intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Vai trò của các khoa học pháp lý ứng dụng và vấn đề giải quyết nhiệm vụ của chúng ở giai đoạn hiện nay "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

70
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vai trò của các khoa học pháp lý ứng dụng và vấn đề giải quyết nhiệm vụ của chúng ở giai đoạn hiện nay Thoả thuận giữa hai bên với nội dung sau khi HĐLĐ kết thúc, NLĐ không được làm việc cho đơn vị cạnh tranh với NSDLĐ (cấm cạnh tranh) phải được lập thành văn bản). Hãn hữu cũng có trường hợp hai bên thoả thuận trong HĐLĐ về việc thay đổi một hoặc một số nội dung hợp đồng thì phải lập thành văn bản (ví dụ thay đổi điều khoản tiền lương)....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Vai trò của các khoa học pháp lý ứng dụng và vấn đề giải quyết nhiệm vụ của chúng ở giai đoạn hiện nay "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. Bïi Kiªn §iÖn * 1. Hi u qu th c ti n u tranh ch ng và s c kho ho c kh năng lao ng, tu i c a b phòng ng a t i ph m nói chung, gi i quy t can, b cáo, ngư i b h i… Có th th y, k t v án hình s nói riêng ph thu c khá l n lu n giám nh pháp y trong nhi u trư ng vào tính h p lí c a nh ng ch d n khoa h c h p là cơ s không th thi u, th m chí là duy mà các khoa h c pháp lí ng d ng gi i thi u nh t cơ quan ti n hành t t ng nh t i áp d ng vào ho t ng này. Có th kh ng i v i ngư i ph m t i (ch ng h n, trong các nh, n u vai trò nh hư ng cho ho t ng t i c ý gây thương tích, gi t ngư i, m t s ó thu c v khoa h c lu t hình s và khoa t i ph m v tình d c) ho c là cơ s quy t h c lu t t t ng hình s thì vai trò h tr c nh kh i t v án hình s (ch ng h n, khi l c, ư c hi u như là i u ki n không th v n liên quan n tu i c a b can, b cáo). thi u m b o kh năng t m c ích ra Theo quy nh c a kho n 3 i u 155 B lu t và nh t là ch t lư ng c a ho t ng trên, t t t t ng hình s (BLTTHS) hi n hành, khi y u ph i thu c v các khoa h c pháp lí ng c n xác nh nh ng v n nêu trên, cơ quan d ng. M c dù t t c các khoa h c thu c ti n hành t t ng b t bu c ph i trưng c u nhóm này u có vai trò quan tr ng ó giám nh. N u trong quá trình gi i quy t v nhưng s th hi n nó c a m i khoa h c trong án hình s , yêu c u trên không ư c th c nhóm l i nh ng góc và trong nh ng hi n thì b coi là trư ng h p vi ph m nghiêm tình hu ng c th c a th c ti n u tranh tr ng th t c t t ng và cơ quan có th m ch ng và phòng ng a t i ph m không gi ng quy n, tuỳ giai o n t t ng, ph i tr h sơ nhau, có th khái quát như sau: i u tra b sung ho c v án s ph i xem - i v i giám nh pháp y: S d ng xét l i theo th t c giám c th m. Ngoài ra, nh ng tri th c y h c ph c v th c ti n x k t lu n c a giám nh pháp y v c i m lí t i ph m ã ư c con ngư i bi t n t c a d u v t, v t ch ng, i tư ng l id u th i c i. Trong h th ng các khoa h c v t… còn là cơ s xác nh i tư ng liên pháp lí ng d ng, giám nh pháp y ra i quan n v án; th o n th c hi n và che s m nh t. Khoa h c này v n d ng nh ng tri gi u t i ph m c a b can, b cáo; công c , th c y h c k t lu n v nh ng v n phương ti n ph m t i… Như v y, nh ng chuyên môn theo yêu c u c a các cơ quan ti n hành t t ng như nguyên nhân ch t * Gi ng viên chính Khoa lu t hình s ngư i, tính ch t thương tích, m c t nh i Trư ng i h c Lu t Hà N i 28 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2009
  2. nghiªn cøu - trao ®æi khuy n ngh , ch d n khoa h c c a giám t ng b t bu c ph i trưng c u giám nh. Như nh pháp y, trong nhi u trư ng h p, không v y, nh ng ch d n khoa h c c a giám nh ch là cơ s cho vi c quy t nh v n hành pháp y tâm th n có ý nghĩa không nh trong quá trình t t ng hình s trong th c t mà th c ti n gi i quy t các v án hình s . Nó còn là phương ti n áng tin c y giúp cơ quan không ch là cơ s các cơ quan ti n hành ti n hành t t ng xác l p nh ng ch ng c t t ng xác nh s c n thi t ph i truy c u quan tr ng c a v án. trách nhi m hình s i v i m t ngư i c th - i v i giám nh pháp y tâm th n: Là mà còn là phương ti n các cơ quan này m t b ph n thu c tâm th n h c, giám nh ánh giá giá tr ch ng c c a thông tin do pháp y tâm th n nghiên c u m i quan h c a ngư i tham gia t t ng (ngư i b h i, ngư i các r i lo n tâm th n c a con ngư i liên làm ch ng) cung c p trong m t s trư ng quan n vi c th c hi n hành vi hình s ho c h p nh t nh. dân s ph c v ho t ng gi i quy t v án - i v i tâm lí h c tư pháp: Tâm lí h c hình s , dân s , hành chính. Theo quy nh tư pháp ra i trên cơ s phân ngành c a c a i u 13 B lu t hình s (BLHS), ngư i khoa h c tâm lí, xu t phát t òi h i c a th c hi n hành vi nguy hi m cho xã h i th c ti n u tranh ch ng và phòng ng a t i trong khi ang b m c b nh tâm th n ho c ph m. Khoa h c này nghiên c u nh ng hi n b nh khác làm m t kh năng nh n th c ho c tư ng, quá trình và quy lu t tâm lí c a con kh năng i u khi n hành vi c a mình s ngư i (ngư i ph m t i, ngư i tham gia t không ph i ch u trách nhi m hình s ; i v i t ng khác, ngư i ti n hành t t ng và nh ng ngư i này ph i áp d ng bi n pháp b t bu c ngư i khác tham gia vào quá trình gi i quy t ch a b nh. Vi c xác nh ngư i th c hi n v án hình s , dân s , thi hành án hình s ) hành vi nguy hi m cho xã h i có th c s ư c bi u hi n trong ho t ng t t ng hình m c b nh tâm th n hay gi b nh, lo i b nh, s , dân s . Th c t gi i quy t v án hình s m c nh hư ng c a nó i v i kh năng cho th y khó có th t k t qu mong mu n nh n th c ho c i u khi n hành vi c a ngư i khi th m v n b can, b cáo và nh ng ngư i th c hi n t i ph m… ch có th ư c th c tham gia t t ng khác n u ngư i th m v n hi n thông qua ho t ng giám nh pháp y không ư c trang b y nh ng ki n th c tâm th n. Ngoài ra, trong trư ng h p có s v quy lu t tâm lí c trưng c a ngư i b nghi ng v kh năng nh n th c ho c khai th m v n làm cơ s cho vi c l a ch n các báo úng n c a ngư i b h i, ngư i làm phương pháp tác ng tâm lí phù h p. i u ch ng thì cơ quan ti n hành t t ng cũng tra viên không th ti n hành các ho t ng ph i c n n s giúp c a các giám nh i u tra c th như khám nghi m hi n viên pháp y tâm th n xác nh. Theo quy trư ng, khám nghi m t thi m t cách hi u nh c a kho n 3 i u 155 BLTTHS hi n qu n u không hi u rõ nh ng y u t c n tr hành, khi quá trình t t ng hình s xu t hi n tâm lí i v i b n thân mình do i tư ng hai trư ng h p trên thì cơ quan ti n hành t nghiên c u mang l i khi ti n hành các ho t t¹p chÝ luËt häc sè 8/2009 29
  3. nghiªn cøu - trao ®æi ng trên và nh t là cách th c kh c ph c Nh ng ch d n khoa h c c a tâm lí h c t i nh ng tr ng i ó. Vi c t m c ích giáo ph m ư c coi là cơ s quan tr ng không th d c, c i t o ngư i ph m t i s g p khó khăn thi u i v i th c ti n gi i quy t các v án áng k n u ch th ư c giao nhi m v này hình s , giáo d c, c i t o ngư i ph m t i và không n m v ng c i m tâm lí c a ph m phòng ng a t i ph m. nhân cũng như t p th ph m nhân có th - i v i khoa h c i u tra t i ph m: l a ch n ư c cách th c, hình th c t ch c Vi c ng d ng thành t u khoa h c-kĩ thu t và ti n hành ho t ng trên m t cách khoa ph c v ho t ng phát hi n, i u tra t i h c v.v.. Hoàn toàn có cơ s kh ng nh ph m ã ư c bi t n t r t s m nhưng nh ng ch d n khoa h c c a tâm lí h c tư khoa h c i u tra t i ph m ch xu t hi n v i pháp s giúp cho các ch th liên quan hi u tư cách là khoa h c pháp lí c l p t n a rõ v nh ng i m m nh và i m y u tâm lí cu i th k XIX. Khoa h c này là t h p c a i tư ng tác ng cũng như c a chính thành t u c a các ngành khoa h c kĩ thu t, h , làm cơ s cho vi c l a ch n các phương t nhiên, xã h i có ý nghĩa i v i th c ti n pháp x s h p lí, hi u qu nh t. “Bi t phát hi n, i u tra t i ph m và giám nh kĩ ngư i, bi t ta” v n ư c coi là y u t quan thu t hình s . i u tra t i ph m, di n t tr ng hàng u m b o kh năng thành m t cách hình nh là vi c i ngư c th i gian công cho m i ho t ng th c ti n c a con tr v quá kh nh m d ng l i s ki n ph m ngư i, trong ó có ho t ng u tranh t i ã x y ra d a vào nh ng d u v t t n t i ch ng và phòng ng a t i ph m. dư i d ng v t th ho c phi v t th ang náu - i v i tâm lí h c t i ph m: Chuyên mình trong môi trư ng v t ch t hay trí nh ngành tâm lí h c ng d ng nghiên c u v c a nh ng ngư i bi t v s ki n ó. ho t tâm lí c a ngư i ph m t i này ư c ra i ng i u tra có hi u qu òi h i ph i áp vào n a cu i th k XIX cùng v i t i ph m d ng nh ng phương ti n, bi n pháp, phương h c, khoa h c i u tra t i ph m. T ó n pháp phù h p. T t c nh ng yêu c u c n nay, khoa h c này ư c quan tâm nghiên thi t nh m m b o ch t lư ng cho ho t c u và phát tri n m nh m , nh t là các ng i u tra này ư c tìm th y trong nh ng nư c phương Tây. Tâm lí h c t i ph m ch d n c a khoa h c i u tra t i ph m. Khi nghiên c u các quy lu t tâm lí liên quan n ho t ng ư c ánh giá là r t n ng gánh s hình thành ý nh ph m t i, s chu n b trong s nh ng ho t ng t o nên quá trình và th c hi n t i ph m, cơ ch hành vi ph m t t ng hình s trên t hi u qu cao thì ó t i, nguyên nhân tâm lí-xã h i c a hành vi thư ng ng th i cũng là d u hi u khá tin ph m t i. Ngoài ra, tâm lí h c t i ph m còn c y báo trư c s thu n l i áng k trong vi c nghiên c u nhân cách c a ngư i ph m t i, gi i quy t v án hình s các giai o n t tâm lí c a nhóm ngư i ph m t i cũng như t ng ti p sau. Có th nói vai trò c a khoa các bi n pháp tác ng tâm lí n nhân cách h c i u tra t i ph m trong quá trình gi i ngư i ph m t i và nhóm ngư i ph m t i. quy t v án hình s , trên bình di n chung, 30 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2009
  4. nghiªn cøu - trao ®æi ư c ph n ánh thông qua ý nghĩa c a k t Vai trò c l p c a m i khoa h c pháp lí qu ho t ng i u tra t i ph m mà vi c t ng d ng i v i th c ti n u tranh ch ng ư c ch y u d a vào chính nh ng ch d n và phòng ng a t i ph m không ph nh s khoa h c h p lí ư c nó ưa ra cho ch th c n thi t cũng như kh năng h tr l n nhau c a quá trình này. c a các khoa h c này khi th c hi n ch c - i v i t i ph m h c: m i qu c gia, năng c a mình. N u s c n thi t ó ư c xác ho t ng nh m h n ch ti n t i lo i tr nh b i tính ph c t p c a th c ti n u hoàn toàn hi n tư ng t i ph m luôn ư c tranh ch ng, phòng ng a t i ph m và s có xem như cu c chi n gian khó, dài lâu và chung nhi m v ch y u c a các khoa h c ph c t p. Theo quan i m truy n th ng, pháp lí ng d ng thì kh năng h tr l n cu c chi n v i t i ph m g m hai m t ch ng nhau l i xu t phát t m i quan h tác ng và phòng ng a. M c dù không th ph nh n qua l i c a vi c gi i quy t nh ng nhi m v vai trò phòng ng a t i ph m c a các khoa c th c a t ng khoa h c v i nhau và nh t là h c pháp lí ng d ng ã ư c phân tích v i nhi m v chung c a các khoa h c ó. ph n trên cũng như kh năng tác ng qua Th c t cho th y s phát tri n c a b t kì l i c a hai m t h p thành cu c chi n v i t i khoa h c pháp lí ng d ng nào n u không ph m nhưng rõ ràng phòng ng a t i ph m ư c nâng lên ngang t m òi h i c a th c không ph i là nhi m v ch y u ho c th ti n u tranh ch ng và phòng ng a t i m nh c trưng c a các khoa h c này mà là ph m u có th tác ng tiêu c c không ch c a t i ph m h c. B ng nh ng phương pháp i v i hi u qu ho t ng trên mà c i nghiên c u khoa h c h p lí, t i ph m h c v i s phát tri n c a t ng và t t c các khoa d ng l i b c tranh toàn c nh v tình hình t i h c trong cùng nhóm. i u ó càng làm tăng ph m cũng như nguyên nhân c a chúng t nhu c u th c t c n ph i có k ho ch t ng ó xu t h th ng các bi n pháp phòng th i u ch nh ho t ng nghiên c u các ng a t i ph m nói chung, các nhóm, lo i t i khoa h c pháp lí ng d ng m t cách h ph m c th nói riêng t ng a phương th ng, ng b và nh t là c n có s ph i k t ho c trên ph m vi toàn qu c trong nh ng h p ch t ch gi a các nhà khoa h c thu c giai o n khác nhau. Nh ng ch d n khoa các lĩnh v c khác nhau nhưng g n gũi nhau h c c a t i ph m h c không ch ư c các v nhi u m t này. ch th có trách nhi m phòng ng a t i 2. Cũng như khoa h c lu t hình s và ph m s d ng như c m nang áng tin c y khoa h c lu t t t ng hình s , hoàn thành trong ho t ng th c t c a mình mà còn có nhi m v chung là m b o cơ s khoa h c th ư c s d ng làm cơ s cho vi c xây áng tin c y cho th c ti n u tranh ch ng d ng, hoàn thi n chính sách hình s c a t và phòng ng a t i ph m, các khoa h c pháp nư c, nh t là chi n lư c qu c gia v phòng lí ng d ng ph i gi i quy t hàng lo t nhi m ng a t i ph m. v c th có tính ch t khác nhau nh m t t¹p chÝ luËt häc sè 8/2009 31
  5. nghiªn cøu - trao ®æi nh ng m c ích c th khác nhau ã ư c pháp lu t hình s và t t ng hình s nói xác nh cho t ng khoa h c. N u nhi m v riêng, ngày càng hoàn thi n. chung c a các khoa h c này không thay i u tranh ch ng và phòng ng a t i thì nhi m v c th c a chúng l i có th ph m là ho t ng b o v pháp lu t và do ó thư ng xuyên ư c b sung, thay i và vi c ho t ng này òi h i ph i ư c i u ch nh gi i quy t các nhi m v ó nh ng giai b ng h th ng pháp lu t, mà ch y u là pháp o n khác nhau, do b chi ph i b i nh ng lu t hình s và t t ng hình s . Trong th i i u ki n, hoàn c nh c th nên òi h i ph i gian qua, h th ng pháp lu t nêu trên có s có nh ng i u ch nh nh t nh trong th t , thay i khá l n theo hư ng ngày càng hoàn m c ưu tiên và nh t là cách th c th c thi n và th hi n t p trung nh t s ra i hi n. C th , vi c gi i quy t nhi m v c a c a B lu t hình s năm 1999 và B lu t t các khoa h c pháp lí ng d ng giai o n t ng hình s năm 2003. Trong B lu t hình hi n nay di n ra trong b i c nh v i nh ng s năm 1999, nhi u hành vi ph m t i m i c i m c thù cơ b n sau: liên quan ch t ch n m t trái c a cơ ch th Th nh t, tình hình t i ph m di n bi n trư ng như t i ph m công ngh thông tin, t i ph m môi trư ng, t i h p pháp hoá ti n, tài ph c t p và có chi u hư ng gia tăng. s n do ph m t i mà có… ã ư c quy nh. Nh ng năm g n ây, tình hình t i ph m Ngoài ra, B lu t t t ng hình s năm 2003 di n bi n khá ph c t p, tr thành m i quan ã b sung m t s nguyên t c ti n b như ng i l n c a toàn xã h i. Theo s li u th ng b o m quy n ư c b i thư ng; quy n kê, “hàng năm, s v và ngư i ph m t i khi u n i, t cáo c a công dân. ng th i, ư c phát hi n và x lí tăng gi m không u nhi m v c a các ch th ti n hành t t ng nhưng nhìn chung có chi u hư ng gia tăng. ư c quy nh c th hơn trư c, h th ng cơ T năm 1986 n năm 2005 t i ph m tăng quan i u tra có s thay i áng k so v i g p 2,5 l n”.(1) N u th a nh n vai trò ki m trư c ây, m t s n i dung như th t c rút nghi m c a th c ti n i v i lí lu n thì ây g n, h p tác qu c t trong t t ng hình s c n có s ánh giá l i th t s nghiêm túc v cũng l n u tiên ư c ghi nh n… Nh ng tính h p lí, khoa h c c a nh ng ch d n mà thay i trên c a pháp lu t hình s và t t ng các khoa h c pháp lí ng d ng gi i thi u và hình s r t c n ư c các khoa h c pháp lí ư c áp d ng vào th c ti n u tranh ch ng ng d ng tính n m t cách y và và phòng ng a t i ph m th i gian qua. T t nghiêm túc khi ưa ra các ch d n khoa h c nhiên, trách nhi m v th c tr ng không áp d ng vào th c ti n u tranh ch ng và mong mu n nêu trên c a tình hình t i ph m phòng ng a t i ph m giai o n hi n nay không hoàn toàn thu c v các khoa h c này nh m m b o không ch tính h p lí mà c nhưng rõ ràng trách nhi m c a chúng không tính h p pháp c a nh ng ch d n ó. th coi là nh . Th ba, khoa h c và công ngh ang có Th hai, h th ng pháp lu t nói chung, s phát tri n m nh m . 32 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2009
  6. nghiªn cøu - trao ®æi T l ch s ra i và phát tri n c a các Nam cho n nay v n mang m d u n c a khoa h c pháp lí ng d ng có th kh ng khoa h c tương ng hai qu c gia trên. nh, quá trình hoàn thi n c a các khoa h c Trong giai o n hi n nay, khi s phát tri n này g n bó m t thi t v i s phát tri n không c a t nư c ư c nh hư ng b i quan ng ng c a khoa h c và công ngh . Nói cách i m Vi t Nam mu n làm b n v i t t c các khác, các nhà khoa h c thu c nh ng lĩnh v c nư c trên th gi i thì cơ h i tham kh o tài trên luôn dõi theo t ng bư c phát tri n c a li u v khoa h c pháp lí ng d ng c a m i khoa h c và công ngh v i s quan tâm sâu qu c gia trên th gi i, không phân bi t h s c nh m phát hi n nh ng thành t u m i th ng chính tr , ngày càng ơn gi n, thu n nh t mà con ngư i t ư c k p th i gi i l i. ây là i u ki n thu n l i không nh thi u, ng d ng vào th c ti n u tranh cho nh ng ngư i làm công tác nghiên c u lí ch ng và phòng ng a t i ph m. giai o n lu n có cách nhìn a chi u v m i v n hi n nay, khi khoa h c và công ngh ang có liên quan n n i dung c a các khoa h c s phát tri n m nh m thì ây không ch là này, trong ó có v n gi i quy t nhi m v cơ h i l n khoa h c pháp lí ng d ng c a các khoa h c trên giai o n hi n nay. hoàn thi n mình mà còn làm tăng gánh n ng 3. Trên cơ s cân nh c nh ng i u ki n, trách nhi m c a các khoa h c này i v i hoàn c nh chi ph i th c ti n u tranh ch ng th c ti n u tranh ch ng và phòng ng a t i và phòng ng a t i ph m giai o n hi n ph m. Th c t c a ho t ng trên cho th y, nay, có th áp ng k p th i òi h i c a không ch nh ng ngư i làm công tác nghiên th c ti n ho t ng nêu trên m t cách t t c u hay th c ti n liên quan n ho t ng nh t, các khoa h c pháp lí ng d ng c n chú u tranh ch ng và phòng ng a t i ph m tr ng gi i quy t m t s nhi m v cơ b n sau: m i bi t k p th i ng d ng thành t u c a - K p th i hoàn thi n toàn di n h th ng lí khoa h c, công ngh vào ho t ng c a lu n cơ b n c a các khoa h c pháp lí ng d ng mình mà b n thân các i tư ng ph m t i Do ư c ti p thu nh ng thành t u to l n cũng bi t làm i u ó th c hi n và che c a khoa h c pháp lí ng d ng XHCN trư c gi u t i ph m. ây nên v cơ b n, các khoa h c pháp lí ng Th tư, cơ h i tham kh o nh ng tri th c d ng Vi t Nam khá hoàn thi n. Nhưng có l m i c a qu c t ngày càng m r ng. cũng do th c ti n ó nên trong lí lu n c a Trư c ây, khi th gi i ư c phân chia h u h t các khoa h c pháp lí ng d ng Vi t thành hai c c i kháng thì khoa h c pháp lí Nam, nh t là t i ph m h c và khoa h c i u ng d ng Vi t Nam ch u nh hư ng r t l n tra t i ph m, còn t n t i không ít v n c a khoa h c này các nư c xã h i ch ư c nh n th c không th ng nh t, t vi c nghĩa (XHCN) mà ch y u là Liên Xô và s d ng m t s thu t ng chuyên ngành n C ng hoà dân ch c. Có th nói ph n l n cách hi u v n i dung c a m t s v n c n i dung c a khoa h c pháp lí ng d ng Vi t th . Cho n nay, các tài li u chuyên kh o t¹p chÝ luËt häc sè 8/2009 33
  7. nghiªn cøu - trao ®æi thu c các lĩnh v c này còn khá ít i, vi c ki m chi phí v nhi u m t. Giai o n hi n biên so n chúng l i ch y u b i m t s các nay ư c kh c ho b i s phát tri n m nh nhà khoa h c và không ư c ph bi n r ng m c a khoa h c và công ngh hơn b t c rãi ngay c trong gi i lu t h c. Ngoài ra, giai o n nào trư c ây. Do ó, các khoa vi c xu t b n các tài li u t ng k t th c ti n h c pháp lí ng d ng c n theo k p s phát i u tra, giám nh, phòng ng a t i ph m… tri n y m b o m i thành t u c a khoa chưa ư c quan tâm tho áng và cũng n m h c (nh t là c a các khoa h c mà t ó khoa trong tình tr ng tương t . Có th nói, trong h c pháp lí ng d ng phân ngành ho c t vi c nghiên c u c a các khoa h c pháp lí h p thành) và công ngh u ư c phát hi n ng d ng Vi t Nam còn khá nhi u kho ng m t cách nhanh nh t, ư c nghiên c u tr ng, cơ h i ư c ph n bi n v chuyên làm rõ th m nh c trưng c a chúng i v i môn và xã h i chưa cao. Th c t ó òi h i th c ti n u tranh ch ng và phòng ng a t i các nhà khoa h c cũng như các nhà qu n lí ph m k p th i hư ng d n vi c áp d ng c n nh n th c úng và y v vai trò c a chúng vào th c ti n ho t ng này. Vi c b lí lu n i v i th c ti n u tranh ch ng và qua m t cách áng ti c b t kì thành t u khoa phòng ng a t i ph m có gi i pháp phù h c nào có ý nghĩa i v i th c ti n ho t h p nh m phá v tình tr ng khá ông c ng ng trên không ch làm gi m hi u qu ho t và t cô l p trong vi c nghiên c u lí lu n ng ó mà còn làm ch m s phát tri n c a c a các khoa h c pháp lí ng d ng ang t n chính các khoa h c pháp lí ng d ng. t i hi n nay. - Ti p t c nghiên c u hoàn thi n mô - K p th i gi i thi u nh ng thành t u khoa hình t ch c và nguyên t c ho t ng c a h c và công ngh ng d ng vào th c ti n các cơ quan nhà nư c ư c giao nhi m v u tranh ch ng và phòng ng a t i ph m ph trách tr c ti p ho t ng u tranh Tính hi u qu c a ho t ng u tranh ch ng và phòng ng a t i ph m cũng như các ch ng và phòng ng a t i ph m ph thu c cơ quan, t ch c liên quan nhi u vào tính k p th i, h p lí c a nh ng ch Tính h p lí c a mô hình t ch c và d n do khoa h c pháp lí ng d ng ưa ra v nguyên t c ho t ng c a b t kì cơ quan, t vi c ng d ng các phương ti n kĩ thu t, các ch c nào u nh hư ng tr c ti p m c bi n pháp, phương pháp khoa h c v i tư khá l n n hi u qu ho t ng c a lĩnh v c cách là thành t u m i c a khoa h c và công mà cơ quan, t ch c ó ư c giao m ngh vào th c ti n ho t ng trên. Th i gian trách. Ho t ng u tranh ch ng và phòng qua, các nhà khoa h c pháp lí ng d ng, v ng a t i ph m không ph i là ngo i l . Trên cơ b n, ã gi i quy t khá t t nhi m v này cơ s t ng k t th c ti n ho t ng trên, và i u ó ã góp ph n áng k giúp ho t khoa h c pháp lí ng d ng có th xác nh ng u tranh ch ng và phòng ng a t i ư c nh ng i m h p lí cũng như chưa h p ph m ư c ti n hành v i ch t lư ng t t, ti t lí trong mô hình t ch c và nguyên t c ho t 34 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2009
  8. nghiªn cøu - trao ®æi ng c a cơ quan i u tra, vi n ki m sát, còn nhi u lúng túng, v n tái hoà nh p xã toà án, giám nh tư pháp hình s , thi hành h i sau thi hành án ư c quan tâm nhưng án hình s cũng như s ph i h p c a các cơ còn nhi u vư ng m c chưa ư c gi i quy t quan trên v i các cơ quan nhà nư c khác, t ng b … T t c nh ng v n ó c n ch c xã h i liên quan như thanh tra nhà ư c khoa h c pháp lí ng d ng ti p t c nư c, b ph n pháp ch c a các b , ngành, nghiên c u ưa ra các gi i pháp phù h p M t tr n T qu c Vi t Nam và các t ch c nh m tăng cư ng hi u qu ho t ng c a thành viên c a M t tr n, i bi u dân c có các cơ quan trên, k p th i áp ng òi h i quy n giám sát ho t ng c a cơ quan ti n th c ti n ho t ng u tranh ch ng và hành t t ng xu t các gi i pháp x lí phòng ng a t i ph m trong th i gian t i. phù h p. Th i gian qua, nhi m v này ã - Ti p thu m t cách ch n l c nh ng tri ư c khoa h c pháp lí ng d ng gi i quy t th c tiên ti n c a khoa h c pháp lí ng d ng khá t t mà bi u hi n c th là s th ch các th gi i khuy n ngh c a khoa h c trên v nh ng giai o n hi n nay, cơ h i tham kh o v n ó trong B lu t t t ng hình s năm thành t u khoa h c pháp lí ng d ng c a t t 1988 và năm 2003; Pháp l nh t ch c i u c các qu c gia trên th gi i ang r t r ng tra hình s năm 1989 và năm 2004, Ngh m . Cơ h i trên hoàn toàn có th tr thành nh c a H i ng b trư ng s 117/H BT hi n th c không ch b i s khá tương ng v giám nh tư pháp năm 1989 và Pháp trong quan i m c a Vi t Nam và h u h t l nh giám nh tư pháp năm 2004… M c dù các qu c gia trên th gi i khi xem xét nh ng v y, trong mô hình t ch c và nguyên t c v n v b n ch t, n i dung, phương pháp ho t ng c a các cơ quan ti n hành t t ng ti n hành ho t ng u tranh ch ng và còn t n t i không ít i m chưa h p lí. c phòng ng a t i ph m mà còn b i kh năng bi t, tính chuyên sâu trong ho t ng i u thu n l i trong vi c ti p c n m i thông tin tra, xét x còn chưa cao, m i quan h ph i mà quan i m h i nh p c a Nhà nư c Vi t k t h p gi a cơ quan i u tra v i các cơ Nam và thành t u c a cu c cách m ng công quan khác, nh t là cơ quan thanh tra nhà ngh thông tin em l i. Vì v y, nhi u tài li u nư c, thanh tra ngành trong vi c xác nh chuyên ngành c a các nư c khác nhau ã có d u hi u t i ph m, trao i thông tin v t i m t Vi t Nam và ư c d ch ra ti ng Vi t ph m chưa ư c quy nh c th ; trách ho c có th truy c p khá d dàng qua nhi m c a các ch th trong ho t ng internet. Tuy nhiên, th c t c n ư c tính phòng ng a t i ph m cũng như trong tình n khi tri n khai ho t ng nghiên c u c a tr ng tương t ; v n xã h i hoá ho t ng các khoa h c pháp lí ng d ng là n u các giám nh tư pháp ã ư c quy nh nhưng khoa h c này Vi t Nam, do ư c ti p thu cơ ch m b o th c hi n l i chưa ư c xác thành t u c a các nư c XHCN trư c ây nên nh rõ; mô hình qu n lí thi hành án hình s ph n l n nh ng v n lí lu n cơ b n ã t¹p chÝ luËt häc sè 8/2009 35
  9. nghiªn cøu - trao ®æi ư c gi i quy t khá tri t , còn v n v i th c ti n u tranh ch ng và phòng nghiên c u ng d ng chưa ư c quan tâm ng a t i ph m. Do ó, khoa h c pháp lí ng tho áng. Trong khi ó, vi c nghiên c u d ng Vi t Nam c n tham kh o xác nh cách th c ng d ng thành t u khoa h c và kh năng áp d ng vào th c ti n ho t ng công ngh vào th c ti n u tranh ch ng và này nư c ta. phòng ng a t i ph m l i là th m nh c Ngoài ra, th i gian qua n n kinh t th trưng c a khoa h c pháp lí ng d ng các trư ng theo nh hư ng XHCN Vi t Nam, nư c khác. Ngoài ra, i v i không ít v n bên c nh nh ng ưu i m v n có, cũng b c l lí lu n c th c a khoa h c như t i ph m m t trái c a nó, th hi n rõ nh t vi c làm h c, tâm lí h c tư pháp, tâm lí h c t i ph m, gia tăng khá m nh nh ng hành vi xâm h i khoa h c i u tra t i ph m… quan i m c a môi trư ng m t cách n ng n , l m d ng Vi t Nam và m t s qu c gia khác còn t n công ngh cao tr c l i, r a ti n… Nh ng t i nh ng cách ánh giá khác nhau. Do ó, hành vi này m i ư c coi là t i ph m nên khi tham kh o thành t u khoa h c pháp lí các khoa h c pháp lí ng d ng chưa xây ng d ng các qu c gia khác trên th gi i, d ng ư c ch d n khoa h c v phương pháp c n có cách nhìn phê phán, khoa h c có phát hi n, i u tra, phòng ng a chúng. Trong th ch t l c ư c nh ng tri th c th t s tiên khi y, các qu c gia có n n kinh t th ti n, tinh tuý c a h nh m làm giàu kho tàng trư ng phát tri n, t lâu nh ng hành vi ó tri th c khoa h c pháp lí ng d ng Vi t Nam và ã b coi là t i ph m và vì v y h ã tích qua ó nâng cao ch t lư ng th c ti n u tranh lu ư c khá nhi u kinh nghi m trong ho t ch ng và phòng ng a t i ph m nư c ta. ng u tranh ch ng và phòng ng a các G n ây, trong sách báo pháp lí Vi t lo i t i ph m này. Th c t nêu trên t ra Nam gi i thi u vi c ng d ng thành t u c a cho khoa h c pháp lí ng d ng Vi t Nam khoa h c và công ngh hi n i ph c v nhi m v ph i tham kh o nh ng kinh th c ti n u tranh ch ng và phòng ng a t i nghi m ó, coi ó là m t trong nh ng cơ s ph m các qu c gia phát tri n như s d ng quan tr ng xây d ng phương pháp phát hi n, i u tra, phòng ng a các lo i t i ph m máy phát hi n nói d i, phương pháp thôi này phù h p v i i u ki n c th Vi t miên trong ho t ng th m v n; nghiên c u Nam nh m giúp các ch th có trách nhi m d u v t tâm lí ho c giám nh tâm lí ph c ti n hành ho t ng u tranh ch ng và v ho t ng gi i quy t v án hình s ; s phòng ng a các t i ph m trên t hi u qu d ng các thi t b nh v toàn c u trong vi c cao nh t, tránh kh i nh ng lúng túng khi thi hành án hình s hay phòng ng a t i l n u ph i i m t v i chúng./. ph m… ây là nh ng v n khá m i i v i Vi t Nam nhưng ã ư c th nghi m (1). Xem: Trư ng i h c Lu t Hà N i, Giáo trình v i th i gian dài trong th c t các qu c t i ph m h c, Nxb. Công an nhân dân, Hà N i, 2006. gia khác và phát huy tác d ng tích c c i tr. 121. 36 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2009
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2