Cảm nhận của anh chị về cảnh Chí Phèo tỉnh dậy sau trận ốm trong tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao

Đề  bài: Cảm nhận của anh chị  về  cảnh Chí Phèo tỉnh dậy sau trận  ốm trong tác <br /> phẩm Chí Phèo của Nam Cao<br /> Hướng dẫn<br /> Truyện ngắn Nam Cao rất hiện đại trong kết cấu tâm lí và ngôn ngữ  giàu chất sống.  <br /> Nhưng đặc sắc hơn cả là nghệ thuật miêu tả và phân tích tâm lí nhân vật mà văn học thời  <br /> kỳ sau còn chịu ảnh hưởng.<br /> Chí Phèo (1941) là tác phẩm đỉnh cao trong sự nghiệp cầm bút của nhà văn. Bên cạnh nội  <br /> dung hiện thực sâu sắc và tư tưởng nhân đạo mới mẻ là nghệ thuật tả tâm lí nhân vật đặc <br /> sắc, nhất là đoạn tả tâm trạng Chí Phèo lúc tỉnh rượu rồi khao khát sống. Đây là đoạn văn  <br /> tiêu biểu cho bút pháp tả tâm lí của Nam Cao: Tỉnh dậy hắn thấy hắn già mà vẫn còn cô  <br /> độc… cái này còn đáng sợ hơn đói rét và ốm đau.<br /> Sau khi ở tù về, Chí Phèo trở thành người khác hẳn: lưu manh, côn đồ, hung hăng, dữ tợn  <br /> và lúc nào cũng say. Hắn bị  bá Kiến biến thành tay sai và sống u mê tăm tối gần mười  <br /> mấy năm trời. Một đêm trăng sáng bên bờ sông, Chí Phèo gặp Thị Nở. Sáng hôm sau tỉnh  <br /> rượu, Chí Phèo nhận biết thế giới quanh mình và nhận ra cảnh ngộ cay đắng, bi đát của <br /> cuộc đời. Trích đoạn miêu tả dòng suy nghĩ của Chí về thực trạng cuộc đời trong hiện tại  <br /> và cả tương lai.<br /> Hắn thấy hắn… Ngôn ngữ độc thoại cho thấy lần đầu tiên Chí Phèo sống nội tâm. Hắn  <br /> chủ ngữ là con người lý trí tỉnh táo, hắn bổ ngữ là con người thân phận: già và cô độc. Chí <br /> Phèo đang suy tư, nhìn nhận về mình.<br /> Con người tự nhận thức là một bước tiến của nhân loại đưa con người đến với ánh sáng  <br /> trí tuệ và cũng là bước chuyển biến quan trọng trong số phận Chí Phèo. Dấu chấm than <br /> rớt xuống cùng cụm từ Buồn tay cho cuộc đời như một tiếng thở dài não nuột, Chí không  <br /> biết chia sẻ  cùng ai. Trực giá cho thấy đời hắn buồn, rồi từ  đó hắn nhận ra cuộc sống  <br /> thật buồn mà chính cuộc sống làm đời hắn buồn.<br /> Lí do khiến hắn buồn đã rõ. Con người ham sống thì thường sợ  tuổi già. Tuổi già đến <br /> nhanh quá nên Chí cho là phi lý: Có lí nào như thế được? Hắn đã già rồi hay sao? Điều Chí <br /> thắc mắc là hoàn toàn có lý vì có bao giờ  hắn tỉnh để  nhận biết thời gian, thậm chí là  <br /> không gian sống của hắn. Chủ nghĩa hoài nghi là dấu hiệu đầu tiên của nhận thức. Chí <br /> Phèo bắt đầu nhận thức lại. Quy luật chảy trôi của thời gian mà Chí Phèo xem là nghịch <br /> lý thì Chí Phèo đã nhìn thấy rõ để tiếc nuối quãng đời mê muội, tội lỗi đã qua và tha thiết  <br /> yêu cuộc đời này biết bao nhiêu, nhất là khi Chí Phèo vừa được nghe những âm thanh  <br /> trong trẻo từ thế giới tươi xanh vọng vào.<br /> Dòng độc thoại nội tâm tiếp tục với giọng  điệu buồn da diết: Ngoài bốn mươi tuổi  <br /> đầu… Dẫu sao, đó không phải tuổi mà người ta mới bắt đầu sửa soạn. Hắn đã tới cái dốc <br /> bên kia của đời. Ngoài bốn mươi chưa hẳn là già nhưng chắc chắn là không còn trẻ. Phép <br /> so sánh độc đáo của Nam Cao cho thấy sức khỏe của Chí đã bắt đầu đổ dốc, càng về cuối  <br /> tốc độ càng nhanh hơn. Trận  ốm lúc tờ mờ sáng là những lá vàng báo hiệu rằng mùa thu  <br /> cuộc đời đã đến, khiến Chí Phèo giật mình thảng thốt lo âu khi sắp trôi về mùa đông tàn  <br /> lạnh. Khả  năng bươn chải với cuộc mưu sinh đã hạn chế, sự  mệt mỏi đã bắt đầu xuất  <br /> hiện, trong khi đó Chí Phải bắt đầu sống từ thời điểm này thì có gì buồn hơn.<br /> Chí đang nhìn về quá khứ  buồn, hiện tại đắng nên thấy trước tương lai đầy bất trắc, lo <br /> âu: Chí Phèo hình như đã trông trước thấy tuổi già của hắn, đói rét và ốm đau, và cô độc,  <br /> cái này còn đáng sợ hơn đói rét và ốm đau. Mạch suy tư của Chí Phèo rất phù hợp với quy  <br /> luật tâm lý, khi con người cô độc đối diện với chính mình và thấy không ai hiểu được  <br /> mình. Chí thấy ba tảng đá đang đè nặng lên cuộc đời và có quan hệ  tương tác. Tuổi già <br /> thường sinh bệnh tật. Tuổi già thường phải sống cô đơn. “Cái gì khô héo hơn cọng rơm  <br /> khô? – Một trái tim đau buồn!” (Ma­ha­bha­ra­ta) nên sự  cô độc đáng sợ  hơn tất cả  vì <br /> cảnh trống trải không nơi nương tựa, sự thiếu thốn tình cảm và nỗi buồn sẽ làm hao mòn <br /> sinh lực khiến sinh nhiều bệnh tật. Chí Phèo đã và đang sống giữa sa mạc cô đơn, cách ly  <br /> với xã hội nên tha thiết được trở  về  để  hưởng chút nắng  ấm của bình minh, của tình  <br /> người nơi mảnh đất lương thiện.<br /> Khao khát hoàn lương mà bất lực, con người cô độc thường sợ hãi nên lúc này Chí Phèo <br /> thấy tương lai xám mịt, tâm tư nặng trĩu và Chí đã rưng rưng nước mắt.<br /> Diễn biến tâm lí của Chí Phèo lúc này được phản ánh đúng quy luật, dòng độc thoại nội <br /> tâm, mạch suy nghĩ theo từng bước phát triển tự nhiên, không có sự áp đặt chủ quan của <br /> tác giả. Khi đối diện với chính mình trong không gian bó hẹp, chịu áp lực bởi hoàn cảnh  <br /> nên nhân vật thụ  động trong suy nghĩ và quẩn quanh với một điều duy nhất: già, đói rét, <br /> bệnh tật, cô độc. Do đó, đặc điểm tâm lí nhân vật đã phản ánh số phận.<br /> Nam Cao thường có giọng văn lạnh như   ở  trích đoạn này, giọng điệu nhẹ  nhàng, mềm <br /> mại; phép so sánh giàu chất trữ  tình, vừa lột tả  được nỗi buồn da diết của Chí vừa thể <br /> hiện được sự cảm thông của nhà văn. Có những câu văn pha trộn ngôn ngữ gián tiếp với <br /> trực tiếp: Buồn thay cho đời! Có lý nào như thế được? Hắn đã già rồi hay sao? Ngoài bốn  <br /> mươi tuổi đầu… cho thấy tác giả như nhập hẳn vào tâm trạng nhân vật để lắng nghe và <br /> cùng chia sẻ nên biểu hiện được chiều sâu tình cảm nhân đạo.<br /> Khi đặt nhân vật trong quan hệ với chính nó và quan hệ với môi trường, nhân vật vừa có  <br /> nhu cầu nhận thức vừa có nhu cầu giao tiếp nên đoạn trích đã đưa ra khái niệm con người <br /> tự  nhận thức và con người cô độc. Con người tự  nhận thức thì sẽ  lớn hơn chính nó, vì <br /> vậy mà nó tự khắc xung đột với môi trường khi trước đó nó dung hòa được. Con người cô  <br /> độc là sự nhảy cảm của Nam Cao về bản chất nguyên thủy của con người rất cần đoàn <br /> thể cộng đồng. Đó là chất triết lí của nhà văn Nam Cao.<br />