CÁC PHÉP BIẾN ĐỔI CƠ BẢN VÀ NÂNG CAO
lượt xem 9
download
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
Tham khảo tài liệu 'các phép biến đổi cơ bản và nâng cao', tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: CÁC PHÉP BIẾN ĐỔI CƠ BẢN VÀ NÂNG CAO
- Bài 5. Các phép i b i n s cơ b n và nâng cao tích phân hàm lư ng giác BÀI 5. CÁC PHÉP I BI N S CƠ B N VÀ NÂNG CAO TÍCH PHÂN HÀM LƯ NG GIÁC I. CÁC D N G TÍCH PHÂN VÀ PHÉP BI N I CƠ B N • tv n : ∫ Xét tích phân d ng I = R ( sin x,cos x ) dx 1. i bi n s t ng quát: 1− t2 2 dt 2t x ⇒ x = 2 arctg t ;dx = t t = tg ; sin x = ; cos x = 1+ t2 1 + t2 1 + t2 2 2 dt 2 Khi ó: I = R ( sin x,cos x ) dx = R 2t 2 , 1 − t 2 ∫ ∫ 1 + t 1 + t 1 + t2 Ta xét 3 tr ư ng h p c bi t thư ng g p sau â y mà có th i bi n s b n g hàm s dư i d u tích phân nh n ư c ơn gi n hơn. cách khác theo sin: R ( −sinx, cosx ) = −R ( sinx, cosx ) 2 . N u R ( sinx, cosx ) l à hàm l i bi n t = c osx. thì c n bi n i hàm s và vi phân th c hi n phép 3 . N u R ( sinx, cosx ) l à hàm l theo cosin: R ( sinx, − cosx ) = −R ( sinx, cosx ) i bi n t = sinx. thì c n bi n i hàm s và vi phân th c hi n phép 4 . N u R ( sinx, cosx ) t ho i u ki n: R ( −sinx, − cosx ) = R ( sinx, cosx ) mãn i bi n t = tgx. thì c n bi n i hàm s và vi phân th c hi n phép II. CÁC BÀI T P M U MINH H A 1 . D ng 1: i bi n s t ng quát 3sin2x − 2cos2x − 1 ∫ 3cos2x + 4sin2x + 5 dx I= 2 1− t dt 2t t t = tg x ⇒ x = arctg t ; dx = ; sin 2x = ; cos 2x = 2 2 2 1+ t 1+ t 1+ t 3.2t − 2 (1 − t ) − (1 + t ) dt 1 ( t + 6t − 3) dt 2 2 2 2 1 t + 6t − 3 dt ∫ 3 (1 − t 2 ) + 4.2t + 5 (1+ t2 ) ⋅ 1+ t2 ∫ ∫ ⇒ I= = ⋅ = 2 ( t + 2)2 (1 + t 2 ) 2 2 2 t + 4t + 4 1 + t 1 69
- Chương II: Nguyên hàm và tích phân − Tr n Phương t 2 + 6t − 3 Ct + D A B = + + , ∀t Gi s ( t + 2 ) (1 + t 2 ) 2 2 1 + t2 t + 2 (t + 2) ⇔ t 2 + 6t − 3 = A ( t + 2 ) (1 + t 2 ) + B (1 + t 2 ) + ( Ct + D ) ( t + 2 ) , ∀t (*) 2 ⇔ t 2 + 6t − 3 = ( A + C) t 3 + ( 2A + B + 4C + D) t 2 + ( A + 4C + 4D) t + ( 2A + B + 4D) Thay t = − 2 vào (*) thì − 11 = 5B ⇒ B = − 11/5 A + C = 0 A + C = 0 A = −34 25 2A + B + 4C + D = 1 2A + 4C + D = 16 5 B = −11 5 (*) ⇔ ⇔ ⇔ A + 4C + 4D = 6 A + 4C + 4D = 6 C = 34 25 2A + B + 4D = −3 2A + 4D = −4 5 D = 12 25 2 t + 6t − 3 1 24t + 12 1 34 dt 11 dt ∫ ∫ ∫ ∫ I= dt = − − + dt 2 ( t + 2 ) (1 + t ) 2 2 25 1 + t 2 25 t + 2 5 ( t + 2 ) 2 12 d ( t ) 12 2 34 dt 11 dt dt ∫ ∫ ∫ ∫ =− − + + 2 2 25 1 + t 2 25 t + 2 5 ( t + 2 ) 25 1 + t 34 11 12 ( 12 ln 1 + t ) + 2 =− ln t + 2 + + arctg t + c 5 ( t + 2 ) 25 25 25 34 11 12 12 ln (1 + tg x ) + 2 =− ln tg x + 2 + + x+c 5 ( tg x + 2 ) 25 25 25 2 . D ng 2: R ( −sinx, cosx ) = −R ( sinx, cosx ) sin2xdx 2 sin x cos xdx ∫ cos ∫ = • J1 = 3 2 cos 3 x + cos 2 x − 2 x − sin x − 1 2 sin x cos x ⇒ R ( − sin x, cos x ) = −R ( sin x, cos x ) R ( sin x, cos x ) = 3 2 cos x + cos x − 2 A Bt + C −2t dt −2t dt ∫t ∫ ( t − 1) ( t ∫ t t = cos x ⇒ J1 = = = −2 +2 dt + 2t + 2) 3 2 t − 1 t + 2t + 2 2 +t −2 Bt + C t A ⇔ t = A ( t + 2t + 2) + ( Bt + C) ( t − 1) 2 = +2 Ta có: ( t − 1) ( t + 2t + 2) t − 1 t + 2t + 2 2 A + B = 0 A = 1 5 2 ⇔ t = ( A + B ) t + ( 2A − B + C ) t + ( 2A − C ) ⇔ 2A − B + C = 1 ⇔ B = −1 5 2A − C = 0 C = 2 5 1 70
- Bài 5. Các phép i b i n s cơ b n và nâng cao tích phân hàm lư ng giác 21 t−2 1 2t + 2 − 6 2 dt ∫ ∫ ∫ J1 = − t −1 − 2 dt = − 5 t − 1 + 5 2 dt 5 t + 2t + 2 t + 2t + 2 1 d ( t 2 + 2t + 2 ) 6 2 dt dt ∫ ∫ ∫ =− + − 2 5 ( t + 1) 2 + 1 5 t −1 5 t + 2t + 2 2 1 6 2 = − ln t − 1 + ln t + 2t + 2 − arctg ( t + 1) + c 5 5 5 2 1 6 2 = − ln (1 − cos x ) + ln cos x + 2 cos x + 2 − arctg (1 + cos x ) + c 5 5 5 −d ( cos x ) dx sin x dx dt ∫ ∫ ∫ (1 − cos ∫t = = = • J2 = x ) cos x ( t 2 − 1) 6 sin 2 x cos 6 x 2 6 6 sinxcos x t − ( t − 1) 1 t + t +1 6 6 4 2 t −1 1 1 1 ∫ ∫ dt = 2 dt = ln = − + + 3 + 5 +c t ( t − 1) 6 t −1 t + 1 t 3t 6 2 t 5t 1 − cos x 1 1 1 = ln + + + +c 1 + cos x cos x 3 cos3 x 5 cos5 x 4 sin x cos 2 x sinx + sin3x 2 sin 2 x cos x ∫ ∫ ∫ dx = dx = • J3 = dx 2 cos 2 x − 1 cos2x cos 2 x 2 2 4 cos xd ( cos x ) 4t dt 2 dt ∫ ∫ 1 − 2t = ∫ 1 − 2t ∫ 1 −t ∫ = = − 2 dt = − 2 dt 2 2 2 2 1 − 2 cos x 2 1 + 2t 1 + 2 cos x 1 1 = − 2t + c = − 2 cos x + c ln ln 1 − 2t 1 − 2 cos x 2 2 π2 π2 π2 4 (1 − cos 2 x ) 4sin 3 x 4 sin 2 x ∫ ∫ ∫ d ( cos x ) sin x dx = − • J4 = dx = 1 + cos x 1 + cos x 1 + cosx 0 0 0 4 (1 − t ) 0 1 2 1 dt = 4 (1 − t ) dt = ( 4t − 2t )0 =4−2=2 ∫ ∫ 2 =− 1+ t 1 0 π2 π2 π2 π2 sin 2 x sin 2 x dx sin x dx sin x dx ∫ ∫ ∫ ∫ dx = = = • J5 = 3 sin x − 4 sin x π 6 3 − 4 sin x π 6 4 cos 2 x − 1 3 2 sin3x π6 π6 π6 32 32 32 d ( cos x ) d ( 2t ) 1 2t − 1 dt 1 1 = ln ( 2 − 3 ) ∫ ∫ ∫ = = = = ln 2 2 2 ( 2t ) − 1 4 2t + 1 4t − 1 2 4 4cos x − 1 0 π2 0 0 1 71
- Chương II: Nguyên hàm và tích phân − Tr n Phương 3 . D ng 3: R ( sinx, − cosx ) = −R ( sinx, cosx ) (1 − sin 2 x )4 (1 − t 2 )4 cos 9 x cos8 x ∫ ∫ ∫ ∫ • K1 = d ( sin x ) = dx = cos x dx = dt sin 20 x sin 20 x sin 20 x t 20 1 − 4t 2 + 6t 4 − 4t 6 + t 8 −1 4 6 4 1 ∫ = dt = + − 15 + 13 − 11 + c 20 19 17 t 19t 17t 15t 13t 11t −1 4 6 4 1 = + − + − +c 19 17 15 13 11 19 ( sin x ) 17 ( sin x ) 15 ( sin x ) 13 ( sin x ) 11 ( sin x ) ( cos2 x + cos4 x ) ( cos2 x + cos4 x ) cos 3 x + cos5 x ∫ ∫ ∫ • K2 = d ( sin x ) dx = cos x dx = sin2 x + sin4 x sin2 x + sin4 x sin2 x + sin4 x 2 1 − t 2 + (1 − t 2 ) t 4 − 3t 2 + 2 2 6 ∫ ∫ ∫ = dt = dt = 1 + 2 − dt (1 + t ) 2 4 1 + t2 2 2 t +t t t 2 2 − 6 arctg ( sin x ) + c =t− − 6 arctg t + c = sin x − t sin x 4 . D ng 4: R ( −sinx, − cosx ) = R ( sinx, cosx ) π6 π6 π6 d ( tg x) 3− 3 dx dx ∫ ∫ cos ∫ π6 • L1 = = = = ln tg x −1 0 = ln cosx ( sinx − cosx ) x ( tg x −1) 2 tg x −1 3 0 0 0 π3 π3 π3 π3 d ( tg x ) dx dx dx ∫ ∫ ∫ ∫ = = = • L2 = 3 4 3 5 3 8 2 3 4 cos x . 4 tg x ( tg x ) 4 sin xcos x tg x cos x π π π π4 4 4 4 π3 1 π3 −3 = 4 ( 3 ) − 1 = 4 ( 8 3 − 1) 14 ∫ ( tg x ) 4 d ( tg x ) = 4 ( tg x ) 4 = π4 π4 π4 π4 sin 2 xdx cos 4 x sin 2 x dx ∫ cosx ( 2sin ∫ = • L3 = x + 3cos 3 x ) cos x ( 2 sin3 x + 3 cos 3 x ) cos x 4 3 0 0 d ( 3 + 2 tg 3 x ) π4 π4 π4 tg 2 x tg 2 x 1 ⋅ dx = ∫ ∫ ∫ d ( tg x ) = = 3 + 2 tg x cos 2 x 3 3 3 + 2 tg 3 x 6 3 + 2 tg x 0 0 0 π4 1 1 15 ln ( 3 + 2 tg 3 x ) = ( ln 5 − ln 3) = ln = 6 6 63 0 1 72
- Bài 5. Các phép i b i n s cơ b n và nâng cao tích phân hàm lư ng giác II. BI N I VÀ I BI N NÂNG CAO TÍCH PHÂN HÀM S LƯ NG GIÁC dx ∫ ( sinx ) LÀ BI U TH C THU N N H T C A SIN 1. D NG 1: M U S n 2 ) d (tg 2 ) ( 1 + tg 2 x x dx 1 dx dx 2 ∫ ∫ ∫ ∫ = = = • A1 = sin3 x 3 3 6 3 ) ( )( ) (tg 2 ) ( 4 x cos x 8 tg x cos x x 2 sin 2 2 2 2 2x 4x 1 1 + 2 tg 2 + tg 2 1 −1 2 () () x1 d tg x = + 2 ln tg + tg x + c ∫ = 3 2 2 2 () () 4 4 22 tg x 2 tg x 2 2 d ( cos x ) d ( cos x ) dx sin x d x Cách 2: A1 = ∫ =∫ = −∫ = −∫ 3 4 2 [(1 + cos x ) (1 − cos x )] 2 (1 − cos 2 x ) sin x sin x 2 2 −1 (1 + cos x ) + (1 − cos x ) 1 1 1 ∫ ∫ (1 + cos x ) (1 − cos x ) d ( cos x ) = 4 1 − cos x + 1 + cos x d ( cos x ) = 4 −1 ( − cos x 1 1 + cos x 1 1 2 ∫ d cos x ) = = + + − ln +c 2 2 2 2sin 2 x 2 1 − cos x 4 (1 − cos x ) (1 + cos x ) 1 − cos x dx dx dx ∫ sin ∫ ∫ = • A2 = = 5 5 5 10 ) ( )( ) ( x 2 sin x cos x 32 tg x cos x 2 2 2 2 4 1 + tg x ) d ( tg x ) 1( x + 6 tg 4 x + 4 tg 6 x + tg8 x 2 2 1 1 + 4 tg () 2 2 2 2 2 2 d tg x =∫ =∫ 5 5 2 ( tg x ) () 16 16 tg x 2 2 1 −1 2 4 + 6 ln tg + 2 ( tg x ) + ( tg x ) + c 2 x 1 = − 4 2 2 2 ( ) ( tg x ) 16 2 4 4 tg x 2 2 d ( cos x ) d ( cos x ) dx sin x dx ∫ sin ∫ ∫ ∫ Cách 2: A2 = = =− =− 5 6 3 3 (1 − cos2 x ) (1 + cos x ) (1 − cos x ) x sin x 3 3 −1 (1 + cos x ) + (1 − cos x ) 1 1 1 ∫ ∫ (1 + cos x ) (1 − cos x ) d ( cos x ) = 8 1 − cos x + 1 + cos x d ( cos x ) = 8 −1 − cos x 3 d ( cos x ) 1 1 3 ∫ (1 − cos = − + = −A 8 2 (1 − cos x ) 4 sin 4 x 4 1 2 2 2 2 (1 + cos x ) x) 2 2 1 73
- Chương II: Nguyên hàm và tích phân − Tr n Phương 3 − cos x 1 1 + cos x − cos x − cos x 3cos x 3 1 + cos x = − − ln = + + ln +c 4 4 2 sin x 2 1 − cos x 4 sin x 8sin 2 x 8 1 − cos x 2 4 4 sin x dx dx ∫ ( sinx ) ∫ = • A3 = 2 n +1 2n+1 ) ( 2 sin x cos x 2 2 2n (1 + tg x ) d ( tg x ) 2 dx 1 2 2 =∫ ∫ = 2 n +1 4n+2 2 n +1 2n ( tg x ) ( cos x ) 2 ( tg x ) 2 n +1 2 2 2 2 n 2n C + C tg x + ... + C ( tg x ) + ... + C ( tg x ) 0 1 2 n 2 2n 2 d ( tg x ) 2n 2n 2n 2n 1 2 2 2 2∫ = 2 n +1 2n 2 ( tg x ) 2 1 −C n −1 n +1 0 2n 2 2n ( tg x ) + ... + C2n ( tg x ) + c C xC n 2n 2n 2n 2n = − ... − + C ln tg + 2n 2n 2n 2 2 2 2n ( tg x ) 2 ( tg x ) 2 2 2 2 2 dx n ∫ sin ∫ = − (1 + cotg 2 x ) d ( cotg x ) = • A10 = 2n+ 2 x k n = − C0 + C1 cotg 2 x + ... + Cn ( cotg2 x ) + ... + Cn ( cotg 2 x ) d ( cotg x ) ∫ k n n n 0 1 k n Cn Cn Cn 2k +1 ( cotg x )2n +1 + c 3 = − Cn ( cotg x ) + ( cotg x ) + ... + cotg x + ... + 2k + 1 2n + 1 3 dx ∫ ( cos x ) 2. D N G 2: M U S LÀ BI U TH C THU N N H T C A C OSIN n ) ( d x+ π 2 = du = dx = du du B1 = ∫ cos 3 x ∫ sin 3 x + π ∫ sin 3 u ∫ =∫ ) ( 3 3 6 ) ( )( ) ( 2 sin u cos u 8 tg u cos u 2 2 2 2 2 2 ) d ( tg u ) = 1 −1 (1 + tg 2 u ( ) + c ; (u = x + π ) 2 2 2 + 2 ln tg u + 1 tg u =1∫ 4 3 2 4 22 2 2 tg u ) 2 ( tg u ) (2 2 d ( sin x ) d ( sin x ) dx cos x d x Cách 2: B 1 = ∫ =∫ =∫ =∫ cos 3 x cos 4 x (1 − sin 2 x ) 2 [(1 + sin x ) (1 − sin x )] 2 2 2 1 (1 + sin x ) + (1 − sin x ) 1 1 1 ∫ (1 + sin x ) (1 − sin x ) d ( sin x ) = 4 ∫ 1 − sin x + 1 + sin x d ( sin x ) = 4 1 74
- Bài 5. Các phép i b i n s cơ b n và nâng cao tích phân hàm lư ng giác 1 ( 1 1 + sin x 1 1 2 sin x ∫ (1 − sin x ) 2 + (1 + sin x ) 2 + 1 − sin 2 ) = d sin x = 2 cos 2 x + 2 ln 1 − sin x + c 4 x ) ( d x+π dx du du 2 i B 2 = ∫ 2n+1 = ∫ =∫ =∫ ) ( 2 n +1 2 n +1 sin 2 n +1 x + π ) ( ( sin u ) cos x 2 sin u cos u 2 2 2 2n (1 + tg u ) d ( tg u ) 2 du 1 2 2 =∫ ∫ = 2 n +1 4n + 2 2 n +1 2 2n ( ) (cos u ) ( tg u ) 2 2 n +1 tg u 2 2 2 1 −C2n 2n n− n+1 0 C 2n 1 2n 2 () () u C 2n C 2n tg u tg u n +c = − ... − + C2n ln tg + + ... + 2 2n 2n 2 2 2 () () 2 2 2n 2n tg u 2 tg u 2 2 dx n = ∫ (1 + tg 2 x ) d ( tg x ) = iB3 = ∫ 2n+ 2 cos x = ∫ C n + C n tg 2 x + ... + C n ( tg 2 x ) + ... + C n ( tg 2 x ) d ( tg x ) k n 0 1 k n 0 C1 k n Cn Cn 2 k +1 ( tg x ) 2 n+1 + c = C n ( tg x ) + n tg 3 x + ... + ( tg x ) + ... + 2k + 1 2n + 1 3 dx ∫ a ( sinx ) C= 3. D N G 3: 2 2 + bsinxcosx + c ( cosx ) dx dx =∫ =∫ •C cos 2 3x ( 5 tg 3x + 2 ) − 21(1 + tg 2 3x ) 2 2 ( 5sin3x + 2cos3x ) - 21 d ( tg 3x ) d ( tg 3x ) 2 tg 3x + 5 1 1 1 ∫ 4 tg 2 3x + 20 tg 3x − 17 = 12 ∫ = = +c arc tg 2 ) ( 3 42 6 42 42 tg 3x + 5 + 2 4 dx ∫ a sin x + b cos x + c D= 4. D N G 4: dx dx ∫ 2sinx + 5cosx + 3 = ∫ 4 sin x cos x + 5 • D1 = ( cos x − sin x ) + 3 ( cos x + sin x ) 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 d ( tg x − 1) tg x −1 − 5 −1 dx 2 2 ∫ cos = −∫ = = +c ln 2) ( 2 2 5 tg x − 1 + 5 ( tg 2 ) x 4 tg x + 8 − 2 tg 2 x 2 2 x −1 − ( 5 ) 2 2 2 1 75
- Chương II: Nguyên hàm và tích phân − Tr n Phương 5. D N G 5: TÍCH PHÂN LIÊN K T cosxdx sin x dx ∫ sinx + cosx . Xét tích phân liên k ∫ sin x + cos x * t v i E1 là: E1 = • E1 = cos x + sin x ∫ ∫ * E1 + E1 = sin x + cos x dx = dx = x + ( c1 ) Ta có: E − E* = cos x − sin x dx = d ( sin x + cos x ) = ln sin x + cos x + ( c ) ∫ ∫ 1 1 2 sin x + cos x sin x + cos x E = 1 ( x + ln sin x + cos x ) + c 1 2 Gi i h phươ ng trình suy ra: E1 = 1 ( x − ln sin x + cos x ) + c * 2 sin3xdx cos 3 x dx ∫ 2cos3x − 5sin3x . Xét tích phân liên k ∫ 2 cos 3x − 5 sin 3x t là: E* = • E2 = 2 Ta có: * 2cos3x − 5sin3x ∫ 2cos3x − 5sin3x dx = ∫dx = x + ( c ) 2E2 − 5E2 = 1 1 d( 2cos3x − 5sin3x) * 5cos3x + 2sin3x ln 2cos3x − 5sin3x ∫ 2cos3x − 5sin3x dx = − 3 ∫ + ( c2 ) 5E2 + 2E2 = =− 2cos3x − 5sin3x 3 Gi i h phươ ng trình suy ra: 2 x −1 2 ln 2 cos 3x − 5sin 3x E = 1 ⋅ ln 2 cos 3x − 5 sin 3x + c = 29 + 5x + c 2 29 5 − 3 3 −5 x 1 5 ln 2 cos 3x − 5sin 3x E* = 1 ⋅ ln 2 cos 3x − 5sin 3x +c= 2x − +c 2 29 29 − 3 2 3 ( cos x)4 ( sin x)4 dx . Xét tích phân liên k t là: E* = ∫ ∫ ( sin x)4 + ( cos x)4 • E3 = dx 3 ( sinx)4 + ( cos x)4 ( sin x ) 4 + ( cos x )4 ∫ ( sin x )4 + ( cos x )4 dx = ∫ dx = x + ( c1 ) (1). M t khác: Ta có: E* + E 3 = 3 ( cos 2 x + sin 2 x ) ( cos 2 x − sin 2 x ) ( cosx )4 − ( sin x )4 ∫ ( sin x )4 + ( cos x )4 dx = ∫ E* − E 3 = dx 3 ( cos 2 x + sin 2 x )2 − 2 cos 2 x sin 2 x 1 76
- Bài 5. Các phép i b i n s cơ b n và nâng cao tích phân hàm lư ng giác d ( sin 2x ) 2 + sin 2x cos 2x 1 ∫ ∫ ( 2) + c ( 2) = dx = = ln 2 12 2 − sin 2x 22 2 − sin 2x 1 − sin 2x 2 T ( 1) và (2) suy ra: 1 2 + sin 2x 1 2 + sin 2x 1 1 * x − + c ; E3 = x + +c E3 = ln ln 2 − sin 2x 2 2 2 − sin 2x 22 22 π2 π2 ( cosx )99 ( sin x )99 ∫ ( sinx ) ∫ ( sin x ) dx . Xét tích phân: E* = • E4 = dx 4 99 99 99 99 + ( cosx ) + ( cos x ) 0 0 π π π − u ⇒ dx = −du. V i x = thì u = 0 và x = 0 thì u = t x= . Ta có: 2 2 2 99 () sin π − u ( −du) π2 π2 99 0 ( cosu )99 du ( sinx ) dx 2 ∫ ∫ ∫ * E4 = = = = E4 ( sinx)99 + ( cosx )99 π 2 π 99 99 )99 + ( sinu )99 ( () () + cos π − u 0 cosu sin − u 0 2 2 π2 π2 π2 ( sin x )99 + ( cos x )99 π π ∫ dx = ∫ dx = x * * = ⇒ E4 = E4 = Ta có: E 4 + E 4 = 99 99 ( sin x ) + ( cos x ) 2 4 0 0 0 π2 π2 ∫ ∫ ( sin 3x ) ( cos3x ) 2 ( cos6x ) 2 dx . Xét tích phân: E5 = 2 ( cos 6 x )2 dx ∗ • E5 = 0 0 π2 π2 ( cos 3x )2 + ( sin 3x )2 ( cos 6x )2 dx = ∫ ∫ ( cos 6x ) 2 E∗ Ta có: E 5 + = dx 5 0 0 π2 π2 (1 + cos12x ) dx = 1 x + sin12x π 1 ∫ = = . M t khác: 2 0 2 12 4 0 π2 π2 ( cos 3x )2 − ( sin 3x )2 ( cos 6x )2 dx = ∫ ∫ cos 6x ( cos 6x ) 2 E 5 − E∗ = dx 5 0 0 π2 )3 π2 ( π 1 1 − ( sin 6x )2 d ( sin 6x ) = 1 sin 6x − sin 6x ∫ = 0 ⇒ E 6 = E* = = 6 6 0 6 3 8 0 π2 π2 sinx dx cos x dx ∫ ( sinx + cosx ) ∫ ( sin x + cos x ) * = • E6 = . Xét tích phân: E6 3 3 0 0 1 77
- Chương II: Nguyên hàm và tích phân − Tr n Phương π2 π2 ( cos x + sin x ) dx dx ∫ ∫ ( sin x + cos x ) E∗ + E6 = = Ta có: 6 3 2 ( sin x + cos x ) 0 0 π2 π2 π2 ) ( −1 dx 1 dx 11 cotg x + π ∫ ∫ sin = = = = + =1 ) ( 2 4 x+ π 2 2 22 ) ( 2 sin x + π 2 0 0 0 4 4 π2 π2 ( cos x − sin x ) dx d ( sin x + cos x ) ∫ ∫ M t khác: E∗ − E 6 = = 6 3 ( sin x + cos x )3 ( sin x + cos x ) 0 0 π2 −1 1 = 0 ⇒ E 6 = E* = = 6 2 2 ( sin x + cos x ) 2 0 a sin x + b cos x ∫ m sin x + n cos x dx F= 6. D N G 6: a . Phương pháp: Gi s : a sin x + b cos x = α ( m sin x + n cos x ) + β ( m cos x − n sin x ) , ∀x ⇔ a sin x + b cos x = ( mα − n β ) sin x + ( nα + mβ ) cos x , ∀x am + bn α = m 2 + n 2 mα − n β = a ⇔ ⇔ . Khi ó ta có: nα + m β = b bm − an β = m2 + n2 am + bn m sin x + n cos x bm − an m cos x − n sin x ∫ ∫ F= dx + 2 dx 2 2 m + n 2 m sin x + n cos x m + n m sin x + n cos x bm − an d ( m sin x + n cos x ) am + bn ∫ ∫ = dx + 2 2 2 m + n2 m sin x + n cos x m +n am + bn bm − an = x+ 2 ln m sin x + n cos x + c 2 2 m + n2 m +n b. Các bài t p m u minh h a: 1 4sin 2x − 7 cos 2x 1 4sin u − 7 cos u 4sin2x − 7cos2x ∫ 5sin2x + 3cos2x dx = 2 ∫ 5sin 2x + 3cos 2x d ( 2x ) = 2 ∫ 5sin u + 3cos u du • F1 = 4 sin u − 7 cos u = α ( 5 sin u + 3 cos u ) + β ( 5 cos u − 3 sin u ) , ∀u Gi s ⇔ 4 sin u − 7 cos u = ( 5α − 3β ) sin u + ( 3α + 5β ) cos u , ∀u 1 78
- Bài 5. Các phép i b i n s cơ b n và nâng cao tích phân hàm lư ng giác 5α − 3β = 4 α = −1 34 ⇔ ⇔ . Khi ó ta có: 3α + 5β = −7 β = −47 34 1 4 sin u − 7 cos u −1 5sin u + 3 cos u 47 5 cos u − 3sin u ∫ ∫ ∫ F1 = du = du − du 2 5 sin u + 3cos u 68 5sin u + 3 cos u 68 5 sin u + 3cos u 47 d ( 5 sin u + 3cos u ) −1 −1 ∫ ∫ = ( u + 47 ln 5 sin u + 3cos u ) + c = du − 5 sin u + 3 cos u 68 68 68 −1 = ( 2x + 47 ln 5 sin 2x + 3 cos 2x ) + c 68 c. Các bài t p dành cho b n ct gi i: 4sin 3x + 5cos 3x 2sin 5x − 7 cos 5x 4sin 9x + 5cos 9x ∫ 7 cos 3x − 8sin 3x dx ; F = ∫ 3sin 5x − 4 cos 5x dx ; F = ∫ 7 cos 9x − 3sin 9x dx F1 = 2 3 a sin x + b cos x + c ∫ m sin x + n cos x + p dx G= 7. D N G 7: a . Phương pháp: a sin x + b cos x + c = α ( m sin x + n cos x + p ) + β ( m cos x − n sin x ) + γ , ∀x Gi s ⇔ a sin x + b cos x + c = ( mα − n β ) sin x + ( nα + mβ ) cos x + pα + γ , ∀x mα − n β = a α = ( am + bn ) ( m 2 + n 2 ) ⇔ nα + mβ = b ⇔ β = ( bm − an ) ( m2 + n 2 ) . Khi ó ta có: γ = c − am + bn p pα + γ = c m2 + n2 am + bn msin x + ncos x + p bm − an mcos x − nsin x ∫ ∫ G= dx + 2 2 dx + 2 2 m + n msin x + n cos x + p m + n msin x + n cos x + p am + bn dx ∫ + c − 2 2 p m + n msin x + n cos x + p bm − an d ( m sin x + n cos x + p ) am + bn am + bn dx ∫ dx + m ∫ ∫ = + c − 2 p 2 2 2 2 2 m +n m sin x + n cos x + p m sin x + n cos x + p m +n +n am + bn am + bn bm − an dx ∫ = x+ ln m sin x + n cos x + p + c − 2 p 2 2 2 2 2 m +n m sin x + n cos x + p m +n m +n b. Các bài t p m u minh h a: sinx + 2cosx − 3 ∫ sinx − 2cosx + 3 dx . • G1 = 1 79
- Chương II: Nguyên hàm và tích phân − Tr n Phương sin x + 2 cos x − 3 = α ( sin x − 2 cos x + 3) + β ( cos x + 2 sin x ) + γ , ∀x Gi s ⇔ sin x + 2 cos x − 3 = (α + 2 β ) sin x + ( −2α + β ) cos x + ( 3α + γ ) , ∀x α + 2β = 1 α = −3 5 ⇔ −2α + β = 2 ⇔ β = 4 5 . Khi ó ta có: 3α + γ = −3 γ = −6 5 −3 sin x − 2 cos x + 3 sin x − 2 cos x 4 6 dx ∫ ∫ ∫ G1 = dx + dx − 5 sin x − 2 cos x + 3 5 sin x − 2 cos x + 3 5 sin x − 2 cos x + 3 4 d ( sin x − 2 cos x + 3) −3 6 dx ∫ ∫ ∫ = dx + dx − sin x − 2 cos x + 3 5 sin x − 2 cos x + 3 5 5 −3 4 6 = x + ln sin x − 2 cos x + 3 − J 5 5 5 dx dx ∫ sin x − 2 cos x + 3 = ∫ 2sin x cos x − 2 cos J= = )( ) ( x − sin 2 x + 3 cos2 x + sin 2 x 2 2 2 2 2 2 2 () d tg x dx 2 2 ∫ ) ∫( ) ( ) = = ( 2 2x 2 tg x + 1 + 5 tg 2x 5 tg x + 2 tg x + 1 cos 2 2 2 2 5 2 5 () x x 1 + 5 tg x d tg 1 + 5 tg 2 25 2 2 + c = arctg 2 +c ∫ = = ⋅ arctg 2 2 ) () ( 5 52 2 2 tg x + 1 + 2 25 5 5 tg x + 1 −3 4 6 2 ⇒ G1 = x + ln sin x − 2 cos x + 3 − arctg +c 5 5 5 2 π2 sinx − cosx + 1 ∫ • G2 = dx . sinx + 2cosx + 3 0 sin x − cos x + 1 = α ( sin x + 2 cos x + 3) + β ( cos x − 2 sin x ) + γ , ∀x Gi s ⇔ sin x − cos x + 1 = (α − 2 β ) sin x + ( 2α + β ) cos x + ( 3α + γ ) , ∀x α − 2 β = 1 α = −1 5 ⇔ 2α + β = −1 ⇔ β = −3 5 . Khi ó ta có: 3α + γ = 1 γ = 8 5 1 80
- Bài 5. Các phép i b i n s cơ b n và nâng cao tích phân hàm lư ng giác π2 π2 π2 sin x + 2 cos x + 3 cos x − 2 sin x 1 3 8 dx ∫ ∫ ∫ sin x + 2 cos x + 3 G2 = − dx − dx + sin x + 2 cos x + 3 sin x + 2 cos x + 3 5 5 5 0 0 0 π2 π2 π2 d ( sin x + 2 cos x + 3) 8 1 3 dx ∫ dx − 5 ∫ 5 ∫ sin x + 2 cos x + 3 =− + sin x + 2 cos x + 3 5 0 0 0 π2 −1 −π 3 5 8 3 8 = x − ln sin x + 2 cos x + 3 + J = + ln + J 0 5 5 5 10 5 4 5 π2 π2 dx dx ∫ ∫ 2sin x cos x + 2 cos J= = )( ) ( sin x + 2 cos x + 3 x − sin 2 x + 3 cos2 x + sin 2 x 2 0 0 2 2 2 2 2 2 () x d tg π2 π2 dx 2 ∫ ∫ = =2 ) ( 2x + 2 tg x + 5 2x 2 tg x + 2 − 2 tg x + 3 + 3 tg x 2 2 0 tg 0 cos 2 2 2 2 2 2 π2 ) ( x x d 1 + tg 1 + tg π2 π 3π 3 5 8 1 1 2 2 ∫ = − arctg ⇒ G 2 = + ln − arctg =2 = arctg 2 ) ( 20 4 2 10 5 4 5 2 0 1 + tg x 2 +2 2 a sin x + b cos x ∫ ( m sin x + n cos x ) H= dx 8. D N G 8: 2 a . Phương pháp: a sin x + b cos x = α ( m sin x + n cos x ) + β ( m cos x − n sin x ) , ∀x Gi s ⇔ a sin x + b cos x = ( mα − n β ) sin x + ( nα + m β ) cos x , ∀x am + bn α = m 2 + n 2 mα − n β = a ⇔ ⇔ . Khi ó ta có: nα + m β = b bm − an β = m2 + n2 am + bn m sin x + n cos x bm − an m cos x − n sin x ∫ ∫ H= dx + 2 dx 2 2 2 m + n ( m sin x + n cos x )2 2 m + n ( m sin x + n cos x ) d ( m sin x + n cos x ) am + bn bm − an dx ∫ ∫ ( m sin x + n cos x ) = +2 m + n m sin x + n cos x m + n 2 2 2 2 am + bn bm − an dx 1 ∫ = −2 ⋅ +c 2 2 2 m + n m sin x + n cos x m + n m sin x + n cos x 1 81
- Chương II: Nguyên hàm và tích phân − Tr n Phương 2 . Các bài t p m u minh h a: 7 sin x − 5 cos x ∫ ( 3 sin x + 4 cos x ) • H1 = dx . 2 7 sin x − 5 cos x = α ( 3 sin x + 4 cos x ) + β ( 3 cos x − 4 sin x ) ; ∀x Gi s ⇔ 7 sin x − 5 cos x = ( 3α − 4 β ) sin x + ( 4α + 3β ) cos x; ∀x α = 1 3α − 4β = 7 5 . Khi ó ta có: ⇔ ⇔ 4α + 3β = −5 β = −43 5 7 sin x − 5cos x 1 3sin x + 4 cos x 43 3cos x − 4sin x ∫ (3sin x + 4 cos x ) ∫ ∫ H1 = dx = dx − dx 2 2 5 ( 3sin x + 4 cos x )2 5 ( 3sin x + 4 cos x ) 43 d ( 3sin x + 4 cos x ) 1 1 dx 43 ∫ ∫ = − = J+ 5 ( 3sin x + 4 cos x ) 2 5 3sin x + 4 cos x 5 ( 3sin x + 4 cos x ) 5 () d tg x dx dx 2 ∫ ∫ ∫ J= = =2 ) ( x + 4 − 4 tg 2 x 3 sin x + 4 cos x 2x x + 4 − 4 tg 2 x 6 tg cos 6 tg 2 2 2 2 2 x x −2 2 tg 2 − 4 −2 2 tg 2 − 4 43 + c ⇒ H1 = = + +c ln ln 2 tg x + 1 5 ( 3sin x + 4 cos x ) 2 tg x + 1 5 25 2 2 3 . Các bài t p dành cho b n ct gi i: 2 sin 5x − 3cos 5x 5 sin 7x + 4 cos 7x ∫ ( 4 cos 5x + 9 cos 5x ) ∫ ( 2 sin 7x − 3cos 7x ) H1 = dx ; H 2 = dx 2 2 2 2 a ( sin x ) + b sin x cos x + c ( cos x ) ∫ I= dx 9. D N G 9: m sin x + n cos x a . Phương pháp: 2 2 Gi s : a ( sin x ) + b sin x cos x + c ( cos x ) = = ( p sin x + q cos x ) ( m sin x + n cos x ) + r ( sin 2 x + cos 2 x ) , ∀x 2 2 ⇔ a ( sin x ) + b sin x cos x + c ( cos x ) = 2 2 = ( mp + r ) ( sin x ) + ( np + mq ) sin x cos x + ( nq + r ) ( cos x ) ; ∀x 1 82
- Bài 5. Các phép i b i n s cơ b n và nâng cao tích phân hàm lư ng giác ( a − c ) m + bn p = m2 + n2 mp + r = a mp + r = a ( a − c ) n − bm ⇔ np + mq = b ⇔ np + mq = b ⇔ q = . Khi ó ta có: m2 + n2 nq + r = c mp − nq = a − c 2 2 r = an + cm − bmn m2 + n2 2 2 ( a − c) m + bn ( a − c) n − bm an + cm − bmn dx ∫ ∫ I= sin x + cos x dx + 2 2 2 2 2 2 m +n msin x + n cos x m +n m +n 2 2 ( a − c) n − bm ( a − c) m + bn an + cm − bmn dx ∫ msin x + n cos x = sin x − cos x + 2 2 2 2 2 2 m +n m +n m +n b. Các bài t p m u minh h a: π3 ( cos x ) 2 dx ∫ • I1 = . sin x + 3cos x 0 ( cos x )2 = ( a sin x + b cos x ) ( sin x + 3 cos x ) + c ( sin 2 x + cos 2 x ) ; ∀x Gi s ⇔ ( cos x ) = ( a + c ) ( sin x ) + ( a 3 + b ) sin x cos x + ( b 3 + c ) ( cos x ) ; ∀x 2 2 2 a + c = 0 a = −1 4 π3 π3 1 3 1 1 dx ∫ ∫ ⇔ a 3 + b = 0 ⇔ b = 3 4 ⇒ I = cos x − sin x dx + 20 2 2 4 0 sin x + 3 cos x c = 1 4 b 3 + c = 1 π3 π3 π π 1 1 dx ∫ ∫ = cos cos x − sin sin x dx + π π 2 6 6 8 cos sin x + sin cos x 0 0 3 3 π3 π3 π3 1 x π π π 1 1 1 dx ∫ ∫ = cos x + dx + = sin x + + ln tg + 6 6 8 2 6 π sin x + 2 8 2 0 0 0 3 1 1 1 1 11 1 = + ln 3 − − ln 3 = + ln 3 = (1 + ln 3 ) 2 8 4 8 44 4 1 83
- Chương II: Nguyên hàm và tích phân − Tr n Phương m sin x + n cos x ∫ a ( sin x ) J= dx 10. D N G 10: 2 2 + 2b sin x cos x + c ( cos x ) a . Phương pháp: a−λ b • G i λ1 , λ 2 là nghi m c a phương trình =0 c−λ b 2 a + c ± ( a − c ) + 4b 2 ⇔ λ 2 − ( a + c ) λ + ac − b 2 = 0 ⇔ λ1,2 = 2 2 2 i a ( sin x ) + 2b sin x cos x + c ( cos x ) = λ1 A12 + λ 2 A2 = 2 Bi n 2 2 λ1 λ2 b b = cos x − a − λ sin x + cos x − a − λ sin x b2 b2 1+ 1 2 1+ 2 2 ( a − λ1 ) ( a − λ2 ) 1 1 b b t u1 = cos x − sin x ;u2 = cos x − sin x ; k1 = ; k2 = a − λ1 a − λ2 a − λ1 a − λ2 1 1 ( cos x − bk1 sin x ) ; A2 = ( cos x − bk2 sin x ) A1 = 2 k12 1 + b 2 k2 2 1+ b ý r ng A12 + A2 = 1 ⇒ λ1 A12 + λ 2 A2 = ( λ1 − λ 2 ) A12 + λ 2 = ( λ 2 − λ1 ) A2 + λ1 2 2 2 b b cos x , ∀x m sin x + n cos x = p sin x + cos x + q sin x + • Gi s a − λ1 a − λ2 p + q = m bm − n ( a − λ2 ) bm − n ( a − λ1 ) ( a − λ1 ) ;q = ( a − λ2 ) ⇔ p n ⇔ p= b λ −λ q ( 2 1) b ( λ1 − λ2 ) + = a − λ1 a − λ2 b − pdu1 −qdu2 m sin x + n cos x ∫ a ( sin x) ∫ (λ − λ ) A ∫ (λ J= dx = + − λ1 ) A2 + λ1 2 2 2 2 + 2b sin x cos x + c ( cos x) + λ2 1 2 1 2 dA1 dA2 ∫ ( λ −λ ) A ∫ (λ = − p 1 + b2 k12 − q 1 + b2 k2 2 − λ1 ) A2 + λ1 2 2 + λ2 1 2 1 2 1 84
- Bài 5. Các phép i b i n s cơ b n và nâng cao tích phân hàm lư ng giác b. Các bài t p m u minh h a: ( sinx + cosx ) dx ∫ 2sin • J1 = 2 x − 4sinxcosx + 5cos 2 x 2 − λ −2 = 0 ⇔ λ1 = 1; λ 2 = 6 λ1 , λ 2 là nghi m c a phươ ng trình −2 5 − λ 2 24 1 1 2 2 sin 2 x − 4 sin x cos x + 5 cos 2 x = ( cos x + 2 sin x ) + cos x − sin x 5 5 2 2 1 ( cos x + 2 sin x ) ; A 2 = 2 cos x − 1 sin x ; A1 + A 2 = 1 2 A1 = 5 2 5 ) ⇔ p = −51 ; q = 6 ( sin x + cos x = p ( sin x − 2 cos x ) + q sin x + 1 cos x Gi s 2 5 ) −1 ( ( sin x − 2 cos x ) + 6 sin x + 1 cos x ⇒ sin x + cos x = 2 5 5 ( sin x + cos x ) dx 3 ( 2sin x + cos x ) dx 1 ( sin x − 2cos x ) dx ∫ 2sin ∫ ∫ J1 = = − 2 2 5 ( 2cos x − sin x )2 +1 5 6 − ( cos x + 2sin x )2 x - 4sin x cos x + 5cos x d ( sin x − 2 cos x ) d ( cos x + 2 sin x ) 3 1 ∫ ∫ = + 5 ( sin x − 2 cos x ) + 1 5 6 − ( cos x + 2 sin x ) 2 2 6 + cos x + 2 sin x 3 1 = arctg ( sin x − 2 cos x ) + +c ln 5 6 − cos x − 2 sin x 10 6 11. D N G 11: CÁC PHÉP I BI N S T NG H P sin [( x + a ) − ( x + b )] dx 1 ∫ sin ( x + a ) sin ( x + b ) = sin ( a − b ) ∫ sin ( x + a ) sin ( x + b ) dx ( a ≠ b) • K1 = sin ( x + a ) cos ( x + b ) − cos ( x + a ) sin ( x + b ) 1 ∫ = dx sin ( a − b ) sin ( x + a ) sin ( x + b ) sin ( x + b ) 1 1 ∫ cotg ( x + b ) − cotg ( x + a )dx = = +c ln sin ( a − b ) sin ( a − b ) sin ( x + a ) sin [( x + a ) − ( x + b )] dx 1 ∫ cos ( x + a ) cos ( x + b ) = sin ( a − b ) ∫ cos ( x + a ) cos ( x + b ) dx • K2 = 1 85
- Chương II: Nguyên hàm và tích phân − Tr n Phương sin ( x + a ) cos ( x + b ) − cos ( x + a ) sin ( x + b ) 1 ∫ = dx sin ( a − b ) cos ( x + a ) cos ( x + b ) cos ( x + b ) 1 1 ∫ tg ( x + a ) − tg ( x + b ) dx = = +c ln sin ( a − b ) sin ( a − b ) cos ( x + a ) cos [ ( x + a ) − ( x + b ) ] dx 1 ∫ sin ( x + a ) cos ( x + b ) = cos ( a − b ) ∫ sin ( x + a ) cos ( x + b ) dx • K3 = cos ( x + a ) cos ( x + b ) + sin ( x + a ) sin ( x + b ) 1 ∫ = dx cos ( a − b ) sin ( x + a ) cos ( x + b ) sin ( x + a ) 1 1 ∫ cotg ( x + a ) + tg ( x + b ) dx = = +c ln cos ( a − b ) cos ( a − b ) cos ( x + b ) ( 3 + tg x ) cos x 3 cos x + sin x 3 + tgx ∫ ∫( ∫ dx = dx = • K4 = dx 3 − tg x ) cos x 3 cos x − sin x 3 - tgx 1 ( 3 cos x − sin x ) + 3 ( 3 sin x + cos x ) 3 sin x + cos x 1 3 =∫ 2 2 d x = ∫d x + ∫ 3 cos x − sin x d x 2 2 3 cos x − sin x 3 d ( 3 cos x − sin x ) x 3 x 2 2∫ = − =− ln 3 cos x − sin x + c 22 3 cos x − sin x π3 π3 π3 π3 sin x sin x 1 2 sin x ∫ ∫ ∫ ∫ tgxdx = dx = dx = • K5 = dx cos x 2 2 sin x cos x π 4 sin x cos x π4 π4 π4 1 ( cos x + sin x) d x ( cos x − sin x) d x π3 π3 π3 ( cos x + sin x) − ( cos x − sin x) 1 ∫ ∫ −∫ = dx= 2 π 4 2sin x cos x 2sin x cos x 2 π4 2sin x cos x π4 1 d ( sin x + cos x ) π3 π3 d ( sin x − cos x ) ∫ ∫ = − 2 π 4 1 − ( sin x − cos x )2 π 4 ( sin x + cos x )2 − 1 π3 1 2 arcsin ( sin x − cos x ) − ln ( sin x + cos x ) + ( sin x + cos x ) − 1 = 2 π4 1 1 3 +1) 4 3 ( 3 + 1) 4 3 ( 3 −1 3 −1 + ln (1 + 2 ) = arcsin arcsin = − ln − ln 4+2 2 2 2 2 2 22 1 86
- Bài 5. Các phép i b i n s cơ b n và nâng cao tích phân hàm lư ng giác π4 π4 π4 dx dx dx ∫ ∫ ( sin ∫ 1− 3sin = = • K6 = 6 6 3 2 x cos2 x x + cos2 x ) − 3sin 2 x cos2 x sin x + cos x 2 π8 π8 π8 (1 + tg 2 x ) d ( tg x ) = π4 π4 (1 + u 2 ) du 1 dx ∫ ∫ ∫ = = tg 4 x − tg 2 x + 1 u4 − u2 + 1 2 cos 4 x (1 + tg 2 x ) − 3 tg 2 x π8 π8 2 −1 1 + 1 du ( ) = arctg u −1 d u− 1 2 1 1 1 2 u 2 2 −1 u = arctg ( 3 + 2 ) ∫ ∫ = = = arctg 2 1 ( u − 1 ) +1 u 2 −1 2 2 −1 u + 2 − 1 2 −1 2 −1 u u π 12 π 12 cos2xcos6x cos 2 x cos 6 x cos 4 x sin 8 x ∫ ∫ dx = • K7 = dx sin 4 x sin 8 x + cos 4 x cos 8 x tg4x + cotg8x π 16 π 16 π 12 π 12 cos 2x cos 6x cos 4x sin 8x 1 ∫ ∫ ( cos 8x + cos 4x ) sin 8x dx = dx = ( 8x − 4x ) cos 2 π 16 π 16 π 12 π 12 −1 1 8 2 −7 1 1 1 ∫ ( sin16x + sin12x + sin 4x) dx = 4 16 cos16x + 12 cos12x + 4 cos4x π 16 = 384 = 4 π 16 π2 π2 π2 1 + 2 cos x 1 + 2 cos x sin2x + sinx ∫ ∫ ∫ d ( cos x ) dx = − sin x dx = − • K8 = 1 + 3 cos x 1 + 3cos x 1 + 3cosx 0 0 0 (1 + 3cos x ) + 1 π2 π2 π2 d (1 + 3cos x ) −2 2 d ( cos x ) = −2 1 ∫ ∫ ∫ 1 + 3cos x d (1 + 3cos x ) − = 3 9 9 1 + 3cos x 1 + 3cos x 0 0 0 π2 −1 4 )3 2 + 2 1 + 3cos x = 34 ( ( = 3 1 + 3cos x thi TS H kh i A 2005) 9 0 27 π2 π2 π2 (1− cos2 x) −1 sin x cos2 x 1 ∫ ∫ ∫ d ( cos x) = 2 1− cos x − d ( cos x) dx = 2 • K9 = 2 1+ cos x 1+ cos x 1+ cos x 0 0 0 π2 cos2 x − ln (1 + cos x ) = 2ln 2 − 1 ( = 2 cos x − thi TS H kh i D 2005) 0 2 1 87
- Chương II: Nguyên hàm và tích phân − Tr n Phương π6 π6 π6 dx dx dx ∫ cosxcos ∫ ∫ ( cos x − sin x ) cos x =2 =2 • K 10 = (x + π) ) ( 2 cos x + π cos x 0 0 0 4 4 π6 π6 d ( tg x ) 3+ 3 dx π6 ∫ (1 − tg x ) cos ∫ 1 − tg x =2 =2 = − 2 ln 1 − tg x = 2 ln 2 2 x 0 0 0 π4 π4 π4 dx dx 1 dx ∫ ∫ ∫ sin = = • K 11 = ) ( ) ( 2 1 − cos x + π x+π 2 + sinx − cosx 22 2 0 0 0 4 28 ) ( d x+π π4 π4 ) ( −1 −1 1 28 cotg x + π 1 − ( 2 + 1) = 1 ∫ = = = ) ( 28 π 2x 2 2 2 + sin 0 0 28 π4 π4 π4 ( cos x + sin x ) − ( cos x − sin x ) sinxdx sin x dx 1 ∫ ∫ ( sin x + cos x ) ∫ = = • K 12 = dx 2 ( sin x + cos x )2 1 + sin2x 2 0 0 0 π4 π4 π4 π4 d( sinx + cosx ) d( sinx + cosx) 1 dx 1 1 dx 1 ∫ ∫ ( sinx + cosx) 2 ∫ sin x + π ∫ ( sinx + cosx) = − = − ( 4) 2 2 sinx + cosx 2 2 2 2 0 0 0 0 ( x + π) − 1 d(sinx + cosx) = 2 ln tg x + π + 1 π 4 d cos π4 π4 1 4 ∫ cos x + π −1 2 ∫ ( sinx + cosx) 2 2 8 2(sinx + cosx) = ( 4) 2 22 2 0 0 0 2− 2 1 1 − 2 ln ( 2 − 1) − = 2 ln (1 + 2 ) − = 2 4 22 π2 π2 π2 dx dx 1 sin x dx ∫ ∫ ∫ = = • K 13 = sin2x − 2sinx π 3 2 sin x ( cos x − 1) 2 π 3 sin x ( cos x − 1) 2 π3 1 du π2 0 0 0 [(1 + u ) + (1 − u )] d ( cos x ) 1 1 du ∫ ∫ ∫ ∫ du = = = + 2 π 3 (1 − cos x (1 − cos x ) 4 2) 4 1 − u2 (1 + u )(1 − u )2 (1 − u )2 32 32 32 0 1 1 1+ u 1 2+ 3 1 3+ 2 3 1 + ln ( 2 − 3 ) = ln ( 2 − 3 ) − = + ln =− (1 − u ) 8 1 − u 4 4 2 4 4 4 32 π2 π6 ( sin x )3 dx sin 2x dx ∫ (a ∫ 3sin 4x − sin 6x − 3sin 2x , ( ab ≠ 0 ) ; K 2 = K1 = sin 2 x + b 2 cos 2 x ) 2 0 0 1 88
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Luyện thi Đại học Toán chuyên đề: Các phép biến đổi lượng giác - Thầy Đặng Việt Hùng
11 p |
517
|
140
-
Bài 5. Các phép biến đổi cơ bản và nâng cao tích phân hàm lượng giác
20 p |
454
|
101
-
SKKN: Các biện pháp bồi dưỡng học sinh giỏi lớp 9 kĩ năng giải các dạng phương trình vô tỉ
21 p |
493
|
95
-
Lực cơ bản
5 p |
271
|
55
-
SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 thực hiện bốn phép tính cơ bản
8 p |
673
|
39
-
CÁC PHÉP BIẾN ĐỔI CƠ BẢN VÀ NÂNG CAO TÍCH PHÂN HÀM LƯỢNG GIÁC
1 p |
301
|
35
-
Một số phép biến đổi thường dùng khi giải phương trình lượng giác
9 p |
292
|
21
-
Chuyên đề Phương trình và bất phương trình: Lý thuyết sử dụng ẩn phụ căn thức (phần 4)
118 p |
171
|
12
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số hướng phục vụ lý thuyết kiến tạo giúp học sinh học tốt phép biến hình 11
28 p |
91
|
11
-
Các dạng quy đổi
12 p |
101
|
5
-
LUYỆN TẬP BIẾN ĐỔI CĂN BẢN CĂN BẬC HAI ()
3 p |
170
|
5
-
Đề thi học kì 1 môn Toán lớp 11 năm 2022-2023 có đáp án - Sở GD&ĐT Ninh Bình
16 p |
15
|
3
-
Ôn tập Toán 11 sách Cánh diều - Chương 1-Bài 2: Các phép biến đổi lượng giác
92 p |
4
|
1
-
Các dạng toán thường gặp môn toán 11 – Bài: Phép dời hình, phép biến hình
11 p |
7
|
0
-
Tổng ôn tập, ôn thi THPTQG môn Toán 2024 – Vấn đề 8: Biến đổi logarit
13 p |
4
|
0
-
Đề thi học kì 2 môn Toán lớp 8 năm 2024-2025 có đáp án - Trường THCS Yên Thế, Bình Thạnh (Đề tham khảo)
6 p |
2
|
0
-
Chuyên đề toán phổ thông: Tuyển tập hệ phương trình - BoxMath
151 p |
0
|
0
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn
