Chăm sóc sức khỏe phụ nữ (Bài 9)

Chia sẻ: Romano Romano | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

229
lượt xem 59
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng phương pháp Chăm sóc sức khỏe phụ nữ . Nội dung bài 9 trình bày về các khối u sinh dục. Tài liệu dành cho sinh viên khoa điều dưỡng tham khảo học tập mở mang kiến thức.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chăm sóc sức khỏe phụ nữ (Bài 9)

B μi 9 C¸c khèi u sinh dôc Môc tiªu 1. Tr×nh bμy ®−îc c¸c ®Æc ®iÓm l©m sμng vμ cËn l©m sμng cña c¸c khèi u sinh dôc. 2. Nãi ®−îc c¸c ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ c¸c khèi u sinh dôc I. BÖnh ë vó 1. BÖnh x¬ nang tuyÕn vó 1.1. L©m sμng − Tuæi: th−êng b¾t ®Çu sau 30 tuæi, hay gÆp ë løa tuæi 40 - 50, mÊt ®i c¸c dÊu hiÖu sau thêi kú m·n kinh. − TriÖu chøng c¬ n¨ng: ®au vó theo chu kú: th−êng xuÊt hiÖn 8 ngμy tr−íc khi hμnh kinh, biÕn mÊt sau chu kú kinh, ®au tù nhiªn, ®au lan ra hai tay, vó t¨ng thÓ tÝch. − TriÖu chøng thùc thÓ + C¸c nang ®Æc tr−ng: khèi u trßn, giíi h¹n râ, h¬i cøng, vÞ trÝ th−êng ë 1/4 trªn ngoμi, kÝch th−íc vμ sè l−îng thay ®æi. + C¸c m¶ng cøng: l©m sμng th−êng thÊy c¸c m¶ng cøng trªn vó giíi h¹n kh«ng râ, vÞ trÝ hay gÆp lμ 1/4 trªn ngoμi, mÊt ®i sau chu kú kinh. 1.2. CËn l©m sμng − X quang vó (mammographie). − Siªu ©m: cho phÐp x¸c ®Þnh b¶n chÊt mét vμi khèi u. − Chäc hót lμm tÕ bμo: chäc hót c¸c nang cho phÐp ®¸nh gi¸ mμu s¾c cña dÞch. Khi chäc hót dÞch lÉn m¸u, ph¶i nghÜ tíi ung th− d¹ng nang. 1.3. §iÒu trÞ − Néi khoa + Chèng phï vμ t¨ng tr−¬ng lùc thμnh m¹ch + Progestagene − PhÉu thuËt: 2 chØ ®Þnh + C¾t bá nang nÕu 108
Chäc dß dÞch cã lÉn m¸u • Cã u nhó trong nang. • TÕ bμo nghi ngê • + Sinh thiÕt gi¶i phÉu bÖnh trong c¸c tr−êng hîp: Tån t¹i sau ®iÒu trÞ néi khoa. • Nghi ngê. • Cã c¸c tÕ bμo lo¹n s¶n. • 2. U x¬ tuyÕn vó Khèi u ph¸t triÓn tõ m« liªn kÕt gi÷a c¸c tiÓu thuú tuyÕn vó. 2.1. L©m sμng − Th−êng x¶y ra tr−íc tuæi 25. − Khèi u cã ®Æc tr−ng: + Ch¾c, x¬, ®Òu, trßn hoÆc h×nh trøng di ®éng d−íi da, kh«ng ®au, kh«ng liªn quan víi chu kú kinh. + KÝch th−íc thay ®æi kho¶ng 2 - 3 cm. + Sè l−îng: th−êng chØ cã 1, nh−ng ®«i khi cã nhiÒu u vμ xuÊt hiÖn kÕ tiÕp theo thêi gian. 2.2. CËn l©m sμng − X quang vó: cho thÊy h×nh ¶nh c¶n quang trßn, giíi h¹n râ. − Siªu ©m: h×nh ¶nh giíi h¹n râ. − TÕ bμo häc: Ýt cã gi¸ trÞ chÈn ®o¸n. 2.3. §iÒu trÞ − §èi víi c¸c u x¬ tuyÕn nhá d−íi 2 cm, kh«ng g©y khã chÞu, kh«ng cÇn ®iÒu trÞ. − Víi c¸c khèi u lín, g©y khã chÞu, th−êng ph¶i phÉu thuËt c¾t bá khèi u. II. UNG TH¦ Vó Ung th− vó chñ yÕu lμ lo¹i ung th− biÓu m« ph¸t triÓn tõ biÓu m« cña c¸c èng dÉn s÷a hoÆc c¸c thuú tËn cïng. Ung th− vó th−êng gÆp ë phô n÷, tÇn suÊt 60 ®Õn 70/100. 000 d©n/n¨m C¸c yÕu tè nguy c¬: − TiÒn sö gia ®×nh. − Ch−a sinh ®Î − Thai nghÐn muén. − TiÒn sö bÖnh x¬ nang tuyÕn vó cã kÌm qu¸ s¶n biÓu m«. 109
1. ChÈn ®o¸n Trong 80% c¸c tr−êng hîp ®Õn kh¸m lμ do bÖnh nh©n tù ph¸t hiÖn thÊy cã mét u nhá ë vó. − Hái: ph¶i hái ®−îc ngμy ph¸t hiÖn, thÊy cã hoÆc kh«ng sù t¨ng thÓ tÝch cña khèi u tõ khi ph¸t hiÖn, ®au hoÆc kh«ng vμ khèi u cã thay ®æi víi chu kú kinh kh«ng. − Kh¸m l©m sμng: cho phÐp chÈn ®o¸n chÝnh x¸c trong 70% tr−êng hîp. + Kh¸m vó : (so s¸nh t− thÕ ngåi, n»m, 2 tay ®−a cao) khèi u kh«ng ®au, giíi h¹n kh«ng râ, di ®éng so víi da trong phÇn lín c¸c tr−êng hîp. T×m kiÕm c¸c dÊu hiÖu viªm da (da ®á, phï, d−íi d¹ng da cam) cã co rót da, co rót nóm vó nÕu khèi u ë trung t©m. + Khèi u ph¶i ®−îc ®o chÝnh x¸c vμ x¸c ®Þnh vÞ trÝ ë phÇn t− nμo cña vó. + Kh¸m h¹ch c¸c vïng. C¸c kÕt qu¶ ®−îc vÏ vμ chó thÝch râ − CËn l©m sμng + Chôp X quang vó : cã gi¸ trÞ chÈn ®o¸n trong 80% tr−êng hîp. + Siªu ©m: h÷u Ých ®èi víi ¸c tr−êng hîp vó cã mËt ®é cao, cho phÐp thÊy tæn th−¬ng (t¹o siªu ©m) kh«ng ®ång nhÊt víi giíi h¹n mê. + Chäc hót tÕ bμo : ®−îc lμm víi kim nhá cho phÐp chÈn ®o¸n chÝnh x¸c 90% tr−êng hîp. + Sinh thiÕt gi¶i phÉu bÖnh: mét vμi lo¹i kim cho phÐp lÊy bÖnh phÈm lμm gi¶i phÉu bÖnh, ph−¬ng ph¸p nμy rÊt ®−îc −a thÝch trong nh÷ng tr−êng hîp mæ kh«ng ph¶i lμ ý ®Þnh ®Çu tiªn. H×nh 24: H×nh ¶nh chôp X quang ung th− vó 110
2. §iÒu trÞ 2.1. §iÒu trÞ t¹i chç 2.1.1. PhÉu thuËt: cã thÓ b¶o tån hoÆc kh«ng − C¾t bá vó vμ n¹o h¹ch: PhÉu thuËt Patey. − C¾t bá vó tËn gèc: phÉu thuËt Halsted (c¾t bá vó, c¬ ngùc lín vμ n¹o h¹ch n¸ch). − C¾t bá khèi u vμ n¹o h¹ch n¸ch. 2.1.2. §iÒu trÞ tia x¹: cã nhiÒu ph−¬ng ph¸p − Tia x¹ trªn vó sau khi c¾t bá khèi u + n¹o h¹ch. − Tia x¹ trªn da vïng ngùc sau khi c¾t bá vó. − Tia x¹ trªn vïng h¹ch: h¹ch n¸ch, chuçi vó trong chuçi th−îng ®ßn. 2.2. §iÒu trÞ di c¨n xa 2.2.1. Hãa trÞ liÖu C¸c thuèc ®−îc dïng trong ®a hãa trÞ liÖu bao gåm: Endoxan, 5FU, Methotrexate vμ Anthracycline 2.2.2. §iÒu trÞ hormon §iÒu trÞ nμy ®−îc ¸p dông trong ®iÒu trÞ hç trî. 2.2.3. Tia x¹ hoÆc c¾t bá hai buång trøng Môc ®Ých lμ lo¹i bá nguån s¶n xuÊt estrogen néi sinh ë phô n÷ tr−íc m·n kinh 2.2.4. Kh¸ng Estrogen (TamoxifÌne) C¸c kh¸ng estrogen øc chÕ sù cè ®Þnh estradiol ë m« vó, cã thÓ ®−îc chØ ®Þnh tr−íc vμ nhÊt lμ sau m·n kinh. III. U LμNH TÝNH Vμ ¸C TÝNH ë ©m hé vμ ¢M §¹O 1. C¸c khèi u lµnh tÝnh ë ©m hé − Nang tuyÕn b·: rÊt th−êng gÆp t¹i vïng da ©m hé do t¾c nghÏn èng tuyÕn. Th−êng n»m ë c¸c m«i ©m hé, di ®éng, trßn, trong nang chøa chÊt b· ®Ëu mμu vμng tr¾ng. − Nang cña èng trung thËn (nang Gartner) cã nguån gèc tõ di tÝch èng trung thËn, n»m ë phÝa bªn cña mçi m«i ©m hé. − Nang tuyÕn tiÒn ®×nh lín (nang Bartholin) nang trßn, n»m ë phÝa sau cña m«i lín, chøa dÞch nhÇy trong. − Sïi mμo gμ: xem phÇn BÖnh lý l©y qua ®−êng t×nh dôc. 111
2. C¸c khèi u lµnh tÝnh ë ©m ®¹o − Nang cña èng trung thËn (nang Gartner) cã nguån gèc tõ di tÝch èng trung thËn, n»m ë hai thμnh bªn ©m ®¹o . − Sïi mμo gμ: xem phÇn BÖnh lý l©y qua ®−êng t×nh dôc. − U c¬ tr¬n thμnh ©m ®¹o lμnh tÝnh: khèi u trßn, ch¾c, ranh giíi râ. CÇn tiÕn hμnh bãc vμ xÐt nghiÖm m« häc ®Ó lo¹i trõ ung th− c¬ tr¬n thμnh ©m ®¹o. 3. C¸c khèi u ¸c tÝnh ë ©m hé 3.1. Ung th− biÓu m« l¸t ©m hé ChiÕm kho¶ng 90% c¸c ung th− ë vïng ©m hé, th−êng gÆp ë bÖnh nh©n trªn 60 tuæi. C¸c biÓu hiÖn trªn l©m sμng bao gåm triÖu chøng ngøa, th−¬ng tæn sïi hoÆc loÐt ë ©m hé, ch¶y m¸u. Lan trμn vμ di c¨n h¹ch xuÊt hiÖn sím, kÓ c¶ chuçi h¹ch bÑn cña bªn ®èi diÖn. VÒ sau cã thÓ lan trμn qua ®−êng m¸u ®Õn gan, phæi vμ x−¬ng. §iÒu trÞ bao gåm phÉu thuËt c¾t ©m hé réng r·i vμ n¹o h¹ch, cã thÓ sö dông hãa trÞ liÖu nh−ng hiÖu qu¶ rÊt thÊp (< 20%). 3.2. C¸c khèi u ¸c tÝnh kh¸c: bao gåm ung th− tÕ bμo ®¸y, u h¾c tè ¸c tÝnh vμ c¸c khèi u di c¨n tõ c¸c c¬ quan kh¸c. 4. C¸c khèi u ¸c tÝnh ë ©m ®¹o 4.1. Ung th− biÓu m« l¸t: chiÕm kho¶ng 1-1,5% c¸c ung th− ®−êng sinh dôc n÷, th−êng ph¸t triÓn trªn nÒn th−¬ng tæn lo¹n s¶n, xuÊt hiÖn trong ®é tuæi 50 - 70. C¸c triÖu chøng th−êng xuÊt hiÖn sau khi b¾t ®Çu cã loÐt khèi u víi ra m¸u hoÆc khÝ h− bÊt th−êng. 4.2. Ung th− biÓu m« tuyÕn: bÖnh nh©n th−êng cã tiÒn sö ph¬i nhiÔm diethylstilbestrol (DES) trong thai kú, khèi u sïi th−êng xuÊt ph¸t tõ 1/3 trªn thμnh tr−íc ©m ®¹o. X©m lÊn vμ lan trμn m¹nh, tû lÖ sèng sãt sau 5 n¨m rÊt thÊp. 4.3. Ung th− c¬ tr¬n thμnh ©m ®¹o: lμ mét khèi u hiÕm gÆp nh−ng cã ®é ¸c tÝnh rÊt cao, cã thÓ gÆp ë bÊt kú ®é tuæi nμo nh−ng th−êng xuÊt hiÖn sím (< 20 tuæi). IV.u nang buång trøng U nang buång trøng lμ nh÷ng khèi u kh¸ phæ biÕn ë phô n÷. BÖnh th−êng gÆp ë mäi løa tuæi, nhiÒu nhÊt tõ 30 - 45 tuæi. ChÈn ®o¸n t−¬ng ®èi dÔ, nh−ng triÖu chøng vμ tiÕn triÓn phøc t¹p, nªn viÖc ®iÒu trÞ vμ tiªn l−îng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. 112
Gäi lμ u nang, v× cã cÊu t¹o kiÓu tói. Thμnh tói lμ vá nang, trong tói cã chøa dÞch nang ®¬n thuÇn hay phèi hîp víi thμnh phÇn kh¸c. 1. Ph©n lo¹i 1.1. U nang c¬ n¨ng U nang c¬ n¨ng sinh ra do tæn th−¬ng chøc n¨ng cña buång trøng, cã ®Æc ®iÓm: Lín nhanh, mÊt sím, chØ tån t¹i trong mét vμi chu kú kinh nguyÖt. U nang c¬ n¨ng bao gåm: + U nang bäc no·n: do kh«ng phãng no·n, th−êng tån t¹i trong vμi chu kú kinh nguyÖt, råi tù mÊt. + U nang hoμng tuyÕn: th−êng gÆp trong chöa trøng hoÆc Chorio. + U nang hoμng thÓ: cã thÓ gÆp trong mét sè tr−êng hîp dïng thuèc kÝch thÝch phãng no·n liÒu cao ®Ó ®iÒu trÞ v« sinh. 1.2. U nang thùc thÓ Do tæn th−¬ng thùc thÓ gi¶i phÉu buång trøng. U ph¸t triÓn chËm, nh−ng kh«ng bao giê mÊt. KÝch th−íc u nang th−êng lín, cã vá dμy, ®a sè lμ lμnh tÝnh. Cã 3 lo¹i u nang thùc thÓ: + U nang b× + U nang n−íc + U nang nhÇy C¸c khèi u lín lÊp ®Çy chËu h«ng th−êng n»m gi÷a tö cung vµ x−¬ng cïng. NÕu bÖnh nh©n kh«ng qu¸ bÐo th× khi th¨m kh¸m cã thÓ thÊy ®−îc tö cung ®éc lËp víi khèi u H×nh 25: Mét sè d¹ng khèi u buång trøng 113
2. L©m sµng vµ cËn l©m sµng 2.1. TriÖu chøng c¬ n¨ng − U nang nhá: triÖu chøng nghÌo nμn, khèi u tiÕn triÓn nhiÒu n¨m. PhÇn lín ng−êi bÖnh vÉn sèng, ho¹t ®éng b×nh th−êng. − U nang chØ ®−îc ph¸t hiÖn khi t¾m hoÆc khi kh¸m søc kháe. − Mét sè ng−êi bÖnh c¶m gi¸c nÆng bông d−íi. Tr−êng hîp u lín cã dÊu hiÖu chÌn Ðp c¸c t¹ng xung quanh, g©y bÝ tiÓu, bÝ ®¹i tiÖn. 2.2. TriÖu chøng thùc thÓ − U nang to: thÊy bông d−íi to lªn nh− mang thai, sê thÊy khèi u di ®éng, cã khi ®au. − Kh¸m ©m ®¹o: tö cung nhá, c¹nh tö cung cã khèi trßn ®Òu, di ®éng dÔ dμng, ranh giíi biÖt lËp víi tö cung. − U nang to, dÝnh, hay n»m trong d©y ch»ng réng, th× di ®éng h¹n chÕ, cã khi m¾c kÑt trong tiÓu khung. Kh«ng nªn ®Ì m¹nh hay ®Èy lªn, v× cã thÓ g©y vì. 2.3. CËn l©m sμng − Chôp bông kh«ng chuÈn bÞ, nÕu lμ u nang b× sÏ thÊy c¶n quang. Chôp tö cung vßi trøng víi thuèc c¶n quang, thÊy tö cung lÖch mét bªn, vßi trøng bªn khèi u kÐo dμi ra «m lÊy khèi u. − Siªu ©m thÊy ranh giíi khèi u râ. − Soi æ bông chØ lμm khi khèi u nhá, nghi ngê víi chöa ngoμi tö cung. 3. TiÕn triÓn vµ biÕn chøng − Ng−êi phô n÷ cã u nang buång trøng, cã thÓ khã cã thai, khi cã thai cã nguy c¬ ng«i bÊt th−êng vμ ®Î non. − Xo¾n u nang − Ch¶y m¸u trong nang − Vì u nang − Viªm nhiÔm − ChÌn Ðp c¸c t¹ng l©n cËn, g©y b¸n t¾c ruét, ®¹i, tiÓu tiÖn khã. − Ung th− hãa cã thÓ x¶y ra víi 3 lo¹i u nang thùc thÓ, nh−ng u nang n−íc lμ th−êng gÆp nhÊt. − Cã thÓ chÈn ®o¸n nhÇm víi ¸pxe ruét thõa, chöa ngoμi tö cung. 114
4. §iÒu trÞ 4.1. U nang c¬ n¨ng: th−êng mÊt ®i khi ®iÒu trÞ khái c¸c c¨n nguyªn, chØ mæ khi biÕn chøng 4.2. U nang thùc thÓ: phÉu thuËt lμ chñ yÕu − Trong tr−êng hîp u lμnh tÝnh hai bªn, bÖnh nh©n trÎ nªn bãc u nang ®Ó l¹i phÇn lμnh. − U xo¾n khi mæ cÊp cøu nªn gi¶m ®au, chèng cho¸ng, cÆp, c¾t tr−íc khi th¸o xo¾n. − C¸c khèi u ®Òu ph¶i göi gi¶i phÉu bÖnh lý ®Ó x¸c ®Þnh lμnh hay ¸c tÝnh. − Tr−êng hîp ¸c tÝnh, ph¶i c¾t tö cung hoμn toμn, c¾t bá phÇn phô bªn kia, c¾t mét phÇn m¹c nèi lín vμ tiÕp tôc ®iÒu trÞ b»ng hãa chÊt. 5. Phßng bÖnh − KhuyÕn khÝch phô n÷ kh¸m phô khoa ®Þnh kú, ph¸t hiÖn sím u buång trøng. − Qu¶n lý chÆt chÏ nh÷ng bÖnh nh©n sau mæ, ph¸t hiÖn sím bÖnh t¸i ph¸t. V. U x¬ tö cung U x¬ tö cung lμ khèi u lμnh tÝnh, bÖnh kh¸ phæ biÕn ë phô n÷ tõ 30 - 45 tuæi, tû lÖ 15 - 20%. U x¬ tö cung cã thÓ to, nhá, mét hay nhiÒu nh©n x¬ n»m ë th©n, ë cæ vμ c¶ ë eo tö cung. U x¬ cã thÓ ph¸t triÓn bÒ ngoμi tö cung (U x¬ d−íi thanh m¹c) U x¬ ph¸t triÓn trong líp c¬ tö cung (U x¬ kÏ) U x¬ ph¸t triÓn trong buång tö cung (U x¬ d−íi niªm m¹c) U x¬ trong thµnh tö U x¬ d−íi cung phóc m¹c U x¬ d−íi niªm m¹c tö cung U x¬ cæ tö cung H×nh 26: C¸c d¹ng u x¬ tö cung 115
1. L©m sµng vµ cËn l©m sµng 1.1. TriÖu chøng c¬ n¨ng BiÓu hiÖn l©m sμng phô thuéc vμo vÞ trÝ, sè l−îng thÓ tÝch cña u x¬. − Rèi lo¹n kinh nguyÖt: c−êng kinh, rong kinh kÐo dμi, vßng kinh ng¾n, nh−ng vÉn theo chu kú, lμm ng−êi bÖnh thiÕu m¸u. − §au: do thiÕu m¸u côc bé hay do chÌn Ðp hÖ thÇn kinh trong tiÓu khung − ChÌn Ðp: u x¬ to chÌn Ðp bμng quang, g©y tiÓu khã, tiÓu nhiÒu lÇn, chÌn Ðp trùc trμng, g©y t¸o bãn. − Th−êng dÞch ©m ®¹o nhiÒu, lo·ng theo chu kú. 1.2. TriÖu chøng thùc thÓ − Th¨m ©m ®¹o kÕt hîp n¾n bông, sÏ thÊy tö cung lín h¬n b×nh th−êng, nhiÒu nh©n gå ghÒ, thay ®æi h×nh d¹ng tö cung. Di ®éng tö cung bÞ h¹n chÕ, do u x¬ to, dÝnh trong tiÓu khung. − U x¬ kÏ thÊy tö cung to trßn ®Òu, hay g©y c−êng kinh. − Nh©n x¬ d−íi niªm m¹c cã thÓ kh«ng lín, ®«i khi thÊy polyp chui ra cæ tö cung, hay ra huyÕt bÊt th−êng. − U x¬ d−íi phóc m¹c lμm tö cung biÕn d¹ng. NÕu cã cuèng dμi, dÔ nhÇm u nang buång trøng. 1.3. CËn l©m sμng − §o buång tö cung − Chôp buång tö cung c¶n quang − Siªu ©m 2. TiÕn triÓn vµ biÕn chøng − ThiÕu m¸u do rong kinh rong huyÕt − ChÌn Ðp c¸c t¹ng xung quanh, g©y tiÓu khã, t¸o bãn. − NhiÔm khuÈn, ho¹i tö do thiÕu m¸u t¹i chç. − Xo¾n u nÕu u d−íi thanh m¹c cã cuèng. − Khi cã thai, g©y s¶y thai, ®Î non, rau b¸m thÊp, ng«i thai bÊt th−êng. − Khi chuyÓn d¹: rèi lo¹n c¬n co, chuyÓn d¹ kÐo dμi, u tiÒn ®¹o. − Sau ®Î ®ê tö cung, b¨ng huyÕt, bÕ s¶n dÞch. − Mét sè Ýt u x¬ cã thÓ tho¸i hãa, biÕn thμnh ung th−, nh−ng hiÕm gÆp. 116
3. §iÒu trÞ 3.1. PhÉu thuËt − Bãc t¸ch nh©n x¬ − C¾t tö cung b¸n phÇn hoÆc toμn phÇn 3.2. §iÒu trÞ néi khoa ChØ ®Þnh khèi u nhá, tiÕn triÓn chËm, ch−a cã biÕn chøng, ng−êi bÖnh cßn trÎ. §iÒu trÞ b»ng progesteron 10 mg/ ngμy x 7 - 10 ngμy trong nöa sau cña chu kú kinh nguyÖt. VI. Ung th− cæ tö cung Ung th− cæ tö cung lμ mét bÖnh th−êng gÆp ë phô n÷, ®øng hμng thø hai sau ung th− vó. Th−¬ng tæn xuÊt ph¸t tõ vïng nèi tiÕp cña hai lo¹i biÓu m«, biÓu m« l¸t ë phÝa ngoμi, biÓu m« trô ë phÝa trong èng cæ tö cung. DiÔn biÕn cña nã th−êng chËm, sau mét thêi gian dμi ph¸t triÓn ë bÒ mÆt cæ tö cung, c¸c tÕ bμo t©n sinh ph¸ huû líp mμng ®¸y, lan trμn ®Õn tæ chøc liªn kÕt cña cæ tö cung vμ ®i xa theo ®−êng b¹ch huyÕt, ®−êng m¸u. §©y lµ lo¹i u ¸c tÝnh hay gÆp nhÊt cña ®−êng sinh dôc Cã kho¶ng 1/20 tr−êng hîp xuÊt hiÖn ë Nã th−êng xuÊt hiÖn ë biÓu m« lç ngoµi cæ niªm m¹c tuyÕn cña buång cæ tö cung tö cung, ®−îc gäi lµ ung th− biÓu m« l¸t’ vµ gäi lµ ung th− biÓu m« tuyÕn tÇng hoÆc ung th− d¹ng biÓu b× H×nh 27: VÞ trÝ th−êng gÆp cña ung th− cæ tö cung 1. C¸c yÕu tè nguy c¬ − Tuæi: tõ 35 - 50 − §Î nhiÒu: tõ 5 con trë lªn. − Ho¹t ®éng sinh dôc sím: tr−íc 17 tuæi. − Cã nhiÒu b¹n t×nh. − TiÒn sö cã bÖnh viªm sinh dôc do virus Papilloma hay Herpes. − VÖ sinh c¸ nh©n kÐm. 117
2. L©m sµng vµ cËn l©m sµng Th−êng ng−êi bÖnh ®Õn kh¸m, v× ra m¸u ©m ®¹o bÊt th−êng gi÷a kú kinh, sau giao hîp, hoÆc lμ khÝ h− h«i, mμu hång céng víi c¬ thÓ suy mßn, ta cÇn ph©n biÖt: 2.1. C¸c th−¬ng tæn khã thÊy ë giai ®o¹n cßn sím, ung th− kh«ng thÊy râ rÖt khi th¨m kh¸m ©m ®¹o - cæ tö cung b»ng má vÞt: cæ tö cung tr«ng gièng nh− b×nh th−êng, hoÆc nh− mét vÕt loÐt trît, hoÆc cã mét vïng tr¾ng kh«ng ®iÓn h×nh. §Ó chÈn ®o¸n, cÇn thùc hiÖn: − TÕ bμo ©m ®¹o: môc ®Ých thu l−îm c¸c tÕ bμo bong ra cña khèi u vμ nhuém mμu b»ng ph−¬ng ph¸p Papanicolaou. NÕu cã tÕ bμo nhãm IV hoÆc nhãm V, nghÜa lμ cã sù hiÖn diÖn cña tÕ bμo ung th−. − Soi cæ tö cung: thÊy ®−îc vïng nghi ngê vμ ®ã lμ n¬i cÇn ph¶i ®−îc sinh thiÕt. − Sinh thiÕt: ®−îc lÊy tõ vïng nèi tiÕp cña hai lo¹i tÕ bμo vμ vïng nghi ngê, ®Ó xem xÐt vÒ m« häc mét c¸ch chÝnh x¸c vμ ®Çy ®ñ: + NÕu sù bÊt th−êng vÒ mÆt tÕ bμo cßn giíi h¹n ë bÒ mÆt cña biÓu m«, mμng ®¸y ch−a bÞ ph¸ huû - §ã lμ ung th− trong liªn bμo. + NÕu mμng ®¸y bÞ ph¸ huû, khèi u cã kÝch th−íc d−íi 3 cm - §ã lμ ung th− x©m lÊn vi thÓ. 2.2. Víi c¸c tæn th−¬ng râ: chÈn ®o¸n dÔ, chñ yÕu cßn ®Ó tiªn l−îng bÖnh − Cæ tö cung loÐt, sïi, dÔ ch¶y m¸u, sê cæ tö cung thÊy nÒn loÐt sïi cøng. − Khi ung th− ®· sang giai ®o¹n 2 - 3, sê tói cïng bªn thÊy cøng, hÑp. 3. §iÒu trÞ Sù ®iÒu trÞ tia x¹ hoÆc phÉu thuËt phô thuéc vμo − C¬ ®Þa: tuæi, t×nh tr¹ng chung, tiÒn sö thai nghÐn… − Giai ®o¹n khi kh¸m bÖnh − H×nh th¸i cña khèi u cæ tö cung − Sù x©m lÊn h¹ch − TiÕn triÓn cña bÖnh − Tiªn l−îng vμo kh¶ n¨ng sèng sau ®iÒu trÞ 4. Dù phßng Ung th− cæ tö cung nguy hiÓm, v× g©y tö vong cao vμo giai ®o¹n x©m lÊn, song diÔn biÕn th× chËm ch¹p, nÕu quan t©m chó ý th× ta cã thÓ ph¸t hiÖn sím vμ ®Ò phßng ®−îc. §Ó ®Ò phßng bÖnh cÇn khuyªn ng−êi phô n÷: 118
− §Î Ýt − G×n gi÷ vÖ sinh phô n÷, vÖ sinh sau giao hîp vμ vÖ sinh kinh nguyÖt. − Kh¸m phô khoa ®Þnh kú Ýt nhÊt 1 n¨m/ lÇn, hoÆc ®i kh¸m ë c¬ së chuyªn khoa khi mμ cã dÊu hiÖu bÊt th−êng nh−: ra m¸u sau giao hîp, khÝ h− bÊt th−êng. − Thùc hiÖn nÕp sèng lμnh m¹nh, mét vî mét chång, kh«ng quan hÖ t×nh dôc phøc t¹p vμ sím. VII. ung th− niªm m¹c tö cung Ung th− niªm m¹c tö cung lμ mét lo¹i ung th− th−êng gÆp ë ng−êi lín tuæi (80%), trong ®ã kho¶ng 95% cã nguån gèc tõ biÓu m« tuyÕn cña néi m¹c tö cung. Ung th− xuÊt ph¸t tõ biÓu m« liªn kÕt th©n tö cung, rÊt hiÕm gÆp, tiÕn triÓn nhanh, tiªn l−îng xÊu. 1. C¸c yÕu tè nguy c¬ − Tuæi: tõ 50 - 70 − Qu¸ mËp (trªn 25 kg so víi b×nh th−êng) − §¸i ®−êng − BÖnh lý ë tö cung: qu¸ s¶n néi m¹c tö cung. − M·n kinh muén: sau 52 tuæi. 2. L©m sµng vµ cËn l©m sµng 2.1. L©m sμng − Ra m¸u bÊt th−êng sau khi ®· m·n kinh, cã khi ra m¸u trong thêi kú tiÒn m·n kinh, cã thÓ nhÇm víi nh÷ng rèi lo¹n cña thêi kú nμy. − KhÝ h− nhiÒu, nhÇy, lo·ng, h«i, cã khi lμ mñ. Trong tr−êng hîp nμy th−êng kÌm theo ®au vμ c¶m gi¸c nÆng nÒ, ®au nhãi vïng h¹ vÞ. − Th¨m ©m ®¹o b»ng tay, tö cung th−êng cã kÝch th−íc b×nh th−êng, còng cã thÓ h¬i to vμ mÒm. 2.2. CËn l©m sμng − TÕ bμo häc: dÞch hót buång tö cung hay dÞch röa buång tö cung. − Chôp buång tö cung: cho ta h×nh ¶nh khuyÕt, bê kh«ng ®Òu, khóc khuûu. − Soi buång tö cung: thÊy râ h×nh ¶nh néi m¹c tö cung còng nh− tæn th−¬ng mét c¸ch chÝnh x¸c. − N¹o sinh thiÕt toμn bé tö cung: tèt nhÊt ta nªn lμm tõ ngoμi vμo trong vμ ®Ó riªng bÖnh phÈm: èng cæ tö cung råi buång tö cung. 119
Lan theo èng dÉn trøng C¸c tÕ bμo ¸c tÝnh cã thÓ ®i theo èng dÉn trøng theo cïng ®−êng trμo vμo trong phóc m¹c cña m¸u kinh. HiÖn t−îng nay cã thÓ gi¶i thÝch cho c¸c tr−êng hîp di c¨n buång trøng ®¬n ®éc. Nhãm h¹ch c¹nh chñ Di c¨n èng dÉn trøng Nhãm h¹ch chËu trong VÞ trÝ nguyªn thuû Di c¨n buång trøng Nhãm h¹ch thµnh bªn chËu h«ng Lan trµn t¹i chç tíi ©m ®¹o Di c¨n ©m ®¹o H×nh 28: Di c¨n cña ung th− niªm m¹c tö cung 3. §iÒu trÞ PhÉu thuËt: c¾t tö cung toμn phÇn réng r·i, c¾t vßm ©m ®¹o, lÊy h¹ch tiÓu khung. Tia x¹ Hormon liÖu ph¸p Hãa liÖu ph¸p VIII. Ch¨m sãc ng−êi bÖnh khèi u sinh dôc PhÇn lín c¸c khèi u sinh dôc ®iÒu trÞ b»ng phÉu thuËt. V× vËy, ch¨m sãc ng−êi bÖnh gåm hai phÇn: ch¨m sãc tr−íc vμ sau phÉu thuËt. 1. KÕ ho¹ch ch¨m sãc ng−êi bÖnh ®iÒu trÞ néi khoa - tr−íc phÉu thuËt 1.1. NhËn ®Þnh − Toμn tr¹ng ng−êi bÖnh: + ThÓ tr¹ng + T×nh tr¹ng thiÕu m¸u + C©n nÆng + M¹ch, huyÕt ¸p, nhiÖt ®é, nhÞp thë + HÖ thèng h¹ch b¹ch huyÕt 120
− C¸c dÊu hiÖu c¬ n¨ng: ®au, sèt, dÞch ©m ®¹o, ra m¸u ©m ®¹o... − T×nh tr¹ng khèi u: vÞ trÝ, mËt ®é, thÓ tÝch, sù di ®éng... − T×nh tr¹ng c¸c bé phËn kh¸c, x¸c ®Þnh xem khèi u cã ¶nh h−ëng ®Õn c¸c bé phËn kh¸c kh«ng nh− chÌn Ðp g©y ®au, khã tiÓu tiÖn, b¸n t¾c ruét... − T×nh tr¹ng dinh d−ìng: ng−êi bÖnh ¨n uèng b×nh th−êng hay bÊt th−êng (nÕu bÊt th−êng th× hiÖn t¹i ng−êi bÖnh ¨n b»ng ®−êng nμo, chÕ ®é ¨n nh− thÕ nμo, cã phï hîp víi t×nh tr¹ng ng−êi bÖnh kh«ng...) − VËn ®éng (kh¶ n¨ng tù vËn ®éng, tù ch¨m sãc nh− thÕ nμo) − Y lÖnh vÒ c¸c xÐt nghiÖm cËn l©m sμng − Y lÖnh vÒ thuèc 1.2. ChÈn ®o¸n ch¨m sãc - nhËn ®Þnh c¸c vÊn ®Ò cÇn ch¨m sãc − Ch¨m sãc tinh thÇn − Ch¨m sãc vÖ sinh, ¨n, uèng, ngñ − Ch¨m sãc ®Æc hiÖu liªn quan ®Õn chØ ®Þnh phÉu thuËt. − Tr−êng hîp kh«ng cã chØ ®Þnh phÉu thuËt mμ ®iÒu trÞ néi khoa c¸c vÊn ®Ò ch¨m sãc nh− mét tr−êng hîp ®iÒu trÞ bÖnh phô khoa 1.3. LËp kÕ ho¹ch − Tuú theo t×nh tr¹ng ng−êi bÖnh, lùa chän vÊn ®Ò −u tiªn ch¨m sãc: − Trao ®æi víi ng−êi bÖnh vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn lμm trong qu¸ tr×nh ch¨m sãc ng−êi bÖnh ®Ó ng−êi bÖnh yªn t©m vμ c¶m thÊy tho¶i m¸i. − Theo dâi toμn tr¹ng: Ýt nhÊt 1 lÇn/ngμy − Theo dâi c¸c dÊu hiÖu c¬ n¨ng ®Ó ®¸nh gi¸ tiÕn triÓn cña ng−êi bÖnh: Ýt nhÊt 6 giê/ lÇn − Theo dâi ®¹i, tiÓu tiÖn − §éng viªn ng−êi bÖnh vμ ng−êi nhμ ®Ó ng−êi bÖnh bít lo ©u. − Hç trî ng−êi bÖnh trong c¸c vÊn ®Ò: ¨n uèng, vËn ®éng, vÖ sinh... − Thùc hiÖn y lÖnh cña b¸c sÜ vÒ chÕ ®é thuèc, thñ thuËt. − Theo dâi vμ ph¸t hiÖn sím nh÷ng t¸c dông phô hoÆc tai biÕn cña thuèc ®Ó b¸o c¸o víi b¸c sÜ kÞp thêi. − Gi¶i thÝch vμ h−íng dÉn ng−êi bÖnh xö trÝ c¸c t¸c dông phô cña thuèc, ®Æc biÖt trong nh÷ng tr−êng hîp dïng hãa chÊt trÞ liÖu − Hç trî ng−êi bÖnh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c xÐt nghiÖm. 121
1.4. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch Thùc hiÖn theo kÕ ho¹ch ch¨m sãc ®· lËp. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch cÇn chó ý: − PhÇn lín nh÷ng ng−êi bÖnh khèi u sinh dôc ®· cã tuæi nªn thÓ tr¹ng th−êng yÕu, t©m lý dÔ mÆc c¶m tñi th©n. V× vËy ng−êi hé sinh s¾p xÕp ®Ó ng−êi bÖnh n»m ë c¸c buång bÖnh t−¬ng ®èi yªn tÜnh vμ cïng nh÷ng ng−êi bÖnh kh¸c cïng tuæi. Buång bÖnh ph¶i thuËn tiÖn cho viÖc phôc vô, vÖ sinh − H−íng dÉn ng−êi th©n cña ng−êi bÖnh tr¸nh t©m tr¹ng lo l¾ng, buån rÇu khi ®Õn th¨m ng−êi bÖnh, ®Æc biÖt lμ ng−êi bÖnh ®iÒu trÞ khèi u ¸c tÝnh. − ChÕ ®é dinh d−ìng ®¶m b¶o ®ñ dinh d−ìng nh−ng ph¶i hîp khÈu vÞ, tr¸nh t×nh tr¹ng Ðp ng−êi bÖnh ¨n qu¸ nhiÒu 1 lóc mμ nªn ¨n nhiÒu b÷a. − Theo dâi ®¹i tiÓu tiÖn: nÕu ng−êi bÖnh cã khèi u chÌn Ðp cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn ®¹i, tiÓu tiÖn. NÕu cÇn ph¶i thôt th¸o hoÆc th«ng tiÓu, cÇn chó ý tr¸nh nhiÔm khuÈn ng−îc dßng. 1.5. §¸nh gi¸ Qua qu¸ tr×nh theo dâi vμ ch¨m sãc ng−êi bÖnh, ng−êi hé sinh cÇn ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng ng−êi bÖnh qua c¸c triÖu chøng c¬ n¨ng vμ t×nh tr¹ng toμn th©n ®Ó th«ng b¸o th−êng xuyªn víi b¸c sÜ vμ ®iÒu chØnh chÕ ®é ch¨m sãc thÝch hîp. − NÕu tinh thÇn bÖnh nh©n æn ®Þnh, tho¶i m¸i, yªn t©m ®iÒu trÞ, tin t−ëng vμo kÕt qu¶ ®iÒu trÞ lμ tiÕn triÓn tèt. − NÕu toμn tr¹ng kh«ng kh¸ lªn, tinh thÇn bÖnh nh©n kh«ng æn ®Þnh, kh«ng cho phÐp phÉu thuËt cÇn b¸o b¸c sÜ ®Ó ®iÒu chØnh chÕ ®é ®iÒu trÞ vμ ch¨m sãc bÖnh nh©n cho phï hîp. 2. KÕ ho¹ch ch¨m sãc ng−êi bÖnh sau phÉu thuËt 2.1. NhËn ®Þnh − NhËn ®Þnh lo¹i phÉu thuËt: ®¹i phÉu hay tiÓu phÉu, ®¬n gi¶n hay phøc t¹p, cã biÕn chøng hay kh«ng cã biÕn chøng, vÝ dô: mæ c¾t khèi u, c¾t tö cung b¸n phÇn hoÆc c¾t tö cung hoμn toμn...mæ néi soi hay më bông? − Thêi gian phÉu thuËt kÐo dμi bao l©u − C¸ch thøc g©y mª hay g©y tª? − Thêi gian nhËn bÖnh nh©n giê thø mÊy hoÆc ngμy thø mÊy sau phÉu thuËt 122
− Toμn tr¹ng cña ng−êi bÖnh: + TØnh hoμn toμn hay cßn ¶nh h−ëng cña thuèc mª + Da niªm m¹c + M¹ch, huyÕt ¸p, nhiÖt ®é + H« hÊp: tù thë hay cßn ph¶i hç trî h« hÊp − Tinh thÇn cña ng−êi bÖnh sau phÉu thuËt − T×nh tr¹ng vÕt mæ: kh« hay cã dÞch, cã m¸u... − Kh¸m bông (nÕu mæ khèi u tö cung, buång trøng): bông mÒm hay tr−íng, cã ph¶n øng, cã ®iÓm ®au... − Ra m¸u ©m ®¹o: nÕu cã cÇn x¸c ®Þnh vÞ trÝ, sè l−îng, mμu s¾c... − Kh¶ n¨ng vËn ®éng: tuú theo thêi gian sau mæ, toμn tr¹ng ng−êi bÖnh ®Ó ®¸nh gi¸ vËn ®éng phï hîp hay ch−a − ChÕ ®é dinh d−ìng cña ng−êi bÖnh phï hîp víi phÉu thuËt vμ thêi gian sau phÉu thuËt. − §¹i tiÓu tiÖn − C¸c xÐt nghiÖm cÇn lμm − Y lÖnh cña b¸c sÜ 2.2. ChÈn ®o¸n ch¨m sãc - nhËn ®Þnh c¸c vÊn ®Ò cÇn ch¨m sãc − Nguy c¬ rèi lo¹n h« hÊp sau g©y mª néi khÝ qu¶n, do t¨ng tiÕt ®êm d·i. − Nguy c¬ tôt huyÕt ¸p trong tr−êng hîp g©y tª ngoμi mμng cøng. − T×nh tr¹ng liÖt ruét c¬ n¨ng sau phÉu thuËt: tr−íng bông, n«n, bÝ trung ®¹i tiÖn dÉn ®Õn khã thë. − T×nh tr¹ng th«ng tiÓu, n−íc tiÓu. − Theo dâi truyÒn dÞch − Ph¸t hiÖn biÕn chøng sau phÉu thuËt nÕu cã 2.3. LËp kÕ ho¹ch ch¨m sãc LËp kÕ ho¹ch ch¨m sãc cô thÓ phï hîp víi tõng thêi ®iÓm sau mæ cña ng−êi bÖnh, bao gåm: − Theo dâi: + M¹ch, nhiÖt ®é, huyÕt ¸p + H« hÊp: nhÞp thë, kiÓu thë 123
+ TiÕt niÖu + T×nh tr¹ng ra m¸u ©m ®¹o, dÞch vÕt mæ − ChÕ ®é ¨n uèng: cho ¨n uèng sím thiÕt lËp l¹i nhu ®éng ruét. − ChÕ ®é vËn ®éng sím nh»m thiÕt lËp nhu ®éng ruét vμ chèng dÝnh ruét. − §éng viªn ng−êi bÖnh, tr¸nh lo l¾ng qu¸ møc, trao ®æi víi ng−êi bÖnh vÒ tiÕn triÓn cña ng−êi bÖnh hμng ngμy ®Ó ng−êi bÖnh yªn t©m ®iÒu trÞ. − ChÕ ®é vÖ sinh phï hîp víi thêi gian sau mæ: vÖ sinh toμn th©n, vÖ sinh bé phËn sinh dôc ngoμi, lμm thuèc ©m ®¹o (nÕu cã chØ ®Þnh) ... − Thùc hiÖn y lÖnh cô thÓ 2.4. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch − Trao ®æi víi ng−êi bÖnh vÒ c«ng viÖc cña ng−êi hé sinh trong qu¸ tr×nh ch¨m sãc ng−êi bÖnh, nh÷ng viÖc cÇn sù phèi hîp cña ng−êi bÖnh hoÆc ng−êi th©n cña hä. − B¶o ®¶m th«ng ®−êng thë tèt, hót ®êm d·i nÕu cã. − D©y truyÒn ®óng tèc ®é, mïa l¹nh cho d©y qua ca n−íc Êm. − Cã thÓ cho uèng khi bÖnh nh©n tØnh hoμn toμn, cho uèng Ýt mét, uèng n−íc läc hoÆc n−íc cã ®iÖn gi¶i. Kh«ng cho dïng n−íc ®−êng, n−íc hoa qu¶, uèng s÷a khi ch−a trung tiÖn. Theo dâi t×nh tr¹ng tr−íng bông, buån n«n, n«n, trung tiÖn, ®¹i tiÖn. − VËn ®éng ngay khi tØnh b»ng c¸ch thay ®æi t− thÕ, co ch©n duçi tay. Chó ý h−íng dÉn tr¸nh chÖch d©y truyÒn. Ngåi dËy, ®i l¹i tuú thuéc tõng bÖnh nh©n hoÆc tõng phÉu thuËt theo chØ ®Þnh cña b¸c sÜ. − Ch¨m sãc tiÕt niÖu: cã t¾c èng th«ng kh«ng, n−íc tiÓu sè l−îng mμu s¾c. NÕu kh«ng cã èng th«ng tiÓu theo dâi t×nh tr¹ng tiÓu tiÖn, sè lÇn ®i tiÓu, sè l−îng, mμu s¾c... 2.5. §¸nh gi¸ − T×nh tr¹ng ng−êi bÖnh tèt dÇn lªn, ¨n uèng tèt, tinh thÇn tho¶i m¸i, ®i l¹i tèt, t×nh tr¹ng vÕt mæ tèt, kh«ng cã biÓu hiÖn ch¶y m¸u hoÆc nhiÔm khuÈn lμ tiÕn triÓn tèt. − Ng−êi bÖnh cã biÓu hiÖn liÖt ruét kÐo dμi, bÝ tiÓu, ch¶y m¸u hoÆc sèt hoÆc cã bÊt kú bÊt th−êng nμo cÇn b¸o c¸o ngay b¸c sÜ cã chÕ ®é ®iÒu chØnh phï hîp 124
tù l−îng gi¸ Tr¶ lêi ng¾n c¸c c©u tõ 1 ®Õn 5 C©u 1. KÓ tªn 3 lo¹i u nang c¬ n¨ng cña buång trøng C©u 2. M« t¶ 4 triÖu chøng c¬ n¨ng cña u x¬ tö cung C©u 3. KÓ 6 yÕu tè nguy c¬ cña ung th− cæ tö cung. C©u 4. M« t¶ 3 triÖu chøng l©m sμng cña ung th− niªm m¹c tö cung C©u 5. KÓ 5 yÕu tè nguy c¬ cña ung th− niªm m¹c tö cung. Ph©n biÖt §óng - Sai trong c¸c c©u tõ 6 ®Õn 15 Néi dung §óng Sai C©u 6. C¸c khèi u sinh dôc hay gÆp ë ®é tuæi trªn 35 C©u 7. TÊt c¶ c¸c khèi u vó ph¶i phÉu thuËt C©u 8. U nang buång trøng c¬ n¨ng cã thÓ tù mÊt ®i C©u 9. U nang buång trøng khi cã biÓu hiÖn ®au, nªn nghÜ ®Õn xo¾n nang C©u 10. C−êng kinh, rong kinh trªn mét phô n÷ tõ tr−íc ®Õn nay kinh nguyÖt b×nh th−êng, cã thÓ lµ biÓu hiÖn cña u x¬ tö cung. C©u 11. U x¬ tö cung cã nguy c¬ ung th− hãa cao C©u 12. Khi ph¸t hiÖn ra u x¬ tö cung, cÇn ph©n biÖt víi u nang buång trøng C©u 13. Ng−êi phô n÷ cã biÓu hiÖn ra m¸u sau giao hîp, cÇn lo¹i trõ ung th− cæ tö cung tr−íc khi chÈn ®o¸n c¸c bÖnh kh¸c. C©u 14. TÊt c¶ c¸c h×nh th¸i viªm cæ tö cung ®Òu cã nguy c¬ ung th− hãa. C©u 15. Ng−êi phô n÷ ®· hÕt kinh 2 n¨m, nay thÊy ra m¸u ©m ®¹o, ph¶i nghÜ ®Õn ung th− niªm m¹c tö cung Chän c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt trong c¸c c©u tõ 16 ®Õn 20 C©u 16. TriÖu chøng sím cña ung th− cæ tö cung lμ: A. Rong kinh B. KhÝ h− nhiÒu C. Ra m¸u ©m ®¹o sau giao hîp D. Chu kú kinh nguyÖt ng¾n h¬n tr−íc E. Tói cïng bªn hÑp, cøng C©u 17. DÊu hiÖu nghÜ ®Õn u x¬ tuyÕn vó A. §au vó tr−íc khi hμnh kinh vμ mÊt ®i sau khi s¹ch kinh. 125
B. Kh¸m vó thÊy nh÷ng m¶ng cøng C. Kh¸m thÊy khèi u ch¾c ®Òu, h×nh trßn hoÆc h×nh trøng, kh«ng ®au D. Khèi u di ®éng h¹n chÕ C©u 18. Khèi u sinh dôc nμo kh«ng ph¶i phÉu thuËt A. U x¬ tö cung B. U nang n−íc C. U nang hoμng thÓ D. U nang nhÇy E. U nang b× C©u 19. Tr−êng hîp nμo ®iÒu trÞ b»ng progestagen cã hiÖu qu¶ A. X¬ nang tuyÕn vó B. U nang nhÇy C. Ung th− cæ tö cung D. Ung th− niªm m¹c tö cung E. U x¬ tö cung d−íi phóc m¹c C©u 20. Khèi u sinh dôc nμo g©y thiÕu m¸u nhiÒu A. U x¬ tuyÕn vó B. U nang buång trøng C. Ung th− cæ tö cung D. Ung th− niªm m¹c tö cung E. U x¬ tö cung 126