intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Về các toà án do Hội đồng bảo an Liên hợp quốc thành lập "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

59
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Về các toà án do Hội đồng bảo an Liên hợp quốc thành lập NSDLĐ phải đảm bảo nguyên tắc đối xử công bằng, nghĩa là không phân biệt giới tính, tuổi tác, khuyết tật, tôn giáo... đặc biệt phải xem xét xem liệu trong doanh nghiệp có vị trí nào phù hợp với người khuyết tật và thông báo cho cơ quan lao động để được giới thiệu ứng viên khuyết tật.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Về các toà án do Hội đồng bảo an Liên hợp quốc thành lập "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi Ths. Lª §øc H¹nh * C ác toà án dành cho Rwanda (ICTR) và Nam Tư cũ (ICTY) là nh ng toà án u tiên do H i ng b o an (H BA) thành l p gia Tây Phi, T ng th ng Kabah tr l i v trí lãnh o nhưng n i chi n v n ti p t c leo thang. Hàng lo t t i ph m nghiêm tr ng ang vào giai o n k t thúc ho t ng. Cùng nh m vào dân thư ng ã x y ra v i ph n l n v i vi c thành l p Toà án hình s qu c t các cáo bu c hư ng vào RUF. Tháng theo Quy ch Rome, tư ng như vi c H BA 6/1999, các bên và Liên h p qu c (LHQ) kí thành l p toà án hình s c bi t ã i vào dĩ Hi p nh Lomé.(1) Hi p nh này h a h n ân vãng, v y mà H BA v n ti p t c thành l p xá cho toàn b thành viên c a RUF i v i toà án dành cho Sierra Leone và toà án v các hành vi v i tư cách thành viên c a l c Lebanon. Tuy có nh ng s c thái khác nhau lư ng này, x y ra t tháng 3/1991 t i th i nhưng các toà án này u cho th y xu hư ng i m Hi p nh Lomé ư c kí k t, i (2) tăng cư ng s d ng các toà án qu c t và l y hoà bình Sierra Leone. Tuy nhiên, lu t hình s qu c t vào quan h chính tr và sau ó nh ng hành vi vi ph m các i u H BA gi ng như di n àn trung tâm th kho n c a Hi p nh Lomé v n ti p t c di n hi n xu hư ng này. ra. Ngày 22/10/1999, H BA thông qua Ngh Bài vi t này gi i thi u m t s nét chính quy t s 1270 trên cơ s Chương VII Hi n v toà án hình s qu c t dành cho Sierra chương LHQ v vi c thành l p l c lư ng Leone và toà án c bi t v Lebanon, trên cơ UNAMSIL v i m c ích m b o an ninh s phân tích, so sánh v i các toà án dành cho và t do i l i c a thành viên l c lư ng gìn Rwanda, Nam Tư cũ. gi hoà bình, b o v thư ng dân trư c m i 1. Toà án v Sierra Leone e d a b o l c, m b o s tuân th Hi p a. B i c nh thành l p toà án nh Lomé. Năm 1991, n i chi n Sierra Leone B t ch p Hi p nh Lomé và vi c tri n bùng n gi a nhóm ch ng i vũ trang M t khai l c lư ng gìn gi hoà bình LHQ các t i tr n oàn k t cách m ng (Revolutionary ác v n ti p t c x y ra Sierra Leone. Hi p United Front - RUF) và quân Chính ph . nh Lomé yêu c u c hai bên xung t gi i Năm 1996, sau khi T ng th ng Kabah c giáp nhưng vi c ó ã không ư c bên nào c ã kí hoà ư c Abidjan v i RUF nhưng th c hi n. RUF b cáo bu c t n công l c RUF v n ti p t c ch ng i, có lúc bu c lư ng gìn gi hoà bình. Căng th ng gi a l c T ng th ng Kabah ph i lánh ra nư c ngoài. lư ng gìn gi hoà bình và RUF lên t i nh Năm 1998, v i s giúp c a nhóm quan * V pháp lu t qu c t sát quân s c a C ng ng kinh t các qu c B ngo i giao 16 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2009
  2. nghiªn cøu - trao ®æi i m. Tháng 5/2000, Foday Sankoh - m t Th a thu n gi a LHQ và Chính ph Sierra trong nh ng lãnh o tích c c nh t c a RUF Leone v vi c thành l p toà án, trong ó có b b t và giam gi t i m t nơi bí m t. d th o Quy ch toà án c bi t dành cho Vi c b t gi Sankoh làm xu t hi n ý Sierra Leone. Bên c nh các quy nh ph m tư ng v vi c thành l p toà án hình s qu c vi quy n tài phán c a Toà i v i cá nhân, t xét x Sankoh. Tháng 6/2000, Chính v vi c và trên ph m vi lãnh th như trong ph Sierra Leone yêu c u LHQ giúp Ngh quy t s 1315 c a H BA, Quy ch toà thành l p toà án xét x các t i ph m chi n án c bi t dành cho Sierra Leone quy nh tranh. Chính ph Sierra Leone ã so n d quy n tài phán v m t th i gian c a toà án th o ngh quy t c a H BA v vi c yêu c u b t u t ngày 30/11/1996.(3) T ng thư kí LHQ thành l p toà án hình s . b. M t s v n pháp lí xung quanh - Ngày 14/8/2008, H BA nh t trí v i 15 vi c thành l p toà án c bi t dành cho phi u thu n thông qua Ngh quy t s 1315 Sierra Leone ngh T ng thư kí LHQ àm phán m t Cũng gi ng như các toà án dành cho tho thu n v i Sierra Leone thi t l p toà Rwanda và Nam Tư cũ, toà án c bi t dành án c bi t phù h p v i Ngh quy t này. cho Sierra Leone ư c coi là toà án do T ng thư kí cũng có nhi m v so n và trình H BA thành l p. Nh ng c i m c a toà báo cáo có khuy n ngh v vi c thành l p toà án này là: án. H BA yêu c u toà án này ph i có th m - Toà án Sierra Leone ư c thành l p quy n "xét x nh ng ngư i ch u trách nhi m theo ngh c a Sierra Leone, D th o Ngh nhi u nh t v t i ph m ch ng nhân lo i, t i quy t v vi c thành l p toà án do Sierra ph m chi n tranh và các t i ph m vi ph m Leone so n th o. Trong khi ó ICTR và lu t nhân o qu c t , cũng như các t i hình ICTY ư c thành l p hoàn toàn theo ngh s theo lu t pháp c a Sierra Leone, x y ra quy t c a H BA. trên lãnh th Sierra Leone". H BA cũng - Quy ch toà án Sierra Leone do LHQ và nh n m nh yêu c u toà án này ph i công Sierra Leone tho thu n, trong khi Quy ch b ng, c l p và áng tin c y. Ngh quy t ICTR và ICTY do H BA n nh. Do ó, v này không nêu vi c H BA hành ng theo nguyên t c, các qu c gia không có nghĩa v th m quy n ư c quy nh trong Chương giao n p cá nhân cho toà án Sierra Leone. VII Hi n chương LHQ. - Ngh quy t c a H BA thành l p toà án - Ngày 4/10/2000, T ng thư kí báo cáo ICTR và ICTY u vi n d n n th m quy n H BA v các v n th c ti n liên quan n c a H BA theo Chương VII Hi n chương vi c thành l p toà án c bi t (thành ph n, LHQ, trong khi Ngh quy t 1315 không vi n ngân sách ho t ng c a toà), gi i h n quy n d n Chương này và cũng không nêu tình tài phán v v vi c, v cá nhân và v th i tr ng phá v ho c e d a phá v hoà bình, gian. Báo cáo c a T ng thư kí kèm theo ho c chi n tranh xâm lư c. t¹p chÝ luËt häc sè 5/2009 17
  3. nghiªn cøu - trao ®æi - Toà án Sierra Leone xét x c nh ng Sierra Leone, nó cho phép toà án thành l p t i ph m qu c t và t i ph m hình s thông b t ch p i u kho n ân xá. N u thi u b o lưu thư ng theo pháp lu t Sierra Leone, trong này, LHQ và Sierra Leone s ph i b o v s khi ICTR và ICTY ch xét x các t i ph m ra i c a toà án b ng cách vi n d n n t p qu c t . quán qu c t , theo ó ân xá s không nh - Toà án dành cho Sierra Leone có quy n hư ng t i vi c truy t các t i ph m qu c t tài phán i v i m t s lo i t i ph m c thù như di t ch ng, ch ng nhân lo i, t i ph m trong b i c nh n i chi n Sierra Leone. chi n tranh. B o lưu này cũng t o i u ki n Nh ng t i ph m c thù này bao g m t i thu n l i cho vi c ưa vào Quy ch toà án ph m chi n tranh như t i s d ng tr em Sierra Leone i u 10: "Ân xá cho b t kì trong xung t vũ trang b ng cách gây ngư i nào thu c quy n tài phán c a toà i nghi n ma tuý và bu c tr em tham gia vào v i nh ng hành vi nêu trong các i u t 2 xung t vũ trang; t i ph m hình s trong n 4 c a Quy ch (các t i ph m qu c t ) s nư c như t i l m d ng tr em n , gây nghi n không c n tr vi c truy t ". cho ph n "vì m c ích vô o c"… T góc lu t i u ư c thu n tuý, b o - Toà án dành cho Sierra Leone có quy n lưu này c a LHQ dư ng như không có giá tr tài phán i v i ngư i dư i 18 tu i. ây pháp lí y c a b o lưu trong vi c gây ra cũng là i m c thù trong b i c nh n i h u qu pháp lí cho t t c các bên kí Hi p chi n Sierra Leone, nơi ngư i dư i 18 tu i nh. V b n ch t, Hi p nh Lomé là tho tham gia r ng rãi vào quân phi n lo n và thu n a phương, trong ó hai bên quan tr c ti p gây ra nh ng t i ác tàn b o. M t lí tr ng nh t là Chính ph Sierra Leone và do n a là toà án này có th m quy n xét x RUF. t sang m t bên v n tư cách ch v i c các t i ph m hình s thông thư ng mà th c a RUF có hai câu h i t ra là: B o lưu cá nhân dư i 18 tu i có th ph i ch u trách c a LHQ ưa ra vào nh ng phút cu i trư c nhi m theo lu t hình s Sierra Leone.(4) khi các bên kí Hi p nh có phù h p v i m c Cu c tranh lu n căng th ng ã d y lên ích và i tư ng c a Hi p nh hay không xung quanh mâu thu n gi a vi c thành l p toà và n u phù h p, có ư c RUF th a nh n là án Sierra Leone và i u kho n ân xá trong phát sinh h u qu pháp lí trong quan h gi a Hi p nh Lomé. Khi kí Hi p nh hoà bình RUF v i LHQ hay không, xét n th c t là Lomé, v i tư cách ngư i làm ch ng c a Hi p RUF dư ng như chưa có cơ h i y nh, c phái viên c a T ng thư kí LHQ ã ch p nh n hay ph n i b o lưu này. b o lưu i u kho n ân xá trong Hi p nh i L p lu n n a có th b o v vi c toà án v i t i ph m ch ng nhân lo i, t i ph m chi n Sierra Leone truy t các t i ph m qu c t là tranh và các vi ph m nghiêm tr ng lu t nhân Hi p nh Lomé ã b các bên vi ph m o qu c t .(5) M t s ý ki n cho r ng b o lưu nghiêm tr ng và do ó, vi c truy t các t i này r t quan tr ng trong vi c thành l p toà án ph m có th coi là bi n pháp tr ũa. Th m 18 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2009
  4. nghiªn cøu - trao ®æi chí, trong trư ng h p vi ph m nghiêm tr ng Leone. Sau cu c g p g v i T ng th ng M t i m c nh hư ng t i m c ích, i tư ng G. Bush, Nigieria ng ý giao n p C. Taylor c a Hi p nh, LHQ và chính ph Sierra cho toà án c bi t Sierra Leone. Phiên toà Leone có th vi n d n ch m d t Hi p nh x C. Taylor d nh di n ra La Haye, (Hà theo i u 60 Công ư c Viên năm 1969. L p Lan) do lo ng i nh ng nh hư ng tiêu c c lu n này ch thu n tuý lí thuy t vì LHQ và c a phiên toà i v i tình hình Sierra Leone. Chính ph Sierra Leone chưa bao gi tuyên Dư lu n cho r ng toà án Sierra Leone b ch m d t Hi p nh Lomé. ư c h u thu n r t m nh m và ch u s chi B o lưu c a LHQ cũng như quy nh t p ph i quá nhi u c a phương Tây. quán qu c t , theo ó ân xá s không nh 2. Toà án c bi t v Lebanon hư ng t i vi c truy t các t i ph m qu c t , u năm 2007, Chính ph Lebanon và không c p các t i ph m hình s thông T ng thư kí Liên h p qu c kí tho thu n thư ng. V y i u kho n ân xá c a Hi p nh thành l p toà án c bi t truy t nh ng k Lomé có h n ch Quy ch toà án Sierra ch u trách nhi m i v i v ám sát c u Th Leone xét x các t i ph m hình s thông tư ng Lebanon x y ra vào tháng 2/2005 và thư ng hay không? Câu tr l i là có, i u các v t n công liên quan khác. Tuy nhiên, kho n này s h n ch vi c truy t các t i do có b t ng trong n i b Chính ph ph m ư c mô t i u 5 Quy ch toà án Lebanon Hariri v th a thu n nên Chính ph Sierra Leone m t cách áng k . Lebanon không hoàn thành ư c th t c c. Ho t ng pháp lí trong nư c c n thi t theo quy nh Toà án Sierra Leone ã th lí xét x c a tho thu n (phê chu n) toà án này kho ng 10 cá nhân. áng chú ý nh t trong ư c thành l p. Trư c tình hình ó, theo yêu ho t ng c a toà án Sierra Leone là vi c c u c a Th tư ng Lebanon, H BA ã vi n truy t c u t ng th ng Liberia Charles d n Chương VII Hi n chương LHQ (hành Taylor, m t trong nh ng ngư i kí Hi p nh ng i phó v i hành vi e d a hoà bình, an Lomé, b cáo bu c vì nh ng l c lư ng dư i ninh qu c t ) thông qua Ngh quy t s quy n dính líu vào h tr và tham gia vi 1517 (2007) nh m mang l i hi u l c cho ph m nhân quy n nghiêm tr ng t i Sierra tho thu n và giao cho T ng thư kí Liên h p Leone. Tháng 6/2003, toà án Sierra Leone qu c xúc ti n vi c thành l p toà án. tuyên b truy t Charles Taylor (t ng th ng Toà án c bi t v Lebanon ư c thành ương nhi m Liberia vào th i i m ó). Sau l p theo Ngh quy t s 1517 c a H BA khi t ch c, Charles Taylor ã ư c cho nh m xét x theo lu t hình s Lebanon các phép t n n Nigieria t tháng 8/2003. T ng cá nhân ch u trách nhi m v vi c ám sát c u th ng Nigieria t ra s n sàng d n Charles Th tư ng Hariri. Toà án này có các i m Taylor cho Liberia nhưng mi n cư ng i c thù sau: v i vi c giao n p cho toà án c bi t Sierra - Xét x t i ph m theo lu t hình s t¹p chÝ luËt häc sè 5/2009 19
  5. nghiªn cøu - trao ®æi trong nư c (kh ng b ) nhưng mang nhi u ư c có hi u l c thành l p toà án. tính ch t qu c t (xét x v t n công ch ng Tóm l i, không th ph nh n khía c nh l i cá nhân ư c hư ng s b o h qu c t , tích c c c a vi c H BA thành l p các toà t t i La Haye, quy ch , th t c và ho t án hình s c bi t tr ng tr nh ng t i ng ư c so n th o c l p v i h th ng ph m nghiêm tr ng. Lu t hình s qu c t ã toà án Lebanon). ư c áp d ng nhi u hơn bao gi h t k t - Do H BA thành l p, trên cơ s vi n sau Chi n tranh th gi i th II. Các nhà c d n Chương VII Hi n chương và xu t phát tài, dù trên cương v nào cũng u bu c t yêu c u c a Th tư ng Chính ph Lebanon. ph i i di n v i nguy cơ ra trư c vành c bi t, trong Ngh quy t s 1517 H BA móng ng a. Tuy nhiên, công lí do các toà b t bu c Hi p nh gi a Lebanon và LHQ v án hình s c bi t thành l p theo ngh vi c thành l p toà án, kèm theo Quy ch toà quy t c a H BA khó tránh kh i tính ch t án có hi u l c vào ngày 10/6/2007 n u c a th công lí tư ng trưng, thi u nh t Lebanon không hoàn t t th t c làm các văn quán, b nh hư ng chính tr ./. b n ó có hi u l c trư c ngày ó. (1).Xem: Hi p nh hòa bình Lomé, tài li u c a LHQ - Vi c thành l p và xét x c a toà án U.N. Doc. S/1999/777 (1999) Lebanon mang m ch t chính tr : M , Anh (2).Xem: i u IX Hi p nh Lomé. và các nư c phương Tây cáo bu c Syria can (3). Trong khi ó, Hi p nh Lomé ân xá i v i thi p sâu vào ti n trình chính tr Lebanon và nh ng hành vi x y ra trong kho ng th i gian t tháng e do có các hành ng m nh n u k t qu 3/1991 t i tháng 6/1999. (4). Trong khi ó, Tòa án hình s ICC không có i u tra cho th y Syria ng ng sau v ám quy n tài phán i v i nh ng ngư i t 18 tu i tr lên sát Hariri. vào th i i m ph m t i ( i u 26). So v i toà án dành cho Rwanda và Nam (5). Th c ra, ây là b n vi t tay ư c ông Francis Tư cũ, toà án c bi t dành cho Sierra Leone Okello, c phái viên T ng thư kí LHQ ưa ra vào nh ng phút cu i cùng trư c khi kí Hi p nh (theo ã là b ng ch ng cho vi c m r ng quy n Simon Chesterman, Civilians in war, Nxb. Lynne l c c a H BA. V i toà án c bi t v Rienner, 2001, tr. 155). Tuyên b mang tính ch t b o Lebanon, H BA ã ti n thêm m t bư c dài lưu này ã không ư c ưa vào ph l c chính th c b ng vi c thi t l p toà án xét x t i ph m c a Hi p nh Lomé nhưng ư c nhi u nhà nghiên hoàn toàn không ph i là t i di t ch ng, t i c u nh c t i. T ng thư kí LHQ cũng ã nh c t i Ph l c này như sau: "Ân xá khó có th phù h p v i tha ch ng nhân lo i hay t i ph m chi n tranh. b ng t i di t ch ng, t i ch ng nhân lo i và t i ph m H BA cũng vi n d n Chương VII Hi n chi n tranh. Do ó có ch th cho c phái viên b o chương cho tình hu ng khó có th coi là phá lưu khi kí hi p nh hòa bình, nêu rõ r ng i v i v hoà bình ho c e d a phá v hoà bình, LHQ, ân xá không th bao g m t i di t ch ng, t i ph m ch ng nhân lo i, t i ph m chi n tranh" (Seventh chi n tranh xâm lư c. Cũng có th nh n th y Report of the Secretary-General on the United H BA ã áp d ng bi n pháp không ư c Nations Observer Mission in Sierra Leone mô t trong Hi n chương: "b t bu c" i u S/1999/836, 30 July 1999, Para 55). 20 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2009
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2