t hay trư ng h p không truy c u trách trong quá kh , hi n t i và xu hư ng phát nhi m hình s do s thay i tình hình… tri n c a nó. C m t “ph m t i” v i ý nghĩa Theo GS.TS. Ng c Quang, t i ph m n là tính t i kèm v i danh t “tình tr ng” và n m trong ph m trù “tình tr ng ph m t i” n i hàm c a thu t ng “ph m t i” r ng hơn ch không thu c ph m trù “tình hình t i nhi u so v i n i hàm c a thu t ng “t i ph m”. Chính vì trong các sách báo pháp lí ph m”. N u như “t i ph m” theo quy nh ch s d ng c m t “tình hình t i ph m” c a BLHS ph i có y 4 d u hi u thì ch “tình tr ng ph m t i” nên trong nghiên “ph m t i” ch c n tho mãn m t trong các c u v t i ph m ã b thiên l ch theo hư ng d u hi u c a t i ph m. Như v y, khái ni m ch c p nh ng v vi c ã b kh i t i u “tình tr ng ph m t i” không ch bao hàm tra, truy t , xét x có s li u th ng kê trong t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009 79
Th«ng tin tàng thư c a các cơ quan tư pháp, mà b qua r ng và là khái ni m luôn luôn ng. Khi các s ki n ph m t i không có trong các s chúng ta ch p nh “b c tranh” c a “tình li u th ng kê t i ph m do các cơ quan tư hình t i ph m” (tình hình t i ph m tr ng pháp ch th ng kê nh ng v vi c ư c i u thái tĩnh) thì g i là “tình tr ng ph m t i”. tra, truy t , xét x . Tương t như th , do Thu t ng “tình tr ng” ây có nghĩa là hi u chưa chính xác nên i v i vi c nghiên “th c tr ng tình tình”, do ó “tình tr ng c u t i ph m n còn r t h i h t, chưa ph n ph m t i” là khái ni m dùng ch hoàn ánh úng th c t nh ng gì ã và ang x y ra. c nh c th th c hi n hành vi ph m t i. Như i u này nh hư ng tr c ti p n ánh giá v y, khái ni m “tình hình t i ph m” là khái úng th c tr ng tình hình và d báo tình ni m có n i hàm r ng hơn nhi u so v i khái tr ng ph m t i trong nh ng năm ti p theo ni m “tình tr ng ph m t i”. GS.TS. H cũng như ưa ra các bi n pháp u tranh Tr ng Ngũ cho r ng khi nói n “tình tr ng phòng ch ng. ph m t i” là nói n hoàn c nh c th c a Xu t phát t s phân tích trên, GS.TS. vi c th c hi n hành vi ph m t i. Ng c Quang cho r ng c n dùng c m t Theo PGS.TS. Lê Th Sơn thì c m t “tình tr ng ph m t i” thay cho c m t “tình “tình hình t i ph m” ch y u ư c s d ng hình t i ph m”. ây cũng chính là quan trong các báo cáo hay các trang web nói i m c a PGS.TSKH. Lê C m. PGS.TSKH. lên di n bi n c a hi n tư ng t i ph m hay Lê C m hoàn toàn ng ý v i vi c ch nên nói n tình hình c a lo i t i nào ó trong s d ng c m t “tình tr ng ph m t i” thay kho ng th i gian nh t nh. Trong các sách cho c m t “tình hình t i ph m”. Tuy nhiên, chuyên nghiên c u v t i ph m h c, thu t trái v i quan i m c a GS.TS. Ng c ng “tình hình t i ph m” h u như không Quang, PGS.TSKH. Lê C m cho r ng n i ư c s d ng. PGS.TS. Lê Th Sơn ch rõ hàm c a khái ni m “tình hình t i ph m” không th coi “tình hình t i ph m” là hi n r ng hơn so v i khái ni m “tình tr ng ph m tư ng xã h i ư c mà “tình hình t i ph m” t i”. “Tình tr ng ph m t i” ư c hi u là t ng ch là di n bi n, là s ph n ánh c a hi n th các hành vi b lu t hình s c m và s lư ng ngư i th c hi n các hành vi ó. Khái tư ng t i ph m dư i góc là hi n tư ng xã ni m “tình hình t i ph m” trư c h t bao hàm h i. PGS.TS. Lê Th Sơn cũng nh n m nh là khái ni m “tình tr ng ph m t i” c ng thêm không ng ý v i quan i m coi khái ni m c i m v th i gian và lãnh th . “Tình “tình hình t i ph m” là khái ni m cơ b n hình t i ph m” là t ng th các hành vi ph m trong t i ph m h c mà khái ni m cơ b n t i và ngư i th c hi n hành vi ph m t i trong t i ph m h c như trên ã phân tích trong kho ng th i gian nào ó và ph m vi ph i là khái ni m t i ph m ư c hi u là hi n lãnh th nào ó. tư ng xã h i c a nhi u ngư i (hay nhi u v ng quan i m v i PGS.TSKH. Lê vi c) ph m t i. C m, GS.TS. H Tr ng Ngũ cho r ng khái Theo quan i m c a TS. Nguy n Ng c ni m “tình hình t i ph m” có n i hàm r t Chí, s d ng c m t “tình hình t i ph m” là 80 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009
Th«ng tin phù h p ch hi n tư ng xã h i v i nh ng ph m h c u chia thành nguyên nhân và i u c i m (n i hàm): Là hi n tư ng tâm lí-xã ki n nhưng l i không làm rõ âu là nguyên h i tiêu c c; là hi n tư ng l ch s -pháp lí nhân, âu là i u ki n. Vì v y có nên g p hình s và mang tính giai c p ư c th hi n chung hai ph m trù này hay không? GS.TS. qua các thông s v tình tr ng, ng thái, cơ Nguy n Ng c Hoà cũng ch rõ, hi n nay khi c u, tính ch t, ư c các cơ quan có th m bàn v nguyên nhân và i u ki n c a m t t i quy n phát hi n, x lí, th ng kê và toàn b c th cũng có ba cách s d ng là “nguyên nh ng t i ph m ã x y ra trong th c t nhân và i u ki n c a tình hình t i ph m t i nhưng chưa b phát hi n, x lí ho c chưa X”; “Nguyên nhân và i u ki n c a t i ph m ư c th ng kê (t i ph m n). S d ng khái X” và “Nguyên nhân và i u ki n c a t i X”. ni m “tình tr ng ph m t i” là không phù Theo GS.TS. Ng c Quang, ch nên h p. “Ph m t i” là ng t ch tr ng thái c p “nguyên nhân c a tình tr ng ph m hành ng c a con ngư i nên khái ni m t i” mà không nên phân bi t “nguyên nhân “tình tr ng ph m t i” s ư c hi u v i nghĩa và i u ki n c a tình tr ng ph m t i” vì là “t ng s nh ng hành vi ph m t i di n ra trên th c t r t khó phân bi t gi a nguyên t i th i i m, trên a bàn nh t nh”. V i nhân và i u ki n. GS.TS. Ng c Quang cách hi u ó “tình tr ng ph m t i” chính là cũng cho r ng khi nghiên c u t ng lo i t i b ph n c a nh ng thông s c a “tình hình ph m c th thì hoàn toàn có th phân bi t t i ph m”. Như v y, khái ni m “tình tr ng gi a nguyên nhân và i u ki n c a nó. Ví ph m t i” s không bao g m h t n i hàm d , t i tr m c p tài s n, chúng ta hoàn toàn c a hi n tư ng xã h i như ã nêu trên. có th phân bi t nguyên nhân c a t i tr m PGS.TS. Nguy n T t Vi n cho r ng dù c p và i u ki n c a lo i t i tr m c p. không coi khái ni m “tình hình t i ph m” là Theo GS.TS. Ng c Quang thì i u ki n khái ni m cơ b n c a t i ph m h c nhưng c a t i tr m c p tài s n là nh ng sơ h c a nói n “tình hình t i ph m” là chúng ta ch tài s n không có ý th c t b o v tài c p t×nh tr ng (tøc l møc ®é), cơ c u, tính s n c a mình như không khóa xe máy c n ch t và ng thái (di n bi n) c a nó. th n ho c c m chìa khoá xe máy khoá Như v y, hi n v n t n t i các quan i m mà không có ai coi gi ... Trong hoàn c nh khác nhau gi a các nhà khoa h c liên quan ( i u ki n) thu n l i này, ngư i có s n n khái ni m “tình tr ng t i ph m” và “tình lòng tham mu n chi m o t tài s n ngư i hình t i ph m. khác ã l y tài s n ó. 3. V cách hi u c m t “nguyên nhân Trái v i quan i m trên, PGS.TSKH. Lê và i u ki n c a tình hình t i ph m”; C m cho r ng không ch phân bi t nguyên “nguyên nhân và i u ki n c a t i ph m”, nhân và i u ki n c a t ng lo i t i ph m c “nguyên nhân c a t i ph m”… th mà c n ph i phân bi t nguyên nhân và GS.TS. Nguy n Ng c Hoà ã ch rõ hi n i u ki n c a tình tr ng ph m t i cũng như nay trong nhi u tài li u nghiên c u v t i c n phân bi t nguyên nhân và i u ki n c a t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009 81
Th«ng tin tình hình t i ph m. Nguyên nhân c a tình dùng c m t “nguyên nhân và i u ki n c a tr ng ph m t i là nh ng nguyên nhân c a tình hình t i ph m” vì nguyên nhân và i u các nhóm và các lo i t i ph m. Nguyên nhân ki n c a tình hình t i ph m là hai ph m trù c a tình hình t i ph m là nguyên nhân chung khác nhau ã ư c ch rõ trong tri t h c và c a toàn b t ng s t i ph m (t ng s ngư i c n ư c nghiên c u. Theo TS. Nguy n Ng c th c hi n các hành vi ph m t i). Chí thì không th dùng c m t “Nguyên Theo GS.TS. Nguy n Ng c Hoà, nên phân nhân và i u ki n c a t i ph m”. bi t rõ khái ni m t i c th và trư ng h p V v n này GS.TS. H Tr ng Ngũ ph m t i c th . Trong trư ng h p ph m t i cũng cho r ng nguyên nhân và i u ki n c th , chúng ta m i nên phân bi t rõ nguyên theo tri t h c là hai ph m trù khác nhau. nhân và i u ki n. Ví d , trư ng h p ph m Trong t i ph m h c, thư ng có s chuy n t i tr m c p xe máy do ch xe lơ là m t c nh hoá gi a nguyên nhân và i u ki n và trên giác v n c m chìa khoá xe máy khoá t o th c t r t khó phân bi t chúng chính vì v y, i u ki n cho vi c th c hi n t i tr m c p GS.TS. H Tr ng Ngũ cho r ng c hai quan ư c d dàng. ây là trư ng h p ph m t i i m: quan i m nghiên c u nguyên nhân và c th c a t i ph m c th là t i tr m c p tài i u ki n c a tình hình t i ph m hay quan s n. PGS.TS. Lê Th Sơn xu t phát t quan i m ch nghiên c u nguyên nhân c a tình ni m: T i ph m trong t i ph m h c ph i hình t i ph m u ch p nh n ư c tuỳ theo ư c hi u là t ng s ngư i (v vi c) ph m cách nghiên c u c a t ng nhà nghiên c u. t i (t c là t i ph m ph i ư c hi u là hi n TS. Ph m Văn T nh l i cho r ng không tư ng xã h i c a t ng s ngư i ã th c hi n th ch nói n nguyên nhân c a tình hình t i hành vi ph m t i), do v y s d ng c m t ph m mà ph i nói nguyên nhân và i u ki n “nguyên nhân c a t i ph m” là chính xác c a tình hình t i ph m thì m i y . nh t. Trong ti ng c thu t ng ư c s PGS.TS. Nguy n T t Vi n cũng ng d ng cũng là “nguyên nhân c a t i ph m” - quan i m không nên phân chia thành “Ursachen der Kriminalität”, tương t như nguyên nhân và i u ki n c a t i ph m vì v y, thu t ng ư c s d ng trong ti ng Anh chúng ta r t khó phân bi t gi a nguyên nhân là “Causes of crime”; trong ti ng Pháp là và i u ki n c a t i ph m nói chung. Ch “Causes de la criminalité”. Như v y, trong trong nh ng trư ng h p ph m t i c th thì các tài li u nư c ngoài nghiên c u v t i ph m chúng ta m i xác nh chính xác ư c âu là h c ch c p các nguyên nhân c a t i ph m nguyên nhân, âu là i u ki n ph m t i. (v i nghĩa là hi n tư ng xã h i c a nhi u GS.TS. Nguy n Ng c Hoà cũng nh n ngư i hay nhi u v ph m t i) mà không m nh ây c n nói n nguyên nhân c a c p “nguyên nhân c a tình hình t i ph m”. hi n tư ng xã h i - ây là hi n tư ng t i V i quan i m coi khái ni m “tình hình ph m (t c là ch có th nói n nguyên nhân t i ph m” là khái ni m cơ b n c a t i ph m c a t i ph m) ch không th nói n nguyên h c, TS. Nguy n Ng c Chí cho r ng v n nên nhân c a tình hình t i ph m ư c. ng 82 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009
Th«ng tin quan i m này, PGS.TS. Lê Th Sơn cũng t i ph m x y ra. ây chính là m t trong cho r ng ây nên s d ng c m t “nguyên nh ng n i dung nghiên c u c a t i ph m nhân c a t i ph m” ch không nên phân bi t h c. M c dù “ch ng” và phòng ng a t i “nguyên nhân và i u ki n”. Quan i m này ph m là hai ph m trù có m i quan h m t cũng chính là quan i m c a a s các nhà thi t v i nhau. Tuy nhiên m i ngành khoa khoa h c trong bu i to àm. h c u có m c ích, nhi m v khác nhau. 4. V cách s d ng các c m t “ u Khoa h c i u tra hình s có nhi m v tranh phòng ch ng t i ph m”; “ u tranh nghiên c u các bi n pháp, phương pháp, ch ng và phòng ng a t i ph m”; “phòng chi n thu t i u tra khám phá t i ph m, còn ng a t i ph m”… t i ph m h c thiên v vi c nghiên c u các Theo quan i m c a GS.TS. Ng c bi n pháp phòng ng a t i ph m. T s phân Quang, trong lu t hình s , các khái ni m “t i tích trên, GS.TS. Ng c Quang cho r ng tr m c p tài s n” hay “t i cư p tài s n” là vi c t v n u tranh phòng ch ng là tên các t i danh. Tên các t i danh này xu t hoàn toàn ch p nh n ư c vì c m t này th phát t nh nghĩa t i ph m theo i u 8 hi n vi c phòng ng a t i ph m là chính còn BLHS. Trong lu t hình s , t i ph m ư c “ch ng” t i ph m là s b xung cho vi c nh nghĩa là “hành vi nguy hi m cho xã phòng ng a t i ph m. h i…” ch không nh nghĩa là “m t hành PGS.TSKH. Lê C m thì l i cho r ng vi c vi nguy hi m cho xã h i”. Tuy nhiên th c t , s d ng c m t “tình hình t i ph m c a t i ch m t hành vi ph m t i c th ã th hi n ph m…(tên t i danh)” là cách s d ng không y tính nguy hi m cho xã h i c a t i thông d ng. Ch nên s d ng c m t “ u ph m. Chính vì v y, s d ng c m t “ u tranh phòng ch ng t i...(tên t i c th )”. tranh phòng ch ng t i ph m tr m c p tài Theo quan i m c a TS. Nguy n Ng c s n” s chính xác hơn c m t “ u tranh Chí thì “ u tranh” là t Hán Vi t tương phòng ch ng t i tr m c p tài s n”. Trong ương v i “ch ng” nên s d ng c m t “ u c m t này không nên b ch “ph m” i. tranh ch ng và phòng ng a tình hình t i GS.TS. Ng c Quang cũng nêu rõ trong ph m” s b trùng v m t nghĩa c a t . M t l i nói u cũng như trong i u 1, i u 4 khác, u tranh và phòng ng a là hai n i c a BLHS u s d ng thu t ng “ u tranh dung c a chính sách hình s , nên n u ch phòng ng a và ch ng t i ph m”; trong dùng “phòng ng a” s không th hi n h t BLTTHS thì t i i u 1 và i u 25, 26 cũng n i dung này. Hơn n a, u tranh và phòng s d ng c m t “ u tranh phòng ng a và ng a ây là u tranh phòng ng a i v i ch ng t i ph m”; “ u tranh” ây chính là toàn b t i ph m ch không ph i ch u i u tra, truy t , xét x ngư i ph m t i. tranh v i nh ng t i ph m ơn l . Chính vì “ u tranh” theo nghĩa này thu c ph m trù v y không th dùng u tranh và phòng ng a nghiên c u c a khoa h c i u tra hình s . t i ph m. T s phân tích trên, TS. Nguy n Còn “phòng ng a” là ngăn ng a không cho Ng c Chí cho r ng nên s d ng c m t “ u t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009 83
Th«ng tin tranh và phòng ng a tình hình t i ph m” là bao g m hai phương di n: u tranh và chính xác nh t. phòng ng a, vì v y cách dùng các c m t Theo quan i m c a PGS.TS. Nguy n “ u tranh ch ng và phòng ng a” hay “ u T t Vi n thì t i ph m h c không c pv n tranh phòng ch ng” u ch p nh n ư c. u tranh ch ng t i ph m. u tranh GS.TS. Nguy n Ng c Hoà cho r ng “phòng ch ng t i ph m ph i ư c hi u là s u ng a” là ngăn ch n không cho t i ph m tranh tr c di n, u tranh m t m t m t còn x y ra, còn “ u tranh ch ng t i ph m” là và vì v y, trong t i ph m h c không nghiên vi c áp d ng các bi n pháp x lí t i ph m ã c u hình th c u tranh này. M c ích ch ư c th c hi n. M c dù ch ng và phòng ng a y u c a t i ph m h c là nghiên c u phòng t i ph m luôn là hai ph m trù có m i quan h ng a t i ph m. Còn u tranh ch ng t i ch t ch v i nhau nhưng m i ngành khoa h c ph m thu c ph m trù nghiên c u c a các s i sâu nghiên c u nh ng n i dung nh t ngành khoa h c khác như khoa h c lu t nh. T i ph m h c ch y u nghiên c u các hình s , khoa h c lu t t t ng hình s , khoa bi n pháp phòng ng a. Các ngành khoa h c h c i u tra hình s ... khác như i u tra hình s nghiên c u các bi n M c dù th a nh n m i ngành khoa h c pháp, phương pháp phát hi n t i ph m (ch ng u có nhi m v , có i tư ng riêng nhưng t i ph m). PGS.TS. Lê Th Sơn cũng tán GS.TS. H Tr ng Ngũ cho r ng không có khoa thành quan i m s d ng c m t “phòng h c nào ch thiên v phòng cũng như không ng a t i ph m” s phù h p v i lĩnh v c có khoa h c nào ch thiên v ch ng t i ph m. nghiên c u c a t i ph m h c ư c c p Theo GS.TS. H Tr ng Ngũ, u tranh luôn trong r t nhi u sách báo pháp lí nư c ngoài. B ng li t kê m t s thu t ng c a t i ph m h c trong ngôn ng m t s qu c gia Ti ng Vi t T i ph m T i ph m Tình hình t i Nguyên nhân T i ph m h c (dùng trong lu t (dùng trong ph m c a t i ph m hình s ) t i ph m h c) Ti ng Anh Ofence” ho c Crime Situation of the Causes of crime Criminology “Criminal offence” crime Ti ng c Straftat ho c Kriminalität Situation der Ursachen der Kriminologie Delikt Kriminalität Kriminalität Ti ng Pháp Délit ho c Criminalité Situation de la Causes de la Criminologie Infraction criminalité criminalité (1).Xem: Bernd-Dieter Meier, Kriminologie, München 2005, tr. 5. (2).Xem: B ng li t kê m t s thu t ng c a t i ph m h c trong ngôn ng m t s qu c gia cu i bài vi t. (3).Xem: Bùi c Th nh, T i n ti ng Vi t, Nxb. Văn hoá thông tin, Hà N i, 2002. 84 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA

165 tài liệu

2062 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.